BOZKURT21
07.Ekim.2017, 21:47
Mesleğinizin tanımı- görev yapılacak sektör ve pozisyonlar ile ilgili genel bilgi
İş sağlığı ve Güvenliği nedir?
Ülkemizde son birkaç yılda gerek mevzuat olarak, gerek yönetmelik ve uluslararası standartlar doğrultusunda işyerlerinde, kamu kurum ve kuruluşlarda ve özel sektörlerde kaplumbağa hızıyla ilerlemeye ve gelişmeye çalışan iş sağlığı ve güvenliği kanayan yaramız olarak kendini göstermeye başlamıştır.
Aslında mesleğin tanımı forum sitelerinde, çeşitli sayfalarda ya da ilgili yönetmeliklerde geçen tanımların dışında iş sağlığı ve güvenliği tamamı ile bakıldığında İNSAN CANI’ nın ta kendisidir demek çok daha doğru olacağı inancındayım. Fiziksel olarak yapılan çalışmalarda, çevresel olarak yapılan çalışmalarda, psikolojik olarak yapılan çalışmalarda, pratik olarak yapılan çalışmalarda yine insan canının tamda kendisidir. Bu meslek dalının içerisinde bulunan her bir kişi farkında olarak ya da olmayarak işte tamda bunun için çalışır. Yeri gelir işvereni ile fikir ayrılıklarına düşer, yeri gelir yapılan çalışmalarda, çalışanlarının sağlığı için, onlar akşam çocuklarının yanına, evine yine geldikleri gibi sağlığı ve sıhhatleri ile dönsünler diye onlarla kavga ederler. Kimi zaman hayıflanırlar, kimi zaman anlaşılamadıklarını düşünürler, kimi zaman sırf zaruriyetlerden ötürü bu meslek dalının olduğunu düşünürler. İşte bu yüzden de ne olursa olsun çalışma hayatımızda her gün bir önceki günden daha sabırlı daha azimli daha kararlı olmak zorundayız. Zira, direkt ya da dolaylı olarak bakarsak çalışmalarımızda bu hissiyat ve başlıklar için çalışırız.
Aslında madalyonun diğer tarafından da baktığımızda kanayan yaramız olması, daha mesleğe verilen isimden başlıyor. Neden mi? Çünkü; İşin güvenliği olur, işçinin sağlığı. İşçiyi sağlıklı tut ki iş güvenli ve ferah olsun. İşimizi güvenli ve disiplinli tutalım ki işçilerimiz sağlıklı ve kazasız çalışmalara devam edebilsin. İş güvenliği ve işçi sağlığı çok daha iyi sanki.
Kariyer basamakları
Bu kısmı 2 açıdan incelemek yerinde olacaktır. Kısa bilgi açısından kimlerin uzman olabileceği ve dereceleri ve Türkiye de uzmanlarımızın gerçek anlamdaki kariyer ivmeleri.
Birincisini incelediğimizde en özeti ile;
Kimler iş güvenliği uzmanı olabilir ve dereceleri nasıldır?
– Bakanlık ve ilgili kuruluşlarında çalışma hayatını denetleyen müfettişler.
– Mühendislik veya mimarlık eğitimi veren fakültelerin mezunları.
– Üniversitelerin iş sağlığı ve güvenliği lisans veya ön lisans programı mezunları.
– Teknik öğretmenler.
– Fizikçi, kimyager veya biyolog unvanına sahip olanlar.
İş güvenliği uzmanlık belgeleri C,B ve A sınıfı olmak üzere 3 dereceden oluşmaktadır. C sınıfı uzmanlık derecesinin başlangıcıdır. Yukarıda belirttiğimiz lisans ve ön lisans mezunları C sınıfı iş güvenliği uzmanlık kurslarına katılarak ve kurs bitiminde de C sınıfı uzmanlık sınavına girmeye hak kazanırlar. C sınıfı iş güvenliği uzmanlığı belgesiyle en az üç yıl fiilen görev yaptığını iş güvenliği uzmanlığı sözleşmesi ile belgeleyen ve (B) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı eğitimine katılarak yapılacak (B) ya da ilgili üniversitelerin iş sağlığı ve güvenliği yüksek lisans programları ile yüksek lisans yapması kaidesiyle B sınıfı iş güvenliği uzmanlık sınavına girmeye hak kazanırlar. B sınıfı uzmanlarda aynı çalışma şekli ile en az 4 yıl fiilen görev yapması sureti ile A sınıfı uzmanlık sınavına girmeye hak kazanır.
