Tarihte Bugun Atatürk

[TEP]

14 HAZİRAN - JUNE 14
Tarihte Bugün - Today in History
https://ataturktoday.com/Resim/Foto2/Haziran1919.jpg

Dokuzuncu Ordu Müfettişi Mustafa Kemal Paşa, Amasya'da (Haziran 1919)
1938 - Atatürk'ün, Savarona yatından Cenevre'de bulunan Afet (İnan)'a mektubu: "...Tamamen iyileşme ümidi ve şansı kuvvetlidir."
1937 - Hatay'ın Bağımsızlık Antlaşması TBMM tarafından onaylandı.
1936 - Atatürk'ün, Çankaya'da Çin Elçisi General Ho Yao-Tsu'yu Kabulü.
1935 - Ankara'da Dil, Tarih ve Coğrafya Okulu kurulmasına dair kanun teklifi kabul edildi.
Maden, Tetkik ve Araştırma Enstitüsü ve Etibank'ın kurulmasına dair kanunlar ile Diyanet İşleri Reisliği Teşkilatı'nın görevlerine ilişkin kanun TBMM'de kabul edildi.
Etibank Genel Müdürlüğü kuruldu.
Amortisman Sandığı Kanunu, Elektrik İşleri Etüt İdaresi Kanunu, Maden Tetkik Arama Enstitüsü Kuruluş Kanunu ve Etibank'ın kurulmasına ilişkin kanun kabul edildi.
1934 - Atatürk'ün, öğleden sonra Ankara Halkevi'ni ve Atlı Spor Kulübü'nü ziyareti.
1933 - Atatürk'ün, Çankaya'da Polonya Elçisi Potocki'nin güven mektubunu kabulü ve Elçi'nin söylevine cevap konuşması.
1932 - Atatürk'ün, akşam Emir Faysal'ın verdiği ziyafeti şereflendirmesi.
1926 - Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Paşa'ya İzmir'de suikastta bulunulacağı haber alındı. Suikast girişimini, Giritli Şevki, Vali Kazım Dirik'e ihbar etti. Suikast girişimi failleri Ziya Hurşit ve arkadaşları tutuklandı.
İzmir'de Mustafa Kemal Paşa'ya karşı suikast girişimi ortaya çıkarıldı. Girişim, suikast sonrasında, suikast planını gerçekleştirecek olanları Sakız adasına kaçıracak olan motorcunun ihbarı üzerine ortaya çıkarıldı.
Atatürk'ün, Balıkesir'de Cumhuriyet Halk Partisi'ni, Öğretmenler Birliği'ni, Belediye'yi, Türkocağı'nı ziyareti, akşam Belediye'de şereflerine verilen baloda bulunması. (Atatürk, 15 Haziran'da İzmir'de bulunmak üzere bugün Balıkesir'den hareket edeceği sırada İzmir Valisi'nden, İzmir'de kendisine karşı tertiplenen bir suikast girişiminin meydana çıkarıldığını bildiren ve hareketinin ertelenmesini rica eden bir telgraf almıştır. [Kocatürk]
Atatürk'e karşı, İzmir'de hazırlanan suikast girişiminin meydana çıkması (Suikast girişimini İzmir'de motorculuk işleriyle meşgul Giritli Şevki adında şahıs, İzmir Valisi Kâzım (Dirik) Bey'e haber vermiştir.
1925 - Cumhuriyet'in ilk şeker fabrikası, Alpullu'da üretime başladı.
1924 - Atatürk'ün, İçişleri Bakanı Recep (Peker) Bey'i ve Genelkurmay Başkanı Fevzi (Çakmak) Paşa'yı makamlarında ziyareti ve görüşmeleri.
1923 - Kadınlar Halk Fırkası kuruldu.
Atatürk'ün, Çankaya'da kendisine "hemşehrilik" belgesini getiren İstanbul Heyeti'ni kabulü.
1922 - Atatürk'ün, Adapazarı'na gelişi.
Mustafa Kemal Adapazarı'nda, annesi Zübeyde Hanım ile görüştü.
(Atatürk burada İstanbul'dan gelmiş olan annesi Zübeyde Hanım ve kız kardeşi Makbule Hanımla görüşmüştür).
1920 - Doğuda Milli Aşireti ayaklanması çıktı.
İzmit bölgesinde Kuvay-ı İnzibatiye'nin yenilgisi ve bazı birliklerin milli kuvvetlere katılması.
Yozgat'ta Çapanoğulları ayaklanması çıktı.
Yozgat şehri Çapanoğullarının eline geçti. Şehrin eşrafından bazısı isyancılarla birlikte olmayı reddetti. Ayaklanmacılar İstanbul hükümetine bağlılıklarını bildirerek, Dürrizade'nin fetvasını hükümet binası önünde toplanan halka okuyarak, taraftar bulmaya çalıştı.
1919 - Atatürk'ün, Amasya'dan Padişah'a telgrafı: "...İstanbul'da iken, milletin bu kadar kuvvetli ve az vakitte felâketlerden bu derece uyanık olduğunu tahayyül edemezdim. ...Eğer zorlanırsam görevimden istifa ederek önceden olduğu gibi Anadolu'da ve milletin sinesinde kalacağım ve vatanî görevime bu kez daha açık adımlarla devam edeceğim."
1917 - Atatürk'ün, sabah, Sekerat'tan hareket ederek Yarbay Hamit Fahri komutasındaki 48. Tümen cephesine gidişi, tümeni denetlemesi, Tümen Karargâhı'nda öğle yemeğini yedikten sonra Sekerat'a dönüşü.
1909 - Dernek kurma özgürlüğüne ilişkin ilk yasa olan ''İçtimaatı Umumiye Kanunu'' kabul edildi.
1839 - Jandarma Teşkilatı kuruldu. Teşkilatın ilk nizamnamesi olan Asakir-i Zaptiye Nizamnamesi yürürlüğe konuldu.
1826 - Yeniçeri Ocağı kaldırıldı ve Asakir-i Mansure-i Muhammediye kuruldu.

[TEP]

15 HAZİRAN - JUNE 15
Tarihte Bugün - Today in History

https://ataturktoday.com/Resimler/15Haziran1930_small.jpg (https://ataturktoday.com/Resimler/15Haziran1930.jpg)
Atatürk ve Sığırtmaç Mustafa (15 Haziran 1930)


https://ataturktoday.com/Resim/TSK/ata-82_k.jpg

15 Haziran 1930
Yalova İskelesinde
https://ataturktoday.com/Resim/TSK/ata-120_k.jpg

15 Haziran 1936
Ankara’da Gazi Orman Çiftliği Tren İstasyonu’nda çiçekle karşılanışı
1942 - Atatürk'ün Şişli'de oturduğu ev müze oldu.
1938 - Noter Kanunu kabul edildi.
Türkiye'nin şartları göz önüne alınarak Medeni Kanun'daki evlenme yaşı kadınlarda 15'e, erkeklerde 17'ye indirildi.
Amerika'daki Mark Twain Cemiyeti Başkanı'nın, resmini göndermesi nedeniyle Atatürk'e teşekkür mektubu: "Zamanımıza, geçmiş devirlerin Büyük İskender, Jül Sezar ve Napolyon'undan daha şanlı bir isim bıraktınız. Askerî ve sivil dehânız bütün insanlık tarihi üzerinde derinden etkili olmuştur."[Kocatürk]
1936 - 1931'den beri Cumhuriyet Halk Partisi genel sekreterliğini yapmakta olan Recep Peker, değişmez genel başkan Mustafa Kemal Atatürk tarafından görevinden alındı. Genel sekreterlik görevi Başvekil Sükrü Kaya'ya verildi.
Atatürk'ün, akşam trenle Ankara'dan İstanbul'a hareketi.
1934 - Atatürk'ün, öğleden sonra Ankara Halkevi'ni ziyareti.
1933 - Atatürk'ün, akşamüzeri atla, Çankaya'dan istasyon'a kadar bir gezinti yapması, buradan otomobille Marmara Köşkü'ne gelişi, akşam Çankaya'ya dönüşü.
1930 - Sığırtmaç Mustafa'nın, Dolmabahçe Sarayı'na giderek Atatürk'ün elini öpmesi.
Türkiye Cumhuriyeti ilk dış kredisini aldı. Amerikan Yardım Bankası'ndan sağlanan kredinin 10 milyon dolar olduğu açıklandı.
1927 - İstanbul Emraz-ı Akliye ve Asabiye Hastanesi yani bugün ki Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi hizmete girdi.
1926 - Gazi'ye İzmir'de suikast girişiminde bulunulması.
İzmir'de Mustafa Kemal Paşa'yı öldürmek isteyen bir suikastçı yakalandı.
Atatürk'e suikast girişimi elebaşları (Ziya Hurşit ve arkadaşları)'nın İzmir'de tutuklanması.
Atatürk'ün, Balıkesir'de Orduevi'ni ziyareti ve akşam saat 19.00'da İzmir'e hareketi.
1926 - Attempt to assassinate Atatürk is uncovered.
1924 - Atatürk'ün, Ankara'nın yeni Belediye Başkanı Haydar (Yuluğ) Bey'i Çankaya'da kabulü ve şehrin imarı hakkında görüşmesi.
1923 - Yünsa Yünlü Sanayi Şirketi kuruldu. Firmanın, iplik ve kumaş üreteceği ifade edildi
1921 - Atatürk'ün, Kâzım Karabekir'e telgrafı: "...Teklifiniz üzerine Enver Paşa'nın bulunduğu yer ve faaliyetinden daima haberdar olmamızın temini Ali Fuat Paşa'ya yazılmıştır."
1920 - 15. Kolordu Komutanlığı "Doğu Cephesi Komutanlığı" olarak adlandırıldı ve Kazım Karabekir Paşa komutanlığa atandı.
İsmet Paşa'nın idam kararını padişah onayladı.
Mustafa Suphi'nin, Bakû'den Atatürk'e mektubu.
1919 - 9. Ordu Kıtaatı Müfettişliği adının yeni hazırlanan bir talimata göre 3. Ordu Müfettişliği adını alması.
Atatürk'ün, Amasya'dan, Kâzım Karabekir'e telgrafı: "13. Kolordu'ya kaldırma emri verilse bile bunu uygulama ve yerine getirmenin geciktirilmesi lüzumunu Cevat Paşa'ya yazdım. Hükümetin her teklif ve müdahale karşısında, direnme gösteremeyişi cidden üzüntü verici ve şaşırtıcıdır."
Harbiye Nazırı Şevket Turgut Paşa'nın, Atatürk'e İstanbul'a davet sebebini açıklayan telgrafı: "...İngilizler, İstanbul'a getirilmeniz hakkında istekte bulundular." (Ayrıca, aynı gün Atatürk'e çekilen ikinci bir telgrafla İstanbul'a davetin Hükümet kararı olduğu bildirilmiştir). [Kocatürk]
Bergama'nın milli kuvvetler tarafından geri alınışı.
1917 - Atatürk'ün, sabah otomobille Sekerat'tan hareket ederek öğleye doğru Elaziz (Elazığ)'e gelişi, şehre bir saat uzaklıkta Kafkas Ordular Grubu Komutanı Ahmet İzzet Paşa ve Elaziz (Elazığ) Valisi Mithat Bey tarafından karşılanışı ve Grup Karargâhı'na gelişi. (Atatürk, Elaziz (Elazığ)'de bulunduğu sırada, Başkomutan Vekili Enver Paşa, Grup Komutanı Ahmet İzzet Paşa'ya bir telgraf çekerek Mustafa Kemal Paşa ile beraber, kendisiyle buluşmak üzere Halep'e hareket etmelerini istemiştir). [Kocatürk]
1916 - Atatürk'ün komuta ettiği 16. Kolordu Karargâhının, Diyarbakır'dan Silvan'a nakli (2. Ordu Karargâhı'nın Diyarbakır'da kurulması üzerine, 16. Kolordu Karargâhı bugün Silvan'a nakledilmiş, Atatürk de ertesi günü Diyarbakır'dan ayrılarak Silvan'a gelmiştir).
1915 - Atatürk'ün, 19 Tümen Kurmay Başkanı Binbaşı İzzettin (Çalışlar) Bey hakkında, rütbe yükselmesi için öneri yazısı: "Ciddi, geçimli, muktedir, cesur, tecrübe kazanmış. Tümen Komutanlığı'na aday olabilir."
1873 - Darüşşafaka kuruldu.
İstanbul'da yoksullar ve yetimler için yatılı lise olan "Darülşafaka" kuruldu.
1826 - Sultan II. Mahmut, Yeniçeri Ocağı'nı kaldırdı. Yerine ''Asakir-i Mansure-i Muhammediye'' adıyla yeni bir askeri teşkilat kuruldu. Bu olay Osmanlı tarihinde ''Vaka-i Hayriye'' (Hayırlı Olay) olarak anıldı.

[TEP]

16 HAZİRAN - JUNE 16
Tarihte Bugün - Today in History

https://ataturktoday.com/AtaturkGunlugu/HaziranJune/16_files/image002.jpg
16 Haziran 1926
Suikast girişimi sonrası İzmir’de
https://ataturktoday.com/Resim/TSK/ata-109_k.jpg
16 Haziran 1934
İran Şahı Rıza Pehlevi ile Çankaya Köşkü’nde
https://ataturktoday.com/Resim/Foto3/r87.jpg
16 Haziran 1934
Atatürk with Shah Rıza Pahlavi of Iran in the Çankaya Palace
https://ataturktoday.com/Resim/Foto2/16Haziran1934.jpg
16 Haziran 1934
Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal, İran Şahı Rıza Pehlevi ile
https://ataturktoday.com/Resim/Foto2/16Haziran1928.jpg

16 Haziran 1928
Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal, İş Bankası İstanbul şubesinden çıkarken
1950 - Atatürk özendirmesiyle Türkçeleştirilmiş ezanın, eskiden olduğu gibi Arapça okunmasına dair kanun kabul edildi.
1938 - Beden Terbiyesi Genel Müdürlüğü kuruldu. Spor artık devlet denetiminde.
Atatürk'ün, Savarona'da, Başbakan Celâl Bayar, Dışişleri Bakanı Tevfik Rüştü Araş, İçişleri Bakanı Şükrü Kaya ve daha sonra Maliye Bakanı Fuat Ağralı'yı kabulü ve görüşmesi.
Atatürk'ün, Savarona yatında, o gün Balkan turuna çıkmak üzere kullandığı uçakla Yeşilköy'den Atina'ya uçacak olan Sabiha Gökçen'i kabulü ve söyledikleri: "Birkaç saat sonra senin büyük bir Balkan turuna çıktığını ve Türk kadınlığını göklerde şerefle temsil ettiğini, bütün dünya radyoları yayımlayacaklar, herkese duyuracaklar! ..Seni geçirmeye gelmek isterdim Gökçen; ama ne yazık ki bacaklarımda, dizlerimde derman bulamadım. Ama bu sözlerime sakın üzülme! Balkan turun, hepimiz için hayırlı olsun çocuğum!"
1936 - Atatürk'ün, Ankara'dan İstanbul'a gelişi, akşamüzeri motorla Florya'ya geçişi, geceyi burada geçirişi.
1935 - Atatürk'ün, öğleye doğru otomobille Çubuk'a gidişi, burada kısa bir süre dinlendikten sonra Karagöl'e gelişi, öğle yemeğini burada yemesi; öğleden sonra Melekşah köyüne uğrayarak Ankara'ya gelişi, Keçiören kır kahvesinde bir süre dinlendikten sonra akşam Çankaya'ya dönüşü.
1934 - İran Şahı Rıza Pehlevi'nin Gazi Mustafa Kemal'i Ankara'da ziyareti.
Atatürk'ün, trenle Samsun'dan Ankara'ya gelen İran Şahı Rıza Pehlevi'yi istasyonda karşılaması
Atatürk'ün, akşam Çankaya'da iran Şahı Rıza Pehlevi şerefine verdiği ziyafette konuşması: "...Barış içinde gelişmekten başka amaçları olmayan milletlerimizin, aynı zamanda umumî barışa hizmet etmeyi en şerefli ödev saydıklarına şüphe yoktur."
1932 - Atatürk'ün, öğleden sonra ve akşamüstü Çankaya'da kütüphanesinde çalışması.
1928 - Atatürk'ün, İstanbul'da Türkiye iş Bankası Yenicami Şubesi'ne gelişi, binayı gezerek ilgililerden bilgi alışı.
1926 - Mustafa Kemal Atatürk'ün İzmir'e yapacağı seyahati fırsat bilen eski İttihatçılar, Mustafa Kemal Atatürk'e karşı bir suikast hazırladı. Ziya Hurşit ve adamları Mustafa Kemal Atatürk'e, Gaffarzade Oteli yakınında silah ve bombalarla saldıracaklardı. Ancak suikastçilerin Sakız Adası'na kaçmasını sağlayacak motorcu Şevki korkuya kapılıp durumu Vali Kazım Dirik'e bildirdi ve aralarında birçok ünlü ismin de bulunduğu suikastçiler tutuklanıp, yargılandı. Bunların önderleri idam edildi.
Atatürk'ün, saat 9.30'da Soma'ya gelişi, istasyonda kısabir kalıştan sonra hareketi.
Atatürk'ün, Manisa'ya gelişi, otomobille istasyondan Vilâyet'e gidişi, Türkocağı heyetini kabulü, öğle yemeğini Vilâyetle yedikten sonra İnşaat Malzeme Fabrikası sergisini, Belediye'yi ve Cumhuriyet Halk Partisi'ni ziyareti.
Atatürk'ün, saat 16.00'da Menemen'e gelişi, bir saatlik ka*lıştan sonra hareketi.
Atatürk'ün, akşam İzmir'e gelişi ve halk tarafından coşku ile karşılanışı.
1925 - Atatürk'ün, Viyana'dan gelen heykeltraş Heinrich Krippl'e, yapacağı heykel için 1,5 saat süre ile model olması.
1924 - Atatürk'ün, Çankaya'da Almanya Elçisi Rudolf Nadolny'nin güven mektubunu kabulü.
1920 - Mustafa Kemal Paşa'nın ilgililere ve Rus Sovyet Cumhuriyetine tebliğ edilmek üzere Kazım Karabekir'e yazısı: "..Talat, Cemal, Enver Paşaların Türkiye Büyük Millet Meclisi namına hiç bir siyasi teşebbüse girişmeye selahiyetleri olmadığının ve bizimle hiç bir mihabere ve münasebetlerinin bulunmadığının kendilerine tebliği heyeti vekile kararı gereğidir"
Yunanlıların Batı Cephesinde Köşke taarruzu ve cephenin düşmesi.
Ermenilerin Oltu'yu işgali.
1919 - Yörük Efe Müfrezesi'nin Malkoç köprüsüne baskını ve Yunan müfrezesinin imha edilişi.
Atatürk'ün, Konya'da 2. Ordu Müfettişi Cemal (Mersinli) Paşa'ya, İstanbul'da kurulan Kilikyalılar Cemiyeti hakkında bilgi isteyen telgrafı: "Bu heyetin merkezi nerede ve üyeleri kimlerdir? Ne surette ilişki kuralım?"
Atatürk'ün, Amasya'dan Kâzım Karabekir'e, Konya'da Ordu müfettişi Cemal Paşa ile yazışmasına dair bilgi veren telgrafı: "...Cemal Paşa'ya verdiğim cevapta olupbittileri beklemek taraftarı olmadığımı ve fakat hazırlığımızı iyi yapabilmek için biraz zaman kazanmayıuygun gördüğümü bildirdim." [Kocatürk]
1917 - Atatürk'ün, günü Elaziz (Elazığ)'de geçirmesi.
1916 - Atatürk'ün, Kurmay Başkanı İzzettin (Çalışlar) Bey'le beraber sabah otomobille Diyarbakır'dan Silvan'a hareketi, saat 17.00'da Silvan'a gelişi.

[TEP]

17 HAZİRAN - JUNE 17
Tarihte Bugün - Today in History

https://ataturktoday.com/AtaturkGunlugu/HaziranJune/17_files/image002.jpg
17 Haziran 1934
Ankara’da bir törende
1938 - Sermayesinin tamamı devlet tarafından verilmek suretiyle kurulan 'İktisadi Teşekküllerin Teşkilatı ile İdare Murakebeleri Hakkında Kanun' TBMM'de kabul edildi.
1936 - Atatürk'ün, Başbakan İsmet İnönü'yle beraber Florya'da yaya bir gezinti yapması.
1935 - Türkiye'de şeker üretimini rasyonel hale getirmek amacıyla İş Bankası, Ziraat Bankası ve Sümerbank'ın ortaklığıyla Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş. kuruldu. Bazı kaynaklarda 6 Temmuz 1935'te kurulduğu belirtilen 22 milyon Türk Lirası sermayeli şirkete mevcut 4 şeker fabrikasının (Alpulu, Uşak, Eskişehir, Turhal) bağlandığı açıklandı.
Atatürk'ün, Genelkurmay Başkanlığını ziyareti ve Mareşal Fevzi Çakmakla görüşmesi.
1934 - Atatürk'ün, İran Şahı Rıza Pehlevi şerefine İsmet Paşa tarafından verilen öğle yemeğinde bulunması.
Atatürk'ün, öğleden sonra Ankara'da İran Şahı Rıza Pehlevi ile askerî birliklerin, izcilerin ve okulların katıldığı geçit törenini izlemesi.
Atatürk'ün, akşam Ankara Palas'ta İran Şahı Rıza Pehlevi şerefine Dışişleri Bakanı Tevfik Rüştü (Araş) Bey tarafından verilen ziyafette bulunması.
1932 - Türkiye Turing ve Otomobil Kulübü ile Milliyet gazetesince ilk kez düzenlenen otomobil yarışı, İstinye- Zincirlikuyu arasında yapıldı.
1930 - Atatürk'ün, Ertuğrul yatıyla İstanbul'dan Yalova'ya gidişi.
1926 - Kadıköy Su Şirketi devletleştirildi.
1922 - Atatürk'ün, Adapazarı'ndan İzmit'e gelişi.
1921 - Koçkiri Ayaklanması bastırıldı. Liderlerden Alişan ve arkadaşları teslim oldu.
Sivas, Erzincan ve Tunceli yöresinde, adını ayaklanan Koçgiri aşiretinden alan ve 3.5 ay süren ayaklanma, Türk ordusu tarafından bastırıldı.
Ahmet İzzet Paşa'nın, Atatürk'e, Harbiye Nazırlığı'nı kabul ettiğini bildiren telgrafı.
1920 - İngiliz Yüksek Komiseri Amiral J. de Robeck'in, Lord Curzon'a yazısı: "...Mustafa Kemal'in askerleri Gebze'ye kadar geldi. Haydarpaşa ve Üsküdar'ı, Kemalistlerin basmasından korkuyoruz."
1919 - Atatürk'ün, Amasya'dan Kâzım Karabekir'e millî birlik gereğine dair telgrafı: "...Anadolu'ya geçişimden şimdiye kadar en çok önem verdiğim taraf, milletin geleceğinin ve hayat hakkımızın ancak millî birlikle kurtarılacağını anlamak ve bunun için her çeşit siyasî ve kişisel ihtiraslardan uzak ve yalnız milleti hür ve müstakil yaşatmaya yönelik örgütün, yani Müdafaa-i Hukuk-u Milliye'nin her bucağa varıncaya kadar yayılması esaslarını hazırlamak oldu. Övmeye değer ki, her tarafta gerek askerî gerek mülkî, sizin gibi aynı fikir ve düşüncede arkadaşlarımızın çalışma ve önderlikleriyle her taraftan aldığım telgraflar milletin bu ihtiyacı duyduğunu ve birlik halinde bu işe eylemli olarak başladığını ispat ediyor."
İstanbul'da İngiliz Yüksek Komiseri Amiral Calthorpe'un, Atatürk'ün geri çağrılması için Hariciye Nezareti'ne müracaatı (Amiral Calthorpe, bu isteğini 6 Haziran 1919'da Harbiye Nezareti'ne bildirmişti. Hariciye Nezareti'ne bugünkü başvurusunu 2 Temmuz 1919'da bir kere daha yineleyecektir). [Kocatürk]
Yunan kuvvetlerinin Menemen'de katliam yapmaları.
Damat Ferit Paşa'nın Paris Barış Konferansı'na, Osmanlı Devleti'nin barış isteklerini bildiren muhtırası.
1917 - Atatürk'ün, sabah, Ahmet İzzet Paşa'ya beraber Elaziz (Elazığ)'den otomobille Diyarbakır'a hareketi, akşamüzeri Diyarbakır'a gelişleri ve büyük törenle karşılanmaları.

[TEP]

18 HAZİRAN - JUNE 18
Tarihte Bugün - Today in History
https://ataturktoday.com/Resim/Foto2/18Haziran1936.jpg

18 Haziran 1936
Cumhurbaşkanı Atatürk, Başbakan İsmet İnönü'yü Yeşilköy Hava Alanı'ndan Ankara'ya uğurlarken
https://ataturktoday.com/Resim/Foto3/r102.jpg
18 Haziran 1936
Yeşilköy’de Başbakan İsmet İnönü'yü Ankara’ya yolcularken
https://ataturktoday.com/Resim/TSK/ata-121_k.jpg
18 Haziran 1936
Başbakan İsmet İnönü Türk Hava Yolları uçağının yanında Atatürk ile beraber
https://ataturktoday.com/Resim/Foto2/18Haziran1936Yesilkoy.jpg

Cumhurbaşkanı Atatürk, Başbakan İsmet İnönü ile birlikte Yeşilköy Hava Alanı'nda
(18 Haziran 1936)
https://ataturktoday.com/Resim/Foto2/18Haziran1922.jpg

Başkomutan Gazi Mustafa Kemal Paşa, İzmit'te Claude Farrere'i karşılarken
(18 Haziran 1922)
1941 - Treaty of Friendship Between Germany and Turkey
1936 - Recep Peker'in CHP Genel Sekreterliği görevinden alınmasından sonra Başbakan İsmet İnönü'nün yayınladığı bir genelgeyle, İçişleri Bakanlığı ile parti genel sekreterliği birleştirildi. Bunun yanısıra illeri valilerine de partinin il başkanlığı görevi verildi. Bu parti ile devletin içice geçmesi ve bütünleşmesi yolunda önemli bir adım oldu.
Şükrü Kaya CHP genel sekreteri oldu.
Atatürk'ün, uçakla Ankara'ya dönecek olan İsmet İnönü'yü Yeşilköy Hava Alanı'ndan uğurlaması.
1935 - Atatürk'ün, Ankara'da Kızılay Genel Merkezi'ni ziyareti ve ilgililerden çalışmalar hakkında bilgi alışı.
Atatürk'ün, saat 21.00'de Celâl Bayar'ın evine gidişi, gece Çankaya'ya dönüşü.
1934 - II. Dil kurultayı Dolmabahçe Saray'ında toplandı.
Liman İşlerinin Hükümetçe İdaresine İlişkin Kanun TBMM'de kabul edildi.
Atatürk'ün, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı Kâzım (Özalp) Paşa'nın İran Şahı Rıza Pehlevi şerefine evinde düzenlediği öğle yemeğinde bulunması, akşam Şah'ın İran Elçiliği'nde verdiği ziyafeti şereflendirmesi.
1933 - Atatürk'ün, öğleye doğru, atla Çankaya'dan Söğütözü'ne, oradan da Gazi Orman Çiftliği'ne kadar bir gezinti yapması.
Atatürk'ün, gece saat 02.30'da atla Gazi Orman Çiftliği yakınında Mühye köyüne gidişi, sabahleyin otomobille çiftliğe dönüşü.
1932 - Atatürk'ün, Genelkurmay Başkanlığı'nı ziyareti ve Mareşal Fevzi Çakmakla görüşmesi.
1927 - Hukuk Usulü Muhakemelerine İlişkin Kanun kabul edildi.
1926 - Atatürk'ün, İzmir'de Bornova Ziraat Mektebi'ni ve Türkocağı'nı ziyareti.
Atatürk'ün, İzmir suikast girişimi hakkında Anadolu Ajansına demeci: "...Alçak girişimin, benim şahsımdan ziyade mukaddes Cumhuriyetimize ve onun dayandığı yüksek ilkelerimize yönelmiş bulunduğuna şüphe yoktur. Benim naçiz vücudum bir gün elbet toprak olacaktır; fakat Türkiye Cumhuriyeti sonsuza dek yaşayacaktır!"
1922 - "Küçük Mecmua" adlı dergi, Ziya Gökalp tarafından Diyarbakır'da çıkarılmaya başlandı
(33 sayı çıkan dergi, 5 Mart 1923'e kadar yayımına devam etti).
Atatürk'ün, İzmit'te Claude Farrere ile görüşmesi ve Fransız edibi şerefine verilen çay ziyafetinde konuşması: "...Türkiye halkı, asırlardan beri hür ve müstakil yaşamış ve bağımsızlığı hayat gereği saymış bir milletin kahraman evlâtlarıdır. Bu millet bağımsızlıktan uzak yaşamamıştır, yaşayamaz ve yaşamayacaktır."
Atatürk'ün, İzmit'te Vakit gazetesi muhabirine umumî vaziyet hakkında demeci: "...Geçen sene İnebolu'yu bombardıman etmişlerdi; bu sene de Samsun'u. Bu gibi canavarca hareketler, milletin vatanını ve bağımsızlığını savunma yolundaki azim ve imanını kuvvetlendirmden başka bir netice hasıl etmez." [Kocatürk]
1920 - Fransızlar, Zonguldak'ı işgal etti ve 20 günlük mütareke sona erdi.
1919 - Mustafa Kemal Paşa, Anadolu ve Rumeli milli teşkilatının birleştirilmesi hakkında bir genelge yayınladı.
Atatürk'ün, Amasya'dan, Edirne'de bulunan I. Kolordu Komutanı Albay Cafer Tayyar Bey'e telgrafı: "...Bağımsızlık gayesinin elde edilişine kadar tamamiyle milletle birlikte, fedakârane çalışacağıma mukaddesatım namına yemin ettim. Artık benim için Anadolu'dan hiçbir yere gitmemek kesindir."
Atatürk'ün, Erzurum Valisi Münir (Akkaya) Bey'in görevinden alınması üzerine Dahiliye Nezareti'ne -Vali'nin yerinde bırakılmasının uygun olacağını ve istifa etmiş dahi olsa kabul edilmemesini isteyen- telgrafı. [Kocatürk]
İstanbul hükümeti Redd-i İlhak ve benzeri derneklerin faaliyetlerini yasakladı.
Midyat'ta ayaklanmaya kalkışan Ali Batı'nın girişimi bastırıldı.

[TEP]

19 HAZİRAN - JUNE 19
Tarihte Bugün - Today in History

https://ataturktoday.com/Resim/Foto2/19Haziran1936.jpg

19 Haziran 1936
Cumhurbaşkanı Atatürk, Florya'da

1938 - Atatürk'ün, Savarona yatında Romanya Kralı II. Carol'u kabulü ve görüşmesi.
1937 - Atatürk'ün, Sakarya motoruyla İstanbul'dan Yalova'ya gelişi.
1934 - Ankara Halkevi’nde İran Şahı onuruna ilk Türk operası ‘Özsoy’ oynandı.
Atatürk'ün, akşam Ankara Halkevi'nde, İran Şahı Rıza Pehlevi ile beraber -onun şerefine oynanan- "Özsoy" operasını izlemesi.
1933 - Atatürk'ün, akşamüzeri atla Gazi Orman Çiftliği yöresinde bir gezinti yapması, geceyi Marmara Köşkü'nde geçirmesi.
1932 - Atatürk'ün, akşamüzeri Kılıç Ali Bey'in evine gelişi, akşam Çankaya'ya dönüşü
1926 - Mustafa Kemal, İzmir gezisini izleyen Anadolu Ajansına ünlü sözlerinin yer aldığı demecini verdi:
''Benim naçiz vücudum bir gün elbet toprak olacaktır. Fakat Türkiye Cumhuriyeti ilelebet payidar kalacaktır.''
1925 - Atatürk'ün, akşam Çankaya'da, Prag Elçisi Vasıf (Çınar) Beyi kabulü.
1922 - Atatürk'ün, Claude Farrere'le beraber İzmit'ten Adapazarı'na hareketi ve istasyonda konuşması: "...Bu yürüyüşümüzle memleketi gerçek neticeye kavuşturacağımıza şüpheniz olmasın!"
Atatürk'ün, İzmit'ten ayrılırken mutasarrıfa veda telgrafı: "...Kurtuluş ve bağımsızlık mücadelemizde önemli bir yer işgal eden İzmit'ten pek duygulu olarak dönüyorum."
Atatürk'ün Claude Farrere ile Adapazarı'na gelişi, ziyaretleri ve öğle yemeğini burada yemeleri.
Atatürk'ün İzmit-Adapazarı yolunda Vakit gazetesi Başmuharriri Ahmet Emin (Yalman)'e umumî vaziyet hakkında demeci:".. .Orduda mevcut pek yüksek manevî kuvvet, dayanışma, azim ve iman, şevk ve neşe çok defalar gözlerimi sevinç yaşlarıyle dolduracak derecede tesir bırakmaktadır."
Atatürk'ün, Ömer Sezai (Madra) Bey'e mektubu: "Annemle gönderdiğiniz mektubu ve zarf içindeki hesap pusulasını aldım. Üç sene içinde anneme gösterdiğiniz yüksek insanlık ve yardımı ayrıntılarıyla öğrendim. Çok teşekkür ederim. Sizde korunan ikibin liradan bir müddet daha İstanbul'da kalmak mecburiyetinde bulunan kız kardeşim Makbule Hanım'la halam ve diğer akrabanın geçinmelerini sağlamak üzere, temmuz başından itibaren kız kardeşim Makbule Hanım'a aylık yüz lira vermenizi rica ederim." [Kocatürk]
1920 - Doğu cephesi Kumandanlığına tayin edilen Kâzım Karabekir, Erzurum'dan ayrıldı.
1919 - Milli kuvvetlerin Bergama'yı boşaltarak çekilmesi.
Atatürk'ün, Ankara'dan Amasya'ya gelen Ali Fuat Paşa ve Rauf Bey'le görüşmesi.
Atatürk'ün, Kâzım Karabekir'e, Rauf (Orbay) Bey ve Ali Fuat Paşa'nın Amasya'ya bugün geldiklerini bildiren telgrafı.
Atatürk'ün, Amasya'dan, 17. Kolordu Komutan Vekili Albay Bekir Sami (Günsav) Bey'e telgrafı: "Pontus Cumhuriyeti kurmak amacıyla yapılmakta olan haince çalışmalar zararsız hale getirildi. ...Dünyadaki genel gidişat ve durum, Türk ulusunun bağımsızlık ve kurtuluşunun lehinedir."
1917 - Atatürk'ün, sabah, Ahmet İzzet Paşa'ya beraber Diyarbakır'dan Halep'e hareketi.

[TEP]

20 HAZİRAN - JUNE 20
Tarihte Bugün - Today in History

https://ataturktoday.com/Resim/TSK/ata-6_k.jpg
20 Haziran 1907
Mustafa Kemal, Kolağası (Kıdemli Yüzbaşı) rütbesine terfi ettiği gün
1938 - ‘Dağ Başını Duman Almış’ marşı Gençlik ve Spor Bayramı marşı olarak kabul edildi.
Atatürk'ün, Hatay sorunu nedeniyle Savarona yatında Genelkurmay Başkanı Mareşal Fevzi Çakmak'ın da katıldığı dörtbuçuk saat süren Bakanlar Kurulu olağanüstü toplantısına başkanlık edişi
1937 - Atatürk'ün, akşamüzeri Baltacı ve Millet Çiftliklerine gidişi, akşam Yalova'daki köşke dönüşü.
Ürdün Kralı Abdullah'ın, 30 Mayıs - 8 Haziran 1937 tarihleri arasında Türkiye'ye yaptığı ziyaret nedeniyle Atatürk'e teşekkür mektubu.
1935 - Atatürk'ün, Çankaya'da Çekoslovakya Elçisi Karel Halla'nın güven mektubunu kabulü.
1934 - Atatürk'ün, İran Şahı Rıza Pehlevi ile beraber trenle Ankara'dan Eskişehir'e hareketi.
Atatürk'ün, Dünya Uyuşturucu Maddelerle Mücadele Cemiyeti Başkanı Richmond P. Holison'a -Cenevre'de imzalanan "Uyuşturucu maddelerin üretim ve dağıtımını sınırlama Sözleşmesi"nin yıldönümü nedeniyle- mektubu: "...Türkiye Cumhuriyeti hükümeti, kendi ülkesi içinde uyuşturucu maddeleri kontrol için daha çok yasaklayıcı önlemler aldığı gibi Türkiye'nin dünyadaki yasadışı uyuşturucu madde ticaretine merkez oluşturması ihtimalini de kesin olarak ortadan kaldırmıştır. Ve Türkiye bu gayeye erişmek için samimî olarak çalışmaktan asla vazgeçmeyecektir"
1933 - Maarif Vekaleti üniversitede Cumhuriyeti ve devrimleri genç kuşaklara öğretecek bir İnkılâp Enstitüsü açılmasını karar altına aldı.
Atatürk'ün, öğleden sonra Balgat köyü yöresindeki kazıları izlemesi.
1932 - Atatürk'ün, binası yanan Fenerbahçe Spor Kulübü'ne 500 lira bağışta bulunması.
1931 - Sakarya Köprüsü ulaşıma açıldı.
1930 - İran sınırından geçen eşkıya çetelerinin kışkırtması sonucu Zeylan bucağında ayaklanmalar başladı.
Atatürk'ün, Ertuğrul yatı ile Yalova'dan İstanbul'a dönüşü.
1928 - Atatürk'ün, Dolmabahçe Sarayı'nda Paris Büyükelçimiz Fethi (Okyar) Bey'i kabulü.
1927 - Tarım Okulları kurulmasını öngören kanun kabul edildi.

Memurların Maaş Kanunu kabul edildi.
1926 - Mustafa Kemal'e İzmir'de suikast girişimiyle ilgili tutuklamalar devam ediyor; eski Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası lider kadrosundan Ali Fuat (Cebesoy) tutuklandı; Kazım Karabekir Paşa da 22 Haziran günü tutuklandı.
Atatürk'ün, İzmir'de "Suikast'ı Lanetleme Heyeti"ne hitabı: "...Ben ölürsem, soylu milletimizin beraber yürüdüğümüz yoldan asla ayrılmayacağına eminim; bununla müsterihim! Düşmanlarımız, düşünebildikleri iğrenç çarelere istedikleri kadar girişsinler. Onların boğazlanmışcasına hareketleri bizim inkılâp ateşimizi söndüremez!"
1925 - İstanbul'da Velid Ebuzziya, Fevzi Lütfü (Karaosmanoğlu) ve bazı gazeteciler tutuklandılar; Doğu İstiklal Mahkemesi'nde yargılanmak üzere Diyarbakır'a götürüldüler.
1922 - Claude Farrere'in, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı'na İzmit'ten telgrafı: "Fransa'ya pek acele dönmek mecburiyetinde bulunduğumdan hür İzmit toprağından Büyük Millet Meclisi'ne ve onun Reisine en içten saygılarımı sunarken acele ve şerefli bir barışdilediğimi arz eylerim." [Kocatürk]
1920 - Yunan taarruz emri verildi.
Çerkez Ethem kuvvetleri Yozgat Ayaklanması'nı bastırmak üzere Ankara'dan yola çıktı.
Atatürk'ün, Sovyet Rusya Dışişleri Komiseri Çiçerin'in 3.6.1920 tarihli mektubuna cevabı:
"..Biz batı emperyalistlerine karşı yalnız kurtuluş ve bağımsızlığımızı korumakla yetinmiyoruz. Aynı zamanda batı emperyalistlerinin kuvvetleri ve malûm olan her vasıtalarıyla Türk milletini emperyalizme vasıta olarak görmek istemelerine mâni oluyoruz. Bu suretle bütün insanlığa hizmet ettiğimize inanıyoruz."
Atatürk'ün, ilgililere ve Sovyet Hükûmeti'ne bildirilmek üzere Kâzım Karabekir'e yazısı: "...Talât, Cemal, Enver Paşaların Büyük Millet Meclisi adına hiçbir siyasî girişimde bulunmaya yetkileri olmadığının ve bizimle hiçbir haberleşme ve ilişkileri bulunmadığının kendilerine bildirilmesi, Vekiller Heyeti kararı gereğidir."
Atatürk'ün, Batı cephesini denetlemek üzere akşam, Ankara'dan Eskişehir'e hareketi. [Kocatürk]
1919 - Amasya'da askeri komutanların Kemal Paşa Başkanlığında toplanması.
Amasya'da başlayan görüşmelere Ali Fuat Paşa (Cebesoy), Rauf Bey (Orbay) ve Refet Bey (Bele) de katıldı.
Üç gün devam eden Amasya görüşmeleri tamamlandı. Sonunda vatanın tehlikede olduğuna dair dikkate çekilen Amasya Tamimi yayınlandı. Buna göre Sivas'ta bir milli kongre toplanması yolunda karar alındı.
Kurtuluş mücadelesinin planları hazırlanmış, Erzurum Kongresi ve Sivas Kongresi'nin toplanmasına burada karar verilmiş, 22 Haziran 1919 tarihinde yayınlanan "Amasya Genelgesi" ile "Milletin İstiklâlini Yine Milletin Azim ve Kararı Kurtaracaktır" denilerek Milli Mücadele burada fiiliyata geçirilmiştir.
Mustafa Kemal'in, Amasya'dan gönderdiği genelge ile, milli kuvvetleri bir gaye ve bir teşkilat çevresinde toplamak amacıyla Sivas Kongresi'ni toplamaya çağırması.
1919 - Atatürk'ün, Posta ve Telgraf Umum Müdürlüğü'nün, Redd-i İlhak ve Müdafaa-i Hukuk-u Milliye Cemiyetlerinin telgraflarının çekilmemesi emri üzerine Amasya'dan Sadaret'e, Harbiye Nezareti'ne, valiliklere, kolordulara, Posta ve Telgraf Başmüdürlüklerine genelgesi: "...Milletin sesini boğarak yasal hakkını istemekten menetmeye ve vatanın mahvına sebep olmaya yönelik bu emri hiçbir namuslu telgraf memurunun yerine getireceğini ümit etmem; fakat böyle bir namussuzluğa cüret edecek olanlar olursa derhal divan-ı harplere gönderilmesini ve durumdan bilgi verilmesini em*rederim."
Atatürk'ün, Amasya'dan Posta ve Telgraf Umum Müdürlüğü'ne telgrafı: "Posta ve Telgraf Umum Müdürlüğü'nün telgrafhanelere Müdafaa-i Hukuk-u Milliye ve Redd-i İlhak Cemiyetleri tarafından verilecek telgrafların çekilmemesi hakkında bir emir verdiğini haber aldım. Bu emrin hemen geri alınarak milletin itimat ve güvenine zerre kadar zarar getirilmemesi gereğini arz etmeyi vicdan vazifesi kabul ettiğimi bildiririm." [Kocatürk]
Milli kuvvetlerin Nazilli'yi geri almaları.
Yunan kuvvetlerinin Bergama'yı ikinci kez işgali.
1919 - Mustafa Kemal Pasha meets nationalist commanders in Amasya and issues first resistance proclamation.

Mustafa Kemal calls for the Congress of Sivas (held September 1919) by issuing his "Amasya Circular" (preparatory work for the Sivas Congress is done during the Erzurum Congress which began on July 23 1919).
1907 - Mustafa Kemal'in rütbesinin "Kolağası" -kıdemli Yüzbaşı'lığına- yükseltilmesi.
Sene-i mezkûre eylülü gayesinde arıza-i vücudiyelerinden naşi atik 3 ncü Ordu'ya nakledilmişlerdir.
1907 - Mustafa Kemal is promoted to the rank of "Kolağası" (Senior Major).
1884 - Mülkiye Mühendis Mektebi kuruldu.

[TEP]

21 HAZİRAN - JUNE 21
Tarihte Bugün - Today in History

https://ataturktoday.com/Resim/Foto3/21Haziran1936.jpg
21 Haziran 1936
Cumhurbaşkanı Atatürk, Florya'da küçük Ülkü ile
https://ataturktoday.com/Resim/Foto3/21Haziran1936Florya.jpg
21 Haziran 1936
Cumhurbaşkanı Atatürk, Florya'da küçük Ülkü ile
1938 - Türkiye Milletler Cemiyeti'ne bir nota verdi. Notada Türkiye'nin Hatay'daki Milletler Cemiyeti Komisyonu ile ilişkilerini kestiği bildirildi.
Atatürk'ün, Savarona yatında, kullandığı uçakla Balkan turunu tamamlayarak bugün Yeşilköy'e inen Sabiha Gökçen'i kabulü ve söyledikleri: "Gökçen, döndüğüne sevindim. Beni çok mutlu ettiğini biliyor musun bu yaptıklarında? Kaç gündür dünya ajanslarını dikkatle izliyorum. Hepsi senden uzun uzun sitayişle bahsediyorlar. Türk gençlerini, Türk kızlarını şerefle temsil ettin çocuğum. Bu, benim için en büyük mükâfat sayılır!"
1936 - Atatürk'ün, öğleden sonra Florya'da bir sandal gezintisi yaparak yirmi dakika kadar kürek çekmesi.
1934 - Soyadı Kanunu kabul edildi.
Türkiye Cumhuriyeti'nde yaşayan her Türk gencinin adıyla birlikte bir soyadı kullanmasını zorunlu kılan Soyadı Kanunu TBMM'de kabul edildi. Halkı soyadı almaya teşvik etmek için gazeteler çeşitli öneri listeleri yayınlamaya başladı.
Atatürk'ün, İran Şahı Rıza Pehlevi ile beraber Eskişehir'de Hava Meydanı Mektebi'ni gezmesi, Afyon'da Kolordu Karargâhı'nı ziyareti ve daha sonra Uşak yönünde hareketi .
1933 - Legislation on surnames is passed.
Law requiring all citizens to adopt family names is passed (effective January 1 1935).
1932 - Atatürk'ün, öğleden sonra atla Söğütözü'ne doğru bir gezinti yapması.
Atatürk'ün, gece Ankara Halkevi'nde amatör "Bulgar Bale Topluluğu"nun gösterisini izlemesi.
1927 - Küçükleri Muzır Neşriyattan Koruma Kanunu, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde kabul edildi.
1923 - Atatürk'ün, -28 Şubat 1923 tarihli kararla- kendisine verilen "hemşehrilik" unvanı nedeniyle İstanbul Belediyesi'ne teşekkür yazısı: "...Bu vesile ile tabiî hemşehriliği ile övündüğüm İstanbul'un, artık hak edilmiş mesut bir hayat devresi içinde hür ve mesut yükselmesini bekleyerek büyük, küçük bütün halkına en sıcak ve samimi özlemlerimin ulaştırılmasını rica ederim."
1920 - Mustafa Kemal, Eskişehir'de Ali Fuat (Cebesoy) ile görüştü.
1920 (21 - 22) - Boulogne Konferansı toplandı.
1921 - Zonguldak Fransızlardan boşaltılırken, Adapazarı da Yunan kuvvetlerinden geri alındı.
Adapazarı'nın Kurtuluşu.
Adapazarı'nın Kuvayı Milliyeciler tarafından Yunanlıların elinden alınışı.
Zonguldak'ın kurtuluşu.
Fransızların Zonguldak'ı boşaltmaları.
1920 - Atatürk'ün, Ankara'dan Eskişehir'e gelişi, cephede temasları, Ali Fuat Paşa ve İstanbul'dan Ankara'ya gelmekte olan Albay Selâhattin Adil Bey'le görüşmesi.
Yunan Başbakanı Venizelos'un demeci: "Yunanlıların ilerlemesi, Mustafa Kemal'i itibardan düşürecektir(!)"
1919 - Amasya Tamimi yayınlandı.
Amasya'da askeri komutanların Kemal Paşa Başkanlığında toplanması.
Üç gün devam eden Amasya görüşmeleri tamamlandı. Sonunda vatanın tehlikede olduğuna dair dikkate çekilen Amasya Tamimi yayınlandı. Buna göre Sivas'ta bir milli kongre toplanması yolunda karar alındı.
Kurtuluş mücadelesinin planları hazırlanmış, Erzurum Kongresi ve Sivas Kongresi'nin toplanmasına burada karar verilmiş, 22 Haziran 1919 tarihinde yayınlanan "Amasya Genelgesi" ile "Milletin İstiklâlini Yine Milletin Azim ve Kararı Kurtaracaktır" denilerek Milli Mücadele burada fiiliyata geçirilmiştir.
Mustafa Kemal'in, Amasya'dan gönderdiği genelge ile, milli kuvvetleri bir gaye ve bir teşkilat çevresinde toplamak amacıyla Sivas Kongresi'ni toplamaya çağırması.
1919 (21-22) - Atatürk'ün, yaveri Cevat Abbas (Gürer) Bey'e Amasya Genelgesi'ni dikte etmesi ve gece, Ali Fuat Paşa, Rauf Bey ve Samsun'dan gelen Refet (Bele) Bey ile görüşerek genelgeyi onlara da imza ettirmesi. [Kocatürk]
1919 - Mustafa Kemal, İstanbul'da bulunan tanınmış kişilere (Abdurrahman Şeref, Reşit Akif Paşa, Seyit Bey, Halide Edip (Adıvar), Kara Vasıf, Nafia Nazırı Ferit Paşa, Sulh ve Selamet Fırkası Başkanı Ferit Paşa, Cami (Baykut), Ahmet (Rıza)) gönderdiği mektupta "Artık İstanbul Anadolu'ya hakim değil, tabi olmak mecburiyetindedir" dedi.
1919 - Atatürk'ün, İstanbul'da bulunan bazı tanınmış kimselere (Abdurrahman Şeref, Reşit Akif Paşa, Ahmet İzzet Paşa, Halide Edip, Kara Vasıf, Ahmet Rıza, Seyit Bey, Ferit (Tek) Bey, Ferit Paşa, Cami Bey) Amasya'dan mektup gönderek, onları Millî Mücadele'ye davet etmesi: "Artık İstanbul Anadolu'ya hâkim değil, tâbi olmak mecburiyetindedir!" "Size düşen fedakârlık pek büyüktür!" "Millî gaye elde edilinceye kadar âcizleri Anadolu'dan ve milletin sinesinden ayrılmayacağım ve bu noktada sonuna kadar bir millet ferdi gibi çalışacağımı millete karşı mukaddesatım namına söz verdim ve hiçbir kuvvet bu millî azme mani olamayacaktır!"
1919 - Harbiye Nazırı Şevket Turgut Paşa'nın, 15. Kolordu Komutanı Kâzım Karabekir'e -Mustafa Kemal Paşa'nın yerine- 3. Ordu Müfettişliği'ne vekâleten atanma teklifi.
1919 - Mustafa Kemal Pasha meets nationalist commanders in Amasya and issues first resistance proclamation.

Mustafa Kemal calls for the Congress of Sivas (held September 1919) by issuing his "Amasya Circular" (preparatory work for the Sivas Congress is done during the Erzurum Congress which began on July 23 1919).
1916 - Atatürk'ün. Kurmay Başkanı İzzettin Bey ve bir kısım karargâh mensuplarıyla akşamüzeri Silvan'da, at üzerinde, kasabanın etrafını dolaşması.
1915 - Seddülbahir'de Fransızlarla Kerevizdere Muharebesi.
Çanakkale savaşları içerisinde Kerevizdere muharebesi başladı.
1915 - French capture of trenches at right of Helles.

[TEP]

22 HAZİRAN - JUNE 22
Tarihte Bugün - Today in History

https://ataturktoday.com/Resim/Foto2/22Haziran1934.jpg

22 Haziran 1934
Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal, İzmir'de İsmet İnönü ile birlikte
https://ataturktoday.com/Resim/TSK/ata-111_k.jpg

22 Haziran 1934
İran Şahı Rıza Pehlevi ile Bornova Ziraat Okulu’ndan çıkarken
https://ataturktoday.com/Resim/22Haziran1919.jpg
Amasya Genelgesi’nin kalemi alındığı Amasya Saraydüzü Kışlası
(22 Haziran 1919)
1937 - Atatürk'ün, Yalova'da -isteği üzerine- Yalova Kaplıcası Başhekimi Dr. Nihat Reşat Belger tarafından muayenesi (bu muayenede dikkate değer bir bulgu tespit edilmemiştir). [Kocatürk]
1934 - Atatürk'ün, İran Şahı Rıza Pehlevi ile Uşak'ta topçu kıtasını denetlemesi, daha sonra Manisa üzerinden İzmir'e gelişi ve Kız Öğretmen Okulu ile Halkevi'ni ziyareti.
1933 - Atatürk'ün, Genelkurmay Başkanlığını ziyareti ve Mareşal Fevzi Çakmakla görüşmesi.
Atatürk'ün, Ankara yakınında Yalıncak Köyü'nde incelemeleri, köyde yemek yemesi ve köy işleri hakkında bilgi alması.
1926 - Atatürk'ün, İzmir'deki suikast girişiminin memleketçe lanetlenmesi nedeniyle millete bildirgesi: "...Şahsımdan ziyade milletin varlığı aleyhine yönelik olduğu anlaşılan gizli siyasî tertibat karşısında bütün milletin duyduğu, pek vakur ve asil bir şekilde gösterdiği pek temiz duygular beni teselli etmektedir. Muhterem ve soylu milletimiz tarafından şahsım hakkında lütfen gösterilen samimî ve kalbî sevgi gösterilerinden dolayı derin teşekkürlerimi açık olarak belirtirim."
1925 - İstanbul'da tutuklanan, aralarında Velid Ebüzziya, Fevzi Lütfü (Karaosmanoğlu), Eşref Edip, Sadri Ethem gibi isimlerin olduğu gazeteciler Şark (Doğu) İstiklal Mahkemesi'nde yargılanmak üzere Diyarbakır'a gönderildi.
1920 - Yunanlıların, Milne hattından genel taarruza geçmeleri.
Yunanlılar Milne Hattı'nı geçerek, genel taarruza başladı.Yunan kuvvetlerinin Akhisar'ı ikinci kez işgali. Yunan kuvvetleri San Remo'dan sonra İtilaf Devletle-ri'nden aldıkları güçle Uşak'tan Bursa istikametine doğru ilerlerken girdikleri şehir ve kasabaları işgal etmeye başladı. Akhisar ve Sarıgöl Yunanlıların eline geçti.1920 (22-23) - Atatürk'ün, Ali Fuat Paşa ve Albay Selâhattin Adil Bey'le beraber trenle Eskişehir'den Ankara'ya hareketi.

1920 - Greek army advances against the Nationalists.
Greek troops cross Milne line round İzmir and proceed to occupy western Anatolia and eastern Thrace.
1919 - Amasya Genelgesi:
"Vatanın bütünlüğü, ulusun bağımsızlığı tehlikededir."
Mustafa Kemal Paşa ve arkadaşlarının Amasya'da aldıkları kararların askeri ve mülki makamlara bildirmek için gönderdikleri tamim (genelge). Kurtuluş savaşının başladığını ilk açıklayan resmi bildiridir.
Mustafa Kemal'in, Amasya'dan gönderdiği genelge ile, milli kuvvetleri bir gaye ve bir teşkilat çevresinde toplamak amacıyla Sivas Kongresi'ni toplamaya çağırması.
Amasya'da yayımladığı genelgeyle "Milletin istiklâlini yine milletin azim ve kararının kurtaracağını " ilan edip Sivas Kongresi'ni toplantıya çağırdı.
Atatürk'ün, Amasya'dan, Anadolu'da mülkî veaskerî makamlara genelgesi: "Vatanın tamamiyeti, milletin bağımsızlığı tehlikededir. Milletin bağımsızlığını, yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır. Sivas'ta millî bir kongrenin acele toplanması kararlaştırılmıştır. Bunun için bütün vilâyetlerin her livasından milletin itimadını kazanmış üç delegenin, mümkün olan süratle yetişmek üzere, hemen yola çıkarılması gerekmektedir. Her ihtimale karşı, durumun bir millî sır halinde tutulması lâzımdır."
Kâzım Karabekir'in, Harbiye Nazırı Şevket Turgut Paşa'nın 21 Haziran 1919 tarihli telgrafına cevabı: "...Mustafa Kemal Paşa'nın müfettişlikten alınması tehlikeli olacaktır."
Atatürk'ün, Amasya'dan, Konya'da 2. Ordu Müfettişi Cemal (Mersinli) Paşa'ya mektubu: "...Millî gücü bozmaya çalışacak olanlara kesinlikle karşı koymak ve kötü etkilerini gidermek, bizim için zorunludur." [Kocatürk]
Yunanlıların Akhisar'ı yeniden işgali.
1919 - Amasya Circular Letter.
Mustafa Kemal's meeting with nationalist commanders in Amasya ends after issuing first resistance proclamation.

The meeting concludes with Mustafa Kemal issuing his "Amasya Circular" which calls for the convening of the Congress of Sivas (September 4-11 1919).
1908 - Mustafa Kemal, Selanik - Üsküp (şark) Demiryolları müfettişliğine atandı.
Atatürk'e, Üçüncü Ordu Karargâhı'nın Selanik şubesindeki görevinin yanı sıra Üsküp-Selânik arasında demiryolu müfettişliği (Doğu Demiryolu Müfettişliği) görevinin deverilmesi.
Kaynak: [Kocatürk]
1908 - 22 Haziran 1908 Tarihinde Şark Demiryolu Müfettişliği'ne ve sene-i mezkûre Kânunuevvel gayesinde 3 ncü Ordu Redif 17 nci Selânik Fırkası Erkân-ı; Harbiyesine tayin buyrulmuşlardır.
1908 - Mustafa Kemal is appointed to Inspectorate of Eastern Railways in Rumelia (Rumeli).

[TEP]

23 HAZİRAN - JUNE 23
Tarihte Bugün - Today in History

https://ataturktoday.com/Resim/Foto2/23Haziran1934.jpg

23 Haziran 1934
Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal, İzmir (Gaziemir)'de bir askerî birlikte İran Şahı ve
Başbakan İsmet İnönü ile bir Mehmetçiği sınav yaparken1939 - Hatay'ın Türkiye'ye katılmasına ilişkin antlaşma, Ankara'da imzalandı.
Fransa ve Türkiye arasında imzalanan antlaşmayla Hatay Fransız egemenliğinden çıktı. Fransa Hatay üzerindeki bütün hak iddialarından vazgeçerek kentin Türkiye'nin bir ili olarak ilhak edilmesini kabul etti.
1937 - Atatürk'ün, İbn-i Sina'nın 900. doğum yıldönümü nedeniyle Türk Tarih Kurumu tarafından düzenlenen törende kendisine gönderilen saygı telgrafına cevabı: "...Törende bana karşı gösterilmiş olan temiz ve yüksek hislerden duygulandım. Teşekkür eder ve Türk ilim adamlarına daimî başarılar dilerim."
1935 - Atatürk'ün -Çubuk yöresinde- Melekşah köyüne gidişi, öğle yemeğini burada yemesi.
1934 - Atatürk'ün, İran Şahı Rıza Pehlevi ile Seydiköy yöresinde askerî manevrayı izlemesi.
1928 - Türk vatandaşlık kanununun kabulü.
Atatürk'ün, Fethi (Okyar) Bey'le beraber Söğütlü yatı ile Dolmabahçe'den Haydarpaşa'ya gelişi, Fethi Bey'i Ankara'ya uğurlayışı, tekrar Dolmabahçe Sarayı'na dönüşü.
1923 - İstanbul Darülfünunu Edebiyat Fakültesi "fahrî profesörlük" diplomasının. Necip Asım (Yazıksız), İsmail Hakkı (İzmirli) ve Şemsettin (Günaltay) Beylerden oluşan heyet tarafından Ankara'da Atatürk'e takdimi.
Atatürk'ün, Çankaya'da Sovyet Elçisi Suriç'in güven mektubunu kabulü ve Elçi'nin söylevine cevap konuşması.
1920 - Çerkez Ethem, Yozgat'a girdi.
Yunan kuvvetleri Karaağaç ve Salihli kasabalarını işgal etti.
Yozgat ayaklanmasını bastırmakla görevli Çerkez Ethem kuvvetlerinin askerlerle çarpışarak Yozgat'agirişi.Çerkez Ethem komutasında Yozgat üzerine yürüyen Kuva-yı Seyyare, şehri kuşattı. Çapanoğlu kardeşler kaçtı, 50'den fazla isyancı öldürüldü, 12 isyancı idam edildi.
Atatürk'ün, Ali Fuat Paşa ve Albay Selâhattin Adil Bey'le beraber Eskişehir'den Ankara'ya gelişi.
1919 - İstanbul hükümeti Mustafa Kemal'i, emirlere uymadığı için görevden alarak yerine Hurşit Paşa'yı atadı. Ali Kemal vilayetlere gönderdiği yazıda Mustafa Kemal'in emirlerine uyulmamasını istedi.
Mustafa kemal paşa hakkında hükümet kararı: "Mustafa Kemal Paşa'nın azledilerek hiçbir resmi sıfatı kalmamış olduğundan tebligat ve işarların resmi mahiyeti haiz olmadığının icap eden vilayetlere tebliğinin Dahiliye nezaretine bildirilmesi."
1919 - Atatürk'ün, Amasya'dan Kâzım Karabekir Paşa'ya telgrafı: "...İstanbul'da millî bağımsızlığın zevkinden mahrum bazılarının İngiliz esaretine girmekte sakınca görmedikleri anlaşılıyor. Bu sebeple Anadolu'dan çıkacak sesin etrafında olan bizler için bu millîvazifenin pek mukaddes olduğu kanaati bir kere daha doğrulanıyor. Merkezî hükümet millî girişimlerimize karşı her ne şekilde tecavüz elini uzatırsa uygun surette hemen karşı harekete girişilerek millî gayenin gerçekleştirilmesi zorunludur."
Vükelâ Meclisi'nin, Atatürk hakkında kararı: "...Mustafa Kemal Paşa'nın, azledilerek hiçbir resmî sıfatı kalmamış olduğundan bildiri ve emirlerinin resmî nitelik taşımadığının icap eden vilâyetlere duyurulmasının Dahiliye Nezareti'ne bildirilmesi."
Dahiliye Nazırı Ali Kemal'in, Atatürk'ün azledilmesi sebebiyle emirlerinin dinlenmemesi hakkında vilâyetlere gizli genelgesi: "Dahiliye Nezareti'nin size kesin emri, artık o zatın azledilmiş olduğunu bilmek, kendisiyle hiçbir resmî muameleye girişmemek, hükümet işlerine ait hiçbir isteğini yerine getirmemektir(!)"
İstanbul'da İngiliz Yüksek Komiseri Amiral Calthorpe'un, Lord Curzon'a: "...Mustafa Kemal Paşa'nın Samsun'a varışından beri kendisini milliyetçi akımın merkezi haline getirdiği. Bu diğer tehlikeli kişinin de Rauf Bey olduğu." [Kocatürk]

[TEP]

24 HAZİRAN - JUNE 24
Tarihte Bugün - Today in History

https://ataturktoday.com/Resimler/24Haziran1933_small.jpg (https://ataturktoday.com/Resimler/24Haziran1933.jpg)
24 Haziran 1933
Atatürk, Ankara Kız Lisesi öğretmen ve öğrencileri ile
1938 - Toprak Mahsulleri Ofisi kuruluş kanunu kabul edildi.
Türkiye Hatay'daki Milletler Cemiyeti Komisyonu ile her türlü ilişkiyi kestiğini bildirdi.
Hatay'da siyasi partiler feshedildi.
Atatürk'ün, Savarona yatı ile akşamüzeri İstanbul'dan Erdek'e gelişi, gece saat 21.30'da Erdek'ten İstanbul'a hareketi (Atatürk, Erdek'te donanmamız tarafından selâmlanmış ve Donanma Komutanı Amiral Şükrü Okan'ı Savarona yatında kabul etmiştir). [Kocatürk]
1934 - Atatürk'ün, İran Şahı Rıza Pehlevi ile Menemen'de piyade alayını denetlemesi, daha sonra Soma üzerinden Balıkesir'e gelişi.
1933 - Atatürk'ün, Ankara Kız Lisesi'ni ziyareti ve sınavlarda bulunması.
1926 - Atatürk'ün, suikast girişimi sebebiyle, ordunun üzüntülerini bildiren Genelkurmay Başkanı Fevzi (Çakmak) Paşa'nın telgrafına cevabı: "...Gösterilen sevgi eserine teşekkürlerimi sunar ve kıymetli ordumuza selâm ve sevgilerimi iletirim."
Atatürk'ün, -İsmet Paşa, Fahrettin (Altay) ve Tevfik Rüştü (Araş) ile beraber- İzmir'de Karşıyaka Spor Kulübü'nü ziyareti ve kulübün hatıra defterine yazdıkları: "Bu defaki ziyaretimde, geçen aylarca harcanan çalışma ve gayretin kıymetli izlerini gördüm. Teşekkür ve tebrik ederim."
Atatürk'ün, suikast girişimiyle ilgili olarak İzmir'de Yunus Nadi Bey'e demeci: "...Suikast görünürde şahsıma yönelmiş olmakla beraber, gerçekte milletin talihine kurşun sıkılmak isteniyordu!"
1923 - Lozan Barış Antlaşması imzalandı. Toplam 143 madde ile çeşitli sözleşme ve protokol biçimindeki 17 ek'ten ibaret olan antlaşmanın imzalanması nedeniyle Mustafa Kemal, İsmet Paşa'yı kutladı.
1922 - Atatürk'ün, annesiyle beraber Adapazarı'ndan Ankara'ya dönüşü.
1920 (24-25) - Batı Cephesi Komutanlığının oluşturulması ve komutanlığına Ali Fuat (Cebesoy) Paşa'nın atanması.
1920 Yunanlılar, Alaşehir'i işgal etti.
1919 - Atatürk'ün, Dahiliye Nazırı Ali Kemal'in 18 Haziran 1919 tarihli genelgesi nedeniyle Padişah Vahdettin'e telgrafı: "Böyle bir zihniyetin hiçbir yerde kabul ve uygulama noktası bulmadığını şükranla arz eylerim."
Atatürk'ün, Yunanlıların ve yerli Rumların Samsun'daki faaliyetleri hakkında 15. Kolordu Komutanlığı'na telgrafı.
Atatürk'ün, İtalyanların Antalya yöresindeki kuvvetlerini artırdıkları, bu girişimin protesto edilmesi hakkında 15. Kolordu Komutanlığı'na telgrafı.
Posta ve Telgraf Umum Müdürü Refik Halit (Karay)'in, telgrafhanelere, Mustafa Kemal'in azledildiğini, bu sebeple telgraflarının kabul edilmemesini bildiren telgrafı.
1917 - Atatürk'ün, Halep'te Başkomutan Vekili Enver Paşa'nın başkanlığında yapılan komutanlar toplantısına katılması. Bu toplantıda Enver Paşa'nın teklifiyle, Bağdat'ı geri almak üzere bir "Yıldırım Orduları Grubu" oluşturulması ve grubun harekât plânı üzerinde görüşülmüştür. [Kocatürk]
General Falkenhein'ın komutanlığında "Yıldırım Orduları Grubu" kurulması kararlaştırıldı.
1916 - Atatürk'ün, Kurmay Başkanı İzzettin Bey ve bir kısım karargâh mensuplarıyla, akşamüzeri at üzerinde, 16. Kolordu Karargâhımın ordugâhına giderek tabanca atışı yapmaları.
1915 - Atatürk'ün, 19. Tümen'e yaptırılması istenilen yeni bir taarruz hakkında 3. Kolordu Komutanlığı'na raporu (Atatürk, bu raporunda tümenin taarruz hazırlıklarının bitirildiğini, ancak düşman elindeki bazı hatların düşürülmesi için topçu hazırlığına gerek olduğunu bildirmektedir.

[TEP]

25 ŞUBAT - FEBRUARY 25
Tarihte Bugün - Today in History

https://ataturktoday.com/Resim/SevresHaritaGaziUniversitesi.jpg
1921 Sevr Antlaşmasına Göre Osmanlı İmparatorluğunun Parçalanması
1938 - Atatürk'ün, İsmet İnönü ile beraber İstanbul'dan Ankara'ya Gelişi.
Atatürk'ün, Çankaya'da Yunanistan Başbakanı ve Balkan Antantı Konseyi Başkanı General Metaxas, Yugoslavya Başbakanı Stoyadinoviç ve Romanya Dışişleri Müsteşarı Commen'i ayrı ayrı kabulü ve görüşmesi.
1935 - Atatürk'ün, Ege vapuru ile Çanakkale'den geçerek gece İstanbul'a gelişi ve Dolmabahçe'ye çıkışı.
1934 - Atatürk'ün, akşamüzeri Salih (Bozok) Bey'in evine uğrayışı, daha sonra Ankara Halkevi'ni ziyareti.
1933 - İstanbul'da Vagon-Li (Yataklı Vagonlar) Şirketi'nin Beyoğlu şubesi önünde toplanan öğrenciler şirket yönetimini, şirkette çalışan bir Türk memura Türkçe konuştuğu için işten uzaklaştırma cezası verdiği gerekçesiyle protesto etti.
1925 - Hıyanet-i Vataniye Kanunu’nda “Dinin politikaya alet edilemeyeceği ve bu suçun da vatan hıyaneti sayılacağı”na ilişkin değişiklik yapıldı.
1923 - Atatürk'ün, Çankaya'da "Chicago Tribune" muhabirini kabulü.
1921 (21 Şubat - 2 Mart) - Londra Konferansı devam ediyor (Sevr Antlaşmasından bazı tavizler verip, antlaşmayı onaylatmak amacıyla düzenlenmiş).
1921 (21 February - 2 March)- London conference on revision of treaty of Sèvres.
1920 - Atatürk'ün, bazı komutanlarla İstanbul'da Rauf (Orbay) ve İsmet (İnönü) Beylere, iç ve dış siyaset hakkında düşüncelerini açıklayan ve onlardan da görüş isteyen yazısı: "Hükümet Merkezi, milleti her vesile ile kuvvetten düşürecek yabancı tekliflerini derhal kabul ve gereğine girişmektedir. Muhaliflerin eylemli girişimlerine mâni olmak şöyle dursun, Kuva-yi Milliye'nin dağılmasına sebep olacak genelgeler yaymaktadır. ...İtilâf Devletleri'nin kuvvete dayanarak yapmaları hatıra gelen menfi teklifleri karşısında Millî Meclis ile Hükümetin ne gibi tedbirler ve tertibat hazırladıklarını öğrenmeyi, davranış şeklini belirleme için gerekli görmekteyiz." [Kocatürk]
1918 - Mareşal Falkenhayn'ın, Yıldırım Orduları Grubu Komutanlığı'ndan alınarak yerine Mareşal Liman von Sanders'in atanması. Liman von Sanders, İstanbul'dan hareketle 1 Mart 1918 günü Yıldırım Orduları Grubu Karargâhı'nın bulunduğu Nasıra'ya gelerek komutayı ele almıştır.
1918 - A British force, under General Lionel Dunsterville, departed Baghdad on January 27th to gain control of the oil-rich Caspian region of western Persia. General Dunsterville's objectives were to stiffen the Georgian and Armenians against the Turks and block a possible German offensive from the Ukraine. The British occupied Enzeli on February 17th and Kirmanshah on February 25th. The Bolsheviks at Baku, however, threatened the British position and General Dunsterville was forced to withdraw to Hamadan in Persia. By the summer and bolstered by reinforcements, the British resumed their offensive, occupying Baku on August 4th, after the overthrow of the Bolshevik government on July 26th.
1915 - 19. Tümenin Maydos (Eceabat)'a nakledilmesi.
Tekirdağ'daki 19. Tümen Komutanlığı'nın -görülen lüzum üzerine- Maydos (Eceabat)'a nakli ve Atatürk'ün, 19. Tümen Komutanlığı üzerinde olmak üzere Maydos Bölgesi Komutanı olarak görevini sürdürmesi (19. Tümen'e ilâveten 9. Tümen'in 2 piyade alayı ve bazı topçu birlikleri de Maydos Bölgesi Komutanlığı emrine verilmiştir).İngiliz ve Fransız harp gemilerinden oluşan Birleşik Filo'nun, Çanakkale Boğazı'nın -19 Şubat 1915'te tahrip edilemeyen- bazı giriş tabyalarını yeniden topa tutması, karşı topçu ateşimizle bazı düşman gemilerine ağır kayıplar verdirilmesine rağmen tabyalarımızın da ağır tahribata uğraması.[Kocatürk]
1915 - Mustafa Kemal establishes Headquarters of 19th Division at Maidos on Gallipoli Peninsula.
1915 - Dardanelles: Second attack on the Dardanelles forts (the first attack was conducted on February 19, 1915 and led by Admiral Carden).
The February 25 bombardment was from closer range than the previous attack, but was similarly unsuccessful.
(Sir John Michael de Robeck was Second in Command to Admiral Carden, the British naval commander in the Mediterranean. In March 1915, de Robeck succeeded Admiral Carden at the Dardanelles due to Carden's poor health).

[TEP]

26 HAZİRAN - JUNE 26
Tarihte Bugün - Today in History

https://ataturktoday.com/Resimler/26Haziran1930_small.jpg (https://ataturktoday.com/Resimler/26Haziran1930.jpg)

26 Haziran 1930
Atatürk, manevi kızlarından Rukiye Hanım'ın düğün töreninde

1939 - Ankara Havagazı Şirketi devletleştirildi.
1938 - Atatürk'ün, günü, Büyükdere önünde demirlemiş bulunan Savarona yatında istirahatle geçirmesi.
1934 - Atatürk'ün, İran Şahı Rıza Pehlevi ile Çanakkale'den İstanbul'a gelişi ve Sarayburnu'nda karaya çıkışı.
1930 - Maliye uzmanı Rist, Türk maliyesi hakkında hazırladığı raporu Maliye Bakanı Şükrü Saraçoğlu’na verdi.
1928 - Yeni Türk alfabesini hazırlamak amacıyla kurulan Dil Encümeni, ilk toplantısını Ankara'da yaptı.
Harf devrimi için bir kurul toplanması. Yeni Türk Alfabesi'ni hazırlayacak olan Dil Encümeni Ankara'da çalışmalarına başladı.
1927 - TBMM II. Dönem çalışmaları sona erdi, meclis seçim kararı aldı.
1926 - Kazım Karabekir, Ali Fuat, Cafer Tayyar, Bekir Sami ve Rüştü Paşa, Mustafa Kemal'e İzmir'de hazırlanan suikastla ilgili olarak Ankara İstiklal Mahkemesi'nde yargılanmaya başladılar.
Mustafa Kemal'e karşı suikast girişiminin sanıkları İzmir'de Milli Sinema salonunda yargılanmaya başladı. Tutuklananlar arasında Ziya Hurşit ve arkadaşlarının yanısıra Kazım Karabekir Paşa, Ali Fuat Paşa (Cebesoy), Cafer Tayyar Paşa, Refet Paşa (Bele) ve Mersinli Cemal Paşa da yeralıyor.
1924 - Atatürk'ün, öğleden sonra Vekiller Heyeti toplantısına başkanlık yapışı.
1920 - Doğuda Milli Aşireti ayaklanması çıktı.
Bakanlar Kurulu (Vekiller heyeti) Kararı ile "Elcazire" ve "Adana Cephesi" komutanlıkları kuruldu.
"İdare-i Örfiye Divan-ı Harblerinin Suret-i Teşekkülü Hakkında, Heyet-i Umumiye Kararı" çıktı.
1919 - Amasya'dan Sivas'a hareketi.
Atatürk'ün, otomobille sabah Amasya'dan Tokat'a hareketi, günü ve geceyi Tokat'ta geçirmesi. [Atatürk, beraberinde Rauf (Orbay), Refik (Saydam), Kâzım (Dirik), Hüsrev (Gerede), İbrahim Süreyya (Yiğit), Cevat Abbas (Gürer) vb. olmak üzere üç otomobille yola çıkmıştır].
Dahiliye Nazırı Ali Kemal istifa etti.
Dahiliye Nazırı Ali Kemal'in: "Milli ordu teşkil etmenin ve müdafaa-i milliye hazırlamak gibi faaliyetlerin felaket olduğunu.." ilan eden beyannamesi.
1917 - Atatürk'ün, Halep'ten Diyarbakır'a hareketi (Ahmet İzzet Paşa, Halep'te kalmıştır).
1876 - Anayasası'nın mimarı Mithat Paşa, Sultan Abdülaziz'i öldürttüğü iddiasıyla yargılanmış ve Taif'e sürülmüştü. 1884 yılında burada öldürülen Mithat Paşa, Taif'te gömüldü.

[TEP]

27 HAZİRAN - JUNE 27
Tarihte Bugün - Today in History

https://ataturktoday.com/Resim/TSK/ata-105_k.jpg
27 Haziran 1933
Sınavdan sonra Ankara İsmet Paşa Kız Enstitüsü öğrencileriyle
1946 - Müttefikler, On iki Adanın Yunanistan'a verilmesini kararlaştırdı.
1938 - Savarona yatının saat 12.55'te Büyükdere önünden hareketle saat 14.25'te Dolmabahçe önlerine gelişi.
Atatürk'ün, Savarona yatında -Ankara'da gelen- Başbakan Celâl Bayar'ı kabulü.
1936 - Atatürk'ün, Florya'da öğleden sonra denize gidişi.
1935 - Atatürk'ün, akşam Ankara'dan trenle İstanbul'a hareketi.
1934 - Atatürk'ün, öğleden sonra İran Şahı Rıza Pehlevi ile Harp Akademisi'ni ziyareti.
1933 - Atatürk'ün, Ankara'da İsmet Paşa Kız Enstitüsü'nü ziyareti.
Atatürk'ün, Polonya Cumhurbaşkanlığıma yeniden seçilen İgnace Mascicki'ye kutlama telgrafı.
Atatürk'ün gece Nuri (Conker)'in evine gidişi, geç saatlerde Çankaya'ya dönüşü.
1932 - Atatürk'ün, sabah, Çubuk kazasının kuzeyindeki Gazipaşa yaylasına gidişi, bir süre dinlendikten sonra akşamüzeri Çankaya'ya dönüşü.
1931 - Arazi Vergisi Kanunu kabul edildi.
1926 - Atatürk'ün, suikast girişimi hakkında gazete muhabirlerine demeci: "...Fikirlerini, hislerini ve girişimlerini gizli tutanlar, gizli vasıtalar uygulamaya girişenler, mutlaka utanması gereken, akıl ve mantığın dışında hareket edenler olabilirler. Bu gibi girişimcilerin sonu daima hüsrandır!"
1921 - Atatürk'ün, Sovyet Elçisi Nazeranuz'un güven mektubunu kabulü ve Elçi'nin söylevine cevap konuşması.
1920 - Adana Cephesi Komutanlığı'na Albay Selahattin Adil Bey'in atanması.
Çapanoğulları ayaklanması bastırıldı.
Kula Olayı çıktı. (Bozguncular askeri dağıttılar) 30 Haziran 1920 Yunanlılar, Balıkesir ve Edremit bölgelerini işgal etti.
1919 - Atatürk'ün, öğleden sonra Tokat'tan, ayrılarak akşama doğru Sivas'a gelişi ve şehir girişinde Vali Reşit Paşa tarafından karşılanışı.
Atatürk'ün vilâyetlere, mutasarrıflıklara ve kolordulara Dahiliye Nazırı Ali Kemal'in 23 Haziran 1919 tarihli genelgesi nedeniyle karşı genelgesi: "...Azlime dair bu ana kadar hiç bir emir almadım!"
Atatürk'ün, Elaziz (Elazığ)'e geçmek üzere Sivas'ta bulunan Ali Galip Bey'i gece Kolordu Kumandanlık Dairesi'ne çağırıp konuşması: "...Askerler mert olur. Türk askeri ise mertlerden mert ve pek civanmert olur. Siz cihanın kabul ettiği bu kurala istisna mı teşkil ediyorsunuz?"
Konya'da bulunan 2. Ordu Müfettişi Cemal Paşa'nın, Atatürk'ün 22.6.1919 tarihli mektubu'na cevabı: "...Bütün tertibat ve düşüncelerinize katılıyorum." [Kocatürk]
1917 - Yunanistan, İtilaf Devletleri'ne katıldı.
Atatürk'ün, saat 16.30'da Halep'ten Diyarbakır'a dönüşü.
1916 - Hicaz, bağımsızlığını ilan ederek Osmanlı İmparatorluğu'ndan ayrıldı.
1915 - Atatürk'ün, Maydos'tan Madam Corinne'e Fransızca kartı: "İşte haberler... Daima büyük başarılarla savaşıyoruz. Ümit ederim ki, gümüş imtiyaz, altın harp liyakat madalyaları aldığımı, Almanya'nın Demir Haç nişanıyla ödüllendirildiğimi ve son defa da albaylığa yükseldiğimi duydunuz." [Kocatürk]
1917 - Greece enters the war on the Allied side.
1878 - Gazeteci ve yazar Ahmet Mithat Efendi "Tercüman-ı Hakikat" adlı günlük gazeteyi çıkarmaya başladı.

[TEP]

28 HAZİRAN - JUNE 28
Tarihte Bugün - Today in History
https://ataturktoday.com/Resim/Foto2/Haziran1919.jpg

Dokuzuncu Ordu Müfettişi Mustafa Kemal Paşa, Amasya'da (Haziran 1919)
1938 - Türk Basın Birliği Kanunu kabul edildi.
TBMM'de Cemiyetler Kanunu ile Türk Basın Birliği'nin kurulmasına ilişkin kanun kabul edildi. Yeni Cemiyetler Kanunu'na göre "sınıf esasına müstenit (dayalı)" cemiyet kurmak yasaklandı.
1937 - Atatürk'ün, öğleden sonra Dolmabahçe Sarayı'ndan Florya'ya gidişi ve geceyi burada geçirişi.
1935 - Atatürk'ün, Ankara'dan trenle Haydarpaşa'ya gelişi, motorla Dolmabahçe Sarayı'na uğradıktan sonra Florya'ya geçişi ve gece tekrar Dolmabahçe Sarayı'na dönüşü.
1933 - Anıtlar Yüksek Kurulu oluşturuldu.
Atatürk'ün, Ankara Erkek Lisesi m ziyareti ve sınavlarda bulunması.
1928 - Atatürk'ün, Ankara motoru ile Büyükada Yat Kulübü'ne gelişi, tarihçi Ahmet Refik (Altınay) Bey'le kısa görüşmesi, daha sonra Dolmabahçe Sarayı'na dönüşü.
1927 - Atatürk'ün, Millî Savunma Bakanlığı'na askerlikten emekliliğini isteyen dilekçesi.
1925 - Doğu İstiklal Mahkemesi’nce ölüm cezasına çarptırılan Şeyh Sait ve arkadaşları idam edildi.
Şeyh Sait ve 46 arkadaşı, 28 Haziran 1925'te gece yarısı idam edildi.
1923 - Darülfünun Mustafa Kemal'e "Fahri Müderrislik Şahadetnamesi" gönderdi.
Atatürk'ün, kendisine "fahrî profesörlük" diploması gönderen İstanbul Darülfünunu Edebiyat Fakültesi'ne teşekkür telgrafı: "...Millî bağımsızlık, millî kültür ile eş olduğu cihetle, işgal etmekte olduğunuz öğretim kürsülerinde memleketin siz bilim adamları da, hiçşüphesiz aynı savaşın kahramanlarısınız."
1922 - Cemal Paşa'nın, Moskova'da yayımlanan İzvestiya gazetesine verdiği mülakatta "Mustafa Kemal Paşa'ya karşı vaziyetiniz nasıldır?" sorusuna verdiği cevap: "Mustafa Kemal Paşa ile pek eskiden beri birbirimizi kardeş gibi severiz. Bu sevgimiz bugün de eski şiddetiyle devam ediyor ve her zaman birbirimizle yazışmada bulunuyoruz."
1921 - İzmit'in Kurtuluşu. Milli kuvvetlerin İzmit'e girişi.
Yunanlıların büyük taarruzları. Yunan kuvvetlerinin boşalttığı İzmit'e Türk birlikleri hakim oldu.
Albay Doktor Salih Bey'in, İstanbul'dan, Atatürk'e mektubu: "Birkaç hafta önce, gözlerinden rahatsız olan anneniz hanımefendiyi muayene ettim. Gözlerinde görme sinirine bağlı görme yetersizliği ile katarakt mevcut olduğunu teşhis ettim ve ameliyatın başarılı bir sonuçvermesi mümkün olmadığını söyledim. Buna rağmen doktorlar, ameliyatın iyi netice verebileceğine bu sabah karar vermişler." [Kocatürk]
1919 - Versailles Antlaşması imzalandı (Versay Antlaşması).
I. Dünya Savaşı sonunda, İtilaf Devletleri ile Almanya arasında Versay Barış Anlaşması imzalandı.
Almanya sömürgelerini kaybediyor, ordusu sınırlandırılıyor, savaş tazminatı ödemeye mahkum ediliyordu.1919 - İlk Balıkesir Kongresi toplandı. Balıkesir'de civar vilayetlerin murahhaslarından mürekkep, Kuvay-ı Milliye Kongresi'nin toplanması.
Atatürk'ün, sabah Sivas'tan Erzurum yönüne hareketi ve geceyi Refahiye'de geçirişi.
Atatürk'ün, Dahiliye Nazırı Ali Kemal'in mülkî âmirlere 23.6.1919 tarihli genelgesi nedeniyle Harbiye Nezareti'ne telgrafı: "...Bu tehlikeli ve mesuliyeti cidden ağır düşüncelerin millet ve memleketin gelecekteki kurtuluşu için ne büyük zararlar doğurabileceğini tekrar arza mecburum."
Harbiye Nazırı Şevket Turgut Paşa'nın, Atatürk'e telgrafı: "Bizden bir heyetin Paris'e gitmesine Dörtler Meclisi müsaade etti. ...Hemen Dersaadet'e teşrifinizi rica ederim."[Kocatürk]
İtalyanların Burdur'u işgali.
1919 - The Treaty of Versailles, which officially ended World War I, is signed by the Allied powers and Germany.
1915 - Seddülbahir'de İngilizlerle Zığındere Muharebesi.
1915 - ANZAC diversionary attack.
Allied line pushed to Fusilier Bluff.
Battle of Gully Ravine starts.
Turkish attack on Quinn's Post-Pope's Hill sector of Anzac.
1914 - Saraybosna suikasti. Birinci Dünya Savaşı'nın başlangıcı.
I. Dünya Savaşı, Avusturya Veliahtı Arşidük Franz Ferdinand ve karısı Sophia, bir Sırp milliyetçisi tarafından Saraybosna'da öldürülmesi üzerine başladı.
(Arşidük Franz Ferdinand Avusturya-Macaristan İmparatorluğu varisiydi. Bu suikast Birinci Dünya Savaşı'nın başlangıcı sayılır).
1914 - Assassination of Archduke Franz Ferdinand in Sarajevo, Bosnia (Austria-Hungary), marking the beginning of World War I (Austria-Hungary declares war on Serbia on July 28 1914).
1910 - Atatürk'ün, Makedonya'da 3. Ordu Kurmay Başkanı Ali Rıza Paşa idaresinde yapılan kurmay tatbikatına katılması (Bu Manevra 31 Temmuz 1910 gününe kadar devam etmiş; tatbikat sonunda Ali Rıza Paşa adına Atatürk tarafından bir kritik hazırlanmıştır). [Kocatürk]

[TEP]

29 HAZİRAN - JUNE 29
Tarihte Bugün - Today in History
https://ataturktoday.com/Resim/Foto2/Haziran1919.jpg

Dokuzuncu Ordu Müfettişi Mustafa Kemal Paşa, Amasya'da (Haziran 1919)
1939 - 29 Haziran 1939 günü Hatay Türkiye'ye katılmıştır.
Hatay Devleti Meclisi, oybirliğiyle Türkiye'ye katılma kararı aldı.
Hatay Millet Meclisi 29 Haziran 1939 gününde oybirliğiyle aldığı kararla Türkiye Cumhuriyeti'ne katıldı. 7 Temmuz 1939 gününde çıkarılan bir yasa ile de Hatay ili kuruldu ve anavatana katılma işlemi kesinleştirildi.
1939 - Hatay (Alexandretta) Assembly votes for union with Turkey.
1938 - Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü kuruldu.
Hükümet tarafından hazırlanan Yüzellilikler'in affına dair kanun, uzun tartışmalardan sonra kabul edildi. Kanun İstiklal Mahkemeleri ve Heyet-i Mahsusa'lar tarafından verilmiş kararları da kapsıyor.
Atatürk'ün, Savarona yatında, İstanbul Valisi Muhittin Üstündağ'ı kabulü ve İçişleri Bakanı Şükrü Kaya da hazır bulunduğu halde İstanbul'un imarı hakkında bilgi alışı ve bazı direktifler verişi.
1936 - Atatürk'ün, Florya'da öğleden sonra denize girişi, akşamüzeri çevrede yaya bir gezinti yapması.
1934 - Atatürk'ün, İran Şahı Rıza Pehlevi ile beraber motorla Moda ve Suadiye'ye gidişi, daha sonra Büyükada Yat Kulübü'nü ziyareti.
1933 - Atatürk'ün. Ankara Hukuk Fakültesi sınavlarında bulunması.
Atatürk'ün, akşam trenle Ankara dan İstanbul'a hareketi.
1932 - Atatürk'ün, Çankaya'da sabahtan başlayarak saat 13.00'de kadar Türk Tarihi Tetkik Cemiyeti'nin bir kısım üyeleriyle çalışması.
1929 - Atatürk'ün, Avrupa'da tedavi görmekte olan Sabiha (Gökçen) Hanım'a mektubu: "Sanatoryum'dan gönderdiğin mektubu da aldım. Oradaki hayat ve bakımdan hoşnut olduğundan ve doktorların dediklerini çok itina ile takip ettiğinden pek memnun oldum. Aldığımız raporlardan anladığımıza göre esasen hastalığın o kadar mühim değildir. Sıhhat ve rahatına, bildirdiğin gibi itinada devam edersen az zamanda tamamiyle iyileşeceğin şüphesizdir. ..Gözlerinden öperim."[Kocatürk]
1925 - Diyarbakır İstiklal Mahkemesi'nce idama mahkûm edilen Şeyh Sait ile adamları idam edildi.
Doğu İstiklal Mahkemesi'nde yapılan yargılamalar sonunda idama mahkum edilen Şeyh Sait ve 46 adamının cezaları infaz edildi (28 Haziran 1925'te gece yarısı idam edildi).
1923 - Fenerbahçe, İşgal Kuvvetleriyle oynadığı "General Harrington" kupasını kazandı.
1922 - Atatürk'ün, Mersin Gençler Yurdu Başkanlığı'na telgrafı: "...Mersin Gençler Yurdu'nun arzunuz üzerine fahrî başkanlığını kabul ediyorum. Milletimizin ilerleme ve yükselmesine yönelik hizmetlerinizde başarıya erişmenizi temenni ederim."
1921 - Yunanlılar çekilirken İzmit, Adapazarı, Karamürsel, Kandıra, Yalova ve İznik civarında tahribat, yıkım, yangın ve toplu öldürme olayları düzenledi.
Atatürk'ün, Ankara Hükûmeti'nin telkiniyle istifa etmiş olmasına rağmen bir süre sonra yeniden nazırlık kabul eden Ahmet İzzet Paşa'nın 17 Haziran 1921 tarihli telgrafına cevabı: "...Vaziyetinizi, Salih Paşa Hazretleriyle beraber vermiş olduğunuz söze aykırı gördüm. ...Vaziyet-i umumiyeye ve zât-ı devletinize telkin edilmiş fikirlere nazaran evvelce olduğu gibi bu defa da aldatılmış olmaktan, korkuyorum."
1920 - Savaştepe, Burhaniye, Eşme ve Sındırgı'nın Yunanlılar tarafından işgali.
Atatürk'ün, Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti merkez heyetlerine genelgesi:
"Büyük Millet Meclisi, aynı zamanda Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti Kongresi yetkisine de sahip bulunmakta olduğundan Heyet-i Temsiliye ile olan ilişkinin Büyük Meclis Başkanlığı'yla sürdürülmesi."[Kocatürk]
1919 - Aydın'da silahlı çeteler, halkla birlikte Yunan kuvvetlerine karşı amansız bir mücadeleye girdi.Posta ve Telgraf İdaresi Mustafa Kemal tarafından verilen telgrafların kabul edilmemesini bütün teşkilâtına duyurdu.
Atatürk'ün, sabah Refahiye'den Erzurum yönüne hareketi.
1917 - Atatürk'ün, beraberindekilerle Diyarbakır Büyük Camii'nde cuma namazı kılması.
1917 - Wilhelm II. ile Monsignore Pacelli arasında görüşmeler.
1915 - Başkomutan Vekili Enver Paşa, Şehzade Ömer Faruk Efendi ve İstanbul Milletvekili Hüseyin Cahit (Yalçın) Bey'in, Gelibolu'da 5. Ordu Karargahı'nı ve Kemalyeri'nde 3. Ordu Karargahı'nı ziyaretten sonra Düztepe'de 19. Tümen Karargâhı'nda Atatürk'ü ziyaret edişleri.
1915 (29-30) - İngilizlerin, akşam baskın şekilde taarruza ve Atatürk'ün emri ile kuvvetlerimizin Yükseksırt'a karsı taarruzu. (Takviye kuvvetlerinin yerinde ve zamanında kullanılmaması, karşı taarruzun başarısını önlemiş ve kayba sebep olmuştur).
1915 - Turkish attack on Quinn's Post-Pope's Hill sector of Anzac.
1913 - Balkan Savaşı başladı.
Bulgaristan'la öteki Balkan Devletleri arasındaki anlaşmazlığın büyümesi sonucu, 2. Balkan Savaşı'nın başlaması (Bulgaristan ile Sırplar-Yunanlılar ve Romanya arasında).

1913 - Beginning of the Balkan war.

