BOZKURT21
30.Mart.2017, 16:39
Sahabe veya çoğulu Ashab (Arapça (http://www.wikiwand.com/tr/Arap%C3%A7a): الصحابة), bir İslam (http://www.wikiwand.com/tr/%C4%B0slam)terimi (http://www.wikiwand.com/tr/Terim). İslam peygamberi (http://www.wikiwand.com/tr/%C4%B0slam_peygamberi)Muhammed (http://www.wikiwand.com/tr/Muhammed)'i görmüş, onunla konuşmuş, arkadaşlık etmiş ve ona inanmış Müslümanlara (http://www.wikiwand.com/tr/M%C3%BCsl%C3%BCman) verilen isimdir. İslam literatüründe bir saygı ifadesi olarak Eshâb-ı Kirâm (Yüce/soylu sahabeler) şeklinde anılırlar. Peygamberin vefat ettiği vakit, sayıları 124 binden fazla idi.
Bu anlayışın tüm İslam toplumlarında paylaşılmadığını, Şiî (http://www.wikiwand.com/tr/%C5%9Ei%C3%AE)-Alevî (http://www.wikiwand.com/tr/Alev%C3%AE) topluluklarında Sünnilik (http://www.wikiwand.com/tr/S%C3%BCnnilik)'teki gibi mutlak saygı gören bir sahabe anlayışı bulunmadığını kaydetmek gerekir; örneğin ilk dört halife (http://www.wikiwand.com/tr/D%C3%B6rt_Halife) ve Muaviye (http://www.wikiwand.com/tr/Muaviye) gibi Sünnilik (http://www.wikiwand.com/tr/S%C3%BCnnilik)'te saygı gören ve hatta kutsanan bazı kişiler Ehli beytin (http://www.wikiwand.com/tr/Ehli_beyt) haklarını gasp eden ve onlara zulmeden kişiler olarak görülürler ve Şiî (http://www.wikiwand.com/tr/%C5%9Ei%C3%AE)-Alevî (http://www.wikiwand.com/tr/Alev%C3%AE) topluluklarda nefret (teberra (http://www.wikiwand.com/tr/Teberra)) ile anılırlar. Bu duygu; Ali ile savaşan Aişe binti Ebubekir (http://www.wikiwand.com/tr/Ai%C5%9Fe_binti_Ebubekir), Zübeyr bin Avvam (http://www.wikiwand.com/tr/Z%C3%BCbeyr_bin_Avvam), Talha bin Ubeydullah (http://www.wikiwand.com/tr/Talha_bin_Ubeydullah), Muaviye bin Ebu Süfyan (http://www.wikiwand.com/tr/Muaviye_bin_Ebu_S%C3%BCfyan), Amr bin As (http://www.wikiwand.com/tr/Amr_bin_As) için de geçerlidir.
Köken bilimi
Sahabe veya ashab Arapça (http://www.wikiwand.com/tr/Arap%C3%A7a) kökenli bir sözcük olup, "yoldaşlar, arkadaşlar" anlamındadır. Sahib (Arapça (http://www.wikiwand.com/tr/Arap%C3%A7a): صاحب) ve Sahabi kelimelerinin çoğuludur.
İslam tarihçileri ve referans kaynaklarına göre Muhammed (http://www.wikiwand.com/tr/Muhammed)'in çevresindeki inanmış (Müslüman (http://www.wikiwand.com/tr/M%C3%BCsl%C3%BCman)) insanlara sahabe denir. Bu kişiler Muhammed ile birlikte yaşamış ve onu görmüş kişilerdir. İlk sahabe kadınlardan Hatice (http://www.wikiwand.com/tr/Hatice), erkeklerden Sünnilere göre Ebu Bekir (http://www.wikiwand.com/tr/Ebu_Bekir) Şiilere göre ise Ali (http://www.wikiwand.com/tr/Ali)'dir.