Diğer taraftan Türkiye de daha gerçekçi yaklaşarak iş güvenliği uzmanlarının kariyer ivmelerini değerlendirirsek; diğer meslek dallarına istinaden bu meslek dalının kariyer basamakları daha zor ve sancılıdır. Hâlihazırda birkaç yıldır ülkemizde olan ve hem özel sektör hem de devlet kurumlarında bu mesleğe üvey evlat muamelesi yapılması işi durduran, çalışanlara zorluk çıkartan, işverene maddi açıdan harcamalar yaptıran, işleri yavaşlatan bir meslek olarak görüldüğünden ötürü çalışan her birey için ulaşacağı kariyerine belki de kaplumbağa hızıyla ilerlemesine sebebiyet veriyor olabilir. Buna istinaden de yaptıklarımızdan emin olmak, emin olduğumuz ve yaptırımlarımızdan yılmadan sürdürülebilirliğini sağlamak, sağladığımız aktivitelerin de her daim kontrolünü sağlamak kariyer basamaklarımıza adım adım olumlu yönde etki edeceğini düşünmekteyim. İşverenimizi, çalışanlarımızı iş güvenliği departmanı ya da meslek dalına olumlu yönde çekmek, yaptıklarımızdan onlarında ‘’evet bu işi gerçekten işinin doğrultu ve disiplininde yapıyor’’ dedirtmek ve bu güveni her taraf için sağlamak bu işin belki de en keyifli anlarıdır. Bunu dedirttiğimiz anda kariyerimizin hızlıca yukarılara taşıma ivmesi eminim ki artacaktır.
Meslekte 1 iş günü genel olarak nasıl geçer?
1 günümüzden ziyada aslında saatlik hatta dakikalık değerlendirmekte fayda görmekteyim. Her dakika ya da saat yaptırımlar, işlevsellik ya da kontrollerimiz değişebileceğinden işin mutfak kısmından yani ofis çalışmalarından sahadaki çalışmalara kadar bir gün boyunca sistemsel olarak kurgulamak ve sürdürülebilirliğini sağlamak hem bireysel olarak hem de ekip olarak zor olabilecek aktivite ya da çalışmaları çok daha kolay hale getirecektir. Bu halde de hem işveren tarafı hem saha çalışanları bu meslek dalının sistematik olarak çalıştığını, çalışmasının sonucunda da nasıl zorluk/kolaylık varyasyonlarının oluşabileceğini rahatlıkla görecektir.
Mesleğin kolay/zor yönleri
Ben iş güvenliğini 3 temel başlıkta değerlendiriyorum. Teorik, pratik ve psikolojik. İşte asıl kolay ve zor yönleri burada ortaya çıkmaktadır. Teorik kısımda; verdiğimiz eğitimler, dokümantasyon kısımları, toplantılar, prosedürler, yönetmelikler, ilgili standartlar vs yer almakla beraber bu teorik kısımları pratik başlık adı altında hem bizimle hem de sahada çalışanlarla hem de işverenle beraber pratiğe dökmek, onların iş güvenliği eğitiminde ve gelişiminde beraber yol almak, önleyici yaklaşımlar sunmak, onları iş güvenliği departmanına inandırmak, iş olarak saygılarını kazanmak, sürdürülebilirliğini sağlamak, bütün bu sağladıklarımızla beraber psikolojik olarak karşılıklı anlayış, diyalog ve empati ile çalışmalara devam etmektir. Mesela; çok iyi anlaştığınız bir çalışanı ya da teknik kadrodan bir çalışanı ya da işvereninizi bir gün hiç anlam veremediğiniz bir tepkisiyle karşı karşıya kaldığınızda onu o anlık anlamaya çalışmak ve tepkimizi o anda değil de ortam biraz daha sakinleştiğinde ya da kısa bir süre sonrasında vermek, ya da belki de o gün işleri yolunda gitmeyen yöneticileri anlamak, ya da belki de ekibinizden birisinin bir gün önceden ailesinden kalan sorunlardan ötürü o gün işe konsantre olmadığını görmek ve anlamak gibi birçok psikolojik etkenlerle beraber çalışmaya devam etmek psikolojik olarak etkenlerin hepsini barındırmaktadır. Psikolojik olarak algılamak ve algılanmak anlıktır. Anlık olarak karar vermekte her daim her işte olduğu gibi iş güvenliğinde de çok hassas ve zordur. Algılama terazimizi çok hassas kurmalı ve buna göre hareket etmeliyiz.