[TEP]

30 HAZİRAN - JUNE 30
Tarihte Bugün - Today in History
https://ataturktoday.com/Resim/Foto2/Haziran1919.jpg

Dokuzuncu Ordu Müfettişi Mustafa Kemal Paşa, Amasya'da (Haziran 1919)
1939 - Hatay'ın Türkiye'ye katılması.
Meclis, Hatay Antlaşması'nı onayladı ve 7 Temmuz'da Hatay il oldu.
1936 - Atatürk'ün, Silifke Ziraat Bankası'na, Tekir köyünden 6 kişiyle beraber, bölgede "Tarım Kredi Kooperatifi" kurmak istediklerini bildiren dilekçesi (Gerekli işlemler Temmuz ayında tamamlanmıştır). [Kocatürk]
1933 - Atatürk'ün, trenle Ankara'dan İstanbul'a gelişi.
1930 - Atatürk'ün, İstanbul'dan Yalova'ya gelişi.
1927 - Mustafa Kemal Paşa ve İsmet Paşa (İsmet İnönü) askerlikten emekliye ayrıldı.
Atatürk'ün, vermiş olduğu dilekçe üzerine askerlikten emekliye ayrılması hakkında kararname düzenlenmesi.
Atatürk'ün, İstanbul'a gitmek üzere trenle Ankara'dan hareketi.
1926 - Atatürk'ün, Başbakan İsmet Paşa'yla İzmir'den Çeşme'ye gidişi.
Atatürk'ün, Çeşme'ye gitmek üzere Urla'dan geçerken, şerefine verilen çayda konuşması: "...İnkılâp içerde ve dışarda pek çok şeyleri başarmıştır; fakat daha vazifemiz bitmemiştir. Gençliğin pek çok çalışması lâzımdır. Bu noktada dikkatinizi çekerim."
1924 - İstanbul posta dağıtıcıları, ücretlerini yetersiz bularak topluca istifa ettiler.
1921 - Mustafa Kemal'in öncülüğünde Çocuk Esirgeme Kurumu kuruldu.
Atatürk'ün, Ankara'da kurulan Himaye-i Etfal Cemiyeti (Çocuk Esirgeme Kurumu)'nin, himayesi altında çalışmasını kabul edişi.
1920 - Yunan kuvvetleri Balıkesir, Bigadiç, Burhaniye ve Susurluk'u işgal etti.
1919 - Milli kuvvetlerin Aydın'ı geri alışı. Aydın, üç gün süren şiddetli çatışmalardan sonra Yunanlılardan geri alındı. Yunanlılar bazı Türk köylerini ateşe verdi.
Atatürk'ün, geceyi Çardak Boğazı'nda toprak üstüne battaniye sererek geçirmesi.
General Milne'in, Harbiye Nazırı Ali Ferit Paşa'ya, "Sivas'ta bulunan Atatürk ile Konya'da bulunan Cemal Paşa'nın derhal İstanbul'a çağrılmaları için Osmanlı hükümeti ile temasa geçilmesini isteyen" yazısı.
Harbiye Nazırı Ali Ferit Paşa'nın Atatürk'e, Padişah'ın kendisine hava değişimi almasını, arzu edeceği bir şehir veya kasabada istirahat etmesi tavsiyesini bildiren telgrafı (Atatürk bu telgrafı 2/3 Temmuz gecesi Erzurum yolunda almıştır).[Kocatürk]
1918 - Atatürk'ün, saat 19.30'da Viyana'dan trenle Karlsbad'a gelişi.
Atatürk'ün, akşam Dr. Vermer tarafından muayene edilişi ve tedavi programı belirlenmesi.
Atatürk'ün, Karlsbad günlük yazmaya başlaması (5 defter halindeki bu günlükler -bazı günler atlanmak suretiyle- 28 Temmuz 1918 tarihine kadar devam etmiştir. Günlüğünbazı bölümleri Fransızca olarak yazılmıştır.[Kocatürk]
1915 (29-30) - İngilizlerin, akşam baskın şekilde taarruza ve Atatürk'ün emri ile kuvvetlerimizin Yükseksırt'a karsı taarruzu. (Takviye kuvvetlerinin yerinde ve zamanında kullanılmaması, karşı taarruzun başarısını önlemiş ve kayba sebep olmuştur).
1915 - General Gouraud wounded, succeeded by General Bailloud.

[TEP]

1 TEMMUZ
Tarihte Bugün
DENİZCİLİK VE KABOTAJ BAYRAMI




https://ataturktoday.com/Resimler/1Temmuz1935_small.jpg (https://ataturktoday.com/Resimler/1Temmuz1935.jpg) 1 Temmuz 1935
Atatürk, Kabotaj Bayramı'nda kutlamaları seyrederken.

https://ataturktoday.com/AtaturkGunlugu/TemmuzJuly/1_files/image005.jpg

1 Temmuz 1935
Atatürk, Afet İnan ve Celal Bayar ile Moda Deniz Kulübü önünde yelken yarışlarını izlerken.


https://ataturktoday.com/Resimler/1Temmuz1927AtaturkIzmirIstasyonKazimOzalp_small.jp g (https://ataturktoday.com/Resimler/1Temmuz1927AtaturkIzmirIstasyonKazimOzalp.jpg)

1 Temmuz 1927
Atatürk, İzmir İstasyonu'nda Kazım Özalp ile
https://ataturktoday.com/Resimler/1Temmuz1927AtaturkveKazimOzalp1_small.jpg (https://ataturktoday.com/Resimler/1Temmuz1927AtaturkveKaz%C4%B1mOzalp1.jpg)

1 Temmuz 1927
Atatürk, Ertuğrul Yatı'nda Kazım Özalp ile
www.cankaya.gov.tr (http://www.cankaya.gov.tr/)

https://ataturktoday.com/AtaturkGunlugu/TemmuzJuly/1_files/image002.jpg
1 Temmuz 1927
İstanbul'a gelişinde Ertuğrul Yatı'nda
https://ataturktoday.com/Resim/TSK/ata-64_k.jpg
1 Temmuz 1927
Gazi Mustafa Kemal, Ertuğrul yatında dinlenirken
https://ataturktoday.com/Resim/Foto2/1Temmuz1927.jpg
1 Temmuz 1927
Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal,
Ertuğrul Yatı'nın güvertesinde, İstanbul halkını selâmlarken


https://ataturktoday.com/Resimler/1Temmuz1927AtaturkHaydarpasaGarinda_small.jpg (https://ataturktoday.com/Resimler/1Temmuz1927AtaturkHaydarpasaGarinda.jpg)
1 Temmuz 1927
Atatürk, Haydarpaşa Garında
1937 - Toprakkale, İskenderun, Fevzipaşa - Meydanıekber demiryolları devletleştirildi.
1935 - Aydın demiryolu devletleştirildi.
Mimar Sinan’ın biyolojik ve morfolojik yapısını incelemek üzere mezarı açıldı.
Atatürk'ün, kotra ile Ortaköy'de Deniz Ticaret Okulu önüne gelerek, Denizcilik Bayramı nedeniyle burada yapılan deniz yarışlarını izlemesi, gece Ankara vapuruyla yapılan deniz gezintisine katılması.
1933 - Atatürk'ün, İstanbul'da Galatasaray Lisesi'ni ziyareti ve sınavlarda bulunuşu.
Atatürk Galatasaray Lisesi'ni üç kez ziyaret etmiştir.
(2 Aralık 1930, 28 Ocak 1932, ve 1 Temmuz 1933)
1932 - Atatürk'ün, Çankaya'da gün boyunca Hasan Cemil (Çambel) Bey'le beraber çalışması.
1930 - Askeri birlikler eşkıyalık ve ayaklanma hareketlerinin baş gösterdiği Ağrı Dağı ve çevresini kuşatmaya başladı.
1926'dan beri bölgede yer yer görülen ayaklanmaları bastırmak üzere harekete geçen askeri birlikler, Ağrı Dağı ve çevresini kuşatmaya başladı.
1929 - İstanbul-Ankara telefon hattı hizmete girdi.
Ankara ile İstanbul arasında ilk telefon bağlantısı kuruldu.
1927 - İstanbul'dan 16 Mayıs 1919'da ayrılan Mustafa Kemal, kurtuluştan sonra ilk kez İstanbul'a gelişinde büyük törenlerle karşılandı.
Gazi Mustafa Kemal, CHP İkinci Kurultayı'nda tarihi büyük nutkunu söyledi.
500 ve1000 liralık banknotlar tedavüle çıktı.
Gazi Mustafa Kemal'in Cumhurbaşkanı sıfatıyla, Kurtuluş Savaşı'ndan sonra İstanbul'a ilk gelişi. Sekiz yıl sonra İstanbul'da büyük törenlerle karşılanan Mustafa Kemal, önce İzmit'e geldi. Buradan Ertuğrul yatına geçerek, Hamidiye zırhlısı ile torpido gemilerinin eşliğinde, top atışları arasında Boğaz'a girerken yüzlerce kayık, mavna ve römorkör tarafından karşılandı.
Atatürk'ün, Ankara'dan trenle İzmit'e gelişi, İstanbul'a gitmek üzere Ertuğrul yatına geçişi ve saat 12.50'de hareketi.
Atatürk'ün, İzmit'ten Ertuğrul yatı ile akşamüzeri İstanbul'a gelişi, coşkun şekilde karşılanışı ve Dolmabahçe Sarayı'na geçişi. (Kurtuluş'tan sonra İstanbul'a ilk gelişi).
Atatürk'ün, Dolmabahçe Sarayı salonunda İstanbul halkı temsilcilerini kabulü ve konuşması: "...Artık bu saray, Allah'ın gölgelerinin değil, gölge olmayan, gerçek olan milletin sarayıdır. Ve ben burada milletin bir ferdi, bir misafiri olarak bulunmakla bahtiyarım!"
Atatürk şerefine, gece Dolmabahçe Sarayı önünde denizden ve karadan büyük fener alayı düzenlenmesi.
1926 - Türk Ceza Kanunu ile Kabotaj Kanunu yürürlüğe girdi.

Türk Ceza Kanunu yürürlüğe girdi.
Kanun 1889 İtalyan Zanardelli yasası esas alınarak hazırlandı.
Deniz taşımacılığına ve ticaretine ilişkin esasları düzenleyen Kabotaj Kanunu yürürlüğe girdi.
1925 - İlk piyango, Türkiye Tayyare Cemiyeti Mektepleri yararına düzenlendi.
1924 - Atatürk'ün, İmar Bakanı Celâl (Bayar) Bey'i makamında ziyareti ve bir süre görüşmesi.
1920 - Edremit'in Yunanlılar tarafından işgali.
Ankara'da subay yetiştirilmek üzere Sunuf-u Muhtelife Zabit Namzetleri Talimgahı açıldı.
1919 - Atatürk'ün, Erzincan'a gelişi ve geceyi burada geçirişi.
1916 - Somme Savaşı'nın başlaması.
Almanlar'ın verdun'da son direnişleri.
İkinci kanal harekatı.
1916 - Battle of the Somme (Somme River in northern France, July-November 1916.)
An infamous and bloody campaign of the First World War in which over 415,000 British and 650,000 German troops were killed. July 1, 1916 was the worst single day in the history of British arms with 60,000 men being killed or wounded (one third of them killed). The battle of the Somme then continued for four months and resulted in more than 1,200,000 casualties on both sides.
1915 - İstanbul'dan gelen Ajans Müdürü Hüseyin Tosun ile Müdafaa-i Milliye Cemiyeti'nden Ali Ekrem (Bolayır) Bey'in, 19. Tümen Karargâhı'nda Atatürk'ü ziyareti.
1911 - Kandilli Rasathanesi kuruldu.
1881 - Dünyanın ilk uluslararası telefon konuşması St. Stephen (New Brunswick) ve Calais (Maine) arasında yapıldı.
1878 - Kıbrıs, toprak mülkiyeti Osmanlılarda kalmak üzere geçici olarak İngiltere’ye devredildi.

[TEP]

2 TEMMUZ - JULY 2
Tarihte Bugün - Today in History

https://www.ataturktoday.com/Resim/TSK/ata-101_k.jpg

2 Temmuz 1932
I. Türk Tarih Kongresi çalışmalarını Ankara Halkevi’nde locasından izlerken
https://www.ataturktoday.com/AtaturkGunlugu/TemmuzJuly/2_files/image001.jpg
2 Temmuz 1933
Meclis Başkanı Kazım Özalp ile İstanbul Üniversitesi'nde sınavdan çıkan öğrencilerle
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto3/r86.jpg

2 Temmuz 1933
İstanbul Üniversitesi'ni ziyaretinde öğrenciler arasında
1935 - Atatürk'ün, akşamüzeri Sakarya motoru ile Florya'ya gidişi, gece geç saatlerde Dolmabahçe Sarayı'na dönüşü.
1933 - Atatürk'ün İstanbul Darülfünunu'nu ziyareti ve Hukuk Fakültesi sınavlarında bulunuşu.
1932 - İlk Türk Tarih Kongresi.
Birinci Türk Tarih Kurultayı, Atatürk'ün huzurunda Ankara Halkevi'nde toplandı.
Atatürk'ün, Ankara Halkevi konferans salonunda çalışmalarına başlayan "Birinci Türk Tarih Kongresi"nin açılışını izlemesi. (Kongre 11 Temmuz 1932'de son bulmuştur).
Türk Tarihi Tetkik Cemiyeti'nin hazırladığı Birinci Türk Tarihi Kongresi Ankara'da Türk Ocağı binasında toplandı. Başkanlığını Akçuraoğlu Yusuf'un yaptığı kongrede, ünlü "tarih tezi" Reşit Galip, Afet Hanım, Sadri Maksudi (Arsal) gibi isimler tarafından savunuldu. Köprülüzade Mehmet Fuat Bey ile Zeki Velidi (Togan) teze karşı eleştirilerde bulundu. Cemiyet daha sonra Türk Tarih Kurumu adını alacaktır.
Keriman Halis Hanım Türkiye Güzellik Kraliçesi seçildi.
1928 - Atatürk'ün, Dolmabahçe Sarayı'nda Başbakan ismet Paşa, Paris Büyükelçimiz Fethi (Okyar), Dışişleri Bakanı Tevfik Rüştü (Araş) ve Saffet (Arıkan) Beyleri kabulü ve öğle yemeğine misafir edişi.
1927 - Atatürk'ün, Dolmabahçe Sarayı'nda Vali başkanlığındaki Kırklareli Heyeti'ni kabulü.
Atatürk'ün, saat 19.00'da Dolmabahçe Sarayı'ndan İstanbul motoruyla Beylerbeyi Sarayı'na gidişi, bir süre sonra Söğütlü yatıyla Dolmabahçe Sarayı'na dönüşü.
İstanbul'da bulunan İngiltere, Almanya ve Mısır Elçilerinin, Afganistan Dışişleri Bakanı Mahmut Tarzi Han'ın -Atatürk'ün İstanbul'a gelişi nedeniyle- Dolmabahçe Sarayı'na gelerek Özel Defter'i imzalamaları.
Atatürk şerefine, gece Dolmabahçe Sarayı önünde büyük fener alayı düzenlenmesi ve Atatürk'ün Dolmabahçe Sarayı penceresinden halkı selâmlaması.
1921 - Atatürk'ün, beraberinde Dışişleri Bakanı Yusuf Kemal (Tengirşenk) Bey olmak üzere Sovyet Elçisi Nazeranuz'un ziyaretini iade edişi.
İngiltere Savunma Bakanlığı'nın, İstanbul'da İngiliz Orduları Başkomutanı General Harington'a, Mustafa Kemal Paşa ile yapacağı görüşme hakkında talimatı.
1920 - İngilizlerin Mudanya'ya asker çıkarması. Kıyıdan ateşle karşılık verilmesi üzerine bu girişimden vazgeçmeleri.
Yunan kuvvetlerinin Erdek ve Bandırma'ya asker çıkarmaları.
Yunan kuvvetlerinin Kirmasti (Mustafa Kemal Paşa) ve Karacabey'i işgali.
Susurluk'un Yunanlılar tarafından işgali.
Atatürk'ün, milleti bağımsızlık için birleşmeye ve Yunanlılarla kesin savaşa çağıran bildirgesi: "...Düşmanın istilâsı ne kadar genişlerse, yıkılışı da o kadar süratli ve kesin olacaktır. Yaşamak isteyen milletimizin isteği, basit bir kelimede saklı ve gayet haklıdır: Bağımsızlık!"[Kocatürk]
Cemal Paşa'nın, Bakû'den Atatürk'e mektubu.
Sovyet Rusya Dışişleri Komiseri Çiçerin'in, Atatürk'e mektubu
1919 - Atatürk'ün Erzurum'a gitmek üzere Erzincan'dan hareketi ve geceyi Tercan'da geçirişi.
İngiliz Yüksek Komiseri Amiral Calthorpe'un, Osmanlı Hariciye Nezareti'ne yazısı: "Mustafa Kemal ve Cemal Paşaların kayıtsız şartsız ve süresiz olarak geri çağrılmalarının âcil zarureti üzerine bir kere daha dikkatinizi çekmek vazifem icabındandır." [Kocatürk]
1917 - Yunanistan Türkiye’ye savaş ilan etti.
1912 - Askerlerin siyasetle uğraşmasını yasaklayan kanunun Meclis-i Mebusan'da kabulü.
(Atatürk bu görüşü 22 Eylül 1909'da toplanan İttihat ve Terakki Kongresi'nde savunmuş, ancak o zaman bir sonuç alınamamıştı). [Kocatürk]

[TEP]

3 TEMMUZ - JULY 3
Tarihte Bugün - Today in History
https://www.ataturktoday.com/Resim/TSK/ata-102_k.jpg

3 Temmuz 1932
Ankara Halkevi’nde (günümüzde Devlet Resim ve Heykel Müzesi)
düzenlenen Türk Tarih Kongresi’nde Dr. Reşit Galip’in bildirisini dinlerken
1938 - Atatürk'ün, Savarona yatında, Ankara'dan gelen Başbakan Celâl Bayar'ı kabulü.
1937 - Atatürk'ün, Ürdün Kralı Abdullah'ın 20 Haziran 1937 tarihli teşekkür mektubuna cevabı: "Emin olabilirsiniz ki, burada bırakmış olduğunuz hatıra, size karşı olan dostluk ve kardeşlik duygularımızı bir kat daha kuvvetlendirmiştir."
1934 - Trakya'nın bazı şehir ve kasabalarında Yahudilere yönelik olaylar başladı.
Trakya'dan İstanbul'a Yahudi göçü başladı. Hükümet bölgede sıkıyönetim ilan etti. Bazı tutuklamalar oldu, olaylarla ilgili soruşturmaya başlandı.
Atatürk'ün, Ertuğrul yatı ile İstanbul'dan Yalova'ya gelişi.
1932 - Atatürk'ün, öğleden sonra "Türk Tarih Kongresi"nde Reşit Galip'in konferansını izlemesi.
1927 - Atatürk'ün, otomobille İstanbul'da muhtelif semtleri dolaş*ması, Edirnekapı Şehitliği'ni ziyareti.
İstanbul'da bulunan bazı yabancı elçi ve ataşelerin -Atatürk'ün İstanbul'a gelişi nedeniyle- Dolmabahçe Sarayı'na gelerek Özel Defter'i imzalamaları.
1924 - Atatürk'ün, öğleden sonra Vekiller Heyeti toplantısına başkanlık edişi.
1921 - Celâlettin Arif Bey'in, Paris'ten Atatürk'e, Fransa'daki siyasî temaslarını bildiren mektubu.
1920 - Hıyanet-i Vataniye kanununa dayanarak İstiklal Mahkemesi, Damat Ferit Paşa'yı idama mahkûm etti.
Yunan kuvvetlerinin Nazilli'yi ikinci kez işgali.
Haçin (Saimbeyli) Fransızlarca işgal edildi.
Atatürk'ün, askerî, siyasî ve dahilî durumla ilgili bir gensoru nedeniyle Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin gizli oturumunda konuşması:".. .Felâketler başımıza geldikten sonra müdafaa çareleri vesaire düşünülmez. Bunlar felâket gelmeden evvel düşünülür." [Kocatürk]
1919 - Mustafa Kemal Paşa Erzurum'da.
Mustafa Kemal'in kongre için Erzurum'a ilk gelişi.
Atatürk'ün, Rauf Bey ve beraberindekilerle Erzurum'a gelişi, halk ve asker tarafından sevgi gösterileriyle karşılanışı.
Yunan kuvvetleri Aydın'ı bir kez daha ele geçirdi.
1918 - Sultan Reşat vefat etti.

[TEP]

4 TEMMUZ - JULY 4
Tarihte Bugün - Today in History
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto2/4Temmuz1929.jpg

4 Temmuz 1929
Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal, Orman Çiftliği'nde
1938 - Türk-Fransız ikili antlaşmasının (Hatay üzerinde) Ankara'da imzalanması.
Türkiye ve Fransa, Hatay'da eşit sayıda asker bulundurmaları konusunda anlaşma yaptı.
Türk birlikleri 4 Temmuz'da Hatay'a girdi.Hatay'ın toprak bütünlüğünü korumak için 2500 Türk ve 2500 Fransız askeri görevlendirildi.
Antakya'da, 3.7.1938 günü Türk ve Fransız Askerî Heyetleri arasında imzalanan "Askerî Antlaşma" gereğince her iki hükümetin Hatay'da eşit sayıda asker bulundurmayı kararlaştırmaları üzerine birliklerimize ait öncü müfrezelerin Hatay'a girişi. (Ana kuvvetler 5. 7.1938'de girmiştir).

1938 - The French-Turkish Treaty, settling the status of the Sanjak (a province of French Mandate of Syria) is signed on July 4, 1938.
1936 - Atatürk, Mimar Seyfi Arkan'a projelendirilen Florya Deniz Köşkü'nde 4 Temmuzda denize girdi. Yazlık bir konut olarak aynı yılın 14 Ağustosunda kullanıma açılan köşk, Atatürk tarafından 1936'nın yaz aylarında da uzunca bir süre kullanılmış, aralarında İngiliz Kralı VIII. Edward'ın da bulunduğu kimi önemli konuklar burada ağırlanmıştı.
1935 - Atatürk'ün öğleye doğru Florya'ya gidişi, denize girişi, öğleden sonra Dolmabahçe Sarayı'na dönüşü.
1933 - Atatürk'ün, sabahın erken saatlerinde İstanbul'dan yatla Yalova'ya hareketi ve sabah Yalova'ya gelişi.
Atatürk'ün, akşamüzeri Yalova'dan yatla İstanbul'a hareketi, saat 21.00'de Dolmabahçe Sarayı'na gelişi.
Atatürk'ün. Amerika'nın bağımsızlık günü nedeniyle Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Roosevelt'e kutlama telgrafı.
1932 - İçişleri Bakanı Şükrü Kaya otomobiliyle Ankara'dan İstanbul'a giden ilk kişi oldu.
1931 - Atatürk'ün, Amerika'nın bağımsızlık günü nedeniyle Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Hoover'e kutlama telgrafı: "İstiklâl gününün yıldönümü münasebetiyle hararetli tebriklerimin ve gerek zât-ı devletlerinin şahsî saadeti gerek büyük memleketin refahıhakkındaki samimî temennilerimin kabulünü rica ederim." (Hoover, bu telgrafa şu cevabı vermiştir: "Zât-ı devletleri'nin sıhhati ve Türk milletinin devamlı saadeti hakkında karşılıklı ve samimî temennilerimi arz etmekle bahtiyarım"). [Kocatürk]
1923 - Atatürk'ün, Lozan'da bulunan İsmet Paşa'ya telgrafı: "...Sizce esasen bilinen esas görüş üzerinde kararlı ve ısrarlı olduğumuz ve bunlarda lehimizde başarısızlık halinde askerî vasıtalarla yapılabilecek hususlar ve bunların sonuçları malûmdur. Biz bu harekâtın yapılmasını ve sonucun elde edilmesini memleketimizin yüksek çıkarları için çoktan uygun görmekteyiz. Çok iyi takdir buyurulacağı gibi sizden yiğitçesine bir hareket ve onun kuvvetli bir ihtimal olan neticesini beklerim." [Kocatürk]
1921 - General Harington'un, Atatürk'e yazısı: "Zât-ı devletlerinin görüşlerini dinlemek ve bunları incelemek üzere İngiltere hükümetine rapor vermek için bana yetki verildi. Sizce de uygun ise gerekli hazırlığın yapılabilmesi için size uygun olacak gün ve saati lütfen telleyiniz."
1920 - Ayvacık, Biga, Lapseki, Ezine ve Bayramiç'in Yunanlılar tarafından işgali.
Yunan işgali devam ediyor: Manyas, Karacabey, Ayvacık, Gönen, Ezine, Bayramiç ve Kirmasti'den sonra bugün de Biga ve Lapseki Yunan kuvvetlerinin eline geçti.
İngilizlerin Batum'u terk etmeleri.
Atatürk'ün, İcra Vekilleri'ne ve resmî makamlara gönderilecek bütün yazıların sansürden istisnasına dair önerge nedeniyle Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde konuşması: "...Sansürü devam ettirmek gereğine inanıyorsanız kendimizi ayrı tutmamalıyız!" [Kocatürk]
1919 - Yunan kuvvetlerinin ikinci kez işgal etmesi.
Atatürk'ün, Erzurum Valisi'ne yazısı: "...Telgraflarım Erzurum merkezinde alıkonulmak ve çekilmemek gibi kanunsuz hareketlerin ortağı ve uygulama aracı olan Erzurum Posta Başmüdürü ile Merkez Müdürü verdikleri izahat ve belgeler üzerine, üzerimdeki devlet vekar ve haysiyetini kuvvetlendirme ve koruma amacıyla tutuklanarak Divanıharp'e verilmiştir. Her tarafta ve bilhassa son günlerde yüksek makamlarla da resmî yazışmalarım kendilerince malûm olduğu halde anlamazlık ve bilmezlikten gelmeleri sorumluluklarınıartırmıştır. Bilgi için bildirilir." [Kocatürk]
1918 - VI. Mehmet (Vahdettin) Padişah oldu.
Sultan Mehmet Reşat'ın ölümü üzerine, Sultan VI. Mehmet Vahdettin sanı ile padişah oldu.
36. ve son Osmanlı padişahıdır.1918 - Sultan Vahdettin becomes the 36th and last Ottoman sultan.

1915 - Atatürk'ün, Kurmay Başkanı İzzettin (Çalışlar) Bey'le beraber Cesarettepesi'ndeki 18. Alay'a ait siperleri gezmesi ve buradaki mevzilerin kuvvetlendirilmesi için bazı direktifler vermesi, düşmanın taarruzu halinde uygulanacak hareket hakkında komutanlarla görüşmesi.

[TEP]

5 TEMMUZ - JULY 5
Tarihte Bugün - Today in History

https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto2/5Temmuz1919.jpg

5 Temmuz 1919
Dokuzuncu Ordu Müfettişi Mustafa Kemal Paşa, Erzurum'da bir toplantıda
1939 - Enver Paşa'nın çocuk ve torunlarının vatandaşlığa alınmaları ve yurda dönmelerine izin veren yasa çıktı.
Valilerin Cumhuriyet Halk Partisi il başkanlığı görevlerine son verildi.
1938 - Şükrü Kanatlı komutasındaki Türk birlikleri, Hatay'a girdi.
Fransızların ilan ettiği sıkıyönetim kaldırıldı.
Fransa ile yapılan antlaşma gereği Hatay'ın toprak bütünlüğünü korumak için öngörülen 2500 kişilik askeri birlik Orgeneral Şükrü Kanatlı komutasında Hatay'a girdi.
1935 - Atatürk'ün, akşamüzeri Sakarya motoruyla Boğaz'da bir gezinti yapması, Üsküdar Salacak sahil gazinosunda bir süre dinlendikten sonra Dolmabahçe Sarayı'na dönüşü.
1933 - Millî Eğitim Bakanı Reşit Galip in, Ankara'dan Atatürk'e telgrafı: ''Kurtuluş zaferinden sonra ne olmak istersiniz? sorgusunda bulunan bir arkadaşımıza. 'Maarif Vekili olmak isterdim' buyurmuştunuz. Bu dileğiniz ilk bakıma elde edilmemiş görünür. Gerçekçe, her zaman Maarif Vekilliği işini bilfiil izlemeye en büyük önemi verdiniz. ...Buradaki teftişlerden sonra İstanbul'da Galatasaray Lisesi ve Darülfünun sınavlarına alakanızın yayılışı, profesörlerden en küçük köy öğretmenlerine kadar bütün maarif ailesinin vazife aşk ve heyecanını artırdı."
1932 - Atatürk'ün, sabah Ankara Halkevi'ne giderek Türk Tarih Kongresi'nin çalışmalarını izlemesi, saat 13.00'de Çankaya'ya dönüşü.
1931 - Atatürk'ün, Çankaya'da Brezilya Elçisi Pementel Brondos'un güven mektubunu kabulü ve Elçi'nin konuşmasına cevap söylevi.
1929 - Mersin-Adana Demiryolu (67 kilometre) devletleştirildi.
1927 - Atatürk'ün, saat 19.00'da Dolmabahçe Sarayı'ndan Yeniköy'e giderek orada oturmakta olan kız kardeşi Makbule Hanım'ı ziyareti, daha sonra Tarabya'da Tokatlıyan Oteli'ne gelişi, bir süre dinlendikten sonra Tarabya'dan motorla Sirkeci'ye geçişi, buradan otomobille Dolmabahçe Sarayı'na dönüşü.
1922 - Fethi Bey'in vekiller heyeti kararıyla, Avrupa'ya hareketi (Paris ve Londra'ya giderek bazı temaslarda bulunmuştur).
1921 - Menteşe Sancağı (Muğla) İtalyan işgalinden kurtuluşu.
Antalya'yı işgal eden İtalyan güçlerinin son birliği de kentten ayrıldı.
1920 - Yunanlıların Buldan'ı işgali.
İstanbul'da yayınlanan İkdam ve Vakit gazeteleri kapatıldı.
1919 - Mustafa Kemal, Rauf Bey (Orbay), Mazhar Müfit (Kansu) ve Erzurum Valisi Münir Bey bir toplantı yaparak Mustafa Kemal'i hareketin lideri olarak seçti.
Harbiye Nazırı Ali Ferit Paşa'nın, Atatürk'ü tekrar Padişah adına İstanbul'a çağırması.
Atatürk'ün, Erzurum'dan bütün komutanlara, Babıâli'nin muhtemel menfi genelgelerini kontrol altına alma gayesiyle, haberleşme merkezlerinde önlem alınmasını isteyen emri.
1917 - Mustafa Kemal, Halep'teki 7. Ordu Komutanlığına atandı.
Atatürk'ün, General Falkenhein'in komutasındaki Yıldırım Orduları Grubu Komutanlığı'na bağlı olarak Halep'te oluşturulması kararlaştırılan Yedinci Ordu Komutanlığı'na atanması.
Atatürk'ün, Halep toplantısında oluşturulması kararlaştırılan Yıldırım Orduları Grubu Komutanlığı'na bağlı 7. Ordu Komutanlığı'na atanması. (Atatürk'ün 7.Ordu Komutanlığı'na atanmasıyla boşalan 2. Ordu Komutanlığı'na Fevzi (Çakmak) Paşa atanmıştır). [Kocatürk]
1917 - Mustafa Kemal is appointed as Commander of the 7th Army, attached to the Lightning Group of Armies in Syria under General von Falkenhein.
1916 - Atatürk'ün, öğleden sonra -Çapakçur (Bingöl)'dan gelen- 13. Alay 3. Taburu'nu denetlemesi, subay ve erlere hitaben hizmet ve fedakârlıklarını takdir eden kısa bir konuşma yapması.
1915 - Atatürk'ün, Maydos'tan Madam Corinne'e Fransızca mektubu: "Uzun zamandan beri aramızda derin bir sessizlik hüküm sürmektedir. Onu evvela sizin ortadan kaldıracağınızı sanıyordum. Fakat insanın tahayyül ettiği şey nadiren gerçekleşir." [Kocatürk]
1915 - Battle of Gully Ravine ends with the British repelling a large Turkish counter-attack.

[TEP]

6 TEMMUZ - JULY 6
Tarihte Bugün - Today in History

https://www.ataturktoday.com/Resim/TSK/ata-99_k.jpg

6 Temmuz 1931
Irak Kralı Faysal’la Çankaya Köşkü’nde
https://www.ataturktoday.com/AtaturkGunlugu/TemmuzJuly/6_files/image002.jpg
6 Temmuz 1931
Irak Kralı Faysal'ı karşılarken
1938 - Atatürk'ün, Hatay davasının sonuca ulaşması nedeniyle yurdun her tarafından kendisine gönderilen telgraflara Anadolu Ajansı aracılığıyla cevabı: "Hatay millî meselemizin dostça tedbirlerle olumlu sonuca ulaştırılmasından duyulan sevinç yerindedir."
Atatürk'ün, Hatay Türklerinin saygı ve teşekkür telgrafına cevabı: "Sizin için artan saadet ve refah dilerim!"
1934 - İran Şahı Rıza Pehlevi'nin Gürcübulak'ta Türkiye'den İran sınırına geçişi ve Şah'ın teşekkür telgrafına Atatürk'ün cevabı.
1933 - Atatürk'ün, akşamüzeri Sakarya motoru ile Dolmabahçe den Büyükada'ya gelişi, burada Fethi (Okyar) Bey'in köşküne gidişi, akşam Dolmabahçe Sarayı'na dönüşü.
Atatürk'ün, Milli Eğitim Bakanı Reşit Galip'in 5 Temmuz 1933 tarihli telgrafına cevabi: "Telgrafınızı aldım, memnun oldum. Teşekkür ederim."
1932 - Atatürk'ün, gün boyunca Ankara Halkevi'nde Türk Tarih Kongresi'nin çalışmalarını izlemesi.
1931 - Atatürk'ün, Ankara'ya gelen Irak Kralı Faysal'ı istasyonda karşılayışı.
Atatürk'ün, Irak Kralı Faysal şerefine akşam Ankara Palas'ta verilen ziyafette konuşması.
1927 - Danıştay göreve başladı.
Atatürk'ün, akşamüstü Göksu Kasrı ve Beylerbeyi Sarayı'nı gezişi, akşam Dolmabahçe Sarayı'na dönüşü.
1926 - Atatürk'ün, Çeşme'de İzmir İstiklâl Mahkemesi Heyeti ile görüşmesi.
1924 - Dr. Safiye Ali Hanım başkanlığında bir heyet Uluslararası Kadınlar Kongresi'ne katılmak üzere Londra'ya gitti.
1921 - Atatürk'ün, General Harington'un, 4.7.1921 tarihli yazısına cevabı: "...Bizim millî isteklerimiz Ekselânslarınca bilinir. Millî toprağımızın tam kurtuluşu ile millî sınırlarımız içinde siyasî, malî, iktisadî, askerî, hukukî ve kültürel tam bağımsızlığımız ilkesi kabul edildiği takdirde, görüşmeye başlamaya hazır olacağımızı bildiririm."
Ahmet İzzet Paşa'nın, Atatürk'ün 29 Haziran 1921 tarihli telgrafına cevabı: "...İsnat buyurulan gafleti itiraf şöyle dursun şimdiki gibi siyasî durumu inceden inceye takdir etmiş olduğumu görmekle nefsime, fikir ve görüşlerime itimadım artmıştır(!)"
1920 - İzmit'in İngilizler tarafından işgali.
İngilizler, Mudanya bölgesine kuvvet çıkardı.
Gönen'in Yunanlılar tarafından işgali.
1919 - Mustafa Kemal, Dahiliye Nazırı Ali Ferit Paşa'ya telgraf çekerek İstanbul'a dönmeyeceğini bildirdi.
Atatürk'ün, Harbiye Nazırı Ali Ferit Paşa'nın kendisini İstanbul'a çağıran telgrafına cevabı: "...Doğu illeri halkı arasından çıkıp gelmek hususundaki yüksek tekliflerinizi yerine getirmede şahsî irademi kullanmaktan manen ve maddeten memnu bulunuyorum."
1917 - Arabistanlı Lawrence, Arap isyancılarla Akabe kentine saldırdı.

[TEP]

7 TEMMUZ - JULY 7
Tarihte Bugün - Today in History

https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto2/7Temmuz1935.jpg

7 Temmuz 1935
Cumhurbaşkanı Atatürk, Florya sahilinde arkadaşları ile
https://www.ataturktoday.com/Resimler/7Temmuz1935Florya_small.jpg (https://www.ataturktoday.com/Resimler/7Temmuz1935Florya.jpg)

7 Temmuz 1935
Atatürk, Florya'da yüzerken

1939 - Hatay vilayetinin kurulması yasalaştı.
7 Temmuz 1939 gününde çıkarılan bir yasa ile de Hatay ili kuruldu ve anavatana katılma işlemi kesinleştirildi. (Hatay Millet Meclisi 29 Haziran 1939 gününde oybirliğiyle aldığı kararla Türkiye Cumhuriyeti'ne katıldı).
1937 - İngiltere hükümeti Filistin'in üçte ikisini Araplara, üçte birini Yahudilere bırakmayı öneren Peel Raporunu yayımladı.
1935 - Atatürk adına, Cumhurbaşkanlığı Başyaveri tarafından Avrupa binicilik yarışmalarında başarı kazanan subaylara Dolmabahçe Sarayı'nda imzalı birer kol saati verilmesi.
Atatürk'ün, öğleden önce Florya'da denize girişi, akşamüzeri Dolmabahçe Sarayı'na dönüşü.
1934 - İçişleri Bakanı Şükrü Bey (Kaya) Trakya Yahudilerinin durumunu incelemek üzere Trakya'ya gitti.
Atatürk'ün, Yalova'dan Ertuğrul yatı ile Derince'ye gelişi, buradan trenle Ankara'ya hareketi.
1933 - Atatürk'ün, akşamüzeri motorla Boğazda bir gezinti yapması, daha sonra Kalamış koyuna gidişi, geç saatlerde Dolmabahçe Sarayı'na dönüşü.
1932 - Atatürk'ün, gün boyunca Ankara Halkevi'nde Türk Tarih Kongresi'nin çalışmalarını izlemesi.
1927 - Atatürk'ün, Dolmabahçe Sarayı'nda Öğretmenler Birliği İstanbul Merkez Heyeti'ni kabulü ve öğretmenlere söyledikleri: "...Öğretmenler her vesileden istifade ederek halka koşmalı, halk ile beraber olmalı ve halk, öğretmenin çocuğa yalnız alfabe okutur bir varlıktan ibaret olmayacağını anlamalıdır!"
1925 - Atatürk'ün, akşamüzeri General Mougin'in veda ziyaretini kabulü.
1922 - Atatürk'ün, Sovyet Elçisi Aralof'un İran Elçisi Mümtazüddevle İsmail Han şerefine verdiği ziyafette konuşması.
Hindistan Merkez Hilâfet Komitesi Başkanı Chotani'nin, Bombay'dan Atatürk'e mektubu.
1920 - Balya'nın Yunanlılar tarafından işgali.
Atatürk'ün, Yunanlıların Bursa'ya yaklaşması üzerine Albay Bekir Sami Bey'e telgrafı: "...Şehir millî kuvvetlerden, askerî kurumlardan, hemen şimdiden boşaltılmalıdır. Fakat, düşman karşısındaki küçük ve büyük kuvvetlerin çekilmesi, mutlaka askerî lüzum ve harp zaruretleri üzerine olmalıdır!"
Yunanistan Başbakanı Venizelos'un, bir toplantıda söyledikleri: "..Türkleri akıllandıracak en iyi yol, Mustafa Kemal'i her cephede mağlup etmektir(!)" [Kocatürk]
1919 - Atatürk'ün, Konya'da bulunan 2. Ordu Müfettişi Cemal (Mersinli) Paşa'nın kendi arzusuyla izinli olarak İstanbul'a gitmesi üzerine bütün ordu ve kolordu komutanlarına bildirisi: "Müfettiş ve komutanlar herhangi bir sebeple, komutadan alındıkları takdirde kendilerinin yerine geçecek zevat, birlikte çalışılabilecek evsafa malik bulunursa komutayı bırakacak ve fakat nüfuz bölgelerinde kalarak millî vazifelerini yapmaya devam edeceklerdir."
Atatürk'ün, müfettişlik sınırları içine giren vilâyetlere ve kolordu komutanlıklarına yazısı: "Memleket asayişi ve savunmasının gereği gibi temin ve korunması için kolordu komutanları kendi bölgelerinden kesin şekilde sorumludurlar. Vali ve mutasarrıflar, müfettişlik makamına vermekte oldukları asayiş raporlarını bundan böyle doğrudan doğruya bölgelerinde bulunan kolordu komutanlarına verecekler, kolordu komutanları da birleştirerek müfettişlik makamına bildireceklerdir." [Kocatürk]
1916 - Atatürk'ün, sabahın erken saatlerinde Silvan'dan Muş cephesine hareketi. (Atatürk, Muş cephesinde Nuri (Conker) Bey'in komutasındaki 8. Tümen Karargâhı'na gelmiş, cephe vaziyeti hakkında görüşmüş ve geceyi burada geçirmiştir). [Kocatürk]
1915 - İlk Müttefiklerarası Konferansın Chantilly'de toplanması.
İngilizlerin Alman Güney Afrikası'nı işgal etmesi.
Almanlar'ın Nyemen ve Naraw'a saldırıları.

[TEP]

8 TEMMUZ - JULY 8
Tarihte Bugün - Today in History

https://www.ataturktoday.com/AtaturkGunlugu/TemmuzJuly/8_files/image002.jpg
8 Temmuz 1931
Marmara köşkü'nde çekilen bir resmi
https://www.ataturktoday.com/AtaturkGunlugu/TemmuzJuly/8_files/image004.jpg
8 Temmuz 1936
Ertuğrul yatında İsmet İnönü ve Celal Bayar'la

https://www.ataturktoday.com/AtaturkGunlugu/TemmuzJuly/8_files/image006.jpg
8 Temmuz 1936 Ertuğrul Yatında
https://www.ataturktoday.com/Resim/TSK/ata-23_k.jpg
8 Temmuz 1919
Mustafa Kemal’in askerlikten istifa ettiği gün, yaverleri
Muzaffer Kılıç ve Cevat Abbas Gürer’le
https://www.ataturktoday.com/Resim/TSK/ata-53_k.jpg
8 Temmuz 1923
Latife Hanım’ın ailesinin Ankara’yı ziyaretlerinde.
Sağdan sola; Latife Hanım, Baba Uşşakîzâde Muammer Bey,
Baldız Vecihe Hanım, Kayınvalide Adviye Hanım, Atatürk, Baldız Rukiye Hanım...
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto2/8Temmuz1932.jpg
Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal,
Ankara'da Birinci Türk Tarih Kongresi sırasında kongre delegeleri ile
(8 Temmuz 1932)
1938 - Atatürk'ün, Savarona yatında, izinli olarak İstanbul'a gelen Londra Büyükelçisi Fethi Okyar'ı kabulü.
1937 - Türkiye, İran, Irak ve Afganistan arasında Tahran'da Sadabat Paktı'nın imzalanması.
Türkiye ile İran, Irak ve Afganistan arasında saldırmazlık paktı ("Sadabad Paktı") imzalandı.
İtalya’nın Habeşistan’ı ilhakı üzerine, Türkiye, İran, Irak ve Afganistan arasında Sadabat Paktı adı verilen bir saldırmazlık paktı imzalandı.
İran Şahı Rıza Pehlevi'nin, Sadabat Paktı'nın imzalanması nedeniyle Atatürk'e tebrik telgrafı: "...Bundan sonra çözülmez bir bağ ile bağlanmış olan memleketlerimiz, bu olay yolu ile samimî ve verimli işbirliklerini barışın hizmetine koyabileceklerdir."
Atatürk'ün, İran Şahı Rıza Pehlevi'nin 8 Temmuz 1937 tarihli telgrafına cevabı: "...Memleketlerimizin, barış idealinde müşterek bir eseri olan bu antlaşmanın hepimiz için ve dünya barışı için kutsal olmasını dilerim."
1937 - Saadabad Pact is signed between Turkey, Iraq, Iran, and Afghanistan.
1936 - Atatürk'ün, Florya'da öğleden sonra Başbakan İsmet İnönü'yü kabulü.
1935 - Atatürk'ün, akşamüzeri otomobille Florya'ya gidip dönüşü, saat 21.00'de Güneş Kulübü'ne gidişi.
1934 - Atatürk'ün trenle Ankara'ya gelişi.
1933 - Atatürk'ün, akşamüzeri otomobille Kücükçekmece ve Florya'da bir gezinti yapmasını takiben gece motorla Dolmabahçe Sarayı'na dönüşü.
1932 - Atatürk'ün, saat 18.00'de "Türk Tarih Kongresi" üyelerine Marmara Köşkü'nde çay ziyafeti vermesi ve üyelerle görüşmesi.
1928 - Ankara Hukuk Mektebi ilk mezunlarını vermeye başladı.
1927 - Atatürk'ün, akşamüzeri Dolmabahçe Sarayı'ndan sahil yolunu izleyerek otomobille Sarıyer'de Çırçır Suyu'na gidişi, burada kısa süre dinlendikten sonra Tarabya'da Tokatlıyan Oteli'ne gelişi, akşam Dolmabahçe Sarayı'na dönüşü.
1926 - Atatürk'ün, Çeşme'den İzmir'e dönüşü.
1920 - Yunanlılar, Bursa'yı işgali etti.
Bursa, Yunan askeri birlikleri tarafından işgal ediliyor.
Ankara Hariciye Vekaletinin Taşnak Ermeni Hükümeti'ne Oltu'nun acele boşaltılmasını isteyen ültimatomu.
Atatürk'ün, "Genelkurmay Başkanı İsmet Bey'in umumî durum hakkındaki demeci" nedeniyle Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde konuşması: "...Efendiler! Biz bir amaç izliyoruz. Bu amacımız öteden beri çeşitli vesilelerle ifade edilmiştir. Ben şimdi onu tekrar ediyorum: Milletin, devletin bağımsızlığını korumak! Bunun için muharebe ediyoruz. Memleketimizin ellide biri değil bütünü tahrip edilse, bütünü ateşler içinde bırakılsa, biz bu toprakların üstünde bir tepeye çıkacağız ve oradan savunma ile meşgul olacağız!" [Kocatürk]
İzmir'den sonra en önemli şehirlerden biri olan Bursa da, Yunan kuvvetlerinin eline geçti. Bazı Bursa'lı zenginler Yunanlılara yardımcı oldu. Bu arada Vali Hacim Muhittin Bey (Çarıklı) ile Bekir Sami Bey'in şehri, direnmeden boşaltması Ankara'da mecliste tartışmalar doğurdu. Mustafa Kemal'in, boşaltma kararının hükümet tarafından alınmış olduğunu söylemesi de mebusları yatıştırmadı. Bekir Sami Bey görevden alındı. Meclis kürsüsüne Bursa'nın kurtuluşuna kadar kaldırılmayacak bir siyah örtü konuldu.
Paris'te bulunan Osmanlı delegasyonu dönmek üzere ayrıldı.
1919 - Mustafa Kemal'in ordudan istifası. Mustafa Kemal, resmi görevinden ve askerlikten çekildi.
Kemal Paşa'nın resmi görevine Osmanlı Hükümetince son verilmesi ve ordudan istifa etmesi.
Mustafa kemal Paşa'nın resmi memuriyetine son verdiği hakkında Padişah iradesi. Mustafa kemal Paşa'nın, göreviyle beraber askerlik mesleğinden istifası.
Vükelâ Meclisi'nin, Atatürk'ün 3. Ordu Müfettişliği'nden alınması gerektiğine dair karar tutanağı. [Kocatürk]
1919 - Mustafa Kemal resigns from his post of Inspector of the 3rd Army, and from the Ottoman army.
1918 - Talât Paşa'nın Sadrazamlığının, hatt-ı hümayun ile yenilenmesi.
1916 - Atatürk'ün, Kozma dağında Galip (Türker) Bey'in komutasındaki 23. Alay'ı denetlemesi.

[TEP]

9 TEMMUZ - JULY 9
Tarihte Bugün - Today in History

https://www.ataturktoday.com/AtaturkGunlugu/TemmuzJuly/9_files/image002.jpg
9 Temmuz 1929
İstanbul'a gelirken
https://www.ataturktoday.com/AtaturkGunlugu/TemmuzJuly/9_files/image004.jpg
9 Temmuz 1932
Ankara'da I. Türk Tarih Kurultayı'na katılanlarla
1938 - "Bakanlar Kurulu" Atatürk'ün başkanlığında toplandı.
Atatürk Savarona'da yapılan hükümet toplantısına başkanlık etti (bu toplantı Atatürk'ün, Bakanlar Kurulu'na son başkanlık yapışıdır).
1937 - Altı Ok'un Anayasa'ya girmesi.
https://www.ataturktoday.com/Resim/AltiOk.gif
Atatürk'ün, Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Roosevelt'in 6 Nisan 1937 tarihli mektubuna cevabı: "...Sizinle bir an evvel buluşmak benim de samimî arzum olduğundan sevimli ve kuvvetli şahsiyetinizi Türkiye'de selâmlayacağım günü sabırsızlıkla bekliyorum!" [Kocatürk]
1937 - Mustafa Kemal Atatürk's six principles which are represented by six arrows (upheld during the Turkish national movement) are included in the Constitution.
1935 - Moda Deniz (Yat) Kulübü'nün, Atatürk'ün şereflendirmesiyle törenle açılışı. [Kocatürk]
Moda Deniz Kulübü Derneği 8 Nisan 1935 tarihinde büyük önderimiz Atatürk'ün ilham ve emirleri ile İsmet İnönü'nün onursal başkanlığında kurulmuştur. Kulübün ilk Başkanlık görevini 1935-1938 yılları arasında Celal Bayar üstlenmiştir.
1932 - Türkiye Milletler Cemiyeti'ne üye oldu.

Atatürk'ün, gün boyunca Ankara Halkevi'nde Türk Tarih Kongresi'nin çalışmalarını izlemesi.
1927 - Atatürk'ün, İstanbul'da 3. Kolordu Komutanlığı Karargahı'nı, Vilâyet ve Belediye'yi ziyareti.
1926 - Atatürk'ün, ismet Paşa'yla beraber, trenle İzmir'den Ankara'ya hareketi.
1922 - Cemal Paşa'nın, Bakû-Tiflis yolunda trenden Atatürk'e mektubu: "...Enver, maceracıların yapabilecekleri en son işi de yaptı. Kendisini Buhara Emiri ilân etti."
1921 - Antalya: Türk kurtuluş savaşı başında (1919) başlayan İtalya işgali 9.7.1921'de sona ermiştir.
Atatürk Antalya'ya 6.3.1930, 10.2.1931 ve 18.2.1935 tarihlerinde olmak üzere üç kez gelmiştir.
1920 - Doğudaki katliamı protesto için, Ermenistan'a ültimatom verildi.
Ankara Hariciye Vekaletinin Taşnak Ermeni Hükümeti'ne doğudaki katliamları protesto eden ültimatomu.
1919 - Mustafa Kemal'in resmi görevinden (Ordu Müfettişliğinden) istifası. İstifasını veren Mustafa Kemal orduya ve halka yayınladığı bildiride, hiçbir resmi görevi kalmadığını ve askerlikten ayrıldığını bildirdi.
Mustafa kemal paşa'nın resmi göreviyle beraber askerlik mesleğinden istifasını, Orduya, Vilayetlere ve millete duyurması: "...Bundan sonra mukaddes milli gayemiz için her türlü fedakarlıkla çalışmak üzere sine-i millette bir ferd-i mücahit sıfatıyla bulunmakta olduğumu..."
Rauf Bey'in eski Bahriye Nazırı sıfatıyla Erzurum'dan vilayetlere beyanname niteliğinde telgrafı: "...Mustafa Kemal Paşa ile birlikte nihayete kadar çalışmaya mukaddesatımız üzerine yemin ettiğimizi arz ve ilan eylerim..."
Kazım Karabekir'in Mustafa Kemal Paşa'yı ziyareti: "..Ben ve kolordum emrinizdeyiz. Bundan sonra dahi ne emirleriniz varsa ifayı bir şeref bilirim.."
Erzurum'da, Atatürk'ün gece, Saray'la telgraf görüşmesi ve kendisine resmî memuriyetine son verildiğinin bildirilmesi.
Atatürk'ün, gece saat 22.50'de Harbiye Nezareti'ne ve 23.00'de Padişah'a, resmî vazifesiyle beraber askerlik mesleğinden istifa ettiğini bildiren telgrafı: "...Büyük bir aşk ile bağlı bulunduğum yüce askerlik mesleğimden de istifamı sunarak veda ettiğimi arz ederim."
1919 - Atatürk'ün orduya, vilâyetlere ve millete resmî göreviyle beraber askerlik mesleğinden istifasını bildiren genelgesi:
"Mübarek vatan ve milleti parçalanmak tehlikesinden kurtarmak ve Yunan ve Ermeni isteklerine kurban etmemek için açılan millî savaş uğrunda milletle beraber, serbest surette çalışmaya resmî ve askerî sıfatım artık engel olmaya başladı. Bu mukaddes gaye için milletle beraber sonuna kadar çalışmaya mukaddesatım adına söz vermiş olduğumdan pek âşıkı bulunduğum yüksek askerlik mesleğinden bugün veda ve istifa ettim. Bundan sonra mukaddes millî gayemiz için her türlü fedakârlıkla çalışmak üzere milletin sinesinde birferd-i mücahit suretiyle bulunmakta olduğumu arz ve ilân ederim."
İngiliz Yarbayı Rawlinson'un, Erzurum Kongresi'nin 10 Temmuz'da toplanacağını haber alması üzerine Atatürk'ü ziyareti ve görüşme:
Rawlinson - İşittiğime göre, burada yarın bir kongre açacak imişsiniz?
Atatürk - Evet milletçe açılması kararlaştırılmıştır.
Rawlinson - Açılmaması daha münasip olacaktır.
Atatürk - Kongre muhakkak toplanacak ve gününde açılacaktır. Millet buna karar vermiştir. Açılmamasını tavsiye eden düşüncenize hâkim olan sebepleri bile sormayı lüzumlu görmüyorum.
Rawlinson - Kongreden vazgeçmezseniz zor kullanarak toplantının dağıtılmasına mecburiyet hasıl olacak.
Atatürk - O halde biz de, mecburî ve zarurî olarak kuvvete kuvvetle karşı koyar ve her halde milletin kararını yerine getiririz. Ne pahasına olursa olsun kongreyi açacağız. Görüşmemiz bitmiştir! (Erzurum Kongresi'nin açılışı için ilk kararlaştırılan tarih, 10 Temmuz 1919 idi; ancak delegelerin büyük çoğunluğun vilâyetlerden Erzurum'a gelişleri geciktiği için, kongrenin açılışı 23 Temmuz 1919'a ertelenmiştir).
Rauf Bey'in, eski Bahriye Nazırı sıfatiyle, Erzurum'dan vilâyetlere bildirge niteliğinde telgrafı: "Hakkını, toprağını, bağımsızlığını savunma ve korumaya kesinlikle karar ve ren millî irade uğrunda bir ferd-i âciz sıfatiyle çalışmak için Dersaadet'ten çıktım. Aydın yoluyla gelerek Mustafa Kemal Paşa Hazretleriyle bütün arkadaşlarının millî savaşına iştirak ettim. ...Mustafa Kemal Paşa ile beraber nihayete kadar çalışmaya mukaddesatımız üzerine yemin ettiğimizi arz ve ilân ederim."
15. Kolordu Komutanı Kâzım Karabekir'in, Atatürk'ü ziyareti ve 'hazır ol' vaziyetinde selâmla söyledikleri: "Ben ve Kolordum emrinizdeyim! Bundan sonra dahi ne emirleriniz varsa ifayı bir şeref bilirim!"
Atatürk'ün, Erzurum'da -Münir (Akkaya) Bey'in ayrılması üzerine- "Vali Konağı" adı verilen eve yerleşmesi (Bazı arkadaşlarıyla beraber 52 gün bu evde kalmıştır).
Harbiye Nazırı Ali Ferit Paşa'nın, 15. ve 3. Kolordu Komutanlıklarına, Mustafa Kemal Paşa'nın vazifesine Padişah iradesi ile son verildiğini ve yerine atama yapılıncaya kadar doğrudan doğruya Nezaretle temasta bulunacaklarını bildiren telgrafı.
İstanbul'da İngiliz Yüksek Komiseri Amiral Calthorpe'un, Sadrazam Damat Ferit Paşa'ya yazısı: "Mustafa Kemal Paşa'nın ya İstanbul'a dönmesinin temini veya aleyhinde ilgili önlemlerin alınması." [Kocatürk]
1918 - Atatürk'ün, Karlsbad'dan, yeni Padişah Vahdettin'in tahta çıkışını ve Ramazan bayramını kutlayan yazısı.
1912 - Mahmut Şevket Paşa'nın Harbiye Nazırlığı'ndan istifası. [Kocatürk]

[TEP]

10 TEMMUZ - JULY 10
Tarihte Bugün - Today in History


https://www.ataturktoday.com/Resimler/AnkaraHalkeviMuzesi.jpg
Ankara Halkevi Müzesi ve Atatürk Heykeli.
(1930'lar Ankara Halkevi)
1939 - Türk Basın Birliği'nin ilk kongresi Ankara'da toplandı.
1938 - Atatürk'ün, saat 14.00'te Savarona yatından Acar motoruna geçerek Florya'ya gelişi; Deniz Köşkü'nde bir süre istirahatten sonra, Boğaz'da Büyükdere'ye kadar kısa bir gezintiyi takiben tekrar Dolmabahçe önlerinde Savarona yatına dönüşü.
Atatürk'ün, gece ateş yükselişinin eşlik ettiği bir rahatsızlık geçirmesi (yapılan muayene sonucu zatürree başlangıcı teşhisi konulmuştur).
1937 - Atatürk'ün, Sadabat Paktı'nın imzası nedeniyle tebrik telgrafı gönderen Irak Kralı Gaziyülevvel'e cevabı: "Birbirine kardeşlik ve dostluk bağlarıyla bağlı dört devletin dünya barışı yolunda verimli bir işbirliğini temin edecek olan bu antlaşmayı memleketlerimiz için çok hayırlı bir eser telâkki eder, hepimize uğurlu olmasını dilerim."
Atatürk'ün, Sadabat Paktı'nın imzası nedeniyle tebrik telgrafı gönderen Afganistan Kralı Muhammet Zahir Han'a cevabı: "Dört kardeş millet arasında mevcut en sıkı dostluk bağlarını bir kat daha pekiştirerek cihan barışının esaslı desteklerinden birisini oluşturan bu önemli eserin, milletlerimizin barışseverliği sayesinde meydana gelmiş olması, hepimiz için iftiharı gerektiren bir olaydır." [Kocatürk]
1936 - Atatürk'ün, Florya'da öğleden sonra denize girişi, sandalla bir gezinti yapması.
1935 - Atatürk'ün Ertuğrul yatı ile Dolmabahçe Sarayı'ndan Yalova'ya gelişi.
1933 - Sümerbank resmen faaliyete geçti.
1932 - Atatürk'ün, sabah Ankara Halkevi'nde Türk Tarih Kongresi'nin çalışmalarını izlemesi, saat 13.00'de Çankaya'ya dönüşü.
1929 - Ta Hronika gazetesi sorumlu yazı işleri müdürü Madam Mihailidi "Türklüğe hakaret" iddiasıyla 3 yıl hapse mahkum oldu.
1928 - Atatürk'ün, Dolmabahçe Sarayı'nda Kabil Elçiliği'ne atanan Hikmet (Bayur) Bey'i kabulü ve kendisine Lâtin harfleriyle ithaflı bir resmini armağan edişi.
1927 - Atatürk'ün, akşamüzeri Cumhuriyet Halk Partisi İstanbul İl Merkezi'ni ve Türk Tayyare Cemiyeti şubesini ziyareti.
Atatürk'ün, Dolmabahçe Sarayı'nda Afganistan Dışişleri Bakanı Mahmut Tarzî Han ve Afganistan Elçisi Gulâm Ceylani Han'ı kabulü.
1926 - Atatürk'ün, gece trenle İzmir'den Ankara'ya dönüşü.
1923 - İstanbul'da Harp Akademisi Beyazit’ta Harbiye Nezaretinde kuruldu.
1923-1924 yılları arasında Beyazit’ta Harbiye Nezaretinde faaliyet göstermiştir.
Türk milletinin ve onun değerli varlığı Türk Silâhlı Kuvvetlerinin insana yaptığı yatırımın en güzel örneği olan Harp Akademileri 1848 yılında kurulmuş, ilk mezunlarını 1849 yılında vermiştir.
Kaynak: harpak.tsk.mil.tr
İstanbul'daki en eski askeri kurumlarımızdan olan Harp Akademileri'nden siyasi tarihimizde iz bırakan birçok asker ve devlet adamı yetişmiştir. Akademi de halen kurmaylık eğitimiyle birlikte milli savunma, yüksek komuta vs. konularında da eğitim verilmekte; iletişim, halkla ilişkiler gibi askerlikle ilgili yan kollarda da öğrenciler bilgilendirilmektedir.
Kaynak: ibb.gov.tr
1921 - Yunan ordusunun taarruzuyla Kütahya-Eskişehir muharebeleri başladı.
Yunanistan genel bir saldırıya başladı. Altı koldan saldırıya geçen Yunanlılar, Yenişehir, İnegöl, Orhaniye ve Domaniç'i ele geçirdi.
Yunan ordusunun, takviyeli kuvvetlerle umumî taarruzu ve Kütahya-Eskişehir muharebelerinin başlaması.
Yunanlıların İnegöl'ü ikinci kez işgali .
Yunanlıların Yenice'yi işgali. Atatürk'ün, Afganistan'da bulunan Cemal Paşa'ya, faaliyetlerinin Heyet-i Vekile katında takdir görmüş olduğunu bildiren mektubu.
1921 - Greeks launch offensive and capture Eskişehir and Kütahya.
1920 - Bursa'nın, 8 Temmuz'da Yunanlılarca işgali üzerine, TBMM 'de başkanlık kürsüsüne siyah örtü ile örtülmesi kararı.
Türkiye Büyük Millet Meclisi üyelerinin yemin etmeleri. (Milletvekillerinin bir bölümü bugün, diğer bir bölümü ise Meclis'in 15 Temmuz 1920 günkü oturumunda yemin etmişlerdir). [Kocatürk]
Orhaneli'nin Yunanlılar tarafından işgali.
Bilecik kurtuldu.
1919 - Daha önce bugün açılması kararlaştırılan Erzurum Kongresi, delege heyetlerinin henüz gelmemesi nedeniyle 23 Temmuz 1919'a ertelendi.
Vilâyat-ı Şarkiye Müdafaa-i Hukuk-u Milliye Cemiyeti Erzurum Şubesi'nin, Atatürk'e, Cemiyet Şubesi'nin başına geçmesini ve Yürütme Kurulu Başkanlığı'nı kabul etmesini teklif eden yazısı: "...Tarihimize kıymetli sayfalar ekleyen askerlik hayatından çekilmek yolundaki fedakârlığı minnet ve şükranla karşıladık. Erzurumluların, vatansever yüksek kişiliğinize karşı beslemekte olduğu güven ve saygıyı bu vesile ile de arzı bir borç saydık. Yürütme Kurulu Başkanlığımın kabul buyurulmasını dileriz."
Atatürk'ün, öğleden sonra saat 16.00'da Vilâyat-ı Şarkiye Müdafaa-i Hukuk-u Milliye Cemiyeti Erzurum Şubesi Yürütme Kurulu ile ilk toplantısını yapması ve o günkü siyasî ve askerî durumu açıklaması. [Kocatürk]
1917 - Atatürk'ün, -7. Ordu Karargâhı'nı oluşturmak üzere Enver Paşa tarafından çağrılması üzerine- Diyarbakır'dan İstanbul'a hareketi.
1915 - Tasvir-i Efkâr gazetesi muhabirlerinden Ferit Bey'in, 19. Tümen Karargâhı'nda Atatürk'ü ziyareti.
1910 - Cerrahpaşa Hastanesi kuruldu.
23 Temmuz 1910’da Cerrahpaşa Belediye Hastanesi olarak açıldı.
Kaynak: Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Tıp Tarihi Müzesi

[TEP]

11 TEMMUZ - JULY 11
Tarihte Bugün - Today in History


https://www.ataturktoday.com/Resimler/Savarona1.JPG
Savarona, Atatürk’ün ölümcül hasta olduğu sırada İstanbul’a geldi.
Atatürk’ün Savarona’da geçirdiği altı hafta boyunca kabine toplantıları düzenlendi

https://www.ataturktoday.com/Resimler/AnkaraHalkeviMuzesi_small.jpg (https://www.ataturktoday.com/Resimler/AnkaraHalkeviMuzesi.jpg)
Ankara Halkevi Müzesi ve Atatürk Heykeli.
(1930'lar Ankara Halkevi)1939 - Milli Piyango Genel Müdürlüğü kuruldu.
1936 - Atatürk'ün, gece Sakarya motoruyla Florya'dan Büyükada'ya gelişi ve geceyi burada geçirişi.
1932 - Atatürk'ün, sabah Ankara Halkevi'nde Türk Tarih Kongresi'nin çalışmalarını izlemesi, saat 13.00'de Çankaya'ya dönüşü.
1930 - Atatürk'ün, Yalova'dan İstanbul'a dönüşü.
1927 - Atatürk'ün, İstanbul'da motorla deniz gezintisi yapması: Üsküdar çarşısında halk arasında dolaşması.
1921 - Yunanlıların Köprühisar'ı işgali.
1920 - Cemal Paşa'nın, Moskova'dan Atatürk'e mektubu: "...Resmî bildirinizi okudum. Bu resmî bildirinizde benim, Talât ve Enver Paşaların Büyük Millet Meclisi adına hiçbir siyasî girişimde bulunmaya yetkimiz olmadığını ihtar ediyorsunuz. ...Sizin ve Büyük Millet Meclisi'nin adına hiçbir siyasî girişimde bulunmadım."
1919 - Demirci Mehmet Efe'nin Kuvay-ı Milliye saflarına katılması.

[TEP]

12 TEMMUZ - JULY 12
Tarihte Bugün - Today in History


https://www.ataturktoday.com/Resimler/Savarona2.jpg
Savarona, Atatürk’ün ölümcül hasta olduğu sırada İstanbul’a geldi.
Atatürk’ün Savarona’da geçirdiği altı hafta boyunca kabine toplantıları düzenlendi
1936 - Berlin Olimpiyatları'nda Türkiye'ye ilk olimpiyat madalyasını Mersinli Ahmet (Kireççi) getirdi. 71 kiloda üçüncü oldu.
Atatürk'ün, saat 13.30'da Sakarya motoruyla Büyükada'dan Florya'ya dönüşü, sandalla gezinti yapışı, denize girişi.
1935 - Atatürk'ün, Türk Dil Kurumu'nun 3. kuruluş yıldönümü nedeniyle kendisine gönderilen saygı telgrafına cevabı: "Türk Dil Kurumu'nun üç sene içinde yaptığı işler çok büyüktür. Kurum içinde çalışan arkadaşlar onunla övünebilirler. Kurumunuzu kutlar, tam başarılar dilerim."
1932 - "Türk Dil Kurumu" kuruldu.
Gazi Mustafa Kemal tarafından Türk Dil Kurumu'nun kuruluşu.
Türk Dil Kurumu, "Türk Dili Tetkik Cemiyeti" adıyla 12 Temmuz 1932'de Mustafa Kemal Atatürk'ün talimatıyla kurulmuştur. Cemiyetin kurucuları, hepsi de milletvekili ve dönemin tanınmış edebiyatçıları olan Sâmih Rif'at, Ruşen Eşref (Ünaydın), Celâl Sahir (Erozan) ve Yakup Kadri (Karaosmanoğlu)'dir. Türk Dili Tetkik Cemiyeti'nin amacı, "Türk dilinin öz güzelliğini ve zenginliğini meydana çıkarmak, onu yeryüzü dilleri arasında değerine yaraşır yüksekliğe eriştirmek" olarak tespit edilmiştir. Kaynak: tdk.org.tr
Atatürk, bugün akşamüzeri Çankaya'da -dilcilerin de katıldığı- Türk Tarihi Tetkik Cemiyeti toplantısına başkanlık etmiş, toplantı sonunda şunları söylemiştir: "Dil işlerini düşünecek zaman da gelmiştir; ne dersiniz? Öyle ise Türk Tarihi Tetkik Cemiyeti gibi, bir de ona kardeş, bir dil cemiyeti kuralım. Adı Türk Dili Tetkik Cemiyeti olsun!" Aynı gün, kurulacak cemiyetin başkan, genel sekreter ve üyeleri belirlenmiş, daha sonra izin için hükümete başvurulmuştur. (Cemiyetin adı, III. Türk Dil Kurultayı'nın 31 Ağustos 1936 günkü birleşiminde kabul ettiği tüzük değişikliği ile "Türk Dil Kurumu"na çevrilmiştir). [Kocatürk]
1932 - Gazi Mustafa Kemal founds the Turkish Linguistic Society.
1930 - Zeylan Bucağı’ndaki ayaklanmanın tamamıyla bastırıldığına ilişkin hükümet bildirisi yayımlandı.
Atatürk'ün, istanbul'dan Yalova'ya gidişi.
1927 - Atatürk'ün, günü Dolmabahçe Sarayı'nda istirahatle geçirişi, gece Taksim Bahçesi'ni şereflendirişi, saat 24.00'de Dolmabahçe Sarayı'na dönüşü.
1923 - İstiklal Marşı için Ali Rifat Bey'in (Çağatay) bestelediği eser seçildi. Bu marş 7 yıl okunduktan sonra 1930'da Osman Zeki Bey'in (Üngör) bestesiyle değiştirildi.
1922 - Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde, Rauf (Orbay) Bey'in, İcra Vekilleri Heyeti Başkanlığı'na seçilmesi.
Rauf (Orbay) becomes prime minister of the government of Turkish Grand National Assembly.
1921 - Yunan kuvvetleri Gediz'e girdi. Gediz'in Yunanlıların eline geçmesi.Türk birlikleri geri çekilmeye başladı.
Atatürk'ün, Fransız edibi Pierre Loti'nin 18.5.1921 tarihli mektubuna cevabı: "Tarihimizin en karanlık günlerinde, yenilgi ve iftiranın bizi ebediyen yok edecek gibi göründüğü bir zamanda bize güvenini bir an bile yitirmemiş olan dosta beslediğimiz ebedî minnettarlığın teminatını, talihin Türk milletine yeniden gülümsemeye başladığı şu sırada yenilemekten pek mutluluk duymaktayım."

1920 - İznik, Yunanlılar tarafından işgal edildi.
Atatürk'ün, "Millî Müdafaa örgütünün kuvvetlendirilmesi hususunda alınacak tedbirlerin bir gizli oturumda görüşülmesine dair önerge" nedeniyle Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde konuşması: "...Efendiler kesinlikle söylerim ki, ordumuzun örgütü pek mükemmeldir ve dünyada bizim ordumuzun örgütünden muntazam bir ordu örgütü yoktur!"
1916 - Rusların, 8. Tümen cephesi (Muş cephesi)'nde taarruza geçmesi.
1915 - Seddülbahir'de İngiliz-Fransızların büyük taarruzu.
1915 - Allied attacks at Helles.
British offensive at Helles.
British 52nd (Lowland) Division and Royal Naval Division attack along Achi Baba Nullah.

[TEP]

13 TEMMUZ - JULY 13
Tarihte Bugün - Today in History

https://www.ataturktoday.com/Resimler/Savarona1.JPG
Savarona, Atatürk’ün ölümcül hasta olduğu sırada İstanbul’a geldi.
Atatürk’ün Savarona’da geçirdiği altı hafta boyunca kabine toplantıları düzenlendi
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto4/Ata11.jpg
13 Temmuz 1922
Salih Bozok'un oğlu Cemil'in sünnet düğününe gelirken
1938 - İstanbul’da yapılan ilk Türk uçağı Ankara yolunda düştü.
1937 - Fransa, Hatay'ın bağımsızlığını resmen ilan etti.
(4 Temmuz 1938 - Türk-Fransız ikili antlaşması Ankara'da imzalandı).
1936 - Atatürk'ün, Tekir Tarım Kredi Kooperatifi'nin 1 sayılı kurucusu olması nedeniyle kendisini kutlayan Ekonomi Bakanı Celâl Bayar'ın teşekkür telgrafına cevabı: "...Tarım Kredi Kooperatiflerinin az zamanda bütün yurdu kaplamasını başarıcı gayretinizden bekliyoruz."
1928 - Atatürk'ün, Fethi (Okyar) Bey'le beraber Dolmabahçe'den otomobille hareket ederek Büyükdere'ye kadar bir gezinti yapması.
1927 - Atatürk'ün, Dolmabahçe Sarayı'nda Abdülhak Hâmit (Tarhan), Samipaşazade Sezai ve Danıştay Başkanı Nusret Bey'i kabulü
1926 - Atatürk'ün, saat 13.30'da Çankaya'da Trabzon Heyeti'ni kabulü.
İzmir Suikast davasında aralarında Ziya Hurşit, İsmail Canbulad, Sarı Efe Edip, Ayıcı Arif, Ahmet Şükrü, Rüştü Paşa gibi isimlerin bulunduğu 13 kişi idama mahkum oldu. Kararın okunduğu günün gecesi idamlar infaz edildi. Sanıklardan Kazım Karabekir ve Ali Fuat Paşa'nın bulunduğu paşalar beraat etti.
1923 - Atatürk'ün, Amerika'da yayımlanan "The Saturday Evening Post" dergisi yazarlarından Isaac F. Marcosson'u Çankaya'da kabulü ve görüşmesi: "Yeni Türkiye'nin ilk ve en önemli düşüncesi siyasal değil, ekonomiktir. Biz, dünya üretiminin de, tüketiminin de bir parçası olmak istiyoruz." [Kocatürk]
1921 - Afyon işgal edildi. Afyonkarahisar'ın Yunanlılar tarafından ikinci kez işgal edilmesi.
Yunanlıların Pazaryeri'ni işgali,
Altıntaş'a Bilecik'e girişi.
İstanbul Darülfünun hocalarından İsmail Hakkı ve Mehmet Emin Bey Ankara'ya geldi.
Afganistan Kralı Amanullah Han'ın, Afgan ordusunu düzenleme amacıyla Afganistan'a bir Türk askerî heyeti gönderilmesi konusunda Atatürk'e mektubu.
1920 - Gebze'nin işgali.
1919 - Talat, Enver ve Cevat Paşalarla, Doktor Nazım Bey'in İstanbul Divan-ı Harbi tarafından gıyaben idama mahkum edilmeleri.
Refet Bele bey, İstanbul Hükümeti tarafından görevinden alındı.
Atatürk'ün askerlikten istifası üzerine, 15. Kolordu Komutanı Kâzım Karabekir'in kendisine telgrafı: "Hizmetleri ve fedakârlığı bütün cihanca kabul edilmiş olan ve ordu ve milletin övünme sebebi bulunan zat-ı samilerinin istifaya mecburiyetlerinden dolayı şahsım ve kolordum son derece üzgündür. Yalnız mukaddes millî gayemiz için savaşmaktan hiçbir an geri durulmayacağı hakkındaki yüksek vaatleriyle teselli bulduğumuzu arz ile vatan ve milletimiz için her türlü çalışmada Cenab-ı Hakk'ın muvaffakiyetfer ihsan buyurmasını diler ve Kolordumun özel yüksek saygılarını takdim ederim efendim."
Yarbay lan Smith'in, Samsun ve Amasya illeriyle ilgili raporu: "Mustafa Kemal ve Refet'in buradan alınması, Hristiyan halk arasında güvenin iadesine oldukça yardım edecek. Mustafa Kemal, buraya varışından sonra, halka memleketin tehlikede olduğunu, şimdiki hükûmetin Türklerin hak ve önemli çıkarlarını savunmadığını söyleyerek vakti gelince herkesin çarpışmaya hazır olması gerektiğine dair Müslümanlar arasında propagandaya başlamıştır."
1916 - Rusların, 8. Tümen cephesi (Muş cephesi)'ne taarruzunun devam etmesi; ancak kuvvetlerimizin ağır kayıplar vererek savunma ve karşı taarruzu ile durdurulması.
1915 - Seddülbahir'de İngiliz-Fransızların büyük taarruzu.
İngiliz ve Fransızların, Seddülbahir'e yeni bir taarruzu, ancak yedekteki birliklerin ileri sürülmesiyle önlenebilmesi.
1915 - Allied attacks at Helles. British offensive at Helles:
British 52nd (Lowland) Division and Royal Naval Division attack along Achi Baba Nullah.
1913 - Trakya'daki Türk birliklerinin, Midye-Enez hattını işgal için Çatalca ve Bolayır hatlarından ileri harekâta geçmesi (Bulgarlar, 30 Mayıs 1913'de yapılan Londra Barış Antlaşması'na rağmen Midye-Enez hattını boşaltmayarak işgalleri altında tutuyorlardı. Bu durum üzerine Başkomutanlık Vekâleti, Hükümetten izin alarak ilgili kuvvetlere ileri harekâta başlama emrini vermiştir. [Kocatürk]
1878 - Osmanlı Devleti ile Rusya, Almanya, Avusturya, Macaristan, İngiltere, Fransa arasında "Berlin Antlaşması" imzalandı.
Osmanlı-Rus Savaşı sonrasında imzalanan Ayastefanos Antlaşması'nın yerine İngiltere, Avusturya-Macaristan, Fransa, Almanya, Rusya ve Osmanlı Devleti arasında "Berlin Antlaşması" imzalandı. Berlin Antlaşması'na Osmanlı Ermenileri ile ilgili 61. madde eklendi.

[TEP]

14 TEMMUZ - JULY 14
Tarihte Bugün - Today in History

https://www.ataturktoday.com/AtaturkGunlugu/TemmuzJuly/14_files/image002.jpg
14 Temmuz 1929
Atatürk Orman Çiftliği
14 Temmuz 1929
Atatürk Orman Çiftliği'nde mahsulü incelerken
https://www.ataturktoday.com/Resim/TSK/ata-77_k.jpg
Gazi Mustafa Kemal Çiftlik’te... 14 Temmuz 1929
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto2/14Temmuz1929.jpg

Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal, Orman Çiftliği'nde (14 Temmuz 1929)
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto2/14Temmuz1929Ciftci.jpg
Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal, Orman Çiftliği tarlalarında bir çiftçiyle konuşurken
(14 Temmuz 1929)
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto2/14Temmuz1929Traktor.jpg
Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal, Orman Çiftliği'nde traktör sürerken
(14 Temmuz 1929)

https://www.ataturktoday.com/Resimler/14Temmuz1929_small.jpg (https://www.ataturktoday.com/Resimler/14Temmuz1929.jpg)

14 Temmuz 1929
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto2/OrmanCiftligi1.jpg

Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal, Orman Çiftliği'nde (14 Temmuz 1929)
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto2/OrmanCiftligi2.jpg

Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal, Orman Çiftliği'nde (14 Temmuz 1929)
1937 - Yeni ithalat rejimi başladı.
1936 - Türkiye, olimpiyatlarda ilk altın madalyayı aldı.
Yaşar Erkan, Berlin Olimpiyatları'nda, güreşte 61 kiloda birinci geldi.
Atatürk'ün, öğleden sonra Yeşilköy Hava Alanı'na giderek uçakla Ankara'ya dönecek olan İsmet İnönü'yü uğurlaması.
1934 - Atatürk cumhuriyetten sonra ilk kez Adapazarı'na 14 Temmuz 1934 tarihinde gelmiştir.
1933 - Atatürk'ün, Ertuğrul yatı ile İstanbul'dan Çanakkale'ye gelişi, şehirde kısa süre kaldıktan sonra Yalova'ya geçişi.
1927 - Atatürk'ün, akşam Ankara motoru ile Büyükada'ya gidişi, bir süre Yat Kulüp'te kaldıktan sonra Dolmabahçe Sarayı'na dönüşü.
1926 - Mustafa Kemal Paşa'ya yönelik İzmir Suikastı girişimi gerekçesiyle Ziya Hurşit ve arkadaşları idam edildiler.
1922 - Fransız milli bayramı dolayısıyla Ankara'da Albay Mougun'in evinde verilen şölende Gazi Mustafa Kemal uzun bir konuşma yaptı.
Atatürk'ün, Fransız Millî Bayramı münasebetiyle Ankara'da Fransız Elçiliği'nde verilen ziyafette konuşması: "Efendiler! yeryüzündeki uzak görüşlü devlet adamları için her zaman göz önünde tutulması gereken bir gerçek vardır: Fikirler zorla ve şiddetle, top ve tüfekle asla öldürülemez. Hassas bir millete karşı uygulanan zalimane muamelelerin, onu daha ziyade güçlendirdiği denenmiştir. Hürriyet ve bağımsızlık aşkı ile coşan ve şahlanan bir milletin ne harikalar yaratabileceğini Fransız Büyük Devrimi, bundan 130 yıl önce pek güzel ispat etmiştir. ...İzmir'in işgali üzerine aynı heyecan ile çarpan kalplerden oluşan millî ordumuzun, neler yapabileceğini kolaylıkla tahmin edebilirler!" [Kocatürk]
1921 - Tavşanlı'nın Yunanlılar tarafından işgali.
Karşı karşıya kalan Yunan ve Türk kuvvetleri arasında şiddetli çarpışmalar oldu. Türk kuvvetleri savunmadan sonra geri çekilmeye başladı.
1920 - Doğu cephesinde Ermenilerin Dehne Boğazı'nı ele geçirmeleri.
Gördes'in Yunanlılar tarafından işgali.
İstanbul Divan-ı Harbi, Mustafa Kemal'e katılan subayları idama mahkum etti.
(Padişah 25 Temmuz'da onayladı)
Gizli Türkiye Komünist Fırkası kuruldu.
Atatürk'ün, "Subay birlikleri kurulması hakkında verilen önerge" nedeniyle Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde konuşması: "...Efendiler, zannettiğiniz gibi subaylarımızın mevcudu israf edilecek kadar değildir. Aksine her biri ayrı ayrı pek güzide birer cevher olarak korunması gereken miktardadır." [Kocatürk]
1919 - Atatürk'ün askerlikten istifası ve Vilâyat-ı Şarkiye Müdafaa-i Hukuk-u Milliye Cemiyeti Erzurum Şubesi'nin başına geçişinin, Erzurum'da yayımlanan Albayrak gazetesinde halka ilânı: "...Mustafa Kemal Paşa Hazretleri'nin istifanamesi bir azim ve iman vesikasıdır. Millette, henüz eski kanın sönmemiş olduğu gösterir muazzam delildir. Anafartalar'da, millî şerefi, tarihin bugünkü nesilden beklemekte olduğu mukaddes vazifeyi yükselten ve yücelten bu muhterem Komutan'ı bugün de Millî Mücadele'nin başında görmek mutlu bir görüntüdür."
1915 - Dardanelles: Battle of Bazentin Ridge (second phase of the Battle of the Somme).
Between July 2 and the end of August, the British gained little more ground than they had done on July 1 at the cost of 82,000 further casualties. On July 1 1916, the first day of the battle, 20,000 of the 120,000 men who attacked were killed.

1914 - Atatürk'ün, Sofya'dan Harbiye Nezareti'ne raporu: "Bilgi toplamada para harcama zorunludur. Önemli fırsatların ortaya çıkması halinde gereği kadar paranın yanımda bulunmamış olmasıyla bu fırsat kaçırılacaktır." [Kocatürk]

[TEP]

15 TEMMUZ - JULY 15
Tarihte Bugün - Today in History

https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto3/15July1907.jpg
15 Temmuz 1907
Karargahı Şam'da bulunan Beşinci Ordu'daki görevi başında, Beyrut'ta arkadaşlarıyla

On duty in the Fifth Army (whose headquarters were located in Damascus)
with his companions at Beirut (15 July 1907)
1937 - Atatürk'ün, Florya'dan otomobille Yakuplu köyü ve Angurya çiftliğine kadar bir gezinti yapması ve akşam Florya'ya dönmesi.
1935 - Atatürk'ün, Yalova'dan Bursa'ya gelişi, geceyi Çekirge'deki köşkünde geçirmesi.
1933 - Atatürk'ün, akşam Yalova'dan İstanbul'a dönüşü.
1932 - Kültür ve sanat dergisi ''Varlık''ın ilk sayısı çıktı.
Atatürk'ün, saat 19.30'da Ankara'dan trenle Derince'ye hareketi.
1931 - Irak Kralı Faysal'ın, Türk topraklarından ayrılırken Karaağaç'tan Atatürk'e teşekkür telgrafı.
Yüksek Sağlık Şûrası, Sağlık Bakanı Doktor Refik Bey’in (Saydam) başkanlığında ilk defa toplandı.
1929 - Müstakil Ressamlar ve Heykeltraşlar Birliği kuruldu.
Birlik Cumhuriyet döneminde kurulan ilk sanatçı topluluğudur.
1927 - Atatürk'ün, İstanbul'dan hareketle Mudanya üzerinden Bursa'ya gelişi, burada İsmet Paşa ile görüşmesi, gece tekrar İstanbul'a dönüşü.
1926 - Mustafa Kemal'e İzmir'de suikast girişimi iddiasıyla tutuklu Kazım Karabekir Paşa, Ali Fuat Paşa (Cebesoy) ve arkadaşları serbest bırakıldı.
İzmir suikastı ile ilgisi olduğu sanılan Ali Fuat Paşa, İstiklal Mahkemesi'nde yargılanarak 15 Temmuz 1926'da tahliye edilince meclise döndü. Kasım 1927'de ordudan açığa alınarak 5 Aralık 1927'de emekliğe ayrıldı.
Atatürk'ün, saat 16.00'da Çankaya'da Vali başkanlığındaki Kırklareli Heyeti'ni kabulü.
1925 - Atatürk'ün, Erzurum Valisi Zühtü Bey'i kabulü ve Erzurumlulara iltifatı.
1921 - Ankara'da Maarif Vekili Hamdullah Suphi Bey'in (Tanrıöver) başkanlığında Maarif Kongresi toplandı.
Batı Cephesi'nde Yumruçal ve Nasuhçal muharebeleri ve 4. Tümen Komutanı Yarbay Nazım Beyin şehit oluşu.
Bozüyük'ün Yunanlılar tarafından işgali.
1920 - Atatürk'ün, Ankara milletvekili olarak Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde yemin etmesi.
Bursa'nın Yunanlılar tarafından işgal edilmesi üzerine Türkiye Büyük Büyük Millet Meclisi'nin isteği ile 20. Kolordu Komutanlığı görevinden alınan Bekir Sami Bey'in, Atatürk'e telgrafı: "...Arzına çalıştığım durumlara rağmen, Büyük Millet Meclisi'nin bunca seneden beri gösterdiğim sadakat ve akılcı tavrımı dikkate almayarak vermiş olduğu güvensizlik kararını, bir telâşın eseri sayıyorum. Bu karar, ulusumuzun bağımsızlığı için sarf etmekte olduğumuz mesaiden beni alıkoyamayacaktır. Fakat bu karar ile en tehlikeli zamanda boşoturmaya mahkûm olmakla, bu zamana kadar yaptığım mücadelelerin hazin bir karşılığını almış sayıyorum." [Kocatürk]
1919 - Paris'te bulunan Damat Ferit Paşa ve heyeti döndü.
1918 - Fransa'da beşinci ve son Alman saldırısı: Champagne'de.
Rus imparatorluk ailesinin katledilmesi.
Champagne'de müttefik karşı saldırması.
1917 - Atatürk'ün, 7. Ordu Komutanlığı (Yıldırım Orduları Grubu Komutanlığı) görevine başlamak üzere İstanbul'dan Halep'e hareketi.
Başkomutan Vekili Enver Paşa'nın, Yıldırım Orduları Grubu kurulduğunu bildiren emri: "1- Yıldırım Orduları Grubu Komutanlığı teşkil edilmiştir. Grup Komutanlığı, şimdilik İstanbul'da kalacaktır. 2- Yıldırım Orduları Grubu Komutanlığı'na Mareşal von Falkenhayn, Kurmay Başkanlığı'na Albay von Dommes atanmıştır." (Alman ordusunda general olarak görev yapan Falkenhayn'a Osmanlı ordusunda mareşal rütbesi verilmiştir). [Kocatürk]
1917 - Mustafa Kemal, the newly appointed Commander of the 7th Army (Lightning Group of Armies), leaves Istanbul to take command in Syria.
1915 - Atatürk'e Harp Madalyası verilişi.
Atatürk'e, fakfon (nikel, bakır, çinko alaşımı)'dan harp madalyası verilmesi.
1913 - 13 Temmuz 1913 günü ileri harekâta geçen Türk birliklerinin, Midye-Enez hattını Bulgarlardan geri alışı.

[TEP]

16 TEMMUZ - JULY 16
Tarihte Bugün - Today in History

https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto2/16Temmuz1929.jpg

16 Temmuz 1929
Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal, Çankaya Köşkü'nde, kütüphanesinde çalışırken
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto2/16Temmuz1934.jpg
16 Temmuz 1934
Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal, Kızılcahamam'da
1938 - Prof. Dr. Fiessinger'in, Paris'ten üçüncü defa gelişi ve Savarona yatında Atatürk'ü muayenesi.
1935 - Atatürk'ün, Uludağ'da bir gezinti yapması.
Atatürk'ün, akşam sofrada, bir müzik öğretmenine utla bir parça çaldırdıktan sonra söyledikleri: "Bu parçalar, ataları*mızın yadigârı kıymetli eserlerdir. Bunların kaybolmamaları lâzımdır."
1934 - Atatürk'ün, otomobille Ankara'dan Kızılcahamam'a hareketi ve geceyi yolda çadırda geçirişi.
1933 - Atatürk'ün, akşamüzeri motorla Boğaz'da bir gezinti yapması, Rasim Ferit (Talay) Bey'in evine uğraması, gece Dolmabahçe Sarayı'na dönüşü.
1932 - Atatürk'ün, trenle Ankara'dan Derince'ye gelişi, buradan Ertuğrul yatı ile Yalova'ya geçişi.
1927 - Atatürk'ün, Dolmabahçe Sarayı'ndan hareketle Beylerbeyi Sarayı'na gidişi, bir süre istirahat ettikten sonra tekrar Dolmabahçe Sarayı'na dönüşü.
1922 - Atatürk'ün, Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Grubu toplantısında Tabiî Başkanlığa seçilmesi.
Gazi Mustafa Kemal, Anadolu ve Müdafaa-i Hukuk Grubu toplantısında doğal başkan, Ali Fuat (Cebesoy) Paşa ise Grup Başkanı oldu. ''Misakı Milli'' temel ilke kabul edildi.
1921 - Köprühisar'ın milli kuvvetler tarafından işgali.
Ankara’da Maarif Kongresi açıldı ve Mustafa Kemal Paşa açılış konuşması yaptı.
(Maarif Kongresi 16-21 Temmuz 1921'de yapıldı)
Atatürk'ün, Ankara'da toplanan ve 21 Temmuz 1921'e kadar çalışmalarına devam eden Maarif Kongresi'ni açış konuşması: "...Çocuklarımız ve gençlerimiz yetiştirilirken onlara bilhassa varlığı ile, hakkı ile, birliği ile çelişen bütün yabancı unsurlarla mücadele lüzumunu ve millî düşünceleri tam bir imanla her karşı fikre karşı şiddetle ve fedakârane savunma gereği telkin edilmelidir."
(Atatürk ve Türk Gençliği) (https://www.ataturktoday.com/RefBib/AtaturkVeTurkGencligi.htm)
Enver Paşa'nın, Moskova'dan Atatürk'e uzun mektubu "...Dışarda kalmanın, umumî maksadımız olan başta Türkiye olmak üzere kurtarmaya çalıştığımız İslâm âlemi için faydasız ve belki de tehlikeli olduğunu hissettiğimiz anda memlekete geleceğiz. İşte o kadar (!)"[Kocatürk]
1917 - Atatürk'ün, Diyarbakır'dan Mardin-Halep yoluyla İstanbul'a gelişi (Atatürk, İstanbul'a gelişini takiben Başkomutan Vekili Enver Paşa ve Yıldırım Orduları Grubu Komutanı Mareşal Falkenhayn ile görüşmüş, kısa süre içinde harekete hazır olmak üzere 7. Ordu Karargâhı'nı oluşturmuştur. [Kocatürk]
1915 - Gazeteci, yazar ve şairlerden oluşan bir edebî heyetin, harp alanını ziyaret etmek üzere, İstanbul'dan Çanakkale'ye gelişi (Hamdullah Suphi [Tanrıöver], Ahmet Ağaoğlu, Ali Canip [Yöntem], Ömer Seyfettin, Mehmet Emin [Yurdakul], İbrahim Alâettin [Gövsa], HakkıSüha [Gezgin], Enis Behiç [Koryürek]'in de içinde bulunduğu heyet, Çanakkale cephesine gelerek 5. Ordu ve 3. Kolordu Karargâhlarını ziyaret etmiş, Arıburnu ve Seddülbahir harp bölgelerini gezmiştir. Heyet, Cesarettepesi'ne giden yolun düşman kontrolünde ve tehlikeli oluşu nedeniyle Atatürk'ü ziyaret edememiş, ancak telefonla konuşarak başarılarını kutlamıştır. [Kocatürk]
1914 - In a dispatch to the Ministry of War, Mustafa Kemal, seeing the approach of World War I, calls attention to the dangers to the Ottoman State, and argues against entering the war.
1912 - Sait Paşa'nın istifası üzerine Sadrazamlığa Gazi Ahmet Muhtar Paşa'nın getirilişi. [Kocatürk]

[TEP]

17 TEMMUZ - JULY 17
Tarihte Bugün - Today in History

https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto2/17Temmuz1936.jpg

17 Temmuz 1936
Cumhurbaşkanı Atatürk, Florya'da
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto2/17Temmuz1937.jpg
17 Temmuz 1937
Cumhurbaşkanı Atatürk, Florya'da kürek çekerken
1937 - Atatürk'ün, demiryolunun Zonguldak'a ulaşması nedeniyle Vali'nin halkın saygı ve teşekkürlerini sunan telgrafına cevabı.
1935 - Atatürk'ün, Bursa'dan hareketle Mudanya'ya gelişi, buradan Ertuğrul yatı ile Florya'ya uğrayarak Dolmabahçe'ye dönmesi.
1934 - Atatürk'ün, Gerede üzerinden Bolu'ya gelişi, resmî ziyaretleri ve gece Bolu Halkevi'nde kalışı.
1929 - Hükümeti devirme iddiasıyla yargılanan komünistlerin davası sonuçlandı: Dr. Hikmet (Kıvılcımlı), Hüsamettin (Özdoğu) ve Laz İsmail beyler 4'er yıl 6'şar ay hapse mahkum edildi.
1927 - Atatürk'ün, günü Dolmbahçe Sarayı'nda çalışmakla geçirmesi, gece saat 24.00'de Ankara motoru ile Boğaziçi'nde bir gezinti yapması, daha sonra Dolmabahçe Sarayı'na dönüşü.
1922 - Atatürk'ün, Meclis'teki başkanlık odasında Fransız Albayı Mougin, daha sonra Sovyet Elçisi Aralof'un ziyaretini kabulü.
1921 - Kütahya, Emet, Simav (3.kez), Demirci ve Seyitgazi Yunanlılar tarafından ele geçirildi.Mustafa Kemal, Batı Cephesi Karargâhı'na gitmek üzere hareket etti.
Maarif Kongresi 16-21 Temmuz 1921'de yapıldı. (Atatürk ve Türk Gençliği) (https://www.ataturktoday.com/RefBib/AtaturkVeTurkGencligi.htm)
1919 - İngiliz Yüksek Komiseri Amiral Calthorpe'un, Lord Curzon'a: "İtilâf Devletleri'nin çıkarlarına karşı bir cereyan başlatan Mustafa Kemal Paşa ve Konya'da Cemal Paşa'nın vazifelerinden uzaklaştırılmaları için 2 Temmuz'da, Osmanlı Dışişleri Bakanlığı'na nota verilmiştir."
1916 - Atatürk'ün, 2. Ordu Komutanı Ahmet İzzet Paşa'ya -Kulp muharebesi ve 8. Tümen'in son düşman taarruzunda çekilmesi hakkında bilgi istemesi üzerine makina başında bilgi vermesi: "...Düşman üstün kuvvetlerle taarruz etmiştir. ...Tümenin kaybı yaklaşık olarak 1/3'ten az değildir. ...Düşmanın eski mevzilerine atılmasını bu kuvvetle sağlamanın mümkün olmadığı kanısındayım." [Kocatürk]
1915 - Gelibolu Mutasarrıfı Süreyya (Yiğit) Bey'le Maydos (Eceabat) Kaymakamı Rahmi Bey'in, 19 Tümen Karargâhı'nda Atatürk'ü ziyareti ve geceyi karargâhta geçirmeleri.

