Xena
29.Ocak.2018, 16:57
Sezgicilik (Entüisyonizm), felsefi bir kavram olarak sezgiye (http://tr.wikipedia.org/wiki/Sezgi) akıl, zihin ve soyut düşünme karşısında hem öncelik, hem de üstünlük tanıyan felsefe akımıdır. Henri Bergson (http://tr.wikipedia.org/wiki/Henri_Bergson) akımın kurucusudur, bu nedenle kimi zaman felsefe tarihinde (http://tr.wikipedia.org/wiki/Felsefe_tarihi)Bergsonculuk olarak adlandırılması da sözkonusudur.
Sezgiciliğe göre bilginin (http://tr.wikipedia.org/wiki/Bilgi), özellikle de felsefe bilgisinin (http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Felsefe_bilgisi&action=edit&redlink=1) kaynağı ve temeli sezgidir. Burada önemli olan sezgi kavramının içeriğidir. Felsefi anlamda sezgi, bir tür açılma, doğrudan doğruya keşfedilme ve dolaysız, aracısız birden bire kavranılma anlamında kullanılmaktadır. Buna göre, varlıkları bize oldukları gibi veren bilgi, sezgidir. Bergson'da bu kavram daha da özel bir anlamda gerçeği dolaysızca kavrama yetisi olarak belirtilmiş, algıların ve zihnin bir tür bireşiminden müteşekkil sayılmıştır. Bergson'da, kendi bilincine varmış içgüdüler sezgi olarak değerlendirilir ve bu kavram felsefenin merkezine oturtulur.[1] (http://tr.wikipedia.org/wiki/Sezgicilik#endnote_1)
Ortaçağ felsefesinde (http://tr.wikipedia.org/wiki/Orta%C3%A7a%C4%9F_felsefesi) önemli isimlerden biri olan İmam Gazali (http://tr.wikipedia.org/wiki/%C4%B0mam_Gazali)'de, 19. yüzyıl felsefesinde (http://tr.wikipedia.org/wiki/19._y%C3%BCzy%C4%B1l_felsefesi) ise Hegelci aşırı sistematik ve soyut felsefelere karşı bir tepki olarak Henri Bergson'un felsefesinde görülür. Gerçeklik sezgi ile bir kerede ve tam olarak kavranır, akla dayanan bilgi ise asla tam ve kesin olamaz düşüncesi bu felsefelerin ana tezidir. Böylece hem rasyonalizme hem de materyalizme bir karşı çıkış sözkonusu edilmektedir.
Edebiyatta SezgicilikBir maddeyi kavramak için iki göze ihtiyaç olduğunu savunan edebi görüştür. Buna göre gözlerden biri maddenin görünen kısmını diğeri ise görünmeyen kısmını görmeli algılamalı eğer maddeye kalp gözüyle manevi bir bakışla bakılmazsa onu eksik kavramış sayılırız düşüncesini savunur.
Sezgiciliğe göre bilginin (http://tr.wikipedia.org/wiki/Bilgi), özellikle de felsefe bilgisinin (http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Felsefe_bilgisi&action=edit&redlink=1) kaynağı ve temeli sezgidir. Burada önemli olan sezgi kavramının içeriğidir. Felsefi anlamda sezgi, bir tür açılma, doğrudan doğruya keşfedilme ve dolaysız, aracısız birden bire kavranılma anlamında kullanılmaktadır. Buna göre, varlıkları bize oldukları gibi veren bilgi, sezgidir. Bergson'da bu kavram daha da özel bir anlamda gerçeği dolaysızca kavrama yetisi olarak belirtilmiş, algıların ve zihnin bir tür bireşiminden müteşekkil sayılmıştır. Bergson'da, kendi bilincine varmış içgüdüler sezgi olarak değerlendirilir ve bu kavram felsefenin merkezine oturtulur.[1] (http://tr.wikipedia.org/wiki/Sezgicilik#endnote_1)
Ortaçağ felsefesinde (http://tr.wikipedia.org/wiki/Orta%C3%A7a%C4%9F_felsefesi) önemli isimlerden biri olan İmam Gazali (http://tr.wikipedia.org/wiki/%C4%B0mam_Gazali)'de, 19. yüzyıl felsefesinde (http://tr.wikipedia.org/wiki/19._y%C3%BCzy%C4%B1l_felsefesi) ise Hegelci aşırı sistematik ve soyut felsefelere karşı bir tepki olarak Henri Bergson'un felsefesinde görülür. Gerçeklik sezgi ile bir kerede ve tam olarak kavranır, akla dayanan bilgi ise asla tam ve kesin olamaz düşüncesi bu felsefelerin ana tezidir. Böylece hem rasyonalizme hem de materyalizme bir karşı çıkış sözkonusu edilmektedir.
Edebiyatta SezgicilikBir maddeyi kavramak için iki göze ihtiyaç olduğunu savunan edebi görüştür. Buna göre gözlerden biri maddenin görünen kısmını diğeri ise görünmeyen kısmını görmeli algılamalı eğer maddeye kalp gözüyle manevi bir bakışla bakılmazsa onu eksik kavramış sayılırız düşüncesini savunur.