Meslekte uzman olacak kişide olması gereken kişisel özellikler
Zor olan kısımlarından biride bu aslında. Kişisel özellikler diğer meslek dallarındaki gibi olmuyor. Mesela bir satışçı iyi bir görünüş ve diksiyona sahip olmalı. Bir uzman doktor iyi bir bilgi birikimine sahip olmalı. İyi bir insan kaynakları uzmanının hem görünüş, hem bilgi hem insanları tanıma gibi birçok özelliklere sahip olması gerekmektedir. İş güvenliği departmanında çalışanlar için bunların hepsini barındırması gerekebilecek. Diyaloga açık olması, analitik olması, işini çok iyi takip etmesi, kararlı olması, hitabetinin kuvvetli olması, güvenilir olması, ikna edebilme yeteneğinin olması, ekiplerini adil bir şekilde yönetebilecek olması gibi birçok kişisel özelliğe sahip olması gerekmektedir.
Meslekte uzman olacak kişide olması gereken teknik özellikler
Hem ofis hem de saha bilgisinin iyi düzeyde olması, yerel ve uluslararası standartları iyi takip etmesi ve bunları çalıştıkları saha ve işveren nabzına göre iyi motif edip uygulatabilmesi, uyguladıkları çalışmaları takip/analiz etmesi, proaktif yaklaşım ile herkesten ve her çalışmadan bir adım önde olması, günlük/aylık/yıllık plan ve programlarını iyi seviyede organize etmesi ve aksatmadan yapması. En önemlisi mesleği ile ilgili mevzuatlara hakim olması ve sürekli kendini güncel tutması gerekmektedir.
Yıllık kazanç ve ek imkânlar
Ortalam kazançlar aşağıdaki şekilde belirtebiliriz. Ancak ülkemizde mesleğimizin gerekliliği ve önemli tam olarak anlaşılamadığından ücret seviyeleri olması gerekenin altında kalmaktadır.
Ama yine de değerlendirmek gerekir ise;
İş güvenliği teknikeri: 1500TL-2500TL
İş güvenliği uzmanı(C Sınıfı): 2500TL-3500TL
İş güvenliği uzmanı(B Sınıfı):4500TL-6000TL
İş güvenliği uzmanı(A Sınıfı):6000TL ve yukarısı
İş sağlığı ve Güvenliği nedir?
Ülkemizde son birkaç yılda gerek mevzuat olarak, gerek yönetmelik ve uluslararası standartlar doğrultusunda işyerlerinde, kamu kurum ve kuruluşlarda ve özel sektörlerde kaplumbağa hızıyla ilerlemeye ve gelişmeye çalışan iş sağlığı ve güvenliği kanayan yaramız olarak kendini göstermeye başlamıştır.
Aslında mesleğin tanımı forum sitelerinde, çeşitli sayfalarda ya da ilgili yönetmeliklerde geçen tanımların dışında iş sağlığı ve güvenliği tamamı ile bakıldığında İNSAN CANI’ nın ta kendisidir demek çok daha doğru olacağı inancındayım. Fiziksel olarak yapılan çalışmalarda, çevresel olarak yapılan çalışmalarda, psikolojik olarak yapılan çalışmalarda, pratik olarak yapılan çalışmalarda yine insan canının tamda kendisidir. Bu meslek dalının içerisinde bulunan her bir kişi farkında olarak ya da olmayarak işte tamda bunun için çalışır. Yeri gelir işvereni ile fikir ayrılıklarına düşer, yeri gelir yapılan çalışmalarda, çalışanlarının sağlığı için, onlar akşam çocuklarının yanına, evine yine geldikleri gibi sağlığı ve sıhhatleri ile dönsünler diye onlarla kavga ederler. Kimi zaman hayıflanırlar, kimi zaman anlaşılamadıklarını düşünürler, kimi zaman sırf zaruriyetlerden ötürü bu meslek dalının olduğunu düşünürler. İşte bu yüzden de ne olursa olsun çalışma hayatımızda her gün bir önceki günden daha sabırlı daha azimli daha kararlı olmak zorundayız. Zira, direkt ya da dolaylı olarak bakarsak çalışmalarımızda bu hissiyat ve başlıklar için çalışırız.