[TEP]

18 TEMMUZ - JULY 18
Tarihte Bugün - Today in History


https://www.ataturktoday.com/AtaturkGunlugu/TemmuzJuly/18_files/image002.jpg
18 Temmuz 1936
Florya'da vatandaşlarla denize girerken
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto2/18Temmuz1929.jpg
18 Temmuz 1929
Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal, Ankara Tahtakale yangınında
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto2/18Temmuz1921.jpg

18 Temmuz 1921
TBMM Başkanı Mustafa Kemal, savaş alanını görmek için
Eskişehir'deki Batı Cephesi Karargâhından çıkıyor
1938 - Atatürk'ün, zatürree başlangıcı nedeniyle bir haftadır devam eden ateşinin 36.5 dereceye düşürülerek hastalığın kontrol altına alınışı.
1936 - Atatürk'ün, Florya köşkünde sohbet esnasında yazdırdığı notlardan: "...Güzel sanatlarda başarı, bütün inkılâpların başarı kazandığının en kesin delilidir. Bunda başarı kazanamayan milletlere ne yazıktır. Onlar, bütün başarılarına rağmen uygarlık alanında yüksek insanlık sıfatıyla tanınmaktan daima mahrum kalacaklardır!" [Kocatürk]
1934 - Atatürk'ün, Bolu'dan ayrılırken sabah Halkevi şeref defterine yazdıkları: "Bolu Halkevi'nde bir gece kaldım. Bolu'nun güzelliğinden, halkın coşkun sevinçlerinden çok duygulandım."
Atatürk'ün, Bolu'dan hareketle Düzce-Hendek üzerinden akşam saat 20.00'de Adapazarı'na gelişi (Gece yarısına doğru, trenle İstanbul'a hareket etmiştir).
1933 - Atatürk'ün, İstanbul'dan Yalova'ya gidişi.
1932 - Türkiye Cumhuriyeti Milletler Cemiyet'ine 56'ncı üye olarak girdi. (Milletler Derneği, Cemiyet-i Akvam).
Ezanın Türkçe okunacağı açıklandı. Uygulamaya kısa süre sonra geçildi.
Atatürk'ün, Yalova'da, İtalyan Filosu Komutanı Amiral Morno ve İtalya Büyükelçisi Baron Aloiz'i kabulü.
Atatürk'ün, akşamüzeri Yalova'dan Baltacı ve Millet Çiftliklerine gidişi.
1932 - Turkey becomes a member of the League of Nations.
1930 - Ankara Etnografya Müzesi halka açıldı.
1929 - Atatürk'ün, gece yarısından sonra Ankara'nın Tahtakale bölgesinde çıkan yangın yerine gelişi ve alınan önlemleri denetlemesi.
1923 - Atatürk'ün, Çankaya'da, dil uzmanlarından Mithat Sadullah (Sander) Bey'i kabulü.
İsmet Paşa'nın, hükümetten beklediği cevabın gecikmesi üzerine Lozan'dan Atatürk'e telgrafı: "...Eğer hükümet, kabul ettiğimiz şeylerin reddinde kesin ısrarlı ise, bunu bizim yapmaklığımıza imkân yoktur. ...Hükümetten teşekkür beklemiyoruz. Yaptıklarımızın hesabıtarihe bırakılmıştır."
1921 - Mustafa Kemal Paşa tarafından Türk Ordusunun Sakarya'nın doğusuna kadar çekilmesi emrinin verilmesi.
Atatürk'ün, Ankara'dan Karacahisar'daki Batı Cephesi Karargâhı'na gelişi.
Atatürk'ün Batı Cephesi Karargâhı'nda İsmet Paşa'ya direktifi: "Orduyu, Eskişehir'in kuzey ve güneyinde topladıktan sonra, düşman ordusuyla araya büyük bir mesafe koymak lâzımdır ki, ordunun düzenlenmesi ve takviyesi mümkün olabilsin. Bunun için Sakarya doğusuna kadar çekilmek uygundur."
Kütahya'nın ele geçirilişi Yunan parlamentosunda büyük sevinç yarattı.
Maarif Kongresi 16-21 Temmuz 1921'de yapıldı. (Atatürk ve Türk Gençliği) (https://www.ataturktoday.com/RefBib/AtaturkVeTurkGencligi.htm)
1920 - İlk Meclisin milletvekilleri "Misak-ı Milli" üzerine yemin etti.
Atatürk'ü korumak üzere Ankara'da Muhafız Takımı'nın kurulması (27 Aralık 1920'de tabur haline getirilmiştir).
Atatürk'ün, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin gizli oturumunda milletvekillerinin yolluk ve ödenekleriyle ilgili görüşmeler esnasında konuşması.
Atatürk'ün, Albay Bekir Sami Bey'in 15.7.1920 tarihli telgrafına cevabı: "Kutsal vatanımıza olan hizmetlerinizi takdir ediyorum. Yapılan işlemden üzüntü duymamanızı ve alıngan davranmamanızı özellikle rica ediyorum. 19.7.1920 akşamı cepheye gitmek üzere Ankara'dan trenle hareket ediyorum. Bu hususta sizinle beraberce görüşeceğim." [Kocatürk]
1919 - Cumhurbaşkanlığı Muhafız Alay Komutanlığı Kuruluş Yıldönümü.

[TEP]

19 TEMMUZ - JULY 19
Tarihte Bugün - Today in History


https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto2/19Temmuz1931.jpg
19 Temmuz 1931
Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal, Ankara Türk Ocağında (Resim ve Heykel Müzesi)
Türk Tarih Kurumu toplantısında
1937 - Atatürk'ün, İtalyan bilgini Marconi'nin ölümü nedeniyle ailesine başsağlığı telgrafı: "Bütün insaniyet, uğradığınız kaybı acı bir şekilde hissetmektedir!"
1934 - Atatürk'ün, İstanbul'a gelişi ve Haydarpaşa'dan Dolmabahçe Sarayı'na geçişi.
1933 - Denizli Çivril'de meydana gelen 5.7 büyüklüğündeki depremde 20 kişi öldü.
1931 - Atatürk'ün, Ankara'da Türk Tarihi Tetkik Cemiyeti (Türk Tarih Kurumu ) toplantısına başkanlık edişi.
1926 - İzmir Suikastı davasında idama mahkum eski Ankara Valisi Abdülkadir Bey Trakya sınırında yakalandı.
1923 - Gazi Mustafa Kemal, İsmet İnönü'ye Lozan Konferansı konusunda telgraf gönderdi.
Atatürk'ün, Lozan barış görüşmeleri esnasında İsmet Paşa ile Vekiller Heyeti Başkanı Rauf Bey arasında çıkan anlaşmazlık ve Ankara ile yazışmaların gecikmesi üzerine İsmet Paşa'ya telgrafı: "Hiç kimsede tereddüt yoktur. Kazandığınız başarıyı en sıcak ve samimîhislerimizle tebrik emek için usulen imza olunduğunun bildirilmesini bekliyoruz." [Kocatürk]
1921 - Eskişehir Yunan güçlerinin eline geçti. Yunanlıların Eskişehir yönünde ilerlemeleri ve akşam Eskişehir'i girişleri. (Eskişehir'in işgali) Türk birlikleri şehri boşalttı. Türk ordusu Seyitgazi hattı üzerinden Sakarya nehrinin doğusunu tutarak, savunmaya geçti.
Milli Kuvvetlerin Yalova'ya girişleri. (Yalova'nın kurtuluşu)
Yunan Kralı Konstantin'in Uşak'a gelişi.
Maarif Kongresi 16-21 Temmuz 1921'de yapıldı. (Atatürk ve Türk Gençliği) (https://www.ataturktoday.com/RefBib/AtaturkVeTurkGencligi.htm)
1920 - 2. Düzce Ayaklanması çıktı.
Hariciye Vekili Bekir Sami başkanlığındaki kurul Moskova'ya vardı.
Atatürk'ün, akşam, cepheye gitmek üzere trenle Ankara'dan ayrılışı.
1919 - Atatürk'ün, Erzurum'dan 20. Kolordu Komutanı Ali Fuat Paşa'ya -İstanbul'da Kara Vasıf Bey'e iletilmek üzere- Amerikan mandası ile ilgili görüşlerini bildiren telgrafı: "...Millî arzuya tâbi ve uygun olmayan kararlar hiçbir zaman millet nazarında bir değer ifade etmeyeceği cihetle millî arzunun toplantısını beklemeden hiçbir meselede yetkili görünmemiz uygun değildir."
1918 - Atatürk'ün, Karlsbad'dan Lütfi Simavi Bey'e -Başmabeyinciliğe atanması nedeniyle- tebrik mektubu.
1915 - Atatürk'ün, Kurmay Başkanı İzzettin (Çalışlar) Bey'le beraber, öğleden sonra, 3. Kolordu Karargâhı'nın bulunduğu Kemalyeri'ne gelerek Veliaht Yusuf İzzettin Efendi'yi karşılama töreninde bulunması, akşam yemeğini Kemalyeri'nde yemesi, tekrar 19. Tümen Karargâhı'na dönüşü.

[TEP]

20 TEMMUZ - JULY 20
Tarihte Bugün - Today in History

https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto2/20Temmuz1922.jpg

20 Temmuz 1922
TBMM Başkanı Gazi Mustafa Kemal, Büyük Taarruz'dan önce,
TBMM balkonundan geçit töreninde askerleri selâmlarken
1938 - FİSKOBİRLİK kuruldu. Giresun ve Ordu bölgesinde yetiştirilen fındığı tesislerinde işleyen ve dış pazarlara satan FİSKOBİRLİK, dünya fındık piyasasında söz sahibi önemli bir kuruluş durumunda.
1936 - Montrö Antlaşması'nın imzalanması. (Montreux'de, Boğazlar Sözleşmesi'nin imzalanması).
Boğazların, Türk Hükûmeti'nin tam egemenliğine geçişini sağlayan "Montreux Sözleşmesi"nin imzalanması.
Türkiye'nin İstanbul ve Çanakkale boğazları üzerindeki tüm haklarını tanıyan ve kabul eden Montrö Antlaşması imzalandı.
Türkiye Cumhuriyeti'nin Boğazlar üzerindeki egemenliğini tam olarak sağlayan "Boğazlar Sözleşmesi" Montreux'da imzalandı. Serbest geçiş ilkesi korunurken Türkiye'nin ve Karadeniz'in güvenliğinin esas alınması karar bağlandı.
Atatürk'ün, Montrö Sözleşmesi'nin imzalanmasından sonra söyledikleri: "Milletin yüksek seciyesine, ordusunun bükülemez pazısına ve uygar insanlığın aldatılamaz sağduyusuna dayanarak ve güvenerek zekâ, mantık ve enerjinin, bütün insanlığın muhtaç olduğu barış ve huzur veren sonuçlar doğurabileceğinin bir delili olan Montrö Konferansı eseri, cidden sevinmeye ve sevindirmeye değer bir tarihî olaydır."
1936 - Montreux Convention signed.
Turkey signs Treaty of Montreux in Switzerland. The treaty, also known as the Montreux Convention, regulates transit and navigation in the Straits of the Dardanelles, the Sea of Marmara, and the Bosphorus (commonly referred to as the "Turkish Straits").
1934 - Atatürk'ün, Ertuğrul yatı ile İstanbul'dan Yalova'ya gidişi.
1931 - Mustafa Kemal Paşa "Köylü hepimizin velinimetidir" dedi.
Atatürk'ün, trenle Ankara'dan İstanbul'a hareketi.
Atatürk'ün, Ankara'dan İstanbul'a giderken gece Eskişehir istasyonunda trenden inerek halkla konuşması: "Köylü hepimizin velinimetidir! Bu soylu unsurun refahını düşüneceğiz!"
1923 - İsmet Paşa'nın, Lozan'dan Atatürk'e telgrafı: 'Her dar zamanımda Hızır gibi yetişirsin. Dört, beş gündür çektiğim azabı tasavvur et! Büyük işler yapmış ve yaptırmış adamsın! Sana bağlılığım bir kat daha artmıştır!" [Kocatürk]
1922 - 1922 - Mustafa Kemal'in Başkomutanlığı, süresiz olarak uzatıldı.
(Bu dördüncü ve son uzatma oldu.)
Başkomutanlığın süresiz olarak Mustafa Kemal Paşa'nın üzerinde kalmasının TBMM'de kabulü. Büyük Millet Meclisi'nde yapılan oylama sonunda Mustafa Kemal'in başkomutanlığı süresiz olarak kabul edildi.
Atatürk'ün, Başkomutanlık süresinin 4 Ağustos 1922 tarihinden itibaren üç ay daha uzatılmasına dair Kanun nedeniyle Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde konuşması: "...Bugün ordumuzun manevî kuvveti en yüksek derecededir Ordumuzun maddî kuvveti de fevkalâde birönleme ihtiyaç hissetmeksizin millî emelleri tam bir güvenle elde edecek seviyeye ulaşmıştır. Bu sebeple artık böyle bir yetkiyi sürdürmeye lüzum ve ihtiyaç kalmadığı kanaatindeyim." [Kocatürk]
Atatürk'ün, Türkiye Öğretmen Dernekleri Birliği'nin fahrî başkanlığını kabulü ve derneğe 100 lira bağışta bulunması.
1921 - Batı Cephesi'nde Yunanlılarla Kanlıpınar(Sultaniye) ve Çamtepe muharebeleri.
Maarif Kongresi 16-21 Temmuz 1921'de yapıldı. (Atatürk ve Türk Gençliği) (https://www.ataturktoday.com/RefBib/AtaturkVeTurkGencligi.htm)
1920 - Doğu Trakya'da Yunan taarruzunun başlaması ve Tekirdağ'ın denizden çıkarma yapan Yunanlılar tarafından işgali.
Mürefte ve Çorlu'nun Yunanlılar tarafından işgali.
Yunanlılar Bandırma'dan gelen kuvvetlerle, Tekirdağ bölgesini işgal etti.
1919 - Mustafa Kemal, Mazhar Müfit'e (Kansu) ileride Cumhuriyet'in kurulacağını söyledi.
Atatürk, Mazhar Müfit (Kansu) Bey'in "Başarı takdirinde, hükümet şekli ne olacak?" sorusuna Erzurum'da cevap veriyor: "Açıkça söyleyeyim: Hükümet şekli, zamanı gelince cumhuriyet olacaktır."
Mustafa Kemal Paşa, daha Milli Mücadele'nin başında ''cumhuriyet'' kavramını dile getirdi. Mazhar Müfit (Kansu) Bey'in, Erzurum'da iken, ''Başarı takdirinde hükümet şekli ne olacak?'' sorusuna, ''Açıkça söyleyeyim: Hükümet şekli, zamanı gelince cumhuriyet olacaktır'' yanıtını verdi.
Anadolu'da yaratılan karışıklık için üzgün olduğunu söyleyen Damat Ferit Paşa, Erzurum Kongresi'nin yasaklandığım bildirdi. Ayrıca Mustafa Kemal'in tutuklanmasını emreden Damat Ferit'in bu talebine Vali vekili Hurşit Efendi "Gücünüz yetiyorsa, gelin siz tutuklayın" cevabını verdi.
Erzurum'da Cevat (Dursunoğlu) ve emekli Binbaşı Kâzım (Yurdalan) Beylerin, Vilâyat-ı Şarkiye Müdafaa-i Hukuk-u Milliye Cemiyeti'ne, Umumî Kongre Erzurum Temsilciliği'nden istifa ettiklerini bildiren yazısı: "...Evvelce görüşüldüğü üzere yerlerimize Mustafa Kemal Paşa ve Rauf Beyefendi Hazretleri seçilmek üzere Umumî Kongre Erzurum Mümessilliği'nden istifa ettiğimizi arz eyleriz." (Erzurum Kongre Salonu'nda asılı belge; M.K.P.E.E., s.190). [Kocatürk]
Kazım Karabekir Paşa, 3. Ordu (Eski adı 9. Ordu) Müfettişliği'ne vekil olarak atandı.
Kâzım Karabekir'in, 15. Kolordu Komutanlığı üzerinde kalmak üzere -ek görevle- 3. Ordu Müfettiş Vekilliği'ne atanması.
1917 - İzinli olarak İstanbul'da bulunan 2. Ordu Kurmay Başkanı Yarbay İzzettin (Çalışlar) Bey'in, İstanbul'da Atatürk'ü ziyareti ve görüşmesi.

[TEP]

21 TEMMUZ - JULY 21
Tarihte Bugün - Today in History

https://www.ataturktoday.com/Resimler/Savarona1.JPG
Savarona, Atatürk’ün ölümcül hasta olduğu sırada İstanbul’a geldi.
Atatürk’ün Savarona’da geçirdiği altı hafta boyunca kabine toplantıları düzenlendi
1936 - Montreux Sözleşmesi'nin imzalanması üzerine, Türk askeri Çanakkale ve İstanbul boğazlarındaki gayri askeri sahalara yerleşti.
Atatürk'ün, Florya Köşkü'nde Genelkurmay Başkanı Mareşal Fevzi Çakmak'ı kabulü.
1935 - Atatürk'ün, öğleden sonra motorla Dolmabahçe Sarayı'ndan Florya'ya gelişi, geceyi burada geçirişi.
1931 - Atatürk'ün, Ankara'dan İstanbul'a gelişi.
1930 - Atatürk'ün, Yalova'da Tahran'a Elçi olarak atanan Hüsrev (Gerede) Bey'i kabulü ve Türk-İran ilişkileri ve dostluğu üzerine talimat vermesi: "Bugünkü Türkiye Cumhuriyeti ricali, mazinin mânâsız kör dövüşlerini bilir. Onu hiçbir sebep ve suretle, asla tekrar etmek istemez!"
1927 - Atatürk'ün, akşamüzeri Ankara motoruyla Sarayburnu Parkı'na giderek bir saat kadar burada istirahat etmesi, tekrar motorla Dolmabahçe Sarayı'na dönüşü.
Atatürk'ün, Dolmabahçe Sarayı'nda Maliye Bakanı Abdülhalik (Renda), Bükreş Elçisi Hüseyin Ragıp (Baydur) ve Gaziantep Milletvekili Ali Cenani Beyleri kabulü.
1922 - Cemal Paşa'nın, Tiflis'te bir Ermeni tarafından vurularak şehit edilmesi.
Başkomutan Mustafa Kemal, Batı cephesine gitmek üzere Ankara'dan ayrıldı.
Atatürk'ün, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlık odasında İspanya Kralı'nın kardeşi Prens Louis de Bourbon'u kabulü ve görüşmesi.
1921 - Batı Cephesi kuvvetlerinin Eskişehir doğusunda karşı taarruzu ve Yunanlılar tarafında karşı konulması. (Eskişehir muharebesi). Eskişehir'in doğusunda saldırıya geçen Türk birlikleri ile Yunan kuvvetleri arasında şiddetli çarpışmalar oldu. Eskişehir Muharebesi diye anılan bu çarpışmaların sonunda Eskişehir yine Yunanlılarda kaldı.
Maarif Kongresi 16-21 Temmuz 1921'de yapıldı. (Atatürk ve Türk Gençliği) (https://www.ataturktoday.com/RefBib/AtaturkVeTurkGencligi.htm)
1920 - Demirci'nin Yunanlılar tarafından işgali.
1920 (20 - 25) - Doğu Trakya Savaşları başladı.
1919 - Damat Ferit Paşa, 3. kez hükümeti kurdu.
Atatürk ve Rauf Bey'in 9.7.1919 tarihli bildirgelerinin komutanlıklara iletilmesi üzerine, Dahiliye Nazırı Adil Bey'in, askerî bakımdan da önlem alınmasını isteyen yazısı Damat Ferit Paşa'nın üçüncü defa kabine kuruluşu (Damat Ferit, 20 Temmuz 1919'da Sadaret'ten istifa etmiş, ancak yeni kabineyi kurma görevi yine kendisine verilmiştir). [Kocatürk]
1917 - Osmanlı ve Rusya arasında Pasorofça Antlaşması imzalandı.1913 - Atatürk'ün Kurmay Başkanlığına getirildiği Bolayır Kolordusu'nun Edirne'yi geri alması.
Mustafa Kemal, Kolordu Kurmay Başkanı olduğu Bolayır Kolordusu ile I. Balkan Savaşları'nda kaybedilen Edirne'yi geri aldı.Osmanlı Devleti'nin orduyu harekete geçirmesi, Edirne ve Kırklareli'nin geri alınması.2. Balkan Savaşı (Bulgaristan ile Sırplar, Yunanlılar ve Romanya arasında).
1913 - Ottomans reoccupy Edirne.
1905 - Yıldız Camii'nde, Osmanlı Padişahı II. Abdülhamit'e suikast teşebbüsü.
Osmanlı Padişahı ve Halifesi II. Abdülhamit, kendisine karşı Ermeni komitecilerinin rol aldığı bombalı suikast girişiminden kurtuldu.
1905 - Abdülhamid II, the Ottoman Sultan and Caliph, escaped an assassination attempt by Armenian terrorists.

[TEP]

22 TEMMUZ - JULY 22
Tarihte Bugün - Today in History


https://www.ataturktoday.com/Resimler/Savarona2.jpg1937 - Atatürk'ün, akşamüzeri Florya'dan hareketle Kılıç Ali'nin evine gidişi, akşam Florya Köşkü'ne dönüşü.
1936 - Atatürk'ün, Montrö Sözleşmesi'nin imzalanması nedeniyle İstanbul Valisi Muhittin Üstündağ tarafından -şehir adına- çekilen telgrafa cevabı: "Yurdumuzun Boğazlardaki güvenini belgeleyen Montrö Sözleşmesi münasebetiyle muhterem halkın coşkun heyecan ve sevinçlerini bildiren telgrafına samimî teşekkürlerimi bildiririm."
Atatürk'ün, akşam Başbakan İsmet İnönü'yü Haydarpaşa'dan Ankara'ya uğurlaması, tekrar Florya'ya dönüşü.
1935 - Atatürk'ün, akşamüzeri Florya'dan Dolmabahçe Sarayı'na dönüşü.
1932 - Atatürk'ün, Yalova yakınındaki Çınarcık'a gelişi, burada Çoban Mehmet ve diğer bazı pehlivanların güreşlerini izlemesi.
1931 - İthalat sınırlamaları sistemine ilişkin kanun TBMM'de kabul edildi.
Atatürk'ün, İstanbul'dan Ertuğrul yatı ile Yalova'ya gidişi.
1930 - Atatürk'ün, Yalova'da -Bulgar Basın Cemiyeti'nin Türk gazetecilerinden bir heyeti Sofya'ya daveti nedeniyle- Türk Basın Cemiyeti Başkanı Hakkı Tarık (Us)'a demeci.
1927 - Atatürk'ün, öğleden sonra Söğütlü yatıyla Boğaziçi'nde bir gezinti yapması, akşamüzeri Dolmabahçe Sarayı'na dönüşü.
1925 - Atatürk'ün, Başyaver Rüsuhi (Savaşçı) Bey'i yanına alarak trenle Yozgat yönünde hareketi, Lâtife Hanım'ın aynı gün İzmir'e hareketinden sonra geç vakit yine trenle Ankara'ya dönüşü (Atatürk'ün bu seyahatinden kimsenin haberi olmadığı için dönüşünde kendisini istasyonda, sadece -durumu bilen- İsmet Paşa, Salih Bozok ve Kılıç Ali karşılamışlardır.
Lâtife (Uşaklıgil) Hanım'ın -bir gün evvelki yakışıksız bir davranışı nedeniyle- Atatürk'ün direktifiyle Yaver Muzaffer (Kılıç) Beyin refakatinde öğleden sonra Ankara'dan İzmir'e gönderilişi, istasyonda İsmet (İnönü) tarafından uğurlanışı (Bugün Lâtife Hanım'a, Atatürk'ün direktifiyle -Siirt milletvekili Mahmut (Soydan) Bey tarafından- "Bir müddet İzmir'e gidip ayrı kalmalarının daha uygun olacağı" bildirilmiştir). [Kocatürk]
1922 - İttihat Terakki önderlerinden Cemal Paşa, Tiflis'te Ermeniler tarafından öldürüldü.
İttihat ve Terakki liderlerinden Cemal Paşa, Gürcistan'da uğradığı suikastta öldü.
1921 - Yunan Kralı Konstantin'in Eskişehir'e gelişi ve başkomutanlığı üzerine alışı.
1920 - Padişah Vahdettin'in başkanlığında toplanan Saltanat Şurası’nda Sevr Antlaşması kabul edildi.
İstanbul'da, Padişah Vahdettin'in de iştirakiyle toplanan Saltanat Şûrası'nda İtilâf Devletlerinin Barış Antlaşması Taslağı (Sèvres Projesi)'nin kabul edilmesi. (22 Temmuz 1920 günü devlet erkanı meseleyi görüşmek üzere toplandı. Yalnız Topçu Feriki Rıza Paşa kabul etmemiştir). [Kocatürk]
[San Remo Konferansı, Birinci Dünya Savaşından sonra, 18-26 Nisan 1920'de, Osmanlı topraklarının paylaşılması ve Osmanlı ile yapılacak olan Sevr Antlaşmasının şartlarını hazırlamak için, İtalya'nın San Remo şehrinde toplanan milletlerarası konferans idi.
İngiltere başbakanı Lloyd George, Fransa başbakanı Millerand, İtalya başbakanı Francesco Nitti ile Japonya, Yunanistan ve Belçika temsilcilerinin katıldığı konferansta Birinci Dünya Savaşından mağlup olarak çıkan Osmanlı Devleti topraklarının ve Ortadoğu petrollerinin paylaşılması görüşüldü ve Sevr (Sèvres) Antlaşmasının son biçimi tespit edildi. Mareşal Ferdinand Foch başkanlığında 19 Nisan günü toplanan askeri komitenin görüşlerini alan konsey barış şartlarını belirlemek için çalışmaya başladı. Konferansta Kürt meselesi, boğazlar ve Osmanlı' nın borçları görüşüldü. Osmanlı borçları için konferansa katılan devletler bir komisyon kurdu. Konferans sırasında hiçbir Türk yetkiliye söz verilmedi. Osmanlı Heyeti'nden Galip Kemali bey bir muhtıra vererek İzmir, Adana, Erzurum, Trabzon bölgelerinde Müslüman Türk' ün çoğunlukta olduğunu hatırlatıp kararlar alınırken göz önünde bulundurulması gerektiğini bildirdi. ABD Başkanı Wilson konferansta alınacak kararların adil olması gerektiği üzerinde durdu. Ancak Lloyd George kesinleştirilen kararların gerekirse zorla kabul ettireleceğini söyledi. Yunan Devlet Başkanı Venizelos Anadolu'nun işgali için daha sert olunması gerektiğini belirtti ancak öncelikli meseleler nedeniyle bu fikir şimdilik kabul edilmedi.
Konferansta ayrıca İngiltere ile Fransa arasında bir petrol anlaşması imzalandı. Bu anlaşmayla Musul'un İngiltere'nin Irak manda bölgesine dahil edilmesi, Fransa'ya Irak petrollerinden % 25 hisse verilmesi ve petrol taşıma kolaylıkları tanınması sağlandı. Almanya ile Fransa arasındaki meselelerin de ele alındığı konferansta Almanya ordusunun büyütülmemesi gerektiği kararlaştırıldı.
San Remo Konferansında, Osmanlı Devletinin Asya ve Kuzey Afrika'da bulunan Arap toprakları üzerindeki bütün haklarından vazgeçmesi, bağımsız bir Ermenistan'la özerk bir Kürdistan'ın kurulması kararlaştırıldı. Ayrıca Osmanlı Devletinin eski Suriye topraklarında iki A tipi mandateşkil edilerek Suriye ve Lübnan'ın Fransa, Filistin'in ise İngiltere'nin idaresine bırakılması Irak topraklarının da İngiltere'nin mandasına girmesi kararlaştırıldı. Teşkil edilen A tipi manda idaresi, söz konusu ülkelerin bağımsız sayılmasını, kendini idare edebilecek siyasi olgunluğa erişinceye kadar manda otoritesi altında kalmasını öngörüyordu. Ayrıca İzmir ve Trakya Yunanistan' a bırakılacak, Adana ile Antalya ve gerisindeki topraklar ise İtalya ve Fransa'nın etkin olacağı bölge olarak tayin edildi. Boğazlar için yönetim işlerini takip edecek ve güvenliği sağlayacak iki komisyon kuruldu. Boğazlar her zaman ticari ve savaş gemilerine açık tutulacaktı. Konferans tamamlandıktan sonra Osmanlı'nın son bulması bütün topraklarının paylaşılmasını öngören bu maddelere Osmanlı Heyeti itiraz etti. Sadece Damat Ferit Paşa teslimiyetçi bir tavır takınarak maddelere sıcak baktı. Halk ise bu maddelere Hükümetten daha fazla tepki gösterdi. İstanbul, Sultanahmet' te mitingler düzenlendi.
22 Temmuz 1920 günü devlet erkanı meseleyi görüşmek üzere toplandı. Toplantıya Padişah Vahdeddin, Damat Ferit Paşa, Abdülmecid Efendi, Şeyhülislam Dürrizade Abdullah Efendi ve diğer devlet görevlileri katıldı. Görüşmelerde çıkan kararların kabul edilmesi sonucunda Osmanlı'nın hiç değilse Anadolu' da varlığını sürdürülebileceği aksi takdirde ise Osmanlı'nın tamamen yok olacağı görüşü ağır bastı. Küçük itiraz sesleri üzerine Damat Ferit Paşa "Kimdir bugün cesaret edip de bu devlet mahvolsun diyecek" sözleri üzerine o cılız seste kesilmişti. Bundan sonra Padişah Vahddedin kararlara imza etme taraftarlarının ayağa kalmasını red düşüncesinde olanların ise yerinde oturmasını isteyince heyetin tamamı ayağa kalktı. Sadece Feriki Rıza Paşa çekimserliğini ifade etmişti.
San Remo Konferansından sonra 10 Ağustos 1920'de Osmanlı hükümetine zorla imzalatılan Sevr (Sèvres) Antlaşması padişah, Sultan V. Mehmed Vahideddin tarafından tasdik edilmediği gibi, Ankara'daki Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından da kabul edilmedi. Batılı devletler arasında da Yunanistan'dan başka onaylayan çıkmadı. Böylece antlaşma hukuki geçerlilik kazanmadı ve yürürlüğe girmedi.
Kaynak tr.wikipedia.org
1920 (20 - 25) - Doğu Trakya Savaşları başladı.
1919 - Erzurum Kongresi toplandı.
Atatürk'ün, Erzurum'dan, Harbiye Nazırı Nâzım Paşa'nın kendisi İstanbul'a davet telgrafına cevabı: "...Hali, mazisi kirli şeylerle bulaşmış olanların satılmış vicdan ve mevcudiyetleri ancak kahredilmeye ve yok edilmeye lâyıktır. Siz ve arkadaşlarınız mevkilerinizi ne kadar çabuk namus sahiplerine bırakırsanız, belki o nispette milletin affına mazhar olursunuz."
1913 - Bahr-i Sefid Boğazı Kuva-yi Mürettebe Komutanı Fahri Paşa'nın, aynı zamanda komutanlığını üstlendiği Bolayır Kolordusu'nun sevk ve idaresini adına yürütme yetkisini yazılı emirle -kolordunun kurmay başkanı- Atatürk'e bırakması.
Atatürk'ün emriyle Meric'in batısına geçen Bolayır Kolordusu Süvari Bölüğü'nün, Dimetoka'ya girişi.
Gelibolu Kolordusu'yla beraber Bolayır Kolordusu'na ait kuvvetlerin Edirne'ye girişi ve Edirne'nin Bulgarlardan geri alınışı. [Kocatürk]
Sırbistan 2. Balkan savaşından topraklarını genişleterek çıktı. Bükreş Anlaşması ile Osmanlı 1. Balkan savaşında yitirdiği Edirne ve Kırklareli'ni geri aldı.
1909 - 1879 yılında kurulan Zaptiye Nezareti kapatılarak, İstanbul Vilayeti ve Emniyet Umumiye Müdüriyeti Teşkilatına dair kanun kabul edildi ve Dahiliye nezaretine bağlı Emniyet Umumiye Müdürlüğü kuruldu.
1908 - Atatürk'ün Selanik'ten Üsküp'e gelişi, gece İttihat ve Terakki Cemiyeti Üsküp şubesinin toplantısında bulunuşu. [Kocatürk]

[TEP]

23 TEMMUZ - JULY 23
Tarihte Bugün - Today in History

https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto3/r22.jpg
Erzurum'da Kongrenin toplandığı okul (23 Temmuz 1919)

The school in Erzurum where the Congress assembled (23 July 1919)
https://www.ataturktoday.com/Resim/TSK/ata-24_k.jpg
Mustafa Kemal, ilk büyük kongreyi (23 Temmuz – 7 Ağustos 1919)
topladığı Erzurum’da hükümet konağı önünde Vali Zühtü Bey, memurlar ve subaylarla
www.tsk.mil.tr/anitkabir/ataturk24.html (http://www.tsk.mil.tr/anitkabir/ataturk24.html)
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto3/r23.jpg
Atatürk, Erzurum Kongresi Günlerinde (23 Temmuz - 7 Ağustos 1919)

Atatürk with his military aids during the Erzurum Congress
(July 23 - August 7 1919)
1939 - Hatay, Anavatan'a katıldı.
Hatay'da yönetim Türk hükümetine devredildi.
1938 - Atatürk'ün, saat 11.30'da Savarona yatı ile Dolmabahçe önünden hareketle Moda, Florya, Adalar ve Boğaz'da bir gezinti yapması. (Bu gezinti esnasında Moda'dan bir motorla gelerek Başbakan Celâl Bayar da yata binmiş, yat geceyi Büyükdere önlerinde demirleyerek geçirmiştir).
1932 - Alman mimar Hermann Jansen'in hazırladığı Ankara Planı onaylandı.
Atatürk'ün, Millet Çiftliği'ne gelişi, daha sonra motorla bir deniz gezintisi yapması.
1927 - Atatürk'ün, Dolmbahçe Sarayı'nda 3. Kolordu Komutanı Şükrü Naili (Gökberk) Paşa, Gümüşhane Milletvekili Hasan Fehmi (Ataç) ve Kastamonu Milletvekili Velet (İzbudak) Beyleri kabulü.
1923 - Atatürk'ün, akşam Lâtife Hanımla beraber Ankara'dan trenle İzmir'e hareketi.
1922 - Atatürk'ün, Batı Cephesi Karargâhı'nın bulunduğu Akşehir'e gelişi.
1921 - Batı Cephesi birliklerinin Sakarya'nın doğusuna doğru çekilme yürüyüşüne devam etmeleri.Türk birlikleri Sakarya'nın doğusuna doğru çekilmeye devam ediyor. Karargâh Polatlı'ya alındı.Meclisin gizli oturumunda hükümet merkezinin Kayseri'ye alınması tartışıldı, ancak Ankara'nın savunulmasında karar kılındı. TBMM'nin gizli oturumda icra vekiller heyeti reisi Fevzi Paşa'nın hükümet merkezinin Kayseri'ye taşınmasına ilişkin Heyet-i Vekile kararını bildiren demeci. (TBMM'de sert tartışmalar. Hatiplerin Ankara'nın savaşsız teslimini kabul etmemeleri. Ankara'nın savunulmasına ve ayrıca cephedeki durumu öğrenmek üzere bir heyet gönderilmesine ilişkin kararı)
Yunan Kralı Konstantin'in Kütahya'ya gelişi.
Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin gizli oturumunda, icra Vekilleri Heyeti Reisi Fevzi (Çakmak) Paşa'nın "Hükümet Merkezi'nin Kayseri'ye nakline dair" Heyet-i Vekile kararını bildiren demeci. (Fevzi Paşa'nın Ankara'nın tahliyesi gerektiğini bildiren demeci üzerine, Büyük Millet Meclisi'nde çok sert tartışmalar olmuş, konuşma yapan milletvekilleri, Ankara'dan harpsiz ayrılmayı kabul etmemişlerdir. Bu oturumda, Ankara'nın savunulmasına, ayrıca cephedeki durumu öğrenmek üzere bir heyet gönderilmesine karar verilmiştir.[Kocatürk]
1920 (20 - 25) - Doğu Trakya Savaşları başladı.

1920 (23-24) - Albay Cafer Tayyar Bey'in (Eğilmez) Yunanlılara tutsak düşüşü.
Yunan kuvvetleri dört koldan taarruza geçti. Lüleburgaz, Babaeski, Hayrabolu, Çerkezköy işgal altına alındı.
Lüleburgaz, Babaeski ve Hayrabolu'nun Yunanlılar tarafından işgali.
Albay Cafer Tayyar (Eğilmez), Havsa-Bostanlı'da Yunalılara esir düştü.
1919 - Erzurum Kongresinin açılışı.
Erzurum Kongresi'nin toplanması ve Mustafa Kemal'in Sivas Kongresi'ne Başkan seçilmesi.

"Milli sınırlar içinde vatan bölünmez bir bütündür. Manda ve himaye kabul edilemez.
Atatürk milli birlik ve bağımsızlık hareketinin temelinin atıldığı kongreyi 23 Temmuz'da burada toplamıştır.
Erzurum Kongresi, Vilayat-ı Şarkiye Müdafaa-ı Hukuk Cemiyet reisi Hoca Raif Efendi tarafından açıldı. Kongreye Erzurum'dan 24, Trabzon'dan 17, Sivas'tan 10, Bitlis'te 3 ve Van'dan 2 olmak üzere toplam 56 delege katıldı.Mustafa Kemal yapılan oylama sonucunda 3 red, 4 çekimser oya karşılık 38 oyla kongre başkanlığına getirildi.
Mustafa Kemal, milli iradenin Anadolu'da gerçekleşeceğini söyledi.
1919 - Erzurum Kongresi toplandı. Mustafa Kemal, Erzurum Kongresi'ne Başkan seçildi.
Erzurum Kongresi başladı. Başkan seçilen Mustafa Kemal Paşa, uzun konuşmasında özetle, "...tarih bir milletin kanını, hakkını, varlığını hiçbir zaman inkar edemez. Bu nedenle böyle bir batıl örtünün arkasından vatanımız ve milletimiz aleyhinde verilen hükümler, kanaatler muhakkak iflasa mahkumdur" dedi. Kongre, 7 ağustosa kadar sürdü.
Erzurum Kongresi'nin açılışı, Atatürk'ün başkan seçilişi ve konuşması: "...Bilinen gerçeklerdendir ki, tarih bir milletin kanını, hakkını, varlığını hiçbir zaman inkâr edemez. Bu nedenle böyle bir bâtıl örtünün arkasından vatanımız ve milletimiz aleyhinde verilen hükümler, kanaatlar muhakkak iflâsa mahkûmdur. Ve işte bütün bu iğrenç zulümlerden ve bu bedbaht acizlerden, tarihimize karşı reva görülen haksızlıklardan müteessir olan millî vicdan, nihayet uyanış haykırışını yükseltmiş ve Müdafaa-i Hukuk-u Milliye ve Muhafaza-i Hukuk-u Milliye ve Müdafaa-i Vatan ve Redd-i İlhak gibi çeşitli isimlerle, fakat aynı mukaddesatın korunmasını temin için beliren milli cereyan, bütün vatanımızda artık bir elektrik şebekesi haline girmiş bulunuyor, işte bu kararlı şebekenin oluşturduğu yiğitlik ruhudur ki, mübarek vatan ve milletin mukaddesatını kurtarma ve himayeye dayanan son sözü söyleyecek ve kararını uygulattıracaktır. Bütün bu amaçları elde etmek için her şeyini buna bağlayan soylu milletimiz içinde bir millî fert gibi çalışmaktan doğan zevk ve övüncü burada şükran ve iftiharla arz eylerim."
Sadrazam Damat Ferit Paşa'nın, Erzurum Kongresi'nin toplanışı nedeniyle ajansa demeci: "Anadolu'da karışıklık zuhur etti. Kanun-u Esasîye aykırı olarak Meclis-i Mebusan adı altında toplantılar vuku buluyor. Bu hareketin, mülkî ve askerî memurlar tarafından önlenmesi gerekir!" [Kocatürk]
1919 - Mimar Muzaffer Bey'in eseri olan ''Hürriyeti Ebediye'' tepesi açıldı.

1919 - The Erzurum Congress begins; Mustafa Kemal is elected Chairman of the Erzurum Congress.
1917 - Atatürk'ün, akşam, İzzettin (Çalışlar) Bey'le beraber İstanbul'da Sipahi Ocağı'na gidişi, gece Akaretler'deki evinde onunla sohbeti.
1914 - Avustarya Macaristan Arşidük Ferdinand’ın öldürülmesi nedeniyle Sırbistan’a ültimatom verdi.
1914 - Austria-Hungary sends an ultimatum to Serbia. Serbia, counting on Russian support, rejects some points of the ultimatum and mobilizes.
1911 - İstanbul'da, Aksaray Yeşiltulumba'da çıkan büyük yangında yaklaşık 300 ev hasar gördü.
1909- Serbesti gazetesinde, İttihat ve Terakki karşıtı yazılarıyla tanınan Gazeteci Hasan Fehmi, Galata Köprüsü'nde kimliği belirlenemeyen bir kişi tarafından tabancayla öldürüldü.
Gazeteci Hasan Fehmi, İttihat ve Terakki aleyhindeki yazıları Serbesti Gazetesi'nde yayınlandıktan sonra vuruldu.
1908 - İkinci Meşrutiyet ilan edildi.
II. Meşrutiyet'in ilanıyla Osmanlı İmparatorluğu anayasal yönetime geçti.
İkinci Meşrutiyetin ilânı (Rumeli'de büyük faaliyet gösteren "İttihat ve Terakki Cemiyeti", aylardan beri Abdülhamit'i, 1876 Anayasası'nı yeniden yürürlüğe koymaya ve kapatılan Meclis-i Mebusan'ı tekrar toplantıya çağırmaya zorluyordu, "İttihat ve Terakki Cemiyeti"nin bu girişimleri, nihayet II. Meşrutiyetin ilânına uzandı. II. Meşrutiyet ilk defa Manastır'da ilân edilmiş, bunu aynı gün Rumeli'nin diğer şehirlerinde de ilân izlemişti. Haberlerin İstanbul'a ulaşması üzerine Padişah Abdülhamit de 23/24 Temmuz gecesi Meşrutiyeti resmen ilân mecburiyetinde kaldı, ikinci Meşrutiyet ilân edildiği zaman Mustafa Kemal, bir yandan kolağası rütbesiyle Selanik'te askerî görevini sürdürmekte, bir yandan da "İttihat ve Terakki Cemiyeti" içinde çalışarak İstanbul'daki siyasî gelişmeleri yakından izlemekte idi. Ancak o, II. Meşrutiyet gibi büyük bir inkılâbı takiben yapılanları kâfi görmüyor, bu fırsattan yararlanılarak memlekette daha büyük ve daha köklü değişikliklerin gerçekleştirilmesi gereğine inanıyordu; fakat kendisinin görüşleri, "İttihat ve Terakki Cemiyeti" ileri gelenlerinin görüş ve düşüncelerine uymadı. Buna rağmen fikirleriyle, onları uyarmaktan da çekinmiyordu).
Atatürk'ün, sabah Üsküp'ten hareketle Selânik'e dönüşü.1908 - Second Constitutional Period begins ( II Meşrutiyet).
The Ottoman Empire returned to a Constitutional Monarchy with the proclamation of the Second Constitution.

[TEP]

24 TEMMUZ - JULY 24
Tarihte Bugün - Today in History

https://www.ataturktoday.com/Resim/Bayrak2.gif
1923 - Lozan Barış Antlaşması imzalandı.
1923 - The Treaty of Lausanne is signed.
https://www.ataturktoday.com/Resim/24Temmuz1923TurkDelegasyonLozan_small.jpg (https://www.ataturktoday.com/Resim/24Temmuz1923TurkDelegasyonLozan.jpg)
Türk Delegasyonu, Lozan 1923
Lozan Barış Antlaşması'nın imzalanması ve Lozan Konferansı'nın sonu
The Turkish Delegation in Lausanne, 1923
The Treaty of Lausanne is signed in Switzerland by Turkey and the Entente powers
https://www.ataturktoday.com/Resim/LozanKonferansiInonuChurchill_small.jpg
24 Temmuz 1923İnönü - Churchill
Lozan Barış Antlaşması'nın imzalanması

July 24, 1923
Treaty of Lausanne is signed
https://www.ataturktoday.com/Resim/LozanKonferansi1_small.jpg
(https://www.ataturktoday.com/Resim/LozanKonferansi1.jpg)24 Temmuz 1923
Lozan Barış Antlaşması'nın imzalanması
https://www.ataturktoday.com/Resim/LozanKonferansi3_small.jpg
(https://www.ataturktoday.com/Resim/LozanKonferansi3.jpg)24 Temmuz 1923
Lozan Barış Antlaşması'nın imzalanması
https://www.ataturktoday.com/Resim/TSK/ata-24_k.jpg
23 Temmuz – 7 Ağustos 1919
Mustafa Kemal, ilk büyük kongreyi
topladığı Erzurum’da hükümet konağı önünde Vali Zühtü Bey, memurlar ve subaylarla
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto3/r23.jpg
Atatürk, Erzurum Kongresi Günlerinde (23 Temmuz - 7 Ağustos 1919)

Atatürk with his military aids during the Erzurum Congress
(July 23 - August 7 1919)
1938 - Atatürk'ün, Lozan Antlaşması'nın 15. yıldönümü nedeniyle telefonla İsmet İnönü'yü aratarak iltifatlarını ve iyi dileklerini iletmesi.
Atatürk'ün, Savarona yatı ile saat 16.30'da Büyükdere önünden ayrılarak Dolmabahçe önüne gelişi, burada bir saat kaldıktan sonra saat 19.00'da hareketle Marmara Ereğlisi önlerine varışı, gece Dolmabahçe önüne dönüşü.
1938 (24-25) - Atatürk'ün, gece saat 1.00'de Savarona yatından Dolmabahçe Sarayı'na geçişi.
1936 - Atatürk'ün, Florya Köşkü'nde Başbakan İsmet İnönü, Dışişleri Bakanı Tevfik Rüştü Araş ve Adalet Bakanı Şükrü Saraçoğlu'nu kabulü.
1933 - Atatürk'ün, Lozan Barış Antlaşması’nın 10. yıldönümü nedeniyle İsmet Paşa'ya telgrafı: "Bugün, Lozan günüdür. Bu günü millete kazandıran zât-ı devletlerini bütün kalbimle tebrik eder ve gözlerinizden öperim."
Atatürk'ün, Yalova'da Millet Çiftliği'nde denize girişi, daha sonra motorla Karamürsel'e gelişi, oradan da İstanbul'a dönüşü.
1932 - Atatürk'ün, Sakarya motoru ile Yalova'dan hareketle Marmara'da bir gezinti yapması, Büyükada'ya uğrayarak Yat Kulüple bir süre dinlenmesi, daha sonra tekrar Yalova'ya dönüşü.
1930 - Atatürk'ün, Lozan Barış Antlaşması'nın 7. yıldönümü nedeniyle Başbakan İsmet (İnönü) Paşa'ya telgrafı: "Lozan Antlaşması'nı imzaladığınız büyük günün şerefli hatırasını kutlar, bundan duyduğum iftiharlarımı takdim eder ve sevgi ile gözlerinizden öperim."
İsmet (İnönü) Paşa'nın Atatürk'ün kutlama telgrafına cevabı: "...Lozan büyük bir eserin ancak bir aynasıdır. Eseri yaratana ve takip edene bağlılığımız ebedîdir, aziz ve büyük Başkanımız!"
Atatürk'ün, Yalova'da kendisini ziyaret eden Fethi (Okyar) Bey'e çiftliklerini ve yapılmakta olan binaları gezdirmesi.
1929 - Atatürk'ün, Lozan Antlaşması'nın 6. yıldönümü nedeniyle İsmet (İnönü) Paşa'ya telgrafı: "Devlet ve milletin bağımsızlığını bütün cihana pek parlak şekilde tanıtan Lozan Barış Antlaşması'nın yıldönümünde, barış yolundaki uğraşı ve çalışmalarınızı takdirde anmak benim için bir zevktir."
1928 - Atatürk'ün, Dolmabahçe Sarayı'nda, Lozan Barış Antlaşması'nın 5. yıldönümü nedeniyle gençliğin teşekkür ve bağlılık duygularını ileten İstanbul Darülfünunu Heyeti'ni kabulü.
Atatürk'ün, Ankara Hukuk Mektebi'nin ilk mezunlarını tebrik telgrafı: "...Ankara Hukuk Mektebi'nin ilk mezunlarını ve profesörlerini tebrik ve mezun efendilerin memlekete hayırlı hizmetlerde bulunmalarını temenni ederim."[Kocatürk]
1927 - Atatürk'ün, Dolmabahçe Sarayı'nda Kahire elçimiz Muhittin (Akyüz) Paşayı kabulü.
1923 - Lozan Barış Antlaşması imzalandı.
Günümüz Türkiye'sinin sınırlarının çizildiği Lozan Antlaşması imzalandı.
Türkiye'nin bugünkü sınırlarını çizen ve Ankara'nın Türkiye'nin meşru hükümeti olarak uluslar arası alanda tanınmasını sağlayan Lozan Barış Antlaşması imzalandı.
Türkiye'nin bağımsız ve egemen bir devlet olarak tanınmasını sağlayan Lozan Barış Antlaşması imzalandı. Gazi Mustafa Kemal: ''Bu antlaşma, Türk milleti aleyhine, yüz yıldan beri hazırlanmış ve Sevr Antlaşması'yla tamamlandığı zannedilmiş bir büyük suikastın yıkılışını ifade eden bir belgedir.''
Atatürk önderliğinde Milli Mücadele’ye başlayan Türk ulusu savaş meydanlarında büyük zaferler kazanmış ve Lozan Antlaşması (24 Temmuz 1923 imzalanmış barış antlaşması) ile siyasi ve hukuki alanda tescil etmiştir. Lozan barış görüşmeleri 8 ay sürmüş ve Türk tarafının kayıtsız şartsız bağımsızlık talebi nedeniyle çetin geçmiştir.
Atatürk der ki: "Bu Antlaşma, Türk milleti aleyhine, asırlardan beri hazırlanmış ve Sevr Antlaşmasıyla tamamlandığı zannedilmiş büyük bir suikastın yıkılışını ifade eder bir vesikadır. Osmanlı devrine ait tarihte örneği bulunmayan bir siyasî zafer eseridir."[Kocatürk]
Atatürk'ün, Lozan Antlaşması'nın imzalanması üzerine İsmet Paşa'ya tebrik telgrafı: "Memlekete bir dizi faydalı hizmetlerden ibaret olan ömrünüzü bu defa da tarihî bir başarıyla taçlandırdınız!"
Atatürk'ün, Lozan Antlaşması'nın imzası ve kurban bayramı nedeniyle orduya tebrik mesajı: "...Harp sahasında olduğu kadar siyasî sahada da Türk milletinin hakları, ısrarla ve ehliyetle savunulmuştur. Şimdiye kadar hiçbir ordunun tahammül etmediği derecede ağır bir görevi, büyük mazisinin şöhretine lâyık bir surette yerine getirmiş olan kahraman ordumuz, bugün kurtulan vatanın ufuklarında bayram ve barış güneşinin beraber doğduğunu görüyor. Dünya ve tarih karşısında Türk milletine karşı üstlendikleri görevi başarmaktan dolayışimdi pek haklı olarak mutluluk ve iftihar duyan aziz silâh arkadaşlarımın, aynı mutluluk ve iftihar hissiyle bayramlarını tebrik ediyorum."
Atatürk'ün, eski Macar Başbakanı Frederik'e yazdığı mektubun, Macar Milli Meclisi'nde şiddetli alkışlarla karşılanması: "...istikamet, metanet ve nefisten fedakârlık, zafere ulaştırır. Ümitsizliğe düşmeyiniz. Zira gelecek, arzu ve imanı olana vaat edilmiştir." [Kocatürk]
1923 - Treaty of Lausanne signed.
The Treaty of Lausanne is signed in Switzerland by Turkey and the Entente powers that fought in World War I. After the collapse of the Ottman Empire and the end of the Turkish War of Independence (led by Mustafa Kemal Ataturk) the Treaty of Lausanne recognized the Republic of Turkey as a sovereign and independent nation.
1922 - Atatürk'ün, Akşehir'den Konya'ya gelişi, burada General Townshend'i kabulü ve görüşmesi: "...Evet, karşımızdaki düşmanın çok kuvvetli olduğunu biliyorum. Fakat insaniyeti savunanlar ölümle tehdit edilmelerine rağmen ölmezler ve ebediyen yaşarlar!"
Atatürk'ün, Konya'da Karargâh binası balkonundan Konyalılara hitabı: "Gayelerimiz, kesinlikle gerçekleşecektir!"
Atatürk'ün, Kâzım Karabekir'e telgrafı: "...Büyük Millet Meclisi'nin fevkalâde vaziyeti sebebiyle diğer meclislerle karşılaştırma yapılamayacak derecede gizli oturumlar yapılmış ve şimdiye kadar vuku bulan gizli oturum miktarı 197'ye ulaşmıştır." [Kocatürk]
1921 - Köprühisar ve Kavaklı'nın Yunanlılar tarafında işgali.
Fevzi Paşa, Ankara’nın boşaltılmasına ilişkin kararı açıkladı
1920 - Fransızlar Halep'i işgal etti.
Babaeski düşman istilasına uğradı.
Atatürk'ün, Bakû'de bulunan Halil (Kut) Paşa'ya mektubu.
1920 (23-24) - Albay Cafer Tayyar Bey'in (Eğilmez) Yunanlılara tutsak düşüşü.
1920 (20-25) - Doğu Trakya Savaşları başladı.
1919 - Erzurum Kongresi (23 Temmuz - 7 Ağustos).
Erzurum Kongresi, Damat Ferit Paşa'nın iddialarına cevap verdi.Kongre aynı zamanda Meclis-i Mebusan'ın toplanmasını istedi.
Erzurum Kongresi'nin, Sadrazam Damat Ferit Paşa'nın 23 Temmuz 1919 tarihli ajans demecini, Padişah'a, Sadrazam'a, belediye reislerine, cemiyetlere, mülkî memurlara ve bütün komutanlara gönderdiği telgrafla cevaplaması: "Kongreyi, Meclis-i Mebusan niteliğinde göstererek esasen bir seneye yakın zamandan beri her defa Kanun-u Esasî'nin ilgili maddesine aykırı hareket eden Hükûmet'in, milleti haksız yere suçlaması gerçeğin ne derecelerde tahrif edildiğine bariz bir örnektir. Askerî ve mülkî memurların, vatanın yüksek menfaatlerini muhafazaya hizmet eden heyetlerden ibaret olması itibariyle de aynı gayeyi temine yönelmiş olan millî amaçlar için ellerinden gelen kolaylığı ve yardımı göstermeleri icap ederken önleme ve durdurma ile ihtar buyurulmaları insan zihninin iyiye yormaya güç bulamayacağıişlerdendir."

1919 - Nationalist congress in Erzurum; Mustafa Kemal elected chairman.
1913 - Atatürk'ün kurmay başkanlığını yaptığı Bolayır Kolordusunun -Bahr-i Sefid Boğazı Kuva-yi Mürettebe Komutanlı*ğının kaldırılması üzerine- doğrudan Başkomutanlık Vekâleti'ne bağlanması.
1908 - İkinci Meşrutiyet ilan edildi.
Türk basınında sansür uygulaması kaldırıldı. 24 Temmuz, sonraki yıllarda Basın Bayramı olarak kutlanmaya başlandı.
Abdülhamit'in emriyle yayımlanan resmi bildiriyle ilan edildi. İttihat ve Terakki Cemiyeti'nin baskısıyla şekillenen İkinci Meşrutiyet, aynı gün sansürsüz yayımlanan gazetelerde halka duyuruldu.
İttihatçılar 23 Temmuz 1908 sabahı Selanik hükümet konağını işgal ettiler. Ayaklanmanın tüm ülkeye yayılacağından çekinen II. Abdülhamit, aynı gün İkinci Meşrutiyet'i ilan etmek zorunda kaldı.
İkinci Meşrutiyet dönemi ağırlıklı olarak İttihat ve Terakki hükümetlerinin yönetiminde geçti. Devlet yönetiminde İttihat önderleri Enver Paşa, Talat Paşa ve Cemal Paşa etkili oldular. Bu dönemde Osmanlı Devleti, Trablusgarp, Balkan ve I. Dünya savaşlarına girdi. Üç savaşta da yenilgiyle ve toprak kayıplarıyla çıktı. I. Dünya Savaşı’nın hemen ardından VI. Mehmet, İtilaf Devletleri’nin baskısıyla 21 Aralık 1918’de parlamentoyu kapattı.
1908 - Proclamation of the Second Constitutional Period ( II Meşrutiyet).

[TEP]

25 TEMMUZ - JULY 25
Tarihte Bugün - Today in History

https://www.ataturktoday.com/Resim/TSK/ata-24_k.jpg
Mustafa Kemal, ilk büyük kongreyi (23 Temmuz – 7 Ağustos 1919)
topladığı Erzurum’da hükümet konağı önünde Vali Zühtü Bey, memurlar ve subaylarla
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto3/r23.jpg
Atatürk, Erzurum Kongresi Günlerinde (23 Temmuz - 7 Ağustos 1919)

Atatürk with his military aids during the Erzurum Congress
(July 23 - August 7 1919)
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto3/r22.jpg
Erzurum'da Kongrenin toplandığı okul

The school in Erzurum where the Congress assembled
1937 - Atatürk'ün, akşamüzeri Florya'dan yatla Moda'ya geçerek deniz yarışlarını izlemesi, gece Moda Deniz Kulübü'nün balosunu şereflendirmesi, tekrar Florya'ya dönüşü. [Kocatürk]
1936 - Atatürk'ün, Montrö Sözleşmesi'nin imzası nedeniyle tebrik telgrafı gönderen İran Şahı Rıza Pehlevi'ye teşekkürü.
1935 - Atatürk'ün, saat 18.45'de Şişli Sağlık Yurdu'na gidişi, burada hasta bir dişine küçük bir müdahale yapılması.
1933 - Lev Troçki, sığınmacı olarak Heybeliada'dan Fransa'ya gitti.
Atatürk'ün, akşamüzeri, bir deniz kazası geçiren Millî Eğitim Bakanı Reşit Galip'i Moda'daki köşkünde ziyareti.
Atatürk'ün, akşam Ertuğrul yatıyla İstanbul'dan Yalova'ya geçişi.
1931 - Cumhuriyet'in ilk basın yasası olan Matbuat Kanunu TBMM'de kabul edildi.
Yeni kanun "hilafet", "saltanat", "anarşizm", "komünizm" yanlısı yayınlara ilk kez açık yasak getiriyor, hükümete de "ülke çıkarlarına ters düşme" durumunda yayınları "geçici kapatma" yetkisi tanıyordu. Basın üzerinde denetimi arttıran bu yasaya karşı çıkan tek milletvekili, gazeteci Hakkı Tarık Bey (Us) oldu.
1927 - Atatürk'ün, Dolmabahçe Sarayı'nda içişleri Bakanı Cemil (Uybadin) Beyi kabulü.
1926 - Atatürk'ün, Moskova'dan gelen Rus havacısı Mecalop ve Rus gazetecisi Kolcuni'yi, Sovyet Elçisi Suriç'in refakatinde kabulü.
1924 - Atatürk'ün, Cebeci bölgesinde otomobille bir gezinti yapması.
1921 - Türk ordusu büyük güçlükler altında geri çekilmesini tamamlayarak, Sakarya'nın doğusunda mevzilendi. Batı Cephesi'nde Türk ordusunun geri çekilme yürüyüşünü tamamlayarak Sakarya nehrinin doğusuna çekilmesi.
Yunanlıların Yenişehir'i üçüncü kez işgali.
Batı Cephesi'nde Türk Ordusunun -geri yürüyüşünü ta*mamlayarak- tamamen Sakarya nehrinin doğusuna çekilmesi.
Atatürk'ün, Kâzım Karabekir'in, Meclisle kabul edilen Anayasa ve kurulan Müdafaa-i Hukuk Grubu hakkında aydınlatılmasını isteyen 11.7.1921 tarihli telgrafına cevabı: "Bugünkü Büyük Millet Meclisi, Müdafaa-i Hukuk örgütünün esas ilke olarak tespit etmiş olduğu görüşler üzerinde ısrarla ve azimle yürümektedir. Müdafaa-i Hukuk Grubu, bu grubun programını teşkil eden esas maddede izah olunduğu şekilde, memleketin tam bir bağımsızlık içinde barışa kavuşmasını temin gibi kısa ve kesin bir gaye ile kurulmuştur." [Kocatürk]
1920 (20 - 25) - Doğu Trakya Savaşları başladı.
1920 - Yunanlıların Edirne'yi işgali. Yunan kuvvetleri Doğu Trakya'nın tamamını ellerine geçiriyor ve Edirne Yunanlılar tarafından işgal edildi.
Havsa ve Pınarhisar'ın Yunanlılar tarafından işgali.
İngilizler tarafından boşaltılan Batum'u Gürcülerin işgali üzerine Ankara Hükümetinin protestosu.
Kırklareli, Malkara ve Lalapaşa'nın Yunanlılar tarafından işgali.
Uzunköprü'nün Yunanlılar tarafından işgali.
Şile'nin işgali.
Halep'in Fransızlar tarafından işgali.
1919 - Erzurum Kongresi (23 Temmuz - 7 Ağustos).
Dahiliye Nazırı Adil Bey'in, Sivas Valisi Reşit Paşa'ya yazısı: "Gerek Mustafa Kemal Paşa'nın ve gerek Rauf Bey'in girişimleri, her ne fikre ve niyete dayanırsa dayansın, memleketin yüksek menfaatlerine her halde aykırı ve zararlıdır(!).. Görevli olmayanların -her kim olursa olsun- devlet işleri ve devlet işlemlerine aslı hiçbir vesile ile karıştırılmaması ve müdahalede ısrar edenlerin aynı şekilde -her kim olursa olsun- yakalanarak kanunun pençesine teslimiyle, haklarında kanunen gerekecek işlemin yapılması (!)... " (Reşit Paşa, hâtıralarında der ki: "..İstanbul, Mustafa Kemal Paşa'ya karşı açtığı harbi şiddetlendirmiş ve bir hamlede bitirmeye azmetmiş olacak ki bize bu telgrafları birbiri ardınca yolluyordu; fakat bu hamlelerde alıklık, şaşkınlık izleri de yine belli idi. Çünkü Paşa'nın Erzurum'da olduğunu unutup tutuklama emrini bana veriyordu). [Kocatürk]
1919 - Nationalist congress in Erzurum; Mustafa Kemal elected chairman.

[TEP]

26 TEMMUZ - JULY 26
Tarihte Bugün - Today in History


https://www.ataturktoday.com/AtaturkGunlugu/TemmuzJuly/26_files/image002.jpg
26 Temmuz 1927
Dolmabahçe Sarayı merdivenlerinde
https://www.ataturktoday.com/Resimler/26Temmuz1927Dolmabahcede_small.jpg (https://www.ataturktoday.com/Resimler/26Temmuz1927Dolmabahcede.jpg)
26 Temmuz 1927 Dolmabahçe'de
https://www.ataturktoday.com/Resim/TSK/ata-24_k.jpg
Mustafa Kemal, ilk büyük kongreyi (23 Temmuz – 7 Ağustos 1919)
topladığı Erzurum’da hükümet konağı önünde Vali Zühtü Bey, memurlar ve subaylarla
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto3/r23.jpg
Atatürk, Erzurum Kongresi Günlerinde (23 Temmuz - 7 Ağustos 1919)

Atatürk with his military aids during the Erzurum Congress
(July 23 - August 7 1919)
1938 - Atatürk'ün, Dolmabahçe Sarayı'nda İzmir, Afyon ve Kütahya'daki askerî denetlemelerden dönen Genelkurmay Başkanı Fevzi Çakmak'ı, Başbakan Celâl Bayar'la beraber kabulü ve kendisinden bilgi alışı.
İsmet İnönü'nün, Atatürk'e mektubu: "Büyük, Sevgili Atatürk, Lozan günü vesilesiyle iltifatınızı söyletmek lütfunda bulundunuz. Kendi ıstırabınızı unutarak bana yeniden sağlık, bahtiyarlık verdiniz. Şükran ve minnetlerimi kabul buyurunuz. Velinimetim Atatürk, kesinlikle eminim ki bu hastalık günlerini geçireceğiz. Siz, bütün afiyet ve neşenizle ve şerefle daha çok uzun seneler millet ve memleketi idare buyuracaksınız. Derin tazimle ve dayanılmaz bir özleyişle ellerinizden öperim velinimetim."
1930 - Başyazarlığını Selim Ragıp (Emeç) Bey'in yaptığı Son Posta Gazetesi İstanbul'da yayınlanmaya başladı.
Atatürk'ün, demiryolunun Sivas'a ulaşması nedeniyle Bayındırlık Bakanı Recep (Peker) Bey'e telgrafı: "Doğuya giden demiryolunun Sivas'a ulaşmasından pek memnun oldum. Sizinle beraber kıymetli mühendislerimizin, memleketin servet ve refahını yükseltecek olan bu mühim ve hayırlı işi başarmak hususundaki muvaffakiyetleri takdir ve tebrike değerdir."
1928 - Türkçülük hareketinin önde gelen isimlerinden Tunalı Hilmi Bey vefat etti.
Atatürk'ün, gece "Çocuk Esirgeme Kurumu" ve "Türk Maarif Cemiyeti" balolarını şereflendirmesi.
1927 - Mustafa Kemal, Lozan Antlaşması'nın dördüncü yıl dönümünde, "Türk milleti için siyasi bir zafer teşkil eden bu antlaşmanın Osmanlı tarihinde emsali yoktur" dedi.
Atatürk'ün, Lozan Antlaşması'nın 4. yıldönümü nedeniyle Dolmabahçe Sarayı'nda kendisini ziyaret eden İstanbul Darülfünunu Hukuk Fakültesi Heyeti'ne söyledikleri: "...Lozan Barışı, Türk tarihinde bir dönüm noktasıdır. Türk milleti için siyasî bir zafer oluşturan bu antlaşmanın Osmanlı tarihinde örneği yoktur!"
1926 - Atatürk'ün, korgeneralliğe yükselişi nedeniyle Fahrettin (Altay) Bey'e tebrik telgrafı: "...Bu vazifeyi yaparken sizin Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşuna ve vatanın kurtuluşuna esas olan Millî Mücadele'de ve muharebe meydanlarında gösterdiğiniz fedakârcasına çalışmalarınızı takdirle anıyorum."
1921 - Atatürk'ün, Ankara'dan hareketle Polatlı'da Batı Cephesi Karargâhı'na gelişi ve ordunun durumu hakkında bilgi alışı.
Atatürk'ün, Batı Cephesi Karargahı'ndan Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne telgrafı: "...Askerî vaziyetimiz her suretle güven vericidir."
Atatürk'ün, Kâzım Karabekir'e 25.7.1921 günkü telgrafına ek telgrafı: "...İlerlemek yolunda vuku bulacak her önemli girişimin, kendisine göre mühim sakıncaları vardır. Bu sakıncaların asgari düzeye indirilmesi için gerekli önlem ve girişimlerde kusur etmemek lâzımdır."[Kocatürk]
1919 - 2. Balıkesir Kongresi toplandı.
Balıkesir'de ikinci bir Milli Kongre toplanması.
Balıkesir Hareket-i Milliye ve Redd-i İlhak Kongresi adıyla toplanan İkinci Balıkesir Kongresi toplandı.
1919 - Erzurum Kongresi (23 Temmuz - 7 Ağustos).
Erzurum Kongresi'nde delegeler Damat Ferit Paşa aleyhine sert konuşmalar yaptı.
1919 - Nationalist congress is held in Erzurum; Mustafa Kemal is elected chairman.
1916 - Atatürk'ün, Muş cephesinden Silvan'a dönüşü.

[TEP]

27 TEMMUZ - JULY 27
Tarihte Bugün - Today in History

https://www.ataturktoday.com/Resim/TSK/ata-24_k.jpg
Mustafa Kemal, ilk büyük kongreyi (23 Temmuz – 7 Ağustos 1919)
topladığı Erzurum’da hükümet konağı önünde Vali Zühtü Bey, memurlar ve subaylarla
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto3/r23.jpg
Atatürk, Erzurum Kongresi Günlerinde (23 Temmuz - 7 Ağustos 1919)

Atatürk with his military aids during the Erzurum Congress
(July 23 - August 7 1919)
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto3/r22.jpg
Erzurum'da Kongrenin toplandığı okul

The school in Erzurum where the Congress assembled
1936 - Atatürk'ün, Florya Köşkü'nde Başbakan İsmet İnönü'yü kabulü.
1933 - Gazi Mustafa Kemal, Dolmabahçe'de eski Afgan Kralı Amanullah Han'la görüştü.
Atatürk'ün, Adatepe torpidosuyla Yalova'dan İstanbul'a dönüşü ve Dolmabahçe Sarayı'nda eski Afgan Kralı Amanullah Han'ı kabulü.
Atatürk'ün, akşam Adatepe torpidosu ile İstanbul'dan Yalova'ya geçişi ve geminin hatıra defterine yazdıkları: "Adatepe ile yaptığım kısa yolculuğun değerli hatırasını unutmayacağım. Yakından tanımak fırsatına sahip olduğum seçme deniz komutanlarımız, genç subaylarımız ve denizcilerimizle iftihar ettim."
1932 - İzmir'de Gazi Heykeli'nin açılış töreni ve Başbakan İsmet Paşa'nın söylevi.
1926 - İzmir Suikastı sanıklarından Kara Kemal yakalanmak üzereyken intihar etti.
1923 - Atatürk'ün, Lâtife Hanım'la beraber Ankara'dan İzmir'e gelişi.
Atatürk'ün, akşam Göztepe'de kalmakta olduğu köşkün penceresinden halkı selâmlaması ve söyledikleri: "...Memleket ve milletin menfaatine yan bakanların yeri ya denizin dibi yahut toprakların altıdır."
1922 - Mustafa Kemal Paşa, Büyük Taarruz'a hazırlanma emrini verdi.
Mustafa Kemal, Konya'dan ordu karargâhının olduğu Akşehir'e döndü. Burada, büyük bir taarruz için hazırlıkların tamamlanmasını istedi.
1922 (27-28 ) - Atatürk'ün, Akşehir'e çağrılan ordu komutanlarına gece Büyük Taarruz plânını açıklaması ve bu plân üzerinde umumî görüşmeler yapılması. [Kocatürk]
General Townshend'ın, İngiltere'ye raporu: "Türk millî ordusu güçlü ve etkindir, İngiltere hükümeti bunu kavrayabilmiş değildir. Yepyeni bir Türkiye doğmuştur. Bu da İngiltere'de henüz anlaşılmış değildir. Türk'ü Avrupa dışına, Anadolu'ya itmeye çalışmak çılgınlıktır."[Kocatürk]
1920 - İpsala, Şarköy, Rize, Demirköy'ün Yunanlılar tarafından işgali.
Yunan Kralı Aleksandros'un Edirne'ye girişi.
Atatürk'ün, milletvekillerinden oluşan bir heyetle Ankara'dan akşam Batı cephesine hareketi.
1919 - Erzurum Kongresi (23 Temmuz - 7 Ağustos).
İstanbul'daki İngiliz Yüksek Komiseri Amiral Calthorpe'un, Lord Curzon'a teli: "...Meclisin İstanbul'da toplanmasına engel olunsa dahi, bunun dahilde herhangi bir yerde toplanmasına kimse mâni olamayacak! Esasen, Mustafa Kemal halen Erzurum'da bir kongre toplamakla meşgul!" [Kocatürk]
1919 - Nationalist congress in Erzurum; Mustafa Kemal elected chairman.
1918 - Atatürk'ün, Karlsbad'dan hareketle akşam Viyana'ya gelişi. (Atatürk, İstanbul'a acele dönmesinin arzu edildiğine dair yaveri Cevat Abbas'tan aldığı telgraf üzerine Karlsbad'dan ayrılmış, ancak gribe tutulması nedeniyle 4-5 gün Viyana'da kaldıktan sonra İstanbul'a hareket etmiştir). [Kocatürk]
1916 - Atatürk'e, Birinci Dünya Savaşı, özellikle Çanakkale muharebelerindeki üstün başarıları nedeniyle Avusturya-Macaristan Hükûmeti'nce Üçüncü Rütbe'den Muharebe Liyakat Madalyası verilmesi.

[TEP]

28 TEMMUZ - JULY 28
Tarihte Bugün - Today in History

https://www.ataturktoday.com/Resim/TSK/ata-24_k.jpg
Mustafa Kemal, ilk büyük kongreyi (23 Temmuz – 7 Ağustos 1919)
topladığı Erzurum’da hükümet konağı önünde Vali Zühtü Bey, memurlar ve subaylarla
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto3/r23.jpg
Atatürk, Erzurum Kongresi Günlerinde (23 Temmuz - 7 Ağustos 1919)

Atatürk with his military aids during the Erzurum Congress
(July 23 - August 7 1919)
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto3/r22.jpg
Erzurum'da Kongrenin toplandığı okul

The school in Erzurum where the Congress assembled
1939 - Demiryolu Aşkale'ye ulaştı.
1936 - Atatürk'ün, Florya'dan Sakarya motoruyla Haydarpaşa'ya gelerek trenle Ankara'ya hareketi.
1930 - Atatürk'ün, Yalova'da yakın arkadaşlarıyla sohbeti ve Fethi (Okyar) Bey'e söyledikleri: "...Memlekette muhalif bir parti kurmak lâzımdır. Böyle bir parti kurulursa Meclis'te münakaşa daha serbest olur. Meselâ, siz böyle bir partinin başına geçerseniz bildiklerinizi serbestçe Meclis'te söylersiniz; bu suretle uygulamada görülen birçok hataların önü alınmış olur." [Kocatürk]
1929 - 48 ülke, savaş esirlerine ilişkin Cenevre Konvansiyonu imzalandı.
1927 - Atatürk'ün, Dolmabahçe Sarayı'nda Ordu Müfettişi Ali Sait (Akbaytogan) Paşa, İstanbul Şehremini Muhittin (Üstündağ) ve İzmir Milletvekili Şükrü (Saraçoğlu) Beyleri kabulü.
1923 - Atatürk'ün, İzmir'de kurularak çalışmalarına başlayan İhtiyat Zabitleri Cemiyeti'ne onbin lira bağışta bulunması.
1922 (27-28) - Akşehir'e çağrılan ordu komutanlarına gece, Mustafa Kemal Paşa tarafından Büyük Taarruz Planı açıklanarak görüşmeler yapılması.
1921 - Kütahya'da toplanan Yunan Savaş Meclisi, Ankara'ya yürüme kararı aldı.
1920 - Taşnak Ermeni Hükümeti'nin Ankara Hükümetinin 8.7.1920 tarihli ültimatomuna Oltu'nun kendilerine ait olduğunu bildiren yanıtı.
Enez'in Yunanlılar tarafından işgali.
1920 (27-28) - Atatürk'ün, Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti ile mülkî ve askerî makamlar arasındaki ilişki ve görevleri düzenleyen Bakanlar Kurulu kararlarını valiliklere, cephe komutanlıklarına ve Müdafaa-i Hukuk Merkez Heyetlerine bildiren genelgesi: "Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti Merkez ve idare Heyetleri, bölgenin en büyük mülkiye memurunun emri altındadır. ..Müdafaa-i Hukuk heyetlerinin hükümet idaresine müdahale etmesi, kendi emirlerinde silâhlı kuvvet bulundurması hiçbir kayıt ve şarta bağlı olmaksızın kesin şekilde yasaktır." [Kocatürk]
Atatürk'ün, Ankara'dan Eskişehir'e gelişi, Batı Cephesi Komutanı Ali Fuat Paşa ile görüşmesi ve Bilecik'e hareketi (Geceyi Bilecik'te geçirmiştir).
1919 - Erzurum Kongresi (23 Temmuz - 7 Ağustos).
1919 - Nationalist congress in Erzurum; Mustafa Kemal elected chairman.
1915 - Atatürk'ün, Kurmay Başkanı İzzettin (Çalışlar) Bey'le beraber 27. ve 57. Alay cephelerini gezmesi.
28 Temmuz 1915 Tarihinde 15 nci Kolordu Kumandanlığı'na ve seneyi mezkûrede (Ağustos) 16 ncı Kolordu Komutanlığı'na tayin buyrulmuştur.
1914 - Birinci Dünya Savaşı'nın başlangıcı.
Avusturya-Macaristan İmparatorluğunun Sırbistan'a savaş ilan etmesi.
(Arşidük Franz Ferdinand Avusturya-Macaristan İmparatorluğu varisi
28 Haziran 1914'da uğradığı suikast sonucu ölmüştür.
Bu suikast Birinci Dünya Savaşı'nın başlangıcı sayılır).
1914 - World War I begins.
Austria-Hungary declares war on Serbia after it fails to meet the conditions of an ultimatum it set on July 23 following the Sarajevo assassination.
In the aftermath of the assassination of Archduke Franz Ferdinand (on June 28 1914 in Sarajevo) Austria declares war on Serbia, which it accuses of provoking the assassination.
Germany declares support of Austria.
(July 28 -August 6) - A tangle of European alliances aligns Germany with Austria-Hungary against Russia, France, and Great Britain. Italy remains temporarily neutral.
1913 - Bağdat demiryolu açıldı.

[TEP]

29 TEMMUZ - JULY 29
Tarihte Bugün - Today in History

https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto3/r23.jpg
Atatürk, Erzurum Kongresi Günlerinde (23 Temmuz - 7 Ağustos 1919)

Atatürk with his military aids during the Erzurum Congress
(July 23 - August 7 1919)
https://www.ataturktoday.com/Resim/TSK/ata-24_k.jpg
Mustafa Kemal, ilk büyük kongreyi (23 Temmuz – 7 Ağustos 1919)
topladığı Erzurum’da hükümet konağı önünde Vali Zühtü Bey, memurlar ve subaylarla
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto3/r22.jpg
Erzurum'da Kongrenin toplandığı okul

The school in Erzurum where the Congress assembled
1936 - Atatürk'ün, İstanbul'dan Ankara'ya gelişi.
1932 - Atatürk'ün, Millet Çiftliği'nde İsmet Paşa'yı kabulü.
1930 - Atatürk'ün gece Fethi (Okyar) Bey'le beraber, Ertuğrul yatı ile Yalova'dan İstanbul'a hareketi.
1928 - Atatürk'ün, izinli olarak Türkiye'ye dönen Sofya Elçimiz Hüsrev (Gerede) Bey'i kabulü.
Atatürk'ün, Güzel Sanatlar Birliği Edebiyat Şubesi adına Halit Ziya (Uşaklıgil) ve Hüseyin Rahmi (Gürpınar) Beyleri kabulü ve kendisine teklif edilen bu şubenin fahrî başkanlığını kabul edişi.
1925 - Lâtife Hanım'ın, İzmir'den Salih (Bozok) Bey'e mektubu: "...Salih Bey, bundan üç yıl önce bana karşı babalık vazifesini yapacağını, babama vaat etmiştin. O şimdi Avrupa'da; işlerine mâni olmamak için burada olduğumu haber bile vermedim. ..Öksüzüm, kimsem yok. Onun için ikinci babalık vazifesini üzerine alan ve sözünün eri olan Salih Bey'e yazıyorum. Git Paşa ile görüş. Ben kocamdan eminim. Çünkü değerbilirdir, yüksek ruhludur, insandır. Aramızdaki gerginliğe son vermesini, güzel bir mazinin vereceğini kuvvetle rica et. Ben kendisine yazdığım bir mektupla seni eşinle göndermesini rica ettim. Bir haftadır uykusuz, gıdasız, idama mahkûmum. Sebebi çocukluk; halbuki çocuklar bu ağır cezadan bağışlanmıştır." [Kocatürk]
1923 - Atatürk'ün, Yahya Kemal (Beyatlı) Bey'e, Urfa milletvekilliğine seçilmesi nedeniyle memnuniyetini bildiren ve başarı temenni eden telgrafı.
1922 - Yunanistan'ın İtilaf Devletleri'ne "Milli Türk Hükümeti'ni barışa zorlayacak tek çarenin, İstanbul'un kendileri tarafından işgali olacağını" bildiren notası.
İtilaf Devletleri'nin Yunanistan'a İstanbul'u, işgal etmelerine izin vermeyeceklerini bildiren notası.
1921 - Cemal Paşa'nın, Kabil'den Atatürk'e mektubu: "...İlâhî bir nurun kalbinizde doğurduğu ışıkla, milletin ruhundaki yiğitlik âbidesini aydınlattınız. Şimdi bütün zindeliği ile ayağa kalkmış milletin başına geçtiniz. Dünyaya harikalar gösteriyorsunuz. Allah yolunuzu açık, kılıcınızı keskin etsin! Benden sizlere, maiyetinizde Türklüğün, Müslümanlığın hayrı için can veren kahramanlara kardeşçe binlerce selâmlar ve hürmetler!"
1920 - Atatürk'ün, Bilecik çevresindeki kuvvetleri teftişi, akşam Pazarcık'a gelişi (Geceyi burada geçirmiştir).[Kocatürk]
1919 - Mustafa kemal Paşa ve Rauf Bey'in derhal yakalanarak, İstanbul'a gönderilmelerinin mülki memurlara bildirilmesi hakkında hükümet kararı.
İstanbul'da Meclis-i Vükelâ (Bakanlar Kurulu) Mustafa Kemal ile Rauf Bey'in hemen İstanbul'a getirilmesini istedi.
1919 - Erzurum Kongresi (23 Temmuz - 7 Ağustos).
Vükelâ Meclisi'nin, Atatürk ve Rauf Bey'in derhal yakalanarak İstanbul'a gönderilmelerinin mülkî memurluklara bildirilmesi kararı.
1919 - Nationalist congress continues in Erzurum, where Mustafa Kemal was elected chairman.
1916 - 2. Ordu Komutanı Ahmet İzzet Paşa'nın, Kurmay Başkanı Albay İsmet (İnönü) Bey'le beraber Diyarbakır'dan Silvan'a gelerek, ordunun ilerideki harekâtı hakkında Atatürk'le görüşmesi ve geceyi Silvan'da geçirişi.
1914 - (July 29 - December 9) - Austria-Hungary invades Serbia but is repeatedly repulsed.
1912 - Atatürk'ün, Derne'den, Selanik'te Binbaşı Behiç (Erkin) Bey'e mektubu: "... Askerleri siyasetle uğraşmaktan men için bir kanun maddesi yapmışlar. Ben iki yıl önce tesadü*fen bulunduğum bir kongrede, 'Askerleri bırakınız' dediğim için gerici oldum; idama mahkûm edildim. Zaman ve olay*lar, her türlü gerçekleri kanıtlar ve meydana çıkarır. Fakat bazen böyle bir öldürücü darbe indirerek!" [Kocatürk]

[TEP]

30 TEMMUZ - JULY 30
Tarihte Bugün - Today in History

https://www.ataturktoday.com/Resim/TSK/ata-24_k.jpg
Mustafa Kemal, ilk büyük kongreyi (23 Temmuz – 7 Ağustos 1919)
topladığı Erzurum’da hükümet konağı önünde Vali Zühtü Bey, memurlar ve subaylarla
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto3/r23.jpg
Atatürk, Erzurum Kongresi Günlerinde (23 Temmuz - 7 Ağustos 1919)

Atatürk with his military aids during the Erzurum Congress
(July 23 - August 7 1919)
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto3/r22.jpg
Erzurum'da Kongrenin toplandığı okul

The school in Erzurum where the Congress assembled1938 - Atatürk'ün, sabah -Bükreş'ten dönen- Dışişleri Bakanı Tevfik Rüştü Aras'ı, öğleden sonra -Ankara'dan gelen- İçişleri Bakanı Şükrü Kaya'yı kabulü ve görüşmesi.
Atatürk'ün, öğleden sonra Başbakan Celâl Bayar'la Dışişleri Bakanı Tevfik Rüştü Aras'ı beraber kabulü ve görüşmesi.
Atatürk'e, Dolmabahçe Sarayı'nda sürekli ve danışman hekimler tarafından muayene ve konsültasyon yapılması.
1934 - Atatürk'ün, Ertuğrul yatı ile Yalova'dan İstanbul'a dönüşü.
1932 - Atatürk'ün, İzmir'de 27 Temmuz 1932 günü yapılan Gazi Heykeli'nin açılış töreni nedeniyle, Belediye Başkanı Dr. Behçet (Uz) Bey'in şehir adına çektiği saygı ve bağlılık telgrafına cevabı: Millî Mücadele heyecanımızın sembolü olan güzel İzmir'de heykelimin dikilmesi vesilesiyle muhterem İzmirlilerin hakkımda gösterdikleri değerbilirlik ve çok asilâne duygulardan pek heyecanlıyım. Muhterem izmirlilere teşekkürlerimin, selâm ve sevgilerimin ulaştırılmasını rica ederim."
1930 - Atatürk'ün, akşam Büyükdere'de Fethi (Okyar) Bey'in evine yemeğe gelişi ve sohbet esnasında bir sözü: "Sizin partinizin ismini buldum: Serbest Cumhuriyet Fırkası. Bu isme ne dersiniz?"
Atatürk'ün, sabah Yalova'dan İstanbul'a gelişi.
1929 - Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal'e suikast girişimi iddiasıyla yargılanan Kadriye Hanım ve arkadaşları beraat ettiler.
1924 - Antep mebusu Kılıç Ali, gazeteci Celal Nuri'nin (İleri) başını silahının kabzasıyla yaraladı.
Atatürk'ün, akşam İsmet Paşa'yı Çankaya'da yemeğe alıkoyması.
1922 - Başkomutan Mustafa Kemal, Genelkurmay Başkanı Fevzi ve Garp Cephesi Komutanı İsmet Paşalar, Akşehir'de ''Büyük Taarruz''un ayrıntılarını görüştüler.
Yunanlılar İzmir'de yaptıkları mitingde İyonya Devleti'nin temelinin burada oluşturulan özerk bölge olduğunu ilan etti.
Atatürk'ün, Akşehir'de, Genelkurmay Başkanı Fevzi Paşa ve Batı Cephesi Komutanı İsmet Paşa ile yapılacak taarruzun ayrıntılarını tespit etmeleri.
1921 - TBMM gizli oturumunda, "Hükümet ve Meclisin mümkün olduğu kadar Ankara'da faaliyetine devamına, hakiki lüzum ve zaruret hasıl olduğu takdirde, yeni bir karar alınmasına ilişkin" önergenin kabulü.

1921 - Yunan Kralı Konstantin yanında başbakan Gunaris ve bakanlar olmak üzere Eskişehir'e geldi.
1920 - İstanbul'da bir gün önce istifa eden Damat Ferit Paşa, 5. kez hükümeti kurmakla görevlendirildi.
Atatürk'ün, Batı cephesinde teftişleri.
Yunanlılar, Balıkesir ve Edremit bölgelerini işgal etti.
1919 - Erzurum Kongresi (23 Temmuz - 7 Ağustos).
İstanbul hükümeti Kazım Karabekir'den Mustafa Kemal ile Rauf Bey'in tutuklanmaları için yardım istedi.
Harbiye Nazırı Nâzım Paşa'nın, Kâzım Karabekir Paşa'ya telgrafı: "Mustafa Kemal Paşa ile Rauf Bey'in, hükümetin aldığı kararlara aykırı iş ve hareketlerinden dolayı, hemen yakalanmaları ile Dersaadet'e gönderilmeleri Babıâli'ce uygun görülerek bölgedeki memurlara gerekli emirler verildiğinden Kolordu'ca da ciddi yardımda bulunulması ve neticesinden bilgi verilmesi rica olunur."
1919 - Nationalist congress continues in Erzurum, where Mustafa Kemal was elected chairman.
1916 - 2. Ordu Komutanı Ahmet İzzet Paşa'nın, Kurmay Başkanı Albay İsmet (İnönü) Bey'le beraber Diyarbakır'a dönmek üzere, sabah Silvan'dan ayrılışı.
1915 - 3. Kolordu Komutanı Esat (Bülkat) Paşa'nın, Kurmay Başkanı Fahrettin (Altay) Bey'le beraber 19. Tümen Karargâhı'na gelerek Atatürk'ü ziyareti.1908 - Aralarında Cemal ve Talat paşalar ile Cavit Bey'in de bulunduğu Selanik İttihat ve Terakki Cemiyeti sorumluları İstanbul'a geldi.
İstanbul Cibali Tütün Fabrikası işçileri greve çıktı.

[TEP]

31 TEMMUZ - JULY 31
Tarihte Bugün - Today in History

https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto3/r23.jpg
Atatürk, Erzurum Kongresi Günlerinde (23 Temmuz - 7 Ağustos 1919)

Atatürk with his military aids during the Erzurum Congress
(July 23 - August 7 1919)
https://www.ataturktoday.com/Resim/TSK/ata-24_k.jpg
Mustafa Kemal, ilk büyük kongreyi (23 Temmuz – 7 Ağustos 1919)
topladığı Erzurum’da hükümet konağı önünde Vali Zühtü Bey, memurlar ve subaylarla
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto3/r22.jpg
Erzurum'da Kongrenin toplandığı okul

The school in Erzurum where the Congress assembled
1938 - Viyana'dan davet edilen Prof. Dr. Eppinger'in İstanbul'a gelişi ve Dolmabahçe Sarayı'nda Atatürk'ü muayenesi.
1936 - Montrö Sözleşmesi'nin imzalanması nedeniyle "Meclisin, Atatürk'e minnet ve teşekkürlerinin iletilmesi" ve "Kahraman orduya saygı ve selâmlarının bildirilmesi" hakkında Türkiye Büyük Millet Meclisi kararları.
1934 - Atatürk'ün, Dolmabahçe Sarayı'nda dil çalışmaları ve 2. Türk Dil Kurultayı hazırlıklarıyla meşgul olması.
Atatürk'ün, akşam Dolmabahçe'den Ertuğrul yatı ile Çanakkale'ye hareketi.
1933 - TBMM'de kabul edilen yasa gereği İstanbul Darülfünun'u kapatıldı.
Atatürk'ün, akşamüzeri Ankara motoruyla Yalova'dan İstanbul'a gelişi, Dolmabahçe Sarayı'nda kısa bir süre dinlendikten sonra tekrar Yalova'ya dönüşü.
1932 - Atatürk'ün, Yalova'dan İstanbul'a hareketi ve Dolmabahçe Sarayı'na gelişi.
Türkiye güzeli Keriman Halis Dünya Güzellik Kraliçesi seçildi.
Keriman Halis, Belçika'da Dünya Güzellik Kraliçesi seçildi; Atatürk kendisine ''Ece'' soyadını verdi.
1927 - Atatürk'ün, Dolmabahçe Sarayı'nda Afyon Milletvekili Ruşen Eşref (Ünaydın) Bey'i kabulü.
1922- İstiklal Mahkemeleri Kanunu TBMM'de kabul edildi.
Türkiye'nin ilk resmi spor teşkilatı olan Türkiye İdman Cemiyetleri İttifakı kuruldu.
1921 - Yunan Kralı Konstantin, Eskişehir'e geldi.
Atatürk'ün, Kâzım Karabekir'e 25.7.1921 tarihli telgrafa ek telgrafı: "...Anayasa'nın yapılmasında acele sayılan hare*ket tarzının gerekçesi, bütün dünyada ve memleketimizde hissedilen halkçılık cereyanını esaslı şekil üzerinde tespit ile bu husustan başka, karışıklığa da yer verilmemek, aynı zamanda asırlardan beri devamlı olarak yetkisi olmayanlar elinde kötüye kullanılan millî hukuku korumak için bu huku*kun esas sahibi olan millete de söz hakkı tanımak ve bu yüksek fikrin gelişmesi için bugünkü mevcut şartlardan ya*rarlanmaktır."[Kocatürk]
1920 - Çerkez Ethem kuvvetlerinin Demirci önlerinde Yunanlılara taarruzu.
Kandıra'nın İngilizler tarafından işgali.
Atatürk'ün, Uşak ve Afyon'da askerî teftişleri ve Afyon Kolordu Dairesi'nde subaylara hitaben konuşması: "...Millet, bağımsızlığının korunmasından ibaret olan hayatî amacının teminini ordudan, ordunun ruhunu oluşturan subaylardan bekler, işte subayların yüce olan görevi budur." [Kocatürk]
İstanbul'da, Damat Ferit Paşa'nın yeniden kabine kuruşu (Damat Ferit Paşa, 30 Temmuz 1920'de Sadaret'ten istifa etmiş, yeni kabineyi kurma görevi Vahdettin tarafından yine kendisine verilmiştir. 17 Ekim 1920 tarihine kadar görevde kalan bu kabine, Damat Ferit'in 5. ve son kabinesidir).
1919 - Erzurum Kongresi (23 Temmuz - 7 Ağustos).
1919 - Nationalist congress continues in Erzurum, where Mustafa Kemal was elected chairman.
1914 - Fransa ve Rusya'nın genel seferberlik ilan etmesi.
1914 - Germany enjoins Russia to stop mobilizing. Russia says mobilization is against Austria-Hungary only.
1914 - Labor leader Andrew Fisher declares Australians will defend Britain 'to our last man and our last shilling.' The extent Australia's sacrifice in the First World War could not have been imagined when Fisher made his famous commitment.