Sahabenin önemli bölümünü, Mekke (http://www.wikiwand.com/tr/Mekke)'de İslam'ı kabul eden ve daha sonra Medine (http://www.wikiwand.com/tr/Medine)'ye göç eden Muhacirler (http://www.wikiwand.com/tr/Muhacir) ve Hicret (http://www.wikiwand.com/tr/Hicret) eden Mekkelilere kucak açan Ensar (http://www.wikiwand.com/tr/Ensar)'dan oluşturur.
Sünni anlayışında sahabî kime denir
Âlimlerin çoğuna göre, kadın veya erkek, çocuk veya büyük bir müslüman, Muhammed (http://www.wikiwand.com/tr/Muhammed_bin_Abdullah)'i çok az da olsa, bir kere görürse, kör olan, bir kere konuşursa ve îman ile vefât ederse, buna sahâbî denir.
Sahabe hakkında hadisler
İnanca göre insanların en hayırlıları sahabeler, sonra tabiin ve sonra diğerleri gelir.
Sahabenin üstünlükleriyle ilgili hadislerden (http://www.wikiwand.com/tr/Hadis) bazıları;
"Kıyâmet (http://www.wikiwand.com/tr/K%C4%B1y%C3%A2met) günü ashâbımdan her biri, kabirlerinden kalkarken, vefât ettiği memleketin bütün müminlerinin önlerine düşerek ve onlara nûr ve ışık saçarak Arasât meydanına götürür" Tirmizî
"Peygamberleri (http://www.wikiwand.com/tr/Peygamber) söğen öldürülür ve Ashâbımı söğen dövülür" Taberânî ve Münâvî
"Beni gören ve beni görenleri gören bir müslümanı Cehennem (http://www.wikiwand.com/tr/Cehennem) ateşi yakmaz" Münâvî ve Tirmizî
"Ashâbıma sövmeyiniz! Ashâbımdan sonra gelenlerden bir kimse, dağ kadar altın sadaka verse, Ashâbımdan birinin bir avuç arpa vererek kazandığı sevaba veya yarısına kavuşamaz."
"Ashâbım gökteki yıldızlar gibidir. Herhangi birisine uyarsanız, hidâyete kavuşursunuz" Münâvî ve Beyhekî
"Ümmetimin en iyisi, benim bulunduğum zamanda olanlardır. Onlardan sonra en iyisi, onlardan sonra gelenlerdir. Onlardan sonra da en iyisi, daha sonra gelenlerdir"
"Ashâbımın kusurları, yanlış hareketleri olacaktır. Allahü teâlâ, onları bana bağışlıyacak, kusurlarını affedecektir." Celâleddîn-i Süyûtî (Câmi'ussagîr)
"Allahü teâlâ bütün insanlar arasından beni seçti. Bütün üstünlükleri ve iyilikleri ihsân eyledi ve benim için ashâb ayırdı, seçti. Ashâbım arasından benim için akrabâ ve yardımcılar seçip ayırdı. Bir kimse, benim için, benim Peygamberliğim için, bunları sever ve sayarsa, Allahü teâlâ da, onu Cehennemden muhâfaza eder. Bir kimse, benim hâtırımı düşünmeyerek, Ashâbımı sevmez, onlara dil uzatır, incitirse, Allahü teâlâ da, onu Cehennem azâbı ile yakar, sızlatır" İbni Hacer-i Mekkî (Savâık-ul-muhrika)
Bazı ünlü sahabeler
Ebu Bekir (http://www.wikiwand.com/tr/Ebu_Bekir)
Ömer bin Hattab (http://www.wikiwand.com/tr/%C3%96mer_bin_Hattab)
Osman bin Affan (http://www.wikiwand.com/tr/Osman_bin_Affan)
Ali bin Ebu Talib (http://www.wikiwand.com/tr/Ali_bin_Ebu_Talib)