Aslında madalyonun diğer tarafından da baktığımızda kanayan yaramız olması, daha mesleğe verilen isimden başlıyor. Neden mi? Çünkü; İşin güvenliği olur, işçinin sağlığı. İşçiyi sağlıklı tut ki iş güvenli ve ferah olsun. İşimizi güvenli ve disiplinli tutalım ki işçilerimiz sağlıklı ve kazasız çalışmalara devam edebilsin. İş güvenliği ve işçi sağlığı çok daha iyi sanki.
Kariyer basamakları
Bu kısmı 2 açıdan incelemek yerinde olacaktır. Kısa bilgi açısından kimlerin uzman olabileceği ve dereceleri ve Türkiye de uzmanlarımızın gerçek anlamdaki kariyer ivmeleri.
Birincisini incelediğimizde en özeti ile;
Kimler iş güvenliği uzmanı olabilir ve dereceleri nasıldır?
– Bakanlık ve ilgili kuruluşlarında çalışma hayatını denetleyen müfettişler.
– Mühendislik veya mimarlık eğitimi veren fakültelerin mezunları.
– Üniversitelerin iş sağlığı ve güvenliği lisans veya ön lisans programı mezunları.
– Teknik öğretmenler.
– Fizikçi, kimyager veya biyolog unvanına sahip olanlar.
İş güvenliği uzmanlık belgeleri C,B ve A sınıfı olmak üzere 3 dereceden oluşmaktadır. C sınıfı uzmanlık derecesinin başlangıcıdır. Yukarıda belirttiğimiz lisans ve ön lisans mezunları C sınıfı iş güvenliği uzmanlık kurslarına katılarak ve kurs bitiminde de C sınıfı uzmanlık sınavına girmeye hak kazanırlar. C sınıfı iş güvenliği uzmanlığı belgesiyle en az üç yıl fiilen görev yaptığını iş güvenliği uzmanlığı sözleşmesi ile belgeleyen ve (B) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı eğitimine katılarak yapılacak (B) ya da ilgili üniversitelerin iş sağlığı ve güvenliği yüksek lisans programları ile yüksek lisans yapması kaidesiyle B sınıfı iş güvenliği uzmanlık sınavına girmeye hak kazanırlar. B sınıfı uzmanlarda aynı çalışma şekli ile en az 4 yıl fiilen görev yapması sureti ile A sınıfı uzmanlık sınavına girmeye hak kazanır.
Diğer taraftan Türkiye de daha gerçekçi yaklaşarak iş güvenliği uzmanlarının kariyer ivmelerini değerlendirirsek; diğer meslek dallarına istinaden bu meslek dalının kariyer basamakları daha zor ve sancılıdır. Hâlihazırda birkaç yıldır ülkemizde olan ve hem özel sektör hem de devlet kurumlarında bu mesleğe üvey evlat muamelesi yapılması işi durduran, çalışanlara zorluk çıkartan, işverene maddi açıdan harcamalar yaptıran, işleri yavaşlatan bir meslek olarak görüldüğünden ötürü çalışan her birey için ulaşacağı kariyerine belki de kaplumbağa hızıyla ilerlemesine sebebiyet veriyor olabilir. Buna istinaden de yaptıklarımızdan emin olmak, emin olduğumuz ve yaptırımlarımızdan yılmadan sürdürülebilirliğini sağlamak, sağladığımız aktivitelerin de her daim kontrolünü sağlamak kariyer basamaklarımıza adım adım olumlu yönde etki edeceğini düşünmekteyim. İşverenimizi, çalışanlarımızı iş güvenliği departmanı ya da meslek dalına olumlu yönde çekmek, yaptıklarımızdan onlarında ‘’evet bu işi gerçekten işinin doğrultu ve disiplininde yapıyor’’ dedirtmek ve bu güveni her taraf için sağlamak bu işin belki de en keyifli anlarıdır. Bunu dedirttiğimiz anda kariyerimizin hızlıca yukarılara taşıma ivmesi eminim ki artacaktır.
Meslekte 1 iş günü genel olarak nasıl geçer?
1 günümüzden ziyada aslında saatlik hatta dakikalık değerlendirmekte fayda görmekteyim. Her dakika ya da saat yaptırımlar, işlevsellik ya da kontrollerimiz değişebileceğinden işin mutfak kısmından yani ofis çalışmalarından sahadaki çalışmalara kadar bir gün boyunca sistemsel olarak kurgulamak ve sürdürülebilirliğini sağlamak hem bireysel olarak hem de ekip olarak zor olabilecek aktivite ya da çalışmaları çok daha kolay hale getirecektir. Bu halde de hem işveren tarafı hem saha çalışanları bu meslek dalının sistematik olarak çalıştığını, çalışmasının sonucunda da nasıl zorluk/kolaylık varyasyonlarının oluşabileceğini rahatlıkla görecektir.