[TEP]

1 AĞUSTOS - AUGUST 1
Tarihte Bugün - Today in History

https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto3/r23.jpg
Atatürk, Erzurum Kongresi Günlerinde (23 Temmuz - 7 Ağustos 1919)

Atatürk with his military aids during the Erzurum Congress
(July 23 - August 7 1919)
https://www.ataturktoday.com/Resim/TSK/ata-24_k.jpg
Mustafa Kemal, ilk büyük kongreyi (23 Temmuz – 7 Ağustos 1919)
topladığı Erzurum’da hükümet konağı önünde Vali Zühtü Bey, memurlar ve subaylarla
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto3/r22.jpg
Erzurum'da Kongrenin toplandığı okul (23 Temmuz 1919)

The school in Erzurum where the Congress assembled (23 July 1919)
1938 - Berlin'den davet edilen Prof. Dr. Bergmann'ın İstanbul'a gelişi ve Dolmabahçe Sarayı'nda Atatürk'ü muayenesi. Atatürk'e, Dolmabahçe Sarayı'nda saat 17.00'de Prof. Dr. Eppinger ve Prof. Dr. Bergmann'ın da katılımıyla sürekli ve danışman hekimler tarafından muayene ve konsültasyon yapılması.
1936 - Ankara Türk Sigorta A.Ş. kuruldu.
1935 - Atatürk'ün, gece Pera Palas'ta İzmir Milletvekili Kâzım inanç Paşa'nın kızının evlenme düğününü şereflendirmesi.
1934 - Atatürk'ün, saat 10.00'da Ertuğrul yatı ile Çanakkale önlerine gelişi, karaya çıkmaksızın saat 13.30'da Yalova'ya hareketi.
1933 - İstanbul Üniversitesi kuruldu.
Kanunla kapatılan İstanbul Darülfünunu'nun yerine İstanbul Üniversitesi'nin kurulması.
Atatürk'ün, Yalova'da öğleden sonra Fransız Büyükelçisi Charles de Chambrun'u kabulü.
1932 - Atatürk'ün, akşamüzeri Sakarya motoru ile Boğaziçi'nde bir gezinti yapması.
1931 - New York'tan uçarak Yeşilköy'e inen Russel Boardman ve John Polando adlı havacılar Yalova'da Mustafa Kemal Paşa tarafından kabul edildi.
Atatürk'ün, Yalova'da, New York'tan uçarak Yeşilköy'e inen Russel Boardman ve John Polando adlı Amerikalı havacıları kabulü ve söyledikleri: "...Kıtaları birleştirirken, milletleri yaklaştırıyorsunuz. Sizin gibi kahramanlar, milletleri birbirlerinin saadetleri ve kaderleriyle ilgilenen bir aile fertleri haline getirirler. Şüphe etmem ki siz, uygarlığını hayranlıkla izlediğimiz Yeni Dünya'nın büyük diyarı ile eski dünya kıtalarının birleştikleri yerde bulunan Yeni Türkiye'yi böyle vasıtasız birleştirirken, Amerikalıların ve Türklerin kalplerini de birbirine daha ziyade yaklaştırdınız."
Atatürk'ün, Amerikalı havacıların başarısı nedeniyle Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Hoover'e tebrik telgrafı: "Amerikalı kahramanlar, Türk ulusunun kalbini sevinçle doldurmuştur. Başarmış oldukları harikulade işin sonunda bu cesur gençlerin yüzlerinde gördüğüm neşe ve kararlılık ifadesi bana şu inancı verdi ki, insanlık için kazandıkları bu büyük zafer onlar için yalnız bir başlangıçtır."
1930 - Atatürk'ün, İstanbul'dan Yalova'ya gidişi.
1928 - Atatürk'ün, Lâtin Harfleri Komisyonu üyelerinden Falih Rıfki (Atay), Ahmet Cevat (Emre) ve Mehmet Emin Beyleri kabulü, alfabe ve gramer konuları üzerinde görüşmesi.
1927 - Atatürk'ün, Bursa'dan İstanbul'a gelen Başbakan İsmet Paşa'yı Dolmabahçe Sarayı'nda kabulü ve görüşmesi.
1922 - İstanbul Hükümeti, Yunanlıların İzmir'de özerklik ilan edişlerini protesto etti.
İngiliz muhafazakar milletvekili General Townshend, Adana'da verdiği demeçte, "Yunanistan'ın Anadolu'yu boşaltmasından başka bir çaresi yoktur." dedi.
Yunanlılar İstanbul'u işgal etmek için izin istiyor.
1921 - Fransız Elçisi Franklin Bouillon'un Paris'e dönüşü.
Atatürk'ün, Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti şubelerine genelgesi ve Genelkurmay Başkanlığı'na yazısı: "..Pek uzak olmayan bir gelecekte karşımızdaki hain ve tükenen Yunan ordusunun da imhası imkân altına girecektir. Büyük memleketimiz ve fedakâr milletimiz, neticenin elde edilişini tamamen üstüne almış bulunmaktadır."
Atatürk'ün, Meclis'teki gruplardan herhangi birine girmemesini öneren Kâzım Karabekir'e cevabı: "...Esas yapısı içinde bütün hüviyetiyle karışmış bulunduğum Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti'nden ayrılmaklığıma imkân olmadığından, cemiyetin çalışma sahası bulunan Meclis'te yine o cemiyeti temsil eden grubun içinde bulunmak zorunluluğundayım. Esasen grup, hemen Meclis'in tümüne yakın bir çoğunluğu içine almaktadır." [Kocatürk]
1920 - Çerkez Ethem kuvvetleri Demirci kasabasına girdi.
1919 - Erzurum Kongresi, ABD başkanı Wilson'a telgraf çekerek, kendi ilan ettiği ilkelere aykırı olarak işgal edilen İzmir'in bu konumunu kabullenmesini kınadı.
Kâzım Karabekir Paşa'nın, Harbiye Nazırı Nâzım Paşa'nın 30.7.1919 tarihli emrine cevap telgrafı: "...Mustafa Kemal Paşa gibi memlekette namusu ile ve güzide askerî hizmetleri ve vatanseverliği ile tanınmış ve bütün askerlerin de pek ziyade, bilhassa hürmetini kazanmışve özellikle henüz yirmi gün evvel memleketin yarısına komuta etmiş olan ve hal ve hareketlerinde vatanî ve millî menfaatlere aykırı bir şey olmayan ve görülemeyen bir zatın tutuklanmasına bir kanunî sebep olmayacağını ve yukarıda arz ettiğim durum dolayısıyla halk ve ordu nazarında da iyi bir hareket olarak telâkki edilmeyeceği cihetle Mustafa Kemal Paşa'nın tutuklanmasına ve Kolordu'ca da bunun için yardımda bulunulmasına hal ve vaziyetin asla müsait olmadığını arz eylerim."
1919 - Nationalist congress continues in Erzurum, where Mustafa Kemal was elected chairman .
1915 - Atatürk'ün Kuzey Grubu ve 3. Kolordu Komutanı Esat (Bülkat) Paşa'ya -Çanakkale savaşlarındaki yararlıklarından ötürü terfi etmesi nedeniyle- tebrik yazısı ve Esat Paşa'nın cevabı: "Bu yükselişte en büyük iftiharım, 19. Tümen ve onun muhterem girişken komutanıdır." [Kocatürk]
1914 - Almanya Rusya'ya savaş açtı ( I. Dünya Savaşı'nın başlaması).
Türkiye genel seferberlik ilan etti.
Almanya Fransa'ya savaş açtı.
İngiltere Almanya'ya savaş açtı.
Avusturya-Macaristan Rusya'ya savaş açtı.
Goeben ve Breslau gemileri Çanakkale'de.
Almanların Liege'yi alışı.
Almanya'nın Fransa'ya saldırması.
Japonya Almanya'ya savaş açtı.
Almanların Charleroi ve Mons'u alması.
Almanlar'ın Tannenberg zaferi. Guise çarpışmaları.
* Almanya'nın, Rusya'ya harp ilânı ile I. Dünya Savaşı'nın başlaması.
Almanya, 3 Ağustos 1914 günü de Fransa'ya harp ilân etmiştir.
(Bazı kaynaklar, Avusturya-Macaristan Veliahtı'nın 28 Haziran 1914'te öldürülüşünü takiben Avusturya-Macaristan'ın Sırbistan'a harp ilânını, I. Dünya Savaşı'nın başlangıcı olarak almaktadırlar).
1914 - Germany declares war on Russia and mobilizes (marking the beginning of World War I).
Italy declares her neutrality.
Germany and the Ottoman Empire sign a secret alliance treaty on August 2 1914.

[TEP]

2 AĞUSTOS - AUGUST 2
Tarihte Bugün - Today in History

https://www.ataturktoday.com/Resim/TSK/ata-24_k.jpg
Mustafa Kemal, ilk büyük kongreyi (23 Temmuz – 7 Ağustos 1919)
topladığı Erzurum’da hükümet konağı önünde Vali Zühtü Bey, memurlar ve subaylarla
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto3/r23.jpg
Atatürk, Erzurum Kongresi Günlerinde (23 Temmuz - 7 Ağustos 1919)

Atatürk with his military aids during the Erzurum Congress
(July 23 - August 7 1919)
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto3/r22.jpg
Erzurum'da Kongrenin toplandığı okul (23 Temmuz 1919)

The school in Erzurum where the Congress assembled (23 July 1919)
1939 - Adalet Bakanlığı halk önünde idam yapılmayacağına dair bir genelge yayımladı.
1938 - Hatay'da yapılan seçimler için sayımın sonuçları belli oldu.
Şehirde yaşayan 57 bin seçmenin 36 bini Türk olarak saptandı.
Atatürk'e, Dolmabahçe Sarayı'nda Prof. Dr. Eppinger, Prof. Dr. Bergmann, Prof. Dr. Neşet Ömer İrdelp ve Dr. Nihat Reşat Belger tarafından konsültasyon yapılması
1937 - İzmir'de bir petrol deposunda yangın: 17 işçi yandı.
1936 - Atatürk'ün, akşam trenle Ankara'dan İstanbul'a hareketi.
1935 - Atatürk'ün, elyazısı ile Türk Tarih Kurumu'na direktifi: "Sinan'ın heykelini yapınız!"
1934 - Atatürk'ün, saat 01.30'da Çanakkale'den Yalova'ya gelişi.
1932 - Atatürk'ün, Keriman Halis'in dünya güzeli seçilmesi nedeniyle Cumhuriyet gazetesi başmuharriri Yunus Nadi Bey'e demeci: "...Türk ırkının dünyanın en güzel ırkı olduğunu tarihî olarak bildiğim için, Türk kızlarından birinin dünya güzeli seçilmesini çok tabiî buldum. Fakat Türk gençlerine bu münasebetle şunu hatırlatmayı gerekli görüyorum: Övündüğünüz tabiî güzelliğinizi usulüne uygun şekilde korumasını biliniz ve bu yolda uyanık bir gelişmenin kesintisiz gerçekleşmesini ihmal etmeyiniz. Bununla beraber, asıl uğraşmaya mecbur olduğunuz şey, analarınızın ve atalarınızın oldukları gibi, yüksek kültürde ve yüksek fazilette dünya birinciliğini tutmaktır."
Atatürk'ün, akşamüzeri Sakarya motoru ile Boğaz'da bir gezinti yapması, Göksu Kasrı'na uğrayarak bir süre dinlendikten sonra saat 20.00'de Dolmabahçe Sarayı'na dönüşü (Gece de Adalar yönünde bir deniz gezintisi yapmıştır).
1927 - Atatürk'ün, Dolmabahçe Sarayı'nda Ziraat Bakanı Sabri (Toprak) Bey'i kabulü.
Atatürk'ün, gece Söğütlü yatıyla Boğaziçi'nde bir gezinti yapması.
1926 - Aralarında gazeteci Hüseyin Cahit (Yalçın) ve İttihatçı Maliye Nazırı Cavit Bey'in de bulunduğu, suikast sanıklarının bir bölümü Ankara'da İstiklal Mahkemesi'nde yargılanmaya başladı.
Bozkurt gemisi ile Fransız Lotus gemisi Ege Denizi açıklarında çarpıştı; Bozkurt gemisi battı, 8 kişi öldü.
1923 - Atatürk'ün, Lâtife Hanım'la beraber İzmir'den Ankara'ya dönüşü.
İtalya eski Başbakanı Nitti'nin, Lozan Antlaşması'nın imzalanması nedeniyle Atatürk'e kutlama mektubu.
1919 - Erzurum Kongresi (23 Temmuz - 7 Ağustos).
Milli Mücadele aleyhine yazılar yazan Peyam adlı gazete yayın hayatına başladı.
1919 - Nationalist congress continues in Erzurum, where Mustafa Kemal was elected chairman.
1918 - Atatürk'ün, Viyana'dan İstanbul'a dönüşü. (K.A., s.231; Borak, s. 163; Ata ve i., s. 74). (Bu tarih A.****., s.61 ve A.H.E., s. 151'de 4 Ağustos 1918 olarak gösterilmiştir). [Kocatürk]
1918 - A British force lands in Archangel, Russia, to support White Russian opposition to the Bolsheviks.
1916 - Atatürk komutasındaki kuvvetlerin, Bitlis ve Muş yönünde taarruza geçişi. Bugün ve bugünü izleyen günlerde Ruslarla iki tümenimiz arasında taarruz ve karşı taarruz şeklinde şiddetli çarpışmalar olmuştur.[Kocatürk]
1915 - Atatürk'ün, Arıburnu'ndan Madam Corinne'e Fransızca mektubu: "...Burada hayat o kadar sakin değil. Gece gündüz her gün çeşitli toplardan atılan şarapneller ve diğer mermiler başlarımızın üstünde patlamaktan uzak kalmıyor. Kurşunlar vızıldıyor ve bomba gürültüleri toplarınkine karışıyor. Gerçekten bir cehennem hayatı yaşıyoruz. Çok şükür, askerlerim pek cesur ve düşmandan daha dayanıklılar. Bundan başka hususî inançları, çok defa ölüme sevk eden emirlerimi yerine getirmelerini çok kolaylaştırıyor. Gerçekten onlara göre iki semavî netice mümkün: Ya gazi ya da şehit olmak!" [Kocatürk]
1914 -İstanbul'da Türk-Alman gizli ittifak anlaşmasının imzası.
Osmanlı Devleti, I. Dünya Savaşı'na girmek için seferberlik ilan etti.
Osmanlı Devleti'nin genel seferberlik ilan etmesi, Almanya ile gizli anlaşma yapması.* Osmanlı Devleti'nin, İtilâf Devletleri'ne karşı Almanya ile gizli anlaşma yapması: "Türk orduları, fiilen Alman komutanların emrinde olarak, Alman Genelkurmayının istediği anda harekâta katılacaktır."

* 2/3 Ağustos 1914 : Birinci Dünya Harbi'nin başlaması üzerine Osmanlı Devleti'nin seferberlik ilânı.
1914 - Turco-German secret Treaty of Alliance.
Ottoman Empire and Germany conclude a secret treaty of alliance against Russia.
Germany invades Luxembourg.
1903 - Makedonya'da 30 bin civarında Bulgar çeteci Türk yönetimine karşı ayaklanma başlattı.

[TEP]

3 AĞUSTOS - AUGUST 3
Tarihte Bugün - Today in History


https://www.ataturktoday.com/Resim/TSK/ata-24_k.jpg
Mustafa Kemal, ilk büyük kongreyi (23 Temmuz – 7 Ağustos 1919)
topladığı Erzurum’da hükümet konağı önünde Vali Zühtü Bey, memurlar ve subaylarla
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto3/r23.jpg
Atatürk, Erzurum Kongresi Günlerinde (23 Temmuz - 7 Ağustos 1919)

Atatürk with his military aids during the Erzurum Congress
(July 23 - August 7 1919)
1938 - Afet (İnan)'ın İsviçre'den İstanbul'a gelişi, Dolmabahçe Sarayı'nda Atatürk tarafından kabulü.
Atatürk'e, Dolmabahçe Sarayı'nda saat 11.00'de Prof. Dr. Eppinger ve Prof. Dr. Bergmann'ın da katılımıyla sürekli ve danışman hekimler tarafından konsültasyon yapılması.
1936 - Atatürk'ün, Ankara'dan Derince'ye gelişi ve Florya'ya geçişi.
1924 - Üzerlerinde Türkiye Cumhuriyeti yazısı bulunan ve Türkiye'nin ilk madeni parası olma özelliği taşıyan bronz 10 kuruşluk paralar tedavüle çıktı.
1920 - Atatürk'ün, Fevzi (Çakmak) Paşa ve Albay Fahrettin (Altay) Bey'le Konya'ya gelişi ve Hükümet Konağı'nda vatanseverlerle görüşmesi "...Elbirliği ile bu vatanı kurtaracağız!"
1919 - Erzurum Kongresi (23 Temmuz - 7 Ağustos).
Atatürk'ün, Erzurum'dan Ali Fuat Paşa'ya -İstanbul'daki, millî harekete taraftar olan kişilere ve Amerikan temsilcilerine bildirilmek üzere- telgrafı: "...Millî hareketin gerçek ve kesin gerekçesi İzmir olaylarından, Ermeni istilâsı tehlikelerinden doğmuş olup Erzurum Kongresi'nin bütün ruh ve gayesi ittihatçılığın, itilâfçılığın, sonuç olarak particilikle her türlü siyasî cereyanların üstündedir. Birkaç güne kadar Kongre'nin faaliyet ve çalışması bunu tamamiyle gösterecek ve ispat edecektir."
1919 - Nationalist congress meets in Erzurum; Mustafa Kemal elected chairman.
1916 - Battle of Romani.
Australian Light Horse involved in the battle of Romani, Egypt. The battle signalled the end of the defence of the Suez canal and the beginning of a bolder offensive strategy against the Turks in the Middle East.
1915 - Reinforcements for the forthcoming offensive begin landing, including the British 13th (Western) Division.
1915 - On August 3, 1916, an Ottoman army, under the command of Kress von Kressenstein, attacked the British defenses at Romani. The fort at Romani was strategic as it controlled the northern approach to the Suez canal. The Ottoman assault was defeated with the Allies pushing the Ottoman army back across the Sinai. Kress von Kressenstein was part of Liman von Saunders' military mission to Turkey and was appointed military adviser to Djemal Pasha, Fourth Army commander.
1914 - Australia offers assistance to Great Britain in the event of war.
Australian Government offers to place vessels of the Royal Australian Navy under control of the British Admiralty and to raise a force of 20,000 troops in the event of war in Europe.
1914 - First Lord of the Admiralty, Winston Churchill, confiscates two Turkish battleships under construction in the United Kingdom.
1914 - Harbin öncesinde, donanmanın güçlendirilmesi maksadıyla İngiltere’ye sipariş edilerek yapımı tamamlanmış ve son kuruşuna kadar parası ödenmiş olan Sultan Osman ve Reşadiye isimli gemilerimize İngiltere tarafından el konulmuştu
1914 - Churchill’in açıklaması ile Sultan Osman ve Reşadiye’ye el konduğu resmi olarak açıklanmıştıOsmanlı Devlet’i İngiltere’ye kırka yakın irili ufaklı gemi siparişinde bulunmuştu. Başlangıç için o günün parasal karşılığı dört milyon Sterlin’e iki drednot ısmarlanmıştı. Biri Reşadiye olacak drednotlardan diğeri ise Sultan Osman I adıyla alınacaktı. Sultan Osman gemisi, Yunanlıların da katıldığı ihalede Osmanlı Devleti tarafından alınan Rio adlı gemiydi. Süvarisinin kimliği bile saptanmıştı: Hamidiye’nin efsanevi kahramanı Rauf Bey.
Bu gemilerin alınabilmesi için yeterli bütçe olmadığından geniş çapta bir bağış kampanyası düzenlenmiş, o zamanın olanaklarıyla kahvelerde, halkın toplu olarak bulunduğu yerlerde, müsamere ve eğlencelerde sürekli olarak para toplanıyordu. Bayram gibi vesilelerle öğrencilerin ellerine kumbaralar veriliyor ve bu kumbaralarla para topluyorlardı. Önemli para yardımlarında bulunanlara “Donanma İane Madalyası” adı altında bir de madalya veriliyordu.
Fakat işler umulduğu gibi gitmiyordu. Osmanlı Devleti’nin Birinci Dünya Savaşı’na Almanya ile sürüklendiği bu günlerde İngiltere gemileri verip vermemekte tereddüt ediyordu.
27 Temmuz 1914’te Reşit Paşa vapuru ile Sultan Osman’ı teslim almak üzere, Bahriye Nazırlığı’nı ve Osmanlı Devleti’ni temsilen Rauf Bey Newcastle’ a varmıştır. Churchill Sultan Osman’a el koymanın çok büyük bir diplomatik karmaşaya neden olacağını bilmektedir ama İngiliz Armadasının önüne çıkabilecek böylesi bir gemiyi teslim etmek de istememektedir. Ve 3 Ağustos 1914’te Churchill’in açıklaması ile Sultan Osman ve Reşadiye’ye el konduğu resmi olarak açıklanmıştı. Rauf Bey anılarında şöyle diyordu:
“....Geminin son taksiti olan yedi yüz bin Lira da ödenmişti. İşleri bir an önce bitirmek için denemelerin bir kısmından vazgeçerek fabrika ile 2 Ağustos 1914 günü geminin, bize teslimi konusunda anlaşmıştık. Fakat parayı verişimizin ertesi günü için kararlaştırılan sancağımızı çekme töreni zamanından yarım saat önce İngilizler Sultan Osman’a el koydular.”
“....Gerektiği şekilde şiddetle protesto edildiyse de kimse oralı olmadı....”
Bu gemiler paraları ödendiği halde teslim edilmemiş, paraları ise iade edilmemiştir. Sultan Osman gemisi derhal İngilizleştirildi ve ismi “Agincourt” olarak değiştirildi. Reşadiye ise Erin ismini aldı. Fakat kaderi oldukça hazin oldu. 22 Ağustos’ta seyre hazır olan geminin denenmesinde görülür ki silahları iyi çalışmamaktadır. 26 Ağustos 1914’te onarım için çekilir. Başarısız bir gemi olarak bir daha kimseye satılamaz ve 1922 yılında gemi sökücüler tarafından parçalanmaktan kendisini kurtaramaz.
1914 - First Lord of the Admiralty, Winston Churchill, confiscates two Turkish battleships under construction in the United Kingdom.
1914 - Almanya'nın Fransa'ya savaş ilan etmesi.
1914 - Germany declares war on France and invades Belgium to outflank the French army.
Britain protests for the violation of Belgian neutrality, guaranteed by a treaty.

[TEP]

4 AĞUSTOS - AUGUST 4
Tarihte Bugün - Today in History

https://www.ataturktoday.com/Resim/TSK/ata-24_k.jpg
Mustafa Kemal, ilk büyük kongreyi (23 Temmuz –7 Ağustos 1919)
topladığı Erzurum’da hükümet konağı önünde Vali Zühtü Bey, memurlar ve subaylarla
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto3/r23.jpg
Atatürk, Erzurum Kongresi Günlerinde (23 Temmuz –7 Ağustos 1919)

Atatürk with his military aids during the Erzurum Congress
(July 23 - August 7 1919)
1938 - Atatürk'e, Dolmabahçe Sarayı'nda saat 15.00'de Prof. Dr. Bergmann'ın da katılımıyla sürekli ve danışman hekimler tarafından konsültasyon yapılması. Atatürk'ü muayene için çağrılan Prof. Dr. Eppinger'in, Viyana'ya dönmek üzere İstanbul'dan ayrılışı.
1936 - Atatürk'ün, Florya'da denize girişi.
1932 - Atatürk'ün, Ertuğrul yatı ile Dolmabahçe'den Yalova'ya hareketi ve saat 20.00'de Yalova'ya gelişi.
1927 - Atatürk'ün, saat 20.00'de Dolmabahçe Sarayı'nda Başbakan İsmet İnönü'yü kabulü.
1923 - Rauf Bey (Orbay) İcra Vekilleri Heyeti Reisliği'nden (başbakanlık) ayrıldı.
1922 - Enver Paşa'nın, Buhara'nın doğusunda bir çarpışmada Ruslar tarafından şehit edilmesi.
İngiltere Başbakanı Lloyd George'un Avam Kamarası'nda konuşması: "...Mustafa Kemal büyük bir general ve büyük bir yurtsever olabilir; ama Müslümanların başı İstanbul'dadır, halifedir(!)"
1921 - BAŞKOMUTANLIĞI KABUL EDİYORUMBen, konuşmalar ve tartışmalarla beliren bu görüşleri, gereği kadar, inceleyip irdeliyordum. Son görüşü savunanlar, mantığa dayanan sağlam nedenler ileri sürüyorlardı. Yapmacık isteklerde bulunanların yaygaraları, komutayı ele almaya can atmayaşım, sanki yıkımın kesin ve yakın olduğu düşünce ve görüşünü genelleştirdi. Bunu anlar anlamaz hemen kürsüye çıktım.
Baylar, bu anlattığım durum, 4 Ağustos 1921 günü gizli oturumda belirmişti. Üyelerin bana karşı gösterdikleri yakınlık ve güvence teşekkür ettikten sonra, başkanlık katına şöyle bir önerge verdim:
Türkiye Büyük Millet Meclisi Yüksek Başkanlığına,
Meclis sayın üyelerinin genel olarak beliren istek ve dilekleri üzerine Başkomutanlığı kabul ediyorum. Bu görevi, kendi üzerime almaktan doğacak yararların çarçabuk elde edilebilmesi, ordunun maddî ve manevî gücünün en kısa zamanda artırılıp pekiştirilmesi ve yönteminin bir kat daha sağlamlaştırılması için Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin yetkilerini eylemli olarak kullanmak koşuluyla üzerime alıyorum. Yaşadığım sürece, ulusal egemenliğin en gerçek bir kulu olduğumu, ulusa bir kez daha göstermek için, bu yetkinin üç ay gibi kısa bir süre ile sanırlandırılmasını ayrıca dilerim.
Mustafa Kemal
4 Ağustos 1921
Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı

1920 - Gelibolu'nun işgali.Atatürk'ün Konya'da Hastane'yi ve Lise'yi ziyareti, öğleden sonra Hükümet Alanı'nda konuşması.Atatürk'ün, akşam trenle Konya'dan Pozantı'ya hareketi.
1919 - Erzurum Kongresi (23 Temmuz - 7 Ağustos).
1919 - Nationalist congress meets in Erzurum, where Mustafa Kemal is elected chairman.
1918 - Atatürk'ün, Pera Palas'ta Ahmet İzzet Paşa ile görüşmesi. (A.****., s.61;A.H.Y.H., Y.S. 16.5.1941). (Bu tarih, Ata ve i., s.74'te 3 Ağustos 1918 olarak gösterilmiştir).[Kocatürk]
1918 - A British force, under General Lionel Dunsterville, departed Baghdad on January 27th to gain control of the oil-rich Caspian region of western Persia. General Dunsterville's objectives were to stiffen the Georgian and Armenians against the Turks and block a possible German offensive from the Ukraine. The British occupied Enzeli on February 17th and Kirmanshah on February 25th. The Bolsheviks at Baku, however, threatened the British position and General Dunsterville was forced to withdraw to Hamadan in Persia. By the summer and bolstered by reinforcements, the British resumed their offensive, occupying Baku on August 4th, after the overthrow of the Bolshevik government on July 26th.
1916 - Ottoman army, under the command of Kress von Kressenstein, attacks British defenses at Romani, east of the Suez Canal in Egypt.
1915 - Dardanelles (August 4-6): Secret reinforcement to Anzac.
1914 - 4 Ağustos 1914 Tarihinde Sırbistan Ataşemiliterliği'ne tayin kılınmış ise de Sofya Ataşemiliterliği'ne ipka edilmiştir.
Kaynak: Atatürk'ün Özlük Dosyası
1914 - İngiltere'nin Almanya'ya savaş ilanı.Almanya'nın Belçika'ya, İngiltere'nin Almanya'ya savaş ilan etmesi (bir yanda Almanya, Avusturya-Macaristan, karşı yanda İngiltere, Fransa, Rusya).
1914 - Enver Paşa'nın, Harbiye Nazırlığı da üzerinde kalmak üzere Başkomutan Vekili oluşu.
1914 - Great Britain declares war on Germany.

(Australia pledged a force of 20,000 to be placed at Britain's disposal, however by the end of the war over 400,000 Australians were in uniform.)
1912 - Atatürk'ün, Deme Komutanı olarak günlük emri: "...Bütün subaylar ve askerî kişiler harbe katıldıkları günden bugüne kadar gözlem ve izlenimlerine dair gayet kısa ve maddî esaslara dayalı birer defter yapacaklardır. Bu defterler bir aya kadar tamamlanmalıdır."[Kocatürk]

[TEP]

5 AĞUSTOS - AUGUST 5
Tarihte Bugün - Today in History

https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto3/r103.jpg
5 Ağustos 1936
Florya’da denizde yüzerken, Cumhuriyetin gelecekteki
sahipleri ile birlikte gençlerle beraber

Swimming with the youth at Florya, Istanbul (5 August 1936)
1936 - Atatürk'ün, Florya'da akşamüzeri denize girişi, sandal gezintisi yapması.
1935 - Atatürk'ün Florya'ya gidişi, geceyi burada geçirişi.
1929 - Atatürk'ün, Ankara'da toplanan Türkçe öğretmenlerinin saygı ve bağlılık duygularını ileten Millî Eğitim Bakanı Cemal Hüsnü (Taray)'ın telgrafına cevabı: "Türkçe öğretmenlerine pek yüksek ve vatanî vazifelerinde başarı temenni ederim"
Atatürk'ün, trenle Ankara'dan İstanbul'a hareketi.
1927 - Atatürk'ün, saat 12.30'da Söğütlü yatıyla Moda'ya gelişi, buradan Ertuğrul yatına geçerek güverteden deniz yarışlarını izlemesi.
1925 - Atatürk'ün, Lâtife (Uşaklıgil) Hanım'dan ayrılışı.
Atatürk'ün, Hollanda Elçisi Baron van Rengers'in güven mektubunu kabulü ve Elçi'nin söylevine cevap konuşması.
1923 - Çanakkale'de savaşan Avusturalyalı General Charles Ryan'ın, Atatürk'e mektubu: "Türkiye'nin eski ve içten bir dostu olarak bu birkaç satırı yazmaya ve Türkiye'nin yeniden canlandırılmasındaki ve memnuniyet verici barışın yapılmasındaki önemli payınız sebebiyle size yürekten tebriklerimi sunmaya kalkıştım. Sizin faaliyetleriniz ve askerlerinizin muhteşem davranışı olmasaydı, Türkiye acınacak durumda olurdu. Şimdi Türkiye'nin, dünya ülkeleri arasındaki eski ve mağrur yerini almak için emin bir yolda bulunduğuna inanıyorum."[Kocatürk]
1921 - Büyük Millet Meclisi tarafından Mustafa Kemal'e Başkomutanlık görevinin verilmesi. Mustafa Kemal Paşa'ya geniş yetkiler ve üç aylık süreyle Başkomutanlık tevcih eden kanunun TBMM'de kabulü.
Başkomutanlık Yasası'nın kabulü: Atatürk'e, geniş yetkilerle ve 3 ay müddetle Başkomutanlık veren Kanun'un Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde kabulü.
Fevzi Paşa'nın istifası üzerine Genelkurmay Başkanlığına seçilmesi.
Refet Paşa'nın Milli Müdafaa vekilliğine seçilmesi. (Dahiliye vekilliği de vekaleten üzerinde bırakılmıştır).
Atatürk'ün, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin gizli oturumunda konuşması ve Meclis Başkanlığı'na sunduğu önergenin okunması: "Meclis'in sayın üyelerinin umumî surette tezahür eden arzu ve talebi üzerine Başkomutanlığı kabul ediyorum. Hayatım boyunca millîegemenliğin ve yasaların en sadık bir hizmetkârı olduğumu milletin gözünde bir defa daha doğrulamak için bu yetkinin üç ay gibi kısa bir süre ile sınırlanmasını ayrıca istiyorum."(Önerge 4 Ağustos 1921 tarihlidir; ancak Meclis'in 5 Ağustos 1921 günkü gizli oturumunda okunmuştur). [Kocatürk]
Atatürk'e, geniş yetkilerle ve 3 ay müddetle Başkomutanlık veren Kanun'un Büyük Millet Meclisi'nde kabulü.
Atatürk'ün, Başkomutanlık verilişinden sonra Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde konuşması: "...Efendiler, zavallı milletimizi esir etmek isteyen düşmanları, Allanın yardımıyla ne olursa olsun mağlup edeceğimize dair olan güven ve itimadım bir dakika olsun sarsılmamıştır. Bu dakikada bu kesin inancımı yüksek heyetinize karşı, bütün millete karşı ve bütün âleme karşı ilân ederim."
Başkomutan Atatürk'ün, ordu ve millete bildirgesi: "...Bana bu vazifeyi vermiş olan Meclis'in ve o Meclisle beliren mil*letin kesin iradesi, hareket tarzımın mihrakını teşkil edecektir. Hiçbir sebep ve suretle değiştirilmesine imkân olmayan bu kesin irade, ne olursa olsun düşman ordusunu imha etmek ve bütün Yunanistan'ın silâhlı kuvvetlerinden oluşan bu orduyu anayurdumuzun mukaddes ocağında boğarak kurtuluşa ve bağımsızlığa kavuşmaktır!"
1921 - Mareşal Mustafa Kemal ATATÜRK: Selânik'te doğdu. 1902'de Harp Okulunu, 1905'te de Harp Akademisini bitirdi. Trablusgarp, Balkan, I. Dünya Savaşlarına katıldı. Çanakkale cephesinde büyük başarı kazandı. 1915'te Albay, 1916'da Tümgeneralliğe yükseldi. Mondros Mütarekesi sonrası yurdun işgali üzerine 19 Mayıs 1919'da Samsun'a çıkıp Milli Mücadele'yi yönetti. 23 Nisan 1920'de Ankara'da TBMM'yi kurdu. I. ve II. İnönü Zaferlerinin kazanılmasını sağladı. 5 Ağustos 1921 'de Başkomutanlığa getirildi. Sakarya ve Başkomutan Meydan Muharebelerini zaferle sonuçlandırdı. 19 Eylül 1921'de Mareşal oldu, Gazi unvanını aldı. 29 Ekim 1923 günü TBMM'de cumhuriyetin ilânını sağladı. İlk Cumhurbaşkanı seçildi. Devrimler yaparak Türkiye Cumhuriyeti'ni lâik, güçlü, modern bir devlet haline getirdi. 10 Kasım 1938 tarihine değin Cumhurbaşkanlığı yaptı.
1921 - Mustafa Kemal is appointed Commander-in-Chief by the Grand National Assembly.
1920 - Cepheleri denetlemek üzere Konya'ya giden Mustafa Kemal, buradan Pozantı'ya geçti. Beraberinde Fevzi Paşa (Çakmak) ve Fahrettin Bey'le (Altay) Pozantı'da "Pozantı Kongresi" adıyla bir toplantı yaptı.
Atatürk'ün, Fevzi (Çakmak) Paşa ve diğer bazı arkadaşlarıyla Konya'dan Pozantı'ya gelişi.
Atatürk'ün, Çukurova ileri gelenlerinin oluşturduğu "Pozantı Kongresi"nde bir konuşma yapması.
Atatürk'ün, akşam trenle Pozantı'dan tekrar Konya'ya hareketi.
1919 - Erzurum Kongresi (23 Temmuz - 7 Ağustos).
1919 - Nationalist congress continues in Erzurum, where Mustafa Kemal was elected chairman.
1918 - Atatürk'ün, -Başyaver Naci (Eldeniz) Bey aracılığıyla randevu isteyerek- Padişah Vahdettin'le görüşmesi (Atatürk, bu görüşmede yeni padişaha Başkomutanlığı üzerine almasını, kendisine Başkomutan Vekili değil, Genelkurmay Başkanı seçmesini tavsiye etmiştir). [Kocatürk]
1916 - Mustafa Kemal recaptures Bitlis and Muş from the Russians (but is forced to evacuate Muş at the end of September).
1916 - The British navy defeats the Ottomans at the naval battle off Port Said, Egypt.
1915 - Almanlar'ın Varşova'yı, Avusturyalılar'ın İvangord'u alması, Sarrail'in Doğu.
Ordusu Komutanlığına getirilmesi.
İtalya'nın Türkiye'ye savaş açması.
Almanlar'ın Brest-Litovsk'u alması.
1915 - The Austro-German Army takes Warsaw, in present-day Poland, on the Eastern Front.
1914 - Montenegro declares war on Austria-Hungary.

[TEP]

6 AĞUSTOS - AUGUST 6
Tarihte Bugün - Today in History

https://www.ataturktoday.com/Resimler/6Agustos1929_small.jpg (https://www.ataturktoday.com/Resimler/6Agustos1929.jpg)
6 Ağustos 1929
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto2/6Agustos1929Haydarpasa.jpg
6 Ağustos 1929
Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal'in, Haydarpaşa Garı'nda karşılanışı
https://www.ataturktoday.com/AtaturkGunlugu/AgustosAugust/6_files/image003.jpg
6 Ağustos 1929
Haydarpaşa Garı
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto2/6Agustos1929.jpg
6 Ağustos 1929
Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal,
İstanbul Pendik İstasyonu'nda karşılanırken
https://www.ataturktoday.com/AtaturkGunlugu/AgustosAugust/6_files/image001.jpg

1938 - Times gazetesinin, Atatürk ve Atatürk Türkiyesi'ne ait özel sayı yayımlaması.
1936 - Atatürk'ün, Florya'da öğleden sonra denize girişi, sandal gezintisi yapışı, geceyi çalışarak geçirmesi.
1935 - Atatürk'ün, saat 21.00'de Florya'dan Dolmabahçe Sarayı'na dönüşü.
1933 - Atatürk'ün, Başbakan İsmet Paşa'ya mektubu: "İsmet, büyük adamsın; hassas olduğun kadar his veren adamsın. ...Sen, beni muhakkak çok seviyorsun. Ya ben seni! Buna cevap istemez. Gözlerinden öperim!"
1929 (5 - 6) - Atatürk'ün, Eskişehir'den geçerken istasyonda Sakarya gazetesi başmuharririne demeci: "Türk milletinin toplumsal düzenini bozmaya yönelik didinmeler, boğulmaya mahkûmdur. Türk milleti, kendinin ve memleketinin yüksek menfaatleri aleyhine çalışmak isteyen karıştırıcı, sefil, vatansız ve milliyetsiz beyinsizlerin saçmalamalarındaki gizli ve kirli emelleri anlayamayacak ve onlara hoşgörü ile davranacak bir topluluk değildir. O. şimdiye kadar olduğu gibi doğru yolu görür. Onu yolundan saptırmak isteyenler ezilmeye, kahredilmeye mahkûmdur. Bunda köylü, işçi ve bilhassa kahraman ordumuz candan beraberdir. Bundan kimsenin şüphesi olmasın!"
Atatürk'ün, trenle Ankara'dan İstanbul'a gelişi.
1925 - Atatürk'ün, Çankaya'da Yunan Elçisi Argyropulos'un güven mektubunu kabulü ve Elçi'nin söylevine cevap konuşması.
1924 - Atatürk'ün, Çankaya'da, Başbakan ve Dışişleri Bakanı İsmet Paşa ile İmar Bakanı Celâl (Bayar) Bey'i kabulü.
1923 - Atatürk'ün, Meclis'teki başkanlık odasında, -İzmir'de kurularak çalışmalarına başlayan- İhtiyat Zabitleri Cemiyeti temsilcilerini kabulü ve cemiyetin fahrî başkanlığını kabul edişi.
1922 - Batı Cephesi komutanı İsmet Paşa, emrinde bulunan ordulara saldırı için gizli bir emir verdi.
Batı cephesi komutanı İsmet Paşa'nın emrindeki ordulara gizli olarak "Taarruza Hazırlık" emrini vermesi.
Atatürk'ün, Kâzım (Özalp) Paşa ile Akşehir'den -Konya yoluyla- Ankara'ya dönüşü.
1920 - Çapanoğulları Ayaklanması önderlerinden, Halit Bey yakalandı.
Atatürk'ün, Konya'dan Afyon'a gelişi, buradan da Kütahya'ya hareketi.
Atatürk'ün, beraberindeki Meclis heyetiyle Afyon'dan Kütahya'ya gelişi, istasyonda yeni oluşturulan "Birinci Tabur"u denetlemesi ve ayrılırken Mutasarrıf Sait Bey'e telgrafı: "...Kütahya'yı ziyaret eden heyetimiz burada gördüğü iftihar ve güven verici samimî ve yüksek gösterilerden dolayı fevkalâde memnuniyet ve kıvanç duymaktadır. Hissettiğimiz teşekkürü Büyük Millet Meclisi adına bildirmekle veda eder, bu izlenimimizin bütün halka duyurulmasını rica ederiz." [Kocatürk]
Saray'ın Yunanlılar tarafından işgali.
1919 - "Nazilli'de bir Milli Kongre" toplanması. Nazilli'de direnişi örgütlemek üzere bir kongre toplandı. İngiltere adına denetlemelerde bulunan Rawlinson, Kazım Karabekir, Mustafa Kemal ve Rauf Bey'le birer görüşme yaptı.
1919 - Erzurum Kongresi'nde Alınan Kararlar


Milli sınırlar içinde Vatan bir bütündür, ayrılık kabul etmez-1.Mad.
Yabancı işgal ve müdahalesine karşı ve Osmanlı Hükümeti’nin çökmesi halinde, millet birlik olarak yurdunu koruyacak ve kurtaracaktır-2.Mad.
Vatanın bağımsızlığını korumaya Osmanlı Hükümeti muktedir olamadığı takdirde, gayeyi/amacı elde etmek için bir geçici hükümet kurulacak ve bu hükümet heyeti, milli kongre tarafından seçilecektir. Eğer kongre toplantı halinde değilse bu seçimi Temsil Heyeti yapacaktır-3.Mad.
Kuva-yı Milliyeyi amil/etkili ve millet iradesini hakim/egemen kılmak esastır-4.Mad.
Hıristiyan halka siyasi hakimiyet ve sosyal düzeni bozacak ayrıcalıklar verilemez-5.Mad.
Manda ve himaye kabul edilemez-6.Mad. (Aralık 1918 tarihinde Vahdettin tarafından tatil edilen Osmanlı Parlamentosunun) Milli Meclis’in derhal toplanması ve hükümet işlerinin bu yolda denetlenmesini sağlamak için çalışılacaktır.

1919 - National Pact is issued.

Nationalist congress meets in Erzurum.
1916 ( 5-6 August) - Mustafa Kemal recaptures Bitlis and Muş from the Russians (but is forced to evacuate Muş at the end of September).
1915 - İngilizlerin Anafartalar çıkarması.
Arıburnu'nda Anzak'ların cephenin ortasından büyük taarruzu.
İngilizler 6-7 Ağustos 1915'te Arıburnu'nda tekrar taarruza geçti. (Bu taarruz, 7 Ağustos 1915 günü de devam etmiş, ancak Atatürk'ün aldığı önlemler sayesinde gelişme imkânı bulamamıştır. )
Düşmanın akşam Anafartalar bölgesine asker çıkararak bu bölgeden de ilerleme girişimi.
1915 - İngilizlerin, Arıburnu cephesine topçu ateşiyle başlayan taarruzu ve 16. Tümen cephesindeki Kanlısırt'ı ele geçirmesi (Düşman 19. Tümen'in sol kanadındaki siperlere de hücum etmiş; fakat bu hücumlar kendilerine ağır zayiat verdirilerek püskürtülmüştür.
6/7 Ağustos 1915 : İngilizlerin, gece yarısından hemen sonra Arıburnu cephesinde 19. Tümen'in sol kanadına taarruzu ve bu taarruzun bütün cepheye yayılma eğilimi üzerine Atatürk'ün saat 01.10'da emri: "Umumî vaziyet mühimdir. Komutanlar ve subaylardan her zamandan fazla uyanıklık ve fedakârcasına çalışma isterim!" [Kocatürk]
1915 - Allies land at Suvla Bay (Anafartalar).
Diversionary attacks at Helles.
British landing at Suvla.Main Anzac offensive toward Sari Bair range commences ("


Helles: Battle of Krithia Vineyard diversion commences with an attack by the 88th Brigade of the British 29th Division.
Anzac: Battle of Lone Pine diversion commences at 6.00 p.m. with the Australian 1st Division capturing Turkish trenches. Fighting continues for six days in which time seven Victoria Crosses are awarded.
Suvla: At 10.00 p.m. the British 11th (Northern) Division, part of IX Corps, begins landing.
Anzac: Under cover of darkness, two columns of Anzac, British & Indian troops break out to the north, heading for the heights of Chunuk Bair and Hill 971.

The Battle of Lone Pine begins (diversionary Australian attack at Lone Pine):
The Lone Pine operation was planned as a diversion to draw Turkish reserves away from a major British attack to be launched at the northern end of the Australian and New Zealand position on Gallipoli. The Australians suffered more than 2,200 casualties at Lone Pine and the Turks over 5,000. Seven Australians were awarded the Victoria Cross.
1914 - Austria-Hungary declares war on Russia. Serbia declares war on Germany.

[TEP]

7 AĞUSTOS - AUGUST 7
Tarihte Bugün - Today in History

https://www.ataturktoday.com/Resim/TSK/ata-24_k.jpg
Mustafa Kemal, ilk büyük kongreyi (23 Temmuz – 7 Ağustos 1919)
topladığı Erzurum’da hükümet konağı önünde Vali Zühtü Bey, memurlar ve subaylarla
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto3/r23.jpg
Atatürk, Erzurum Kongresi Günlerinde (23 Temmuz - 7 Ağustos 1919)

Atatürk with his military aids during the Erzurum Congress
(July 23 - August 7 1919)
1937 - Atatürk'ün, Florya'dan hareketle akşamüzeri Halkalı Ziraat Okulu'nu ziyareti, akşam tekrar Florya'ya dönüşü.
1931 - Atatürk'ün, Yalova'dan Bursa'ya gelişi, Uludağ'da incelemeleri, daha sonra Mudanya'dan İstanbul'a hareketi.
1931 (7 - 8) - Atatürk'ün, Mudanya'dan İstanbul'a gelişi.
1930 - Atatürk'ün, akşam Yalova'da Denizyolları İşletmesi tarafından düzenlenen baloda İsmet (İnönü) ve Fethi (Okyar) Bey'e söyledikleri: "...Ben şimdi bir babayım. Siz ikiniz de benim evlâdımsınız. İkiniz arasında benim gözümde hiçbir fark yoktur. Benim istediğim sadece, memleket işlerinin Büyük Millet Meclisi'nde açıkça tartışılmasıdır. Büyük Millet Meclisi'nde, Türk milletinin gözü önünde, açıkça konuşulmayacak hiçbir iş yoktur." [Kocatürk]
1927 - Atatürk'ün, Dolmabahçe Sarayı'nda Başbakan İsmet Paşa'yı kabulü.
Atatürk'ün, akşamüzeri Söğütlü yatıyla Tarabya açıklarına kadar bir gezinti yapması.
1924 - Nusturi isyanı.
Hakkari Valisi Halil Rıfat Bey, 7 Ağustos 1924'te keşif için geldiği Hangediği'nde, Nuhup Nasturi aşireti Reisi Gülyano'nun saldırısına uğradı ve tutsak edildi. Aynı saldırıda il jandarma komutanı Binbaşı Hüseyin Bey'le Üç jandarma eri de öldürüldü.
1921 - Başkomutan Atatürk'ün, 1.-6. tekâlif-i milliye (millî vergi) emirlerini yayımlaması.
Sandıklı'nın Yunanlılar tarafından işgali.
Malta'dan dönen Fethi Bey'in Ankara'ya gelişi.
1919 - Mustafa Kemal'in Heyeti Temsiliye Başkanlığı'na seçilmesi, Misak-ı Milli (Ulusal And'ın) kabulü.
Atatürk'ün, beraberindeki Meclis heyetiyle beraber cephe seyahatinden Ankara'ya dönüşü.
Erzurum Kongresi, aralarında Mustafa Kemal ve Rauf Bey'in de bulunduğu, 9 kişilik bir Heyet-i Temsiliye seçerek çalışmalarını tamamladı. Mustafa Kemal heyetin başkanlığına getirildi. Kapanış konuşmasını yapan Mustafa Kemal, "tarih bu kongreyi büyük bir eser olarak kaydedecektir" dedi.
Erzurum Kongresi'nin Heyeti Temsiliye seçiminden sonra Atatürk'ün kısa bir konuşmasıyla son bulması: "Milletimizin kurtuluş ümidi ile çırpındığı en heyecanlı bir zamanda fedakâr, muhterem heyetiniz her türlü eziyetlere katlanarak burada, Erzurum'da toplandı. Hassa ve necip bir ruh ve pek sağlam bir iman ile vatan ve milletimizin kurtuluşuna ait esaslı kararlar aldı. Bilhassa bütün cihana karşı milletimizin mevcudiyetini ve birliğini gösterdi. Tarih bu kongremizi şüphesiz ender ve büyük bir eser olarak kaydedecektir."
Atatürk'ün, Erzurum Kongresi'nin sonunda Yarbay Rawlinson ile uzun görüşmesi ve "Misak-ı Millî"den söz etmesi. [Kocatürk]
1919 - Nationalist congress in Erzurum ends; Mustafa Kemal elected chairman.
1918 - Mustafa Kemal'in Filistin'de bulunan VII. Ordu Komutanlığına ikinci defa tayin edilmesi.
Atatürk'ün, Mareşal Falkenhayn'ın yerine Yıldırım Orduları Grubu Komutanlığı'na getirilmiş olan Mareşal Liman von Sanders'in emrindeki 7. Ordu'ya tekrar komutan atanması.
1918 - Mustafa Kemal is reappointed Commander of 7th Army in Syria/Palestine.
1916 - Mustafa Kemal'in Bitlis ve Muş'u düşman elinden geri alması.
Atatürk komutasındaki 16. Kolordu'ya bağlı 8. Tümen'in, Muş'u düşman işgalinden kurtarışı. (Muş, 25 Ağustos 1916'da tekrar Rusların eline düşmüştü. Atatürk'ün 2. Ordu Komutanlığı sırasında, 30 Nisan 1917'de bu şehrimiz, ikinci defa Rus işgalinden kurtarıldı). [Kocatürk]
1916 - Mustafa Kemal wins Bitlis and Muş back from the enemy.
1915 - İngilizler 6-7 Ağustos 1915'te Arıburnu'nda tekrar taarruza geçti.
6/7 Ağustos 1915 : İngilizlerin, gece yarısından hemen sonra Arıburnu cephesinde 19. Tümen'in sol kanadına taarruzu ve bu taarruzun bütün cepheye yayılma eğilimi üzerine Atatürk'ün saat 01.10'da emri: "Umumî vaziyet mühimdir. Komutanlar ve subaylardan her zamandan fazla uyanıklık ve fedakârcasına çalışma isterim!"
İngiliz topçusunun, sabaha karşı Anafartalar cephesinde yeniden ateşe başlaması ve bunu takiben Şahinsırt ve Ağıldere'den ilerleyerek Conkbayırı'na doğru 19. Tümen cephesine taarruzu, fakat askerlerimiz tarafından ağır kayıplar verdirilerek püstürtülmesi (Düşman gece de taarruz girişiminde bulunmuş, ancak gece saldırısı da askerlerimizin ateşiyle durdurulmuştur.
Atatürk'ün, Kuzey Grubu Komutanlığı'na saat 05.05'de raporu: "Düşman, gece yarısından başlayarak topçusuyla şiddetli ateş altına aldığı 18. ve 27. Alay cephelerine, saat 04.30'da da hücum etmişse de Tanrı'nın yardımıyla ağır kayıplar verdirilerek hücumunun sonuçsuz bırakılmış olduğu arz olunur." [Kocatürk]
1915 - Dardanelles: Diversionary attacks at Helles.
Main Anzac offensive toward Sari Bair range.
Two Allied divisions land at Suvla.
Australian attack at the Nek takes place.
Liman von Sanders sends two divisions south from Bulair area.
Divisions arrive in Suvla area on night of 7 - 8 August 1915.


Anzac: Battle of the Nek At 4.30 a.m. another futile diversion virtually wipes out two regiments of the 3rd Light Horse Brigade, Russell's Top.
Suvla: The British 10th (Irish) Division begins landing.
Helles: Fighting at Krithia Vineyard continues with an attack by the 42nd Division.
Anzac: After a lengthy delay, the New Zealand Infantry Brigade attempts to capture Chunuk Bair but fails.

Australians charge at the Nek: The Australian Light Horse Brigade charges against the Turkish forces at the Nek, Gallipoli, with horrific results.
1914 - The British Expeditionary Force arrives in France.
1913 - Atatürk'ün kurmay başkanlığını yaptığı Bolayır Kolordusu'nun -Başkomutanlık Vekâleti'nin emri ile- Mürettep 9. Kolordu adını alışı.

[TEP]

8 AĞUSTOS - AUGUST 8
Tarihte Bugün - Today in History

https://www.ataturktoday.com/Resim/Canakkale/017_03.jpg
Mustafa Kemal'in Anafartalar Grubu Komutanlığına atanması.
Mustafa Kemal appointed Commander Anafartalar Group.
1938 - Atatürk'ün, Dolmabahçe Sarayı'nda Paris Büyükelçisi Suat Davaz'ı kabulü.
1935 - Atatürk'ün, Dolmabahçe Sarayı'nda Başbakan İsmet İnönü ve Dışişleri Bakanı Tevfik Rüştü Arası'ı kabulü.
1934 - Atatürk'ün, Almanya Cumhurbaşkanı Mareşal Hindenburg'un ölümü üzerine, oğluna başsağlığı telgrafı.
1931 - Atatürk'ün, akşam İstanbul'dan Ertuğrul yatı ile Yalova'ya gidişi.
1928 - İstanbul'da Taksim Cumhuriyet Anıtı'nın açılması.
İstanbul'da İtalyan heykeltraş Canonica'nın yaptığı Taksim Cumhuriyet Anıtı açıldı.
1927 - Atatürk'ün, Ankara Erkek Öğretmen Okulu'nun temel atma töreni sebebiyle Millî Eğitim Bakanı Mustafa Necati Bey tarafından kendisine gönderilen saygı ve bağlılık telgrafınacevabı: "Çok önemli ve ağır ödevlerini daima muvaffakiyetle başardıklarına tanık olduğum fedakâr öğretmenlerimize genç ve kıymetli arkadaşlar yetiştirecek olan Ankara Öğretmenler Okulu'nun temel taşının atıldığını öğrenmekle pek memnun oldum. Bu yoldaki teşekküre değer faaliyet ve başarıların devamını temenni ederim."[Kocatürk]
1926 - Atatürk'ün, Çankaya'da Vali başkanlığındaki Kırşehir Heyeti'ni kabulü.
1923 - Atatürk'ün, yeni yasama dönemi için seçilen milletvekilleriyle, Halk Partisi kurulması hakkında konuşması.
1921 - Atatürk'ün, 7.-10. tekâlif-i milliye emirlerini yayımlaması.Atatürk'ün, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin gizli oturumunda askerî vaziyet hakkında konuşması: "...Millet, namusunu, bağımsızlığını kurtarmak için acaba karşı koyabilirmiyiz, koyamaz mıyız muhakemesini düşünmedi. Millet, yalnız bir şey düşündü: Namuslu olarak yaşarım! Bu sebeple bu yasal hakkımızı kabul edenlerle dost olurum; bana bu hakkı vermeyecek olanlarla ölünceye kadar dövüşerek ölürüm!"[Kocatürk]
Celâlettin Arif Bey'in, Paris'ten Atatürk'e mektubu.
1920 - Düzce'de ikinci kez ayaklanma. Düzce ve Bolu bölgesinde İkinci Düzce Ayaklanması'nın başlaması. (Bastırılışı: 23 Eylül 1920) İsyan eden bir kısım Abaza, Düzce'yi basarak ateşe verdi. Ankara isyanı bastırmak üzere askeri birlikler gönderdi.
1919 (7-8) - Atatürk'ün, Mazhar Müfit (Kansu) Bey'in hâtıra defterine yazdırdıkları: "Zaferden sonra hükümet şekli cumhuriyet olacaktır. Bunu size daha önce bir sorunuz nedeniyle söylemiştim. Bu bir. İki: Padişah ve haneden hakkında zamanı gelince gereken işlem yapılacaktır. Üç: Örtünme kalkacaktır. Dört: Fes kalkacak, uygar milletler gibi şapka giyilecektir."
1918 - Padişah Vahdettin'in iradesiyle "Başkomutanlık Vekâleti" unvanının "Başkomutanlık Genelkurmay Başkanlığı'adına çevrilmesi ve bu görevin, yine Harbiye Nazırı Enver Paşa tarafından yürütüleceğinin bildirilmesi.

1916 - Mustafa Kemal'in Bitlis ve Muş'u düşman elinden geri alması.
Atatürk komutasındaki 16. Kolordu'ya bağlı 5. Tümen'in, Bitlis'i düşman işgalinden kurtarışı.
Atatürk'ün, 2. Ordu Komutanlığı'na telgrafı: "Muş dün ve Bitlis bugün kolordumuz tarafından zapt ve işgal edilmiştir."
2. Ordu Komutanı Ahmet İzzet Paşa'nın, Muş ve Bitlis'in kuvvetlerimiz tarafından geri alınışı üzerine Atatürk'e tebrik ve teşekkür telgrafı: "Komutanız altındaki askerlerimizi iyi koruyarak gerekli zamanda gösterdiğiniz dâhiyane kudret ve cesaretle yaptığınız kahramanca hizmetten dolayı size tebrik ve teşekkürlerimi bildiririm."[Kocatürk]
1916 - Mustafa Kemal wins Bitlis and Muş back from the enemy.
1915 - Mustafa Kemal'in Anafartalar Grubu Komutanlığına atanması.
Atatürk'ün General Liman von Sanders'in emri ile "Anafartalar Grubu Komutanlığı"na getirilişi.
5. Ordu Komutanlığfnca "Anafartalar Grubu Komutanlığı" adıyla Anafartalar ve Kocaçimen bölgelerini içine alan bir komutanlık oluşturulması ve komutanlığına -Saros Grubu Komutanı- Albay Feyzi (Onay) Bey'in getirilmesi (Albay Feyzi Bey, 5. Ordu Komutanlığınca bugün yapılması emredilen taarruzu, birliklerin yorgun olduğu gerekçesiyle bir gün sonraya bırakmak düşüncesinde olduğundan atanmasını takiben aynı gün komutadan alınmıştır).[Kocatürk]
1915 - İngilizlerin, sabah Conkbayırı'na şiddetli topçu ateşiyle başlayan taarruzu, Conkbayırı tepesinin İngilizlerin eline geçmesi sebebiyle durumun, bölgedeki 9. Tümen'e ait kuvvetler açısından kritik hal alması.
Atatürk'ün, saat 19.00'da Kuzey Grubu Komutanı Esat (Bülkat) Paşa'ya, Conkbayırı bölgesindeki kritik durumu belirterek 5. Ordu Komutanı Liman von Sanders'in ikaz edilmesi için, telefonla yaptığı öneri: "Conkbayırı'ndaki durumun henüz önemli ve nazik olduğu anlaşılıyor. Bu hususta Ordu Komutanı'nın ciddi surette dikkatini çekmeye aracı olmanızı, memleketin selâmeti adına dilerim."
Conkbayırı'nda durumun kritikleşmesi üzerine Atatürk'ün, 5. Ordu Komutanı Mareşal Liman von Sanders adına Kurmay Başkanı Albay Kâzım (İnanç) Bey tarafından telefon başına çağrılması ve vaziyeti nasıl gördüğü sorusuna cevabı: "Bütün mevcut kuvvetlerin komutam altına verilmesinden başka çare kalmamıştır!" 5. Ordu Kurmay Başkanı'nın "Çok gelmez mi?" sözüne Atatürk'ün cevabı: "Az gelir!"
Atatürk'ün, gece saat 21.45'de -5.Ordu Komutanı Mareşal Liman von Sanders'in emriyle- Anafartalar Grubu Komutanlığı'na getirilişi ve kendisine 9 Ağustos günü fecirle taarruza geçme emrinin verilmesi. (Atatürk'ün Anafartalar Grubu Komutanlığı'na getirilmesiyle 19. Tümen Komutan Vekilliğine 27. Alay Komutanı Yarbay Şefik [Aker] Bey atanmıştır).
8/9 Ağustos 1915 : Atatürk'ün, Anafartalar Grubu Komutanlığı'na atanması nedeniyle 19. Tümen mensuplarına veda yazısı: "Anafar*talar Grubu Komutanlığı'nı üzerime almak üzere şimdi hareket ediyorum. Bugüne kadar bana, gayret ve fedakârlığınızla kazandırdığınız başarıları, şimdi yeni üzerime aldığım vazifede de bana olan sevgi ve güveninizle tamamlayacağıma büyük inanç ile size veda ediyorum."
Atatürk'ün, saat 01.30'da Anafartalar Grubu Komutanlığı Karargâhı'nın bulunduğu Çamlıtekke'ye gelerek Anafartalar Grubu'nun emir ve komutasını üzerine alması.[Kocatürk]
1915 - Mustafa Kemal appointed overall Commander northern area, Anafartalar Group
(appointed to command of Sixteenth Army Corps).
Mustafa Kemal checks second Allied advance.
Liman von Sanders sends two divisions south from Bulair area.
Divisions arrive in Suvla area on night of 7 - 8 August 1915.
New Zealand forces capture Chunuk Bair.

Anzac: Battle of Chunuk Bair Attacking at 3.00 a.m., New Zealand and British infantry gain a foothold on Chunuk Bair.
Naval operations: British submarine E11 torpedoes the Turkish battleship Hayreddin Barbarossa off Bulair.

[TEP]

9 AĞUSTOS - AUGUST 9
Tarihte Bugün - Today in History

https://www.ataturktoday.com/Resim/Canakkale/017_03.jpg
Mustafa Kemal (1915 Çanakkale)
Mustafa Kemal Commander of the Anafartalar Group (1915 Dardanelles)
1938 - İsmet İnönü'nün, Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreteri Hasan Rıza Soyak'a mektubu: "...Dr. Araş bana, Atatürk'ün cihan değer selâmlarını getirdi. Atatürk'e en derin saygılarla minnetlerimi ve en samimî afiyet dileklerimi takdim ederim. Bir münasip fırsatta yüce huzurlarına arz ederseniz size çok teşekkür ederim. Sevgilerle selâmlar..." (Bu mektubun Atatürk'e arz edilmesi üzerine, onun emriyle Genel Sekreter tarafından Atatürk'ün teşekkür, sevgi ve iyi dileklerini bildiren bir cevap yazılmıştır).[Kocatürk]
1936 - Atatürk'ün, Ertuğrul yatıyla Florya'dan Moda'ya gelişi ve yattan Moda koyunda -Moda Deniz Kulübü tarafından tertiplenen- deniz yarışlarını izlemesi, gece Florya'ya hareketi ve geceyi yatta geçirmesi.
1932 - Atatürk'ün, Yalova Millet Çiftliği'nde Alman Büyükelçisi Nadolny Rudolf'u kabulü.
1930 - Görevinden istifa eden Paris Büyükelçisi Ali Fethi Bey (Okyar) yeni bir parti kurmak için temaslara başladı.
Paris Büyükelçisi Fethi (Okyar) Bey'in, Atatürk'e yeni bir parti kurulması isteğiyle ilgili mektubu: "Cumhuriyet idaresinin memleketimizde ebedîleşmesi için, bir partili hükümet idaresi yerine tartışma hürriyetini kurmak ve hükümetten millet işleri hakkında ciddî hesap istemeyi temin etmek ve bu işlerde hata varsa herkesin gözü önünde cereyan edecek serbest tartışma sonucu düzeltmeye çalışmak gayelerinin gerçekleşmesine, Cumhuriyet'in kurucusu olmak sıfatıyla herkesten evvel Başkanımızın taraftar bulunduklarına asla şüphe edemem. Cumhuriyet'in âşıkı olmak sıfatıyla bu gayelerin gerçekleşmesi mukaddes emelimdir. Bu sebeple tam ve gerçek cumhuriyetçi ve bütün anlamıyla lâik ve fakat Cumhuriyet Halk Partisi'nin malî ve iktisadî ve iç ve dış siyasetlerinin bir çok noktalarına karşı bulunan ayrı bir parti ile siyasî mücadele sahnesine atılmak kararındayım. Bu siyasî kararımın ne yolda yorumlanacağını bilmek lüzumunu hissediyorum. Cevabınızı bekler ve en derin kalbî sevgilerimle beraber hürmet ve saygılarımı sunarım."
1929 - Atatürk'ün, akşam Fethi (Okyar) Bey'in Büyükdere'deki yalısında kendisini görmeye gelen İstanbullulara seslenişi: "...Beni görmek demek, mutlaka yüzümü görmek değildir. Benim fikirlerimi, benim duygularımı anlıyorsanız ve hissediyorsanız bu kâfidir! Benim kuvvetim, benim size olan sevgim ve sizin bana olan sevginizdir. Bu millet, bu memleket yeni rejim üzerinde dünyanın en makbul bir varlığı olacaktır. Ben bunu kendi gözlerimle görmeden ölmeyeceğim!"
1928 - Türk Latin harflerinin Sarayburnu'nda tanıtımı.
Gazi Mustafa Kemal'in Sarayburnu'nda Türk Harfleri hakkında nutkunu söylemesi.
Mustafa Kemal İstanbul'da Sarayburnu'nda düzenlenen toplantıda yaptığı konuşmada Yazı Devrimi konusunda ilk açıklamayı yaparak şöyle dedi: "Bizim ahenktar, zengin lisanımız yeni Türk harfleriyle kendini gösterecektir."
Atatürk'ün, Dolmabahçe Sarayı'nda Sofya Elçisi Hüsrev (Gerede) Bey'i kabulü.
1928 (9 - 10) - Atatürk'ün, İstanbul Sarayburnu Parkı'nda Cumhuriyet Halk Partisi tarafından tertiplenen gece toplantısında yeni harfler hakkında konuşması: "...Bizim ahenkli, zengin dilimiz yeni Türk harfleriyle kendini gösterecektir. Asırlardan beri kafalarımızı demir çerçeve içinde bulunduran, anlaşılmayan ve anlamadığımız işaretlerden kendimizi kurtarmak ve bu gereği anlamak mecburiyetindeyiz! Anladığımızın belirtisine yakın zamanda bütün dünya tanık olacaktır. Buna kesinlikle eminim."
1928 - Atatürk announces in Istanbul that the Latin alphabet is to be adopted. As part of Turkey's reform process, Gazi Mustafa Kemal educates the public on the new Turkish alphabet at Sarayburnu.
1922 - Yunanlıların daha önce ilan ettikleri özerklik kararı üzerine Başvekil ve Hariciye Vekili Rauf Bey (Orbay), İtilaf devletlerinin temsilcilerine protesto yazsısı göndererek, böyle bir şeyin, Türk çoğunluğun olduğu bir yerde hukuksal bir değerinin olmayacağını bildirdi.
1920 - Atatürk'ün, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin gizli oturumunda cephedeki seyahat izlenimleri hakkında konuşması.
1919 - Atatürk'ün, askerlik mesleğinden çıkarılmasına, sahip olduğu madalya ve nişanların geri alınmasına ve fahrî yaverlik unvanının kaldırılmasına dair irade-i seniye çıkması.
Kaynak: Atatürk'ün Özlük Dosyası
3. Ordu Müfettişliği'ne, Müşir Abdullah Paşa'nın atanması (Abdullah Paşa önce bu vazifeyi kabul etmişse de daha sonra istifa etmiştir).
Atatürk'ün, Erzurum Kongresi'nin açılışında okuduğu dua nedeniyle Şiran Müftüsü Hasan Fahri Efendi'ye teşekkür yazısı.
1918 - Atatürk'ün, beraberinde Ahmet İzzet Paşa olduğu halde Padişah Vahdettin ile -ikinci defa- görüşme yapması (Bu görüşme, Padişahın isteği ile Dolmabahçe Valide Camii' ndeki cuma selâmlığından sonra mahfil-i hümayun'da olmuştur). [Kocatürk]
1915 - Birinci Anafartalar Zaferi.
Atatürk komutasındaki kuvvetlerin, Anafartalar bölgesinde İngilizlere taarruzu; düşmanın tekrar çıkarma yaptığı kıyılara itilmesi.
Anafartalar Grubu Komutanı Mustafa Kemal 9-10 Ağustos'ta Anafartalar Zaferini kazandı. Bu zaferi 17 Ağustos'ta Kireçtepe, 21 Ağustos'ta II. Anafartalar zaferleri takip etti.
Atatürk komutasındaki kuvvetlerin, Anafartalar bölgesinde İngilizlere taarruzu; düşmanın tepelerden, tekrar çıkarma yaptığı kıyılara itilmesi (Atatürk. 7. ve 12. Tümenlerin sabaha karşı başlayan taarruzunu, Anafartalar bölgesinin gözleme yeri olan bir tepeden, başından sonuna kadar yönetmiştir. Bugünkü Türk taarruzu ve muharebeler esnasında bozguna uğrayan düşman, durmaksızın karaya çıkarttığı piyade ve topçu birlikleriyle takviye almışsa da sonunda mağlup edilerek geriye atılmıştır).
Atatürk'ün, akşamüzeri Conkbayırı bölgesine hareketi (Atatürk bugünkü taarruzun başarı ile sonuçlanması üzerin, akşam üzeri Anafartalar bölgesindeki gözleme yerinden ayrılarak Conkbayırı bölgesine hareket etmiştir. Yolu üzerinde Çamlıtekke'de -oraya gelmişbulunan- Liman von Sanders ile görüştükten sonra, akşam Conkbayırı ile Suyatağı arasında bulunan 8. Tümen Karargâhı'na gelmiş, burada bölgedeki son durumu tetkik ederek 10 Ağustos 1915'te, sabah fecirle beraber taarruz için bütün hazırlıkların yapılması emrini vermiştir. [Kocatürk]
1915 - Dardanelles:
Mustafa Kemal succeeds in stopping Allied advance on the Gallipoli Peninsula.

British attack at Suvla.
British forces at Suvla fail to capture high ground due to earlier arrival ofTurkish forces.
Allied units, including Gurkhas, briefly capture part of Hill Q.
A general attack by the Allies on the heights of Chunuk Bair, Hill Q and Hill 971 fails.
Attack at Lone Pine; attempted 'Anzac breakout' (August 6-9).9 August 1915
Kitchener's & Hamilton's Reports on GallipoliLord Kitchener's Official Report as Minister of War, 9 August 1915:On the Gallipoli Peninsula during the operations in June several Turkish trenches were captured. Our own lines we appreciably advanced and our positions were consolidated.
Considerable re-enforcements having arrived, a surprise landing on a large scale at Suvla Bay was successfully accomplished on the 6th of August without any serious opposition.
At the same time an attack was launched by the Australian and New Zealand corps from the Anzac position. and a strong offensive was delivered from Cape Helles in the direction of Krithia. In this latter action French troops played a prominent part and showed to high advantage their usual gallantry and fine fighting qualities.
The attack from Anzac, after a series of hotly contested actions, was carried to the summit of Sari Bair and Chunuk Bair, dominating positions in this area. The arrival of transports and the disembarkation of troops in Suvla Bay were designed to enable troops to support this attack. Unfortunately, however, the advance from Suvla Bay was not developed quickly enough, and the movement forward was brought to a standstill after an advance of about two and one-half miles.
The result was that the troops from Anzac were unable to retain their position on the crest of the hills, and after being repeatedly counter-attacked they were ordered to withdraw to positions lower down. These positions were effectively consolidated, and, joining with the line occupied by the Suvla Bay force, formed a connected front of more than twelve miles.
From the latter position a further attack on the Turkish entrenchments was delivered on the 21st, but after several hours of sharp fighting it was not found possible to gain the summit of the hills occupied by the enemy, and the intervening space being unsuitable for defense, the troops were withdrawn to their original position.
In the course of these operations the gallantry and resourcefulness of the Australian and New Zealand troops, frequently formed the subject of eulogy in General Hamilton's reports.
It is not easy to appreciate at their full value the enormous difficulties which attended the operations in the Dardanelles or the fine temper with which our troops met them.
There is not abundant evidence of a process of demoralization having get in among the German led, or rather German-driven Turks, due no doubt, to their extremely heavy losses and to the progressive failure of their resources.
It is only fair to acknowledge that, judged from a humane point of view, the methods of warfare pursued by the Turks are vastly superior to those which have disgraced their German masters.
Throughout, the cooperation of the fleet was intensely valuable, and the concerted action between the sister services was in every way in the highest degree satisfactory.

Field report of General Sir Ian Hamilton:The first step in the real push -- the step which above all others was to count -- was the night attack on the summits of the Sari Bair ridge. The crest line of this lofty mountain range runs parallel to the sea, dominating the under features contained within the Anzac position, although these fortunately defilade the actual landing-place. From the main ridge a series of spurs run down towards the level beach, and are separated from one another by deep, jagged gullies choked up with dense jungle.... It was our object to effect a lodgment along the crest of the high main ridge with two columns of troops, but, seeing the nature of the ground and the dispositions of the enemy, the effort had to be made by stages. We were bound, in fact, to undertake a double subsidiary operation before we could hope to launch these attacks with any real prospect of success. . . .
The two assaulting columns, which were to work up three ravines to the storm of the high ridge, were to be preceded by two covering columns.
The whole of this big attack was placed under the command of Major-General Sir A. J. Godley, General Officer Commanding New Zealand and Australian Division.
Among other stratagems the Anzac troops, assisted by H. M. S. Colne, had long and carefully been educating the Turks how they should lose Old No. 3 Post, which could hardly have been rushed by simple force of arms. Every night, exactly at 9 p. m., H.M.S. Colne threw the beams of her searchlight onto the redoubt, and opened fire upon it for exactly ten minutes. Then, after a ten-minute interval, came a second illumination and bombardment, commencing always at 9.20 and ending precisely at 9.30 p. m.
The idea was that, after successive nights of such practice, the enemy would get into the habit of taking the searchlight as a hint to clear out until the shelling was at an end. But on the eventful night of the 6th, the sound of their footsteps drowned by the loud cannonade, unseen as they crept along in that darkest shadow which fringes the searchlight's beam -- came the right covering column. At 9.30 the light switched off and instantly our men poured out of the scrub jungle and into the empty redoubt. By 11 p. m. the whole series of surrounding entrenchments were ours.
Once the capture of Old No. 3 Post was fairly under way, the remainder of the right covering column carried on with their attack upon Bauchop's Hill and the Chailak Dere. By 10 p.m. the northernmost point, with its machine gun, was captured, and by 1 o clock in the morning the whole of Bauchop's Hill, a maze of ridge and ravine, everywhere entrenched was fairly in our hands.
The attack along the Chailak Dere was not so cleanly carried out -- made, indeed, just about as ugly a start as any enemy could wish. Pressing eagerly forward through the night, the little column of stormers found themselves held up by a barbed-wire erection of unexampled height, depth and solidity, which completely closed the river bed -- that is to say, the only practicable entrance to the ravine. The entanglement was flanked by a strongly-held enemy trench running right across the opening of the Chailak Dere. Here that splendid body of men, the Otago Mounted Rifles, lost some of their bravest and their best, but in the end, when things were beginning to seem desperate, a passage was forced through the stubborn obstacle with most conspicuous and cool courage by Captain Shera and a party of New Zealand Engineers, supported by the Maoris, who showed themselves worthy descendants of the warriors of the Gate Pah. Thus was the mouth of the Chailak Dere opened in time to admit of the unopposed entry of the right assaulting column.
Simultaneously the attack on Table Top had been launched under cover of a heavy bombardment from H.M.S. Colne. . . . The scarped heights were scaled, the plateau was carried by midnight. With this brilliant feat the task of the right covering force was at an end. Its attacks had been made with the bayonet and bomb only; magazines were empty by order; hardly a rifle shot had been fired. Some 150 prisoners were captured, as well as many rifles and much equipment, ammunition and stores. No words can do justice to the achievement of Brigadier-General Russell and his men. There are exploits which must be seen to be realized....
The grand attack was now in full swing, but the country gave new sensations in cliff climbing even to officers and men who had graduated over the goat tracks of Anzac. The darkness of the night, the density of the scrub, hands and knees progress up the spurs, sheer physical fatigue, exhaustion of the spirit caused by repeated hairbreadth escapes from the hail of random bullets all these combined to take the edge of the energies of our troops. At last, after advancing some distance up the Aghyl Dere, the column split up into two parts. Dawn broke, and the crest line was not yet in our hands, although, considering all things, the left assaulting column had made a marvelous advance. . . .
At 4.30 a. m. on August 9, the Chunuk Bair ridge and Hill Q were heavily shelled. The naval gun, an the guns on the left flank, and as many as possible from the right flank (whence the enemy's advance could be enfiladed) took part in this cannonade, which rose to its climax at 5.15 a. m., when the whole ridge seemed a mass of flame and smoke, whence huge clouds of dust drifted slowly upwards in strange patterns on to the sky. At 5.16 a. m. this tremendous bombardment was to be switched off on to the flanks and reverse slopes of the heights.
General Baldwin's column had assembled in the Chailak Dere, and was moving up towards General Johnston's headquarters. Our plan contemplated the massing of this column immediately behind the trenches held by the New Zealand Infantry Brigade. Thence it was intended to launch the battalions in successive lines, keeping them as much as possible on the high ground. Infinite trouble had been taken to insure that the narrow track should be kept clear, guides also were provided; but in spite of all precautions the darkness, the rough scrub-covered country, its sheer steepness, so delayed the column that they were unable to take full advantage of the configuration of the ground, and, inclining to the left, did not reach the line of the Farm -- Chunuk Bair -- till 5.15 a. m. In plain English, Baldwin, owing to the darkness and the awful country, lost his way -- through no fault of his own. The mischance was due to the fact that time did not admit of the detailed careful reconnaissance of routes which is so essential where operations are to be carried out by night.
And now, under the fine leader, Major C. G. L. Allanson, the Sixth Gurkhas of the 29th Indian Infantry Brigade pressed up the slopes of Sari Bair, crowned the heights of the col between Chunuk Bair and Hill Q, viewed far beneath them the waters of the Hellespont, viewed the Asiatic shores along which motor transport was bringing supplies to the lighters. Not only did this battalion, as well as some of the Sixth South Lancashire Regiment, reach the crest, but they began to attack down the far side of it, firing as they went at the fast-retreating enemy. But the fortune of war was against us. At this supreme moment Baldwin's column was still a long way from our trenches on the crest of Chunuk Bair, whence they should even now have been sweeping out towards {Chunuk Bair Hill} Q- along the whole ridge of the mountain. And instead of Baldwin's support came suddenly a salvo of heavy shell.
These falling so unexpectedly among the stormers threw them into terrible confusion. The Turkish commander saw his chance. Instantly his troops were rallied and brought back in a counter-charge, and the South Lancashires and Gurkhas, who had seen the promised land, and had seemed for a moment to have held victory in their grasp, were forced backwards over the crest, and on to the lower slopes whence they had first started....
At daybreak on Tuesday, August 10, the Turks delivered a grand attack from the line Chunuk Bair Hill Q against these two battalions, already weakened in numbers, though not in spirit, by previous fighting. First our men were shelled by every enemy gun, and then at 5.30 a.m. were assaulted by a huge column, consisting of no less than a full division plus a regiment of three battalions. The North Lancashire men were simply overwhelmed in their shallow trenches by sheer weight of numbers, while the Wilts, who were caught out in the open, were literally almost annihilated. The ponderous masses of the enemy swept over the crest, turned the right flank of our line below, swarmed round the Hampshires and General Baldwin's column, which had to give ground, and were only extricated with great difficulty and very heavy losses.

1914 - Kurmay Albay Cevat (Çobanlı) Bey'in, Çanakkale Müstahkem Mevki Komutanlığı'na atanması.
1914 - Montenegro declares war on Germany.

[TEP]

10 AĞUSTOS - AUGUST 10
Tarihte Bugün - Today in History

https://www.ataturktoday.com/Resim/SevresHaritaGaziUniversitesi.jpg
Osmanlı Devleti'nin parçalanmasını öngören Sevr Antlaşması imzalandı
https://www.ataturktoday.com/Resim/AtaturkFenerbahce.jpg
Atatürk Fenerbahçe ziyareti sırasında
https://www.ataturktoday.com/Resim/AtaturkFenerbahce.bmp
10 Ağustos 1928
1938 - Atatürk'ün, harf inkılâbının 10. yıldönümü nedeniyle Kültür Bakanı Saffet Arıkan'ın telgrafına cevabı: "Türk'ün kültür sahasındaki kabiliyetinin gelişmesine temel olan harf inkılâbının onuncu yıldönümü münasebetiyle gönderdiğiniz telgrafı memnuniyetle aldım. Teşekkür eder ve milletimize kültür sahasında sonsuz başarılar dilerim."
1937 - Atatürk'ün, Florya'dan hareketle Büyükçekmece yakınında Mimar Sinan köyünü ziyareti, gece tekrar Florya'ya dönüşü.
1936 - Atatürk'ün, Florya'dan Ertuğrul yatı ile Yalova'ya gelişi.
Atatürk'ün, Yalova'da gece boyunca yatmaksızın çalışması.
1935 - Atatürk'ün akşamüzeri Dolmabahçe Sarayı'ndan Florya'ya gidişi. (Atatürk, 19 Eylül 1935 gününe kadar burada kalmıştır).
1930 - Atatürk'ün, yeni bir parti kurulması isteği hakkında Fethi Bey'in 9.8.1930 tarihli mektubuna cevabı: "Büyük Millet Meclisi'nde ve millet karşısında, millet işlerinin serbest münakaşası ve iyi niyet sahibi kişilerin ve partilerin düşüncelerini ortaya koyarak, milletin yüksek menfaatlerini aramaları benim gençliğimden beri âşık ve taraftar olduğum bir sistemdir. Memnuniyetle tekrar görüyorum ki, lâik cumhuriyet esasında beraberiz. Zaten benim siyasî hayatta bir taraflı olarak daima aradığım ve arayacağım temel budur. Bu nedenle Büyük Meclisle aynı temele dayanan yeni bir partinin faaliyete geçerek millet işlerini serbest münakaşa et*mesini cumhuriyetin esaslarından sayarım!"
Atatürk'ün, akşam Yalova'da arkadaşlarıyla sohbeti ve söyledikleri: "Lâzımdır ki insanlar evvela siyasî rengini, reyini ve kararını açık ve milletçe anlaşılır tarzda ifade etsin. Merdane, namuskârane hareket budur. Fethi Beyefendi ancak bu tarzda hareket edebilir arkadaşlardandır ve böyle hareket etmiştir. Açık ve doğru hareket etmek ve bu suretle Türk'ün yüksek siyasî kurumunu, Cumhuriyeti yükseltmek... Bugünün Türk toplumu, mazinin en derin uygarlıklarında kuruculuk iddia eden bu Türk milletinin bugünkü çocukları, açık ve doğru yolu bulmuşlardır!"
1929 - Atatürk'ün, İstanbul'dan Ertuğrul yatı ile İmralı adasına gelişi (Ada önlerinde 2 saat kadar kalmış, adaya çıkmamıştır). [Kocatürk]
1928 - Atatürk'ün, saat 18.00'de otomobille Taksim Cumhuriyet Anıtı önüne gelerek, bir süre anıtı seyretmeleri.
1927 - Atatürk'ün, Dolmabahçe Sarayı'nda Başbakan İsmet Paşa'yı kabulü.
(İsmet Paşa geceyi Dolmabahçe Sarayı'nda geçirmiştir).
Atatürk'ün, Dolmabahçe Sarayı'nda tedavi amacıyla gittiği Avrupa'dan dönen Genelkurmay Başkanı Fevzi (Çakmak) Paşa'yı kabulü.
1925 - Atatürk'ün, Ankara istasyonu yakınındaki höyüklerde yapılan arkeolojik kazıları yerinde izlemesi ve ilgililerden bilgi alışı.
1923 - Lozan Antlaşması'nın imzalayan İsmet Paşa ve beraberindekiler yurda döndü.
1920 - Sevr Antlaşması ("Sèvres Antlaşması").
Osmanlı Devleti'nin parçalanmasını öngören Sevr Antlaşması imzalandı.

İstanbul Hükümeti ile İtilâf Devletleri arasında "Sèvres Antlaşmasının imzalanması.
I. Dünya Savaşı sonrasında Osmanlı Devleti (İstanbul Hükûmeti) ile İtilâf Devletleri arasında Sevr Anlaşması'nın imzalanması.
Sevr Antlaşması, Birinci Dünya Savaşı sonrasında İtilâf Devletleri ile savaşta yenilmiş kabul edilen Osmanlı Devleti arasında 10 Ağustos 1920'de imzalanan barış antlaşmasıdır. Hiç uygulamaya girememiştir. Antlaşmayı İstanbul hükümeti adına Rıza Tevfik (Bölükbaşı), Hadi Bey ve Reşat Halis Bey imzaladı.

* * *
Atatürk önderliğinde Milli Mücadele’ye başlayan Türk ulusu savaş meydanlarında büyük zaferler kazanmış ve Lozan Antlaşması (24 Temmuz 1923 imzalanmış barış antlaşması) ile siyasi ve hukuki alanda tescil etmiştir. Lozan barış görüşmeleri 8 ay sürmüş ve Türk tarafının kayıtsız şartsız bağımsızlık talebi nedeniyle çetin geçmiştir.
1920 - Yunus Nadi Bey tarafından yayımlanmakta olan Yeni Gün gazetesinin Ankara'da yayımlanması.
1920 - Treaty of Sèvres, partitioning of the Ottoman Empire among the Allied powers.

The treaty was not recognized by the Turkish national movement.

The Treaty of Lausanne signed on July 24, 1923 was the final treaty concluding World War I, and superceded the 1920 Treaty of Sèvres).
The Treaty of Sèvres, which would have dismembered present day Turkey, was imposed by the Allies on the Ottoman Empire after World War I. was signed by the Ottoman government and the Entente powers after World War I, but was rejected by the Turkishrepublican nationalist government under Mustafa Kemal Ataturk (the treaty never came into effect). After the Turkish War of Independence, overthrow of the sultan, and success of the national liberation movement, Ataturk's government held negotiations. The Treaty of Lausanne was signed on July 24, 1923
(by Turkey and the Entente powers which fought in World War I. ). After the signing of the Lausanne Treaty, t
1919 - Halide Edip (Adıvar) Hanım'ın, Atatürk'e mektubu: "...Davamızda yardımcı olabilmesi için, bu fırsat dakikalarını kaybetmeden, taksim ve yok olma korkusu karşısında, kendimizi Amerika'ya müracaata mecbur görüyoruz(!)"
HALİDE EDİP
Üsküdar Amerikan Kız Koleji’ni bitirdi, özel olarak da Rıza Tevfik’ten felsefe ve sosyoloji, Salih Zeki’den matematik dersleri aldı. İstanbul Kız Öğretmen Okulu’nda, Kız Lisesi’nde öğretmenlik ve müfettişlik; Beyrut, Lübnan ve Şam’da Türk Kız Mektepleri Umumi Müfettişliği yaptı. Darülfünun’da garp edebiyatı okuttu. Milli Mücadele’ye katıldı, Cumhuriyet’in ilanından sonra kocası Adnan Adıvar’la gittiği Avrupa ve Amerika’da on beş sene kadar kaldı (1926-1938), 1939’da yurda döndükten sonra İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi’nde İngiliz Dili ve Edebiyatı profesörü oldu . Bir süre İzmir milletvekilliği yaptı(1950-1954). Daha sonra Edebiyat Fakültesi’ndeki profesörlüğüne döndü. 1964’te öldü.
1908’den sonraki dergilerde Halide Salih imzasıyla göründü (örneğin: Şehbal dergisinde, 1911-1912). 1919’da Büyük Mecmua’da Halide Edip imzasıyla “edebiyatımızın son simaları ve safhaları” başlığı altında Yakup Kadri, Mehmet Emin, Ömer Seyfettin... üzerine incelemeler, “Kadınlığa dair” başlığı altında kadın hakları üzerine yazılar, ayrıca hikayeler yayımladı. 11. sayıdan başlayarak (18 Eylül 1919) bu derginin başyazarı da olmuştu Halide Edib’i, bu yazıları yanında asıl, İngiliz edebiyatı etkisinde, o zaman için yeni, fakat çağdaşlarının çapraşık, aksak ve pürüzlü buldukları bir üslupla yazılmış romanları tanıttı. İlk romanlarında aşk konularını işliyor, kadın psikolojisi üzerinde duruyordu. Sonra Türkçülük akımını benimsedi; duygulandırma ve süslemeden kaçınan, realizmi ön planda tutan romanlar verdi. Hele yurda döndükten sonraki romanlarında konularını bir olay çevresinde toplanan tek insanlara değil; devirlere, nesillere, gelenek ve törelere bağladı.
Romanları: Raik’in Annesi (1909), Seviyye Talib (1910), Handan (1912), Yeni Turan (1912), Son Eseri (1912), Mevut Hüküm (1918), Ateşten Gömlek (1922) Kalp Ağrısı (1924), Vurun Kahpeye (1926), Zeyno’nun Oğlu (1928), Sinekli Bakkal (1936), Yolpalas Cinayeti (1938), Tatarcık (1939), Sonsuz Panayır (1946), Döner Ayna (1954), Akıle Hanım Sokağı (1958), Hayat Parçaları (1963), Sevda Sokağı Komedyası (1972), Çaresiz (1972), Kerim Usta’nın Oğlu (1974) Hikaye Kitapları: Harap Mabetler (1911), Dağa Çıkan Kurt (1922), İzmir’den Bursa’ya (1922) Anıları: Türk’ün Ateşle İmtihanı (1962), Mor Salkımlı Ev (1963) Oyunları: Kenan Çobanları (1918), Maske ve Ruh (1945), Kitapları Özgür ve İnkılap Yayınları’nca yeniden basılıyor. Sinekli Bakkal romanı, CHP Roman Ödülü’nde birincilik kazanmış, romancılığımızda satış rekoru kıran eser olmuştur. NTV
1916 - Başkomutan Vekili Enver Paşa ve 4. Ordu Komutanı Cemal Paşa'nın, Muş ve Bitlis'in kuvvetlerimiz tarafından geri alınışı üzerine Atatürk'e, 16. Kolordunun başarısını tebrik eden telgrafları.
1915 - 1. Anafartalar Zaferi. Conkbayırı Zaferi.
Mustafa Kemal'in Conkbayırı hücumu. Birinci Anafartalar Muharebesi.
Mustafa Kemal'in bizzat idare ettiği taarruzla Anafartalar cephesi'nde düşmanı geri atması. Anafartalar Grubu Komutanı Mustafa Kemal 9-10 Ağustos'ta Anafartalar Zaferini kazandı. Bu zaferi 17 Ağustos'ta Kireçtepe, 21 Ağustos'ta II. Anafartalar zaferleri takip etti.
(Bugünkü muharebeler esnasında Atatürk'ün kalbini hedef alan bir kurşun, göğüs cebindeki saate çarpıp geri döndüğünden, kendisi mutlak bir ölümden kurtuldu).
Atatürk komutasındaki kuvvetlerin, İngilizlerin 8 Ağustos'ta ele geçirdiği Conkbayırı'na sabaha karşı taarruzu ve hücum safının önünde Atatürk'ün askerlere söyledikleri: "Askerler! Karşımızdaki düşmanı mağlup edeceğimize hiç şüphe yoktur. Fakat siz acele etmeyin. Evvelâ ben ileri gideyim. Siz, ben kırbacımla işaret verdiğim zaman hep birden atılırsınız!" 8. Tümen alayları tarafından başlangıçta top ve tüfek ateşi olmaksızın sadece süngü hücumuyla baskın şeklinde geliştirilen bu taarruz ve süngü muharebeleri sonucu, düşman 4 saat içinde Conkbayırı'ndan tamamen atılmış, ayrıca Şahinsırt'ın en yüksek tepesi de ele geçirilmişti. Düşmana asker ve araç bakımından büyük kayıplar verdirilen bugünkü muharebe esnasında Atatürk, kalbini hedef alan bir şarapnel parçasının, göğüs cebindeki saati parçalayarak geri dönmesi sonucu mutlak bir ölümden kurtulmuştur.
Atatürk'ün, Conkbayırı taarruzunun başarı ile sonuçlanması üzerine, saat 12.15'te 8. Tümen Komutanlığı'na emri: "Taarruzu durdurunuz. Conkbayırı ve Şahinsırt'ın batıya en hakim noktası daima elde bulundurulacak surette, kıtalarınızla tuttuğunuz hattıkuvvetlendiriniz!"
Atatürk'ün, öğleden sonra 8. Tümen'e veda ederek Anafartalar Grubu Karargâhı'na dönüşü.
Çanakkale cephesindeki İngiliz Kuvvetleri Komutanı General Hamilton'un notu: "Türkler ancak bizi Conkbayırı'ndan atmak suretiyle görevlerini yapacaklarını anladılar ve öyle yaptılar!" [Kocatürk]
1915 - Dardanelles: Mustafa Kemal and Turkish forces recapture Chunuk Bair.


Anzac: Battle of Chunuk Bair ends when the Turks, led by Mustafa Kemal, drive the Allies off the heights.
Suvla: British 53rd (Welsh) Division attacks Scimitar Hill, suffering heavy casualties.

1914 - Goeben ve Breslau adlı Alman savaş gemilerinin İngiliz Donanması'ndan kaçarak Boğazlar'dan içeri girmesi.
1914 - Enver Paşa'nın, Sofya'da bulunan Atatürk'e telgrafı: "Talât ve Fethi Beylerle görüşülmüş olduğu gibi gerek Bulgar Harbiye Nazırı'na gerekse öteki önemli askerî yetkililere, Sırbistan'a karşı kesin ve süratli hareketin önem ve gereğinin anlatılması, bu yolda telkin ve teşvikte bulunulması, bizim gerektiğinde harekete hazır olduğumuza inandırılması." [Kocatürk]
1914 - German warships SMS Goeben and SMS Breslau, having evaded Royal Navy pursuit in the Mediterranean, reach the Dardanelles and are granted passage.
1913 - Balkan Devletleri arasında Bükreş Barış Antlaşması.
Atatürk'ün Edirne'den ayrılışı.

[TEP]

11 AĞUSTOS - AUGUST 11
Tarihte Bugün - Today in History

https://www.ataturktoday.com/Resim/TBMM.gif
TBMM Genel Kurul toplantı salonu
Yasama Organı. Anayasa’nın 7. maddesine göre,
yasama yetkisi Türk Milleti adına Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM)’nindir ve bu yetki devredilemez. TBMM, beş yılda bir yapılan seçimlerde seçilen 550 üyeden oluşur. Meclis, savaş nedeniyle seçimlerin bir yıl ertelenmesine ve beş yıllık süre dolmadan seçimlerin yenilenmesine (erken seçim) karar verebilir. Anayasa’da belirtilen şartlar altında Cumhurbaşkanınca verilecek
karara göre de yeni seçime gidilebilir. TBMM üyeliklerinde boşalma olması halinde ise ara seçime gidilir.
Ara seçim, her seçim döneminde bir defa yapılır. Genel seçimlere bir yıl kala, ara seçim yapılamaz.

Milletvekili seçimleri serbest, eşit, gizli, tek dereceli olarak genel oy,
açık sayım ve döküm esaslarına uygun olarak yargı denetiminde yapılır. Onsekiz yaşını dolduran her Türk vatandaşı seçme, otuz yaşını dolduran ve ilköğretimini tamamlayan her Türk vatandaşı ise seçilme hakkına sahiptir. Seçim yöntemi yasalarla belirlenir.
1937 - Atatürk'ün, Florya'dan hareketle saat 17.00'de İskeçe çiftliğine gidişi, akşam tekrar Florya'ya dönüşü.
1936 - Trakya'da askeri manevralar başladı. Beş gün süren manevralarda Kurtuluş Savaşı'nın önde gelen komutanları da bulundu.
1934 - Atatürk'ün, Yalova'dan İstanbul'a dönüşü.
1930 - İran, Türkiye’nin doğudaki olaylarla ilgili olarak çalışma teklifini kabul etti.
1928 - Atatürk'ün, Milli Eğitim Bakanı Mustafa Necati Bey de hazır bulunduğu halde, Lâtin Harfleri Komisyonu üyelerini kabulü.
1927 -Atatürk'ün, akşam saat 20.00'de İsmet Paşa ile beraber Dolmabahçe Sarayı'ndan otomobille Tarabya'ya gidişi, Tokatlıyan Oteli'nde bir süre istirahat ettikten sonra gece Dolmabahçe Sarayı'na dönüşü.
1925 - Atatürk'ün, Başbakanlığa Lâtife Hanımla evliliklerinin 5.8.1925 tarihinde sona erdiğini bildiren yazısı.
Ankara'ya gelen Kastamonu Heyeti'nin, Atatürk tarafından kabulü ve heyetin kendisini Kastamonu'ya davet edişi.
1923 - İkinci T.B.M.M.'nin açılması.