Zübeyr bin Avvam (http://www.wikiwand.com/tr/Z%C3%BCbeyr_bin_Avvam)
Talha bin Ubeydullah (http://www.wikiwand.com/tr/Talha_bin_Ubeydullah)
Abdurrahman bin Avf (http://www.wikiwand.com/tr/Abdurrahman_bin_Avf)
Sa´d bin Ebi Vakkas (http://www.wikiwand.com/tr/Sa%C2%B4d_bin_Ebi_Vakkas)
Ebu Ubeyde bin Cerrah (http://www.wikiwand.com/tr/Ebu_Ubeyde_bin_Cerrah)
Said bin Zeyd (http://www.wikiwand.com/tr/Said_bin_Zeyd)
Abbad bin Bisr
Abbas bin Abdülmuttalip (http://www.wikiwand.com/tr/Abbas_bin_Abd%C3%BClmuttalip)
Abbas bin Mirdas bin Ebi Amir
Abbad bin Kays
Abbas bin Ubade bin Nadle
Abdullah bin Abbas (http://www.wikiwand.com/tr/Abdullah_bin_Abbas)
Abdullah bin Abdullah bin Übey
Abdullah bin Amr ibni´l-As
Abdullah bin Amr bin Haram
Abdullah bin Atik
Bilal-i Habeşi (http://www.wikiwand.com/tr/Bilal-i_Habe%C5%9Fi)
Erkam bin Ebü'l Erkam (http://www.wikiwand.com/tr/Erkam_bin_Eb%C3%BC%27l_Erkam)
Ebuzer el-Gifari (http://www.wikiwand.com/tr/Ebuzer_el-Gifari)
Mus'ab bin Umeyr (http://www.wikiwand.com/tr/Mus%27ab_bin_Umeyr)
Salmân-ı Fârisî (http://www.wikiwand.com/tr/Salm%C3%A2n-%C4%B1_F%C3%A2ris%C3%AE)
Enes bin Malik (http://www.wikiwand.com/tr/Enes_bin_Malik)
Ebu Hureyre (http://www.wikiwand.com/tr/Ebu_Hureyre)
Ebu Tufayl
Ebu Huzeyfe bin Utbe (http://www.wikiwand.com/tr/Ebu_Huzeyfe_bin_Utbe)
İkrime bin Ebu Cehil
Halid bin Velid (http://www.wikiwand.com/tr/Halid_bin_Velid)
Ebu Eyyûb el-Ensarî (http://www.wikiwand.com/tr/Ebu_Eyy%C3%BBb_el-Ensar%C3%AE)
Bu anlayışın tüm İslam toplumlarında paylaşılmadığını, Şiî (http://www.wikiwand.com/tr/%C5%9Ei%C3%AE)-Alevî (http://www.wikiwand.com/tr/Alev%C3%AE) topluluklarında Sünnilik (http://www.wikiwand.com/tr/S%C3%BCnnilik)'teki gibi mutlak saygı gören bir sahabe anlayışı bulunmadığını kaydetmek gerekir; örneğin ilk dört halife (http://www.wikiwand.com/tr/D%C3%B6rt_Halife) ve Muaviye (http://www.wikiwand.com/tr/Muaviye) gibi Sünnilik (http://www.wikiwand.com/tr/S%C3%BCnnilik)'te saygı gören ve hatta kutsanan bazı kişiler Ehli beytin (http://www.wikiwand.com/tr/Ehli_beyt) haklarını gasp eden ve onlara zulmeden kişiler olarak görülürler ve Şiî (http://www.wikiwand.com/tr/%C5%9Ei%C3%AE)-Alevî (http://www.wikiwand.com/tr/Alev%C3%AE) topluluklarda nefret (teberra (http://www.wikiwand.com/tr/Teberra)) ile anılırlar. Bu duygu; Ali ile savaşan Aişe binti Ebubekir (http://www.wikiwand.com/tr/Ai%C5%9Fe_binti_Ebubekir), Zübeyr bin Avvam (http://www.wikiwand.com/tr/Z%C3%BCbeyr_bin_Avvam), Talha bin Ubeydullah (http://www.wikiwand.com/tr/Talha_bin_Ubeydullah), Muaviye bin Ebu Süfyan (http://www.wikiwand.com/tr/Muaviye_bin_Ebu_S%C3%BCfyan), Amr bin As (http://www.wikiwand.com/tr/Amr_bin_As) için de geçerlidir.