Mesleğin kolay/zor yönleri
Ben iş güvenliğini 3 temel başlıkta değerlendiriyorum. Teorik, pratik ve psikolojik. İşte asıl kolay ve zor yönleri burada ortaya çıkmaktadır. Teorik kısımda; verdiğimiz eğitimler, dokümantasyon kısımları, toplantılar, prosedürler, yönetmelikler, ilgili standartlar vs yer almakla beraber bu teorik kısımları pratik başlık adı altında hem bizimle hem de sahada çalışanlarla hem de işverenle beraber pratiğe dökmek, onların iş güvenliği eğitiminde ve gelişiminde beraber yol almak, önleyici yaklaşımlar sunmak, onları iş güvenliği departmanına inandırmak, iş olarak saygılarını kazanmak, sürdürülebilirliğini sağlamak, bütün bu sağladıklarımızla beraber psikolojik olarak karşılıklı anlayış, diyalog ve empati ile çalışmalara devam etmektir. Mesela; çok iyi anlaştığınız bir çalışanı ya da teknik kadrodan bir çalışanı ya da işvereninizi bir gün hiç anlam veremediğiniz bir tepkisiyle karşı karşıya kaldığınızda onu o anlık anlamaya çalışmak ve tepkimizi o anda değil de ortam biraz daha sakinleştiğinde ya da kısa bir süre sonrasında vermek, ya da belki de o gün işleri yolunda gitmeyen yöneticileri anlamak, ya da belki de ekibinizden birisinin bir gün önceden ailesinden kalan sorunlardan ötürü o gün işe konsantre olmadığını görmek ve anlamak gibi birçok psikolojik etkenlerle beraber çalışmaya devam etmek psikolojik olarak etkenlerin hepsini barındırmaktadır. Psikolojik olarak algılamak ve algılanmak anlıktır. Anlık olarak karar vermekte her daim her işte olduğu gibi iş güvenliğinde de çok hassas ve zordur. Algılama terazimizi çok hassas kurmalı ve buna göre hareket etmeliyiz.
Meslekte uzman olacak kişide olması gereken kişisel özellikler
Zor olan kısımlarından biride bu aslında. Kişisel özellikler diğer meslek dallarındaki gibi olmuyor. Mesela bir satışçı iyi bir görünüş ve diksiyona sahip olmalı. Bir uzman doktor iyi bir bilgi birikimine sahip olmalı. İyi bir insan kaynakları uzmanının hem görünüş, hem bilgi hem insanları tanıma gibi birçok özelliklere sahip olması gerekmektedir. İş güvenliği departmanında çalışanlar için bunların hepsini barındırması gerekebilecek. Diyaloga açık olması, analitik olması, işini çok iyi takip etmesi, kararlı olması, hitabetinin kuvvetli olması, güvenilir olması, ikna edebilme yeteneğinin olması, ekiplerini adil bir şekilde yönetebilecek olması gibi birçok kişisel özelliğe sahip olması gerekmektedir.
Meslekte uzman olacak kişide olması gereken teknik özellikler
Hem ofis hem de saha bilgisinin iyi düzeyde olması, yerel ve uluslararası standartları iyi takip etmesi ve bunları çalıştıkları saha ve işveren nabzına göre iyi motif edip uygulatabilmesi, uyguladıkları çalışmaları takip/analiz etmesi, proaktif yaklaşım ile herkesten ve her çalışmadan bir adım önde olması, günlük/aylık/yıllık plan ve programlarını iyi seviyede organize etmesi ve aksatmadan yapması. En önemlisi mesleği ile ilgili mevzuatlara hakim olması ve sürekli kendini güncel tutması gerekmektedir.
Yıllık kazanç ve ek imkânlar
Ortalam kazançlar aşağıdaki şekilde belirtebiliriz. Ancak ülkemizde mesleğimizin gerekliliği ve önemli tam olarak anlaşılamadığından ücret seviyeleri olması gerekenin altında kalmaktadır.
Ama yine de değerlendirmek gerekir ise;
İş güvenliği teknikeri: 1500TL-2500TL
İş güvenliği uzmanı(C Sınıfı): 2500TL-3500TL
İş güvenliği uzmanı(B Sınıfı):4500TL-6000TL
İş güvenliği uzmanı(A Sınıfı):6000TL ve yukarısı