Yapılan seçimlerden sonra Büyük Millet Meclisi'nin ikinci dönemi açılarak, çalışmalara başlandı. Birinci Meclis'teki mebusların yüzde 28'i tekrar seçildi. Hıyanet-i Vataniye Kanunu'ndaki değişikliklerle birlikte adaylara getirilen bazı güçlükler nedeniyle, İkinci Grup'un adaylarının seçime katılmama kararı grubun sonu oldu.
Atatürk'ün, İstanbul'dan gelen izcileri Türkiye Büyük Millet Meclisi önünde teftişi.
1921 - Atatürk'ün, Ankara'da Amerikalı gazeteci Lawrence Shaw Moore île görüşmesi ve söyledikleri: "...Biz Türkiye'nin bağımsızlığını ve bütünlüğünü kurtarmaya çalışıyoruz. Allah'ın yardımı ve Türk milletinin yenilmez kuvveti sayesinde amacımıza erişeceğiz!"Atatürk'ün, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin gizli oturumunda, cepheye ve cephe gerisine üçer kişilik teftiş heyetleri gönderilmesi hakkındaki önerge nedeniyle konuşması: "...Ben görev yaparken şöyle böyle heyetlerle görevime müdahale ettiremem efendiler! Bunda ordu için, memleket için fenalıktan başka bir şey yoktur."
Atatürk'ün, Başkomutan oluşunu kutlayan Afganistan Elçisi Ahmet Han'ın tebrik telgrafına teşekkürü.
1919 - Erzurum'da bulunan Yarbay Rawlinson'un, İngiltere Harbiye Bakanlığı'na raporu: "Konferansın son günü Mustafa Kemal'le iki saatten fazla görüştüm. Sonuç olarak görüşüm şu: Bu hareketin büyük başarı sağlaması için fırsat var (!)"
1915 - Birinci Anafartalar Muharebesi.
1915 - Battle of Sari Bair (the "August Offensive").
1914 - Goeben ve Breslau adlı Alman savaş gemilerinin Çanakkale Boğazı'ndan içeri alınmaları.
İngiliz takibinde olan Goeben ve Breslau isimli Alman kruvazörlerinin -Osmanlı Hükûmeti'nin izni ile- Çanakkale Boğazı'ndan geçerek Marmara denizine girişi.

İngiliz filosunun, Çanakkale Boğazı karşısında beklemeye başlaması (Bu tarihten itibaren devamlı gemi takviyesi ile kuvvetlenen İngiliz filosu Boğaz'dan çıkışları da kontrol altına almaya başlamıştır).
1914 - France declares war on Austria-Hungary.

[TEP]

12 AĞUSTOS - AUGUST 12
Tarihte Bugün - Today in History


https://www.ataturktoday.com/Resim/Canakkale/017_03.jpg

1915 - Birinci Anafartalar Muharebesi.

1935 - Atatürk'ün Florya'da denize girişi.

1934 - Atatürk'ün, Dolmabahçe Sarayı'nda Türk Dili Tetkik Cemiyeti toplantısına başkanlık edişi.

1933 - Atatürk'ün, sabah Ertuğrul yatı ile Yalova'dan Pendik'e gelişi, İsmet Paşa'yla beraber Yalova'ya dönüşü.

1932 - Atatürk'ün, Yalova'da Fransız arkeologlarından Prof. Delaport'u kabulü.

1930 - Serbest Cumhuriyet Fırkası kuruldu. Fethi Okyar başkanlığa getirildi.
Fethi Bey'in genel başkanlığında Serbest Cumhuriyet Partisi'nin kuruluşu (Parti, 17 Kasım 1930 tarihinde kendisini kapatmıştır).

Fethi Bey'in öncülük ettiği ve aralarında Cumhuriyet Halk Fırkası'ndan istifa etmiş 15 milletvekilinin bulunduğu Serbest Cumhuriyet Fırkası kuruldu. Ağaoğlu Ahmet (Agayef), Nuri Conker gibi isimlerin yeraldığı partinin danışıklı olduğu yolunda söylentiler yayıldı.

Atatürk, 1930 yılında yeniden bir siyasal parti denemesi yapmış, bu defa eski başkanlardan sevdiği ve güvendiği yakın arkadaşı Fethi Bey'i (Okyar) bir parti kurmaya memur etmişti. Bunun üzerine fethi bey, merkezi İstanbul'da olmak üzere 12 Ağustos 1930'da "Serbest Cumhuriyet Fırkası"nı kurmuş ve Ege'den başlayarak örgütlenme çabalarına başlamıştır. Atatürk'ün yine yakın arkadaşı Nuri Bey (Conker) de partinin ikinci adamı olmuştur. Halk Partisi'nden on iki milletvekili bu partiye geçmiş; Atatürk, kardeşi Makbule Hanım'ı (Atadan) da üyeler arasına katarak, yöneticilere güven duygusu aşılamak istemiştir. Parti'nin resmi bir yayın organı yoktu; ama İstanbul'da yayımlanan Yarın, Son Posta ve Tan gazeteleri bu partinin görüşlerini yansıtıyorlardı. Parti üç ay gibi kısa bir sürede 37 ilde örgütlenmişti.
* * *
CHF'yi tenkit etsin diye kurulmasını teşvik ettiği Serbest Fırka'nın umumi reisi Fethi Bey'e şöyle seslenmektedir:

"Memnuniyetle görüyorum ki Laik Cumhuriyet esasında beraberiz, zaten benim siyasi hayatta bir taraflı olarak daima aradığım ve arayacağım temel budur.."

Atatürk, siyaseten Laik Cumhuriyet esasında ittifak etmiş olmak gerekliliğini bir temel olarak almıştır. Bunun dışındaki tartışmalara açıktır. Atatürk'ün hitabı devam ediyor :

"TBMM'de ve millet muvacehesinde, millet işlerinin serbest münakaşası ve hüsnüniyet sahibi zatların ve fırkaların içtihatlarını ortaya koyarak milletin ali menfaatlerini aramaları, benim gençliğimden beri, aşık ve taraftar olduğum bir sistemdir. Cumhurbaşkanı olmayarak yalnız fiilen CHF reisi bile bulunsaydım fırka programını ve icraatını tenkit eden, insani ve siyasi ahlakına emin olduğum sizin gibi bir zatın mütalaalarını dikkat ve muhabbetle dinlerdim ve istifadeli bulurdum.

...Binaenaleyh Büyük Mecliste, aynı temele istinat eden, yeni bir fırkanın faaliyete geçerek millet işlerini serbestçe münakaşa etmesini Cumhuriyetin esaslarından sayarım; bu itibarla, noktai nazarlarınızı, takip için, siyasi mücadeleye girmenizi bittabi hüsnü telakki ettim.."

Atatürk'ün taraf olduğu ve Cumhuriyet'in esaslarından saydığı sistem millet işlerinin yine milletin gözü önünde dürüst ve açıkça münakaşa edilmesidir.

Atatürk diyor ki,
"Lazımdır ki insanlar evvela siyasal rengini, reyini ve azmini sarih ve milletçe anlaşılır tarzda ifade etsin. Merdane, namuskarane hareket budur.."
Kaynak: hakimiyetimilliye.org

1930 - Republican Free Party formed (dissolves itself on November 17 1930).

1927 - Atatürk'ün, akşamüzeri ismet Paşa ile beraber Dolmabahçe Sarayı'ndan otomobille Kâğıthane yolunu izleyerek Silâhtarağa'ya gidişi, daha sonra Kemerburgaz'da bir çiftlikle kısa süre istirahati takiben Haliç'te Ankara motoruna binerek Dolmabahçe Sarayı'na dönüşü.

1925 - Nazım Hikmet, Şefik Hüsnü (Değmer) ve Hikmet (Kıvılcımlı) Ankara İstiklal Mahkemesi tarafından mahkum edildi.

Atatürk'ün, Lâtife Hanım'dan ayrılışı hakkında hükümet bildirisi: "Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal Paşa Hazretleri, Başbakanlığa yazdıkları 11 Ağustos 1925 tarihli tezkerelerinde, Uşakîzade Lâtife Hanımefendi Hazretleri ile evlilik bağına son vererek birbirlerinden ayrılmaya karar verdiklerini ve 5 Ağustos 1925 tarihinde boşanma vuku bulmuş olduğunu bildirmiştir. Durum malûm olmak üzere Vekiller Heyeti kararı ile resmen tebliğ olunur." [Kocatürk]

1924 - Atatürk'ün, Ankara'ya gelen Berlin Elçisi Kemalettin Sami Paşa'yı kabulü.

1921 -Atatürk, Polatlı'da Başkomutan sıfatıyla ordunun başına geçti.

Atatürk'ün, Genelkurmay Başkanı Fevzi Paşa'yla Ankara'dan Polatlı'daki Cephe Karargâhı'na gelişi. Bugün Atatürk cepheyi inceledikten sonra geri dönerken atına bineceği sırada atın ani ürkmesi sebebiyle- yere düşerek bir kaburga kemiği kırılmıştır. Tedavisi için 16 Ağustos'ta Ankara'ya gitmişse de 17 Ağustos'ta tekrar cepheye dönmüştür.
Atatürk'ün, Başkomutan oluşu sebebiyle kendisini kutlayan Genelkurmay Başkanlığı'na teşekkür telgrafı: "Milletin ve ordunun, bu azim, iman ve kahramanlığı ile millî sınırlarımız içinde tam bağımsızlık temininden ibaret meşru amacımıza mutlaka erişeceğine itimadım tamdır."

1920 - Sevr Antlaşması İstanbul'da büyük bir üzüntü yarattı. Müslüman esnaf dükkanlarını kapattı. İstanbul'da çıkan Türk gazetelerinden, Der saadet: "Bugün Türklerin matem günüdür", Alemdar: "Kara Gün", Akşam: "Git vatan Kabe'de siyaha burun" biçiminde başlıklar atarken; Yunan gazetelerinden Politiya: "Esir kalmış milyonlarca kardeşimizi kurtarmalıydık" şeklinde başlıklar attı.

Atatürk'ün, -İngiltere'nin Karadeniz Ordusu kurmaylarından Binbaşı Wey'in mektubunu ileten- Ahmet İzzet Paşa'ya cevabı: "Malta'dan İstanbul'a nakledilen ve edilecek olan tutuklulardan herhangi birinin suskun İstanbul hükûmeti eliyle olsa dahi idamı halinde -Erzurum'da hükmümüz altında bulunan Yarbay Rawlinson dahil olmak üzere- elimizde mevcut subay, er bütün esir İngilizlerin karşılık olarak derhal idam edilmelerinin kesin şekilde kararlaşmış olduğunun bu vesile ile adı geçen karargâha bildirilmesine yardımcı olmanızıbilhassa rica ederim." [Kocatürk]

1918 - Atatürk'ün, -randevu isteyerek- Padişah Vahdettin ile -üçüncü defa- görüşme yapması ve Vahdettin'in bir sözü: "Ben gereken şeyleri Talât ve Enver Paşalarla görüşürüm!" (Bu görüşmenin tarihi belli değildir. Olayların akışına 12 ya da 13 Ağustos 1918 tarihi uygun düşmektedir).[Kocatürk]

1916 - 16. Kolordu'ya bağlı 5. Tümen'in Tatvan'ı düşman işgalinden kurtarışı ve düşmanı Ahlat yönünde geri çekilmeye mecbur edişi.

1915 - Birinci Anafartalar Muharebesi.

1915 - Norfolk Alayı 12 Ağustos günü öğleden sonra harekete geçti. Ancak ikindi vakti topçu desteğinde başlaması planlanan hareket haberleşme hatası sebebiyle erken başlayınca sonuç tam anlamıyla fiyasko oldu.


1915 - Dardanelles: Battle of Lone Pine ends.

British attack at Suvla (attack of I / 5 Norfolk Battalion at Suvla).

Turkish counter-attack at Helles.

Dawnay at GHQ first puts forward idea of partial evacuation.

1914 - Goeben ve Bleslau isimli Alman kruvazörlerinin Osmanlı Hükümeti tarafından satın alınarak bunlara Yavuz ve Midilli isimlerinin verilmesi. [Kocatürk]

1914 - The United Kingdom declares war on Austria-Hungary.

[TEP]

13 AĞUSTOS - AUGUST 13
Tarihte Bugün - Today in History


https://www.ataturktoday.com/Resimler/13Agustos1930_small.jpg (https://www.ataturktoday.com/Resimler/13Agustos1930.jpg)
13 Ağustos 1930
Atatürk, Fethi Okyar ve kızıyla Yalova'da
1936 - Atatürk'ün, askerî manevralar nedeniyle Org. Fahrettin Altay'ın gönderdiği telgrafa cevabı: "...Sizin ve bütün kahraman ordumuzun sevgi ile gözlerinden öperim. Yarın, yorulmak bilmemiş ve bilmeyecek olan şanlı ordumuzun geçit törenini gözlerimin önünde canlandırarak mesut olacağım."
1923 - Gazi Mustafa Kemal'in, Ankara Milletvekilliğini kazanması.
Atatürk'ün, 2. defa Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı'na seçilmesi.
Atatürk'ün, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin ikinci devre I. toplantı yılını açış konuşması: "...Memleketimizi bayındır, halkımızı mutlu yapacağız ve refaha kavuşturacağız. Ümidimiz, kararımız ve bilhassa milletimizin ve Yüce Meclisinizin göstereceği birlik ve dayanışma, ilerleme ve uygarlık yolundaki çalışmamızda elbette başarının kefili olacaktır."
1922 - Atatürk'ün, gece Ankara'da Sovyet Elçiliği'nde -kaza sonucu- çıkan ve etrafa yayılma tehlikesi gösteren yangını söndürme çalışmalarını izlemesi.
1921 - Yunanlıların Sakarya'daki Türk mevzilerine doğru ileri harekata başlaması.
Sakarya Meydan Savaşı'nın sonuçlanması ve Yunan kuvvetlerinin Sakarya nehrinin doğusunda imhasıyla zaferin kazanılması
Fahrettin (Altay) ve Kazım (Özalp) Beylerin General rütbesine yükseltilmeleri.
1920 - Cemal Paşa'nın, Taşkent'ten Atatürk'e mektubu (Cemal Paşa bu mektubunda daha evvel 4 mektup yazdığını; fakat hiçbirine cevap alamadığını kaydetmekte ve "...Sizden iki satırlık bir mektuba gerçekten muhtacım. Sizin iki satırlık yazınız bana gelecekteki hareket şeklimin tespiti için rehber olacaktır!" demektedir. [Kocatürk]
1919 - Atatürk'ün. Diyarbakır ve Bitlis bölgesinde bazı kimselere mektup yazarak, onları Millî Mücadele'yi desteklemeye çağırması.
Atatürk'ün 20. Kolordu Komutanı Ali Fuat Paşa'ya telgrafı: "Kara Vasıf Bey Amerikan mandası ile çok uğraşıyor. Anadolu'daki milletin gerçek duygularını anlatmaya muvaffak olamıyor muyuz? Acaba yazdıklarımız ulaşmıyor mu? Bildirge'nin 7. maddesi amacıüstlenmektedir, sanırım." [Kocatürk]
1915 - Dardanelles: Battle of Krithia Vineyard ends.
Turkish counter-attack at Helles.

[TEP]

14 AĞUSTOS - AUGUST 14
Tarihte Bugün - Today in History

https://www.ataturktoday.com/Resim/TurkiyeCumhuriyetiPostaPullari.jpg
Türkiye Cumhuriyeti posta pulları


1935 - Atatürk'ün, günü Florya'da kütüphanesinde çalışarak geçirmesi.
1932 - Atatürk'ün, Yalova'da, Millet Çiftliği'nde Amerika Büyükelçisi Sherrill'i kabulü.
1928 - Atatürk'ün, Basın Cemiyeti Kongresi'nin saygı telgrafına selâm ve iltifatlarını ileten cevabı. (Bu telgraf yeni Türk harfleriyle yazılmıştır). [Kocatürk]
1925 - Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk posta pulları tedavüle çıkarıldı.
1923 - Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde, Fethi (Okyar) Bey'in icra Vekilleri Heyeti Başkanlığı'na seçilmesi.
Fethi Bey (Okyar) yeni İcra Vekilleri Heyeti'ni (Bakanlar Kurulu) kurarak, meclise sundu.
Atatürk'ün, akşam Heyet-i İlmiye üyeleri şerefine Ankara Türkocağı'nda verilen çayda bulunması ve üyelere söyledikleri: "...Şimdiye kadar askerlik ve siyaset alanında kazanılan zaferin, kültür ve bilim alanında da temin edileceğini ümit ederim."
Sovyet Elçisi Suriç'in, Atatürk'e, Lozan Antlaşması'nın imzası ve Meclis'in 2. devre çalışmalarına başlaması nedeniyle Sovyet Hükümeti adına Çiçerin'in tebriklerini sunan mektubu.
1922 - Fethi (Okyar) Bey'in, Londra'dan Atatürk'e telgrafı: "Hariciye Nezareti'nde, Lord Curzon adına beni kabul eden Müsteşar ile görüştüm. Düşünce ve isteklerimizi Lord Curzon'a bildireceğini söyledi."
1921 - Atatürk'ün, Millî Müdafaa Vekili Refet Paşa'ya telgrafı: "Düşman ileri yürüyüşe başlamıştır. Üç, dört gün sonra meydan muharebesinin başlamasını bekliyoruz. Buna göre, bu müddet içinde ordunun istifadesine verilebilecek ne varsa hemen verilmesini rica ederim."
1921 - Yunan ordusu üç koldan genel saldırıya geçti. Türk birlikleri savunma mevzilerinde beklemeye koyuldu.
1920 - Yüzbaşı Şeref Bey, Bolu'ya girdi.
Atatürk'ün, Doğu cephesi kuvvetlerinin faaliyetleriyle ilgili bir gensoru nedeniyle Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde konuşması: "...Biz, memleket ve milletimizin varlığını ve bağımsızlığını kurtarmak için karar verdiğimiz zaman kendi görüşlerimize bağlı bulunuyorduk ve kendi kuvvetimize dayanıyorduk. Hiçbir kimseden ders almadık, hiç kimsenin kandırıcı vaatlerine aldanarak işe girişmedik. Bizim görüşlerimiz, bizim ilkelerimiz herkesçe malûmdur ki, Bolşevik ilkeleri değildir ve Bolşevik ilkelerini milletimize kabul ettirmek için de şimdiye kadar hiç düşünmedik ve girişimde bulunmadık!"
Atatürk'ün, Trakya'daki durum hakkında Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde konuşması: "...Bu milletin akıbeti, bu Meclisle kararlaştırılacaktır ve bu Meclis de koca Anadolu'ya, büyük millete dayanıyor! Neticede, İstanbul'u olduğu gibi, Trakya'yı da yine burasıkurtaracaktır!"
Atatürk'ün, Afyonkarahisar Mebusu Mehmet Şükrü (Koç) Bey'in -Bekir Sami, Hacim Muhittin ve Aşir Beylerle ilgili- Genelkurmay Başkanlığı ve İçişleri Bakanlığı'ndan gensorusu nedeniyle Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde konuşması: "...İnsanları, harekâtıdeğerlendirirken, harekâtı yapan komutanların, subayların içinde bulunduğu durumu ve sahip olduğu vasıtaları, karşısında bulunduğu baskıyı, karşılaştığı müşkülleri o anda tetkik etmek lâzımgelir. Yoksa, Yüksek Meclisle ve aradan bu kadar zaman geçtikten sonra, sükûnetle düşünüp yapılacak değerlendirmeler, orada düşünülmüş değerlendirmelere uymayabilir. Bir askerî harekete uzaktan bakmak ve bakanın kendisinin bulunduğu şartlar içinde onu düşünmek, onu hiçbir vakit doğru sonuçlara ulaştırmaz!" [Kocatürk]
1917 - Çin'in Almanya'ya karşı savaş açması.
Fransızlar'ın Verdun'e saldırıya geçmeleri.
1915 - 19. Tümen Kurmay Başkanı Binbaşı İzzettin (Çalışlar) Bey'in, Atatürk'ün komutasındaki Anafartalar Grubu Komutanlığı Kurmay Başkanlığı'na atanması.
1915 - Battle of Sari Bair (the "August Offensive") continues (last attempt by the British to seize the Gallipoli peninsula).
1908 - Türk Basın Birliği kuruldu.

[TEP]

15 AĞUSTOS - AUGUST 15
Tarihte Bugün - Today in History


https://www.ataturktoday.com/Resim/Sakarya.jpg
Sakarya Meydan Muharebesi
1948 - Ankara'da Milli Kütüphane açıldı.
1929 - Atatürk'ün, Avrupa'da tedavi görmekte olan Sabiha (Gökçen) Hanım'a mektubu: "Kızım Sabiha'ya, sağlığınız hakkındaki son mektubuna memnun oldum. Semmering'den de istifade etmeni temenni ederim. Gözlerinden öperim."
1927 - Atatürk'ün, saat 16.00'da Dolmabahçe Sarayı'nda Genelkurmay Başkanı Fevzi (Çakmak) Paşa'yı kabulü.
1925 - Atatürk'e, -Şeyh Sait Isyanı'yla ilgili olarak- tutuklu bulunan gazetecilerden Suphi Nuri (İleri), İsmail Müştak (Mayakon), Ahmet Emin (Yalman), Ahmet Şükrü (Esmer) imzalarıyla Adana'dan telgraf: "Biz, yüksek dehanızın kurduğu rejimin tabiî ve samimî adamları ve hizmetkârlarıyız. Gericilerin suikastını kolaylaştırma gibi bir zan altından kurtarılmamızı en derin saygılarımıza ekleyerek rica ederiz." (Gazeteciler ayrıca Diyarbakır'dan da aynı anlamda bir telgraf daha çekmişler, telgraflar Atatürk tarafından Doğu İstiklâl Mahkemesi'ne gönderilmiştir). [Kocatürk]
1923 - Atatürk'ün 2. defa Meclis Başkanlığı'na seçilmesi nedeniyle Halife Abdülmecit Efendi'nin tebrik telgrafı.
1921 - Sakarya Meydan Muharebesi'nin başlaması. (13 Eylül 1921'e kadar).
Yunanlıların Sivrihisar'ı işgali.
Yunan Kralı Konstantin'in ordularına "Ankara'ya" emrini vermesi.1921 - Battle of Sakarya begins.
1919 - Atatürk'ün, İngilizlerin tutuklayarak götürmek istediği bazı kimseleri onlara teslim etmeyen Sinop Mutasarrıfı Mazhar Tevfik Bey'e telgrafı: "Gösterdiğiniz millî cesaret takdiri gerektirmektedir. Yerinden olma, vatanseverler için hiç söz konusu olamaz. Her ne zaman zaruret karşısında kalınırsa milletin sinesi fedakâr evlâtlarına açıktır."
1917 - Atatürk'ün, 7. Ordu Komutanlığı görevine başlamak üzere İstanbul'dan Halep'e hareketi (7. Ordu Karargâhı Halep'in Aziziye mevkünde idi).
Yunan Kralı Konstantin Yunan ordusuna "Ankara'ya" emrini verdi. Sivrihisar Yunanlılar tarafından işgal edildi.
1915 - Kireçtepe Muharebeleri.
İngilizlerin, gece taarruzu ve Anafartalar cephesinde Kireç tepe'nin bazı kısımlarını ele geçirmeleri; ancak karşı taarruzumuzla bu mevzilerin tekrar geri alınışı.
1915 - Dardanelles: British attack at Kireçtepe in Suvla area.
Battle of Sari Bair (the "August Offensive") continues (last attempt by the British to seize the Gallipoli peninsula).
1915 - General Sir Frederick Stopford is dismissed as commander of IX Corps.
1900 - Darülfünun-ı Şahane kuruldu.
1900 - The "Darülfünun-ı Şahane", the first imperial university, was established.

[TEP]

16 AĞUSTOS - AUGUST 16
Tarihte Bugün - Today in History

https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto2/16Agustos1935.jpg

16 Ağustos 1935
Cumhurbaşkanı Atatürk, Florya'da
1937 - Atatürk'ün, akşam Florya istasyonundan trenle Çerkezköy'e hareketi, geceyi Çerkezköy'de trende geçirmesi.
1936 - Atatürk'ün, Ertuğrul yatı ile Yalova'dan İstanbul'a gelişi.
1929 - Atatürk'ün, akşam Dolmabahçe Sarayı'nda, Ferit İbrahim Bey tarafından Gazi Orman Çiftliği'nde çekilen filmi seyretmesi.
1928 - Atatürk'ün, yeni Türk harfleri hakkında Adalet Bakanı Mah*mut Esat (Bozkurt) Bey'in telgrafına cevabı: "...Gerçekten yeni Türk yazısı, Türkün yaradılıştan gelen zekâ ve kabiliyetini geliştirebileceğinden yeni yazımızı tarlalarında çalışan çiftçilerimize, sürüleri başında dağlarda dolaşan çobanlarımıza kadar en az bir zamanda yaymaya çalışmak hepimizin vicdan ve millî haysiyet borcudur."
1927 - Atatürk'ün, Dolmabahçe Sarayı'nda Ankara Milletvekili Ali Fuat (Cebesoy) Paşa'yı, daha sonra Berlin Büyükelçimiz Kemalettin Sami Paşa'yı kabulü.
1925 - Lâtife Hanım'ın babası Uşakîzade Muammer Bey'in, İzmirden, Atatürk'e mektubu: "Pek muhterem Paşa Hazretlerine. Kızım hakkındaki yüksek kararlarını, Trieste'den perşembe günü akşamı dönüşümde öğrendim. Millet ve memleketin Muhterem Reisi ve en büyük kurtarıcısı olan zât-ı devletlerini gittikçe artan hürmetlerle sevmiştik. Yine de sevmekte devam edeceğiz. Şereflendirici fırsatlar belirdiğinde tenennilerimizin arasıra arzına müsaade buyurulmuş olmasından doğan minnettarlığımı takdim eder ve yüksek teveccühlerinizi çok niyaz eylerim efendim." [Kocatürk]
1923 - Atatürk'ün, Ankara Türkocağı toplantısında Ali Sami (Yen)'in sunduğu bilgi üzerine söyledikleri: "...Biz henüz Avrupa derecesine gelmedik. Sporda tek ve açık bir amaç gözetmek lâzımdır. Sporu ya propaganda için yapacağız, yahut da bedensel gelişmemizi temin için yapacağız."
1921 - İngiltere Başkanı Lloyd George'un Avam Kamarası'nda konuşması: "Kemalist ayaklanmayı bastırmak için Anadolu içlerine kadar İngiliz askerleri gönderilemediğine göre, tek bir şık vardır. O da her iki tarafı sonuna kadar vuruşturmaktır (!)"
Atatürk'ün, Polatlı'dan Ankara'ya dönüşü.
Atatürk'ün, Ankara'da yapılan muayenesinde -12 Ağustos 1921 günkü kaza sebebiyle- kaburga kemiklerinden birinde kırık bulunduğunun tespiti.
Halide Edip Hanım'ın, Atatürk'e orduda gönüllü çalışmak istediğini bildiren telgrafı.
1920 - Atatürk'ün, Yörük Ali Efe'ye telgrafı: "...Gönderdiğiniz özel memurla Afyonkarahisar'da görüştüm. ...Vatanperverane çalışmalarınızda başarılar dilerim."
1919 - Alaşehir Kongresi başladı. Mustafa Kemal Paşa Damat Ferit'e bir telgraf daha çekerek, meclisin toplanarak, milli iradeye uymasını istedi.
Atatürk'ün, Sadrazam Damat Ferit Paşa'ya telgrafı: "...Muhakkaktır ki vatan ve milletin mukadderatı için içeride ve dışarıda kabul ve söz sahibi olmak mutlaka millî iradeye dayanmaya bağlıdır. ...Gayet samimî olarak arz ederim ki, millet her türlü iradesini gerçekleştirmeye muktedirdir. Girişimlerinin önüne geçebilecek hiçbir kuvvet mevcut değildir. Millet çizdiği program içinde gayet kesin ve açık adımlarla amacına yürümektedir."
1918 - Atatürk'ün, Dolmabahçe Valide Camii'ndeki cuma selâmlığından sonra mahfil-i hümayun'da Padişah Vahdettin ile görüşmesi ve Padişah'ın sözleri: "Sizi Suriye'ye komutan tayin ettim. Oradaki vaziyetler önem kazanmış; oraya gitmeniz lâzımdır."
1915 - Kireçtepe Muharebeleri.
İngilizlerin, takviyeli kuvvetlerle Anafartalar cephesinde Kireçtepe'ye yeniden taarruzu; ancak 5. Tümen'e bağlı alayların karşı koyması ile ağır kayıplar verdirilerek ilerlemelerine imkân verilmemesi (Atatürk, bugünkü çarpışmaları da ateş hattında, 5. Tümen Karargâhı'nın bulunduğu 161 râkımlı tepeden yönetmiştir).
Atatürk'ün, 5. Tümen Karargâhı'na gelişinde, Tümen Komutanı Yarbay Wilmer'e, kendisinin muharebe meydanına geldiğinin kıtalara bildirilmesine dair emir yazdırması ve bu emrin kıtalara ulaştırılması.
1915 - Dardanelles: Battle of Kireçtepe.
Battle of Sari Bair (the "August Offensive") continues (last attempt by the British to seize the Gallipoli peninsula).
1914 - 16 Ağustos'ta İstanbul'a ulaşan Goeben ve Breslau gemileri Osmanlı Donanmasına katılarak Yavuz Sultan Selim ve Midilli isimlerini aldılar.

Asıl adı SMS Goeben (Yavuz) olan Alman yapımı Moltke Sınıfı ağır kruvazörün ve asıl adı SMS Breslau (Midilli) olan Alman yapımı Magdeburg Sınıfı hafif kruvazörün İngiliz Akdeniz Donanması'ndan kaçarak Çanakkale Boğazı'nı geçerek İstanbul'a sığınması olayıdır.
1914 - The Goeben and Breslau are transferred to the Turkish Navy, retaining their German crews.
(On August 10, 1914 the German warships SMS Goeben and SMS Breslau, having evaded Royal Navy pursuit in the Mediterranean, reached the Dardanelles and were granted passage).

[TEP]

17 AĞUSTOS - AUGUST 17
Tarihte Bugün - Today in History

https://www.ataturktoday.com/AtaturkGunlugu/AgustosAugust/17_files/image002.jpg
17 Ağustos 1937
Trakya Manevralarında
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto2/Agustos1937Trakya.jpg

Cumhurbaşkanı Atatürk, Trakya manevralarında (17-20 Ağustos 1937)
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto2/Agustos1937.jpg
Cumhurbaşkanı Atatürk, Trakya manevralarında (Ağustos 1937)
https://www.ataturktoday.com/AtaturkGunlugu/AgustosAugust/17_files/image004.jpg
17 Ağustos 1937 günü Trakya manevralarında siperdeki Mehmetçik ile konuşurken
https://www.ataturktoday.com/Resim/TSK/ata-130_k.jpg

Mustafa Kemal Atatürk, Trakya manevralarında komutanlarla...
17 – 20 Ağustos 1937
https://www.ataturktoday.com/Resim/TSK/ata-132_k.jpg

Mustafa Kemal Atatürk, Trakya manevralarında...
17 – 20 Ağustos 1937
https://www.ataturktoday.com/Resim/TSK/ata-133_k.jpg

Mustafa Kemal Atatürk, Trakya manevralarında...
17 – 20 Ağustos 1937
https://www.ataturktoday.com/Resim/TSK/ata-134_k.jpg
Atatürk Trakya manevralarında Fevzi Çakmak ile...
17 – 20 Ağustos 1937
https://www.ataturktoday.com/Resim/TSK/ata-135_k.jpg
Atatürk ve Başbakan İnönü Trakya manevralarında...
17 – 20 Ağustos 1937
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto3/r106.jpg
Trakya manevralarını izlerken (17 - 20 Ağustos 1937)

Observing maneuvers in Thrace (August 17 - 20 1937)
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto2/17-20Agustos1937AtaturkInonu.jpg

Cumhurbaşkanı Atatürk, Trakya manevralarında, Başbakan İsmet İnönü ile
(17-20 Ağustos 1937)
1937 - Atatürk'ün, Çerkezköy yakınlarında askerî manevraları izlemesi, Lüleburgaz ve Çorlu'da askerî kuruluşları ziyareti , akşam saat 21.10'da Çorlu'dan trenle Florya'ya hareketi.
1937 (17 - 18) - Atatürk'ün, saat 2.30'da Çorlu'dan Florya'ya gelişi.
1936 - Atatürk'ün, Dolmabahçe Sarayı'nda Başbakan ismet İnönü ve Dışişleri Bakanı Tevfik Rüştü Aras'ı kabulü.
1933 - Atatürk'ün, Yalova'dan İstanbul'a dönüşü ve Dolmabahçe Sarayı'nda Türk Dili Tetkik Cemiyeti Merkez Heyeti'nin toplantısına başkanlık edişi.
1928 - Atatürk'ün, Moda'daki deniz yarışlarını izlemesi, akşam Kalamış Belvü Palas'ta verilen bir baloyu şereflendirmesi.
1926 - Atatürk'ün, Çankaya'da Mardin Heyeti'ni kabulü.
1922 - Başkomutan Mustafa Kemal Paşa'nın Ankara'dan gizli olarak otomobille Konya'ya hareketi.
Atatürk, öğleden sonra Konya'ya gelmiş, geceyi -Demiryolları Genel Müdürü olarak- Konya'da görev yapan Behiç (Erkin) Bey'in evinde geçirmiştir. Amaç kendisinin Ankara'da olduğu ve görüşmek isteyenlere hasta olduğu izlenimini yaratmaktı.
1921 - Meclisin muhafaza taburu da yardım için cepheye gönderildi.
Atatürk'ün, Ankara'dan tekrar cepheye hareketi.
Llyod George, Avam Kamarası'nda yaptığı konuşmada Anadolu'ya asker göndermenin mümkün olmadığını, yapılacak tek şeyin Türk ve Yunan taraflarının sonuna kadar çarpışmasını beklemek olduğunu söyledi.
1920 - Moskova'da Türk ve Sovyet heyetleri arasında görüşmelerin başlaması.
Bekir Sami başkanlığındaki Türk Heyeti ile Sovyet Heyeti arasında Moskova'da görüşmeler başladı.
1920 (17-18) - Çerkez Ethem kuvvetlerinin Demirci civarında Yunanlılara baskını ve düşmanın Demirci'nin güneyine atılması.
1916 (17-18) - 2. Ordu Komutanlığı'nın, Rusların ileri harekete geçmeleri üzerine 16. Kolordu Komutanlığı'na, 8. Tümen'in gece yürüyüşü ile cepheye hareket etmesini bildiren emri.
1915 - Mustafa Kemal'in Kireçtepe'de zafer kazanması.
Anafartalar Grubu Komutanı Mustafa Kemal 9-10 Ağustos'ta Anafartalar Zaferini kazandı. Bu zaferi 17 Ağustos'ta Kireçtepe, 21 Ağustos'ta II. Anafartalar zaferleri takip etti.
İngiliz Generali Hamilton'un, Londra'ya gönderdiği rapor: "Üzülerek söylemeliyim ki Türkler bizim bazı yeni birliklerimiz üzerinde manevî üstünlük sağlamışlardır. Dolayısıyla eğer Çanakkale seferi çabuk ve başarılı bir sonucu ulaştırılacaksa bana büyük çapta yardımcıkuvvetler gönderilmelidir. ...İyi komuta edilen ve cesaretle savaşan Türk ordusunun karşısındayız!" [Kocatürk]
Mustafa Kemal and Turkish forces win Battle of Kireçtepe.
Battle of Sari Bair (the "August Offensive") continues (last attempt by the British to seize the Gallipoli peninsula).

[TEP]

18 AĞUSTOS - AUGUST 18
Tarihte Bugün - Today in History

https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto2/18Agustos1934.jpg

18 Ağustos 1934
Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal, İkinci Türk Dil Kurultayında
https://www.ataturktoday.com/Resim/TSK/ata-129_k.jpg
Trakya manevralarında... 17 – 20 Ağustos 1937
https://www.ataturktoday.com/Resim/TSK/ata-130_k.jpg

Mustafa Kemal Atatürk, Trakya manevralarında komutanlarla...
17 – 20 Ağustos 1937
https://www.ataturktoday.com/Resim/TSK/ata-132_k.jpg

Mustafa Kemal Atatürk, Trakya manevralarında...
17 – 20 Ağustos 1937
https://www.ataturktoday.com/Resim/TSK/ata-133_k.jpg

Mustafa Kemal Atatürk, Trakya manevralarında...
17 – 20 Ağustos 1937
https://www.ataturktoday.com/Resim/TSK/ata-134_k.jpg
Atatürk Trakya manevralarında Fevzi Çakmak ile...
17 – 20 Ağustos 1937
https://www.ataturktoday.com/Resim/TSK/ata-135_k.jpg
Atatürk ve Başbakan İnönü Trakya manevralarında...
17 – 20 Ağustos 1937
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto3/r106.jpg
Trakya manevralarını izlerken (17 - 20 Ağustos 1937)

Observing maneuvers in Thrace (August 17 - 20 1937)
1938 - Atatürk'ün, Dolmabahçe Sarayı'nda Hatay'dan gelen Tayfur Sökmeni kabulü.
1937 - Atatürk'ün, öğleden sonra Florya'da denize girişi, saat 20.00'de Florya istasyonundan trenle tekrar Çerkezköy'e hareketi, saat 23.00'te Çerkezköy'e gelişi.
1934 - Atatürk'ün, Dolmabahçe Sarayı salonunda açılan "İkinci Türk Dil Kurultayı"nın çalışmalarını izlemesi (Kurultay 23 Ağustos 1934'e kadar devam etmiştir).
II. Türk Dil Kurultayı, Mustafa Kemal'in koruyucu başkanlığında Dolmabahçe Sarayı'nda çalışmalarına başladı. 23 Ağustos'a kadar sürecek kurultayda Türkçe'nin sadeleşmesi ile birlikte yapılan tarama çalışmaları ve diğer sorunlar tartışıldı.
1932 - Atatürk'ün, Yalova'da, Türk Dili Tetkik Cemiyeti'nin amacı ve Türk dili çalışmaları üzerine Yunus Nadi ile görüşmesi: "...Amaç, Türk milletine kendi mazisinde mevcut ve miras kalmış, geleceğini de kapsayan kendi kültürünü ortaya çıkararak göstermektir."
Dünya güzeli seçilen Keriman Halis Hanım'ın, Paris'ten Atatürk'e saygı ve teşekkür telgrafı: "Bu başarım, sizin memleket kadınlığına aşıladığınız fikirler eseridir!"
1928 - Atatürk'ün, Dolmabahçe Sarayı'nda yeni Türk harfleri ve gramer kuralları üzerine Yunus Nadi Bey'e demeci.
1927 - Atatürk'ün, Dolmabahçe Sarayı'nda Yüksek Askerî Şûra üyelerinden Cevat (Çobanlı) ve Yakup Şevki (Subaşı) Paşaları kabulü.
1926 - Atatürk'ün, Çankaya'da Tekirdağ Heyeti'ni kabulü ve söyledikleri: "...Trakya'nın sevimli ve güzel bir parçası olan Tekirdağ'ın bende ayrı ve tatlı bir hatırası saklıdır. Umumî Harp esnasında 19. Tümen Komutanlığı'nı Tekirdağ'da üzerime almış ve tümeni orada oluşturmuştum. Bu tümeni teşkil etmekliğim Maydos, Arıburnu ve Anafartalar'daki askerî çalışmalarımın esasını oluşturmuştur. Yüksek heyetinizle görüşmek suretiyle bu hatırayı canlandırdığından siz*lere ayrıca teşekkür eder ve muhterem Tekirdağ halkına hürmet ve selâmlarımın ulaştırılmasını rica ile en kısa zamanda ziyaretlerine geleceğimi bildiririm."[Kocatürk]
1924 - Atatürk'ün, Sağlık Bakanı Refik (Saydam) Bey'le beraber Dışişleri Bakanlığı'na giderek Başbakan ve Dışişleri Bakanı İsmet (İnönü) Paşa'yı ziyareti.
1922 (18-19) - Atatürk'ün, Konya'dan gizli olarak Akşehir'e hareketi.
1921 - Atatürk'ün, ordu saflarında gönüllü çalışmak isteyen Halide Edip (Adıvar) Hanım'a cevap telgrafı: "...Askerî hizmete kabul ve Batı cephesinde görevlendirildiğinizi bildiririm, ilk vasıta ile cephe karargâhına müracaat ve oradan vazifenizin öğrenilmesi rica olunur."(Halide Edip, 20.8.1921 'de cepheye hareket etmiştir). [Kocatürk]
1920 (17-18) - Çerkez Ethem kuvvetlerinin Demirci civarında Yunanlılara baskını ve düşmanın Demirci'nin güneyine atılması.
1920 (18-19) - Kuvayı Milliye birlikleri Antep'e girdi.
Antep'te Milli Kuvvetler'in Fransızları kuşatma altına alması, Fransız cephesinin yenilerek Milli Kuvvetlerin başarı kazanması.
1920 (18-19) - The Kuvayı Milliye, Nationalist Forces led by Ataturk during the War of Independence, enter Antep.
1919 - Atatürk'ün, Şarkî Anadolu Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti Merkez Heyetlerine gizli yazısı: "..Telgraf ve posta haberleşmesini temin etmek, Cemiyetimiz için hayat veya ölüm meselesidir. Bu maksadın elde edilmesi için, tereddüt etmeksizin en etkili çareye başvurulmasıgerekir." [Kocatürk]
1917 - Atatürk'ün, Ulukışla istasyonunda -Suriye'den izinli olarak İstanbul'a dönmekte olan- 4. Ordu Komutanı Cemal Paşa ile görüşmesi.
1917 - The Italian army launches their 11th battle against Austro-Hungarian troops on the Isonzo River, near Italy’s border with Austria-Hungary.
1916 (17-18) - 2. Ordu Komutanlığı'nın, Rusların ileri harekete geçmeleri üzerine 16. Kolordu Komutanlığı'na, 8. Tümen'in gece yürüyüşü ile cepheye hareket etmesini bildiren emri.
1916 - Atatürk'ün, askerî harekâtı yakından takip ve idare etmek üzere Silvan'dan cepheye hareketi. (Atatürk 17 Eylül 1916'ya kadar cephede kalmış ve bu süre içinde Çapakçur muharebeleri adını alan savaşları idare etmiştir).[Kocatürk]
1914 - U.S. President Woodrow Wilson issues Proclamation of Neutrality.
1915 - Battle of Sari Bair continues (the "August Offensive" between August 6-29).
Last attempt by the British to seize the Gallipoli peninsula).

[TEP]

19 AĞUSTOS - AUGUST 19
Tarihte Bugün - Today in History


https://www.ataturktoday.com/Resim/TSK/ata-129_k.jpg
Trakya manevralarında 17 – 20 Ağustos 1937
https://www.ataturktoday.com/Resim/TSK/ata-130_k.jpg

Mustafa Kemal Atatürk, Trakya manevralarında komutanlarla...
17 – 20 Ağustos 1937
https://www.ataturktoday.com/Resim/TSK/ata-132_k.jpg

Mustafa Kemal Atatürk, Trakya manevralarında...
17 – 20 Ağustos 1937
https://www.ataturktoday.com/Resim/TSK/ata-133_k.jpg

Mustafa Kemal Atatürk, Trakya manevralarında...
17 – 20 Ağustos 1937
https://www.ataturktoday.com/Resim/TSK/ata-134_k.jpg
Atatürk Trakya manevralarında Fevzi Çakmak ile...
17 – 20 Ağustos 1937
https://www.ataturktoday.com/Resim/TSK/ata-135_k.jpg
Atatürk ve Başbakan İnönü Trakya manevralarında...
17 – 20 Ağustos 1937
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto3/r106.jpg
Trakya manevralarını izlerken (17 - 20 Ağustos 1937)

Observing maneuvers in Thrace (August 17 - 20 1937)
1938 - Atatürk'ün, Dolmabahçe Sarayı'nda, izinli olarak Türkiye'de bulunan büyükelçileri (Moskova Büyükelçisi Zekâi Apaydın, Varşova Büyükelçisi Ferit Tek, Tahran Büyükelçisi Enis Akaygen, Brüksel Büyükelçisi Cemal Hüsnü Taray, Sofya Büyükelçisi Şevki Berker, Bağdat Büyükelçisi Tahir Lütfi Tokay) toplu olarak kabulü, görüşmesi ve direktifleri.
1937 - Atatürk'ün, öğleden önce ve öğleden sonra Çerkezköy yakınlarındaki askerî manevraları izlemesi.
1934 - Atatürk'ün, öğleden sonra Dolmabahçe Sarayı'nda 2. Türk Dil Kurultayı çalışmalarını izlemesi.
1933 - Atatürk'ün, sabah İstanbul'dan Yalova'ya gidişi, akşam dönüşü.
1921 - Sakarya Meydan Muharebesi. Yunan birlikleri ilerlemeye devam etti. İki ordu artık karşı karşıya gelmeye başladı.
1920 - Sevr Barış Antlaşması'nı imzalayanlar ve Saltanat Şûrası'nda olumlu oy kullananlar TBMM'nce vatan haini ilân edildi.
Saltanat Şur'a'sında Sevr Anlaşmasının imzalanması için oy verenlerle anlaşmayı imza edenlerin vatan hainleri ilan edilmeleri hakkında TBMM kararı.
1920 (18-19) - Antep'te Milli Kuvvetler'in Fransızları kuşatma altına alması, Fransız cephesinin yenilerek Milli Kuvvetlerin başarı kazanması.
1918 - Atatürk'ün, Tevfik Fikret'i anma töreni nedeniyle, şairin Rumelihisarı'ndaki "Aşiyan"ını ziyareti ve ziyaretçi defterini imzalaması.
1916 - Rusların, tüm 2. Ordu cephesinde yeniden taarruza başlaması. (Yaklaşık beş misli üstün durumda olan düşman kuvvetlerinin taarruzu karşısında, 16. ve 3. Kolordu birlikleri 21 Ağustos 1916'da asıl mevzilerine çekilmek durumunda kalmışlardır). [Kocatürk]
1915 - Atatürk'ün, Çamlıtekke'den, Anafartalar Grubu'na bağlı birliklere grup emri: "...Anafartalar Grubu, karşısındaki düşmanı sarsacak, amaç olarak tümünü denize dökmek üzere hareket edecektir. Komutan ve subaylarla erlerin söz götürmez fedakârlıklarıyla bu amacın elde edileceğinden eminim."
Anafartalar Grubu cephesinin, bazı bölgelerin de Grup em*rine verilmesi ile genişletilmesi.
1915 - Battle of Sari Bair continues (the "August Offensive" between August 6-29).
Last attempt by the British to seize the Gallipoli peninsula).

[TEP]

20 AĞUSTOS - AUGUST 20
Tarihte Bugün - Today in History

https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto2/20Agustos1937.jpg

Cumhurbaşkanı Atatürk, siperdeki bir Türk askeri ile birlikte
(20 Ağustos 1937)
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto3/r106.jpg
Trakya manevralarını izlerken (17 - 20 Ağustos 1937)

Observing maneuvers in Thrace (August 17 - 20 1937)
https://www.ataturktoday.com/Resim/TSK/ata-130_k.jpg

Mustafa Kemal Atatürk, Trakya manevralarında komutanlarla...
17 – 20 Ağustos 1937
https://www.ataturktoday.com/Resim/TSK/ata-133_k.jpg

Mustafa Kemal Atatürk, Trakya manevralarında...
17 – 20 Ağustos 1937
https://www.ataturktoday.com/Resim/TSK/ata-135_k.jpg
Atatürk ve Başbakan İnönü Trakya manevralarında...
17 – 20 Ağustos 1937
https://www.ataturktoday.com/Resim/TSK/ata-132_k.jpg

Mustafa Kemal Atatürk, Trakya manevralarında...
17 – 20 Ağustos 1937
https://www.ataturktoday.com/Resim/TSK/ata-134_k.jpg
Atatürk Trakya manevralarında Fevzi Çakmak ile...
17 – 20 Ağustos 1937
1938 - Atatürk'ün, Uluslararası 8. İzmir Fuarı'nın açılışı nedeniyle Başbakan Celâl Bayar'a telgrafı: "...Fuarın yıldan yıla ayrı bir gelişme eseri gösterdiğine dair olan haberinizden çok memnun oldum. Vazifelilere takdirlerimin ve sayın halka teşekkür ve sevgilerimin iletilmesini diler, gözlerinizden öperim."
1937 - Atatürk'ün, öğleden önce, Çerkezköy yakınındaki askerî manevraları izlemesi, öğleden sonra Çerkezköy'den trenle Florya'ya hareketi, saat 17.30'da Florya'ya gelişi.
1935 - Atatürk'ün, Florya'da denize girişi.
1934 - Atatürk'ün, öğleden sonra Dolmabahçe Sarayı'nda 2. Türk Dil Kurultayı çalışmalarını izlemesi.
1933 - Atatürk'ün, Sovyet Rusya'dan ithal edilen bazı malların yerli mallardan düşük fiyatla satılması üzerine, önlem alınması hususunda Başbakanlığa telgrafı: "...Aksi takdirde Rusların, Türk pazarından bir miktar mal satın almakla bize görünüşte temin ettikleri fayda, haksız rekabetle tamamen hiçe indirilmiş olur."
Atatürk'ün, Dolmabahçe'den motorla Büyükada'ya gidişi.
1930 - Atatürk'ün, Yalova'da gece sofrada arkadaşlarına söyledikleri: "Milletin, şahıslara kendini unutacak ve kendini kaptıracak kadar tutkun olması iyi netice vermez. Bunun tarihte misalleri çoktur."
1922 - Başkomutan Mustafa Kemal Paşa'nın Konya'dan cephe karargâhının olduğu Akşehir'e gelişi ve Cephe Komutanı İsmet Paşa'ya 26 Ağustos 1922 sabahı için taarruz emri vermesi. Bugün çıkan Ankara gazetelerinde Paşa'nın Çankaya'da bir çay ziyafeti vereceği haberi yereldi.
1922 (20-21) - Komutanlarla toplantı yapan Mustafa Kemal 26 Ağustos Cumartesi sabahı için taarruz emri verdi. Atatürk'ün, Akşehir'de Batı Cephesi Karargahı'nda I. Ordu Komutanı Nurettin ve II. Ordu Komutanı Yakup Şevki Paşalara, taarruz plânını harita üzerinde açıklaması ve taarruz emri verişi.
Hâkimiyet-i Milliye gazetesinde yayımlanan haber: "Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı Başkomutan Gazi Mustafa Kemal Paşa Hazretleri Ağustos'un 21. Pazartesi günü öğleden sonra saat 4.00'te Çankaya'daki köşklerinde şehrimizde bulunan kordiplomatiğe bir ziyafet vereceklerdir. Ziyafette bütün elçiler ve siyasî kişiler hazır bulunacaktır. Birçok kişiye dün bu hususta davetiye gönderilmiştir." (Bu haber, Atatürk'ün cepheye gidişini duyurmama amacıyla yayımlanmıştır). [Kocatürk]
1921 - Bolvadin'in Yunanlılar tarafından işgali.
Sakarya Meydan Muharebesi. İlk küçük çarpışmalar. Yunan süvari birlikleri Türk süvarilerinin saldırılarından yılmaya başladı.
Salih Paşa'nın, Roma'dan Atatürk'e telgrafı: "...En elverişli barış şartlarını elde etmek için Avrupa'ya gönderildim, İngiltere'ye karşı direnip durmak gereksiz ve tehlikelidir. Rusya'ya yaklaşmak ve Batı'yı ihmal etmek ise felâket olabilir. Vakit geçirmeden barış arayalım. Bu amaçla Avrupa'dayım. Bir temsilcinizi bana gönderiniz, işbirliği yapalım." [Kocatürk]
1921 - Clashes beteen Greek and Turkish forces before the Battle of Sakarya (23 August-13 September).
1920 - Atatürk ün, Antep halkının düşmanla sonuna kadar savaşmaya karar verdiğini bildiren Antep Mutasarrıfı Sabri Bey'e cevabı: "...Antep halkının gösterdikleri kahramanlık ve vatanseverliğin son derece teşekküre değer bulunduğunun halka bildirilmesi ve söz konusu kararın yayın ve ilânı rica olunur."
1919 - Sivas Valisi Reşit Paşa'nın Atatürk'e, Sivas'ta bulunan Fransız Jandarma Müfettişi Brunot ile yaptığı görüşmeye dayanarak, kongrenin Sivas'ta toplanması hakkındaki endişelerini bildiren telgrafı: "Kongrenin mutlaka toplanmasına kesin gerek yoksa vazgeçilsin. Var ise, dört taraftan işgali pek kolay olan Sivas'ın toplantı merkezi olmasından vazgeçilerek işgal ihtimali pek uzak olan Erzurum'da veyahut uygun görülürse Erzincan'da toplanması girişiminde bulunulmasını, memleketin selâmeti namına rica ederim."
Atatürk'ün, Sivas Valisi Reşit Paşa'nın 20.8.1919 tarihli telgrafına cevabı: "Bendeniz ne Fransızların ve ne de herhangi bir yabancı devletin korumasına tenezzül eden şahsiyetlerden değilim. Benim için en büyük korunma noktası ve şefaat kaynağı milletimin sinesidir. MösyöBrunot bilmelidir ki, Fransızların Sivas'ı işgale karar vermeleri kendilerine pek pahalıya mal olabilecek yeni kuvvetlerle ve çok paralarla yeni bir harbe karar vermelerine bağlıdır."
Sivas Valisi Reşit Paşa'nın, Atatürk'le telgraf görüşmesinden sonra Dahiliye Nazırı Adil Bey'e cevabı: "...Mustafa Kemal ve Rauf Beylerin yakalanmaları ve kongrenin açılışını men için girişimlerde bulunmanın imkânsız derecede müşkül ve zamansız olduğuna inanıyorum."[Kocatürk]
1915 - Atatürk'ün, Anafartalar Grubu cephesinin genişletilmesi üzerine, gözetleme yerinden cepheyi yeniden tetkik ederek yeni bazı düzenlemeler yapması.
1. Ordu Komutanı Mareşal von der Goltz'un, karargâhının bulunduğu Gelibolu'dan Anafartalar Grubu Komutanlığı Karargâhı'na gelişi, Atatürk'le görüşmesi, daha sonra onunla birlikte Anafartalar cephesine giderek gözetleme yerine çıkması. [Kocatürk]
1915 - Battle of Sari Bair continues (the "August Offensive" between August 6-29).
Last attempt by the British to seize the Gallipoli peninsula).

[TEP]

21 AĞUSTOS - AUGUST 21
Tarihte Bugün - Today in History
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto2/Agustos1937TrakyaManevralar.jpg

Cumhurbaşkanı Atatürk, Trakya manevralarında (Ağustos 1937)
1935 - Atatürk'ün, Florya Köşkünde saat 16.00'da Bakanlar Kurulu'na başkanlık edişi.
1934 - Atatürk'ün, öğleden sonra Dolmabahçe Sarayı'nda 2. Türk Dil Kurultayı çalışmalarını izlemesi.
1933 - Atatürk'ün, Dolmabahçe Sarayı'nda eski Fransız Başbakanı Herriot'u kabulü ve 2,5 saat görüşmesi. (Atatürk, Dışişleri Bakanı Tevfik Rüştü (Araş) Beyin de hazır bulunduğu bu görüşme esnasında Herriot'ya Büyük Nutuklarından bir nüshayı imzalı olarak armağan etmişlerdir).[Kocatürk]
1929 - Atatürk'ün, Ertuğrul yatı ile İstanbul'da Yalova'ya gidişi, buradan Bursa'ya geçişi.
1922 (20-21) - Atatürk'ün, Akşehir'de Batı Cephesi Karargahı'nda I. Ordu Komutanı Nurettin ve II. Ordu Komutanı Yakup Şevki Paşalara, taarruz plânını harita üzerinde açıklaması ve taarruz emri verişi.
Atatürk'ün, Akşehir'den otomobille Konya'ya dönüşü.
1921 - Çay'ın Yunanlılar tarafından işgali.
Atatürk'ün, cepheden Kâzım Karabekir'e telgrafı: "...Bir dağ ve bir fedakâr kalsa bile bağımsızlık davamızın devam edeceği hakkındaki sarsılmaz kanaatin, Yunan ordusu ile meydan muharebesine tutuştuğumuz bir anda, tarafınızdan tekrarı ve doğrulanması büyük kalp huzuruna sebep oldu. Askerî harekât plânımız, düşündüğünüz gibi düşünülmektedir. Yalnız Ankara batısında ciddî bir muharebe vermeyi umumî düşünceye göre gerekli görmekteyiz. Fevzi, İsmet Paşalarla beraber Batı Cephesi Karargâhı'ndan selâmlarımızı sunarız."[Kocatürk]
1920 - Atatürk'ün, Batı cephesindeki askerî faaliyetlerle Antep cephesindeki millî mukavemetler hakkında Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde konuşması: "...Ayıntap ve havalisi halkının vatan müdafaasında, onur ve namus ve bağımsızlık müdafaasında gösterdikleri hareket şekli cidden takdire değer ve örnek alınacak niteliktedir." [Kocatürk]
1916 - 19 Ağustos'ta başlayan ve 20 Ağustos'ta da devam eden Rus taarruzu karşısında 3. ve 16. Kolorduların asıl mevzilerine çekilmeleri (16. Kolordu birlikleri, düşmanın bu taarruzu esnasında -7. Tümen ve 20. Alay'ın gerekli savunmayı gösterememesi nedeniyle- Masalla deresi yönünde geri çekilmeye mecbur olmuştur). [Kocatürk]
1915 - İkinci Anafartalar Muharebesi.
Mustafa Kemal'in İkinci Anafartalar Zaferi'ni kazanması.
Anafartalar Grubu Komutanı Mustafa Kemal 9-10 Ağustos'ta Anafartalar Zaferini kazandı. Bu zaferi 17 Ağustos'ta Kireçtepe, 21 Ağustos'ta II. Anafartalar zaferleri takip etti.
Mareşal Liman von Sanders'in, sabah,Çamlıtekke'de Anafartalar Grubu Komutanlığı Karargâhı'na gelişi ve Atatürk'le görüşmesi.
İngilizlerin, öğleden sonra Anafartalar bölgesinde 7. ve 12. Tümenler cephesine topçu ateşiyle başlayan taarruzu, ancak topçu ve piyadelerimizin karşı ateşi, askerlerimizin süngü hücumu ile Yusufçuk, İsmailoğlu, Kayacıkağılı tepelerine yönelttikleri taarruzların ağır zayiat verdirilerek püskürtülmesi (Atatürk, bugünkü muharebeleri de yaptığı düzenlemeler, tümen komutanlarına verdiği emirlerle kendisi yönetmiştir).
1915 - Dardanelles: Large scale Allied attack at Suvla.Final British offensive of the campaign launched to consolidate Anzac and Suvla landings.

Suvla: Major British attack at Suvla. Battle of Scimitar Hill IX Corps makes a final attempt to seize Scimitar and W Hills.
Anzac: Battle of Hill 60 begins.

Last major fighting on Gallipoli takes place at Hill 60: The fighting at Hill 60 on 21 and 27 August was the last major action of the Gallipoli campaign. The operations at Hill 60 were intended to widen and strengthen the corridor that connected the newly landed British force at Suvla Bay with the beach-head at ANZAC.

1914 - Atatürk'ün, Enver Paşa'nın 10 Ağustos 1914 tarihli telgrafına cevabı: "Sırbistan'a hızlı bir hareketin gerekliliği, emrinize göre, telkin edilmektedir. Ancak Bulgarların, hiç olmazsa Alman-Fransız muharebe sonuçları görülmeden, Rusları gücendirmemek ve Rusların istek ve öğütleriyle tarafsızlığı korumak kararında bulundukları görülüyor."Atatürk'ün, Sofya'dan Harbiye Nezareti'ne Bulgaristan, Romanya, Sırbistan ve Yunanistan'ın Osmanlı Devleti ile karşılıklı ilişkileri hakkında raporu. [Kocatürk]

[TEP]

22 AĞUSTOS - AUGUST 22
Tarihte Bugün - Today in History
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto2/Agustos1937TrakyaManevralar.jpg

Cumhurbaşkanı Atatürk, Trakya manevralarında (Ağustos 1937)
1938 - Atatürk'ün, Dolmabahçe Sarayı'nda 8. Uluslararası İzmir Fuarı'nın açılışından dönen Başbakan Celâl Bayar'ı kabulü.
1936 - Atatürk'ün, Dolmabahçe Sarayı'nda -3.Türk Dil Kurultayı'na gelen- yabancı dil bilginlerini kabulü ve söyledikleri: "Dünya dil âlimlerinin Türk âlimleriyle beraber çalışmaları, dil biliminin şimdiye kadar çözemediği birçok güçlüklerin çözümünü kolaylaştıracaktır. Bundan, büyük gerçekler de meydana çıkacaktır."
1935 - Uluslararası 5. İzmir Fuarı'nın açılışında, Ekonomi Bakanı Celâl Bayar'ın, Atatürk'ün devletçilik ilkesini açıklayan mesajını okuması: "Türkiye'nin uyguladığı devletçilik sistemi, ondokuzuncu yüzyıldan beri sosyalizm nazariyecilerinin ileri sürdükleri fikirlerden alınarak tercüme edilmiş bir sistem değildir. Bu, Türkiye'nin ihtiyaçlarından doğmuş, Türkiye'ye özgü bir sistemdir."
1934 - Atatürk'ün, öğleden sonra Dolmabahçe Sarayı'nda 2. Türk Dil Kurultayı çalışmalarını izlemesi.
1933 - Atatürk'ün, akşamüzeri Rasim Ferit (Talay) Bey'in evine gidişi, geç saatlerde Dolmabahçe Sarayı'na dönüşü.
1929 - Atatürk'ün, Bursa'dan hareketle Yalova'ya gelişi, akşam İstanbul'a dönüşü.
1928 - Atatürk'ün, Dolmabahçe Sarayı'nda Yüksek Askerî Şûra üyelerinden Yakup Şevki (Subaşı) ve Cevat (Çobanlı) Paşaları kabulü.
1927 - Atatürk'ün, Dolmabahçe Sarayı'nda Afyon Milletvekili Ruşen Eşref (Ünaydın) Bey'i kabulü.
1926 - Atatürk'ün, saat 16.00'da Çankaya'da Vali başkanlığındaki Bolu Heyeti'ni kabulü.
1924 - Ankara'da Muallimler (Öğretmenler) Kongresi toplandı.
1922 - Büyük Türk Taarruzunun başlaması.
Anadolu'daki Yunanistan'ın Küçük Asya Ordusu komutanı Hacıanesti'nin görevden alınarak yerine Trikopis'in atanması. (Trikopis bu atamayı Türklere esir düştükten sonra, 3 Eylül 1922 günü Mustafa Kemal Paşa'dan öğrenmiştir.)
1921 - Yunanlılar saldırıya geçmek üzere hazırlık yaptı. Türk ordusu yarma harekatını engellemek için cephe savaşı konumunu koruyor.Ankara herşeyi cephenin emrine vermek için var-gücüyle çalışıyor. Cepheye her taraftan erzak ve malzeme taşınıyor.
Anadolu'da birçok şehir ve kasabada yapılan mitinglerde ordu için dualar edildi.
1919 - Atatürk'ün, Erzurum'dan, İstanbul Rum Patrikhanesi'nde kurulan "Mavri Mira Heyeti" ve memleketteki menfi faaliyetleri hakkında genelgesi.
1918 - Atatürk'ün, Halep'e gitmek üzere İstanbul'dan trenle hareketi.
1915 - 2. Anafartalar Zaferi.
Mareşal Liman von Sanders'in, sabah, tekrar Çamlıtekke'de Anafartalar Grubu Komutanlığı Karargâhı'na gelişi ve Atatürk'le görüşmesi.
İngilizlerin, sabah, Kayacıkağılı dolaylarındaki Türk mevzilerine art arda taarruzu; bu taarruzların, Anafartalar Grubu birlikleri tarafından karşı taarruzlarla ağır kayıplar verdirilerek püskürtülmesi, düşmanın ancak küçük bir mevzi parçasına el geçirişi.
Atatürk'ün, 5. Ordu Komutanlığı'na raporu: "...Bugün yaptığım gözlemlere göre İngilizlerin kayıpları çok fazladır. Buradaki İngiliz kuvvetinden bundan sonra etkili olacak bir hareket beklemiyorum."
Atatürk'ün, 7. ve 9. Tümen cephelerinde incelemelerde bulunması.[Kocatürk]

1915 - Battle of Sari Bair continues (the "August Offensive" between August 6-29).

Last attempt by the British to seize the Gallipoli peninsula).
1914 - Austria-Hungary declares war on Belgium.

[TEP]

23 AĞUSTOS - AUGUST 23
Tarihte Bugün - Today in History


https://www.ataturktoday.com/Resim/TSK/ata-58_k.jpg

23 Ağustos 1925
Şapka ve kıyafet devrimi konuşmasını yaparken, Kastamonu’da

https://www.ataturktoday.com/Resim/TSK/ata-59_k.jpg

Aynı günlerde şapkasıyla Kastamonu’da...
Ağustos 1925
1923 LOZAN ANTLAŞMASI : İnönü'nün TBMM görüşmelerinde yaptığı konuşma
Lozan Barış Antlaşması, 23 Ağustos 1923 tarihinde 340, 341, 342 ve 343 numaralı kanunlarla onaylandı.
TBMM görüşmeleri sırasında Hariciye Vekili İsmet Paşa, bir konuşma yaparak, Türkiye'nin kazanımlarını anlattı.

https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto3/inonu-2.jpgİSMET İNÖNÜ'NÜN KONUŞMASINDAN...
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto3/k_top.gif "Lozan Konferansı milletimizin Avrupa ortasında davet olunduğu büyük bir imtihandır."
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto3/k_top.gif "Acaba uzaklardan sesini işittiğimiz Türkiye medeni alem ortasında ve günagün müşkilat içinde vazıh ve sarih olarak davasını teşrih ve müdafaa edecek bir seviyei medeniye ve bir seviye-i siyasiyede midir? Acaba gördüğümüz manzara Anadolu dağlarında şu veya bu tesadüfün, muhasımlar tarafından irtikabolunan şu veya bu hatanın tesadüfi neticesi midir? Yoksa müspet ve muayyen bir hedefe doğru bir milletin bütün kuvvet ve menabii ile vakfınsederek behemahal istihsali gaye için giriştiği bir mücadele midir? Bunun imtihanı idi."
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto3/k_top.gif "Bu kadar ağır mesuliyetleri bimuhaba almak için ve bunların içinde en büyük müşkülat karşısında dahi hedefe karşı yürümek için malik olduğum menbaı kuvvet bilhassa Büyük Millet Meclisi Reisi Gazi Mustafa Kemal Paşadır."
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto3/k_top.gif "Fevkalade karışık, dolaşık, bulutlarla mestur bir muhit içerisinde yol gösterecek bir isabeti nazar lazımdır. Bu isabeti nazarı gerek muharebe hayatında ve gerek sulh hayatında bize gösteren Mustafa Kemal Paşa olmuştur.
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto3/k_top.gif "Benim kanaatim odur ki, imza ettiğimiz sulh ile hakiki bir sulh yapacağız ve bu sulh ile milletler arasında yakın bir anlaşma hasıl olacaktır."
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto3/k_top.gif "Eski Osmanlı İmparatorluğu aksamından olduğu halde hudutlarımız haricinde birçok dindaşlarımızı bırakıyoruz. Daima kemali fahir ile ve kemali saffet ile ilan edebiliriz ki bugün milli hudutlarımız haricinde kalan dindaşlarımıza karşı Türk Milleti gördüğünden daha fazla vefa ve samimiyet göstermiştir. En dar zamanlarda, hatta kendilerinden müşkilat gördüğümüz zamanlarda dahi onların selametlerini saffeti derun ile temenni etmekten başka bir gaye takibetmedik."
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto3/k_top.gif "Büyük bir İmparatorluğun inkısamı karşısında bütün cihana karşı yalnız kendi kuvvetiyle uğraşmaya mecbur kalan Milli Türkiye daha başka bir vaziyet alamazdı, ittihaz ettiğimiz zaruri hareket bu idi. Herkese ve herkese karşı vazifesini bihakkın ifa etmişlerin istirahatı vicdaniyesi ile çıkabiliriz."
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto3/k_top.gif "Türkiye bütün cihan muvacehesinde davasını talebediyor. Sarih ve şüpheden azade olarak kati bir ifade ile kapitülasyonları ilga ettiriyor. Bu Türkiye'nin kendi evi içinde diğer herhangi bir millet gibi tamamen müstakil ve efendi olduğunu kabul ve tasdik etmek demektir."
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto3/k_top.gif "Yeni Türkiye, bütün kuvvet ve menabiinin mahalli sarfını tayin ve tanzim ettiği için İstanbul ve boğazların muhafazasını ilelebed temin etmiş oluyor."
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto3/k_top.gif "Yeni Türkiye'nin hududu dahilinde kalacak olan bütün vatandaşlar yekdiğerleriyle itilaf etmesini bilerek bir vatan içerisinde huzur ve sükun içinde yaşayacaklardır."
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto3/k_top.gif "Mütecanis, yeknesak bir vatan... hakkı müdafaası mutlak, menabii mebzul ve serbest bir vatan. Bu vatanın adı Türkiye'dir. O Türkiye'yi bu muahedenameler ifade ve tavzih etmektedir."
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto3/k_top.gif "Efendiler! Türk milletinin hassai esasiyesi zannolunduğu gibi unsuru cidal olmak değildir. Türk Milletinin hassai esasiyesi sulh ve müsalemet vadisinde unsuru terakki ve medeniyet olmaktır."