Köken bilimi
Sahabe veya ashab Arapça (http://www.wikiwand.com/tr/Arap%C3%A7a) kökenli bir sözcük olup, "yoldaşlar, arkadaşlar" anlamındadır. Sahib (Arapça (http://www.wikiwand.com/tr/Arap%C3%A7a): صاحب) ve Sahabi kelimelerinin çoğuludur.
İslam tarihçileri ve referans kaynaklarına göre Muhammed (http://www.wikiwand.com/tr/Muhammed)'in çevresindeki inanmış (Müslüman (http://www.wikiwand.com/tr/M%C3%BCsl%C3%BCman)) insanlara sahabe denir. Bu kişiler Muhammed ile birlikte yaşamış ve onu görmüş kişilerdir. İlk sahabe kadınlardan Hatice (http://www.wikiwand.com/tr/Hatice), erkeklerden Sünnilere göre Ebu Bekir (http://www.wikiwand.com/tr/Ebu_Bekir) Şiilere göre ise Ali (http://www.wikiwand.com/tr/Ali)'dir.
Sahabenin önemli bölümünü, Mekke (http://www.wikiwand.com/tr/Mekke)'de İslam'ı kabul eden ve daha sonra Medine (http://www.wikiwand.com/tr/Medine)'ye göç eden Muhacirler (http://www.wikiwand.com/tr/Muhacir) ve Hicret (http://www.wikiwand.com/tr/Hicret) eden Mekkelilere kucak açan Ensar (http://www.wikiwand.com/tr/Ensar)'dan oluşturur.
Sünni anlayışında sahabî kime denir
Âlimlerin çoğuna göre, kadın veya erkek, çocuk veya büyük bir müslüman, Muhammed (http://www.wikiwand.com/tr/Muhammed_bin_Abdullah)'i çok az da olsa, bir kere görürse, kör olan, bir kere konuşursa ve îman ile vefât ederse, buna sahâbî denir.
Sahabe hakkında hadisler
İnanca göre insanların en hayırlıları sahabeler, sonra tabiin ve sonra diğerleri gelir.
Sahabenin üstünlükleriyle ilgili hadislerden (http://www.wikiwand.com/tr/Hadis) bazıları;
"Kıyâmet (http://www.wikiwand.com/tr/K%C4%B1y%C3%A2met) günü ashâbımdan her biri, kabirlerinden kalkarken, vefât ettiği memleketin bütün müminlerinin önlerine düşerek ve onlara nûr ve ışık saçarak Arasât meydanına götürür" Tirmizî
"Peygamberleri (http://www.wikiwand.com/tr/Peygamber) söğen öldürülür ve Ashâbımı söğen dövülür" Taberânî ve Münâvî
"Beni gören ve beni görenleri gören bir müslümanı Cehennem (http://www.wikiwand.com/tr/Cehennem) ateşi yakmaz" Münâvî ve Tirmizî
"Ashâbıma sövmeyiniz! Ashâbımdan sonra gelenlerden bir kimse, dağ kadar altın sadaka verse, Ashâbımdan birinin bir avuç arpa vererek kazandığı sevaba veya yarısına kavuşamaz."