Lozan Barış Antlaşması'nın TBMM Görüşmelerinde Dışişleri Bakanı İsmet İnönü'nün yaptığı konuşma şöyle:
(23 Ağustos 1923)
Muhterem arkadaşlar! 1914 senesinde infilak eden Harbi Umumiyi Türkiye için tasfiye eden Muahedename ve senedatı düveliyeyi Huzuru Alinize takdim ettim. Derhatır buyurursunuz 1914'te Harbi Umumi infilak ettiği zaman bütün milletler meçhuliyet karşısında, endişei hayat ile ve endişeyi ferda ile düşünüyorlardı. Hiç şüphesiz Osmanlı İmparatorluğunun ciddi mehalik karşısında bulunduğunu sahibi idrak ve insaf olan hiçbir kimse reddedemezdi, bu kadar mahmul ve meşbu bir endişe içinde Osmanlı İmparatorluğunun intihabedeceği vaziyet ve en muvafık olan fikir ve tedbir ne idi? Bu daima şayanı tetebbu ve şayanı münakaşa bir zemindir. Ben bugün bu zemine girmeyi arzu etmiyorum, bir faidei ameliyesi yoktur. Hepimiz derhatır ederiz ki: 1330'daki Osmanlı İmparatorluğu zimandarını bu büyük vaziyetin tedbirini harbde bir tarafa iştirak ve iltihakta bulunmuşlardır. Esası münakaşa etmemek hakkındaki kararımı muhafaza ediyorum. Bununla beraber Harbi Umuminin birçok safahati tetkik olunmalıdır. Atiye mucibi intibatı olmak için lazımdır. Evvela Harbi Umumiye tarzı duhulü hiçbir zaman şayanı tenkid olmaktan kurtulamaz. Her millet Harbi Umumiye hayat ve memat mücadelesi olduğunu samimem ve cidden bilerek karar vermiştir. Hayat ve memat mücadelesine karar vermek bir kimsenin, bir heyetin hakkı değildir. Bu; milletin bizzat verebileceği bir karardır. Bu kadar büyük hadisat milletin karşısında emrivaki olarak bulundurulamazdı. Arkadaşlar. Harbi Umuminin cereyanı da baştanbaşa medarı ibrettir. Kemali esaf ve elemle derhatır etmeliyiz ki gunagün suiistimalat baştanbaşa memlekette bir sistem, bir meslek haline gelmiştir. Hepimiz biliriz ki kendi hudutlarımızı ve kendi vatanımızı müdafaa etmeye zaten kifayet etmiyen evladı vatan: Vatan haricinde heder edilmişti.
Arkadaşlar! Bu toprağın evlatlarının kanı ecnebilerin yeddi tasarrufunda idi. Ecnebiler bu memleketin en büyüğünden en küçüğüne kadar bütün siyasetine en kuvvetli bir salahiyetle nüfuz ve hulül etmişlerdi. Sahibi izan ve insaf hiçbir kimse Osmanlı İmparatorluğunun artık bir mevcudiyeti hâkime ve müstakille halinde bulunmadığına zerre kadar şüphe etmiyorlardı. İdarei memlekette milletin kendi iradesi ve ihtiyarı tamamen insilabetmiş idi. Halbuki arkadaşlar bu vaziyette fert için olduğu gibi millet için, memleket için de kendi irade ve ihtiyarı en büyük kuvveti ve en kuvvetli medarı istinad olur. Eğer irade ve ihtiyarına sahibolsa idiler o zamanki zimamdaran Harbi Umuminin safahatı esnasında tezahür eden fırsatlardan belki istifade ederlerdi ve memleketimiz için birçok felaketlere mani olmak şöyle dursun belki müttefîkleri için de daha müsait şeriati sulhiye elde etmesine medar olurlardı. Daima elemle ve teessürle düşüneceğimiz bu sahafât hiçbir zaman gözümüzün önünden ayrılmamalıdır. Büyük bir hadisei tarihiyeyi tasfiye ediyoruz.
Muhterem efendiler! Mütarekeden sonra geçen safahat için alamınızı,ıztırabınızı tahrik etmek istemem. Çok mevani ve müşkülata maruz kalmışızdır. Bundan bahsedişim, bilhassa siyasî bir noktayı kendi telekkiyatı milliyemiz noktayı nazarından nazarlarınızda tebarüz ettirmektir. Eski sistemi bu hareketlere sevk eden bir sebebi asli, bir siyaseti asliye vardır. Bu siyaseti asliyeyi müsaade ediniz iki cümle ile ifade edeyim: İster Mutlakiyet devrinde, ister Harbi Umumi devrinde ve isterse ondan sonra olsun ekseriyetle Osmanlı İmparatorluğunun dahili idaresi için şiari; milletin murakabesinden kendisini kurtarmaya çalışan, milletin murakabesine karşı ıztırap hisseden bir Mutlakiyet idare fikri idi. Şekil ne olursa olsun -Osmanlı İmparatorluğunun- ruhunda daima bu kalmıştı. Dahilde her türlü murakebeden azade kalan bir Mutlakiyeti idare fikri; idarei dahiliye siyasetini teşkil ediyordu. Harici siyaset ise ister dostluk, ister ittifak, ister her hangi bir nam altında olursa olsun intihabettileri bir devlete karşı nihayetsiz bir teslimiyet ile ifade olunabilir, Mütarekeden evvel ekseriyetle vaziyet bu idi. Mütarekeden sonra vaziyet ekseriyetle bu oldu ve Osmanlı İmparatorluğunun bütün ananatında yerleşen sistem ve haleti ruhuye budur. Türkiye Büyük Millet Meclisi ve onun Hükümetiyle tecelli ve devam eden siyaseti milliye; bu arz ettiğim eski siyasete taban tabana zıttır; zıddı tam ve zıddı mutlak halindedir. Biz dahilde idarei Hükümeti milletin bilakaydüşart murakabesi altında bir idare, daha vazih bir tabii ile milletin kendi işini bilfiil idare etmesi şeklinde bir idare anladık ve o sistemi takibettik. Harici siyasette şiarımız evvela temas edeceğimiz her hangi bir Devlete karşı kendi mevcudiyetimizi müdrik ve tam müstakil ve menafiimize tamamen sahip bir vaziyet almak suretinde telakki ettik... En müşkül zamanlarda diğer devletlerle tesis ettiğimiz münasebat ancak bu suretle ifade olunabilir. (Alkışlar) Atiyen takibedeceğimiz münasebat ve fesis edeceğimiz dostluklar ve her guna revabıtta dahil evvelemirde Türkiye'nin ve Türk milletinin hüviyeti müstakillesi, mevcudiyeti tamamen muhterem ve muteber midir? Bunu bir noktai azimet ve bir noktai temas addedeceğiz. Bundan sonra başlıyan münasebat hakiki ve maddi bir surette ve mukabil bir şekilde olmak üzere devam edecektir. Siyaseti hariciyemiz, şekli idaremizin doğduğu günden beri bu oldu ve ilamaşallah ve ilelebet bu olacaktır. Onun için Heyeti Aliyenize takdim ettiğimiz muahedatta mukaddime olarak bu münasebatın devletlerin istiklâl ve hakimiyetine hürmet esasına riayet vücubunu mülahaza ederek yapılmış alduğu zikrediliyor. Bu bir tesadüf ve bir lafız değildir ve mukaddes bir (ideal)'e behemehal, vasıl olmak için yüriyen bir milletin istihsat eylediği bir viziyet ve neticedir.Tevarüs ettiğimiz Osmanlı İmparatorluğunun şimduye kadar akdettği mukavelat ile bu mukavelat arasında esaslı bir fark ve büyük bir tefevvuk bu mahiyettedir.
Efendiler! EIimizdeki vesaik bir mücadelei siyasiye devrinin netayicidir. İstiklâl Mücadelesinin mücadelatı harbiyesi bittikten sonra mücadelatı siyasiyesi başlamıştır. Bu mücadelatı siyasiye hakikatı halde Mudanya Mütarekesinden başlar. Mudanya Mütarekesi günlerinde milletimizle bize muhasım olan milletler arasındaki vaziyeti siyasiye ve halen ruhiye şu tarzda ifade olunabilir. Bir suretle tesfiyesi ve tatmini kabil olmıyan bir emniyetsizlik vardı. Uzun senelerin hadisatı her hangi bir teması siyasi için büyük bir emniyetsizlik vücuda getirmişti. Emniyetsizlik, yekdiğerinin her hangi bir sözüne ve imzasına emniyetsizlik medarı hayat mıydı? Ve bu mücadele nihayet bulmayacak mıydı? Avrupa'da ve bizim memleketimizde müfritler vardı ki, bu siyaset yolunu hiç açmaksızın, başlanan silah hareketi nihayetine kadar yürütmek istiyorlardı. Bunun nihayeti yoktu. Silah hareketi nihayet bir noktada durmak lazımdı. Büyük Millet Meclisi Hükümeti bu noktada kati bir nüfuzu nazar ve kati bir karar ile tedbir aldı. Evet bu vaziyeti askeriye içinde milletlerle siyasî temasa girmek ve siyasi ahitler imza etmek mümkündü ve muvafıktı. İşte böyle selim bir his ile malumunuz olan mütarekename imzalandı. 0 günden itibaren Muahedenameyi imzalayıncaya kadar, mülahaza ve kararlarında vuzuhu olmıyan müfritler Mudanya Mütarekesinin hata olduğunu iddia etmişlerdi. Muhti kendileri idi. Bu hatayı bugün kuvvetle tebarüz ettiren netice göz önündedir. Mudanya Mütarekenamesini yapmıyarak harekatı askeriye ile istihsal edebileceğimiz araziyi bir damla kan akıtmaksızın ve bir taşı yeniden devirmeksizin tamamen istihsal etmiş oluyoruz. Ancak Mudanya Mütarekesiyle ihdas ettiğimiz mevkii siyasidir ki, ondan sonra sekiz, dokuz ay süren büyük bir konferansın müspet bir hedefe yürümesini muciboldu.
Arkadaşlar! Lozan Konferansı milletimizin Avrupa ortasında davet olunduğu büyük bir imtihandır. Mübalağa ad buyurmayınız, acaba uzaklardan sesini işittiğimiz Türkiye medeni alem ortasında ve günagün müşkilat içinde vazıh ve sarih olarak davasını teşrih ve müdafaa edecek bir seviyei medeniye ve bir seviye-i siyasiyede midir?Acaba gördüğümüz manzara Anadolu dağlarında şu veya bu tesadüfün, muhasımlar tarafından irtikabolunan şu veya bu hatanın tesadüfi neticesi midir? Yoksa müspet ve muayyen bir hedefe doğru bir milletin bütün kuvvet ve menabii ile vakfınsederek behemahal istihsali gaye için giriştiği bir mücadele midir? Bunun imtihanı idi. Türkiye Lozanda bugün cihanı idare eden heyetlerin, mücerren, ilim ve irfan ile mütemayız, vazifelerini ifa için ciddi bir surette yetişmiş ve çalışmış mümessilleriyle karşıkarşıya geldi. Bütün heyeti murahhasalar kendi memleketlerine karşı vazifelerini ifa etmek için büyük gayret göstermişlerdi. Bunu takdir ile yad etmeyi bir vazifei kadirşinasi addederim.
Heyeti Murahhasamız ki, ben onun min gayriliyakatin riyasetiyle mübahiydim. Hükümetimiz ve Meclisimiz tarafından itina ile intihabolunmuştu. Sizin huzurunuzda ve milletin muvacehesinde ve muvacehei alemde, muharebe meydanında bir asker gibi gece gündüz samimi bir hissi vazife ile çalışmış olan, her günâ müşkülata galebe için maddî ve manevi bütün kabiliyetlerini sarf etmiş ve şahsi her türlü endişeden azade olarak sırf vatanın tevdi ettiği vazifeyi ifa etmek için bezli vücudetmiş olan Heyeti Murahhasa arkadaşlarımı lisanı hürmetle yad ederim.(Alkışlar) Dünyanın her yerinde birçok muahedat yapa yapa yalnız ilimde değil, tecrübeleri sayesinde de mühim bir mevki kazanan mütehassıslarla bizim mütehaasıslarımız ve müşavirlerimiz karşı karşıya geldiler. Fenni ve ilmi noktai nazardan dahi düşünülecek olursa bu ağır bir vazife idi. Murahhas olarak vazife almış olan Hasan Bey'in kendisinden pek çok istifade ettim ve samimi bir müzaheret gördüm-ve bilhassa murahhas olarak beraber çalıştığım Dr. Rıza Nur Beyi tevkırla yâd etmek isterim (Alkışlar)
Arkadaşlar! Günagün tesirat altından yalnız ilim ve vukuf ve tecrübe kâfi değildir. Fevkalade bir metaneti asap lazımdır. Hakikaten bir (ideal)'e hizmet lazımdır. Fevkalade bir feragatinefs hissi ile yekdiğerine eklenmek ve yekdiğerine samimi bir müzaheret göstermek lazımdır. Arkadaşlarımdan ve bilhassa Rıza Nur Bey'den bunu gördüm. Dr. Rıza Nur Bey Türk Heyeti Murahhasası içinde başlıca medan muvaffakiyet olmuştur. Millete bunu söylemek vazifemdir. Nasıl bir kıtai askeriye muntazaman ve bir disiplin ile ifayı vazife ederse arkadaşlar da tamam bir feragatinefs.ile reislerine merbut olduklarını bütün cihan nazarında göstermişlerdir. Bu hal büyük mücadelede muvaffakiyetin başlıca bir esasıdır.
Arkadaşlar! Bir vazifei esasiyeyi ifa etmek için şunu da söylemek isterim. Gerek mücadelatı harbiye esnasında ve gerek sulh müzakeratı esnasında sevki kaderle ağır mesuliyetler altında bulundum. Ağır mesuliyetler altında memleketin hayatî menafiine taallük edebilecek ağır kararlar vermek vaziyetinde bulundum ve bunların hepsinde merkezi idareden aynı olarak ya düşman karşısında veya sulh müzakeratında olduğu gibi Avrupa ortasında idim,-siyasî tabir ile- siyasî muhassımlar arasında bulundum. Bu kadar ağır mesuliyetleri bimuhaba almak için ve bunların içinde en büyük müşkülat karşısında dahi hedefe karşı yürümek için malik olduğum menbaı kuvvet bilhassa Büyük Millet Meclisi Reisi Gazi Mustafa Kemal Paşadır. (Alkışlar)
Arkadaşlar! Yalnız şahsi bir minnet ve bir şükran ifade etmek için söylemiyorum, vazife ve iş noktai nazarından bir hakikati ifade etmek için söylüyorum. İnsan çok bunaldığı zamanda en muvafık tedbiri bulsa dahi behemahal o muvafık tedbirin daha büyük ve samimi birisi tarafından teyidedilmesine muhtaçtır. Büyük ve karışık vaziyetler içerisinde en büyük tedbir o kadar basittir ki, ekseriya onu bulmak çok müşküldür. Fevkalade karışık, dolaşık, bulutlarla mestur bir muhit içerisinde yol gösterecek bir isabeti nazar lazımdır. Bu isabeti nazarı gerek muharebe hayatında ve gerek sulh hayatında bize gösteren Mustafa Kemal Paşa olmuştur. (Şiddetli Alkışlar) Aldığım vazifelerde muvaffakiyet hasıl olduysa gerek harbde ve gerek sulhta başlıca âmil olarak Mustafa Kemal Paşayı muvacehei millette ifade ediyorum.
Sulh Muahedenamesi ve merbutu olan senedat hakkında, günlerden beri arkadaşlar birçok tenkidat yaptılar. Heyeti umumiyesi hakkında mücmel bir fikir vermek isterken arkadaşlarımın hitabelerinde temas ettikleri birçok nıkata da cevap vermiş olacağım, zannediyorum. Muahedename, hudutlarımızı tâyin ediyor. Cenup hududu, Ankara itilâfnamesiyle tayin edilen hudut, malumualinizdir. Hatiplerin gösterdiği veçhile birçok millettaşlarımızın bu hudut haricinde kalmış olması münakaşa götürmez bir hakikattir. Bu hudut için müteselli olduğumuz cihet sulh meselesidir, muahedename ile milletler arasında hakiki bir sulh yapmış olacağımız kanaatidir ve bundan fazla olarak Ânkara itilafnamesinde vaz'edilmiş olan ahkam bu konferansta da ayrıca teyid olunmuştur. İmza ettiğimiz ve meriyetini tanıdığımız ahkam için daha karar zamanında her hangi bir tereddüt ve endişe izhar etmeye hakkımız yoktur. Benim kanaatim odur ki, imza ettiğimiz sulh ile hakiki bir sulh yapacağız ve bu sulh ile milletler arasında yakın bir anlaşma hasıl olacaktır. Eğer bu intizarımız tahakkuk ederse gerek muahedename ve gerekse Ankara İtilafnamesi gibi elimizde bulunan senedat ile Cenup hudutlarında arkadaşlarımızın izah ettikleri esbabı endişe mündefi olacaktır.
Arkadaşlarım, Garp hududundan da mennuiyet göstermediler. Garp hududu haricinde birçok millettaşlarımızın kaldığını ve onların bugün de alâm ve ıztırap içinde bulunduğunuz söyledi. Bilirsiniz ki, Garp hududunda, bugün temin ettiğimiz huduttan başkası bizim Misaki Millimiz dahilinde değildi. Bizim Misak-i Millimiz dahilinde ifade ettiğimiz talep, Garbi-Trakya'nın ara ile tayin olunacak bir şekli idi, Hiçbiriniz bu muahedenamenin yektaraf ihzar olunmuş bir vesika olduğunu zannetmezsiniz. Elbette birçok esbab ve birçok iradeler tesadüf etmiş ve ortaya bir hasıla çıkmıştır. EfendiIer,bu hudut içinde ve bu hudut haricinde bulunan millettaşlarımızın mukadderatı için istinadettiğimiz nokta sulhun hakikaten teessüs etmesidir. Eğer sulh hakikaten teessüs ederse, bizi bugün ıztıraba düşüren bütün esbab orada mündeti olacaktır. Garp hududu haricinde bıraktığımız millettaşlarımızın istirahatleri için muahedede teminat vardır, bundan başka Türk milletinin hassasiyeti de ayrıca bir kuvvet ve teminattır. Bundan fazla olarak benim kanaatim odur ki. Garp hududunda oradaki millettaşlarımızın huzur ve sükün içinde yaşatılması ve o hudutlardaki komşularımızIa aramızda daimi bir vesilei niza, bir vesilei ıztırap hadis olmaması, her iki tarafın menfaati iktizasındandır. Menfaatler bunu emretmektedir. Türkiye yine bu esbab ile Adaların aleyhimize üssü tahrik ittihaz edilmemesi için de mütesellidir. Türkiye göreceği asarı hulusu kemaliyle takdir edecektir. Bu itimat ile muahedatı imza eyledik. Her iki hudut için yapılan mülahazatı, yalnız şüphe ve endişeye istinadettirmemelidir. Gerçi şüphe ve endişe ekseri ahvalde medarı tedbir olur. Fakat daima medarı hayat değildir. Emniyet ve itimat ile tecrübe ve intizar, asıl unsuru hayat odur.
Hudutlar hakkındaki mülahazatı bitirmek için Irak ile olan huduttan bahsetmek isterim. Bilirsiniz ki, muahede, Irak hududu tahliyenin hitamından itibaren dokuz ay zarfında hallolunacaktır, diyor. Bu hudut hakkında çok münakaşat cereyanı etti. Konferansın bu safhasında şayanı kabul bir şekil bulunamadı. Nihayet Muahedenamede, bu hududun muayyen bir müddet zarfında dostane bir sureti halli ihtimali ifade edildi. Muahedenameye samimane hulul eden bir fîkri dostanenin tahakkuk etmesine ciddî bir mani olmasa gerektir. Bu hududun müzakeratına başlamazdan evvel milletlerle aramızda bulunan avamili zaruriyel hasmanenin mündefi olması ve dostluk münasebatının teessüs etmiş bulunmasının gelecek müzakeratı teşhil edeceğini ümidediyoruz.
Arkadaşlar! Hudutlar üzerinde daha ziyade tevakkuf etmek istemem, eski Osmanlı İmparatorluğu aksamından olduğu halde hudutlarımız haricinde birçok dindaşlarımızı bırakıyoruz. Daima kemali fahir ile ve kemali saffet ile ilan edebiliriz ki bugün milli hudutlarımız haricinde kalan dindaşlarımıza karşı Türk Milleti gördüğünden daha fazla vefa ve samimiyet göstermiştir.(Bravo sesleri,alkışlar) En dar zamanlarda, hatta kendilerinden müşkilat gördüğümüz zamanlarda dahi onların selametlerini saffeti derun ile temenni etmekten başka bir gaye takibetmedik. Bugün de temennimiz kendi muhitleri ve milliyetleri dahilinde selamet ve saadet içerisinde yaşamalarıdır. Büyük bir İmparatorluğun inkısamı karşısında bütün cihana karşı yalnız kendi kuvvetiyle uğraşmaya mecbur kalan Milli Türkiye daha başka bir vaziyet alamazdı, ittihaz ettiğimiz zaruri hareket bu idi. Herkese ve herkese karşı vazifesini bihakkın ifa etmişlerin istirahatı vicdaniyesi ile çıkabiliriz.(Bravo sesleri) Muahedenamede akalliyetlere ait birtakım mevad görüyoruz.
Arkadaşlar! Dahilî anasıra dair muahedede mevaddı mahsusa bulunması, Harbi Umumiden sonra galipler zümresinde bulunan birçok devletlerin de kabul ettiği bir sistem haline gelmiştir. Biliyorsunuz ki, Misaki Milli de bunu kabul etmiştir. İki noktayı nazarı dikkatinize vaz'etmek isterim: Evvela, galiplerin kabul ettiği maddelerden bir kelime fazla kabul etmemişizdir. Saniyen husule gelen şekli dahili, Osmanlı İmparatorluğu zamanındaki gunagun imtiyazat ile asla kabili kıyas degildir. Muahedelerde akaliyetler hakkında mevad bulunmadığı zaman, yani Osmanlı İmparatorluğu zamanındaki akalliyetlerin vaziyeti adeta Devlet içinde Devlet gibi bir vaziyet idi. Fark çok barizdir. Bugün vatanın mevcudiyeti aleyhine bir vaziyet yoktur. Bundan tamamiyle müsterih olabilirsiniz.
Arkadaşlar! Siyasi ahkam arasında bütün hatiplerin, tenkid edenlerin, tasvibedenlerin memnuniyetle kaydettikleri bir noktayı, kapitülasyonların ilgası noktasını bir iki sözle hikaye etmek isterim. Bu mesele başlıbaşına bir hadisei tarihiye addolunabilir.
Arkadaşlar! Bazı devletlerle müttefik olarak kan döktüğümüz zamanlarda kapitülasyonlar konferanslarda mevzubahis olunca müttefiklerimiz hasımlarımızla beraber bulunuyorlardı. (Çok doğru sesleri) Kapitülasyonların Türkiye'den kalkması lazım geldiğini Sivastopol seferinden sonra Paris Muahedesi müzakeratında vadetmişlerdi.
Arkadaşlar! Bütün memleketin mevcudiyetini girdaba düşüren Harbi Umumiye girdiğimiz zaman da zimamdaran bizi kapitülasyonları ilga ediyoruz ve ilga edeceğiz diye tatmin etmişlerdi. Mesele o kadar mühim idi. Size derhatır ettiririm ki: Harbi Umumiye henüz Türkiye girmemiş iken ve müttefikler Türklerin Harbi Umumiye girmesini esaslı bir amili müessir addederlerken bizim kapitülasyonları ilga ettiğimizi Almanlar, Avusturyalılar, Ruslar, Fransızlar ve İngilizlerle beraber protesto etmişterdi. Mevzu o kadar büyük ve mühim bir hadisedir (Çok doğru sesleri) Arkadaşlar Harbi Umumideki müttefiklerimize kapitülasyonların ilgası için Harbi Umuminin neticesi tamamen meşkuk olduğu zamanlarda, yani 1916'da bizimle konuşmak yoluna girdiler. Ama biz evvela başladık kan dökmeye ve atimizle mukadderatımız tamamiyle meçhul bir safhaya girdi. HaIi harbin sebebi ilanı hala hallolunmadı.
Arkadaşlar! Daha fazlası vardır. 1916'da Almalarca kabul edilen kapitülasyonların ilgası keyfiyeti, nazari ve hayali idi: Hakikatte ilga ettirilememiştir. Kabul ettirilememiştir. Bunu bilirsiniz.(Doğru sesleri)Muahede imza edildi. Ondan sonra ellerine mektup verildi. Eğer diğer her hangi bir millete kapitüllasyonların ilgası kabul ettirilirse kendiliğinden o müttefiklere de kapitülasyonların ilgası şamil olacaktır. Bu ne demektir? İlgayı dünyadaki devletlerin her birine ayrı ayrı kabul ve imza ettireceksiniz. Herhangi bir millet için bütün dünyaya ayrı ayrı dikte edecek kuvvei maddiye kabili tasavvur mudur? Demek ki, Harbi Umuminin gayesi olarak yapılan ilk ilan müttefiklere de kabul ettirilmedi. Harbin neticesi meşkuk olduğu zamanlarda ancak nazari ve hayali kuru bir teselli elde edildi. Sonra bugünkü vaziyeti düşününüz, Türkiye bütün cihan muvacehesinde davasını talebediyor. Sarih ve şüpheden azade olarak kati bir ifade ile kapitülasyonları ilga ettiriyor. Bu Türkiye'nin kendi evi içinde diğer herhangi bir millet gibi tamamen müstakil ve efendi olduğunu kabul ve tasdik etmek demektir.(Şiddetli alkışlar).
Muahedenamenin mühim bir faslına geliyorum. Ahkamı maliyesi, Muhterem efendileri Bilhesap Harbi Umumiden sonra olan muahedelerde (tamirat) namı altında umumi bir meselei maliyeye tesadüf olunur. Harbi Umumiden evvelki zamanlarda tazminat şekli altında ya defaten tesviye olunur veya mukassatan verilir, bir teamül mevcuttur. Bu ifade tamirat şekli altında mükellefiyeti maliye şeklinde gösterilmiştir. Biz iki türlü tamirat meselesi karşısında idik. Birisi müttefiklerle Türkiye arasında, diğeri Türkiye ile Yunanlılar arasında. Bilirsiniz ki: Müttefikler Türkiye'ye karşı Harbi Umuminin mütareke ile fasıla bulduğu zamandan beri daima tamirat fikrini ifade etmişlerdir. Hatta Sakarya'dan sonra 26 Martta aldığımız notada dahi müphem ve umumi ifadelerle makul bir tazminat sözü zikredilmiştir. Hakikatı halde bu, mesuliyeti harbiye münakaşasından tevellüdettirilen ve tazminat istenilmiyor imiş gibi mevzuubahsedilen bir mükellefiyeti maliyedir.
Türkiye bu noktai nazardan konferansta mutalebat karşısında bulundu. İşgal masrafı ve tebaanın zarar ve ziyanı arasında tamirat parasını istediler. Meselenin hukuki bir noktai istinadı yoktur. İşgal olunan memleketler bizim memleketimizdir. Eza ve cefa gören ve tamirata ihtiyacı olan memleket bizim memleketimizdir. Hiç kimsenin memleketine gitmedik ve hiç kimseye tecavüz etmedik. Meselenin ciheti hukukiye ve ahlakıyesi böyle olmakla beraber mevcudolan meselei maddiye birçok devletlerin bizden tamirat namı altında para istemesi şeklinde tecelli etmiştir. Bu tamirat parasını maktu bir para şeklinde vazettiler ve bu maktu para uzun bir devrede her sene mukassatan 700 bin altın tediye olunacaktır. Bundan başka Harbi Umumî esnasında Almanlardan yaptığımız istikrazata mukabil karşılık gösterilmiş olan beş milyon altın da bize verilmiyordu.
Kezalik Donanma İanesiyle İngiltere'ye sipariş edilmiş olan gemiler bedeli de bize verilmiyordu. Vaziyet budur. Bize gerek gemiler bedeli için ve gerek Almanlardan istikraz ettiğimiz paraların karşılığı olan beş milyon altın için birkaç esbabı hukukiye serd ediyorlardı. Tâbii bu esbabı hukukiye bizim hakkımızı iptal edecek kudrette ve müdellel değildi. Elhasıl sulha varmak için nihayet meseleyi bitirmek lazımdır. Meseleyi bitirmek için atiye muallak hiçbir taahhüdü mali altına girmeksizin maziyi tasfiye etmek yolunu bulduk. Arkadaşlar! Tamirat meselesi Harbi Umumiden çıkan milletler üzerinde asıl medarı ıztırabolan noktadır. Ve bu kadar esaslı noktadan atiye bir para havale etmeksizin çıkıyoruz. Sizi temin ederim ki : Bir muvaffakiyettir.
Şimdi meselenin ikinci safhasını arz edeceğim. Yunanlılarla aramızda olan tamirat meselesini: Arkadaşlar! Yunanlıların memleketimizde yapmış olduğu tahribatı hiç kimse benim kadar yakından görmüş ve benim kadar müteellim olmuş değildir. Çok kuvvetli söylüyorum hiçolmazsa hepiniz kadar benim de, Heyeti Murahhasının da müteellim olduğunu kabul etmelisiniz. Hakikaten birçok ma'murelerimiz taş üstünde taş kalmayacak derecede yerlere serilmişti. Biz bu tamiratı bütün teferruatıyla nihayete kadar hesabettik:
Konferans ilk safhada inkıta ettiği vakit şekil şu idi : Müttefikler tamirat namı altında bizim Yunanlılardan talebettiğimiz parayı muhaceret sebebiyle Yunanlıların istediği para ile takas etmeyi teklif etmişlerdir. Biz bu kadar esaslı bir meselede, zulme uğradığımız sarih bir tecavüz içerisinde iki taraflı bir talep ihtimalini ne halen ve ne de atiyen mevzuu bahsedemezdik. Biz teklif ettik ki : Yunanlılarla aramızda olan tamirat meselesini halen bir sureti halle raptetmek kabil değilse sulhtan sonra iki devlet arasında dostane bir surette tetkik ve halledilsin aramızda ihtilaf olursa halli hakeme havale olunsun. Bizim bu teklifimiz, leh ve aleyhte bir karara iktiran etmeksizin konferans ilk safhada inkıta etti. Uzun bir fasıladan sonra ikinci safhada mesele yeniden mevkii münakaşaya girdi. İkinci safhada
Yunanlıların olan tamirat meselesi hiç olmazsa Yunanlılarla aramızda müzakerata devam veya inkıta kararını verecek bir ehemmiyeti mahsusa aldı. Bizim istemek mecburiyetinde bulunduğumuz para mühim idi
Yunanlılar da, bu mükellefiyeti maliyeyi kendileri için bir meselei hayatiye addettiler. Türkiye için ve mücadele uğrunda son mameleklerini düşman ayağı altında kaybetmiş olan elem zedeler için kabili istihsal bir habbeyi feda etmek hiç kimsenin haddi ve hakkı dahilinde değildir. Hiçbir kimse böyle bir şey düşünemez. Kabili istihsal olan ve karı zararından fazla olan bir tedbir varken ona tevessül etmeksizin her hangi bir lütufkarlıkla kimse bir şey vermemiştir ve vermek hakkına malik değildir. Öyle bir vaziyet olsa bu büyük millet kendi hakkını şunun veya bunun elinde heder ettiremez.
Elhasıl Yunan tamiratı konferansta gayri kabili hal bir şekilde tecelli etti ve ameli tarzı halli ameli olarak derpiş etmek zamanı geldi. Hiç kimse, eminim şahsı naçizime karşı da olsa hiç kimse birçok zaferler içinde yürümüş ve pek büyük müşkülâtı muvaffakiyetle iktiham etmiş bir milletin Heyeti Murahhasasını eğer Yunan tamiratı bir müsademeye müncer olursa mahza müsademede muvaffakiyet görmediği için bundan içtinabetmiştir, diyemez. Türkiye'de müsademede ihtimali muvaffakiyet meşkuk olduğu için bundan ihtiraz etmiş değildir. Biz, konferansta tamirattan dolayı Yunanlılarla müsademe olursa müsademeyi kazanmak muvaffakiyetinde hiçbir zaman şüphe ve endişe etmedik. (Bravo sesleri) Arkadaşlar! Eğer herhangi bir meselede muharebeden içtinabederek bir karar verdik ise bir defa hakikaten milletin menafiine muvafık bir sulha vasıl olmak vazifei asliyemiz olduğundandır. Bir de müsademenin bedeli maddisini behemahal tayin etmek lüzumundadır.
Arkadaşlar! Muharebe mukaddes bir şeydir. Ve o (ideal) için yapılır. Ve o ideal yalnız manevi muvaffâkiyetlerle tatmin olunamaz: Behemahal maddi, müspet neticelere varmak lazımdır. Yoksa her hangi bir his için her hangi bir feveran için evladı vatanın kanı akıtılamaz. (Alkışlar) Hepiniz evlat yetiştirmişsinizdir. Yirmi beş yaşında bir gencin bir lahzada heba olmasına karar vermek için çok düşünmek lazımdır. Bu ağır bir mesuliyettir. Gerçi sırası geldiği zaman bir tane yirmi beş yaşındaki genç için değil, yüz binlerece adam için karar verilmiş, ağır mesuliyetler üzerimize alınmış, istihsali lazım bir hedefe varmak için kurban diriğ olunmamıştır. Ancak, daha bidayette akıtılacak kan ve istihsal edilecek netice behemahal mukayese olunmak lazımdır. Eğer Harekatı Milliyenin zahiren vasıtasız, neticesi meçhul safahatı içinde bir hareketi cüretkarane görenler olursa bundan büyük bir galatırüyet olamaz. Harekatı Milliyenin hiçbir safhasında hesapsız bir karar ve hesapsız bir cüret yoktur.(Yaşa sadaları, alkışlar) Eğer en vasıtasız, en müşkül zamanlanmızda zahiren ümitsiz zannolunan bir müdafaa veya bir taarruza karar vermiş isek bunu mahza gözümüz pek olduğu için, hercibadabad, diyerek vermemişizdir. Böyle bir kararı ancak, içinde bulunduğumuz vaziyete göre milletimizin talebettiği menafii maddiyeyi yegane temin eden tedbir o olduğu için vermişizdir. Kararlar hep birer muhassalai muhakemedir.(Bravo sadaları, şiddetli alkışlar)
Yunan tamiratı bir müsademeye müncer olursa bu müsademeyi kazanacağımıza şüphemiz olmadığını söyledik. Şimdi bu müsademeyi kazandığımızdan sonraki safahatı takibedeyim. Şarki -Trakya'da kazanacağımız bir meydan muharebesi muharebe meydanında arzu ettiğimiz milyarları bize temin edemezdi. Hiç kimse böyle bir şey düşünemezdi. O vaziyeti ta düşman payitahtına kadar idame ettirmek lazımgelirdi. Vaziyeti coğrafyası gözünüzün önüne getirmelisiniz. Bu yalnız Yunan meselesini değil birçok milletler meselesini de karşımıza çıkarırdı. Bu safhayı da geçiyorum. Arzu edilen neticeye kadar vardık. Ondan sonra da para yerine alacağımız bir muahede üzerindeki bir imzadan ibaret olabilirdi. Tamirat parası hiçbir kasada gelen galibe verilmek için hazırlanmış değildir. (Çok doğru sesleri), (Handeler) Arkadaşlar, imzayı aldıktan sonra son santimine kadar istihsal etmek için de hali harbi idame etmek lazımdır. Bunu hayal olarak söylemiyorum. Gözünüz önünde tecrübe vardır. (Doğru sesleri) Dünyanın dört köşesinde galipler mağluplarına namütenahi tamirat imza ettirmişlerdir. Bunu istihsal için hasımlarını son çakıya kadar silahtan tecridetmişlerdir. Galip milletler mi sulhün nimetinden müstefidoluyor, mağlup milletler mi istifade ediyor? (Bravo sesleri) Bu sistem sulh imza edildikten sonra dahi nihayete kadar hali harbi idame demektir.
Arkadaşlar! Böyle bir hattıhareketi takibeden bir Hükümete, bir heyeti Murahhasaya millet o vakit ne diyecektir? "Tamirat namı altında daha şu kadar adam ve şu kadar masraf ettiniz. Getirdiğiniz bir satır yazıdan ibarettir. Bunu da alamıyorsunuz, yalnız alamıyorsunuz değil, almak cehit ve gayreti altında yeniden birçok teklifat ve yeniden birçok kan talebediyorsunuz:” Bunu diyeceklerdi. "Bu kadar vazıh bir nokta karşısında niçin yanlış kararverdiniz?" Milletin bihakkin bize itabedeceği nokta bu idi. Nazarlarınızda kemali samimiyetle tavzih ettiğim nokta şudur ki Yunan tamiratı için kabili istihsal bir şey yoktu. Yalnız sühuletle kabili istihsal değil, düşünüldükten sonra kârı zararından fazla olan ve binnetice milletimizin memnuniyetini daha ziyade tevlidedebilecek olan her hangi bir sureti hallolsaydı vazifemiz bunu yapmak idi; milletimizin duçar olduğu ıztırabatı artırmamak ve zararı olduğu yerde tespit etmek için mantıkın gösterdiği doğru yolu takibetmek lazım idi. Biz de o tedbiri ittihaz ettik.
Huzurunuzda, muvacehei millette hesap veriyoruz. Eminim ki sahibi insaf ve idrak olarak, hissiyattan teverrüdederek düşünülürse milletin menafiine en muvafık olan tarz bundan başka bir şey olamazdı. Biz de onu yaptık. Meseleyi size basit ve vazıh şekilde ifade ettim. Bittabi Heyeti Celile bu vaziyetin melhuz ve gayrimelhuz birçok ihtilatatını da derpiş etmek lutfunda bulunacaktır.
Mesaili maliyenin ikinci safhasına geçiyorum : Düyunu Osmaniye meselesi : Düyunu Osmaniye için söyleyeceğim sözleri, Heyeti Celileye rica ederim, bir gayrimütehassıs ağızdan işittiklerini daima derhatır buyursunlar. Arkadaşlarımdan bir de şu noktayı rica ederim ki gayrimütehassıs adam rakamları verirken son santime kadar bütün kuyudata tabi olmasını aramaz. Bir fikri umumi vermek için kaba rakamlar söyleyeceğim. Arkadaşlar! Düyunu Osmaniye meselesinin sergüzeşti bundan yetmiş sene evvel başlamıştır. Yani 1854'de başlamış. Takriben 70 senelik bir devredir. Evvela (1854)'ten (1874)'e kadar yirmi sene müddetle birçok istikrazat yapmışlar. Ondan sonra birçok muamelatı maliye olmuş. Tenzili düyun yapılmış, bir daha tenzili düyun yapılmış, Sonra (1890)'dan (1914)'e kadar istikrazat yapılmıştır. Bu ikinci bir safhadır.Takriben Devlet kasalarına bütün bu yetmiş sene zarfında (220) milyon lira kadar bir para girmiş bu müddet zarfında kasalarımızdan çıkan para (I70) milyon lira tahmin olunabilir. Harbi Umumi bidayetinde (140) milyon lira borcumuz varmış.Benim edindiğim fikir borç alan bir defa istikraz ettikten sonra mütemadiyen verir ve elli sene sonra hesabettiği vakit takriben istikraz ettiği vakitki kadar borcu olduğunu görür. Osmanlı İmparatorluğunun gerek Mutlakıyet ve gerekse Meşrutiyet ricalinin siyaseti maliyesi budur. Şayanı teessüftür. Mucibi elimdir, bize ağır yük yükletmişlerdir, Arkadaşlar! (70) seneden beri alınan bu paralarla yapılan yalnız Şark şimendiferidir. Elimizde ne kadarı var bilirsiniz.
AVNİ BEY (Cebelibereket) - Mütehassıs beylerin nazarı dikkatine!..
İSMET PAŞA (Devamla) - Konya ve Bandırma - Soma hattıdır ve bir de Konya ovasına sarf ettikleri para takriben (800) bin lira kadardır. (210), milyon lira para içinden takriben otuz milyon lirası umuru nafıa için sarf olunmuş demektir. Mabadı ne olmuştur? Yevmi ihtiyacat için bütçe açıkları kapatılmıştır, saraylar yapılmıştır, seferler açılmıştır. Devletin varidatı kifayet etmediğinden borcun faizi verilemeyen seneler olmuş, faizi verilmek için diğer birinden yeniden borç alınmıştır. İşte kasalara giren takriben 220 milyon liraya yakın bir paranın sergüzeşti budur. Borçların miktarı bittabi kasalara giren para değildir. Bilhassa 1854'ten 1874'e kadar olan istikrazlar içinde 32 kuruş alıp 100 kuruşa senet verdiğimiz istikrazat vardır.Kahrolsun sesleri) Kırk, elli, altmış üzerine fii ihraç vardır. Binaenaleyh kabul olunabilir ki, 220 milyon istikraz için hakikatte laakal üç yüz elli milyon lira borçlu olmuşuz. Bu ağır şeraiti bize hazmettirmek için bize gösterecekleri her hangi bir mazeret ve medarı tesliyet yoktur Beş seneden beri yalnız ve yalnız kendi kudretimizle bütün cihana karşı mücadele ediyoruz. Yalnız kendi vesaitimizle mücadele ediyoruz. Düşününüz arkadaşlar; Çatalca'dan Edirne'ye kadar bir fişek atmadan yürümek için para bulamamışlar da Rejiden malumunuz olan ağır istikrazı akdetmişlerdir. Türk ricalinin arasında, bu safhai milliyeyi yaşadıktan sonra bunu kabul edecek bir izan bulunur mu? Bunu mazeret diye kabul eder miyiz?
RASİH EFENDİ (Antalya) - O ihtisası icabıdır.
İSMET PAŞA (Devamla) - Mütehassıslarımızdan bilhassa ricam şu idi ki : Bu toprakların başına musallat olan siyaseti maliye, mebdeinden nihayetine kadar hepimizin anlayacağı kaba rakamlarla, geniş hudut ile izah edilsin. Ati için medari kuvvet budur. Birçok yanlış yollardan, ancak geçenlerin suistimalatından mütenebbip olarak kurtulabiliriz.
Mazide olan seyyiat ne kadar ağır olursa olsun varislerin kendi mesuliyetlerini deruhde etmeleri zaruridir. Onun için Düyunu Umumiyei Osmaniyeyi Osmanlı İmparatorluğunun bütün varisleri arasında taksim etmek gayrikabili içtinap bir esası hukukidir. Biz bu inkisamdan Türkiye'nin uhdesine düşecek bari, hakiki ve fiili bir surette tayin etmeye çalıştık.
Arkadaşlar! Bu da büyük bir meseledir. Osmanlı Hükümeti öteden beri inkisam ederken daima ayrılan yerlerin borç hisselerinden kurtulmak va'dini almış, fakat bu hiçbir zaman tahakkuk etmemiştir. Taksimi düyun mevzuubahsolduğu zaman Türkiye'ye ait olan borçlarnı va'den değil, hakiki ve filli olarak taksim edilmiş olmasını bir noktai esasiye addettik. Elimizde bulunan muahedenamede bu nokta tespit edilmiştir. Tasdi etmemek için, borç teferruatına ait bütün teferruattan bahsetmek istemem. Fakat bize orada çok ızdırap vermiş olan bir noktayı arz edeyim. Borç taksim olunurken, yalnız mürettebatı seneviye üzerinden taksim olunabilir, sermaye taksim olunamaz, esası dermeyan olunmuştu. Bu esasta çok mücadele ettik. Eğer bugün bu muahedede borçları sermaye üzerinden taksim edilmiş görüyorsanız, tesadüfen konuvermiş bir cümle, kolayca elde edilivermiş bir kayıt addetmeyiniz.
Konferansın bütün büyük mesaili gibi inkıtaa kadar son gerginliği vücuda getirdikten sonra istihsal edilebilmiş bir neticedir. Borcu sermaye üzerinden taksim edelim ve öyle bir usul bulalım. Türkiye'nin ne kadar borcu vardır - ki bizim tahminimize göre takriben doksan milyon lira kadardır - bu doksan milyon borç olduğu kendisine söylensin. Bunun maddeten gayrikabil olduğunu ileri sürdüler. Bunu söyliyenler karşımızda bulunan bittabi vazifeleri kendi memleketlerinin menfaatlerini temin etmekten ibaret olan zatlar değil, benim muavenet için zebanzedolan şöhretlerinden ve ihtisaslarından istifade için yanıma çağırdığım bu memleketin evlatlarıdır. (Kahrolsun sesleri) Düşününüz! Esaslı mesaili halletmek için Heyeti Murahhasamız ne kadar ızdırap ve müşkülat içerisinde kalmıştır. Buna rağmen hissiselim ve idrak galebe etti. Ve karşımızda olan mütehassıslar da hakikaten sermaye üzerinden taksimin kabili icra olacağını kabil ve tatbik ettiler.
Muahedename ile borçlarımız mazbut bir usul ve muayyen bir tarzda tamamen taksim edilecekti. Osmanlı İmparatorluğunun hududu millimiz haricinde kalan kısmının hissesi bizden tamamen izale olunuyor. Bazı hatipler borç taksimi esnasında niçin varidat nispetinde takdim edilmediğini ve niçin 1914'ten beri olan harb borçlarının da taksime dahil edilmediğini sordular. Borç taksim edilebilmek için ya varidat nispeti veya arazi nispeti esas ittihaz edilecektir. Her ikisi için leh ve aleyhte mülahazat vardır, umumiyetle mer'i olan varidat nispeti kabul edilmiştir. Bu konferansta bir meselei siyasiye olarak değil, mali ve hukuki bir nokta olarak kabul edilmiştir.
Arkadaşlar! Yemen arazisinin hududunu ve Osmanlı İmparatorluğunun arazi dahilinde bulunan Veziretülarab'ın Rub'ulhali arazisini düşününüz, arazi mesahai sathiyesine istinadederek bunlara hisse vereceğiz. Binaenaleyh bütün borçlar rub'ulhaliye yüklenecek diyebilir miyiz? Harb düyununu taksime dahil etmemişiz. Bunda başlıca şunlar dahil olabilir : İstikrazı dahili yaptık, sonra elimizde tedavül eden Almanlardan aldığımız yüz elli milyon evrakı nakdiye vardır. Sonra birtakım düyunu mütemevvice vardır. Yalnız bunlar Osmanlı İmparatorluğunun Suriye ve Irak gibi aksamına taksim olunmamıştır Fakat Türkiye'de Harbi Umumi esnasında Almanlara yaptığı birçok harb borçlarından ibra edilmiştir. Eğer harb borçlarını Almanlara olan borçlarımızla beraber taksim etse idik hasıl olan netice takriben bugün hasıl olan netice olurdu.
Bizim Harbi Umumi esnasında Almanya'ya yaptığımız borçları Düveli müttefika kendi üzelerine aldılar. Ve Almanlarla imza altına alınmıştı ki, bunlar Düveli Müttefikaya devredilmiştir. Ve bu muahede ile Düveli Müttefika bize taahhüdediyor ki, o borçlardan Türkiye ibra edilmiştir.
Efendiler! Düyunu umumiye meselesinin taksim safhasını arz ettim. Düyunu Osmaniyenin diğer bir safhası vardır ki, belki konferansın en ehemmiyetli meselelerinden biri addolunabilir. Tediye edeceğimiz senevi borç hangi para ile tediye edilecektir? Harbi Umumiden, evvel böyle bir mesele yok idi. Eğer istikraz mukavelatında, bu borç İstanbul'da bir Türk lirası, Paris'te yirmi iki veya yirmi üç frank, İngiltere'de şu kadar şilin tediye olunur denilmiş ise bu para alacak adamlara mahalli tediyeyi intihabedebilmek için bir sühulet fîkriyle konmuştur. Bunda hiç kimse şüphe edemez. Elbette bir hamil için İstanbul'da aldığı bir Türk lirası ile İngiltere'de alacağı şu kadar şilin arasında fark olsaydı böyle bir ihtiyara mana kalmazdı. Harbi Umumiden sonra bütün cihande (kur de şanj) denilen, belliye zuhur etti. Paralar müsavi değildir. Harbi Umumiden evvelki nispetler tamemen zirüzeber olmuştur.
Binaenaleyh mukavelat üzerine yazılan İstanbulda bir Türk lirası alacağıma, Fransa'da yirmiiki, yirmiüç frank alırım dediği zaman bir hamil hakikati halde İstanbul'da alacağı bir liraya mukabil Paris'te üç lira istiyor. Ve İngiltere'de sekiz lira istiyor demektir. Asıl mesele ise "Bu paralar altın olarak vaktiyle verilmiştir. Binaenaleyh bugün de altın olarak verilmek lazım geleceği iddiasıdır" Efendiler! Biz Harbi Umumiden evvel borç yaptığımız zaman altın veya evrakı nakdiye gibi bir mesele karşısında değildir, ve katiyen böyle bir mesele çıkacağını da hiç kimse düşünmemişti. Şu halde tediyeyi tayin etmek için yeni bir mesele hadis oldu. Eğer altın vereceksek doksan bir milyon lira borcumuz hakikati halde altı yüz milyon lira borç demektir. Biz meseleyi hakikî ve mali noktai nazarından kemali vuzuh ve hulus ile arz ettik. Biz bütün cihana müstevli olan bir beliyeyi asla musul olmadığımız halde Türkiye'nin hayatı mukabilinde yüklenemeyiz. Maddeten ve fiilen buna imkân yoktur. Meselenin ciheti nazariyesi her ne olursa olsun ciheti ameliyesi şudur ki, bizim yaşamımız için böyle bir beliyei maliyeyi biz yüklenemeyiz. (Alkışlar,bravo sesleri) Bu münakaşanın borcu tanımamak ve borcu reddetmek ithamiyle hiçbir münasebeti yoktur. Asla kendimizi böyle bir meselei ahlakiye karşısında kabul etmiyoruz. Borçlarımızı borç olarak tanıyoruz. Borcu, bizim için mümkün, her sahibi insafı akıl ve mantık dairesinde kabule sevk edecek olan bir esas dairesinde tediye edebiliriz. Malayutak bir teklifi bizim tatbik etmemize imkanı maddî yoktur.
Bu mesele konuşulurken tarzı tatbik itibariyle yeni bir safha hâsıl oldu. "Siz muamelatta esasen bu mukavele üzerinde nasıl yazılmış ise ve zımnen, mademki vaktiyle altın olarak alınmıştır, altın esası üzerinden tediye etmek mecburiyetini tanıyınız fakat herkes bilir ki, bu tanımak nazari ve lafzi bir şeydir. Tediye zamanı geldiği vakit hamillerin menfaati de borçlunun iflas etmemesiyle kaimdir. Borçlunun borcunu muntazaman tediye edebilecek bir vaziyeti hayatiyede bulunmasını düşünürler. Binaenaleyh tarzı tediye meselesinde anlaşılabilinir" denildi. Bu fikir ile sevk edildiğimiz nokta şu idi ki, bütçemizi, hesabatımızı, varidat ve hasılatımızı kamilen hamillerin önüne götürelim, izah edelim ve memleketin iktisadiyatı, memleketimizin menafii ancak şu tarzda tediye ile temin olunabilecektir, diyelim. "Mukavelatın mahiyetini tadil edecek bir taahhüdü siyasî olarak murahhaslar deruhde edemezler" esası müdafa olundu. Muhasımlarımız tarafından dermeyan ve telkin edilen esaslar bunlardır. Derhatur ediyorsunuz ki, bu fikirler Türkçe huruf ile memlekette neşrolunmuştur. Onlar da, demişlerdi ki, böyle hesap ve münakaşa olunur mu? Evvela hamillerin karşısına bütçemizle ve hesabatımızla gitmeliyiz. Elbette onlar da insaf ile tetkik edecek ve anlayacaklardır.
Heyeti Murahhasa yalnız muhasımlariyle değil, muhasımların telkinatını memleketimizin dahilinde neşir ve işaa edenlerle de mücadele etmiştir.
Muahedenamede altın tediye etmek fikri birkaç vesika ile izhar olunuyordu. Birisi borç, cetvellerinde para gösterilen her yere altın kelimesi yazılmıştı. Ondan sonra mukavelat üzerinde hamile verilen hakkı ihtiyar, yani ister Türk lirası, ister Frank, ister sterlin alabilmek hakkı ayrıca bir izahname ile teyidedilmiş, ondan sonra Muharrem Kararnamesiyle bilcümle istikraz mukavelatının muahedename derununda teyidedilmesi talebolunmuştu. Başlıca üç çeşit vesika vardı. Cetvelde paranın altın olarak yazılmış olması veyahut bir izahnamede hamilin istediği parayı alabilmesinin tasrihi yekden görülüp anlaşılacak bir meseledir. Fakat Muharrem Mukavelenamesinin veyahut diğer mukaletanı teyidi hakkında karşısında bulunduğumuz talep tediye akçesinin cinsini sarahaten ifade etmiyordu.
Evvela muahedede madde şeklinde vukubulan, sonra bir beyaname şekline irca olunan bu talep hakikati halde tediye olunacak akçe meselesine de zımnen taalluk ediyordu. Bunu görür görmez tahmin etmek benim gibi bir gayrimütehassıs için talebolunur bir kudret addolunamaz. Bu, mesaili maliye gibi büyük bir meselei hayatiyede erbabı ihtisasın bütün kabiliyetinden istifade etmek için Heyeti Murahhasamız haricindeki mütehassısları da Düyunu Umumiye ile münasebetleri ve tecrübeleri sebebiyle kemali safvetle etrafımda topladım. Böyle bir beyanname vermek tediye olunacak akçenin cinsi hakkında Türkiye'yi taahhüt altına alır diyebilecek vaziyette bulunanlar bunu bana dememişlerdir. İhtisasları mı yoktu? İhtisasları varsa vaziyetleri kabili izah değildi. (Çok doğru sesleri)
Hulasa arkadaşlar, borcun cinsi hakkında vehmile takibettiğimiz noktai esasiye o kadar hayati idi ki, şu veya bu tedbiri hiçbir zaman kafi görmediğimiz için talebolunan beyanname veyahut tediyat, tediye edeceğimiz akçenin cinsi hakkında bizi bir taahhüde vazeder mi? Bunu kemali vuzuhla konferansta alenen arz ettim, bir şey istiyorsunuz ve diyorsunuz ki, "Bunun içinde tediye edeceğimiz akçenin cinsi kasdedilmemiştir" bu, böyle midir? Öyle ise beyannamede; bu maksadı, bu ifadeyi sarahaten zikredelim, diyellm ki, "Mukavelat...... İlahirihi ama, onun içerisinde altın tediye etmek veya İsterlin tediye etmek kasdedilmemiştir." Türkiye'nin bütün atisine ve esbabı hayatiyesine taalluk eden bir meselei esasiye üzerinde bulunuyoruz. Nihayet tarzı tediye meselesi bütün alemde mevzuubahsolan kuponlar meselesi şekline girdi. Bizim vaziyetimiz bidayette arz ettiğim gibi dürüst ve vazıhtır. Biz yükleneceğimiz borçların altın veya sterlin olarak tediyesi hususunda hiçbir taahhüt alamayız. Maddeten böyle bir tediyeye girişmek imkanına malik değiliz. Muktedir değiliz. Bir (kur de şanj) beliyesi hasıl olmuş ise bunun mesuliyeti maddiyesini Türkiye deruhde edemez. Bizim daima ısrarla takibettiğimiz noktai esasiye budur. Nihayet konferansın atisi hakkında cidden endişe verecek birçok buhranlar hâsıl olduktan sonra vaziyet şudur ki, muahedede yapılan cetvellerden altın kelimesi çıkarılmış, hamile Türk lirası, Frank veya İngiliz lirası almak ihtiyarının ahden teyidini gösteren izahname çıkarılmıştır. Mukavelatın ve Muharrem kararnamesinin teyidi hakkındaki talep ki biz onun zımnında paranın ne cins ile tediye olunacağı tehlikesini de görmüş idik. Bu talepde geri alınmıştır. Murahhaslardan aldığımız zaman tarafeynden noktai nazarlar vazıhan ifade olundu. Biz de beyan ve ilan ettik ki, hamillerle müzakeratımızda bu müzakeratın noktai azimeti altın veyahut isterlin tediye etmemek esasıdır. Bu noktai azimetten sonrasını müzakere edeceğiz
Muahedenamenin bundan sonra ahkamı iktisadiyesi gelir. Ahkamı iktisadiyede başlıca istihdaf olunan nokta Harbi Umumiyle inkıta eden münasebatı iktisadiyeyi tasfiyeden ibarettir. Münasebet inkıta ettikten sonra tarafeyn tebaaları memleketten ayrılmışlar veyahut memlekette kalmışlar. Birtakım tedabire maruz olmuşlardır. Elbette bunların malları iade olunacaktır. Kendisine bunlara ait zarar ve ziyan tazmin edilecek değildir. Çünkü bu nevi matalip tamirat meselesiyle halledilip bitirilmiştir. Mukavelat, müruruzamanlar vesaire gibi münhasıran hukuki ve iktisadi olan birtakım mesail vardı ki, yeniden münasebet tesis edilirken bu münasebatın tasfiyesi zaruri idi. Bu zeminde vazedilmiş olan Muhtelif Mahkeme, muhterem hatiplerin ifade ettiği gibi memleketin hakkı kazası ile vesairesiyle ve her hangi bir suretle münasebettar olan bir teşkilat değildir. Bu muhtelif devletler tebaasının yeniden tesisi münasebat ettikten sonra mallarını iade etmek eski mukavelenamelerin meriyeti ve şeraiti meriyetinde ihtirafatı süratle hal için tayin edilmiş hakemlerdir, öteden beri bu kabil hakemlerdir, her memlekette kabul olunagelmiştir. Beynelmilel mesailin gittikçe hakemler vasıtasiyle hallolunmasına temayül görüldüğü malumunuzdur.
Hülasa hakkı kaza noktai nazarından Muhtelit Hakem mahkemelerinden endişe etmeye hiçbir sebep yoktur. Eski miraslardan Beynelmilel Sıhhiye İdaresinin lağvolunması da elimizdeki Muahadenamenin hututu barizesinden ve esaslı muvaffakıyetlerinden biridir. Ondan sonra arkadaşlar, üseranın iadesine ve mezarlıklara ait birtakım ahkam vardır ki, üseranın iadesine aidolan ahkam her muharebeden sonra yapılan mutat bir muameledir. Mezarlıklara ait vaz'edilen ahkâm ise hâkimiyet ve mevcudiyet noktai nazarından mucibi endişe olmayan bir mahiyettedir. Bunu muhtelif memleketler birbirinin arazisinde yapmışlardır. Ve bizim tarihimizde ve ananatımızda vardır. Bilirsiniz İstanbul'da İngiliz mezarlığı vardır. Herhangi bir suretle bu mezarlıkların bizim mevcudiyetimiz için bir tehlike teşkil edeceğini zannetmek makul değildir ve hiçbir sebep yoktur. Muharebe meydanlarında ve Osmanlı İmparatorluğunun aksamı üzerinde bıraktığını yerlerde bizim de aynı suretle mezarlık tesis ederek eslafimiza hürmetimizi ve şükranımızı sureti daimede ifa etmek hakkımız vardır.
Sulh Muahedenamesinin hututu umumiyesi hakkındaki maruzatımı şu tarzda yeniden hülasa etmeme müsaade buyurunuz. Bizim elimizde bulunan Muahedename Harbi Umumiden sonra gördüğümüz muahedenamelere yakından veya uzaktan bir müşabehet iraeetmez.
Arkadaşlar! Harbi Umumiden sonraki muahedatta birtakım yeni esaslar vardır ki, asıl bu esaslar arazi tebeddülatı ve arazi felaketlerinden kat kat ağır netayiç tevlidetmiştir. Bunlardan birisi tamirat esasıdır. Harbi Umumiden sonraki muahedelerde tamirat esası görürsünüz. Bu, miktarı gayrimalum ve sureti tediyesi gayrimuayyen damii bir mükellefiyeti maliyedir, Bundan Harbi Umumiden mağlub olarak çıkan milletler müteessir ve muz tariptirler. Galibolan milletler de bir şey almış ve sulhun nimetinden isti fade etmiş vaziyette değildirler. Meselenin diğer milletlere ait ciheti bize taalluk etmez. Kendi muahedemiz noktai nazarından derim ki, böyle bir tehlikeli esas muahedenamemizde yoktur.
Arkadaşlar! Harbi Umumi muahedatının esaslı bir barı da hakkı müdafaadan mahrumiyettir. Her müsademeden sonra veyi mağluplara diye ifade olunan ıstırabat bugün ağza alınmıyacak kadar ehemmiyetsiz ve mensi kalmıştır. Bugün mağlubiyeti hissettiren, elemi hissettiren bar, veyl silahsızlara diye ifade olunuyor.
Memleketin hayatını ve atisini temin edecek olan asıl vasıta hakkı müdafaanın bilakaydüşart mahfuziyetidir. Bu Muahedename bu noktai nazardan bizi bütün büyük ve galip milletler vaziyetinde bırakıyor. Bu, büyük bir noktadır. Hiçblr vesikai düveliye, bir milletin atisinin, teminini deruhde edemez. Millet atisini ancak kendi kudreti hayatiyesi ve azmi ile temin edebilir ve muahedatı mümzayayı kemali hulus ve dürüsti ile takibedebilmesi yeni vaziyetlere; yeni tehlikelere karşı tedbir alabilmesi iktidarı ile mümkündür. Bu da hakkı müdafaa ile olur. Hakkı müdafaa bizim Muahedenamemizde Türkiye için mutlak olarak tanınmıştır.
Diğer muahedatın ağır bir noktası da Murakabe komisyonlarıdır. Mütareke zamanlarında şu veya bu mahalde velev ufak olsun her hangi bir ecnebi heyetin memleketin umuru hayatiyesini nasıl durduğunu hepiniz derhatır edersiniz. Bizim muahedemanemizde her hangi bir suretle bir murakabe derpiş edilemezdi ve Türkiye zaten bu esaslar için kıyam etmişti. Binaenaleyh bu esası da muahedename ile tespit ve teyidetmiş oluyoruz.
Diğer muahedenamelerin ağır olan bir noktası da ati için iktisadi veya ticari tahdidattır. Arkadaşlar! Bilirsiniz ki senelerden beri mücadelat içinde tamamen serbest olduğumuz halde hariçte birçok milletlerle tesisi münasebet edemedik. Ahden bağlıdırlar. Biz kendi muahedenamemizle Harbi Umumide galibolan müsavi milletler gibi taahhüdattan azadeyiz, bunu tevlideden bu muahedenamedir. Arz etmek istediğim getirdiğimiz muahedenamenin Harbi Umumiden sonra yapılmış olan muahedata yakından ve uzaktan bir müşabehet irae etmediğini göstermektir.
Bu muahedename milletlerin görüşerek yapabilecekleri bir sulh muahedenamesi addolunabilir. Bizim istediğimiz zaten bu idi. Her hangi bir cebir ve kuvvetle bize kabul ettirilmiş bir muahededen içtinabediyorduk. Müzakere ile, mücadele ile bu tarzda bir muahedenameye vasıl olabileceğimizi takdir ediyorduk. Netice bizim istediğimiz şekilde istihsal olunmuştur.
Lozan'da imza ettiğimiz vesaikten birisi boğazlar usulüne dair mukavelenamedir. Boğazların vaziyeti coğrafyası itibariyle ehemmiyeti mahsusası hiçbir zaman nazarlardan dur olmamıştır. Boğazlar için Harbi Umumiden sonra boğazların serbestisi tarzında yeni nazariyeler peyda oldu.
Bu nazariyenin sebebi vaz'ı iddia olunduğu gibi ( 1914)'e kadar açık bulundururken (1914)'te ahde muhalif hareket ederek boğazları kapamaklığımız değildir. Hakikatte (1914)'te memleketimizi müdafa etmek boğazları kapamak, açmak, müdafaa etmek suretindeki hakkı tasarrufumuz ahden emin ve müeyyed idi. Ahde muhalif hareket etmedik. Bunu tavzih etmekle beraber boğazların serbestisi bir emrivaki olarak tahaddüs etmiş bir mesele idi. Meselenin Karadeniz ve Akdeniz devletleri için haiz olduğu ehemmiyet o kadar tebarüz etmiştir ki biz dahi Misakı Millimizde İstanbul'un ve Marmara'nın emniyeti mahfuz kalmak şartiyle boğazların ticarete ve Münakalatı Umumiyeye küşadını esas olarak kabul ettik. Misakı Millide kabul ettiğimiz bu esas hakikatı halde şeraiti cedidenin zaruriyatından idi. Düşünülemiyerek yapılmış bir fedakarlık tarzında ifade olunamaz.
Boğazların usulünü tayin etmek için olan müzakeratta birçok siyasetler tavazzuh ve tesadüm etmiştir. Türkiye bu siyasetler içinde Misakı Milli ile ilan olunan esasata sadakatini ve asıl kendi vazifesi olan Türkiye'nin mevcudiyet ve emniyetini vikaye etmek esasını takibettik. Serbestii mürur hazara ve sefere; ticaret ve harb sefinelerine aidolmak üzere muhtelif fasıllarda izah olunmuştur. Hakikatı halde serbestii mürur ile başlıca harb gemilerinin ve harb tayyarelerinin hazarda ve seferde müruru tanzim edilmiştir. Boğazlar meselesini başlıca bu noktalardan tetkik etmelidir. Çünkü ticaret için, boğazlar tahkim edilmiş ve kapalı addedildiği zamanda dahi bir memnuniyet yoktu. Boğazların açıklığı için imza ettiğim mukavelede; harb sefineleri için, havai sefineler için hazarda ve seferde şeraiti mürur tayin edilmiş bulunuyor. Biz Boğazlar Mukavelenamesinin halli esnasında muhtelif siyasetler arasında gerek dostluklarımızı muhafaza etmek ve kendi menafiimizi olduğu kadar dostlarımızın da menafiini muhafaza edecek bir şekli hal bulmak için yedikudretimizde bulunan mesaiyi sarf ettik. Hiçbir kimse veya heyet bize dürüst bir vaziyet takibetmemek ithammını serd edemez. Biz ihtiyacatı umumiyeyi temin etmek ve sulha varmak için bir noktai sabite üzerinde duramazdık. Bu meseleyi her halde halletmek icabederdi. Alakadar olan bütün milletlerin bugün vaz'ı imza etmiş olduğu bir mukavelename meseleyi beynelmilel nazardan tanzim etmiştir.
Şimdi Türkiye'ye taalluk eden nıkatı nazardan mülahazat dermeyan edeyim. Bizim boğazlar mukavelenamesinde deruhde ettiğimiz mecburiyet; gayriaskeri bir mıntıka ihdasıdır. Bihakkin denilebilir ki Türkiye, İstanbul ve boğazları, bu kadar mühim olan yerleri tahkimden feragat etmekle mühim bir şeyden feragat etmiştir.
Arkadaşlar! Boğazlar üzerinde dökülen kanlar, munhasıran Türkiye'nin uğradığı bir tecavüzü defetmek için dökülmemiştir. Harbi Umumiyede eğer boğazları müdafaaya ve birçok kan dökmeye mecbur oldu isek Türkiye'nin dahil olduğu bir zümrenin müşterek menafiini müdafaa için mecbur olduk. Vakaa tecavüz doğrudan doğruya evvelâ Türkiye'ye müteveccih idi ve Türkiye vazifesini her zaman için şayanı iftihar olacak bir surette ifa eyledi. Âtiyen boğazlar üzerinde yeniden bir tecavüz vakı olursa Türkiye hakkı müdafaasını mutlak olarak muhafaza edecektir. Bitaraf kaldığımız muharebeler için geçmek ve gitmek bize taalluk etmez. Fakat Türkiye'nin dahil olduğu bir muharebede hakkı müdafaamızı istimal etmek bilakaydüşart temin edilmiştir. Buna derakap bir itiraz varidolabilir. "Fakat vakti hazarda müdafaa esbabı temin edilmemiş ise bu taarruza karşı ittihaz edeceğimiz tedabir de elbette noksan olur." Bunun cevabı; bugün içinde bulunduğumuz vaziyettir.
Bugün İstanbul'u boğazları ta Meriç'e kadar alıyoruz. Bunu bize aldıran ve bu yerleri düşman elinden kurtaran İstanbul'da, Boğazlar'da ve Trakya'da tahkimat ve kuvvetimizin mevcudiyeti midir? Bugünkü vaziyet gerek İstanbul'un ve gerek Trakya'nın en iyi müdafaasının nasıl olacağını bize bedaheten göstermektedir. Anadolu'ya hâkim ve sahibolandır ki, boğazlar ve İstanbul onun malı olacaktır. Eğer başka türlü bir tertibe imkân olsaydı bugün imza ile o netice tespit olunmazdı. Bu, vaziyeti coğrafiyenin ve vaziyeti siyasiyenin ilcayı zarurisidir.
Osmanlı İmparatorluğu bütün menabi ve vesaitini boğazlar etrafında teksif ederek ve memleketin diğer yerlerini faaliyetten mahrum bırakarak İstanbul'u ve boğazları müdafaa etmeye çalıştı fakat kaybetti.
Yeni Türkiye, bütün kuvvet ve menabiinin mahalli sarfını tayin ve tanzim ettiği için İstanbul ve boğazların muhafazasını ilelebed temin etmiş oluyor. (Sürekli alkışlar)
Efendiler! Boğazların ve İstanbul'un ecnebi bir ele geçmesi nasıl tedabir ile kabili icradır? Elde bunu ifade eden tarihi bir vesika da vardır. Onun adını bilirsiniz. Boğazların ve İstanbul'un ecnebi bir elde bulunması için orada kudretten mahrum, lafzi bir Hükümet lazımdır. Bundan maada Anadolu'da ledelicap faaliyete geçebilecek bir ordu lazımdır. Bundan maada geri kalan Türkiye'de çakıya kadar silah bulunmamak lazımdır. Boğazları ecnebi eline geçirecek İstanbul'u ağyar elinde bırakacak fenni tedabirin heyeti mecmuası budur, bugün Anadolu'da Türkiye aleyhine kullanılacak ordu veya Devlet mi vardır? Türkiye hakkı müdafaasını sureti mutlakada muhafaza etmemiş midir? İşte bunların neticesi olaraktır ki, kendiliğinden İstanbul ve boğazlar sahibi aslisi olan Türkiye'ye iltihak etmiştir. Bugün vaziyet böyle iken Türkiye bütün cihan ile münferiden ve serbestçe tesisi sulh ve münasebat ettikten sonra tehlike nerede vardır? Tehlike oradadır ki, vatan, kendi dahilinde kudretten mahrum olmasın. Bugün haiz olduğumuz kuvvet muhafaza, tarsin ve ilaedilirse Garp hudutlarımız için İstanbul ve boğazlar için tehlike tasavvur etmiyorum. (Alkışlar)
İşte arkadaşlar! Boğazlar Mukavelenamesinin Türkiye'nin emniyeti noktai nazarından mahiyeti budur. En iyi bir sureti hal bulmak üzere son gayretleri sarf ettikten sonra meseleyi bu neticeye isal ettik.
Boğazlar Mukavelenamesinde başlıca muhassalai mesaimiz olan bir noktayı ayrıca ifade etmek isterim. Boğazlar Komisyonu teşkil ediliyor. Bu komisyon şekli aslisinde gerek ticaret ve gerek harb sefaininin müruru için ve gerek gayriaskeri mıntıkaya matuf tedabirin takibolunup olunmadığını murakabe için teşkil olunmuştu. Uzun ve çetin münakaşadan sonra bu Boğazlar Komisyonunun vazifesi sular üzerinde sefaini harbiye ve askeri tayyarelere hasrolunmuştur. Karada her hangi bir şekil altında murakabe hakkını bir ecnebi murakebe heyetine terk etseydik vaziyet hakimiyetimizle gayrikabili telif olurdu. Bu noktayı esaslı bir mesele olarak mevzuubahis ve müdafaa ettik. Netice şudur ki, boğazları mürur noktai nazarından açıyoruz. Geçecek sefaini harbiye birtakım hesabat ile tayin olunacak, komisyonun vazifesi Karadeniz ve Akdeniz devletlerinin kuvayı harbiyei bahriyesine mütaallik müşterek bir meseleyi takibetmektir. Maba'dı vazife tamamen İstanbul'un ve boğazların sureti mutlakada tahtı hakimiyetinde bulunduğu devlete aittir. Takibettiğimiz bu nazariye muahedede istihsal ve ifade olunmuştur. Bunda Türkiye için bir mahzur görmedik. Boğazlardan geçecek donanma en kuvvetli Karadeniz Devleti donanmasından fazla olmayacak. En kuvvetli Karadeniz Devletinin donanması senenin muayyen bir zamanında tayin olunacaktır. Komisyon geçen donanmanın hakikaten bu donanmadan aşağı ve yukarı olduğunu takdir ederek yol verecek. Niçin böyle bütün devletlere ait olan bir meseleyi Türkiye kendi mesuliyet altında olarak bütün devletlere muhatabolmak vaziyetinde kalsın? Türkiye beyhude münakaşat ve müşkülata neden katlansın?
Arkadaşlar! Trakya hududuna dair olan Mukavelenamenin ruhu Trakya'daki hudutlarımızın tarafeyninden otuz kilometre mıntakanın gayriaskeri bulunmasıdır. Tahkimat olmayacak garnizon bulunmayacak ve ila ahirihi bu tedbirin kabulü nedir? Hudutlar üzerinde baştanbaşa asker dizmek ve tahkimat yapmak kimsenin hatırından geçmez. Bu tedbirin esasını açık söylemek lazımdır. Bu Edirne üzerinde tahkimat bulunmamasını ve muhtemelen hem hudut memleketler tarafından Meriç vadisinde tahkimat yapılmamasını istihdaf eder. Biz Edirne üzerinde tahkimat yapmayı zaten düşünmüyoruz. Edirne'nin müdafaası bugün nasıl temin edilmiştir. Bütün dünya varken ve biz uzakta kalmış iken Edirne bizim elimizdedir.
Vaziyeti askeriye sarahaten gösterir ki, bu vaziyette bir kale yapmak ve tahkimatta bulunmak beyhude masraf ve külfettir. Bununla beraber devletler böyle bir tedbirin taahhüdettirilmesinde musir idiler. Noktai nazar şu idi : Biz Avrupa'ya ne maksatla geçiyoruz! Malumdur ki, bizim maksadımız hudutlarımız dahilinde komşularımız için ve bütün dünya için amili sulh ve huzur olmaktır. Eğer biz Avrupa'ya eskiden olduğu gibi bir fikri istila için geçiyorsak devletler ve Balkanlar için başka bir çare lazımdır zannolunuyordu. Bu noktayı vazıhan ifade etmekte bizim zararımız mı vardır, faidemiz mi vardır? Bizim faidemiz olduğuna kaniiz. Siyasetimizin gizli ve kapaklı bir noktası yoktur. Biz menabii kafi olan arazimiz içinde mevcudiyetimizi, terakkiyatımızı temin etmekten başka bir şey düşünmüyoruz ve atiyen Balkanlar'da Türkiye daima bir unsuru muvazenet ve amili sulh ve sükunet olarak ihtiram görecektir. Hulasa Trakya Mukavelenamesi ile maddi menafiimizden hiçbir şey kaybetmiş olmuyoruz.
Hudutları gayriaskeri bırakmakla memleketimizi tecavüze maruz bıraktığımız zannolunursa buna cevabım evvela yine bugünkü vaziyettir. Ondan sonra geçmiş seferlerdir. Trakya'nın mevcudiyeti hudut üzerinde yapılacak kalelere istinad ettirilemez. Nasıl baştanbaşa tahkimatsız olan memleketimizi istilaya düştükten sonra tamamen istirdat ve muhafaza etmişsek son zerresine kadar da tamamen muhafaza edebiliriz.
Arkadaşlar! Bundan sonra İkamet ve salahiyet hakkında bir Mukavelenamemiz vardır. Bu mukavelename, bizimle imza eden devletlerle ilk yaptığımız mukavelenamedir. Yedi sene müddetle yapılmıştır ve tamamen mütekabiliyet esasına müstenittir. Ehliyeti şahsiye hususunda yektaraf olarak müsaadetta bulunduğumuzdan bahsolunuyor. Böyle bir mukavelenameyi şeraiti hazıra dahilinde vücuda getirmek için bizim zaten memleketimizde bulunan ecanip hakkında aksini düşünmediğimiz bir müsaadeyi yapmaya lüzum vardı. Aslolan noktalar, memlekette mevcudiyet için gerek tekalif, gerek ikamet ve gerek adliye noktai nazarından hayati olan noktalar tamamen temin olunmuştur.
Heyeti Celileye arz ettiğimiz vesaikten biri de Ticaret Mukavelenamesidir. Bu yeni esas üzerinde akdettiğimiz ilk yeni ticaret mukavelenamesidir. Arkadaşlar! Hatipler bu ticaret mukavelenamesiyle beş sene müddet zarfında faaliyeti ticariyemizin muattal olacağı endişesini izhar ettiler. Tabii bu ifade ile ticaret için mukavelenamesiz serbest bir surette yaşayalım, diye bir mana kasdetmemişlerdir. Mademki, milletler, aralarında ticaret yapacaklardır; bu bir mukaveleye rapdolunmak lazımdır. Ve mademki bir mukaveledir; elbette tarafeyn birtakım kuyudat ile kendilerini bağlamışlardır. Kabul ettiğimiz tarifelerimiz kendi tarifelerimizdir. Mücadelatı harbiye zamanında her kaydüşarttan azade olarak düşündüğümüz ve tatbik ettiğimiz tarifelerdir. Esas olarak bunlar nazarı itibara alınmıştır. Buna mukabil karşı taraflarla tabiî bu tarifeler üzerinde müzakere ve münakaşa edilmiş bazı emsal üzerinde itilafIar hasıl olmuştur. Gerçi mukabillerimizde bütün mevad üzerine böyle bir tarife tespit edilmemiştir. En ziyade mazharı müsaade millet muamelesi kabul edilmiştir. Bu esas, yalnız, bin meseleyi aynı zamanda halletmek için çalışan iki taraf arasında mesbuk değildir. Daha geçende her iztırahtan azade olan Fransa ve İspanya arasında da böyle mukavele yapılmıştır. Tarife yapmak muamelesi o kadar basit ve kolay bir şey değildir. Uzun zaman takip ve tetkika muhtaçtır. Temenni ederim ki, beş sene zarfında, beş senenin ikinci senesi ile üçüncü senesi arasında atiyen tatbik edeceğimiz bütün tarifeleri tamamen ihzar etmiş olalım.
Heyeti Celileye arz ettiğimiz en birisi Rum ve ahalinin mübadelesine dair Mukavelenamedir. Arkadaşlar! Gayrimuharip ve yerleşmiş ahalinin öteden beri alıştıkları araziden, muhitten ve şeraitten bilmecburiye, uzaklaştırılmalarından elbette teessür duyarız. Fakat husule gelen birçok hadisatın şeraiti mücbiresine galebe edemezdi. Bizim sun'umuz olmaksızım böyle bir teessür, bizim sun'umuz olmaksızın hadis olan vaziyetler birtakım anasırla beraber yaşamak imkanını da selbetmişti. Vaziyetin ibram ettiği çareyi kabul etmek mecburiyeti hasıl oldu. Bununla hulusu niyetimizin asırlardan beri halledemediği hastalığı esasından tesviye etmiş oluyoruz. Kazanmış olduğumuz menfaat şudur ki, Anadolu vatanı aslisi hemen hemen yeknesak bir vatan olmuştur. Memleketimize alacağımız ve muhaceret sebebiyle birçok iztırabat çekecek, millettaşlarımız gelip geçecek olan bu hali atiye ait derin mülahazat ile iktiham etmelidir.
Dahilde Hükümetçe kabili tatbik olan bütün tedabiri tatbik edeceğiz. Bütün bu tedabir ile beraber ıztırap ve rahatsızlık olacağını bilmek lazımdır. Çünkü gayrikabili içtinaptır. Kudreti beşer dahilinde değildir. Efendiler! Müteselli olduğumuz şudur ki, senelerden beri, hududu milli haricinde kalmış vatandaşların vaziyetleri mücerreptir. Bugün için, yarın için ve öbür gün için mukadder olan vaziyetten bütün kabillyetlerini Anavatana hasretmek suretiyle kurtulmuş oluyorlar. Memleketin başka noktalarında, İstanbul ve diğer yerlerde bu mübadeleyi niçin tatbik etmediniz? diye bir itiraz varidolamaz. Mevzuubahsolan meselenin en iyi bir sureti halli için zamanında azami kuvvet sarf olunur. Fakat bir sureti hal üzerinde karar aldıktan sonra memleketimiz dahilindeki bütün anasır için vazifemiz maziyi unutturacak bir sükun tesis etmektir. Yeni Türkiye'nin hududu dahilinde kalacak olan bütün vatandaşlar yekdiğerleriyle itilaf etmesini bilerek bir vatan içerisinde huzur ve sükun içinde yaşayacaklardır. Buna katiyen itimadediyoruz. Bu itimadı Meclisi Âlinin tasdikine arz ettiğimiz muahedat içinde teşviş edecek hiçbir nokta yoktur.
Sivil mevkufinin ve üseranın iadesine dair takdim ettiğimiz vesika zaten mevkii tatbikta olan ve hemen bitmekte olan bir şeydir.
Affi umumi Beyannamesi geliyor. Bunun ruhu on seneden beri hadis olan birçok mesaili bir defada hal ve teskin etmek arzusudur. Kuvvetli olan noktası budur. Elbette zaif olan noktası vardır. Bu affı umumi ile vatana karşı olan vazifelerini ihmal etmiş olan ve binaenaleyh her türlü mukaddes hissiyat muvacehesinde itaptan kendilerini kurtarmayacak olanların affı umumiden müstefidolmalarıdır, fakat affın başlıbaşına bir kuvveti ve bahusus geçmiş hadisatı tasfiye ederek mazinin silinmesi ve unutulması gibi evsafı yanmda mahzuru göze alınabilir. Affı umumiye merbut olmak üzere bir protokol vardır ki, bu da aftan istifade ettirilmeleri bütün hüsnüniyetimize rağmen tarafımızdan deruhde edilemiyecek olan 150 kişinin bu aftan istisnasını ifade ediyor. Çok hüsnüniyetle hareket etmekle beraber çok hadisat olmuştur ki, hadisatın tekerrüründen içtinap için asgarî bir tedbir almak mecburiyetinden kendimizi kurtaramadık.
Yunanistan'da bulunan emlaki İslamiye hakkında Yunan murahhaslarının verdiği vesikayı huzuru alinize takdim ettim. Yunanistan'da kalan emlaki İslamiyenin masuniyet ve mahfuziyeti hakkında yeni bir vesikadır.
Arkadaşlar! Hatiplerin mevzuubahsettikleri mühim beyannameler geliyor. Gerek idarei adliye ve gerek idarei sıhhiye içinde olan beyannameler. Bu beyannameler bizim tarafımızdan verilmiş beyannameler ve hakikati halde Türkiye'nin kendiliğinden ittihaz ettiği tedbirlerdir. O kadar büyük hadisatı müşkül şerait lçinde temizlerken bu beyannameleri vererek her hangi bir surette mucibi tatmin ve temin olmak gayrikabili içtinap bir mecburiyet halinde idi. Arkadaşlar! Bu beyannamelerde bizim hakkı mevcudiyetimizi, hakkı hayatımızı, hakkı istiklalimizi fiiliyatta nakzeden nıkat yoktur. Bazı hatipler mubalağa ile hislerini tersim ettiler ve varmak istediğimiz ideali vuzuh ile teressüm ettirdiler. Beyannamelerde beş sene müddet var ve beş sene nihayetinde kendiliğinden, yeni hiçbir münakaşaya, yeniden hiçbir teşebbüse ihtiyaç olmaksızın kendiliğinden süküt edecek iki beyanname bizi fiiliyatta ve hakikatte müşkülata duçar etmez. İdarei Adliye için alacağımız hukuk müşavirleri Adliye Vekilini mürakabe edeceğinden bahsediliyor ve hangi Kavanin Komisyonuna iştirak edecekleri sual ediliyor. Adliye Vekiline merbut bir memurun onu murakabe etmesi nasıl var idi hatır olabilir? Kezalik bu memurların iştirak edecekleri komisyonlar ancak Adliye Vekilinin tahtı idaresinde bulunan komisyonlar olacaktır. Muahedenin heyeti umumiyesinde, beyannamede, hakkı kazayı ihlal eden nokta yoktur.
Bundan sonra Osmanlı İmparatorluğu tarafından ita edilmiş olan imtiyazlara ait Protokol geliyor. Osmanlı İmparatorluğu tarafından verilmiş imtiyazat ile ecnebiler Osmanlı İmparatorluğu ile birçok teşebbüsatı iktisadiyeye girişmişlerdir. Sermayeler dökülmüş, işler yapılmış, şirketler teessüs etmiştir. Efendiler! Biz memleketimize gelip sermaye dökecek ve teşebbüsatı iktisadiyeye girişecek erbabı teşebbüse müşkilat ve mevani ika etmek zihniyetinde asla değiliz. Bilakis bizim memleketimiz öyle bir muhiti emindir ki, buraya gelinir, istenilen miktarda sermaye dökülür, her türlü teşebbüsatı iktisadiyeye girişilebilir. Elverir ki, buraya gelecekler bu memleketin her hangi bir memleket gibi sahibi malum olan, hukuku hayatiye ve hukuku istiklaliyesi müsellem olan bir muhit olduğunu bilsinler. Memleketimiz kavanininin hududu ve icabatı dahilinde kalmak kaydı tabisini ve meşru bir surette kazanmak lüzumunu kendileri kabul etsinler.
Memlekette şu veya bu tarzda müşkülat çıkarmak şu veya bu tarzda hakimiyet almak düşünmesinler. Fıtratımız, teşkilatımız, muhitimiz suistimalata müsait değildir. Bilakis meşru kazançlara emniyet ve teshilat vermek için müsaittir. Arzu ediyoruz ki, gelsinler, sermaye döksünler, iş yapsınlar, meşru istifade etsinler. Bu yalnız erbabı teşebbüsün istifadesini temin etmez. Aynı zamanda tabiî ve esaslı olarak memleket için de mucibi istifade olur. Şimdi bu esas dahilinde bulunan bir devletin Osmanlı İmpatatorluğu tarafından verilmiş olan imtiyazat ile memlekette hasıl olan vaziyeti nazarı dikkate almaması kabil olamazdı. Bu noktai nazardan birçok ihtilafatı hallettik. Kabul ettiğimiz noktalar menafii memleketle kabili telif olan makul hudutlar dahilindedir. Bu imtiyazat içinde en çok müşkülat çektiklerimiz Harbi Umumiden evvel imtiyazı tamamiyet kesbetmemiş olanlardır. Gerek devletler arasında muhabere edilmiş ve gerek teşebbüsat esnasında muamelesi tamam olmamış imtiyazlar da mer'idir tarzında umumi bir teklif vardı. Bu teklif sebebiyle çok müşkülat içinde kaldık.
Herhangi iki hükümet adamı arasında geçmiş belki tamamen malumumuz bile olmayan bir vesika ile Türkiye'yi meçhul şeraitle meçhul bir imtiyaza raptedemezdik. İmtiyazat meselesinde Harbi Umumiden husule gelen fasıla kadar müddeti imtiyazın temdidi de bilhassa konferansın birinci safhasında mevzuubahsoldu. Biz bu şirketlere henüz muahede imza edilmemiş iken bile müşkülat çıkarmayacak kadar hulus göstermişken yeniden taahhüdat altına giremezdik. Biz her nevi şirketlerin memleketimizde teessüs edebileceğini hulusu niyetle ve fiilen göstermiş bulunuyoruz. Tasdikinize arz ettiğimiz vesikalar içinde Portekiz ve Belçika ile de sulhün tahakkuku için vesikalar vardır. Bundan sonra Tahliye Protokolü ve merbutu olan Beyanname gelir. Tahliye Protokolü Türkiye Büyük Millet Meclisinin tasdikinden itibaren muayyen bir müddet zarfında kati bir tahliyeyi tazammum eder. Bu protokol hakikî bir sulh yoluna girmekte olduğumuza amelî olan ilk vesikai emniyettir. Arz ettiğimiz vesikalar arasında Karaağaç'ın tahliyesine ve bize iade olunan Bozcaada ve İmroz'un iadesine dair olan Protokol bir de Yugoslavya Devletinin muayyen bir zaman zarfında muahedeyi imza edebileceğine dair vesaik, bir de bütün bu mukavelatı bir safhada hulasa eden Senedi Nihai görülür. Şimdiye kadar olan mülahazatla Lozan'da imza ettiğimiz muahedenameyi ve bütün senedatı izah etmiş oluyorum.
Muhterem efendiler! Mücahedatı Milliyenin neticei hasılasını takdim ettiğim muahedeler ve vesikalar tespit ediyor. Bunlar için size ayrıca, bir hulasa yapayım...
Mütecanis, yeknesak bir vatan, bunun dahilinde harice karşı şu gayritabiî kuyuttan ve hükümet içinde hükümet ifade eden dahili imtiyazattan müberra bir vaziyeti gayritabiî mükellefiyatı maliyeden azade bir hal, hakkı müdafaası mutlak, menabii mebzul ve serbest bir vatan. Bu vatanın adı Türkiye'dir. (Şiddetli alkışlar) O Türkiye'yi bu muahedenameler ifade ve tavzih etmektedir. (Alkışlar, bravo sesleri)
Efendiler! Türk milletinin hassai esasiyesi zannolunduğu gibi unsuru cidal olmak değildir. Uzun zamandan beri haksız muhacemata göğüs germek mecburiyetinde kaldığındandır ki, son devrelerde hassai cidali nazarı dikkati celbetmiştir. Türk Milletinin hassai esasiyesi sulh ve müsalemet vadisinde unsuru terakki ve medeniyet olmaktır.(Alkışlar)
Efendiler! Temin ettiğimiz vatanın harap ve fakir olduğunu hariçte ve dahilde bilmeyen yoktur. Biz zannetmedik, hiçbir meseleyi hallederken düşünmedik ki karşımızda bulunan muhataplarımız zayıf yerlerimizi veya kuvvetli yerlerimizi fark edememişlerdir. Böyle yanlış bir hesaba düşmedik. Eğer böyle bir hataya düşmüş olsaydık hiçbir mücadelede muvaffak olamazdık. Daima hesabettik ki her hangi bir mücadelede zayıf ve kuvvetli yerlerimiz ne ise elbette karşımızdakiler, muhasımlarımız da bunları bilirler. Onun için söylüyorum ki, vatanın içinde bulunduğu ızdırabı ve bilhassa içinde bulunduğu fakir ve harabiyi, dahilinde bilmeyen kimse olmadığı gibi haricinde bilmeyen kimse de yoktur.
Efendiler! Bizi endişeye sevk eden noktalar bütün dünyaca malum olmakla beraber Türkiye büyük ve kavi bir Devlet, büyük ve kavi bir millet addolunmuştur.(Alkışlar) Sebebi nedir? Toz, toprak içindeki hayatı henüz Avrupa'nın diğer yerlerindeki hayatı ile kıyas kabul etmeyen bu memleketin vaziyeti ve asıl kuvveti nedir ki, zahirine rağmen kavi, atisi emin addolunur?
Efendiler! Bu memleketin menabiî ne kadar kuvvetli, ne kadar mebzul olduğunu bizden daha iyi bütün dünya bilir. Kabili tasavvur mudur, erişilmez hedeflere varmak için vesaitsizliğe, maddî müşkilata galebe eden bir memleket ve bir millet altın hazineleri üzerinde otursun, mahza kapısını açmayı bilmemek yüzünden fakir ve ıztırabı kabili tedavi olmasın? Aslolan nokta menbaın kendisine malik olup olmamaktır. Eğer memlekette menbaı kuvvet, menbaı servet, menbaı inkişaf yok ise bunu yaratmak kimsenin elinde değildir. Her hangi bir taş parçası demir yapılamaz. Fakat eğer bu kuvvet varsa eksik olan bunu inkişaf ettirmek için ilimdir, tecrübedir, melekedir, zamandır ve bunların hepsi kudreti beşer dahilinde olan avamildir ve bunların hepsi gayrikabili tasavvur müşkülatı iktiham etmiş olan, bütün dünyaya karşı siyasi ve harbi mücadelesinde ispatı mevcudiyet etmiş olan bir milletin takati haricinde değildir. Âtiye kemali emniyetle bakıyoruz. Bizim nüfusumuzu, hayatımızı en yüksek seviyei medeniyeye çıkarmak için her türlü menabi ve vesait vardır.
Efendiler! Bu vesait ve menabii işletmek için, milletin büyük bir atiye doğru yürümesi için imkân veriniz. Sulh devresi gelmiştir. Tarif ettiğim güzel, mukaddes, her türlü şeraiti hayatiyeye malik vatanın inkişafını temin etmeye derhal başlamak zamanı gelmiştir. Milletin asıl vazifelerini ifa etmek, unsuru sulh ve müsalemet, amili terakki ve medeniyet olmak için istidat ve kararına yol gösteriniz. Arkadaşlar! Hedefe varmak için evvela hedef vazıh ve berrak bir. surette malum olmak lazımdır. Yanar - döner bir ışık, bulutlar içerisinde meşkuk hedefler arkasında koşanların ilk müşkilat karşısında ayakları sürçer. Berrak ve mühim bir hedefe varmak için de bunun dümdüz olduğunu, her türlü müşkülattarı azade bulunduğunu zannetmek büyük gaflettir.
Büyük hedefin yolu sabır ve sebatı tüketecek zannolunan büyük müşkilat ile malidir. Varacağım nokta mecmuai milelde en yüksek seviyei terakki ve temeddündür. Gerçi fakir ve harabız. Fakat altın hazineleri içinde oturuyoruz. Yarın veya öbürgün behemehal bunları açabilir ve behemehal açmak mecburiyetindeyiz. Açmak için vasıta, takati beşer harici değildir. Ve semadan da inecek değildir. Bu vasıta muayyen bir hedefe doğru yılmayarak mütemadiyen çalışmaktır. Ve bu yol her milletin yürüdüğü terakki yoludur. Artık iş zamanı gelmiştir.
Muhterem vekiller! Mücadelatı milliyemizin neticei hasılasını tayin edecek olan reylerinizi izhar edeniz. Millet ve bütün dünya vereceğiniz reye intizar etmektedir.(Devamlı ve sürekli alkışlar arasında kürsüden indiler)
Kaynak: belgenet.com
1938 - Atatürk'ün, Dolmabahçe Sarayı'nda Başbakan Celâl Bayar, Dışişleri Bakanı Tevfik Rüştü Araş ve Maliye Bakanı Fuat Ağralı'yı kabulü.
1934 - Atatürk'ün, öğleden sonra Dolmabahçe Sarayı'nda 2. Türk Dil Kurultayı'nın son gün çalışmalarını izlemesi.
1933 - Atatürk'ün, Dolmabahçe Sarayı'ndan Yalova'ya gelişi.
1931 - Atatürk'ün, liseler için tarih kitapları yazılırken, Türk Tarih Kurumu'na gönderdiği mektup: "...Tarih yazmak, tarih yapmak kadar mühimdir. Yazan yapana sadık kalmazsa, değişmeyen hakikat, insanlığı şaşırtacak bir mahiyet alır."
1930 - Atatürk'ün, Yalova'da gece sofrada söyledikleri: "...Biz bu müesseseyi (cumhuriyeti) hacılara, hocalara terk etmek için meydana getirmedik. Tarihi, Octave'a bırakamayız. ...Cumhuriyet müessesesinin bir müstebit eline geçeceğini mezarımda bile duysam, millete karşıhaykırmak isterim. ..Cumhuriyetin milletin kalbinde kök saldığını görmek, yegâne emelimdir."
1928 - Gazi Mustafa Kemal'in Tekirdağı'nda yeni harfler üzerine konuşması ve memurları sınava çekmesi.
Atatürk'ün, Ertuğrul yatı ile İstanbul'dan Tekirdağ'a gelişi, şehirde ziyaretleri, yeni harflerle ilgili olarak halkla görüşmesi. (Öğleden sonra saat 13.00 sıralarında yatla tekrar İstanbul'a hareket etmiştir).
Atatürk'ün, Tekirdağ dönüşü İstanbul'da Anadolu Ajansı muhabirine yeni Türk harfleri ile ilgili demeci: "...Az zaman sonra, yeni Türk harfleriyle, gözler kamaştırıcı Türk manevî gelişiminin erişebileceği kudret ve itibarın milletlerarası seviyesini gözlerimi kapayarak şimdiden o kadar parlak görüyorum ki, bu manzara beni kendimden geçiriyor!"[Kocatürk]
1925 - Mustafa Kemal Paşa mareşal üniforması ile Kastamonu gezisine çıktı.
Gazi Mustafa Kemal'in, Kastamonu'da ilk defa şapka giymesi. Atatürk'ün, panama şapkasıyla sabah otomobille Ankara'dan Kastamonu'ya hareketi ve öğleyin Çankırı'ya gelişi.
Atatürk'ün, öğle yemeğinden sonra Çankırı'dan hareketle akşam Kastamonu'ya gelişi ve halk tarafından coşkun şekilde karşılanışı. (Atatürk'ün Ankara'dan hareketi ve Kastamonu'ya geliş tarihi, bazı kaynaklarda, yanlış olarak 24 Ağustos 1925 gösterilmiştir). [Kocatürk]
1923 - Meclis Lozan Barış Antlaşması'm onayladı. Antlaşma 14'e karşı 213 oyla onaylandı. Antlaşmaya göre onay tarihinden itibaren İstanbul ve Boğazlar 6 hafta içinde boşaltılacak.
1923 - Lausanne Peace Treaty signed.
The Treaty of Lausanne marks the international recognization of the sovereignty and independence of the new Republic of Turkey. The Treaty of Lausanne (July 24, 1923) was a peace treaty that settled a part of the partitioning of the Ottoman Empire that reflected the consequences of the Turkish Independence War between Allies of World War I and Turkish national movement,
1922 - Yunanlıları şaşırtmak amacıyla Bilecik'in doğusundan Rumköy'e gece baskını düzenlendi. Bu baskında Türk kuvvetlerinden kaçan bir erin yapılacak taarruz hakkında Yunanlılara bilgi vermesi üzerine Yunan ordusunun istihbaratı önlem almaya başladı.
Ankara Komutanı Fuat (Bulca) Bey'in, Atatürk'e telgrafı: "Valide iyidir. Dün pek neşeli olarak vakit geçirildi. Pek memnundurlar, dua etmekte ve "Selânik'e ne vakit gideceğiz?" diye sual sormaktadır. Fikriye Hanım da iyidir, hürmetlerini iletmektedir. Başarınıza, hanımların ellerinde Kuran dua etmekteyiz." [Kocatürk]
1921 - Yunan ordusunun taarruzu ve Sakarya Meydan Muharebesi'nin başlaması (22 gün 22 gece devam etmiştir).
Mustafa Kemal'in 22 gün 22 gece süren Sakarya Meydan Muharebesini idareye başlaması.
1921 - Yunan ordusunun taarruzu ve Sakarya Meydan Savaşı'nın başlaması.
Yunanlılar Papulas komutasında, Sakarya'nın doğusunda konuşlanmış Türk mevzilerine karşı genel saldırıya geçti. Kötü hava koşulları savaşın kaderini değiştirdi. Mangal Dağı düştü, ordunun Üçüncü Grubu'nun ileri mevzileri Yunanlıların eline geçti. Top sesleri Ankara'dan duyulmaya başladı.
1921 - Battle of Sakarya, led by Mustafa Kemal.
1920 - Atatürk'ün, Kastamonu Valisi Cemal Bey'e, İnebolu'da emekli topçu yüzbaşısı, tüccarlardan Saffet Harun Bey'e -İnebolu Kaymakamı aracılığıyla- makine başında ulaştırılmasını istediği telgrafı: "Saffet Harun Beye, validemin ve kız kardeşimle eşinin emin bir şekilde İstanbul'dan kurtarılması ile Anadolu'ya geçirilmesini rica ederim."
Kastamonu Valisi Cemal Bey'in, Atatürk'ün telgrafına cevabı: "Yüksek emirlerinizi Saffet Harun Bey'e bildirdim. Yanımdadır. Muhterem annelerini, İnebolu'ya mı yoksa Samsun'a mı çıkarmak uygun olduğunu soruyorlar efendim."
Atatürk'ün, Kastamonu Valisi Cemal Bey'in telgrafına cevabı: "Annemin, kız kardeşimle eşinin İnebolu'ya çıkarılarak buraya bilgi verilmesinin, Saffet Harun Bey'e bildirilmesini rica ederim." (Bu girişim, ya Zübeyde Hanım'ın yolculuğa imkân vermeyecek derecede rahatsızlığı ya da diğer bir sebeple gerçekleşememiştir. Zübeyde Hanımla kızı Makbule Hanım, ancak 13 Haziran 1922 günü İstanbul'dan Adapazarı'na gelebilmiş ve 14 Haziran günü burada Atatürk'le görüşmüşlerdir. Zübeyde Hanım, Atatürk'le beraber 24 Haziran 1922 günü Ankara'ya gelmiş, Makbule Hanım ise İstanbul'a dönmüştür). [Kocatürk]
1919 - İstanbul hükümetinin dahiliye nazırı Adil Bey, Sivas valisi Reşit Bey'den kongrenin engellenmesini istedi.
1917 - Atatürk'ün, İstanbul'dan Halep'e gelişi.
(Atatürk'ün Halep'ten İstanbul'a ilk yazısı 24 Ağustos 1917 tarihini taşıdığına göre Halep'e geliş tarihinin bundan bir veya birkaç gün önce olması gerekmektedir).[Kocatürk]
1916 - Rusların, Bitlis ve Muş bölgelerinde 16. Kolordu birliklerine karşı yeniden taarruza başlaması.
1915 - Battle of Sari Bair continues (the "August Offensive" between August 6-29).
Last attempt by the British to seize the Gallipoli peninsula).
1914 - Japan declares war on Germany.

[TEP]

24 AĞUSTOS - AUGUST 24
Tarihte Bugün - Today in History


https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto2/BuyukTaarruzKararVerdigiGunlerde.jpg

Başkomutan Gazi Mustafa Kemal Paşa,
Büyük Taarruz'a karar verdiği günlerde (1922)
https://www.ataturktoday.com/AtaturkGunlugu/AgustosAugust/24_files/image002.jpg
24 Ağustos 1936
III. Türk Dil Kurultayı'na katılan şair Abdülhak Hamit'le görüşürken
1936 - Üçüncü Türk Dili Kurultayı İstanbul'da Dolmabahçe Sarayı'nda çalışmalarına başladı. Bu kurultayda alınan karara göre Türk Dili Tetkik Cemiyeti'nin adı Türk Dil Kurumu olarak değiştirildi.
Atatürk'ün, öğleden sonra Dolmabahçe Sarayı'nda "Üçüncü Türk Dil Kurultayı"nın açılış törenini ve çalışmalarını izlemesi (Kurultay, 31 Ağustos 1936 günü kapanmıştır).
1933 - Eski Fransız Başbakanı Herriot'un, İstanbul'dan ayrılırken Havas Ajansı muhabirine demeci: "Cumhurbaşkanı olarak Gazi Mustafa Kemal ile mülakatların en faydalısını ve en dikkate değer olanını yapmakla övünüyorum. Ciddiyeti ve zekâsının genişliği bende derin bir izlenim bıraktı. Asker, kelimenin bütün kuvvetli manasıyla bir hükümet adamı olmuştur. Gazinin eseri, çeşitli yönleri içindeki yekpareliği ile şayan-ı hayrettir. O, Türkiye'ye gerçek bir Cumhuriyet verdi. Yüzeysel görüşler ve iftiralar onun eserinin başarısını örtemez!"
1932 - Atatürk'ün, akşamüzeri Yalova'da Baltacı Çiftliği'ne, buradan da Sakarya motoru ile Sultanhisar'a gelişi, saat 20.00'de Yalova'ya dönüşü.
1929 - Atatürk'ün, Ertuğrul yatı ile İstanbul'dan tekrar Yalova'ya gelişi.
1927 - Atatürk'ün, Üsküdar yangınında açıkta kalanlara yardım olmak üzere 5.000 lira bağışta bulunması.
Atatürk'ün, Dolmabahçe Sarayı'nda Millî Savunma Bakanı Recep (Peker) Beyi kabulü.
1925 - Atatürk'ün, üzerinde Mareşal üniforması olduğu halde Kastamonu Kışlası'nı ziyareti ve burada bir sözü: "Bir Türk dünyaya bedeldir!"
Atatürk'ün, Kastamonu Memleket Hastanesi'ni, Şehir Kitaplığı'nı, Belediye'yi ziyareti ve Belediye salonunda konuşması: "Uygarlık öyle kuvvetli bir ateştir ki, ona yabancı kalanları yakar, mahveder! İçinde bulunduğumuz uygarlık ailesinde lâyık olduğumuz yeri bulacak, onu koruyacak ve yükselteceğiz. Refah, mutluluk ve insanlık bundadır." [Kocatürk]
1924 - As part of Turkey's modernization, Gazi Mustafa Kemal wears a hat at Sarayburnu in Istanbul.
1922 - Atatürk'ün, Konya'dan otomobille tekrar Akşehir'e gidişi.
Başkomutanlık ve Batı Cephesi Karargâhlarının Akşehir'den, cephe gerisinde Şuhut kasabasına nakledilmesi.
1921 - Sakarya Zaferi (23 Ağustos-13 Eylül 1921)
Mangal Dağı'nı koruyamayan yarbay Kenan Bey görevden alındı. Türk ordusu kayıplar vererek geri çekildi.
Trabzon'da bir miting yapılarak, bütün milletin savaşmaya hazır olduğu dile getirildi.
1921 - Greeks thrown back at Battle of Sakarya, led by Mustafa Kemal.
1920 - 2. Milli Aşiret Ayaklanması çıktı. (Bastırılması 8 Eylül 1920)
Ulusal harekete yardım etmek üzere İstanbul'da gizli olarak kurulan Hamza Grubunun faaliyete geçmesi.
Atatürk'ün, Bitlis'te Küfrevîzade Şeyh Abdülbaki Efendi'ye. girişilen mücadele hakkında halkı aydınlatmada yardımcı olmasını isteyen mektubu: "...Yakında Müslümanların, Avrupalı müstevlilerden kurtuluşu hususundaki başarı haberlerini size inşallah bildiririm." [Kocatürk]
1919 - Mustafa kemal paşa'nın Sivas'a gitmek üzere Erzurum'dan ayrılışı.
"Şarkî Anadolu Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti" tüzüğünün, resmî işlemin tamamlanması için, Mustafa Kemal imzasıyla Erzurum Vilâyet Makamı'na verilmesi. (Şarkî Anadolu Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti'nin resmen kuruluşu).
Atatürk'ün, Erzurum'dan, Alaşehir Kongresi Başkanlığı'na telgrafı: "Alaşehir'deki toplantı, bütün doğu illeri halkı üzerinde pek samimî bir tesir uyandırmaktadır. Esasan İzmir için kalbi kan ağlayan bura halkı, bu girişime bütün ruh ve mevcudiyetiyle yardımcıdır. Hissiyatımızın adı geçen heyete iletilmesine yüksek aracılığınızı rica ederiz." [Kocatürk]
1917 - Atatürk'ün, Halep'ten İstanbul'da bulunan Yıldırım Orduları Grubu Komutanı Mareşal Falkenhayn'a telgrafı: "Menzil Baş Müfettişi General Kresman'ın, Gazze'nin Fetan aşireti Şeyhi Hacim ile bir sözleşme yaptığını gördüm. Bu anlaşma, amaç ve iç politika itibariyle doğru olmaktan pek uzaktır" (Atatürk, bu telgrafın bir suretini de Başkomutanlık Vekâleti'ne göndermiştir). [Kocatürk]
1916 - Atatürk'ün, Taşlıtepe'ye çıkarak 7. Tümen cephesinde incelemeler yapması, 7. Tümen Komutanı ve 20. Alay Komutanı'nın değiştirilmesi.
1915 - Başkomutan Vekili Enver Paşa'nın, Kocaçimen bölgesinde bazı incelemeler yaptıktan sonra Başkomutanlık Genelkurmay Başkan Vekili Bronzart ve 5. Ordu Komutanı Liman von Sanders'le beraber, Çamlıtekke'deki Anafartalar Grubu Karargâhı'na gelişi ve kendisine harita üzerinde bilgi verilişi.
1915 - Battle of Sari Bair continues (the "August Offensive" between August 6-29).
Last attempt by the British to seize the Gallipoli peninsula).

[TEP]

25 AĞUSTOS - AUGUST 25
Tarihte Bugün - Today in History
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto2/BuyukTaarruzKararVerdigiGunlerde.jpg

Başkomutan Gazi Mustafa Kemal Paşa, Büyük Taarruz'a karar verdiği günlerde (1922)
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto2/25Agustos1928.jpg

25 Ağustos 1928
Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal,
yeni Türk harfleri konusunda verilen konferansı dinlerken
1936 - Atatürk'ün, öğleden sonra Dolmabahçe Sarayı'nda 3. Türk Dil Kurultayı'nın çalışmalarını izlemesi.1935 - Atatürk'ün, Florya'da denize girişi.
1931 - Atatürk'ün, Yalova'dan Ertuğrul yatı ile İstanbul'a dönüşü.
1929 - Atatürk'ün, Yalova'dan İstanbul'a dönüşü.
1928 - Ankara'da IV. Muallimler Birliği Kongre'sinde öğretmenlerin yeni harfleri öğreteceklerine dair ant içmeleri.
Atatürk'ün, Dolmabahçe Sarayı salonunda İbrahim Necmi (Dilmen) Bey'in yeni Türk harfleri ve okunuşu ile ilgili tartışmalı konferansını izlemesi (Bu konferansı 150 kadar milletvekili de izlemiştir).
1927 - Atatürk'ün, Dolmabahçe Sarayı'nda Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı Kâzım (Özalp) Paşayı kabulü.
1925 - Atatürk'ün, öğleye doğru Kastamonu'dan İnebolu'ya hareketi, Ecevit ve Küre'den geçerek İnebolu'ya gelişi.
1924 - Atatürk'ün, Ankara'da Öğretmenler Birliği Kongresi üyelerine verilen çayda konuşması: "...Öğretmenler! Yeni kuşağı Cumhuriyetin fedakâr öğretmen ve eğitimcileri, sizler yetiştireceksiniz, yeni kuşak sizin eseriniz olacaktır!" [Kocatürk]
Atatürk, 25 Ağustos 1924’te, Ankara’da, toplanan Muallimler Birliği Kongresi’ne katılan üyelere, yeni Türkiye’nin biçimlenmesinde ve yeni nesillerin yetiştirilmesinde en önemli görevin öğretmenlere düştüğünü aşağıdaki sözlerle açıklamıştır :

“Muallimler,

Yeni nesli, Cumhuriyetin fedakâr muallim ve mürebbileri, sizler yetiştireceksiniz. Yeni nesil sizin eseriniz olacaktır. Eserin kıymeti, sizin maharetiniz ve fedakârlığınız derecesiyle mütenasip (orantılı) bulunacaktır. Cumhuriyet; fikren, ilmen, fennen, bedenen kuvvetli ve yüksek seciyeli muhafızlar ister. Yeni nesli bu evsâf ve kabiliyette yetiştirmek sizin elinizdedir. Mümtaz vazifenizin ifasına âli himmetlerle hasr-ı mevcudiyet edeceğinize asla şüphe etmem.”
***
Mualimler Birliği Kongresi üyelerine, Millî Eğitim Bakanı Vasıf Çınar tarafından Şehir Lokantasında verilen çay ziyafetinde söylenmiştir:

Saygıdeğer Efendiler!
Öncelikle bu toplantıyı düzenleyen Vasıf Beyefendi’ye huzurunuzda birkaç söz söylemek fırsatını verdiklerinden dolayı özellikle teşekkür ederim.

Hanımlar, Beyler!
Seçkin meclisinizin içinde bulunmaktan dolayı sevinçliyim. Türkiye Mualimler Birliği’nin Ankara’da kararlaştırıldığı ilk kongresini çok büyük mutlulukla karşıladım. Memleketimiz ve cumhuriyetimiz için, sizler gibi kıymetli öğretmen hanım ve beylerinin burada toplanması çok verimli sonuçların ortaya çıkmasına yardımcı olacaktır.

Hanımlar, Beyler!
Türkiye Muallimler Birliği’nin bütün memlekette şekillenmesini, Konya’yı olduğu gibi Van’ı ve Hakkari’yi de teşkîlâtı içine almasını ve her köyde üyeye sahip olmasını derin bir ilgi ile bekleyeceğim.

Öğretmenler!
Yeni nesli, Cumhuriyet’in özverili öğretmen ve eğitmenleri, sizler yetiştireceksiniz; yeni nesil, sizin eseriniz olacaktır. Eserin kıymeti, sizin yeteneğiniz ve özveriniz derecesiyle uygun olacaktır. Cumhuriyet; fikren, ilmen, fennen, bedenen kuvvetli ve yüksek karakterli koruyucular ister. Yeni nesli, bu kalite ve yetenekte yetiştirmek sizin elinizdedir. Sizlerin, seçkin görevinizin yerine getirilmesine büyük özveriyle varlığınızı vereceğinize hiç şüphe etmem.

Ben millî öğretim ve millî eğitimimiz hakkındaki görüşlerimi çeşitli zamanlarda ve çeşitli nedenlerle söyledim. Fakat bu görüşlerimi birkaç kelimede toplayarak tekrar etmeyi faydasız görmüyorum.

Öğretmenler!
Erkek ve kız çocuklarımızın, aynı şekilde bütün ilim derecelerindeki öğrenim ve eğitimlerinin uygulamalı olması önemlidir. Memleket çocuğu, her öğrenim derecesinde ekonomik hayatta istekli, eser sahibi ve başarılı olacak şekilde donanımlı olmalıdır. Millî ahlâkımız, uygar ilkelerle ve hür düşüncelerle arttırılmalıdır. Bu çok önemlidir, özellikle dikkatinizi çekerim. Göz korkutma ilkesine dayanan ahlâk, bir erdem olmadığı gibi güvene de uygun değildir.

Efendiler! Bu görüşümde sizin tamamen benimle beraber olduğunuza şüphe etmiyorum. Genel öğrenim ve eğitim programımız da bu temelleri içine alır. Fakat biliyorsunuz ki, görüşlerin, programların kesin ve açık olması çok önemli olmakla birlikte verim ve eser verebilmesi, onların becerikli, anlayışlı ve özverili öğretmenlerimiz tarafından okullarımızda çok büyük dikkat ve gayretle uygulamasına bağlıdır. İşte özellikle sizden rica edeceğim konu budur. Sizin başarınız, cumhuriyetin başarısı olacaktır.
Arkadaşlar, yeni Türkiye’nin birkaç yıla sığdırdığı askerî, siyasî, idariî inkılâplar sizin, saygıdeğer öğretmenler, sosyal ve fikrî inkılâptaki başarılarınızla desteklenecektir. Hiçbir zaman hatırlarınızdan çıkmasın ki, “Cumhuriyet sizden fikri hür, vicdanı hür, irfanı hür nesiller ister.”

Hâkimiyet-i Milliye: 26.08.1924
1922 - Başkomutanlık, Genelkurmay ve Batı Cephesi Karargâhlarının Şuhut'tan, muharebenin idare edileceği Kocatepe'nin güneybatısında çadırlı ordugâha nakledilmesi.
Batı Cephesi'nde son hazırlıklar yapıldı. Mustafa Kemal Kocatepe'ye çıkarak birlikleri gözden geçirdi. Başkomutanlık karargâhı Kocatepe'nin güneydoğusundaki çadırlı ordugâha nakledildi.
Mustafa Kemal, şifreyle Ankara'da başvekâlete yarın taarruzun başlayacağını bildirdi. Ayrıca emir üzerine Anadolu'nun dış dünyayla tüm haberleşmesi durduruldu.
1922 (25-26) - Atatürk'ün, cepheden İcra Vekilleri Heyeti Başkanı Rauf Bey'e telgrafı: "...Ağustos'un 26. günü düşmana taarruz başlayacaktır."
1921 - Sakarya Zaferi (23 Ağustos-13 Eylül 1921)
Yunan Kralı Konstantin'in, Eskişehir'de "Daily Telegraph"; gazetesi muhabirine demeci: "...Mustafa Kemal bu defa savaşı kabul ederse, ordusunu yok edeceğiz ya da ordusunun büyük kısmını esir edeceğiz(!) Ankara'ya girmeyi umuyoruz(!)"
1921 - Greeks thrown back at Battle of Sakarya, led by Mustafa Kemal.
1919 (16-25) - Alaşehir Millî Kongresi

Yunan işgaline karşı Türk topraklarında millî direnmeyi kurmak, işgali protesto etmek, kurulmuş olan Redd-i İlhak ve Redd-i İşgal heyetlerini birleştirmek için Batı Anadolu kasabalarından gelen delegelerin katılmasıyla Alaşehir'de toplanan bir millî kongre. Karesi (Balıkesir) delegesi Hacim Muhiddin Çarıklı'nm başkanlığında toplanan kongrede padişah, sadrazam ve düşman temsilcilerine telgraflar çekilerek beyannameler yayımlandı. Sivas kongresine katılma, Millî Kuvvetler kadro ve ikmalleri kararlan alındı.
Kaynak:Türkiye Cumhuriyeti Tarihi Sözlüğü 1918-2000
1916 - Doğu cephesinde 2. Ordu'nun, üç kolordusu ile karşı taarruza geçmesi ve Rus birliklerini geriletmeleri.
1915 - Battle of Sari Bair continues (the "August Offensive" between August 6-29).
Last attempt by the British to seize the Gallipoli peninsula).
1914 - Japan declares war on Austria-Hungary.

[TEP]

26 AĞUSTOS - AUGUST 26
Tarihte Bugün - Today in History

Zafer Haftası
https://www.ataturktoday.com/Resim/TSK/ata-43_k.jpg
26 Ağustos 1922 Kocatepe
Başkomutan Gazi Mustafa Kemal, Büyük Taarruz sabahı
Afyon Kocatepe’de
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto2/26-30Agustos1922.jpg

Başkomutan Gazi Mustafa Kemal Paşa, Büyük Taarruz'u yönetiyor
(26-30 Ağustos 1922)
Gazi Mustafa Kemal leads the Great Offensive from the hill of Kocatepe (August 1922)1937 - Atatürk'ün, akşamüzeri Florya'dan hareketle Kılıç Ali ve Salih Bozok'un evlerine uğrayışı, gece Florya Köşkü'ne dönüşü.
1936 - Atatürk'ün, Türkiye İş Bankası'nın 12. kuruluş yıldönümü nedeniyle demeci: "İş Bankası, Cumhuriyet tarihinde ekonomi bakımından başlıbaşına yer alacaktır. Bu kurum, çok küçük bir servetin bile ekonomik hayatta fert çıkarlarına ayrılmayıp ulus çıkarlarına ayrılmasından çıkabilecek olan büyük sonuçları, az bir zamanda ve özellikle yepyeni bir devlet kuruluşunun türlü inkılâp güçlükleri içinde dünya çapında göstermiştir."
Atatürk'ün, gece Taksim Bahçesi'nde Türkiye İş Bankası'nın 12. kuruluş yıldönümü nedeniyle düzenlenen ziyafeti şereflendirmesi.
Atatürk'ün, öğleden sonra Dolmabahçe Sarayı'nda 3. Türk Dil Kurultayı'nın çalışmalarını izlemesi.
1934 - Atatürk'ün, akşam Türkiye İş Bankası'nın 10. kuruluş yıldönümü nedeniyle düzenlenen vapur gezintisini şereflendirmesi.
1933 - Atatürk'ün, Türkiye İş Bankası'nın 9. kuruluş yıldönümü nedeniyle Yalova'da, İş Bankası Heyeti'ni kabulü ve demeci: "İş Bankası mütevazı bir sermaye ile işe başlamıştır, mütevazı olan maddî sermayesi idi, fakat manevî sermayesi çok büyüktü, çünkü işin başında gayet kıymetli, iyi ahlâklı, sebatlı Celâl (Bayar) Bey ve onun yanında birkaç kişiyi geçmeyen güzide arkadaşlar bulunuyordu. Bu maddî sermayenin yüzlerce misli ile işe başlamış ve hiçbir başarı göstermeden batmış nice kurumlar tanırız. Demek ki bir kurumun yaşaması, gelişmesi, başarı kazanması o kurumun başına geçenlerin ahlâklı, dürüst, imanlı kişiler olmasına bağlıdır, İş Bankası, memleketimizin iktisadiyatına çok yararlı hizmetler yapmıştır. Bence bütün bu hizmetlerin üstünde daha mühim olan bir hizmeti de bankacılıkta gençlerimizi yetiştirmiş olmasıdır. En çok bununla iftihar ederim"
1931 - Atatürk'ün, İstanbul'dan Ertuğrul yatı ile Zonguldak'a gelişi, maden ocaklarında incelemeleri. (Aynı gün akşamüzeri tekrar İstanbul'a hareket etmiştir).
1927 - Atatürk'ün, saat 17.00'de Dolmabahçe Sarayı'nda içişleri Bakanı Cemil (Uybadin), Milli Eğitim Bakanı Mustafa Necati, Bayındırlık Bakanı Behiç (Erkin), Dışişleri Bakanı Tevfik Rüştü (Araş), Ticaret Bakanı Rahmi (Köken) ve Ziraat Bakanı Sabri (Toprak) Beyleri kabulü.
1926 - Ankara İstiklal Mahkemesi suikast davasında dört idam kararı verdi. Cavit Bey'le birlikte yine eski İttihatçılardan Dr. Nazım, Yenibahçeli Nail ve Filibeli Hilmi idama mahkum edildi. İdam kararları aynı günün gecesi yerine getirildi. 26 sanık ise beraat etti.
1925 - Atatürk'ün, İnebolu'da Mareşal üniformasıyla, yaya olarak, kaldıkları evden Belediye binasına gelişi, burada muhtelif heyetleri kabulü, daha sonra Hükümet binasında memurlarla görüşmesi.
Atatürk'ün, saat 18.00'de İnebolu çarşısında sivil elbise ve elinde panama şapkasıyla dolaşması.
Atatürk'ün, gece İnebolu'da denizcilerin ve kayıkçıların, kaldığı evin önünde millî gösteriler yapması üzerine, onlara hitabı: "...Ben şimdiye kadar millet ve memleket hayrına ne gibi hamleler, inkılâplar yapmış isem hep böyle halkımızla temas ederek, onların ilgi ve sevgilerinden, gösterdikleri samimiyetten kuvvet ve ilham alarak yaptım!" [Kocatürk]
1924 - Ankara'da Türkiye İş Bankası kuruldu.
Kuruluş için gerekli olan sermaye Hint Müslümanlarının Kurtuluş Savaşı için gönderdikleri yardımdan arta kalan ve Mustafa Kemal'in banka hesabında yatan paradan sağlandı. Bankanın ilk genel müdürlüğüne Celal Bey (Bayar) getirildi.
Atatürk'ün, akşam, sohbet esnasında Türkiye İş Bankası idare Meclisi üyelerine söyledikleri: "Sermayenin azlığına bakarak cesaretiniz kırılmasın! Böyle kurumlar için en kuvvetli sermaye, zekâ, dikkat, iffettir; teknik ve metodik çalışmasını bilmektir. Bu inançla işe sarılınız, mutlaka başarırsınız! ..Bu işte başarı kazanmayı, eğer şahsî bir onur meselesinden daha ileri, millî bir gurur, millî bir onur meselesi yaparsanız çalışmak için, amacınıza ulaşmak ve daha yükselmek için muhtaç olduğunuz ateşi, enerjiyi bol bol yüreklerinizde bulacaksınız!" [Kocatürk]
1924 - İş Bank of Turkey is established in Ankara.
1922 - Sabah saat 5.30'da Kocatepe'den topçu ateşiyle Büyük Türk Taarruzu'nun başlaması.
(Büyük Taarruz, Başkomutan Meydan Muhaberesi ve Büyük Zafer, 26 Ağustos - 9 Eylül 1922).
26 Ağustos - Gazi Mustafa Kemal'in Kocatepe'den Büyük Taarruz'u yönetmesi.
30 Ağustos - Gazi Mustafa Kemal'in Dumlupınar Başkumandanlık Meydan Savaşı'nı kazanması.
1 Eylül - Gazi Mustafa Kemal'in "Ordular! İlk hedefiniz Akdeniz'dir, İleri !" emrini vermesi.
9 Eylül - Türk Ordusu'nun İzmir'e girmesi.
10 Eylül - Gazi Mustafa Kemal'in İzmir'e gelişi.
Büyük Taarruz'dan sonra Yunan Ordusunun müstahkem mevzilerinin düşürülmesi ve düşmanın çekilmeye başlaması.
Gazi Mustafa Kemal'in Kocatepe'den Büyük Taarruzu idareye başlaması. Büyük Taarruz şafak sökerken saat 05.30'da top atışlarıyla başladı. Türk kuvvetlerinin öncü tümenleri süngü hücumuyla önce Tınaztepe'yi, ardından da Belentepe'yi aldı.
Ankara'da ordunun zaferi için dua okundu.
İznik'in kurtuluşu.
1922 - Turks launch final offensive against Greek forces in Anatolia.
The Turkish attack begins in Afyonkarahisar-Kocatepe on August 26th, 1922, and ends in Dumlupınar on August 30th, 1922 with decisive victory for the Turkish forces.
1921 - Sakarya Zaferi (23 Ağustos-13 Eylül 1921)
Atatürk'ün, birliklere emri: "Savunma hattı yoktur, savunma yüzeyi vardır. O yüzey bütün vatandır. Vatanın her karış toprağı, vatandaşın kanıyla ıslanmadıkça terk olunamaz!"
Afyon cephesinde Büyük Taarruzun başlaması.

Şiddetli çarpışmalar sonucunda Kara İlyas tepeleri Yunanlıların eline geçti. Türk cephesinde bozulmalar başladı. Yunanlılar bazı mevzileri ellerine geçirdi. Süngü çatışmaları başladı.
1921 - Greeks thrown back at Battle of Sakarya, led by Mustafa Kemal.
1920 - Enver Paşa'nın, Moskova'dan Atatürk'e mektubu. (Atatürk'ün cevabı: 4 Ekim 1920).
1919 - Şarkî Anadolu Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti Erzurum Merkez Heyeti'nin, Atatürk'e Erzurum hemşeriliğini teklif yazısı: "Bu ülkenin tarihinde şehrimizin nasıl nurlu bir yeri varsa, Erzurum tarihinde de yüksek vatansever şahsınız öyle bir özel yer almıştır. Doğum yeriniz istilâ altında bulunduğundan, burada yerleşmekle hemşehriliğimizi kabul buyurmanızı rica ederiz."
1918 - Atatürk'ün, İstanbul'dan Halep'e gelişi.
1918 (August 26-September 14) -
1915 - Battle of Sari Bair continues (the "August Offensive" between August 6-29).
Last attempt by the British to seize the Gallipoli peninsula).
1896 - Osmanlı Bankası Olayı.
26 Ağustos 2002
Atatürk ve Kurtuluş Savaşı Muzesi Anıtkabır'de açılıyor
https://www.ataturktoday.com/Resim/TSK/muze1.jpg

August 26 2002
Atatürk and the War of Independence Museum opens at Anıtkabir in Ankara
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto2/Anitkabir.jpg

[TEP]

27 AĞUSTOS - AUGUST 27
Tarihte Bugün - Today in History

Zafer Haftası

https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto2/26-30Agustos1922.jpg

Başkomutan Gazi Mustafa Kemal Paşa, Büyük Taarruz'u yönetiyor
(26-30 Ağustos 1922)
https://www.ataturktoday.com/AtaturkGunlugu/AgustosAugust/27_files/image002.jpg
27 Ağustos 1925
Şapka İnkılabı gezisinde İnebolu'da
https://www.ataturktoday.com/Resimler/27Agustos1934_small.jpg (https://www.ataturktoday.com/Resimler/27Agustos1934.jpg)
Atatürk ve Afet Hanım İzmir Vapuru'nda dans ederken (27 Ağustos 1934)
1936 - Atatürk'ün, öğleden sonra Dolmabahçe Sarayı'nda 3. Türk Dil Kurultayı'nın çalışmalarını izlemesi.
1935 - Atatürk'ün, Florya'da denize girişi.
1928 - Atatürk'ün, Söğütlü yatıyla İstanbul'dan Mudanya'ya, Mudanya'dan da otomobille Bursa'ya gelişi, il Genel Meclisi salonunda memurları yeni harflerden imtihan edişi, akşam tekrar Mudanya üzerinden İstanbul'a hareketi.
1928 (27 - 28) - Atatürk'ün, Mudanya'dan Ertuğrul yatıyla İstanbul'a dönüşü.
Atatürk'ün, Ertuğrul yatıyla Mudanya'dan İstanbul'a dönerken harf inkılâbı hakkında söyledikleri: "...Türk milleti yaptığını şuurla ve bunca bin yılların hayatında açtığı devasız yaraları acele tedavi etmek acısıyla, gerçek denilen cevheri bulmuş olduğuna inanarak uzunadımlarla kurtuluş aramaya karar vermiştir. Bunun önüne set çekmek isteyeceklerin sonu, Türkün kuvvetli ayakları altında ezilmektir."
1927 - Atatürk'ün, Dolmabahçe Sarayı'nda Başbakan İsmet Paşa'yı kabulü.
Atatürk'ün, gece Dolmabahçe Sarayı'nda -Türk Tayyare Cemiyeti tarafından hazırlanan- İstiklâl Savaşı ile ilgili bir filmi izlemesi.
1925 - Atatürk Kastamonu ve İnebolu'da giyim devrimini tanıtılışlının yıldönümü.
Mustafa Kemal, sivil giysisi ve Panama şapkasıyla İnebolu Türkocağı'nda ünlü söylevini verdi: "Açık söylemek isterim, bu serpuşun adına 'şapka' derler."
Atatürk'ün, sivil elbise ve elinde panama şapkası ile İnebolu Türkocağı'na gelişi ve ünlü şapka nutkunu söylemesi: "...Bunu açık söylemek isterim! Bu serpuşun ismine şapka denir! Redingot gibi, bonjur gibi, smokin gibi, frak gibi, işte şapkamız!"
1922 - Büyük Taarruz, Başkomutan Meydan Muhaberesi ve Büyük Zafer (26 Ağustos - 9 Eylül).
26 Ağustos - Gazi Mustafa Kemal'in Kocatepe'den Büyük Taarruz'u yönetmesi.
30 Ağustos - Gazi Mustafa Kemal'in Dumlupınar Başkumandanlık Meydan Savaşı'nı kazanması.
1 Eylül - Gazi Mustafa Kemal'in "Ordular! İlk hedefiniz Akdeniz'dir, İleri !" emrini vermesi.
9 Eylül - Türk Ordusu'nun İzmir'e girmesi.
10 Eylül - Gazi Mustafa Kemal'in İzmir'e gelişi.
Büyük Taarruz'dan sonra Yunan Ordusunun müstahkem mevzilerinin düşürülmesi ve düşmanın çekilmeye başlaması.
Sabaha karşı saldırıya geçen Türk birlikleri Yunan mevzilerini ele geçirmeye başladı. Telaşlanan Trikopis, Afyon'un boşaltılmasını emretti, Yunanlılar malzemelerini imha ederek Afyon'u terketti. Türk birlikleri Afyon'a girdi.
Atatürk'ün, cepheden Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı'na harekât hakkında telgrafı: "...Türkiye Büyük Millet Meclisi ordularının müstesna kıymet ve kabiliyeti sebebiyle yüksek Meclis'i tebrik ederim. Komutanlarımızın sevk ve idarede düşman komuta heyetine üstünlüğü belirgin bir surette görünmektedir." [Kocatürk]
1921 - Sakarya Zaferi (23 Ağustos-13 Eylül 1921)
Sakarya'da çarpışmalar bütün şiddetiyle devam etti. Yunanlılar bazı mevkileri ele geçirdi. Türk süvari birlikleri Yunan başkomutanı Papulas'ın karargâhını bastı, Papulas zor kurtuldu.
1921 (26-27) - Atatürk'ün, bir kısım mevzilerin terke mecbur kalmışı üzerine Ankara'da bulunan Millî Müdafaa Vekili Refet Paşa'ya telgrafı: "Meydan muharebesinin Ankara'ya kadar uzanması ihtimal dahiline girmiştir. ...Meclis ve hükümetin ilk aşama olarak Keskin'e, ondan sonra zorunluluk halinde Kayseri'ye nakli lâzımdır. Nakil 29 Ağustos akşamına kadar sonlanmalıdır." [Kocatürk]
Mustafa Kemal, karargâhtan yayınladığı emirde "Hattı müdafaa yoktur, sathı müdafaa vardır" diyerek herkesi vatan için savaşmaya çağırdı.
1921 - Greeks thrown back at Battle of Sakarya, led by Mustafa Kemal.
1920 - Atatürk'ün, bayramlaşmak ve Batı cephesini denetlemek üzere Fevzi (Çakmak) Paşa ve Albay İsmet (İnönü) Bey'le beraber Ankara'dan Eskişehir'e gelişi.
Atatürk'ün, Eskişehir'den bayram nedeniyle ordu mensuplarına genelgesi: "...Tedbirli ve kararlı çalışmanın teşekküre değer bir sonucu olmak üzere meydana getirilen bu ordunun, şimdiye kadar en olağanüstü fedakârlıklar ve zaferlerle dolu olan tarih ve geleneklerine lâyık fedakârcasına ve gayretle vuruşması çok gereklidir." [Kocatürk]
1919 - Atatürk'ün, teklif edilen Erzurum hemşeriliğini kabul ettiğini bildiren mektubu: "Tarihî olan Erzurum'un, bu erler yatağının hemşehrileri arasında bulunmak âcizleri için en büyük saadettir."
Atatürk'ün, Erzurum'da gece, arkadaşlarına söyledikleri: "...İstanbul, bir Amerikan mandasıdır tutturmuş gidiyor. Bu olmayacaktır. Türkiye bağımsızlık bütünlüğüne sahip olacaktır. Bunu istemekte devam edeceğiz. ...Manda yok! Ya bağımsızlık ya ölüm var! Amerikan mandası diye çırpınanlar, düşman işgali altında bulunan sinirleri ve zaafları ile bu millete ve bize inanmayanlardır. Bizim hayal ve macera peşinde koştuğumuzu sananlardır. Eğer, bunlar Anadolu'nun ve Türk milletinin gerçek hissiyatını bilseler, bizim çalışmamızın hedefini kavrayabilseler, Erzurum Kongresi'nin kararlarının nasıl bir millî vicdan ürünü olduğunu takdir edebilseler, bu yanlış fikirlerinden dolayı utanç duyarlar. Bunlar, ümitsizlik ve bozgunluk içinde, gerçeklerden uzak olarak yaşayan ve ne yapacaklarını, ne yapılmakta olduğunu bilmeyen insanlardır. Kongre, hissiyatını açıkça belirtmiştir. Heyet-i Temsiliye kararını vermiştir. Millî irade, bilinç ve yönünü bulmuştur. Davamız yürümektedir ve yürüyecektir. Muvaffak olmamak için hiçbir sebep yoktur. Hiçbir olumsuz kararı tanımayacağız. Millî egemenlik esasını ve Millî Meclis kararını ifadelendirmeyen hiçbir anlaşmayı, hiçbir sözleşmeyi kabul etmeyecek ve tanımayacağız."
Atatürk'ün, Erzurum'dan, İstanbul'da bulunan annesi Zübeyde Hanım'a mektubu: "Bu mektubumu getirecek olan kişi, size benim hakkımda istediğiniz kadar bilgi verecektir. Kendisi ile bana bazı elbiselerimi gönderiniz. Hemşiremin sağlığı nasıldır? Eve herhangi bir taraftan saldırıda bulunuldu mu? Hâlâ orada mısınız? Çocuklar ne yapıyor, büyüdüler mi? Ben birkaç güne kadar bir kongre için Sivas'a gideceğim. Her işittiğinize önem vermeyiniz. Pekâlâ bilirsiniz ki, ben yaptığımı bilirim. Netice görmeseydim, başlamazdım. Saygıyla ellerinizden, hemşiremin gözlerinden öperim." (Atatürk bu mektubu, bir adamı vasıtasıyla elden göndermiştir). [Kocatürk]
Atatürk'ün, Sinop mutasarrıfı Mazhar Tevfik Bey'e teşekkür telgrafı: "Vatanî ve millî durumumuzda sizin gibi kıymetli arkadaşlara sahip olmakla iftihar ediyorum."
1918 - Atatürk'ün, Halep'ten Dr. Rasim Ferit (Talay) Bey'e mektubu: "Dün akşamüzeri Halep'e geldim ve geceyi burada geçirdim."
Atatürk'ün, öğleden evvel, Halep Valisi Atıf Bey'i ziyareti.
Atatürk, Nablus’a gelmeden önce Yıldırım Orduları Grubu Karargâhı’nın bulunduğu Nasıra’ya uğramıştır.
Atatürk'ün, akşam Halep'ten Nablus'a hareketi. (Atatürk, Nablus'a gelmeden önce Yıldırım Orduları Grubu Karargâhı'nın bulunduğu Nasıra'ya uğramıştır). [Kocatürk]
1917 - Atatürk'ün, Küfrevî Şeyhi Abdülbâki Efendi'ye mektubu.
1916 - Türkiye'nin Romanya'ya savaş açması.
Romanya'nın, Avusturya-Macaristan'a savaş açması.
Almanya'nın Romanya'ya savaş açması.
1916 - Romania enters the war on the Entente's side.
1915 - İngilizlerin, Anafartalar cephesinde Kayacıkağılı bölgesindeki siperlerimize topçu ateşiyle başlayan şiddetli taarruzu ve muharebeler esnasında Atatürk'ün 7. Tümen Komutanı Albay Ali Remzi (Alçıtepe) Bey'e emri: "Ben şu haberi bekliyorum: Siperlere giren düşman mahvedilmiş, düşman siperlerine askerimiz girmiştir. Bundan başka hiçbir haber bence önemli değildir!" (7. Tümen cephesine yönelen bugünkü taarruz sonucu, düşmanın bazı siperlerimize girmeye muvaffak oluşu, Tümen'in yedek kuvvetlerinin tam zamanında siperlere yetiştirilememesi ve düşmanın da işgal ettiği siperlere iyice yerleşmesi nedeniyle karşı taarruzdan tam bir sonuç alınamamıştır). [Kocatürk]
1915 - Battle of Sari Bair continues (the "August Offensive" between August 6-29).
Last attempt by the British to seize the Gallipoli peninsula).
1911 - Atatürk'ün, Harbiye Nezareti tarafından -geçici olarak- Trablusgarp Tümeni Kurmay Başkanlığı'na atanması. [Kocatürk]

[TEP]

28 AĞUSTOS - AUGUST 28
Tarihte Bugün - Today in History

Zafer Haftası
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto2/26-30Agustos1922.jpg

Başkomutan Gazi Mustafa Kemal Paşa, Büyük Taarruz'u yönetiyor
(26-30 Ağustos 1922)1938 - Atatürk'ün, Doğu Manevraları'nın bitişi nedeniyle Genelkurmay Başkanı Mareşal Fevzi Çakmak'ın telgrafına cevabı: "Türk ordusunun yarattığı zaferin bu yıldönümü günlerinde kalbim orduya karşı takdir ve şükran hisleriyle doludur. Sizin ve tercüman olduğunuz aziz silâh arkadaşlarımın hakkımda gösterdikleri samimî ve asil duygular, o günlerdeki hatıralarımı canlandırdı, heyecanlarımı artırdı."
Atatürk'ün, Dolmabahçe Sarayı'nda Sabiha Gökçen'i kabulü ve söyledikleri: "30 Ağustos'u bensiz kutlayacaklar! Oysa o kadar isterdim ki törene katılmayı.. Çocuklarımızı görmeyi, modern araç ve gereçlerle donanan ordumuzun geçişini görmeyi.. Biliyor musun Gökçen, bayrağımızı da özledim; onun şöyle anlı şanlı dalgalanışını, göklerle bütünleşmesini."
1937 - Atatürk'ün, akşamüzeri Florya'dan Dolmabahçe Sarayı'na gelişi, Başbakan İsmet İnönü ve Genelkurmay Başkanı Mareşal Fevzi Çakmak'ı kabulü, tekrar Florya'ya dönüşü.
1936 - Atatürk'ün, öğleden sonra Dolmabahçe Sarayı'nda 3. Türk Dil Kurultayı'nın çalışmalarını izlemesi.

1935 - Atatürk'ün, Florya'da denize girişi, sandalla bir gezinti yapması.
1934 - Atatürk'ün, akşam motorla Büyükada Yat Kulübü'ne gelişi, buradan gece Ertuğrul yatıyla Yalova'ya gidişi.
1930 - Edirne'de hükümetin kuruluşuna izin vermediği Türk Cumhuriyet Amele ve Çiftçi Partisi girişimi sonuçsuz kaldı.
1929 - Atatürk'ün, akşama doğru Ertuğrul yatı ile İstanbul'dan Yalova'ya gidişi.
Genelkurmay Başkanı Fevzi (Çakmak) Paşa'nın 30 Ağustos Zaferi'nin 7. yıldönümü nedeniyle Atatürk'e tebrik telgrafı: "Yüksek dehalarının ve mucizeler yaratan isabetli ve kudretli irade ve idarelerinin yadigârı olan Zafer Bayramı'nı, bütün silâh arkadaşlarım adına tebrik eder, Cumhuriyet ordusunun sonsuz bağlılık ve saygılarını arz ederim."
Atatürk'ün, Yalova'dan Ertuğrul yatı ile İstanbul'a dönüşü.
1928 - Atatürk'ün, öğretmenlerin yeni yazıyı öğrenme ve öğretmedeki fedakâr çalışmaları nedeniyle Millî Eğitim Bakanı Mustafa Necati Bey'e telgrafı: "Yeni Türk yazısını öğrenmek ve öğretmek hususunda memleketin her tarafında sarf edilen ateşli faaliyet ve çalışmalarıderin bir haz ve memnuniyetle görüyorum. Öğretmenlere teşekkür ve selâmlarımın iletilmesini rica ederim."[Kocatürk]
1927 - Atatürk'ün başkanlığında, Dolmabahçe Sarayı'nda Bakanlar Kurulu toplantısı. (Seçim işleri görüşülmüştür).
1925 - Atatürk'ün, elinde panama şapkası ile sabah, İnebolu'dan Devrekani'ye gelişi, öğle yemeğinden sonra tekrar Kastamonu'ya dönüşü.
Atatürk'ün, saat 15.00'te Kastamonu'dan Taşköprü'ye hareketi, burada Belediye ve Hükümet dairelerini ziyareti, tekrar Kastamonu'ya dönüşü.
1924 - İş Bankasının tesisi.
1922 - Büyük Taarruz, Başkomutan Meydan Muhaberesi ve Büyük Zafer (26 Ağustos - 9 Eylül).
26 Ağustos - Gazi Mustafa Kemal'in Kocatepe'den Büyük Taarruz'u yönetmesi.
30 Ağustos - Gazi Mustafa Kemal'in Dumlupınar Başkumandanlık Meydan Savaşı'nı kazanması.
1 Eylül - Gazi Mustafa Kemal'in "Ordular! İlk hedefiniz Akdeniz'dir, İleri !" emrini vermesi.
9 Eylül - Türk Ordusu'nun İzmir'e girmesi.
10 Eylül - Gazi Mustafa Kemal'in İzmir'e gelişi.
Yunan ordusu büyük kayıplar vererek geri çekilmeye başladı. Yunan kuvvetleri yarıldı, İzmir'e giden mevziler Türk birliklerinin eline geçmeye başladı.
Atatürk'ün, İcra Vekilleri Heyeti Başkanı Rauf Bey'e telgrafı: "...Askerlerimiz pek keyiflidir. Yorulmak bilmiyorlar. Bu gece Afyonkarahisar'dayım, halk şenlik yapıyor."
Atatürk'ün, cepheden, annesi Zübeyde Hanım ve Fikriye Hanım'a telgrafı: "Buraya geldikten sonra düşmanı kovmak gerektiğinden taarruz ederek Allah'ın lütfuyla attık. Afyonkarahisar'ı aldık. Bu nedenle daha birkaç gün buralarda kalmak lâzım gelecektir. Siz müsterih olunuz! İnşallah duanız berekâtıyla bütün memleketimizi düşmandan kurtarmak nasip olacaktır." [Kocatürk]
Atatürk'ün, akşam Afyonkarahisar'a gelişi.
1921 - Sakarya Zaferi (23 Ağustos-13 Eylül 1921)
1921 - Greeks thrown back at Battle of Sakarya, led by Mustafa Kemal.
1920 - Yunan kuvvetlerinin Elvan bölgesinde taarruzu.
Atatürk'ün, Fevzi (Çakmak) Paşa, İsmet (İnönü) ve Salih (Omurtak) Beylerle Eskişehir'den Afyon'a gelişi, Uşak cephesinin durumu hakkında Fahrettin (Altay) Bey'le görüşmesi ve Yunan taarruzuna karşı strateji tespiti.[Kocatürk]
1916 - Italy declares war on Germany.
1915 - Battle of Sari Bair continues (the "August Offensive" between August 6-29).
Last attempt by the British to seize the Gallipoli peninsula).
1910 - Karadağ, Osmanlı devletinden bağımsızlığını ilan etti.

[TEP]

29 AĞUSTOS - AUGUST 29
Tarihte Bugün - Today in History

Zafer Haftası
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto2/26-30Agustos1922.jpg

Başkomutan Gazi Mustafa Kemal Paşa, Büyük Taarruz'u yönetiyor
(26-30 Ağustos 1922)
1938 - Atatürk'ün, Dolmabahçe Sarayı'nda Elâzığ'dan İstanbul'a dönen Başbakan Celâl Bayar'ı kabulü.
Atatürk'ün, Dolmabahçe Sarayı'nda Millî Savunma Bakanı Kâzım Özalp'i kabulü
Atatürk'ün, İtalya Büyükelçisi Ottavio de Peppo'nun güven mektubunu kabulü.1936 - Atatürk'ün, öğleden sonra Dolmabahçe Sarayı'nda 3. Türk Dil Kurultayı'nın çalışmalarını izlemesi.
1935 - Atatürk'ün, Florya'da denize girişi.
1934 - Atatürk'ün, Uluslararası 4. İzmir Fuarı'nın açılışı nedeniyle Başbakan İsmet Paşa'nın telgrafına cevabı: "...26 Ağustos Türk budunu için her yıl yepyeni kazançlar verimi olacaktır."
Atatürk'ün, Ertuğrul yatı ile Yalova'dan Tuzla'ya hareketi.

1932 - Atatürk'ün, Türk dilini özleştirme çalışmaları nedeniyle Millî Türk Talebe Birliği'nin çektiği saygı ve bağlılık telgrafına cevabı: "Dilimiz çok zengindir, güzeldir. Bunu ortaya çıkaracaklar sizin gibi duygusu derin, yorulmaz Türk gençleridir. Türkçemizi günün en ileri bilgi dili yapmak değerli araştırmacılarınızdan beklenir. Sizlere uğurlar dilerim."
Yalova'da gece sofrada, Atatürk'le İsmet Paşa arasında bir tartışma olması.
(Bu tartışma, 'dizbağı nişanı olayı' olarak bilinmektedir).
1928 - Atatürk'ün huzurunda, Dolmabahçe Sarayı salonunda yeni Türk harflerinin okunuş ve yazılışı ile ilgili tartışmalı konferans ve Atatürk'ün tahtaya yazılan bir notu: "Milleti bilgisizlikten kurtarmak için kendi diline uymayan Arap harflerini terk edip Lâtin esasından Türk harflerini kabul etmekten başka çare yoktur!"
Atatürk'ün, Dolmabahçe Sarayı'nda şair ve yazarlardan oluşan sofrada Halit Fahri (Ozansoy) Bey'e hitaben yazdırdıkları: "...Şiirlerin şen, neşeli, faal Türk milletinin sevinç, neşe, faaliyet, his ve hareketlerini şakıyacaktır. Buna mevcudiyetini hasredeceksin!"[Kocatürk]
1927 - Atatürk'ün, milletvekili seçimi nedeniyle Cumhuriyet Halk Partisi programındaki esasları açıklayan seçim bildirgesi: "...Türk Cumhuriyeti'ne ve aziz vatanımıza gelecekte daha büyük hizmetler yapabileceğimize tam güvenim vardır. Türk milletinin geleceği, bugünküevlâtlarının görüş isabeti ve yorulmak eğiliminde olmayan çalışma gayretiyle büyük ve parlak olacaktır."
Atatürk'ün, milletvekillerinin uyacağı esaslar hakkında genelgesi: "...Cumhuriyet Halk Partisi'ne mensup milletvekillerinin, milletvekili sıfatını özel iktisadî hayatları için değerden düşürmemelerine Parti Genel Başkanlığı da özel dikkat gösterecektir." [Kocatürk]
1926 - Atatürk'ün, saat 16.00'da Çankaya'da Vali başkanlığındaki Kayseri Heyeti'ni kabulü.
1925 - Atatürk'ün, Kastamonu Kışlası'nda öğleyin şerefine verilen ziyafette konuşması: "Milleti sevk ve idare edenlerin dayanağı ordu olmuştur. Diğer milletlerde ordu ile millet daima yekdiğeri ile karşı karşıyadır. Halbuki, bizde tamamiyle tersinedir, ikinci Meşrutiyet'i kahraman subaylarımız ilân ettikleri gibi, bu inkılâpları da yine bunların fedakârlığına borçluyuz. Bundan sonraki yükselme ve ilerleme de sizin şuurlu kuvvetinizle olacaktır."
Atatürk'ün, saat 14.00'te Kastamonu'dan Daday'a hareketi, Hükümet ve Belediye'yi ziyaretleri ve Belediye'de Dadayhlara hitabı. [Kocatürk]
1924 - Atatürk'ün, Lâtife Hanım'la beraber Ankara'dan trenle Dumlupınar'a hareketi.
1923 - İngiltere Hükümeti Türkiye ile savaş nedeniyle sürdürdüğü ticaret yasağını kaldırdı.
1922 - Büyük Taarruz, Başkomutan Meydan Muhaberesi ve Büyük Zafer (26 Ağustos - 9 Eylül).
26 Ağustos - Gazi Mustafa Kemal'in Kocatepe'den Büyük Taarruz'u yönetmesi.
30 Ağustos - Gazi Mustafa Kemal'in Dumlupınar Başkumandanlık Meydan Savaşı'nı kazanması.
1 Eylül - Gazi Mustafa Kemal'in "Ordular! İlk hedefiniz Akdeniz'dir, İleri !" emrini vermesi.
9 Eylül - Türk Ordusu'nun İzmir'e girmesi.
10 Eylül - Gazi Mustafa Kemal'in İzmir'e gelişi.
Dördüncü gün de ilerleme devam etti. Geri çekilmeye başlayan Yunan kuvvetlerinin izlenmesi emredildi. Afyon ve Kütahya'nın bazı ilçeleri kurtarıldı.
1922 (29-30) - Atatürk'ün, gece, Afyon Belediye binasının bir odasında Fevzi ve İsmet Paşalarla harp vaziyetini gözden geçirişi. (Atatürk der ki: "Üçümüz vaziyeti bir defa daha gözden geçirdik ve kesinlikle anladık ki, Türkün hakikî kurtuluş güneşi, 30 Ağustos sabahı bütün parlaklığıyla doğacaktır." [Kocatürk]
1921 - Sakarya Zaferi (23 Ağustos-13 Eylül 1921)
Atatürk'ün emriyle, ordumuzda cephe değişikliği yapılması.
1921 - Greeks thrown back at Battle of Sakarya, led by Mustafa Kemal.
1920 - Yunanlılar Uşak'ı işgal etti.
Yunan kuvvetleri şiddetli çatışmalardan sonra Uşak'ı ele geçirdi.Demirci Mehmet Efe Yunan birliklerine karşı başarılı saldırılar düzenledi.
Cemal Paşa'nın, Taşkent'ten Atatürk'e mektubu: "...Bugün Afganistan'a gitmek üzere hareket ediyorum."

1919 - Atatürk'ün, Sivas'a gitmek üzere Erzurum'dan ayrılışı.
Mustafa Kemal ve arkadaşları Sivas Kongresi'ne katılmak üzere Erzurum'dan yola çıktı.
1917 - Başkomutan Vekili Enver Paşa'nın, -Atatürk'ün Mareşal Falkenhayn'a gönderdiği 24.7.1917 tarihli telgrafın bir suretini de kendine göndermesi nedeniyle- Atatürk'e telgrafı: "...Bu konuda gerekenlerden bizzat iyice soruşturma yapılmasıyla bu kişinin gerçek durumunun ne olduğunun ve kendisinin şu suretle ödüllendirilmesi emsallerinin bir çeşit rekabetini davet etmek gibi bir sakınca doğurup doğurmayacağının görüşlerinizle beraber açıkça ve ayrıntılı olarak bildirilmesi rica olunur."
1916 - 16. Kolordu'ya bağlı 7. ve 8. Tümenlerin, sabahleyin Rus kuvvetlerine taarruzu ve düşmanın Buğlan Gediği yönünde çekilmesi. (16. Kolordu'nun taarruzu, 30 Ağustos 1916 günü de devam etmiştir).
1915 - Başkomutan Vekili Enver Paşa'nın -Gelibolu'da incelemelerde bulunuşunu takiben- İstanbul'a döndükten sonra 5. Ordu Komutanı Mareşal Liman von Sanders'e telgraf emri: "...Anafartalar Grubu'ndaki altı tümenin bir komuta altında sevk ve idaresinin mümkün olmayacağını gördüm. Arıburnu ile Anafarta'nın esasen birbirine bağlı olması nedeniyle bu tümenlerden birbiri yanında iki veya üç kolordu oluşturulmasını ve kolorduların doğrudan size bağlanmalarını tabiî ve gerekli görüyorum."
Mareşal Liman von Sanders'in -Enver Paşa'nın isteği üzerine- Anafartalar Grubu'nda yaptığı yeni düzenlemeyi Enver Paşa'nın görüşüne sunması (Bu düzenlemeye göre Anafartalar Grubu'ndaki tümenlerden, 2. ve 15. Kolordular oluşturulmuştur).
Mareşal Liman von Sanders'in, Anafartalar Grubu'ndaki tümenlerden -2. ve 15. Kolordu olmak üzere- iki kolordu oluşturulduğuna dair Anafartalar Grubu Komutanı Atatürk'e yazısı: "...Her iki kolordu, her iki bölgedeki harekâtın birbiriyle pek ilişkili bulunmasısebebiyle sizin emrinize verilmiştir." [Kocatürk]
1915 - Battle of Hill 60 ends. Partial Allied capture of Hill 60 in south Suvla area.
Battle of Sari Bair (the "August Offensive").
Last and unsuccessful attempt by the British to seize the Gallipoli peninsula.

[TEP]

30 AĞUSTOS - AUGUST 30

https://www.ataturktoday.com/Resim/Bayrak2.gif


Zafer Bayramı
Victory Day
OFFICIAL HOLIDAY



İstiklâl Marşı
https://www.ataturktoday.com/Resim/BuyukTaarruz26Agustos1922.jpg
30 Ağustos 1922
Başkomutan Meydan Savaşı'nın kazanılması

https://www.ataturktoday.com/Resim/ATATURKBuyukTaarruzKararVerdigiGunlerde.jpg

1922
Başkomutan Gazi Mustafa Kemal Paşa,
Büyük Taarruz'a karar verdiği günlerde
30 Ağustos Zafer Bayramı ve Türk Silahlı Kuvvetleri Günü
Ataturk, Cumhuriyet`i TSK`ya emanet etti.
1922 - Büyük Zafer. Başkomutanlık Meydan Muharebesi.
Yunan ordusunun, tamamen sarılması ve imha edilmesi suretiyle "Dumlupınar Meydan Muharebesi"nin kazanılması.
Başkomutan Meydan Muhaberesi ve Atatürk'ün yönettiği Büyük Zafer:
26 Ağustos - Gazi Mustafa Kemal'in Kocatepe'den Büyük Taarruz'u yönetmesi.
30 Ağustos - Gazi Mustafa Kemal'in Dumlupınar Başkomutanlık Meydan Savaşı'nı kazanması.
1 Eylül - Gazi Mustafa Kemal'in "Ordular! İlk hedefiniz Akdeniz'dir, İleri !" emrini vermesi.
9 Eylül - Türk Ordusu'nun İzmir'e girmesi.
10 Eylül - Gazi Mustafa Kemal'in İzmir'e gelişi.
Yunan birlikleri Çalköy'de toplandı. Mustafa Kemal ve kurmayları düşmanın sarılmaya uygun olduğunu ve vakit kaybetmemek gerektiği konusunda karara vardı. Saat 06.30'da talimat verildi. Kütahya'ya bağlı Dumlupınar'ın alınması ve Yunanlıların teslim olmaya mecbur edilmesi planlandı. Mustafa Kemal, harekâtı bizzat yönetmek için tepeye çıktı. Saat 14.00'da başlayan savaş bütün şiddetiyle akşama kadar sürdü. Yunan birlikleri kaçamadı, bağlantıları koptu. Bazı tümenleri Batıya çekilmek zorunda kaldı. Dumlupınar Meydan Muharebesi Türk birliklerinin zaferiyle sonuçlandı.
1922 (30-31) - Atatürk'ün, geceyi Dumlupınar istasyonunda geçirmesi.
1922 - Turkish forces led by Ataturk win the battle of Dumlupınar.

Decisive victory over invading Greek forces.
This official holiday, held on August 30, is dedicated to the Turkish Armed Forces and commemorates the victory at the final battle in Dumlupınar which led to the defeat of the invading Greek army, and eventually led to the creation of the Turkish Republic in 1923, after the end of the Turkish War of Independence.
https://www.ataturktoday.com/AtaturkGunlugu/AgustosAugust/Dumlupinar%20Anit.jpg
30 Ağustos 1924
Dumlupınar Anıtının temel atma töreninde
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto2/30Agustos1924Dumlupinar.jpg
30 Ağustos 1924
Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal, Dumlupınar'da "Şehit Asker" için
yapılacak anıtın temelini atmaya giderken
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto2/BuyukZaferinIkinciYilDonumu.jpg
30 Ağustos 1924
Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal,
Büyük Zaferin ikinci yıl dönümü töreni için Dumlupınar'a giderken

https://www.ataturktoday.com/Resimler/30Agustos1924_small.jpg (https://www.ataturktoday.com/Resimler/30Agustos1924.bmp)
https://www.ataturktoday.com/AtaturkGunlugu/AgustosAugust/Kastamonu2.jpg
30 Ağustos 1925
Kastamonu'da şapka devrimi konuşmasını yaparken
https://www.ataturktoday.com/AtaturkGunlugu/AgustosAugust/Kastamonu.jpg
30 Ağustos 1925
Kıyafet İnkılabı gezisinde Kastamonu Kışlası'nda subaylarla
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto2/30Agustos1924DumlupinarSehitAskerAniti.jpg
30 Ağustos 1924
Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal, Dumlupınar'da "Şehit Asker" anıtı
temel atma töreninde İsmet Paşa ile birlikte
https://www.ataturktoday.com/Takvim2015-2023/30Agustos1924SehitAskerAnitiDumlupinar.jpg
30 Ağustos 1924
Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal, Dumlupınar'da yapılacak "Şehit Asker" anıtı
hakkında düşüncelerini söylerken
1938 - 30 Ağustos Zaferi'nin 16. yıldönümünün bütün yurtta coşku ile kutlanması.
Atatürk'ün, Dolmabahçe Sarayı'nda Başbakan Celâl Bayar'ı kabulü ve İstanbul'da yapılan 30 Ağustos töreni hakkında bilgi alışı.
Atatürk'ün, Sabiha Gökçen'i kabulü, bugünkü tüm gazetelerde yer alan 30 Ağustosla ilgili yazıları okutarak dinlemesi. [Kocatürk]
1934 - Atatürk'ün, öğleden sonra Ertuğrul yatı ile Tuzla'dan Dolmabahçe Sarayı'na gelişi.
Atatürk'ün, gece Dolmabahçe Sarayı'nda Tevfik Rüştü (Araş) Bey'in kızının düğününü şereflendirmesi.
1933 - Atatürk'ün, Yalova'da Genelkurmay Başkanı Mareşal Fevzi Çakmak'ı kabulü.
1932 - Yalova'da, gece sofrada Atatürk'ün, İsmet Paşa'ya dönerek söyledikleri: "Hatırlar mısın, Rayak Bölgesi Komutanı olarak vazifem başına giderken Şam'daki karargâhında sana uğradığım o karlı geceyi? Sırtında kaputunla bir masanın başına oturmuş, bir gaz lâmbasının ışığında önüne serdiğin haritayı tetkik ediyordun! "Vaziyeti nasıl görüyorsun?" diye sormuştum. "Kötü, çok kötü" demiştin, "Düşmanın tipiden istifade ederek gün ağarmadan bir baskın yapması beklenebilir." Ben "Şu halde ne duruyorsun? Bir an evvel geriye çekilmek kararını versene!" deyince, sen buna karşılık vaziyeti Grup Komutanlığı'na bildirdiğini, henüz cevap alamadığını ve kendiliğinden bir karar veremeyeceğini söylemiştin. Ben de "Emir mi bekliyorsun?" demiştim, "O emri Rayak Bölgesi Komutanı yetkime dayanarak ve bütün mesuliyeti üstüme alarak sana ben veriyorum!" Atatürk'ün bu sözleri üzerine İsmet Paşa'nın cevabı: "Nasıl hatırlamam, nasıl unutabilirim o geceyi! Sen benim imdadıma Hızır gibi erişmiştin. Nitekim, senin emrini yerine getirdikten birkaç saat sonra düşman kuvvetleri mevzilerimizi işgal etmişti; biraz daha bekleseydim, korktuğum felâkete uğramaktan beni hiçbir mucize kurtaramayacaktı!" (Alıntı yaptığımız kaynakta, Atatürk'ün o günkü görevi, gerekse kuvvetleriyle Şam'a gelen 3. Kolordu Komutanı Albay İsmet (İnönü) Bey'in karargâh yeri yanlış gösterilmiştir. Biz, metindeki bu anımsama yanlışını doğrusuyla düzelttik. Atatürk'ün, İsmet Paşa'ya anımsattığı olayla ilgili olarak İzzettin Çalışlar, 27 Eylül 1918 tarihli günlüğüne şunları yazmıştır: "..4. Ordu büyük kısmıyla Maan'a gelmiş. Ordu karargâhı da Maan'da. 20. Kolordu (Ali Fuat Paşa) da çekiliyor. 3. Kolordu (İsmet Paşa)'dan haber yok! 22. Kolordu (Refet Bele) esir! Cevat (Çobanlı) ve Mustafa Kemal Paşalar Dera'ya gelmişler, inşallah bu haber de yanlış çıkar! İsmet Bey'in akıbeti şüpheli, Allah korusun!"[Kocatürk]
1929 - Temeli 30 Ağustos 1924 günü atılan Dumlupınar'daki Meçhul Asker Anıtı'nın, törenle açılışı.
1928 - Atatürk'ün, 30 Ağustos Zaferi'nin 6. yıldönümü nedeniyle basın temsilcilerine demeci: "30 Ağustos'ta yönettiğim muharebe, Türk milletinin yanımda bulunduğu halde idare ettiğim ilk ve son muharebedir. Bir insan, kendisini milletle beraber hissettiği zaman, ne kadar kuvvetli buluyor bilir misiniz? Bunu tarif müşküldür."
1926 - Atatürk'ün, saat 18.30'da Çankaya'da Malatya Heyeti'ni kabulü.
1925 - Atatürk, Kastamonu’da 30 Ağustos 1925’te söylediği bir nutukta türbelerin, tekkelerin ve zaviyelerin kapatılmasının ve tarikatların kaldırılmasının işaretini vermiştir; “Ölülerden medet ummak, medeni bir cemiyet için, şindir(lekedir). Efendiler ve ey millet, biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler ve meczuplar memleketi olamaz. En doğru en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır.”
Atatürk'ün, Kastamonu Türkocağı'nı ziyaretten sonra Cumhuriyet Halk Partisi Merkezi'ne gelişi ve konuşması: "...Efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, mensuplar memleketi olamaz! En doğru ve en gerçek tarikat, uygarlık tarikatıdır!"
1924 - Atatürk'ün, Lâtife Hanım'la beraber Eskişehir-Afyon üzerinden Dumlupınar'a gelişi.
Atatürk'ün Dumlupınar'da Meçhul Asker Anıtı'nın temelini atması ve "Başkomutan Meydan Muharebesinin ikinci yıl dönümü nedeniyle yapılan törende konuşması: "...Hiç şüphe etmemelidir ki yeni Türk Devleti'nin, genç Türk Cumhuriyeti'nin temeli burada sağlamlaştırırı; ebedî hayatı burada taçlandırıldı. ...Bu anıt Türk vatanına göz dikeceklere, Türk'ün 30 Ağustos günündeki ateşini, süngüsünü, hücumunu, kudret ve iradesindeki şiddeti hatırlatacaktır!" (Atatürk, törende Fevzi (Çakmak) Paşa'nın, Darülfünun Rektörü İsmail Hakkı Bey'in, basın adına Ahmet Ağaoğlu'nun, Türkocakları adına Hamdullah Suphi Bey'in, Öğretmenler Birliği adına Nüzhet Haşim Bey'in, Barolar adına Muhiddin Baha Bey'in, Türkiye İdman Cemiyetleri İttifakı adına Ali Sami Bey'in, Kızılay adına Dr. Âkil Muhtar Bey'in, T.B.M.M. adına Fethi (Okyar) Bey'in konuşmalarını dinlemiş, daha sonra kendisi kürsüye gelmiştir). [Kocatürk]
Atatürk'ün, Dumlupınar'da 30 Ağustos törenini takiben askerî geçit törenini izlemesi.
Atatürk'ün, Lâtife Hanım'la beraber akşam Dumlupınar'dan Bursa'ya hareketi.
1922 - Büyük Zafer.
Yunan ordusunun, tamamen sarılması ve imha edilmesi suretiyle "Dumlupınar Meydan Muharebesi"nin kazanılması.
1922 - Turkish forces led by Ataturk win the Battle of Dumlupınar.
Decisive victory over invading Greek forces. The battle began on August 26 1922 in Afyonkarahisar-Kocatepe, and ended with a decisive Turkish victory under Mustafa Kemal’s leadership on August 30 1922 in Dumlupınar. During the "Great Advance," Atatürk gave his famous command in Dumlupınar on September 1 1922: "Armies Your First Objective is the Mediterranean, Forward!"
1921 - Sakarya Meydan Muharebesi.
Sakarya Zaferi: 23 Ağustos-13 Eylül 1921.
1921 - Greeks thrown back at Battle of Sakarya, led by Mustafa Kemal.
1920 - Düzce ayaklanması bastırıldı. Meclis Adapazarı ve Düzce'de ayaklanmaya katılanlar için af ilan etti.
1919 - Atatürk'ün, Erzurum'dan Erzincan'a gelişi ve Mutasarrıfın Belediye'de şerefine akşam yemeği vermesi.
Sivas'ta yapılacak kongreyi dağıtmak üzere İstanbul hükümeti Elazığ valisi Ali Galip Bey'i Sivas valiliği ile 3. Kolordu Kumandanlığına atadı. Ali Galip Bey bunun için rütbesinin yükseltilmesini ve tazminat ödenmesini istedi.
1917 - Yıldırım Orduları Grubu Komutanı Mareşal Falkenhayn'ın, tarihli yazısına cevabı: "Başmüfettişliğin Arap şeyhleriyle yaptığı sözleşmenin, gerçekten politikamıza uymayan bir sonuç verip vermeyeceğini, sizin düşüncelerinizi de dikkate alarak inceleyeceğim. Yıldırım Orduları Grubu'nun bölgesindeki bir meselenin, Başkomutanlık Vekâleti'ne de bildirilmesinin hangi talimata dayandığının bildirilmesi (!)" [Kocatürk]
1916 - Doğu cephesinde 2. Kolordu Komutanı Faik Paşa'nın şehit oluşu.
2. Ordu Kurmay Başkanı Albay İsmet (İnönü) Bey'in, 2. Kolordu Komutan Vekilliğine atanması.
2. Ordu Komutanlığı'nın, bağlı kolordulara, yorulan askerin dinlendirilmesi ve birliklerin kendilerine çekidüzen vermeleri amacıyla 31 Ağustos 1916'da, bulundukları hatta durmaları emri.
1909 - Atatürk'ün, kolağası rütbesiyle, Cumalı Karargâhı'ndaki askerî manevraya katılışı. (Atatürk, tatbikatı denetlemek üzere Selanik'ten gelen 3. Ordu Kurmay Başkanı Ali Rıza Paşa'nın yanında bulunmuştur). [Kocatürk]
İstiklâl Marşı
Korkma, sönmez bu şafaklarda yüzen al sancak
Sönmeden yurdumun üstünde tüten en son ocak.
O benim milletimin yıldızıdır parlayacak!
O benimdir, o benim milletimindir ancak!

Çatma, kurban olayım, çehreni ey nazlı hilal!
Kahraman ırkıma bir gül... ne bu şiddet, bu celâl?
Sana olmaz dökülen kanlarımız sonra helal.
Hakkıdır, Hakk'a tapan milletimin istiklal.

Ben ezelden beridir hür yaşadım, hür yaşarım;
Hangi çılgın bana zincir vuracakmış? Şaşarım!
Kükremiş sel gibiyim, bendimi çiğner, aşarım.
Yırtarım dağları, enginlere sığmam, taşarım.

Garbın âfâkını sarmışsa çelik zırhlı duvar.
Benim iman dolu göğsüm gibi serhaddim var.
Ulusun, korkma! Nasıl böyle bir imânı boğar,
'Medeniyyet!' dediğin tek dişi kalmış canavar?

Arkadaş, yurduma alçakları uğratma sakın;
Siper et gövdeni, dursun bu hayâsızca akın.
Doğacaktır sana va'dettiği günler Hakk'ın,
Kim bilir, belki yarın, belki yarından da yakın.

Bastığın yerleri 'toprak' diyerek geçme, tanı!
Düşün altındaki binlerce kefensiz yatanı.
Sen şehid oğlusun, incitme, yazıktır, atanı.
Verme, dünyâları alsan da bu cennet vatanı.

Kim bu cennet vatanın uğruna olmaz ki feda?
Şühedâ fışkıracak toprağı sıksan, şühedâ!
Cânı, cânânı, bütün varımı alsın da Hudâ,
Etmesin tek vatanımdan beni dünyâda cüdâ.

Rûhumun senden İlahî, şudur ancak emeli:
Değmesin ma' bedimin göğsüne nâ-mahrem eli!
Bu ezanlar-ki şehâdetleri dinin temeli-
Ebedî yurdumun üstünde benim inlemeli.

O zaman vecd ile bin secde eder -varsa- taşım.
Her cerîhamdan, İlâhî, boşanıp kanlı yaşım;
Fışkırır rûh-ı mücerred gibi yerden na'şım;
O zaman yükselerek arşa değer belki başım!

Dalgalan sen de şafaklar gibi ey şanlı hilâl!
Olsun artık dökülen kanlarımın hepsi helâl.
Ebediyyen sana yok, ırkıma yok izmihlâl;
Hakkıdır, hür yaşamış, bayrağımın hürriyet,
Hakkıdır, Hakk'a tapan milletimin istiklâl!

[TEP]

31 AĞUSTOS - AUGUST 31
Tarihte Bugün - Today in History
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto2/Agustos1937TrakyaManevralar.jpg

Cumhurbaşkanı Atatürk, Trakya manevralarında (Ağustos 1937)1935 - Atatürk'ün, Florya'da denize girişi.
1932 - Atatürk'ün, Yalova'dan Ertuğrul yatı ile İstanbul'a hareketi ve Dolmabahçe Sarayı'na gelişi.
1931 - Atatürk'ün, akşam İstanbul'dan Yalova'ya hareketi.
1930 - Vilayet ve şehremanetinin birleştirilmesi hakkındaki kanun uygulamaya konuldu. Buna göre, vali aynı zamanda belediye başkanı oldu.
1929 - Atatürk'ün, 30 Ağustos Zaferi'nin 7. yıldönümü nedeniyle Genelkurmay Başkanı Fevzi (Çakmak) Paşa'nın tebrik telgrafına cevabı: "...Bu büyük günde kudretli ordumuzun subaylarına ve asker arkadaşlarıma hürmet ve sevgilerimin ulaştırılmasına aracılığınızı rica ederim."
Atatürk'ün, Avrupa'da tedavi görmekte olan Sabiha (Gökçen) Hanım'a mektubu: "Semmering'ten gönderdiğin mektubu aldım. Tamamen iyileştiğine memnun oldum. ..Gözlerinden öperim kızım."
Atatürk'ün, gece yatla Kadıköy ve Fenerbahçe sahillerinde ve Boğaziçi'nde bir gezinti yapması.
1925 - Atatürk'ün, Ankara'ya dönmek üzere Kastamonu'dan otomobille hareketi ve uğurlamaya gelen halka veda konuşması.
Atatürk'ün, Kastamonu dönüşü Çankırı'ya gelişi, Hükümet konağında heyetleri kabulü ve söyledikleri: "...Tekkeler mutlaka kapanmalıdır. Türkiye Cumhuriyeti, her alanda uyarıda bulunacak kudrete sahiptir. Hiçbirimiz tekkelerin uyarmasına muhtaç değiliz. Biz uygarlıktan, bilim ve fenden kuvvet alıyoruz ve ona göre yürüyoruz, başka bir şey tanımayız. Doğru yoldan ayrılmışların amacı, halkı kendinden geçmiş ve aptal yapmaktır. Halbuki halkımız aptal ve kendinden geçmiş olmamaya karar vermiştir. Bunlar basit bir durum gibi görünür; fakat önemi vardır. Biz cihan ailesi içinde uygarız. Her görüş açısından uygarlığın gereklerini uygulayacağız." [Kocatürk]
1924 - Atatürk'ün, Lâtife Hanım'la beraber Dumlupınar'dan Afyon-Eskişehir yoluyla Bursa'ya gelişi.
1922 - "Başkomutan Meydan Muharebesi" (Savaşı)'nın kazanılması.
26 Ağustos - Gazi Mustafa Kemal'in Kocatepe'den Büyük Taarruz'u yönetmesi.
30 Ağustos - Gazi Mustafa Kemal'in Dumlupınar Başkumandanlık Meydan Savaşı'nı kazanması.
1 Eylül - Gazi Mustafa Kemal'in "Ordular! İlk hedefiniz Akdeniz'dir, İleri !" emrini vermesi.
9 Eylül - Türk Ordusu'nun İzmir'e girmesi.
10 Eylül - Gazi Mustafa Kemal'in İzmir'e gelişi.
Kütahya'nın kurtuluşu.
Çivril'in kurtuluşu.
İzmir'e doğru büyük takip başladı. Yunanlılar geçtikleri yerleri yakıp, yıkıyor, harab ediyor.
Türk Ordusunun İzmir yönünde Yunan kuvvetlerini izlemesi.
Atatürk'ün, sabah Genelkurmay Başkanı Fevzi Paşa, Batı Cephesi Komutanı İsmet Paşa, I. Ordu Komutanı Nurettin Paşa ile beraber Adatepe bölgesine giderek muharebe meydanını gezmeleri.(Savaş alanını gezen Mustafa Kemal, yerde yatan ölüleri göstererek, "buna meşru müdafaa için mecbur olduk" dedi. Yerdeki bir Yunan bayrağını da "bir milletin istiklâl alametidir" diyerek yerden kaldırdı).
1921 - Sakarya Zaferi (23 Ağustos-13 Eylül 1921)
1921 - Greeks thrown back at Battle of Sakarya, led by Mustafa Kemal.
1919 - Atatürk'ün, Erzincan'dan Sivas'a hareketi.
1917 - Atatürk'ün, Mareşal Falkenhayn'ın 30 Ağustos 1917 tarihli telgrafına cevabı: "...Haberleşmede izlenen yolun usule uygun olduğu Genel Karargâh'ça da doğrulanmaktadır. Başkomutanlık, gerekli önlemlerin alınması ve sonucun iletilmesini bildirmiştir. Böylece, ordu dürüst hareket etmiştir. Eğer bu konuda sizin en küçük bir üzüntünüz olmuşsa ben daha çok üzüntü duyarım."[Kocatürk]
1916 - Rusların, sabah 16. Kolordu birliklerine taarruzu, 7. ve 8. Tümenlerin asıl mevzileri olan Masalla deresi batısına çekilişi, burada savunmaya devam edişi, bu mevziye yapılan bir düşman taarruzunun başarıyla püskürtülmesi.
Atatürk'ün. 2. Ordu Komutanlığı'na raporu: "...Masalla deresi batısında asıl mevziin sol nefese kadar savunulacağı!"
1915 (Ağustos) - Atatürk'ün, Anafartalar'dan, Madam Corinne'e kartı: "Bana göndermek lütfunda bulunduğunuz kitapları ve hediyeleri aldım. Bunun, beni ne kadar sevindirdiğini tasavvur edemezsiniz."[Kocatürk]

[TEP]

1 EYLÜL - SEPTEMBER 1
Tarihte Bugün - Today in History

https://www.ataturktoday.com/Resim/Canakkale/Canakkale2/EskiCanakkale.jpg
1 Eylül 1928'de harp sahalarını gezen Atatürk
Çanakkale'de şehitlerimize yakışır bir anıt yapılmasını istemiş
https://www.ataturktoday.com/Resimler/1Eylul1924AtaturkBursada_small.jpg (https://www.ataturktoday.com/Resimler/1Eylul1924AtaturkBursada.jpg)
1 Eylül 1924 - Bursa
https://www.ataturktoday.com/Resim/TSK/ata-60_k.jpg
1 Eylül 1925
Şapka ve kıyafet devrimi konuşmalarını yaptığı
Kastamonu seyahati dönüşü Çubuk’ta karşılayanlarla
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto2/1Eylul1925.jpg
1 Eylül 1925
Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal,
Kastamonu'dan Ankara'ya dönüşünde kendisini karşılayanlarla
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto2/1Eylul1925Kastamonu.jpg

1 Eylül 1925
Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal,
Kastamonu'dan Ankara'ya dönüşünde kendisini karşılayanlarla
https://www.ataturktoday.com/AtaturkGunlugu/EylulSeptember/1_files/image002.jpg
1 Eylül 1925
Şapka İnkılabının sonrasında İstanbullu gazeteciler ile birlikte
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto2/1Eylul1925Ankara.jpg

1 Eylül 1925
Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal, Kastamonu'dan dönüşünde Ankara'da
1937 - Atatürk'ün, akşam Sarıyer'de Canlıbalık Gazinosu'na gelişi ve yemeği burada yemesi.
1933 - Denizyolları İşletmeleri, devlet tekeline alındı.
Atatürk'ün, akşamüzeri Yalova'dan motorla Büyükada Yat Kulübüne gelişi, gece tekrar Yalova'ya dönüsü.
1930 - Atatürk'ün, demiryolunun Sivas'a ulaşması nedeniyle Başbakan İsmet (İnönü) Paşa'ya telgrafı: "...Demiryolu ağının Sivas'a ulaşması münasebetiyle bu sahada da elde edilen parlak başarı, milletin yüksek anlayış ve kabiliyetinin ve başkanı bulunduğunuz Hükûmet'in takdire değer çalışmasının eseridir."
1929 - Okullarda Arapça ve Farsça dersleri Maarif Vekaleti tarafından kaldırıldı.
1928 - Atatürk'ün, Dolmabahçe'den Ertuğrul yatı ile Çanakkale'ye gelişi, Vilâyet ve Belediye'yi ziyaret ederek yeni harfler hakkında halkla konuşmaları.
Atatürk'ün, saat 16.00'da Maydos (Eceabat)'a hareket ederek Arıburnu, Conkbayırı ve Anafartalar bölgelerini ziyareti.
1925 - Atatürk'ün, Kastamonu gezisinden Ankara'ya dönüşü, devlet büyükleri tarafından ellerinde şapka olduğu halde karşılanışı ve karşılayıcıları şapkasıyla selâmlaması.
Birinci Tıp Kongresi Ankara'da toplandı.
1924 - Ankara Devlet Konservatuarı'nın temelini oluşturan Musiki Muallim Mektebi Ankara'da açıldı.
1922 - Mustafa Kemal Paşa, Başkomutanlık Meydan Savaşı'nın kazanılması üzerine emrini verdi: Ordular! İlk Hedefiniz Akdeniz'dir, İleri!
Başkumandanlık Meydan Muharebesi, Afyon'a bağlı Dumlupınar köyü yakınında 30 Ağustos 1922'de Türk ve Yunan orduları arasında meydana gelen çatışma. Diğer adı Dumlupınar Meydan Muharebesidir. Başkumandan Mustafa Kemal Paşa tarafından şahsen yönetildiği için Başkumandanlık Meydan Muharebesi olarak anılır. Kurtuluş Savaşı'nın kesin bir Türk zaferiyle sonuçlanmasını sağlayan bu çarpışmanın yıldönümü Türkiye'de ulusal bayram olarak kutlanmaktadır.
Kurtuluş Savaşı'nın son evresi 26 Ağustos 1922'de başlayan Büyük Taarruz ile açılmış ve 9 Eylül 1922'de İzmir'in Yunan işgalinden kurtarılmasıyla sonuçlanmıştır.
1922 - Büyük Taarruz'un yedinci gününde Mustafa Kemal emrini verdi: "Ordular! İlk hedefiniz Akdeniz'dir! İleri!.."
Başkomutan Mustafa Kemal Paşa'nın Türk Ordusu'na beyannamesi:
"Bütün arkadaşlarımın Anadolu'da daha başka meydan muharebeleri verileceğini göz önüne alarak ilerlemesini ve herkesin zihinsel güçlerini, kahramanlık ve vatanseverlik kaynaklarını yarışırcasına göstermeye devam etmesini isterim. ORDULAR! İLK HEDEFİNİZ AKDENİZDİR. İLERİ!"
Atatürk'ün, Türk milletine bildirgesi: "Zalim ve mağrur düşman ordusunun esas unsurları, akıllara dehşet verecek kesinlikle imha edildi. Milletin rey ve iradesine dayanan her işin sonucu, millet için hayır ve mutluluk olduğu açıktır."
Atatürk'ün, ordu hakkındaki sevgi ve güvenini bildiren Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne cevabı: "...Bu selâm ve güvenden duygulanan ve en kıdemsiz erden komutanlarına kadar en yüksek azim ve imanla savaşan ordunun, bağımsızlığımızın savunulması uğrunda namus gereğini yerine getireceğini temin ederim."
Türkiye Büyük Millet Meclisi 2. Başkanı Adnan (Adıvar) Bey'in, cephede bulunan Atatürk'e telgrafı: "Bu telgrafı Valide Hanımefendi'nin yatağının yanında yazıyorum. Kendileriyle beraber hepimiz mesuduz. Sağlıkları, kazandığınız zaferden bir kat daha iyileşmiştir. Milletin derdine çare bulucu olurken, bu muhterem kadının hastalığına da çare oluyorsunuz." [Kocatürk]
Gediz ve Seyitgazi'nin kurtuluşu.
1922 - After the battle which started in Afyonkarahisar-Kocatepe on August 26th, 1922 (and ended in Dumlupınar with victory on August 30th, 1922) Atatürk gave his famous command: "Armies Your First Objective is the Mediterranean, Forward!" in Dumlupınar on September 1st, 1922.
1921 - Sakarya Meydan Muharebesi (Sakarya Zaferi 23 Ağustos-13 Eylül 1921).
Türk birlikleri Çaldağı'nı ele geçirdi ama Yunanlılar karşı saldırıyla kaybettikleri mevzileri geri aldı. Türk kuvvetleri Polatlı yakınlarına doğru çekildi.
Mustafa Kemal hükümet merkezinin Kayseri'ye taşınmasını emretti.
Urfa'nın Suruç ilçesinde yapılan mitingde Kürtlerin ordunun zaferi için herşeyi yapabilecekleri dile getirildi.
Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı'nın, Atatürk'e, Meclis'in orduya güvenini ve teşekkürlerini bildiren telgrafı. [Kocatürk]
Atatürk'ün, Sakarya cephesinden Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne telgrafı: "...En yüksek azim ve imanla muharebe eden ordunun, bağımsızlığımızın savunulması uğrunda namus gereğini yerine getireceğini temin ederim."
1921 - Greeks thrown back at Battle of Sakarya. Battle of Sakarya, led by Mustafa Kemal.
1920 - Bakü'de Doğu Hakları Kurultayının toplanması. (Sona erişi: 7 Eylül 1920)
Doğu Milletleri Kurultayı Azerbaycan'ın Baku kentinde başladı. Ankara hükümeti adına İbrahim Tali Bey'in temsilci olarak katıldığı kurultayda Üçüncü Enternasyonal'in sekreteri Zinovyev konuşmasında, emperyalistlere karşı savaştığı için Mustafa Kemal'e ve Ankara hükümetine yardım edeceklerini söyledi.
1918 - Atatürk'ün, Nablus'taki 7. Ordu Karargâhı'na gelerek komutayı ele alması.
1915 - Atatürk'e, Anafartalar Grubu Komutanlığı'ndaki üstün başarılar nedeniyle "Muharebe Gümüş Liyakat Madalyası" verilişi.Atatürk`un Aldigi Madalyonlar
1915 - Due to his outstanding leadership on the Gallipoli Peninsula, Mustafa Kemal is awarded a silver medal.

[TEP]

2 EYLÜL - SEPTEMBER 2
Tarihte Bugün - Today in History

https://www.ataturktoday.com/AtaturkGunlugu/EylulSeptember/2_files/image002.jpg
2 Eylül 1936
Beylerbeyi Sarayı'nda düzenlenen Balkan Festivali'nde dans ederken
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto2/2-3Eylul1936.jpg

2-3 Eylül 1936
Cumhurbaşkanı Atatürk, Beylerbeyi Sarayı'nda düzenlenen Balkan Festivali'nde
1938 - Bağımsız Hatay Devleti Millet Meclisi'nin ilk toplantısının yapılması. Hatay Millet Meclisi açıldı, cumhurbaşkanlığına Tayfur Sökmen seçildi.
1937 - Atatürk'ün, akşamüzeri Acar motoruyla Florya'dan hareketle Büyükada'da Anadolu Kulübü'ne gelişi, gece Florya'ya dönüşü.
1936 - Atatürk'ün, gece Beylerbeyi Sarayı'nda düzenlenen Balkan Festivali'ni şereflendirmesi.
Atatürk'ün, Beylerbeyi Sarayı'ndaki Balkan Festivali'nde General Kâzım Dirik'e yazdırıp okuttuğu nottan: "...Beşeriyette saadet, işte böyle insanoğullarının birbirine yaklaşması, insanların birbirini sevmesi, hepsinin temiz his ve düşüncelerini birleştirmesiyle olacaktır. Bu geceki birleşik vaziyetimiz, bu insancıl idealin yüksek işaretidir, işte bunun için ev sahibi olarak bütün kıymetli misafirlerimize derin sevinçlerimi ifade ederim."
Atatürk'ün, Beylerbeyi Sarayı'ndaki Balkan Festivali'nde bir Türk çocuğuna yazdırıp okuttuğu nottan: "...Bir millet çok şeyde inkılâp yapabilir ve bunların hepsinde de başarı kazanabilir. Fakat musiki inkılâbıdır ki milletin yüksek gelişiminin belgesidir." [Kocatürk]
1932 - Atatürk'ün, Keriman Halis'in saygı ve teşekkür telgrafına cevabı: "...Donanmış olduğunuz maddî ve manevî kıymet ve fazilet içinde mutlu olmanızı dilerim, kızım!"
1931 - Kelkit Irmağı üzerindeki Akçağıl Köprüsü’nün yapımı tamamlandı.
1930 - Atatürk'ün, Prof. Sadri Maksudi (Arsal) Bey'in "Türk Dili için" adlı kitabına yazdıkları: "Millî his ile dil arasındaki bağ çok kuvvetlidir. Dilin millî ve zengin olması, millî hissin gelişmesinde başlıca etkendir. Türk dili, dillerin en zenginlerindendir; yeter ki bu dil, şuurla işlensin. Ülkesini, yüksek bağımsızlığını korumasını bilen Türk milleti, dilini de yabancı diller boyunduruğundan kurtarmalıdır!"
1929 - Cumhuriyet gazetesi tarafından düzenlenen Güzellik Yarışması'nda Feriha Tevfik Hanını Türkiye Güzeli seçildi.
1928 - Atatürk'ün, Ertuğrul yatı ile Çanakkale'den Gelibolu'ya gelişi, Hükümet Konağı ve Belediye'de yeni harfler hakkında halkla konuşması.
Atatürk'ün, deniz manevraları nedeniyle Donanma Komu*tanı Fahri (Engin) Bey'e tebrik telgrafı: "...Donanmamızın bugün görmüş olduğum düzen ve mükemmeliyetinden çok memnunum ve övünüyorum."
Atatürk'ün, akşam Çanakkale'den İstanbul'a dönüşü.
1925 - Tekke ve zaviyelerin kapatılması ve memurların şapka giymesine karar verildi.
Türbelerin, tekke ve zaviyelerin seddipilmiye sınıfı ve devlet memurları kıyafeti kararnamelerinin ilanı. Tekke ve zaviyelerin kapanması ve tarikatların yasaklanması, din görevlilerinin kıyafetlerinin düzenlenmesini ve memurların şapka giymesini düzenleyen hükümet kararı yayınlanarak, yürürlüğe girdi.
Atatürk'ün, Çankaya'da "Birinci Millî Türk Tıp Kongresi" adına kendisini ziyaret eden heyeti kabulü.
Atatürk'ün, öğleden sonra Mecliste Birinci Millî Türk Tıp Kongresi'ne katılan doktorları, ayrı ayrı tanışarak, kabulü.
Atatürk'ün, öğleden sonra, kabine toplantısına başkanlık edişi.
1922 - Büyük Taarruz, Başkomutan Meydan Muhaberesi ve Büyük Zafer (26 Ağustos - 9 Eylül)
26 Ağustos - Gazi Mustafa Kemal'in Kocatepe'den Büyük Taarruz'u yönetmesi.
30 Ağustos - Gazi Mustafa Kemal'in Dumlupınar Başkumandanlık Meydan Savaşı'nı kazanması.
1 Eylül - Gazi Mustafa Kemal'in "Ordular! İlk hedefiniz Akdeniz'dir, İleri !" emrini vermesi.
9 Eylül - Türk Ordusu'nun İzmir'e girmesi.
10 Eylül - Gazi Mustafa Kemal'in İzmir'e gelişi.
Yunan Hükümeti'nin Türkiye ile mütareke yapılabilmesi için İngiltere'ye aracılık önerisi.
Yunan Ordusu Başkumandanı General Trikopis ile II. Yunan Kolordusu Komutanı General Diyenis ve bazı yüksek rütbeli subayların esir alınması. Türk kuvvetleri Eskişehir ve Dursunbey'e girdi. İzmir'deki ABD konsolosu Yunan ordusunun bitmiş olduğunu, yeniden kurtarılmasının mümkün olmayacağını hükümetine bildirdi.
Atatürk'ün, bugün esir alınan Yunan Generali Trikopis'in kılıcını Kâzım (Özalp) Paşa'ya armağan edişi ve yazısı: "General Trikopis'in eşyası arasında ganimet olarak alınan kılıcını, siz kardeşime takdim ediyorum." [Kocatürk]
Atatürk'ün, İcra Vekilleri Heyeti'ne telgrafı: "...Eskişehir ve Uşak'ın düşmesi haberini bekliyorum."
Eskişehir ve Uşak'ın kurtuluşu.
1921 - Sakarya Meydan Muharebesi (Sakarya Zaferi 23 Ağustos-13 Eylül 1921).
Ahmet İzzet Paşa'nın, Atatürk'e telgrafı: "Görüşlerinizi bize anlatmak üzere yetkili bir temsilcinizi İstanbul'a göndermenizi rica ederim."
1921 - Greeks thrown back at Battle of Sakarya. Battle of Sakarya, led by Mustafa Kemal.
1920 - Simav'ın Yunanlılar tarafından işgali.
Nizip'in Fransızlar tarafından işgali.
1919 - Atatürk'ün, Sivas'a gelişi, candan gösterilerle karşılanması.
Erzurum'dan kongre için hareket eden Mustafa Kemal ve arkadaşları halkın sevgi gösterileri arasında Sivas'a vardı.
1915 - Atatürk'ün, Gelibolu savaşlarında yaralanan ve sakatlanan Osmanlı askerleri için para toplayarak gönderen -Alman*ya'nın İstanbul Elçiliği görevlilerinden- Dr. Ernest Jackh'a teşekkür mektubu: "...Kaderin savurduğu her haşin darbeye bizimle katlanmakla kalmayıp bundan doğan ıstırapları da hafifletmek için akla gelen her yardımı esirgemeyen siz sadık dosta, Fevzi (Çakmak) Bey de selâmlarını ve teşekkürlerini yollar."
Atatürk'ün komuta ettiği Anafartalar Grubu Komutanlığı'nın Kurmay Başkanı Binbaşı İzzettin (Çalışlar) Bey'in, 16. Ko*lordu Kurmay Başkanlığı'na atanması. [Kocatürk]
1915 - (Dardanelles): Dawnay departs for London.

[TEP]

3 EYLÜL - SEPTEMBER 3
Tarihte Bugün - Today in History

https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto2/2-3Eylul1936.jpg

2-3 Eylül 1936
Cumhurbaşkanı Atatürk, Beylerbeyi Sarayı'nda düzenlenen Balkan Festivali'nde
1939 - Ankara Radyo Gazetesi'nin ilk sayısı çıktı.
1938 - Atatürk'ün, Hatay Millet Meclisi'nin açılması ve Devlet Başkanı'nın seçilmesi üzerine Başbakan Celâl Bayar'a telgrafı: "...Cumhuriyet hükümetinin bu başarısını tebrik ederim."
Atatürk'ün, Trans-İran demiryolunun açılış töreni nedeniy*le İran Şahı Rıza Pehlevi'ye tebrik telgrafı.
1935 - Atatürk'ün, akşamüzeri motorla Florya'dan Heybeliada'ya gelerek İsmet İnönü'nün köşküne uğraması, gece Florya'ya dönüşü.
1933 - Kayseri-Ulukışla hattının tamamlanmasıyla, Karadeniz ile Akdeniz'i birbirine bağlayan demiryolu tamamlandı.
Atatürk'ün, Yalova'dan motorla Heybeliada'da Kenetlettin Samı Paşa'nın köşküne gelişi, bir süre istirahatten sonra araba ile adada bir gezintiyi takiben tekrar Yalova'ya dönüşü.
1932 - Atatürk'ün, akşamüzeri motorla Boğaz'da bir gezinti yapması.
1929 - Atatürk'ün, Ertuğrul yatı ile Dolmabahçe'den Yalova'ya geçişi, gece Yalova'dan İstanbul'a dönüşü.
1922 - Büyük Taarruz, Başkomutan Meydan Muhaberesi ve Büyük Zafer (26 Ağustos - 9 Eylül)
Türk Ordusu ilerlemesini sürdürüyor. Emet, Tavşanlı, Kula, Eşme, Sındırgı, Bayramiç ve Burhaniye kurtarıldı.
Yunanlılar Alaşehir yönüne doğru takip edildi.
Selendi'nin kurtuluşu.
Pire'de savaş aleyhtarı miting yapıldı. Hükümetin istifası istendi.
Genelkurmay Başkanı Fevzi Paşa'nın Müşir (Mareşal), Batı Cephesi Komutanı İsmet Paşa'nın Feril (Korgeneral) rütbesine yükselişi.
Atatürk'ün, akşam Uşak'a gelişi.
Esir alınan Yunan komutanları General Trikopis ile General Diyenisin, Uşak'ta Başkomutan Atatürk'ün huzuruna getirilişi ve Atatürk'ün General Trikopis'e söyledikleri: "Vicdanınıza karşı vazifenizi yaptığınıza kani iseniz, içiniz rahat olabilirsiniz! En büyük komutanların bile esir oldukları tarihlerde yazılıdır. Meselâ size Napolyon'u gösterebilirim." [Kocatürk]
Atatürk'ün, icra Vekilleri Heyeti Başkanı Rauf Bey'e telgrafı: "...Esir alman generallerle görüştüm. Kendilerini teselli ve misafir ettim. Alilerine sağlık haberlerini bildirmelerine müsaade ettim."
Batı Cephesi Komutanlığı tarafından, 30 Ağustos 1922'de kazanılan Dumlupınar Muharebesi'ne "Başkomutan Muharebesi" adı verildiğinin bildirilmesi.
Ankara Hükûmeti'nin Paris Temsilcisi Ferit (Tek) Bey'in, 30 Ağustos Zaferi nedeniyle Başkomutan Atatürk'e tebrik telgrafı: "Türkiye'nin Büyük Çocuğu! Azmin, vatanı esaretten kurtardı!"
1921 - Sakarya Savaşı'nda sessiz bir gün. Yunanlılar ilk günden beri 15 kilometre ilerleyebildi. Yer yer süngü savaşları yapıldı.
1921 - Greeks thrown back at Battle of Sakarya. Battle of Sakarya, led by Mustafa Kemal.
1920 - Simav, Yunanlılar tarafından işgal edildi.
Nizip işgal edildi.
1919 - Mustafa Kemal'in, Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti Heyeti Temsiliyesi Başkanlığına seçilmesi.
Dahiliye Nazırı Adil Bey ile Harbiye Nazırı Süleyman Şefik Paşa'nın, Elazığ Valisi Ali Galip'e, Mustafa Kemal Paşa'nın tutuklanması ve Sivas Kongresi'nin engellenmesi hakkında emri.
Atatürk'ün, Harbiye Nezareti tarafından görevinden alınan Ali Fuat Paşa'ya Sivas'tan telgrafı: "Komutayı asla terk etmeyiniz!"
Dahiliye Nazırı Adil Bey'le Harbiye Nazırı Süleyman Şefik Paşa'nın, Ali Galip'e "Derhal Elaziz (Elazığ)'den Sivas'a hareketle Atatürk'ün tutuklanması ve Sivas Kongresi'ne mani olunması hakkında" telgrafı.
İstanbul hükümeti Ali Galip Bey'den aşiretlerden oluşacak bir silahlı birlik kurarak kongreyi basıp, dağıtmasını ve orada bulunanları tutuklayıp, İstanbul'a göndermesini istedi. Ancak bu emri ihtiva eden telgraf Sivas'ta Mustafa Kemal tarafından öğrenildi.
1917 - Almanlar'ın Riga'ya girişi.
Guynemer'in ölümü.
1916 - Almanlar'ın Darüsselam'da teslim olması.
Müttefiklerin Makedonya'ya saldırması.
İngiliz tanklarının ilk kez Flers'de kullanılması.
1914 - Ruslar'ın Lvov'u alması. Marne savaşı
Falkenhayn, Moltke'nin yerine geçti.
Almanlar'ın Flanders'a saldırıya geçmeleri (Course a la mer).
Papa Puis X'in ölümü, yerine Benedictus XV. seçilmesi.
1908 - Türkiye'deki ilk haftalık mizah dergisi Kalem yayımlanmaya başlandı.

[TEP]

4 EYLÜL - SEPTEMBER 4
Tarihte Bugün - Today in History

https://www.ataturktoday.com/AtaturkGunlugu/eylulseptember/4_files/image002.jpg
4 Eylül 1919
Sivas Kongresi
https://www.ataturktoday.com/Resim/TSK/ata-125_k.jpg
4 Eylül 1936
İngiltere Kralı VIII. Edward’la İstanbul’u gezerken
https://www.ataturktoday.com/Resim/TSK/ata-126_k.jpg
4 Eylül 1936
İngiltere Kralı VIII. Edward’la İstanbul’u gezerken
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto3/r98.jpg
4 Eylül 1936
İngiltere Kralı VIII. Edward' ı Dolmabahçe Sarayı rıhtımında karşılarken

Atatürk welcomes King Edward VIII of the U.K. at Dolmabahçe Palace (Sept. 4 1936)
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto2/4Eylul1936KralEdward.jpg
4 Eylül 1936
Cumhurbaşkanı Atatürk, İngiltere Kralı Edward ile Dolmabahçe Sarayı'ndan içeri girerken
1939 - Tüm gıda maddelerine ihraç yasağı kondu.
1938 - Atatürk'ün, Hatay Devlet Başkanlığı'na seçilen Tayfur Sökmen'e tebrik telgrafı: "Hatay'daki çalışmalarınızda başarınızı temenni eder ve Hatay'ın yeni idare altında pek çok saadet ve refahlar görmesini yürekten temenni ederim."
1936 - İngiltere Kral'ı Edward VIII'in İstanbul'da Atatürk'ü ziyareti.
Atatürk'ün, İstanbul'a gelen İngiliz Kralı VIII. Edward'ı Tophane rıhtımında karşılayışı.
Atatürk'ün, öğleden sonra Dolmabahçe Sarayı'nda İngiliz Kralı VIII. Edward'ı kabulü (Kabul ve görüşme esnasında İngiltere Büyükelçisi Percy Loraine de hazır bulunmuştur). [Kocatürk]
Atatürk'ün, saat 18.30'da beraberinde İsmet İnönü, Tevfik Rüştü Araş, Londra Büyükelçisi Fethi Okyar ve Dışişleri Bakanlığı Genel Sekreteri Cevat Açıkalın olmak üzeri İngiltere Kralı VIII. Edward'ın yatında verilen kokteyl'e gidişi.
1935 - İstanbul telefon şirketi hükümet adına işletilmeye başlandı.
1934 - Atatürk'ün, Almanya Cumhurbaşkanlığı'na seçilmesi nedeniyle Adolf Hitler'e tebrik telgrafı.
1932 - Dünya Barış Konferansı Viyana'da toplandı.
Atatürk'ün, akşamüzeri Dolmabahçe Sarayı'nda Başbakan İsmet Paşa ve Meclis Başkanı Kâzım (Özalp) Paşa'yı kabulü.
1929 - Atatürk'ün, Söğütlü yatı ile Boğaziçi'nde bir gezinti yapması.
1928 - Atatürk'ün, Galatasaray Kulübü Başkanı Necmettin (Sadak) Bey'e mektubu: "Mektubunuzu aldım. Türk gençliğinin spor sahasında gösterdiği kabiliyet ve faydalı faaliyeti takdirle görüyor ve izliyorum."
1927 - Atatürk'ün, Dolmabahçe Sarayı'nda Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı Kâzım (Özalp) Paşa'yı kabulü.
1922 - Büyük Taarruz, Başkomutan Meydan Muhaberesi ve Büyük Zafer (26 Ağustos - 9 Eylül).
26 Ağustos - Gazi Mustafa Kemal'in Kocatepe'den Büyük Taarruz'u yönetmesi.
30 Ağustos - Gazi Mustafa Kemal'in Dumlupınar Başkumandanlık Meydan Savaşı'nı kazanması.
1 Eylül - Gazi Mustafa Kemal'in "Ordular! İlk hedefiniz Akdeniz'dir, İleri !" emrini vermesi.
9 Eylül - Türk Ordusu'nun İzmir'e girmesi.
10 Eylül - Gazi Mustafa Kemal'in İzmir'e gelişi.
Türk Ordusu İzmir yolunda hızla ilerliyor, İsmet Paşa, İzmir'in kesinlikle tahrip edilmeden kurtarılmasını emretti.
Yunan birlikleri Alaşehir'i yaktı, geri çekilme devam ediyor. Yunan 13. Tümeni Salihli'ye vardı.
İcra Vekilleri Heyeti Başkanı Rauf Bey'in, cephede bulunan Başkomutan Atatürk'e, İstanbul'daki İtilâf Devletleri temsilcilerinin mütareke isteğini bildiren telgrafı.
Bozüyük, Söğüt, Demirci, Kula, Sarıgöl, Buldan'ın kurtuluşu.
Atatürk'ün, akşam Eşme'ye gelişi.
1921 - Sakarya Meydan Muharebesi (Sakarya Zaferi 23 Ağustos-13 Eylül 1921)
1921 - Greeks thrown back at Battle of Sakarya. Battle of Sakarya, led by Mustafa Kemal.
1920 - Cami Bey'in (Baykut) Ankara Hükümeti'nin Roma temsilciliğine atanması (1922 yılında ayrılmıştır)
Dahiliye vekilliğine Tokat mebusu Nazım Bey seçildi. Bakü'deki Doğu Halkları Kurultayı'nda Ankara'nın temsilcisi İbrahim Tali Bey bir konuşma yaparak Anadolu'daki milli hareketin bir burjuva hareketi olmadığını belirtti. Kurultayda Enver Paşa'nın bildirisi de okundu.
1919 - Gazi Mustafa Kemal Paşa, Sivas Kongresi'ni açtı.
Sivas Kongresi'nin toplanması. Atatürk'ün Sivas Kongresi Başkanlığı'na seçilmesi.

"Ya istiklal, ya ölüm."
Milletin ve önayak olan kararlığı bütün dünyaya yüksek sesle ilan edilir: "Ya istiklal, ya ölüm."
Sivas Kongresi'nin, Atatürk'ün konuşması ile açılışı: "...Vatan ve milletin kurtuluşunu amaçlayan zorlayıcı sebepler, sizleri bunca zahmet ve engel karşısında Sivas'ta topladı. Yiğitçesine azminizi tebrik ve hoş geldiniz demekle bahtiyarlığımı sunarım. Millî Meclisin henüz toplanmamış olduğu bir sırada baskı altına alınmış ve bağımsızlığını kaybetmiş olan Hükümet Merkezi'nin kendi başına kanunsuz bir kararı veyahut millî emellere aykırı bazı dış tekliflere boyun eğme gibi olupbittilerin ihtimaline karşı Erzurum ve Sivas Kongrelerinin millîruhu temsilen ve birbirini izleyerek toplanması, şüphesiz ki, kurtuluşa götüren iyi bir işarettir."
İlk gün 28 delegenin bulunduğu toplantıda kongre reisliğine seçilen Mustafa Kemal, işgallere karşı çıkmayan hükümeti kınayarak milli güçlerin biraraya gelmesini istedi. 4-11 Eylül tarihleri arasında Sivas Kongresi vatanın kurtuluşu için izlenecek yolun belirlenmesini sağladı.
Kongre ile ilgili haberler sansür nedeniyle İstanbul basınında yer almadı.
Demirci Mehmet Efe'nin Aydın ve havalisinin Kuvay-ı Milliye kumandanı oluşu.
1919 - CHP 1. Kurultay
Sivas Kongresi'nde, ulusun kurtuluş ve bağımsızlık mücadelesinde Anadolu'nun çeşitli yörelerinde kurulmuş bulunan dernekler "Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti" adı altında birleştiler. Amaç, kurtuluş savaşını örgütlemek ve yönetmektir. Mustafa Kemal başkanlığında 16 kişilik bir "Heyet-i Temsiliye" oluşturuldu. Türkiye Cumhuriyeti'nin temellerinin atıldığı Sivas Kongresi, aynı zamanda CHP'nin de ilk kongresi olarak kabul edilmektedir. CHP'nin kuruluşu, bu kongre ile filizlenmişti. Bu nedenle, CHP için "Devlet kuran parti" tanımlaması yapılmaktadır.
1919 - First day of the meeting of the Nationalist congress in Sivas.

Mustafa Kemal is elected Chairman of the Sivas Congress and becomes the leader of the countrywide resistance organization.
The Sivas Congress was an assembly of the Turkish National Movement held between September 4 and September 11 1919 in the city of Sivas, in central-eastern Turkey. The Congress united delegates from all Anatolian provinces of the Ottoman Empire. At the time of the convention, Istanbul, as well as many provincial cities and regions, were under foreign occupation. The call for the congress had been issued by Mustafa Kemal. During the Sivas Congress, a number of vital decisions were taken which contributed to shaping the future course of the Turkish War of Independence.
1916 - Atatürk'ün, Kurmay Başkanı İzzettin (Çalışlar) Bey'le beraber öğleden sonra, Sivritepe'de 8. Tümen cephesinde incelemelerde bulunması.
1915 - Atatürk'ün, Anafartalar'da 4. ve 8. Tümen cephelerine giderek incelemelerde bulunması.
Başkomutan Vekili Enver Paşa'nın, 5. Ordu Komutanı Liman von Sanders'in -Anafartalar Grubu'ndaki yeni düzenleme ile ilgili- 29 Ağustos 1915 tarihli önerisine cevabı: "Anafartalar Grubu'nun devamını, bu grup içindeki tümenlerin şimdilik yalnız 2. ve 15. Kolordularıoluşturmasını ve Grup Komutanlığı'nın 16. Kolordu Komutanı Mustafa Kemal Bey tarafından yapılmasını, yüksek öneriniz uyarınca uygun gördüm." [Kocatürk]
1914 - Osmanlı Devleti'nin kapitülasyonları kaldırdığını ilan etmesi.

[TEP]

5 EYLÜL - SEPTEMBER 5
Tarihte Bugün - Today in History

https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto3/r24.jpg
Atatürk, Sivas Kongresi günlerinde arkadaşlarıyla

Atatürk, during the Sivas Congress with his companions
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto2/4-11Eylul1919.jpg
Mustafa Kemal, Heyet-i Temsiliye üyesi arkadaşları Hüseyin Rauf (Orbay)
ve Bekir Sami (Kunduh) beyler ile Sivas'ta
(4-11 Eylül 1919)
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto3/r25.jpg
4-11 Eylül 1919
Mustafa Kemal, Sivas Kongresi esnasında
Sivas'taki Kongre Binası önünde eski Bahriye Nazırı
Hüseyin Rauf Orbay ile birlikte

Atatürk standing in front of the Sivas Congress Building
with Hüseyin Rauf Orbay, the former Secretary of the Navy
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto3/r27.jpg
Atatürk, Sivas Kongresi günlerinde Tümen Komutanı C. Cahit Toydemir ile birlikte

Atatürk with lieutenant C. Cahit Toydemir, the Division Commander, during the Sivas Congress
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto3/r26.jpg
Atatürk, Sivas Kongresi günlerinde

Atatürk, during the days of the Sivas Congress
1938 - Atatürk Dolmabahçe Sarayı'nda kendi el yazısıyla vasiyetnamesini yazdı.
Atatürk'ün, Dolmabahçe Sarayı'nda vasiyetini yazması: "Sahip olduğum bütün para ve hisse senetleriyle Çankaya'daki taşınır ve taşınmaz mallarımı Cumhuriyet Halk Partisi'ne aşağıdaki şartlarla, terk ve vasiyet ediyorum: 1 - Para ve hisse senetleri, şimdiki gibi, İş Bankasıtarafından faizlendirilecektir. 2 - Her seneki faizden, bana nispetleri şerefi saklı kaldıkça, yaşadıkları müddetçe, Makbule'ye ayda bin, Afet'e 800, Sabiha Gökçen'e 600, Ülkü'ye 200 lira ve Rukiye ile Nebile'ye şimdiki yüzer lira verilecektir. 3- Sabiha Gökçen'e bir ev de alınabilecek ayrıca para verilecektir. 4- Makbule'nin yaşadığı müddetçe Çankaya'da oturduğu ev de emrinde kalacaktır. 5- İsmet İnönü'nün çocuklarına yüksek öğrenimlerini tamamlamaları için muhtaç olacakları yardım yapılacaktır. 6- Her sene faizden arta kalan miktar yarıyarıya, Türk Tarih ve Dil Kurumlarına tahsis edilecektir." (Vasiyetname, 6 Eylül 1938 günü Dolmabahçe Sarayı'na çağrılan İstanbul Altıncı Noteri'ne Atatürk tarafından teslim edilmiştir. Vasiyetnamenin Ankara Üçüncü Sulh Hukuk Hakimliği'nce açılışı: 28 Kasım 1938).[Kocatürk]
1937 - Atatürk'ün, akşamüzeri Acar motoruyla Adalar yönünde bir gezinti yapması, Büyükada'ya uğraması, geceyi motorda geçirmesi.
1936 - Atatürk'ün, Dolmabahçe Sarayı'nda bazı Türk Dil Kurumu üyeleriyle çalışma yapması.
1933 - Atatürk'ün, Yalova'dan Ertuğrul yatı ile İstanbul'a hareketi. Geceyi yatta geçirmiştir.
1932 - Atatürk'ün, İstiklâl Caddesi'nde İpekiş Mağazası'nı ziyareti ve üretilen kumaşların niteliği hakkında bilgi alışı.
1930 - Serbest Cumhuriyet Fırkası'nın önderi Ali Fethi Bey'in İzmir'e gelişi sırasında olaylar oldu.
Halk Fırkası'nın binası taşlandı. Olaylar sırsında iki kişi öldü, yaralananlar oldu.
Serbest Cumhuriyet Fırkası lideri Fethi Bey'in 4 Eylül'de İzmir'e gelişinden sonra, bazı kişiler gösteri yaparak Cumhuriyet Halk Fırkası binasını ve Anadolu gazetesi idarehanesini taşladılar.
Atatürk'ün, Yalova'dan İstanbul'a dönüşü.
1923 - Fethi Bey (Okyar) hükümetin icra programını mecliste okudu.
Atatürk'ün, Çankaya'da İleri gazetesi muharriri Suphi Nuri (İleri) ile görüşmesi ve söyledikleri: "...Ordu vazifesini yaptı. Memleketin bilim ve kültür adamları, memurları, milletvekilleri, iş adamları devleti idare mevkiine geçtiler. Kendilerini göstersinler. Bu vatanı hür ve mutlu bir hale getirsinler!"
Atatürk'ün, öğleden sonra Meclis'teki başkanlık odasında Makedonyalılar Cemiyeti üyesi ihsan Bey'i kabulü ve değişim yolu ile gelecek soydaşlarımız hakkında görüşmesi. [Kocatürk]
1922 - Büyük Taarruz, Başkomutan Meydan Muhaberesi ve Büyük Zafer (26 Ağustos - 9 Eylül).
26 Ağustos - Gazi Mustafa Kemal'in Kocatepe'den Büyük Taarruz'u yönetmesi.
30 Ağustos - Gazi Mustafa Kemal'in Dumlupınar Başkumandanlık Meydan Savaşı'nı kazanması.
1 Eylül - Gazi Mustafa Kemal'in "Ordular! İlk hedefiniz Akdeniz'dir, İleri !" emrini vermesi.
9 Eylül - Türk Ordusu'nun İzmir'e girmesi.
10 Eylül - Gazi Mustafa Kemal'in İzmir'e gelişi.
Türk birlikler,Yunanlıların Milne hattını tutmadan, korudukları mevzileri ele geçirmeye başladı. Alaşehir, tamamen yakılmış ve tahrib edilmiş olarak ele geçirildi.
Gördes, Salihli, Susurluk, Bilecik, Bozöyük, Simav, Ödemiş ve Kuyucak kurtarıldı. Yörük Ali'nin müfrezeleri Nazilli'ye girdi.
Yunan hükümeti Yunan Küçük Asya Ordusu Komutanı Hacıanesti'nin yerine Trikopis'i atadı. Ama Trikopis'in esir düştüğü öğrenilince onun da yerine Polimenekos getirildi.
Yunanlılar İzmir'i boşaltmaya başladı.
Nazilli, Simav, Salihli, Ödemiş, Alaşehir, Gördes, Pazaryeri'nin kurtuluşu.
Atatürk'ün, Vekiller Heyeti'nin 4 Eylül 1922 tarihli telgrafına cevabı: "Anadolu'daki Yunan ordusu kesin şekilde mağlup edilmiştir. Anadolu için herhangi bir görüşmeye gerek kalmamıştır. Mütareke, ancak Trakya için söz konusu olabilir." [Kocatürk]
Fransız Mareşali Lyautey'in, Atatürk ve İsmet Paşa'ya iletilmek üzere, Paris'te Ankara Hükûmeti'nin Paris Temsilcisi Ferit (Tek) Bey'e 30 Ağustos 1922 zaferini kutlayan yazısı.
Hindistan Merkez Hilâfet Komitesi Başkanı Chotani'nin, Bombay'dan -Atatürk'e iletilmek üzere- Ankara Hükûmeti'nin Paris Temsilcisi Ferit (Tek) Bey'e 30 Ağustos Zaferi'ni kutlayan telgrafı.
İngiliz Yüksek Komiseri Rumbold'un, İngiltere Dışişleri Bakanı Lord Curzon'a telgrafı: "Yüksek Komiserler, İzmir'de Kemalist kuvvetlerle çatışmaktan sakınmak gerektiği kanısında."
1921 - Sakarya Meydan Muharebesi (Sakarya Zaferi 23 Ağustos-13 Eylül 1921)
Haymana ve Eski Polatlı arasından başlayan Yunan saldırısı püskürtüldü. Başkomutan Papulas, Türklerin yenildiğini ilan etti.
Atatürk'ün, cepheden Fransız kadın gazeteci Berthe Georges-Gaulis'e mektubu: "...Askerlerimizin kahramanlığı ve bütün milletin hayranlığa değer bir bağlılıkla bana tam destek olması sayesinde, Yunan istilâcılarını sonunda yurdumdan kovacağımı kuvvetle umuyorum."[Kocatürk]
1921 - Greeks thrown back at Battle of Sakarya. Battle of Sakarya, led by Mustafa Kemal.
1920 - TBMM 'nde "Nisab-ı Müzakere Kanunu" kabul edildi.
İkinci Yozgat Ayaklanması. (Bastırılması 30 Aralık 1920)
Gediz'in Yunanlılar tarafından işgali.
Yalova'nın işgali.
Kandıra'nın kurtuluşu.
Galip Kemali (Söylemezoğlu) Bey'in, Roma'dan Atatürk'e mektubu.
1919 - Sıvas Kongresi.