"Ashâbım gökteki yıldızlar gibidir. Herhangi birisine uyarsanız, hidâyete kavuşursunuz" Münâvî ve Beyhekî
"Ümmetimin en iyisi, benim bulunduğum zamanda olanlardır. Onlardan sonra en iyisi, onlardan sonra gelenlerdir. Onlardan sonra da en iyisi, daha sonra gelenlerdir"
"Ashâbımın kusurları, yanlış hareketleri olacaktır. Allahü teâlâ, onları bana bağışlıyacak, kusurlarını affedecektir." Celâleddîn-i Süyûtî (Câmi'ussagîr)
"Allahü teâlâ bütün insanlar arasından beni seçti. Bütün üstünlükleri ve iyilikleri ihsân eyledi ve benim için ashâb ayırdı, seçti. Ashâbım arasından benim için akrabâ ve yardımcılar seçip ayırdı. Bir kimse, benim için, benim Peygamberliğim için, bunları sever ve sayarsa, Allahü teâlâ da, onu Cehennemden muhâfaza eder. Bir kimse, benim hâtırımı düşünmeyerek, Ashâbımı sevmez, onlara dil uzatır, incitirse, Allahü teâlâ da, onu Cehennem azâbı ile yakar, sızlatır" İbni Hacer-i Mekkî (Savâık-ul-muhrika)
Bazı ünlü sahabeler
Ebu Bekir (http://www.wikiwand.com/tr/Ebu_Bekir)
Ömer bin Hattab (http://www.wikiwand.com/tr/%C3%96mer_bin_Hattab)
Osman bin Affan (http://www.wikiwand.com/tr/Osman_bin_Affan)
Ali bin Ebu Talib (http://www.wikiwand.com/tr/Ali_bin_Ebu_Talib)
Zübeyr bin Avvam (http://www.wikiwand.com/tr/Z%C3%BCbeyr_bin_Avvam)
Talha bin Ubeydullah (http://www.wikiwand.com/tr/Talha_bin_Ubeydullah)
Abdurrahman bin Avf (http://www.wikiwand.com/tr/Abdurrahman_bin_Avf)
Sa´d bin Ebi Vakkas (http://www.wikiwand.com/tr/Sa%C2%B4d_bin_Ebi_Vakkas)
Ebu Ubeyde bin Cerrah (http://www.wikiwand.com/tr/Ebu_Ubeyde_bin_Cerrah)
Said bin Zeyd (http://www.wikiwand.com/tr/Said_bin_Zeyd)
Abbad bin Bisr
Abbas bin Abdülmuttalip (http://www.wikiwand.com/tr/Abbas_bin_Abd%C3%BClmuttalip)
Abbas bin Mirdas bin Ebi Amir
Abbad bin Kays
Abbas bin Ubade bin Nadle
Abdullah bin Abbas (http://www.wikiwand.com/tr/Abdullah_bin_Abbas)
Abdullah bin Abdullah bin Übey
Abdullah bin Amr ibni´l-As
Abdullah bin Amr bin Haram
Abdullah bin Atik
Bilal-i Habeşi (http://www.wikiwand.com/tr/Bilal-i_Habe%C5%9Fi)
Erkam bin Ebü'l Erkam (http://www.wikiwand.com/tr/Erkam_bin_Eb%C3%BC%27l_Erkam)
Ebuzer el-Gifari (http://www.wikiwand.com/tr/Ebuzer_el-Gifari)
Mus'ab bin Umeyr (http://www.wikiwand.com/tr/Mus%27ab_bin_Umeyr)
Salmân-ı Fârisî (http://www.wikiwand.com/tr/Salm%C3%A2n-%C4%B1_F%C3%A2ris%C3%AE)
Enes bin Malik (http://www.wikiwand.com/tr/Enes_bin_Malik)
Ebu Hureyre (http://www.wikiwand.com/tr/Ebu_Hureyre)
Ebu Tufayl
Ebu Huzeyfe bin Utbe (http://www.wikiwand.com/tr/Ebu_Huzeyfe_bin_Utbe)
İkrime bin Ebu Cehil
Halid bin Velid (http://www.wikiwand.com/tr/Halid_bin_Velid)
Ebu Eyyûb el-Ensarî (http://www.wikiwand.com/tr/Ebu_Eyy%C3%BBb_el-Ensar%C3%AE)