4-11 Eylül tarihleri arasında Sivas Kongresi vatanın kurtuluşu için izlenecek yolun belirlenmesini sağladı.
1919 - Nationalist congress meets in Sivas. Mustafa Kemal becomes Chairman of the Sivas Congress, and leads the countrywide resistance organization.
The Sivas Congress was an assembly of the Turkish National Movement held between September 4 and September 11 1919 in the city of Sivas, in central-eastern Turkey. The Congress united delegates from all Anatolian provinces of the Ottoman Empire. At the time of the convention, Istanbul, as well as many provincial cities and regions, were under foreign occupation. The call for the congress had been issued by Mustafa Kemal. During the Sivas Congress, a number of vital decisions were taken which contributed to shaping the future course of the Turkish War of Independence.

[TEP]

6 EYLÜL - SEPTEMBER 6
Tarihte Bugün - Today in History


https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto2/6Eylul1936.jpg

6 Eylül 1936
Cumhurbaşkanı Atatürk, İngiltere Kralı Edward ile Ertuğrul Yatı'nda
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto2/4-11Eylul1919.jpg
Mustafa Kemal, Heyet-i Temsiliye üyesi arkadaşları Hüseyin Rauf (Orbay)
ve Bekir Sami (Kunduh) beyler ile Sivas'ta
(4-11 Eylül 1919)
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto3/r24.jpg
Atatürk, Sivas Kongresi günlerinde arkadaşlarıyla

Atatürk, during the Sivas Congress with his companions
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto3/r25.jpg
4-11 Eylül 1919
Mustafa Kemal, Sivas Kongresi esnasında
Sivas'taki Kongre Binası önünde eski Bahriye Nazırı
Hüseyin Rauf Orbay ile birlikte

Atatürk standing in front of the Sivas Congress Building
with Hüseyin Rauf Orbay, the former Secretary of the Navy
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto3/r27.jpg
Atatürk, Sivas Kongresi günlerinde Tümen Komutanı C. Cahit Toydemir ile birlikte

Atatürk with lieutenant C. Cahit Toydemir, the Division Commander, during the Sivas Congress
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto3/r26.jpg
Atatürk, Sivas Kongresi günlerinde

Atatürk, during the days of the Sivas Congress1939 - Erzurum'a ilk tren girdi.
1938 - Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulu kuruldu.
Atatürk'ün, -5 Eylül 1938 tarihli- vasiyetini, Dolmabahçe Sarayı'na çağırdığı İstanbul Altıncı Noteri İsmail Kunter'e teslimi ve söyledikleri: "Bu benim vasiyetimdir. Gerektiği zaman lütfen kanunî muamelesini yaparsınız!"
Prof. Dr. Fiessinger'in, Paris'ten dördüncü defa gelişi ve Dolmabahçe Sarayı'nda Atatürk'ü muayenesi.
1937 - Atatürk'ün, saat 9.30'da Acar motorundan Florya Köşkü'ne geçişi.
Atatürk'ün, saat 17.30'de Yeşilköy Hava Alanı'na gelerek, Bükreş'teki Uluslararası Arkeoloji Kongresi'nden dönen Afet (İnan) Hanım'ı karşılaması.
1936 - Atatürk'ün, İngiliz Kralı VIII. Edward'la beraber Ertuğrul yatından, Moda'da düzenlenen deniz yarışlarını izlemesi.
Atatürk'ün, gece Sirkeci istasyonundan İngiliz Kralı VIII. Edward'ı uğurlaması.
1934 - Atatürk'ün, gece Büyükada'da Kızılay Balosu'nu şereflendirmesi.
1933 - Atatürk'ün sabah Yalova'dan İstanbul'a dönüşü.
1932 - Atatürk'ün, akşamüzeri Sakarya motoru ile Büyükdere'ye kadar bir gezinti yapması.
1931 - Atatürk'ün, Yalova'dan Ertuğrul yatı ile Büyükada'ya gelişi, Yat Kulüp'te bir süre kalışı, tekrar Yalova'ya dönüşü.
1930 - Atatürk'ün, İstanbul'da bir gezinti yapması, Gülhane Parkı'nda halk arasında bir süre dinlenişi, akşam üzeri Dolmabahçe Sarayı'na dönüşü.
1929 - Atatürk'ün, akşam Sakarya motoru ile Boğaziçi'nde bir deniz gezintisi yapması.
1922 - Büyük Taarruz, Başkomutan Meydan Muhaberesi ve Büyük Zafer (26 Ağustos - 9 Eylül).
26 Ağustos - Gazi Mustafa Kemal'in Kocatepe'den Büyük Taarruz'u yönetmesi.
30 Ağustos - Gazi Mustafa Kemal'in Dumlupınar Başkumandanlık Meydan Savaşı'nı kazanması.
1 Eylül - Gazi Mustafa Kemal'in "Ordular! İlk hedefiniz Akdeniz'dir, İleri !" emrini vermesi.
9 Eylül - Türk Ordusu'nun İzmir'e girmesi.
10 Eylül - Gazi Mustafa Kemal'in İzmir'e gelişi.
Balıkesir, Yunan işgalinden kurtuldu. İnegöl, Yunan işgalinden kurtuldu.
Geri çekilme devam ediyor. Yunan birlikleri Manisa'yı yaktı. Ahmetli, Akhisar, Balıkesir, Bilecik, Gönen, Söke, İnegöl, Soma, Kırkağaç, Balya, Kuşadası, Tire, Bayındır, Pazarcık, Ahmetli, Savaştepe ve Domaniç kurtarıldı.
Bursa düştüğü zaman meclis kürsüsüne konulan siyah örtü, Büyük Millet Meclisi kararıyla kaldırıldı.
10 Temmuz 1920 günü, Meclis kürsüsüne örtülen siyah örtünün "BÜYÜK ZAFER" üzerine kaldırılması hakkında TBMM kararı.
Fethi (Okyar) Bey'in, Londra'dan Atatürk'e telgrafı: "İngiltere acele mütareke istiyor. Trakya'nın alınması, azınlıkların değiştirilmesi, harp tazminatı, ülkede yapılan tahriplerintamiri istenmelidir."
Ankara Hükûmeti'nin Tiflis Temsilcisi Ahmet Muhtar Bey'in 30 Ağustos Zaferi nedeniyle Atatürk'e tebrik telgrafı.
Ukrayna Sovyet Hükûmeti'nin, Atatürk'e 30 Ağustos Zaferini kutlayan telgrafı.
1922 (6-7) - İstanbul'da İngiliz Orduları Başkomutanı General Harington'un, İngiltere Savunma Bakanlığı'na telgrafı: "...Durum vahim. Ateşkes için kaybedilecek zaman yok. Yunanlı, Anadolu'dan kaçıp gitmekten başka bir şey düşünmüyor!"
1921 - Sakarya Meydan Muharebesi(Sakarya Zaferi 23 Ağustos-13 Eylül 1921)
Atatürk'ün, "İttihat ve Terakki Kongresi" adıyla Batum'da bir toplantı yanılmasına ön ayak olanlardan Halil (Kut) Paşa hakkında Kâzım Karabekir'e telgrafı: "Halil Paşa hakkında uygun gördüğünüz işlemi uygulayınız. Bu işlemin sorumluluğuna ben de Vekiller Heyeti ve Meclis'e karşı katılıyorum."
1921 - Greeks thrown back at Battle of Sakarya. Battle of Sakarya, led by Mustafa Kemal.
1920 - Refet Bey İçişleri Bakanı oldu.
1919 - Sıvas Kongresi.

4-11 Eylül tarihleri arasında Sivas Kongresi vatanın kurtuluşu için izlenecek yolun belirlenmesini sağladı.

1919 - Nationalist congress meets in Sivas. Mustafa Kemal becomes Chairman of the Sivas Congress, and leads the countrywide resistance organization.
The Sivas Congress was an assembly of the Turkish National Movement held between September 4 and September 11 1919 in the city of Sivas, in central-eastern Turkey. The Congress united delegates from all Anatolian provinces of the Ottoman Empire. At the time of the convention, Istanbul, as well as many provincial cities and regions, were under foreign occupation. The call for the congress had been issued by Mustafa Kemal. During the Sivas Congress, a number of vital decisions were taken which contributed to shaping the future course of the Turkish War of Independence.
1917 - Başkomutan Vekili Enver Paşa'nın, Atatürk'e telgrafı: "...Aşiretler meselesi hakkında 7. Ordu'nun bana bilgi vermesi doğru ve elde mevcut talimata uygun olduğuna herhalde Mareşal Falkenhayn Paşa Hazretleri de kanaat getirmişlerdir. Bu konuda kendisine tebligat yapılmıştır."
1915 - Bulgaristan, İttifak Devletleri'yle antlaşma imzaladı ve I. Dünya Savaşı'na dahil oldu.
1915 - Bulgarians agree to invade Serbia in conjunction with Germans and Austrians.
1910 - Atatürk'ün, Selanik'te 3. Ordu Subay Talimgahı Komutanlığıma atanması.
(Bu tarih Erden, s. 11'de 6 Eylül 1909; K.A., s.868'de 4 Ey*lül 1910; A.H.E., s.47'de 6 Haziran 1910 olarak verilmiştir). (Bu olay esnasında Selanik'te bulunan Behiç Erkin hatıralarında, Atatürk'ün isteği ile olan bu atamanın orduca önerilmesine rağmen, rütbesinin küçüklüğü gerekçe gösterilerek yerine getirilmediğini, komutanlığa bir Alman yarbayının gönderildiğini ifade etmektedir.
Kaynak: Kocatürk
1910 - 6 Eylül 1910 Tarihinde 3 ncü Ordu Zabitan Talimgahı Kumandanlığı'na ve sene-i mezkûre teşrinievvelinde tekrar mezkûr 3 ncü Ordu Erkân-ı Harbiyesine ve bilahara Kânunusâni zarfında 5 nci Kolordu Erkân-ı Harbiyesine tayin buyrulmuştur.
1909 - Mustafa Kemal'in Selanik'te III. Ordu Piyade Subay Talimgahı Komutanı olması.
(Aynı yıl içinde Kolağası rütbesiyle 38. Piyade Alayı Komutanı olmuştur.)

[TEP]

7 EYLÜL - SEPTEMBER 7
Tarihte Bugün - Today in History

https://www.ataturktoday.com/Resimler/7Eylul1932_small1.jpg (https://www.ataturktoday.com/Resimler/7Eylul1932.jpg)
7 Eylül 1932
Atatürk, şehir gezisi yapmak üzere Dolmabahçe Sarayı'ndan ayrılırken



https://www.ataturktoday.com/Resim/TSK/ata-25_k.jpg
Sivas Kongresi günlerinde
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto2/4-11Eylul1919.jpg
Mustafa Kemal, Heyet-i Temsiliye üyesi arkadaşları Hüseyin Rauf (Orbay)
ve Bekir Sami (Kunduh) beyler ile Sivas'ta
(4-11 Eylül 1919)
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto2/4-11Eylul1919SivasKongresiGunlerinde.jpg

Mustafa Kemal, Hüseyin Rauf (Orbay) Bey ile Sivas Kongresi günlerinde
(4-11 Eylül 1919)1938 - Hatay Devleti Anayasası kabul edildi. Başbakan Abdurrahman Melek, "Programımızın ruhu ve esası Kemalizm rejimi ve bütün icabatıdır" dedi.
Atatürk'ün, kendisine Meclisin ve Hatay halkının minnet ve bağlılıklarını bildiren Hatay Millet Meclisi Başkanı Abdülgani Türkmen'in telgrafına cevabı: "...Hatay Millet Meclisi'ne başladığı mühim vazifede başarılar ve Hatay halkına yeni idare altında saadetler dilerim."
Atatürk'e, Prof. Dr. Mim Kemal Öke tarafından birinci defa karın ponksiyonu yapılarak toplanan mayi(su)'in dışarı alınması (bu işlem sırasında Prof. Dr. Fiessinger de hazır bulunmuştur).[Kocatürk]
1936 - Atatürk'ün, Dolmabahçe Sarayı'nda Irak Dışişleri Bakanı Nuri Sait Paşa ve Irak Elçisi Naci Şevket'i kabulü.
Atatürk'ün, İngiliz Kralı VIII. Edward'ın Türkiye topraklarından ayrılırken gönderdiği teşekkür telgrafına cevabı: "Majesteleri bütün kalpleri kendisine çekmiştir. Ben, şahsen bu cazibeyi bütün genişliği ile hissetmenin büyük zevkini duydum." (Bu ziyaretten sonra, İngiliz Kralı Edward ABD'li Wallis Simpson ile evlenebilmek için tahttan çekilme kararı vermiştir ve böylece kendi isteğiyle tahtı bırakan ilk İngiliz hükümdarı olmuştur).
1936 - After the departure of King Edward VIII of England from Istanbul on September 4, Ataturk sends a warm telegraph to the King. (King Edward's visit to Turkey was followed by a constitutional crisis in England due to his desire to marry his mistress, Mrs. Wallis Simpson, a twice-divorced American socialite. In the summer, the King eschewed the traditional prolonged stay at Balmoral, and instead he and Mrs. Simpson travelled together in the Eastern Mediterranean onboard the steam yacht, Nahlin. The cruise and the King's trip were widely covered in the American and continental European press. By October, it was apparent that Edward intended to marry Mrs. Simpson, as soon as she was free to marry. The crisis came to a head as Mrs. Simpson filed for divorce from her husband. On December 10, 1936, King Edward VIII submitted his abdication).
1933 - Atatürk'ün aksam trenle İstanbul'dan Ankara'ya hareketi.
1932 - Atatürk'ün, akşamüzeri Dolmabahçe'den otomobille Florya'ya gidişi, dönüşünde Edirne'den gelen posta trenine binerek yolcular arasında saat 20.30'da Sirkeci istasyonuna gelişi.
Atatürk'ün, akşam Ayazpaşa Park Otel'e gelerek yemeği burada yemesi, geç saatlerde Dolmabahçe Sarayı'na dönüşü.
1929 - Atatürk'ün, Ayasofya Camii ve Topkapı Sarayı'nda incelemelerde bulunması, daha sonra Dolmabahçe Sarayı'na dönüşü.
1927 - Atatürk'ün, milletvekili seçimini takiben millete bildirgesi: "...Evlâtlarının serbest reyleriyle memleketin mukadderatını kalben güven beslediği ellere bırakan Türkiye, millî ülküsünde ısrar ve millî çalışmalarında sarsılmaz birlikte muhterem ve kuvvetli bir varlık olduğunu bir kere daha göstermiş oluyor."
1923 - İkdam, Akşam, İleri, Tercüman-ı Hakikat, Tevhid-i Efkar, Tanin, Vatan ve Vakit gazeteleri, dizgici grevi nedeniyle çıkamayınca ortaklaşa "Müşterek" gazetesini yayımlamaya başladı. "Müşterek" gazete iki hafta çıktı.
1922 - Büyük Taarruz, Başkomutan Meydan Muhaberesi ve Büyük Zafer (26 Ağustos - 9 Eylül).
26 Ağustos - Gazi Mustafa Kemal'in Kocatepe'den Büyük Taarruz'u yönetmesi.
30 Ağustos - Gazi Mustafa Kemal'in Dumlupınar Başkumandanlık Meydan Savaşı'nı kazanması.
1 Eylül - Gazi Mustafa Kemal'in "Ordular! İlk hedefiniz Akdeniz'dir, İleri !" emrini vermesi.
9 Eylül - Türk Ordusu'nun İzmir'e girmesi.
10 Eylül - Gazi Mustafa Kemal'in İzmir'e gelişi.
Yunan birlikleri Nif (Kemalpaşa) hattına doğru çekilmeye devam etti. Yunanistan'dan gelen takviye kuvvetlerindeki erler İzmir'de karaya çıkmayı reddetti.
Aydın, İncirliova, Germencik, Kuşadası'nın düşman işgalinden kurtuluşu.
Yunan hükümeti istifa etti.
İtilaf Devletleri Temsilci üyelerinin Yunan Hükümeti adına Hamit Bey aracılığı ile Ankara Hükümeti'ne başvurmaları ve Anadolu'yu boşaltmak koşulu ile, Yunanistan'ın mütareke isteğini bildirmeleri.
Saruhanlı, Turgutlu ve Kuşadası'nın kurtuluşu.
Genelkurmay Başkanı Fevzi Paşa'nın Salihli'den, Sarıkamış'ta bulunan Doğu ve Diyarbakır'da bulunan Elcezire Cephesi Komutanlıklarına emri:
"Musul bölgesi de Misak-ı Milli sınırlarımız içinde olduğundan, gerekirse silahla kurtarılması için komutanlıklarınızca gereken hazırlıkların yapılması ve tasarruf edilebilecek kuvvetlerin hazırlanması."
Atatürk'ün, Eşme'den Alaşehir-Salihli yönünde hareketi.
Atatürk'ün, Salihli'ye gelişi.
Atatürk'ün, Hindistan İslâm halkı tarafından emirlerine gönderilen paradan yüzbin lirayı düşman zulmüne maruz kalan köylülerimize ayırışı. [Kocatürk]
Fransız Generali Gouraud'un, Atatürk'e -Albay Mougin aracılığıyla- 30 Ağustos Zaferi'ni kutlayan telgrafı.
Ankara Hükûmeti'nin Roma Temsilcisi Celâlettin Arif Bey'in, Roma'dan Başkomutan Atatürk'e, 30 Ağustos Zaferi'ni kutlayan telgrafı.
1921 - Sakarya Meydan Muharebesi(Sakarya Zaferi 23 Ağustos-13 Eylül 1921)
1921 - Greeks thrown back at Battle of Sakarya. Battle of Sakarya, led by Mustafa Kemal.
1920 - "Takvimi Vekayi" Gazetesinde, rütbeleri indirilen subaylar arasında Mustafa Kemal'in rütbesinin yarbaylığa indirildiği yazıldı.
1919 - Sıvas Kongresi.

4-11 Eylül tarihleri arasında Sivas Kongresi vatanın kurtuluşu için izlenecek yolun belirlenmesini sağladı.
Kongreye destek mesajları gelmeye başladı. Balıkesir'den Hacim Muhittin Bey (Çarıklı), Ali Fuat Bey (Cebesoy) ve Kazım Karabekir birer telgrafla desteklerini bildirdi. Kongrede manda tartışmaları devam etti.
Atatürk'ün, akşam arkadaşlarına, sohbet esnasında söyledikleri: "...Her şey bize gösteriyor ve anlatıyor ki, İstanbul'daki devlet ve siyaset adamları vatanın kurtuluşunu tek ümit halinde "Amerikan Mandası" fikrini kabule bağlı görüyorlar. Çünkü bunlar bizim hedef ve gayelerimizden, Türk milletinin uyanışından, millî irade ve eğilimin gelişim yönlerinden tamamiyle habersiz bulunuyorlar. Onlar bizi, üç beş adamın bir araya gelip hayal peşinden koşması kabilinden kimseler farz ediyorlar. Ve gafletlerinin derecesini bir türlü ölçemiyorlar.İtilâf Devletleri'nin baskısı ve hıyanet şebekelerinin propagandası altında belki de şaşırmış ve bunalmış bulunuyorlar. Şimdilik bunlara "biçareler!" demekten başka yapacağımız bir şey yoktur!"
Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti
Yurdu parçalamak isteyen düşmanlara karşı kurulan yerel cemiyetlerin birleştirilmesi ile Sivas'ta kurulan bir dernek. Kurucusu Mustafa Kemal Paşa (Atatürk) ve arkadaşlarıdır. Bu cemiyetin kurucuları 23.4.1920 tarihine kadar (TBMM'nin devlet yönetimini bilfiil alıncaya kadar) görev başında kalmıştır.
Kaynak:Türkiye Cumhuriyeti Tarihi Sözlüğü 1918-2000

1919 - Nationalist congress meets in Sivas. Mustafa Kemal becomes Chairman of the Sivas Congress, and leads the countrywide resistance organization.
The Sivas Congress was an assembly of the Turkish National Movement held between September 4 and September 11 1919 in the city of Sivas, in central-eastern Turkey. The Congress united delegates from all Anatolian provinces of the Ottoman Empire. At the time of the convention, Istanbul, as well as many provincial cities and regions, were under foreign occupation. The call for the congress had been issued by Mustafa Kemal. During the Sivas Congress, a number of vital decisions were taken which contributed to shaping the future course of the Turkish War of Independence.
1916 - İngiliz uçakları Haydarpaşa Garı'nı bombaladı.

[TEP]

8 EYLÜL - SEPTEMBER 8
Tarihte Bugün - Today in History

https://www.ataturktoday.com/Resim/TSK/ata-25_k.jpg
Sivas Kongresi günlerinde
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto2/4-11Eylul1919.jpg
Mustafa Kemal, Heyet-i Temsiliye üyesi arkadaşları Hüseyin Rauf (Orbay)
ve Bekir Sami (Kunduh) beyler ile Sivas'ta
(4-11 Eylül 1919)
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto3/r24.jpg
Atatürk, Sivas Kongresi günlerinde arkadaşlarıyla

Atatürk, during the Sivas Congress with his companions
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto3/r25.jpg
4-11 Eylül 1919
Mustafa Kemal, Sivas Kongresi esnasında
Sivas'taki Kongre Binası önünde eski Bahriye Nazırı
Hüseyin Rauf Orbay ile birlikte

Atatürk standing in front of the Sivas Congress Building
with Hüseyin Rauf Orbay, the former Secretary of the Navy
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto3/r27.jpg
Atatürk, Sivas Kongresi günlerinde Tümen Komutanı C. Cahit Toydemir ile birlikte

Atatürk with lieutenant C. Cahit Toydemir, the Division Commander, during the Sivas Congress
1938 - Atatürk'ün, Dolmabahçe Sarayı'nda, bir gün sonra Milletler Cemiyeti toplantısına katılmak üzere Cenevre'ye gidecek olan Dışişleri Bakanı Tevfik Rüştü Aras'ı kabulü ve görüş*mesi.
Atatürk'ün sağlık durumu hakkında Dr. Nihat Reşat Belger, Prof. Dr. Neşet Ömer İrdelp ve Prof. Dr. Fiessinger'in müşterek raporu.
1936 - Ankara ve İstanbul Radyo şirketleri devlet tarafından satın alındı.
Atatürk'ün, gece Dolmabahçe Sarayı'ndan otomobille Florya'ya gelişi, geceyi Florya Köşkü'nde geçirişi.
1933 - Atatürk'ün, trenle İstanbul'dan Ankara'ya gelişi.
1931 - Bulgaristan’da yayımlanan “Yüzellilikler”in gazetesi Açık Söz kapatıldı.
Atatürk'ün, sabah Yalova'dan İstanbul'a dönüşü.
1930 - Fethi Bey'in Manisa'da yaptığı konuşmada olaylar oldu.
Cumhurbaşkanlığı Makamı'nın bildirisi: "Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal Hazretleri'nin yeni Serbest Cumhuriyet Fırkası'na karşı Devlet Başkanı olarak vaziyetleri, kendi açık mektuplarında belirtilmiştir. Buna rağmen, şurada burada açıkça veya ima yoluyla Reisicumhur Hazretleri'nin yeni parti ile beraber olduğu halka ifade edilmekte ve yayılmaktadır. Bu gibi ifade ve haberler gerçeğe tamamen ve kesin şekilde aykırıdır."
1927 - Samsun-Havza demiryolu hattı işletmeye açıldı.
İzmir'de daha sonraları Uluslararası İzmir Fuarı'nın çekirdeğini oluşturacak 9 Eylül Sergisi açıldı.
1925 - Atatürk'ün, milletin yükselme ve ilerlemesi yolunda alınan kararları desteklediklerini bildiren İstanbul Darülfünunu Fen Fakültesi Dekanı Hüsnü Hamit Bey'in telgrafına cevabı: "...Aydın gençliğimizin yenileşme ve ilerleme yolundaki millî harekete karşı gösterdiği ilgi ve duyarlığa teşekkürlerimi sunarım."
1922 - Büyük Taarruz, Başkomutan Meydan Muhaberesi ve Büyük Zafer (26 Ağustos - 9 Eylül)
26 Ağustos - Gazi Mustafa Kemal'in Kocatepe'den Büyük Taarruz'u yönetmesi.
30 Ağustos - Gazi Mustafa Kemal'in Dumlupınar Başkumandanlık Meydan Savaşı'nı kazanması.
1 Eylül - Gazi Mustafa Kemal'in "Ordular! İlk hedefiniz Akdeniz'dir, İleri !" emrini vermesi.
9 Eylül - Türk Ordusu'nun İzmir'e girmesi.
10 Eylül - Gazi Mustafa Kemal'in İzmir'e gelişi.
Manisa ve Nil'in (Kemal Paşa) kurtuluşu.
Yunan birlikleri İzmir'i boşalttı. Kente binlerce mülteci akın ediyor. Yunan memurları ve kolluk kuvvetleri de İzmir'i terketti. Yunan Ordu Komutanlığı Anadolu'yu boşaltma kararı aldı. Türk birlikleri Manisa'ya girdi. Nif (Kemalpaşa), Selçuk, Saruhanlı ve Sarıgöl kurtarıldı.
Atatürk'ün, Salihli'den, Ankara Komutanı Fuat (Bulca) Bey'e telgrafı: "İlâhî adalet, bizim için mesut bir şekilde belirmektedir. Zaferimizin Ankara'da oluşturduğu tesirleri, Meclisle ve Meclis dışında oluşan düşünce ve görüşleri, kısacası Ankara'daki çeşitli çevrelerde hâkim olan kanaat ve hissiyatı öğrenmek istiyorum. Bu husustaki tetkik ve araştırmanız sonucunu, kendi görüşünüze ilâve olarak bildirmenizi rica ederim. [Kocatürk]
Fethi (Okyar) Bey'in, Roma'dan, Atatürk'e İtalya Hariciye Nazırı ile görüşmesini bildiren telgrafı.
1921 - Sakarya Meydan Muharebesi(Sakarya Zaferi 23 Ağustos-13 Eylül 1921)
Türk birlikleri saldırı hazırlıklarına başladı.Başkomutan Papulas, Atina'dan Ankara'yı almaktan vazgeçmelerini ve ateşkes sağlanmasını istedi.
1921 - Greeks thrown back at Battle of Sakarya. Battle of Sakarya, led by Mustafa Kemal.
1920 - Külçe altın halinde ilk parti Sovyet yardımının Erzurum'a gelişi ve teslim alınışı : Bu altınlar Türkistan eski Cumhurbaşkanı, rahmetli Osman Kocaoğlu'nun ifadesine göre: "Kurtuluş Savaşı günlerinde, biz Türklerin en son kalan bir yarımada Anadolu'dan başka gidecek yerimiz yok. O da düşman tarafından basılmıştır. Türk kardeşlerimize askeri bir yardımda bulunamıyoruz. Kısa bir zamanda biz de Bolşeviklerce devlet olarak dağıtılacağız. Hazinemizdeki külçe altınların Atatürk Hükümetine verilmesini sizlerden ağlayarak rica etmekteyim." demiştir. Bu vesile ile Rusların gönderdiği külçe altınların Türkistanlı kardeşlerimize ait olduğunu açıklamaktadır.
Atatürk'ün, İtalya Dışişleri Bakanı Kont Sforza'ya, Cami (Baykut) Bey'in Roma temsilciliğine gönderilmesi nedeniyle mektubu.

1919 - Amerikan mandasının kabulü yolunda verilen önerge tartışıldı. Daha sonra bu önerge geri alındı.
Trakya'nın Türklüğünü müdafaa eden Ahali adlı gazete, Mehmet Behçet (Perim) tarafından Edirne'de yayınlanmaya başladı.
1919 - Sıvas Kongresi.

4-11 Eylül tarihleri arasında Sivas Kongresi vatanın kurtuluşu için izlenecek yolun belirlenmesini sağladı.
1919 Nationalist congress meets in Sivas. Mustafa Kemal becomes Chairman of the Sivas Congress, and leads the countrywide resistance organization.
The Sivas Congress was an assembly of the Turkish National Movement held between September 4 and September 11 1919 in the city of Sivas, in central-eastern Turkey. The Congress united delegates from all Anatolian provinces of the Ottoman Empire. At the time of the convention, Istanbul, as well as many provincial cities and regions, were under foreign occupation. The call for the congress had been issued by Mustafa Kemal. During the Sivas Congress, a number of vital decisions were taken which contributed to shaping the future course of the Turkish War of Independence.
1909 - Atatürk'ün, Cumalı Karargâhı'ndaki askerî manevranın sona erişinden sonra, Selânik'e dönmek üzere Cumalı'dan ayrılışı. [Kocatürk]

[TEP]

9 EYLÜL - SEPTEMBER 9
Tarihte Bugün - Today in History

https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto2/9Eylul1922.jpg

9 Eylül 1922
Türk ordusu, İzmir'de


https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto2/4-11Eylul1919.jpg
Mustafa Kemal, Heyet-i Temsiliye üyesi arkadaşları Hüseyin Rauf (Orbay)
ve Bekir Sami (Kunduh) beyler ile Sivas'ta
(4-11 Eylül 1919)
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto3/r24.jpg
Atatürk, Sivas Kongresi günlerinde arkadaşlarıyla

Atatürk, during the Sivas Congress with his companions
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto3/r25.jpg
4-11 Eylül 1919
Mustafa Kemal, Sivas Kongresi esnasında
Sivas'taki Kongre Binası önünde eski Bahriye Nazırı
Hüseyin Rauf Orbay ile birlikte

Atatürk standing in front of the Sivas Congress Building
with Hüseyin Rauf Orbay, the former Secretary of the Navy
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto3/r27.jpg
Atatürk, Sivas Kongresi günlerinde Tümen Komutanı C. Cahit Toydemir ile birlikte

Atatürk with lieutenant C. Cahit Toydemir, the Division Commander, during the Sivas Congress
1938 - Atatürk'ün, Dolmabahçe Sarayı'nda, Paris Büyükelçisi Suat Davaz'ı kabulü ve görüşmesi.
1936 - Atatürk'ün, Florya'da öğleden sonra denize girişi, daha sonra bürolarında çalışması.
1934 - Atatürk'ün, İzmir'in 12. kurtuluş yıldönümü nedeniyle kendisine gönderilen saygı ve kutlama telgrafına cevabı.
1933 - Atatürk'ün, akşamüzeri Maraş Milletvekili Mithat (Şayiam) Beyin evine uğrayışı, gece Çankaya'ya dönüşü.
1931 - Atatürk'ün, Sakarya motoru ile Dolmabahçe'den Fenerbahçe'ye kadar bir gezinti yapması, daha sonra Dolmabahçe Sarayı'na dönüşü.
1930 - Yunus Nadi Bey'in, Cumhuriyet gazetesinde "Serbest Cumhuriyet Partisi Başkanı Fethi Bey'in İzmir seyahati esnasında Cumhuriyet Halk Partisi aleyhine gelişen gösteriler nedeniyle" Atatürk'ten bir açıklama yapmasını isteyen mektubu.
1928 - Atatürk'ün, Darülfünun ve yüksekokul öğrencilerini taşıyan vapur Dolmabahçe Sarayı önünden geçerken gençlerin kendisine sevgi gösterisinde bulunmaları üzerine, Saray'ın penceresinden onları selâmlaması (Gençlerin gösterilerine devam etmesi üzerine Cumhurbaşkanlığı Orkestrası, Saray balkonuna çıkarak bazı parçalar çalmış, gençler de birlikte Cumhuriyet Marşı'nı söylemişlerdir).
1923 - Cumhuriyet Halk Partisi, Atatürk tarafından 9 Eylül 1923’de kuruldu.
https://www.ataturktoday.com/CHP/CHP_small1.jpg (http://www.chp.org.tr/)
Halk Fırkasının teşekkülü. Halk Fırkası Tüzüğü onaylandı.
Böylece CHP'nin kuruluşu gerçekleştirildi.
Halk Fırkası'nın nizamnamesi (tüzüğü) mebus olan üyeler tarafından kabul edildi.
Böylece ilk siyasi partinin kuruluşu için gerekli olan ilk adım atıldı.
Türkiye Büyük Millet Meclisi'ndeki Halk Partisi üyeleri tarafından "Halk Partisi Tüzüğü"nün kabul edilmesi. (Parti, 11 Eylül 1923 tarihinden itibaren kurulmuş, ancak İçişleri Bakanlığı'na kuruluş dilekçesi 23 Ekim 1923 günü verilmiştir). [Kocatürk]
Cumhuriyet Halk Partisi, Atatürk tarafından, "Halk Fırkası" adıyla 9 Eylül 1923’de kuruldu. Kurtuluş Savaşını örgütleyen ve yürüten "Anadolu ve Rumeli Müdafa-i Hukuk Cemiyeti"nin devamıdır. 20 Kasım 1923'de, "Anadolu ve Rumeli Müdafa-i Hukuk Cemiyeti" Halk Fırkası'nın bünyesine katıldı. Partinin adı 10 Kasım 1924'de "Cumhuriyet Halk Fırkası," 1935 yılında da (4. Kurultay) "Cumhuriyet Halk Partisi" oldu. Halk Fırkası'nın kuruluş dilekçesi 11 Eylül 1923 tarihinde İçişleri Bakanlığı'na verildi.
Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Tarihi:

Cumhuriyet Halk Partisi, Atatürk tarafından 9 Eylül 1923’de kuruldu. Kurtuluş Savaşını örgütleyen ve yürüten "Anadolu ve Rumeli Müdafa-i Hukuk Cemiyetinin" devamıdır.
Başlangıçta "Halk Fırkası" adını alan Parti, 1924 yılında "Cumhuriyet Halk Fırkası", 1935 yılında da "Cumhuriyet Halk Partisi" oldu.
1927 yılında "Cumhuriyetçilik", "Halkçılık", "Milliyetçilik", "Laiklik" CHP’nin dört temel ilkesi olarak benimsendi.
CHP’nin tarihi Türkiye Cumhuriyeti’nin tarihiyle özdeştir.
CHP kurucusu ve ilk Genel Başkanı Atatürk’ün önderliğinde bağımsızlığını kazandı, Cumhuriyeti kurdu, saltanatı kaldırdı, hilafete son verdi ve Ulusal Birliği sağladı.
Hukuk, eğitim ve toplumsal alanda gerçekleştirdiği reformlarla çağdaş Türkiye Cumhuriyeti'ni biçimlendirdi.
1935 yılında daha önceki dört ilkeye "Devletçilik" ve "Devrimcilik" ilkeleri eklenerek ilkeler altıya çıkarıldı. Partinin amblemi olan 6 ok bu ilkeleri simgeler.
CHP, ulusal sanayinin ve ekonominin geliştirilmesine öncülük etti.
II. Dünya Savaşı sonrasında tek parti konumunun tüm olanaklarına karşın, çok partili rejime geçiş sağlayarak öncü misyonunu sürdürdü.
Bu dönemde parlamenter demokratik rejimin kurumsallaşmasına dönük değişimleri gerçekleştirme ve temel hak ve özgürlükleri geliştirme mücadelesi verdi
1960’lı yılların ortalarında CHP sola açılarak kendisini "ortanın solu" olarak tanımladı.
1970’li yıllarda ideolojisini "demokratik sol" kavramıyla tanımlayan CHP, önerdiği sosyal reformlarla "düzen değişikliği"ni hedefledi.
Bu süreçte CHP, "devlet partisinden" "halkın partisine", düzen partisinden" "değişimin partisine" dönüştü.
Sosyalist enternasyonale katılan CHP, tarihsel geleneğini ve temellerini temsil eden ilkelerin yanı sıra sosyal demokrasinin evrensel ilkelerini de benimsedi.
Bu temel ilkelerin ışığında "özgürlük, eşitlik, dayanışma, emeğin üstünlüğü, gelişmenin bütünlüğü ve etkinliği ile demokratikleşme" ilkeleri de CHP programında yer aldı.
Kaynak: chp.org.tr
ALTI OK
CUMHURİYETÇİLİK
CHP, Atatürk'ün kuruluşuna öncülük ettiği Türkiye Cumhuriyeti'ni yaşatmak, geliştirmek, güçlendirmek misyonunun sahibidir. Cumhuriyetçilik, demokrasinin tarihsel önkoşulu, hazırlayıcısı olmuştur. CHP, bir ilke ve ideal beraberliği üzerinde Cumhuriyetimizi kurmuştur. Cumhuriyetin temelindeki anlayış, bu beraberliği oluşturan tüm insanların eşitliği ve bütünlüğü anlayışıdır. CHP, ulusun egemenliğini ve bağımsızlığını cumhuriyetçiliğin temel kuralı olarak benimser ve savunur.
Cumhuriyet, tarihimizdeki en köklü dönüşümdür. Egemenliğin kaynağını ulusta bulan anlayıştır; "saltanat" kavramının yıkılması "milli iradenin" geliştirilmesidir; "tebaa" nın yerini "yurttaşın" almasıdır. Cumhuriyet, "yurttaşlık" kavramının temel öğe ve temel tanım olarak esas alınmasıdır; kültürel, dinsel tanımların sivil topluma bırakılarak, resmi ölçü olmaktan çıkarılmasıdır.
CHP'nin "Cumhuriyetçilik" ilkesi, demokrasi bağlamındaki bir büyük uzlaşmayı da içermektedir. Türkiye kendi kendisiyle kavgalı olmaktan yorulmuştur. Barışa ihtiyacı vardır. Farklı yarar grupları, farklı kültürel, toplumsal duyarlılık kümeleri arasında yeni anlayış ve hoşgörü kanallarının açılması, insanların kendi farklılıkları içinde bütünleşmesi, CHP'nin inancıdır, iddiasıdır.
MİLLİYETÇİLİK
CHP, Türkiye Cumhuriyetini oluşturan tüm yurttaşların birliğini, bağımsızlığını, egemenliğini, güvenliğini, esenliğini ve dünyadaki saygınlığını, Türkiye'nin toprak bütünlüğünü, siyasal ve ekonomik haklarını korumakla görevlidir; bu görevi tarihi boyunca onurla taşımış olmaktan kıvançlıdır. Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluş döneminde gereksinim duyulan bir "uluslaşma sürecinin" işlevi olarak milliyetçilik ilkesi benimsenmiştir. CHP'nin uluslaşma anlayışı, geçmişten devralınan feodal kümelenmelerin, ırk, bölge, inanç ayrışmasına dayalı yapılanmaların tarihe bırakılmasıdır; ülkede kader ortaklığının oluşumudur; çağdaş topluma geçişin çok önemli bir aşamasıdır.
Milliyetçilik "ırka" indirgenemez; Türkiye bütününü oluşturan çok sayıdaki etnik özellik karşısında devletin yanlılığı, öncelik tercihi söz konusu olamaz. Devlet, herkesi eşit şekilde temsil ve ifade eder. CHP, milliyetçiliği, bölgecilik anlayışlarının, kavimcilik benzeri küçük bağlılıkların, kan-köken bağımlılıkların ulusal düzeyde aşılmasıdır. Ayrışma değil, bir bütünleşme hareketidir. Bu bağlamda, "milliyetçilik", farklı etnik yapılanmalar arasında bir ayrım ölçüsü değildir. Tüm ayrışmaları kapsayan, onların Türkiye'nin ulusal bütünlüğü çerçevesinde demokratik farklılaşma özgürlüğünü tanıyan, farklılık içinde bütünleşmeyi öngören, bütünlük idealini tanımlayan kapsayıcı bir anlayıştır.
CHP'nin milliyetçilik anlayışı, hangi kökenden gelirse gelsin, hangi dili konuşursa konuşsun ve hangi inancı paylaşırsa paylaşsın, kimsenin "azınlık" konumuna indirgenemeyeceğidir; herkesin ülkenin asli sahibi olduğudur. CHP, başka ülkelerde yaşayan yurttaşlar ve Türk topluluklarına eşit davranılmasını, ana dillerini ve kültürlerini yaşatıp geliştirme olanağı sağlanmasını özenle gözetir.
HALKÇILIK
CHP'nin "Halkçılığı"; öncelikle kitlelerin emeğiyle ve alın teriyle üreten, değer yaratanların önde tutulmasıdır. Siyasal meşruiyetin temelini halkla bulabilmektir. CHP'nin halkçılığı, ahlâki ve siyasi bir öncelik tercihidir. CHP, ekonomik ve siyasal imtiyaz odaklarının dışındakileri öncelikle temsil eden, imtiyazların kaldırılmasını amaçlayan partidir. CHP'nin amacı, sade ve sıradan yurttaşa öncelikle hizmet götürmektir; ona fırsat yaratmak, önüne ufuk açmaktır. CHP siyasetinin özü budur.
Bu özellikleriyle, "Halkçılık", CHP'nin tarih sürecinde geliştirdiği sol kimliğin de kaynakları arasındadır. CHP'nin temel bir inancı, temel bir yaklaşımı olan halkçılık, gereğinde bireyselliği aşarak bütünselliğe erişmektir; memleket içi özveride bulunmaktır; yurtseverliği özümsemektir.
CHP'nin halkçılık anlayışı, halkı muhtaç kabul edip, ona bağıslar lütfetmeyi esas alan bir popülizmin ifadesi değildir. Halkın kısa vadede duymak istediğini söylemek değildir. Hakçılığın gereği, sorumluluktur; sosyal demokrat değerleri, akılcılıkla, üretkenlikle bütünleştirmektir. CHP, halkçılık ilkesinin ışığında, kimsenin kimseyi ezemeyeceği, sömüremeyeceği, herkesin yaşamı boyunca geçimi ve sağlığı bakımından güvenlik içinde olacağı, çalışma ve eğitim fırsatlarından eşitlikle yararlanabileceği insanca ve hakça bir düzen kurmayı amaçlar.
DEVLETÇİLİK
Devlet, özel yararlarla toplumsal yararlar arasındaki dengenin sağlıklı oluşması için getirilmiş bir güvencedir. Bu güvence, özellikle piyasa mekanizmalarının özel çıkarlar için çarpıtılmasını önlemek, tekellerin oluşturulmasını, üretici ve tüketici haklarının çiğnenmesini engellemek açısından gereklidir ve etkilidir.
Toplumun büyük tercihlerinin belirlenmesinde, uzun vadeli ekonomik stratejilerin oluşmasında devletin öncelikli görevi vardır. Aynı şekilde, ekonomisi geri kalmış yörelerin geliştirilmesi ve bölgesel farklılaşmaların giderilmesi öncelikle devletin sorumluluğudur.
Ulusal bağımsızlığın ve egemenliğin sağlam siyasal ve ekonomik temellere dayanması; kişinin özgürlüğü, güvenliği ve yaşam koşullarının iyiliği; yurttaş eşitliğinin korunması; toplumun esenliği ve uyumu; gelişmenin sürekliliği, hızı ve halkçılığı; tüm üretim araçlarının ve mülkiyetin toplum yararına ve emeğin üstünlüğü ve gelişmenin bütünlüğü kurallarına uygun biçimde değerlendirilmesi, devletin gözetmesi gereken temel ölçülerdir.
CHP, devletin işleyişinde katılımcılığı öngörür; yönetenle yönetilen karşılığının giderilmesini amaçlar. CHP, merkeziyetçiliği ve israfı azaltacak, etkinliği ve verimliliği arttıracak şekilde, devletin "yerinden yönetim" anlayışına dönük olarak yeniden yapılanmasını savunur. CHP'nin devlet anlayışında, yurttaş devlet için değil, devlet yurttaş için vardır. Bu özellikleriyle, devlet, toplum ve yurttaş yararına etkin önlem alabilmenin yetkisine ve olanağına sahip olmalıdır. CHP, üyesi olduğu belirli bir alanda toplumun yararı doğrultusunda Sosyalist Enternasyonalin ilkeleri doğrultusunda, belirli bir alanda toplumun yararı varsa, sosyalleştirmeyi veya özelleştirmeyi öngörebilir.
LAİKLİK
Bütün inançlar, devlet önünde eşittir. CHP, devleti dinsel inançlara karıştırmaz dinsel inançların da devlet işlerine karışmasına kesinlikle izin vermez. İnanç ve ibadet özgürlüğünü, kişinin kutsal ve dokunulmaz hakkı sayar. Dinin baskı unsuru olmasını da, din duygusunun ve dinsel inançların baskı altına alınmasına da karşıdır. Laiklik, din ve devlet işlerinin birbirinden ayrı tutulmasıdır.
Laiklik, Cumhuriyetin ve demokrasinin, ulusal bütünlüğün ve iç barışın temel taşıdır. Laiklik, toplumdaki farklı inançların barış içinde birlikte yaşama yöntemidir. Laiklik, inananların, farklı inananların, farklı düşünenlerin kendi tercihlerinin ortak güvencesidir. Laikliğin temel özelliği, toplumun bütünlüğüne katkı yapmasıdır; barışı ve karşılıklı anlayışı, hoşgörüyü kurumsallaştırmasıdır. Laik devlet, din-inanç-düşünce özgürlüklerinde farklılaşanlar arasında bir taraf değildir; ortak güvencenin düzenleyicisidir.
Çağdaşlığın, bilimselliğin ve demokrasinin temel taşı laikliktir. Laiklik korunmadan demokrasi yaşatılamaz. Eğitim laikleşmeden, yeniliğe ve değişime açık çağdaş bir toplum ve devlet yapısı oluşturulamaz. CHP, dinin istismarını başta eğitim olmak üzere her alanda önlemekte kararlıdır. Laikliğin uzun vadedeki gereği, inanç dünyasının sivil topluma devredilmesidir.
Laikliğe karşı uluslararası bir stratejinin Türkiye'ye yönelik saldırıları karşısında, laiklik, CHP'nin özel bir duyarlıkla savunduğu ilkedir. İnanç dünyasını, eğitimi ve siyaseti bu tür saldırılardan korumak CHP'nin öncelikli görevidir. Laiklik, Türkiye'de laikliğin kurucusu olan CHP'nin öncelikli sorumluluğudur.
DEVRİMCİLİK
CHP, dönemler boyunca gelişen ve olgunlaşan bir yenileşmedir; süreklilik içinde değişimdir; sonsuz bir adalet arayışıdır. Cumhuriyetin ilk yıllarında tanımıyla, CHP'nin devrimciliği, "...ulusumuzu son yıllarda geri bırakmış kurumların yıkılarak, yerlerine, ulusumuzun, çağdaş uygarlık doğrultusunda ilerlemesini sağlayacak kurumların getirilmesidir".
CHP'nin devrimcilik anlayışı, çağdaş düşüncelere açılarak yenilikleri kavrayıp benimsemektir. Toplumun, kuralları ve kendini sorgulayarak, daha iyiye, daha doğruya ve daha güzele ulaşmanın yollarını açmasıdır. Yenileşmenin ve değişimin araçlarını oluşturması, yöntemlerini düzenlemesidir. CHP, halkla birlikte, halktan güç ve yetki alarak, demokratik hukuk devleti kurallarına ve barışçı yöntemlere bağlı kalarak devrimciliği sürdürür.
CHP, toplumsal ve ekonomik düzen ile devlet yapısında çağın, gelişmenin, insanca ve hakça yaşamanın gereği olan değişimlerin öncüsüdür. CHP, halkın ekonomik ve siyasal gücünü arttırıcı, yönetim yetkisini ve sorumluluğunu geliştirici kurumsal düzenlemelerin tarih boyutundaki sahibidir. CHP, tarihsel temelleri üzerinde ve sosyal demokrat kimliği doğrultusunda, sürekli bir yenileşmenin takipçisidir. CHP geleneğinin özelliği budur. "Süreklilik içinde değişim" ve "kendi özünün doğrultusundaki yenileşme", CHP'nin gücü, ayrıcalığı, üstünlüğü olmuştur. Bundan sonra da olmaya devam edecektir.
Demokratikleşmenin evrensel sürecinde ve belirli özelliklerin, coğrafyaların, çıkarların kesiştiği bölgemizin kendine özgü tarihsel oluşumunda, CHP, özgürlük ve eşitlik sentezinin yolunu açan çağdaş ve evrensel ilkelerin, devrimlerin sahibi ve izleyicisidir.

1923 - Atatürk'ün, İzmir'in kurtuluş yıldönümü nedeniyle İzmir Belediye Başkanlığı'na kutlama telgrafı: "9 Eylül 1923 günü, sevgili hemşehrilerimizin samimî ortamında bulunmak benim için bir mutluluk olurdu. Ne çare ki, yine millet ve memleketimizin kurtuluş ve refahına ait mühim uğraşılarım, beni bu mutluluğa eriştirmekten, bu şerefli vazife men ediyor."
1923 - People's Party founded with Mustafa Kemal as leader
(later called the Republican People's Party-CHP) .
The Republican People's Party (Cumhuriyet Halk Partisi or CHP) is the oldest Turkish political party. It established the Republican regime and the parliament in Turkey. The party's logo consists of six white arrows on a red background which represent the founding principles of Kemalism: republicanism, nationalism, statism, populism, secularism, and reform/revolutionism. These principles were formulated and propounded by Mustafa Kemal Atatürk, the first President of Republic of Turkey.
The Party associates itself with Mustafa Kemal and his commanders and leaders who fought during the First World War, especially the Gallipoli Campaign, in which Mustafa Kemal was an Ottoman military officer who led Turkish forces to victory. The CHP played a significant role during the start the national liberation movement. Therefore, the history of the CHP and the Turkish War of Independence are intertwined. It should be noted that the Congress of Sivas (which convened in September 1919 during the Turkish War of Independence) was accepted as the first general congress of the Republican People's Party. The call for the congress had been issued by Mustafa Kemal Pasha by means of his "Amasya Circular" three months before (preparatory work had been done during the Erzurum Congress).
1922 - İzmir'in düşman işgalinden kurtuluşu.
Türk ordusunun İzmir'e girişi.
30 Ağustos Zaferi'nin kazanılmasının ardından Yunan ordularını önüne katan Türk orduları İzmir'e girdi.
Büyük Taarruz, Başkomutan Meydan Muhaberesi ve Büyük Zafer (26 Ağustos - 9 Eylül 1922).
26 Ağustos - Gazi Mustafa Kemal'in Kocatepe'den Büyük Taarruz'u yönetmesi.
30 Ağustos - Gazi Mustafa Kemal'in Dumlupınar Başkumandanlık Meydan Savaşı'nı kazanması.
1 Eylül - Gazi Mustafa Kemal'in "Ordular! İlk hedefiniz Akdeniz'dir, İleri !" emrini vermesi.
9 Eylül - Türk Ordusu'nun İzmir'e girmesi.
10 Eylül - Gazi Mustafa Kemal'in İzmir'e gelişi.
İzmir, 3 yıl 4 ay süren işgal sonucunda Türk birliklerinin eline geçti. Sabah saat 10.30'da Yüzbaşı Şeref Bey komutasındaki süvari birliği hükümet konağının önüne gelerek, Türk bayrağını göndere çekti. Esir edilen Yunan askerleri askeri kışlada toplandı. İzmir'in içinde kaçamamış olan Rumlar limandaki gemilere sığındı, bazısı da denize atladı.
Birinci Tümen Komutam Mürsel Bey, İzmir'in alındığını Ankara'ya bildirdi.
Yunanlılar Edremit'ten geri çekildi. Menemen ve Seydiköy kurtarıldı.
İstanbul'da Sultanahmet Meydanı'nda gösteriler yapıldı.
Atatürk'ün, İzmir'in alınışı haberi üzerine ordulara mesajı: "İlk verdiğim Akdeniz hedefine varmakta orduların gösterdiği gayret ve fedakârlığı hürmet ve takdirde anarım. Orduların bundan sonra verilecek hedeflerin elde edilişinde de aynı istek ve fedakârlığı göstereceklerine güvenim tamdır."
Atatürk'ün, İcra Vekilleri Heyeti Başkanı Rauf (Orbay) Bey'e telgrafı: "Birliklerimiz İzmir doğu sırtlarında düşmanın son direnişini kırdıktan sonra bugün mağlûp düşmanla beraber İzmir'imize zaferle girdi. Ben yarın öğleden itibaren İzmir'de bulunacağım." [Kocatürk]
Atatürk'ün, Nif (Kemalpaşa)'e gelişi ve geceyi burada geçirişi.
Ankara Komutanı Fuat (Bulca) Bey'in, Atatürk'e telgrafı: "Valide Hanımefendi sıhhat ve afiyettedirler. Yalnız dört günden beri tarafınızdan hiçbir haber vaki olmamış olması, bizleri üzmüştür. Evinizde, havuz başında, muhterem valdenizin huzurunda cazlar çalınarak zafer şerefine eğlenildi."
1922 - Turkish forces enter the city of Izmır. Mustafa Kemal arrives in the city the following day.
1921 - Sakarya Zaferi (23 Ağustos-13 Eylül 1921)
Atatürk'ün, komutanlarla Zafertepe'ye gelişi ve düşmanın durumunu dürbünle tetkik edişi.
Sakarya Savaşı'nda Mustafa Kemal Paşa, bazı komutanlarla düşmanın mukavemetinin kırıldığı Polatlı'nın kuzeyindeki Zafertepe'ye gelerek, Yunan Ordusunun durumunu inceledi.
1921 - Battle of Sakarya, led by Mustafa Kemal.
1919 - Sıvas Kongresi. 4 - 11 Eylül 1919 tarihleri arasında Sivas Kongresi vatanın kurtuluşu için izlenecek yolun belirlenmesini sağladı.
Kongre'de ABD'den bir inceleme heyeti istenmesine karar verildi. Mustafa Kemal, Ali Galip olayı ile ilgili bilgi verdi. Kongre bundan dolayı İstanbul hükümetini protesto etti.
Atatürk'ün, Sivas Kongresi'nin beşinci umumî toplantısında, Ali Galip'in faaliyetleri hakkında açıklamalarda bulunması.
Atatürk'ün, Sivas Kongresi adına -kongrede alınan karar gereğince- Amerikan Senatosu'na mektubu: "...Üyelerinizden oluşan bir heyeti, Osmanlı İmparatorluğu'nun her köşesine göndermenizi diliyoruz. Bu heyet hususî menfaat ve alâkaları olmayanlara ve bir millete has olan berrak görüşle, Osmanlı İmparatorluğu'nda gerçek şekilde hüküm süren hal ve şartlan tetkikten geçirmelidir. Böyle bir tetkik Osmanlı İmparatorluğu'na ait nüfusun ve arazinin mukadderatı hakkında bir barış antlaşması için keyfi kararlar verilmesine meydan bırakılmazdan evvel yapılmalıdır."
Atatürk'ün, Ali Fuat Paşa'ya Sivas Kongresi kararınca "Anadolu Umum Kuva-yi Milliye Komutanlığı'na atandığı bildiren telgrafı: "...Hareketleriniz ve girişimlerinizde Heyet-i Temsiliye ile ilişkinizin korunması rica olunur."
Atatürk'ün, 13. Kolordu Kurmay Başkanı Halit (Akmansü) Bey'e Sivas Kongresi adına teşekkür yazısı. [Kocatürk]
1919 - Nationalist congress meets in Sivas. Mustafa Kemal becomes Chairman of the Sivas Congress, and leads the countrywide resistance organization.
The Sivas Congress was an assembly of the Turkish National Movement held between September 4 and September 11 1919 in the city of Sivas, in central-eastern Turkey. The Congress united delegates from all Anatolian provinces of the Ottoman Empire. At the time of the convention, Istanbul, as well as many provincial cities and regions, were under foreign occupation. The call for the congress had been issued by Mustafa Kemal. During the Sivas Congress, a number of vital decisions were taken which contributed to shaping the future course of the Turkish War of Independence.
1918 - Atatürk'ün, 7. Ordu'ya bağlı tümenleri denetlemeye başlaması (Bu denetlemeler 10 ve 11 Eylül günleri de devam etmiştir.)
1917 - Atatürk'e, Avusturya-Macaristan hükümeti tarafından ikinci Rütbe'den Harp Alâmeti Askerî Liyakat Madalyası verilişi.
Yıldırım Orduları Grubu Komutanı Mareşal Falkenhayn'ın, incelemelerde bulunmak üzere İstanbul'dan Sina cephesine gelişi.

[TEP]

10 EYLÜL - SEPTEMBER 10
Tarihte Bugün - Today in History

https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto2/10Eylul1921.jpg
10 Eylül 1921 Zafer Tepe
Başkomutan Mustafa Kemal Paşa, Sakarya Savaşı'nda cephede
https://www.ataturktoday.com/Resim/TSK/ata-44_k.jpg
10 Eylül 1922
Başkomutan Mareşal Gazi Mustafa Kemal, yanında Genelkurmay Başkanı Fevzi Çakmak
ve yaveri Salih Bozok olduğu halde İzmir’e geliyor
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto2/10Eylul1922.jpg
https://www.ataturktoday.com/Resim/TSK/ata-37_k.jpg

10 Eylül 1921
Mustafa Kemal, Sakarya Meydan Savaşını yönetirken, Duatepe’de
https://www.ataturktoday.com/Resim/TSK/ata-38_k.jpg
10 Eylül 1921
Mustafa Kemal, Sakarya Meydan Savaşını yönetirken, Duatepe’de
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto2/10Eylul1921MustafaKemal.jpg
10 Eylül 1921
Başkomutan Mustafa Kemal Paşa, Sakarya Savaşı'nda cephede
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto3/r52.jpg
Atatürk İzmir’de (10 Eylül - 1 Ekim 1922)

Atatürk in İzmir (September 10 - October 1 1922)
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto2/4-11Eylul1919.jpg
Mustafa Kemal, Heyet-i Temsiliye üyesi arkadaşları Hüseyin Rauf (Orbay)
ve Bekir Sami (Kunduh) beyler ile Sivas'ta
(4-11 Eylül 1919)
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto3/r24.jpg
Atatürk, Sivas Kongresi günlerinde arkadaşlarıyla

Atatürk, during the Sivas Congress with his companions
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto3/r25.jpg
4-11 Eylül 1919
Mustafa Kemal, Sivas Kongresi esnasında
Sivas'taki Kongre Binası önünde eski Bahriye Nazırı
Hüseyin Rauf Orbay ile birlikte

Atatürk standing in front of the Sivas Congress Building
with Hüseyin Rauf Orbay, the former Secretary of the Navy
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto3/r27.jpg
Atatürk, Sivas Kongresi günlerinde Tümen Komutanı C. Cahit Toydemir ile birlikte

Atatürk with lieutenant C. Cahit Toydemir, the Division Commander, during the Sivas Congress
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto3/r26.jpg
Atatürk, Sivas Kongresi günlerinde

Atatürk, during the days of the Sivas Congress
1938 - Atatürk'ün, Dolmabahçe Sarayı'nda İçişleri Bakanı Şükrü Kaya ve Budapeşte Büyükelçisi Behiç Erkin'i kabulü ve görüşmesi.
1932 - Atatürk'ün, akşamüzeri motorla Boğaziçi'nde bir gezinti yapması.
1930 - Cumhurbaşkanı Atatürk'ün, Yunus Nadi Bey'in Cumhuriyet gazetesinde yayımlanan 9 Eylül 1930 tarihli mektubuna cevabı: "Cumhuriyet gazetesinde bana hitaben yazılan açık mektubu okudum. Bu mektupta, son günlerde İzmir'de meydana gelen olaylar işaret olunarak, beni Cumhuriyet Halk Partisi'nden başka partilerin kendilerine mal etmeye çalıştıkları görüldüğünden söz edilerek durumun aydınlatılması için gerçeğin ifadesi isteniyor. Ben, Cumhuriyet Halk Partisi'nin Genel Başkanıyım. Cumhuriyet Halk Partisi, Anadolu'ya ilk ayak bastığım andan itibaren kurulup benimle çalışan Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti'nden doğmuştur. Bu örgüte tarihen bağlıyım. Bu bağı çözmem için hiçbir sebep ve lüzum yoktur ve olamaz!"
1923 - Atatürk'ün, açılışı nedeniyle saygı ve bağlılık dileklerini ileten Tekfurdağı Türkocağı Başkanlığı'na başarı telgrafı.
1922 - Gazi Mustafa Kemal'in İzmir'e girişi.
Halk Paşa'ya büyük sevgi gösterilerinde bulundu. BÜYÜK ZAFER üzerine İstanbul Hükümeti'nin Mustafa Kemal Paşa'ya "Kumandan-ı besalet unvanı" hitabıyla tebrik telgrafı.
Atatürk'ün, Nif (Kemalpaşa)'ten hareketle Turgutlu üzerinden saat 14.00'te -Genelkurmay Başkanı Fevzi ve Batı Cephesi Komutanı İsmet Paşalarla- İzmir'e gelişi, coşkun gösterilerle karşılanışı, Hükümet Konağı'na gidişi. [Kocatürk]
Atatürk'ün, Hükümet Konağı balkonundan, Konak Alanı'nı hıncahınç dolduran İzmirlileri selâmlaması ve kısa bir konuşma yapması: "Bu başarı milletindir!"
Atatürk'ün, Hükümet Konağı'nda, İzmir'de bulunan yabancı devlet temsilcilerini kabulü.
İstanbul Hükûmeti'nin, Büyük Zafer üzerine Atatürk'e "Kahraman Komutan!" hitabıyla tebrik telgrafı.
Atatürk'ün, geceyi İzmir-Karşıyaka'da İplikçizade Köşkü'nde geçirişi.
Gemlik Yunanlılar tarafından boşaltıldı. Bursa ele geçirildi.
Rum metropoliti Hrisostomos linç edildi.
Lord Curzon Yunanlıların Trakya'dan çekilmelerine karşı olduğunu bildirdi.
1922 - Mustafa Kemal enters Izmir. Turkish forces occupy and retake the city of Izmır.
1921 - Sakarya Zaferi (23 Ağustos-13 Eylül 1921)
Atatürk'ün, Zafertepe'den de daha ileri hatta geçişi (Kâzım Özalp hatıralarında der ki: "Başkumandan, İsmet Paşa ile beraber taarruz hareketini yakından takip ediyordu. Bu sırada topçu ateşinin daha tesirli bir şekilde düzenlenmesi için, 15. Tümenin yanına gitmeye karar verdi. Benim, bulunduğum yerden ayrılmamaklığımı ve muharebeyi Zafertepe'den idare etmemi uygun görerek, daha ileri hatta geçti. Başkumandanın böyle önemli bir durumda, en ileri hatta taarruz eden kıtaların yanında görülmesi ve muharebeyi fiilî harekât hattında takip etmesi, subay ve erlerin maneviyatları üzerinde büyük tesir yaptı." [Kocatürk]
1921 - Greeks thrown back at Battle of Sakarya. Battle of Sakarya, led by Mustafa Kemal.
1920 - Türkiye Komünist Partisi (TKP) Bakü'de kuruldu.
Bakü'de Mustafa Suphi tarafından Türkiye Komünist Partisi'nin kuruluşu ve kongresi. Türkiye Komünist Fırkası'nın kongresi Bakü'de Mustafa Suphi'nin konuşmasıyla açıldı.
1919 - Sıvas Kongresi.

4 - 11 Eylül 1919 tarihleri arasında Sivas Kongresi vatanın kurtuluşu için izlenecek yolun belirlenmesini sağladı.
Ali Galip'in üzerine asker gönderilmesi sonucu yakınındakilerle Malatya'dan kaçışı, (Kahta yolu ile Urfa'dan, Halep'e kaçmıştır.)
Sivas Valisi Reşit Paşa'nın, Dahiliye Nazırı Adil Bey'e telgrafı: "...Verdiğiniz emir, Ali Galip Bey'in üzerine aldığı vazife doğrusu şaşkınlık ve hayretime sebep oldu. ..Maksadınız Mustafa Kemal Paşa ile Rauf Bey'i tutmak ve Kongre'yi dağıtmak ise, buna imkân olmadığını evvelce arz etmiştim."
1919 - Avusturya ile İtilaf devletleri arasında Sen Cermen Antlaşması.
1919 - Nationalist congress meets in Sivas. Mustafa Kemal becomes Chairman of the Sivas Congress, and leads the countrywide resistance organization.
The Sivas Congress was an assembly of the Turkish National Movement held between September 4 and September 11 1919 in the city of Sivas, in central-eastern Turkey. The Congress united delegates from all Anatolian provinces of the Ottoman Empire. At the time of the convention, Istanbul, as well as many provincial cities and regions, were under foreign occupation. The call for the congress had been issued by Mustafa Kemal. During the Sivas Congress, a number of vital decisions were taken which contributed to shaping the future course of the Turkish War of Independence.
1916 - Allied offensive on the Salonika Front.

[TEP]

11 EYLÜL - SEPTEMBER 11
Tarihte Bugün - Today in History

https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto2/11Eylul1924.jpg

11 Eylül 1924
Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal, Bursa'da halkla konuşurken
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto3/r52.jpg
Atatürk İzmir’de (10 Eylül - 1 Ekim 1922)

Atatürk in İzmir (September 10 - October 1 1922)
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto2/4-11Eylul1919.jpg
Mustafa Kemal, Heyet-i Temsiliye üyesi arkadaşları Hüseyin Rauf (Orbay)
ve Bekir Sami (Kunduh) beyler ile Sivas'ta
(4-11 Eylül 1919)
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto3/r24.jpg
Atatürk, Sivas Kongresi günlerinde arkadaşlarıyla

Atatürk, during the Sivas Congress with his companions
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto3/r25.jpg
4-11 Eylül 1919
Mustafa Kemal, Sivas Kongresi esnasında
Sivas'taki Kongre Binası önünde eski Bahriye Nazırı
Hüseyin Rauf Orbay ile birlikte

Atatürk standing in front of the Sivas Congress Building
with Hüseyin Rauf Orbay, the former Secretary of the Navy
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto3/r27.jpg
Atatürk, Sivas Kongresi günlerinde Tümen Komutanı C. Cahit Toydemir ile birlikte

Atatürk with lieutenant C. Cahit Toydemir, the Division Commander, during the Sivas Congress
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto3/r26.jpg
Atatürk, Sivas Kongresi günlerinde

Atatürk, during the days of the Sivas Congress
1938 - Atatürk'ün sağlık durumu hakkında Dr. Nihat Reşat Belger, Prof. Dr. Neşet Ömer İrdelp ve Prof. Dr. Fiessinger'in müşterek raporu: "Yatakta kesin istirahatin devamı. ..Ankara'ya dönüş, bütün yorgunluklardan kaçınmak, 100 metreden fazla yayan yürümemek, karın sarılı olmak ve ikinci ponksiyondan itibaren 6 gün geçmiş bulunmak şartıyla mümkün olabilir. Seremonilere gelince, en aşağı 4 ay müddetle seremoniler, yorulmamak ve ayakta durmamak ve yürümemek şartıyla kabul edilebilir. Aksi takdirde seremonilerden kaçınmak gerekir. Şimdilik ve ponksiyonların arası 3 ayı bulmadan evvel, otomobil veya deniz motoruyla gezinti uygun değildir. Radyo ile nutuk söylemek 15-20 dakikalık kısa zamanla sınırlı kalmak şartıyla mümkün olabilir. Mühim ziyaretler, şezlongta ve mümkün ponksiyonlardan 5-8 gün sonra kabul edilecektir; bu ziyaretler nadir ve kısa olacaktır. Alelade ziyaretler, yorulmamak şartıyla günde 1 -2 saati geçmemelidir. Özet olarak, mümkün olduğu kadar yatakta istirahate devam etmek ve her türlü yorgunluk sebeplerinden kaçınmak şarttır."
1936 - Atatürk'ün, günü Florya Köşkü'nde çalışmakla geçirmesi.
1934 - Atatürk'ün, akşamüzeri motorla Heybeliada'ya geçerek İsmet Paşa'nın köşkü'ne gidişi, akşam Dolmabahçe Sarayı'na dönüşü.
1933 - Atatürk'un,Çankaya'da Ankara'ya gelen Yunanistan Başbakanı Çaldaris, Dışişleri Bakanı Maximos ve Ekonomi Bakanı Pesmazoğlu'nu kabulü.
Atatürk'ün, akşam Ankara'dan trenle İstanbul'a hareketi.
Atatürk'ün, Yunanistan Başbakanı Çaldaris ve arkadaşlarını kabulünden sonra akşam trenle Ankara'dan İstanbul'a giderken yolda İsmet Paşa'ya telgrafı: "İnsanlığın huzur ve saadetı için bütün milletlerin bizim gibi gerçek dost olmasını temenni ederim. Kıymetli misafirlerimize ve Ankara Türk dostluğunun ciddi ve gerçek duygularını göstermekte olduklaını emin olduğum bütün arkadaşlara selâm."
1932 - Atatürk'ün, akşamüstü otomobille Taksim, Şişli, Bomonti, Mecidiyeköy, Ortaköy, Yıldız ve Ihlamur Köşkü'nü izleyen bir gezinti yapması.
1929 - Atatürk'ün, akşamüzeri otomobille Taksim ve Şişli taraflatında bir gezinti yapması.
1927 - Atatürk'ün, Hürriyet-i Ebediye Tepesi'nde şehitleri ziyareti, dönüşte tramvayla halk arasında Beyoğlu'na gelişi, kısa süre Tokathyan'da kaldıktan sonra Dolmabahçe Sarayı'na dönüşü.
1926 - Ankara otomatik telefon santrali işletmeye açıldı.
Atatürk'ün, Ankara'ya gelen Amiral Yamamato başkanlığındaki Japon Denizci Heyeti'ni kabulü.
1924 - Atatürk'ün, Bursa'nın kurtuluşunun 2. yıldönümünde Bursa'da konuşması: "Efendiler, bu kurtuluş gününü size tebrik ederken bu dağlarda, bu ovalarda kanlarını döken şehitlerimizi ve vatanları için, milletleri için minnet ve meşakkat bilmeyen kahraman gazilerimizi hürmetle yâd ederim."
Atatürk'ün, saat 16.30'da Lâtife Hanım'la beraber Bursa'dan Mudanya'ya hareketi.
1923 - Mustafa Kemal Paşa " Halk Fırkası" Başkanlığı'na seçildi.
Atatürk'ün, "Halk Partisi Genel Başkanlığı"na seçilmesi.
Atatürk'ün, Meclis'teki başkanlık odasında -Mersin'den Ankara'ya gelen- Şeyh Sunusî'yi kabulü.1922 - Mudanya Mütarekesi'nin imzalanması.
Bursa'nın kurtuluşu mecliste büyük bir coşkuyla karşılandı.
Mudanya, Havran, Edremit, Orhaneli kurtarıldı.
İtilaf Devletleri (İngilizlerin, Fransızların ve İtalyanların) Çanakkale Boğazı'nın Anadolu yakasına asker gönderdi.
Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin, İzmir ve Bursa'nın kurtuluşu nedeniyle orduya ve Başkomutan Atatürk'e, milletin ebedî şükran ve minnetinin bildirilmesi kararı. [Kocatürk]
Atatürk'ün, Göztepe'de Uşakîzade Muammer Bey'in köşkünü gezmesi, burada Lâtife Hanımla tanışması, Lâtife Hanım'ın Atatürk'ün elini öpmesi (Lâtife Hanım, Türk ordusunun İzmir'e girişini takiben "İzmir Mevki Komutanlığı"na getirilen 8. Tümen Komutanı Kâzım (Sevüktekin) Paşa'ya -adına işlerini yürüten- Osman Efendi'yi göndermiş ve "Göztepe'deki evlerini Mustafa Kemal Paşa ikametgâh olarak düşünürse, kendileri için büyük şeref olacağını ve böyle bir şerefin bir Türk ailesinden esirgenmemesini" rica etmişti. Atatürk, durumun kendisine iletilmesi üzerine, söz konusu evi görmek üzere Göztepe'ye gitmiş ve köşkü gezmişti.İngiliz subay ve yazarı Armstrong'un 1932 yılında yayımlanan "Bozkurt" adlı kitabında yer alan "Lâtife Hanım'ın, Atatürk'ün karargâhına gelerek yanına girdiği şeklindeki sahne", Atatürk'ün aynı yıl Akşam gazetesi başyazarı Necmeddin Sadık (Sadak) Bey'e dikte ettiği -yine Necmettin Sadık imzasıyla- 7.12.1932 tarihli Akşam gazetesinde yayımlanan cevapla yalanlanmış bulunmaktadır. [Kocatürk]
Atatürk'ün, geceyi İzmir-Karşıyaka'da İplikçizade Köşkü'nde geçirişi.

1922 - Treaty of Kars ratified in Yerevan, Armenia (signed on October 13, 1921).
The Treaty of Kars determines Turkey's eastern frontier.
1921 - Sakarya Zaferi (23 Ağustos-13 Eylül 1921)
Yunanlılar Sakarya'nın batısına doğru çekilmeye başladı.
1921 - Greeks thrown back at Battle of Sakarya. Battle of Sakarya, led by Mustafa Kemal.
1920 - TBMM'nde İstiklal Mahkemelerinin kurulmasına karar verildi.
"Firariler hakkındaki Kanun"un TBMM'de kabulü. (Bu kanunla askerlik hizmetinden kaçanları yargılamak ve cezalandırmak üzere TBMM üyelerinden oluşan üçer kişilik İstiklal Mahkemeleri kurulması özel hükme bağlanmıştır)
1919 - Sivas Kongresi'nin kapanışı. Sivas Kongresi bir bildiri yayınlayarak çalışmalarını tamamladı.
Sivas Kongresi’nin 8.Umumi Toplantısında 'İrade-i Milliye' adıyla bir gazetenin çıkarılmasına karar verildi.
Yabancı devletlerin İstanbul temsilciliklerine telgraf çekilerek, Damat Ferit hükümetinin millet meclisini toplamadığını ve milleti temsil etmediğini bildirdi.Heyet-i Temsiliye reisi Mustafa Kemal, Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti'nin kuruluş bildirisini Sivas valiliğine verdi. Artık cemiyet Anadolu'daki milli güçlerin hareketini yönetecektir.
"Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti" teşkil edildiğine dair yazının Atatürk'ün imzası ile Sivas Vilâyeti'ne verilmesi: "İdare merkezi şimdilik Sivas'ta bulunmak ve Rumeli ve Anadolu'nun her tarafında şubeler açılmak üzere bir cemiyet kurulmuştur."
Atatürk'ün, Ali Galip'in faaliyetleriyle ilgili olarak Dahiliye Nazırı Adil Bey'e telgrafı: "Alçaklar, caniler! Düşmanlarla millet aleyhinde haincesine tertiplerde bulunuyorsunuz. Milletin kudret ve iradesini takdirden aciz olduğunuza şüphe etmiyordum. Fakat vatan ve millete karşı haincesine ve bıçaklarcasına harekette bulunacağınıza inanmak istemiyordum. Aklınızı başınıza toplayın! Galip Bey ve yandaşları gibi akılsızların ahmakça olan boş vaitlerine kapılarak ve Mr. Nowill gibi milletimiz ve vatanımız için zararlı olan yabancılara vicdanınısatarak yaptığınız alçaklıkların milletçe tatbik olunacak mesuliyetini göz önünde tutunuz! Güvendiğiniz kişiler ve kuvvetin akıbetini öğrendiğiniz zaman kendi akıbetinizle mukayeseyi unutmayınız!" [Kocatürk]
CHP'nin temelini oluşturan Anadolu ve Rumeli Müdafaai Hukuk Cemiyeti, Sivas Kongresi'nin son günü kuruldu.
1919 - Nationalist Sıvas Congress ends meeting in Sivas.
Mustafa Kemal, who was elected Chairman of the Sivas Congress, becomes the leader of the countrywide resistance organization.

The Sivas Congress was an assembly of the Turkish National Movement held between September 4 and September 11 1919 in the city of Sivas, in central-eastern Turkey. The Congress united delegates from all Anatolian provinces of the Ottoman Empire. At the time of the convention, Istanbul, as well as many provincial cities and regions, were under foreign occupation. The call for the congress had been issued by Mustafa Kemal. During the Sivas Congress, a number of vital decisions were taken which contributed to shaping the future course of the Turkish War of Independence.
1918 - Atatürk'ün, Nablus'tan İstanbul'da bulunan Dr. Rasim Ferit (Talay) Bey'e mektubu: "...İngilizler şimdilik muharebeden ziyade propaganda ile bizi kazanacaklarını zannediyorlar; her gün uçaklarıyla bombadan ziyade beyannameler atıyorlar."
1916 - Allied offensive on the Salonika Front.1912 - İtalyanların, General Reissoli komutasında takviyeli kuvvetlerle Deme üzerine üç koldan taarruzu; ancak Atatürk komutasındaki kuvvetlerin karşı taarruzuyla ilerlemelerine imkân verilmemesi. [Kocatürk]
1911 - İtalyanların Trablus'a saldırmaları.

[TEP]

12 EYLÜL - SEPTEMBER 12
Tarihte Bugün - Today in History

SAKARYA ZAFERİ

https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto2/Eylul1919SivasKongresiUyeleri.jpg
Mustafa Kemal, Sivas Kongresi üyeleri ile birlikte (Eylül 1919)

https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto2/12Eylul1929.jpg

12 Eylül 1929
Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal, Yalova'nın imarı hakkında ilgililerle görüşürken

https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto2/12Eylul1934.jpg

12 Eylül 1934
Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal, İstanbul'da açılan İş Bankası sergisinde
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto4/AtaturkManeviKiziUlku.jpg
12 Eylül 1936
Atatürk ve manevi kızı Ülkü
1938 - Atatürk'ün, İzmir'in 16. kurtuluş yıldönümü nedeniyle Belediye Başkanı Behçet Uz tarafından çekilen 9 Eylül 1938 tarihli saygı telgrafına cevabı: "...İzmirlilerin hakkımda belirttiklerini bildirdiğiniz duygulardan çok hislendim. Teşekkür, sevgi ve iyi dileklerimin sayın halka iletilmesini dilerim."
1937 - Mart'ta başlayan ayaklanmanın önderlerinden Seyit Rıza Erzincan'da teslim oldu.
Dersim isyanının elebaşı Seyit Rıza teslim oldu: yargılama sonucu 15 Kasımda idam edildi.
1934 - Atatürk'ün, akşamüzeri Galatasaray'da Türkiye İş Bankası Sergisi'ni ziyareti.
1933 - Atatürk un, Ankara dan İstanbul'a gelişi.
1932 - Atatürk'ün, İktisat Vekili Celâl (Bayar) Bey'in göreve başlaması nedeniyle kendisine çektiği telgrafa cevabı: "...Bütün dünyada olduğu gibi memleketimizde de en başta bulunan önemli işimiz, iktisat işidir. Bu işte en yüksek başarıyı temine çalışmak hayatîdir, zarurîdir. Bunun için bu işte bütün devlet teşkilâtının, bütün yurttaşların ve hepimizin ciddî duygularla alâkalı olmamız gereği tabiîdir."
1929 - Atatürk'ün, İstanbul'dan Ertuğrul yatı ile Yalova'ya gidişi.
1924 - Atatürk'ün, Lâtife Hanım'la beraber Hamidiye kruvazörü ile Mudanya'dan hareketle İstanbul'dan geçerek -Trabzon'a gitmek üzere- Karadeniz'e çıkışı.
Atatürk'ün Hamidiye kruvazörü ile İstanbul'dan geçişi nedeniyle İstanbul Belediye Başkanı Emin (Erkul) Bey'in, içişleri Bakanı Recep (Peker) Bey'e İstanbul halkının sevinç ve teşekkürlerini bildiren telgrafı.
1922 - Başkomutan Mustafa Kemal Paşa'nın Anadolu'nun kurtuluşu dolayısıyla millete beyannamesi yayınlandı.
Başkomutan Atatürk'ün, Anadolu'nun kurtuluşu nedeniyle millete bildirgesi: "Akdeniz, askerlerimizin zafer teraneleriyle dalgalanıyor... Ordularımızın kabiliyet ve kudreti, düşmanlarımıza dehşet, dostlarımıza güven verecek bir mükemmellikte kendisini gösterdi. Büyük zafer, özellikle senin eserindir. Büyük ve soylu Türk milleti! Anadolu'nun kurtuluşu zaferini tebrik ederken sana İzmir'den, Bursa'dan, Akdeniz ufuklarından ordularının selâmını da sunuyorum."
İzmir'deki İngiliz Başkonsolosu Sir Harry Lamb, Mustafa Kemal Paşa ve Ankara Hükümeti ile İngiltere arasındaki ilişkiler hakkında görüşmesi. Mustafa Kemal, Daily Mail muhabirine; daha fazla savaşmaya niyeti olmadığını, ciddi olarak barışı istediklerini ancak Yunanlıların Anadolu'yu boşaltmaya niyetlerinin olmaması üzerine Büyük Taarruz'u başlattıklarını söyledi.
Gemlik'in kurtuluşu.
Milli kuvvetlerin Mudanya taarruzu.
Mudanya'ya giriş ve 2. Yunan Tümeni'ni esir oluşu.
Urla, Seferihisar ve Kırkağaç'ın kurtuluşu.
Akdeniz'deki İngiliz Filosu Başkomutanı Amiral Brock'un, Atatürk'e, Ankara Hükûmeti'nin İngilizlere karşı bir harp halinde olup olmadığını soran mektubu.
Atatürk'ün, İzmir'e gelen "Daily Mail" gazetesi muhabiri G. Ward Price'e demeci: "...Bu son taarruzu istemedim; fakat Yunanlıları Anadolu'yu terk etmeye mecbur olduklarına inandırıcı başka yol yoktu!" (Bu demeç, 15 Eylül 1922 günkü "Daily Mail" gazetesinde yayımlanmıştır). [Kocatürk]
Atatürk'ün, geceyi İzmir 1. Kordon'da, kendisi için hazırlanan bir evde geçirişi.
1921 - Sakarya Zaferi kazanıldı.
(23 Ağustos-13 Eylül 1921)
Türk Ordusu saldırıları şiddetlendirdi. Yunanlılar önemli mevzilerini terkederek, Sakarya'nın batısına doğru çekilmeye başladı.
Savaş alanında kazanılmaya başlanan başarılar, Anadolu'nun birçok kentini sevince boğdu. Trabzon'da şenlikler yapıldı, minareler ışıklandırıldı; Ankara'da fener alayları düzenlendi.
Yunan Kralı Konstantin'in, İstanbul'da yayımlanan Fransızca Revlille gazetesinde -Milletler Cemiyeti delegesi- General Gork'a demeci: "...Mustafa Kemal harbi kabul edecek olursa, ancak 50.000 kişiden ibaret olan ordusunu imha edeceğiz (!) Ankara'ya herhalde gireceğiz (!)" [Kocatürk]
1921 - Greeks thrown back at Battle of Sakarya. Battle of Sakarya, led by Mustafa Kemal.
1920 - Doğu Cephesi birlikleri Ermenilere karşı saldırıya geçti.
1919 - Anadolu ve İstanbul irtibatlarının kesilmesi.
Sıvas Kongre üyeleri halkla birlikte bir toplantı yaparak, alınan kararları anlattı. Sivas Kongre Heyetinin İstanbul ile ve her türlü resmi haberleşmenin kesildiğine ilişkin vilayetlere ve komutanlara bildirisi.
Atatürk'ün, İngiliz Albayı P. Peel'in Halep'ten Malatya'ya gelişi nedeniyle Malatya'daki 15. Alay Komutanlığı'na emri: "...Kim olursa olsun vesikasız bir yabancı subayının Osmanlı ülkesi içinde işi yoktur. Kendisine incelikle fakat askerce, kesin şekilde durumu bildirme ile geldiği yere hemen dönmesini ihtar ediniz."
Sivas Kongresi'nce seçilen Heyet-i Temsiliye'nin akşam, Atatürk'ün başkanlığında ilk toplantısını yapması.
1919 - Sultan Vahdettin'in İngilizler'le gizli bir antlaşması yapması.
1918 - İngilizler'in Şam'ı alması.
Bakü'nün İngilizler'den geri alınması.
İngilizler'in Filistin'e genel saldırısı
Amerikalılar'ın Saint-Michiel'e saldırması.
Franched d'Esperey'in Makedonya'ya saldırması.
Champagne'den Flandre'ye dek müttefik saldırıları.
Bulgarlar'la ateşkeş imzalanması.
1916 - Allied offensive on the Salonika Front.

[TEP]

13 EYLÜL - SEPTEMBER 13
Tarihte Bugün - Today in History

Sakarya Meydan Savaşı'nın Kazanılması
https://www.ataturktoday.com/Resim/TSK/1921SakaryaMeydanMuharebesi.jpg

https://www.ataturktoday.com/Resim/TSK/SakaryaMeydanMuharebesi.jpg
Sakarya Meydan Muharebesi
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto2/Eylul1919SivasKongresiUyeleri.jpg
Mustafa Kemal, Sivas Kongresi üyeleri ile birlikte (Eylül 1919)
1938 - Basın Kurumu Fevkalede Kongresi İstanbul'da açıldı.
1936 - Atatürk'ün, saat 16.30'da Florya'dan Dolmabahçe Sarayı'na gelerek Türk Dil Kurumu toplantısına başkanlık yapması, gece Florya'ya dönüşü.
1932 - Atatürk'ün, akşamüzeri Sakarya motoru ile Boğaz'da bir gezinti yapması.
1930 - Atatürk'ün, Bakanlar Kurulu'nun teklifiyle Türkiye Büyük Millet Meclisi'ni, hükümetin millî para siyasetine yön vermek üzere 22 Eylül 1930 günü, olağanüstü toplantıya çağırması.
1929 - Atatürk'ün. Yalova'da Millet Çiftliği'ne giderek incelemeler de bulunması.
1925 - Gazi Mustafa Kemal, Elazığ İstiklal Mahkemesi'nde yargılanan gazetecileri bağışladı.
Doğu İstiklal Mahkemesi'nde yargılanan gazeteciler Mustafa Kemal'den affedilmeleri için talepte bulundu. Mustafa Kemal'in isteği üzerine gazeteciler affedildi.
Doğu İstiklâl Mahkemesi'nde duruşmaları tamamlanmak üzere olan 10 gazetecinin, toplu olarak Atatürk'e telgrafı: "...Vicdanlarımızda hasıl olan uyanıklığı gelecekteki hareketlerimizde rehber edinerek yüksek amacımıza doğru, temiz alınla yürüyebilmek için itimadınızın feyzini bizlerden esirgememenize pek muhtacız. Mahkeme huzurunda meydana çıkan masumiyetimiz, ancak büyük kurtarıcının yüksek vicdanından duyacağımız af ve müsamaha müjdesiyledir ki bizim için kıymetli olur!" (Atatürk, bu başvuruyu bir telgrafla Doğu İstiklâl Mahkemesi'ne bildirmiştir: "...Bunu da nazar-ı insafa almak uygundur.") [Kocatürk]
1924 - Atatürk'ün, Hamidiye kruvazörü ile Trabzon'a gitmek üzere Karadeniz'de seyahati.
1922 - İzmir yanıyor. Yangını kimlerin başlattığı tesbit edilemedi. Yüzlerce insan yanarak can verdi. Kaçan Hıristiyanlar limana toplandı. İtilaf kuvvetlerine ait gemiler kimseyi kabul etmemeye karar verdi. Daha sonra yalnız çocuk ve kadınları aldılar.
İzmir'de düşmanların sabotajı sonucu, Ermeni mahallesinde başlayan büyük yangın.
Karacabey ve Soma'nın kurtuluşu.
Atatürk'ün, Amiral Brock'un 12 Eylül 1922 tarihli mektubuna cevabı: "...Her iki hükümetin uygulanagelen şekillere uyarak siyasal ilişkiler kurabileceklerini bildirmekle şeref kazanmaktayım."
Atatürk'ün, Amerikalı gazeteci Richard Eaton'a İzmir'de demeci: "...Ben İngilizlerle değil, Yunanlılarla harp ediyorum. Yirmidört saatte en iyi kıtalarımı Trakya'ya geçirmeye yetecek nakliye gemilerim de mevcuttur. Bu askerler bir işaretimi bekliyorlar!" (Bu demeç, Le Figaro gazetesinin 1.10.1922 tarihli sayı*sında yayımlanmıştır). [Kocatürk]
Atatürk'ün, akşam, kalmakta olduğu köşkün balkonundan -düşmanların sabotajı sonucu çıkan- İzmir yangınını izlerken yanındaki genç subaylara söyledikleri: "Çocuklar, bu manzaraya iyice bakın! Bu alevler, bir devrin sona erip yeni bir devrin başladığını gösteren bir yangındır. Osmanlı İmparatorluğu'nun son yüzyıllardaki bütün günahları şu ateşle temizlenirken yeni bir Türk Devleti'nin kuruluşu ve Türk milletinin yükselişi de cihana ilân ediliyor!" [Kocatürk]
Atatürk'ün, geceyi -İzmir yangını sebebiyle- tekrar Karşıyaka'da İplikçizade Köşkü'nde geçirişi.
1921 - Sakarya Zaferi.
Sakarya Meydan Muharebesi'nin sonuçlanması ve düşmanın Sakarya nehrinin doğusunda imha ile zaferin kazanılması. Yunanlıların 23 Ağustos'ta başlattıkları savaş, 22 gün 22 gece sürdü. Sonunda Türk cephesi büyük bir zafer kazandı. Türk Ordusu birçok koldan ilerledi. Bütün mevzileri boşaltarak geri çekilen Yunan birlikleri köprüleri tahrip ederek Sakarya'nın batısında mevzilendi.
Sakarya Zaferi üzerine Başkomutan Atatürk'ün, Batı Cephesi Komutanlığı'na emri: "...Düşman batıya geri çekilmeye devam etmektedir. Düşmanın geride herhangi bir hatta durmasına ve eski düzenini almasına mani olmak ve geri çekilişini yenilgiye uğratmak lâzımdır."
Atatürk'ün, Başkomutanlık işlemlerinin daha basit şekilde seyretmesi için Başkomutanlık Kalemi'nin kaldırıldığını ve Başkomutan'ın gerek Millî Savunma Bakanlığı gerekse Genelkurmay Başkanlığı ile doğrudan temasta bulunarak çalışacağı hakkında ilgililere yazısı.
Başkomutanlığın, Batı cephesinin yeniden kurulup düzenlenmesi emri (Mevcut tümenlerden 5 kolordu oluşturulmuştur).
Atatürk tarafından hazırlanan "Meclis takdirnamesiyle taltif hakkında Kanun"un, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde kabulü: "Muharebelerde bilfiil ateş altında fevkalâde yararlıklar gösterenler, Türkiye Büyük Millet Meclisi takdirnamesiyle mükâfatlandırılır." [Kocatürk]
1921 - Turkish forces victorious in the Battle of Sakarya.
1920 - Mustafa Kemal Paşa'nın Halkçılık Programını yayınlaması.
Mustafa Kemal'in "Halkçılık Programı" T.B.M.M.'ne sunuldu. (18 Eylül'de T.B.M.M.'nde okundu)
Atatürk'ün, "Halkçılık Programı" adı altında bir broşür yayımlaması, bu programın Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne takdimi ve üyelere dağıtılışı.
1920 - Mustafa Kemal, İstanbul'dan gelen Osmanlı delegeleri, Ahmet İzzet ve Salih Paşa'larla, Bilecik tren istasyonunda görüştü.
Atatürk'ün, Mustafa Suphi'nin 15 Haziran 1920 tarihli mektubuna cevabı.
1919 - Sivas'ta İrade-i Milliye Gazetesi yayımlanmaya başladı.
İstanbul'la bütün resmi yazışmaların kesilmesi ile birlikte Sivas'ta adeta bir geçici hükümet gibi çalışmalarına başlayan Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti Heyet-i Temsiliye'si vilayetlere, sancaklara ve askeri makamlara telgraflar çekerek meclis-i mebusan seçimlerinin yapılmasını istedi.
Sadrazam Damat Ferit Paşa'nın, İngiliz Yüksek Komiseri Amiral J. de Robeck'e demeci: "...Mustafa Kemal'in ezilmesi için İtilâf Devletlerinin müsaadesini dilerim. Taraftarları hem delilik hem de hamiyetsizlik edip harbin devamını isterler(!)"
1916 - Allied offensive on the Salonika Front.
1911 - Mustafa Kemal'in İstanbul'da Genelkurmay'a nakledilmesi.
Mustafa Kemal, geçici olarak Trablusgarb Tümeni Kurmay başkanlığına atandı.
Atatürk'ün, -geçici olarak Trablusgarp Tümeni Kurmay Başkanlığı'na atanmasını takiben- Harbiye Nezareti tarafından İstanbul'a çağrılması. [Kocatürk]

[TEP]

14 EYLÜL - SEPTEMBER 14
Tarihte Bugün - Today in History

https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto2/Eylul1919SivasKongresiUyeleri.jpg
Mustafa Kemal, Sivas Kongresi üyeleri ile birlikte (Eylül 1919)1937 - Akdenizde korsanlık harketlerine karşı alınacak ortak önlemler hakkında Türkiye - İngiltere - Fransa - Rusya - Romanya - Bulgaristan - Yunanistan - Yugoslavya - Mısır ve Arnavutluk arasında "Nyon Sözleşmesi"nin imzalanması.
Nyon Sözleşmesi'nin imzalanmasını takiben Atatürk'ün İstanbul'dan Ankara'da bulunan Başbakan İsmet İnönü'ye telgraf notu: "Nyon Konferansı'nda imza ettiğimiz sözleşmenin, Türkiye Devleti'nin çok beklediği yüksek faydaları temin eder nitelikte olduğunu size temin ederim; bütün sonuçlarıyla."
Atatürk'ün, gece, Nyon Sözleşmesi'ni tetkik ve tasdik etmek üzere Türkiye Büyük Millet Meclisi'ni 18 Eylül 1937 günü olağanüstü toplantıya davet edişi. (Olağanüstü toplanan T.B.M.M., Nyon Antlaşması'm onaylamıştır).[Kocatürk]
1936 - Milli Eğitim Bakanlığı, ilkokullarda okutulacak "alfabe" kitabını kabul etti. Alfabe'nin yazarları: Murat Özgün ve İlhan Gökçe.
1933 - Türkiye ile Yunanistan Dostluk Antlaşması imzaladı.
Atatürk'ün, gece İzzettin (Çalışlar) Paşa'nın kızının Dolmabahçe Sarayı'nda yapılan nikâh töreni ve düğününü şeref*lendirmesi.
1931 - Atatürk'ün, Dolmabahçe Sarayı balkonunda bilim adamlarıyla sohbet esnasında söyledikleri: "...Şair Mehmet Emin (Yurdakul)'in, ilk defa Manastır Askerî İdadisi'nde öğrenci iken okuduğum "Ben bir Türküm, dinim, cinsim uludur" mısraıyla başlayan şiirinde, bana ulusal benliğimin gururunu tattıran ilk anlatımı bulmuştum. Fakat ben asıl bunu, orduya katıldığım ilk günlerde, bir Anadolu çocuğunun gözyaşlarında gördüm ve kuvvetle duydum. Ondan sonra Türklük, benim en derin güven kaynağım, en engin övünç dayanağım oldu. Kendimi hiçbir zaman Osmanlılığın telkin ettiği başka ulusları öven ve Türklüğü aşağı gören eksiklik duygusuna kaptırmadım."[Kocatürk]
1930 - Atatürk'ün, Sakarya motoru ile Boğaziçi'nde bir gezinti yapmasını takiben gece Dolmabahçe Sarayı'na dönüşü.
Son Posta gazetesi sorumlu müdürü Selim Ragıp Bey (Emeç) tutuklandı.
1928 - Atatürk'ün, İzmir vapuru ile İstanbul'dan Karadeniz'e hareketi.
Atatürk'ün, Karadeniz yolculuğuna başlarken kendisini uğurlayan donanma mensuplarına -Donanma Komutanı Fahri (Engin) Bey aracılığıyla- telsiz mesajı: "Karadeniz'in dalgaları içinde en çok haz ve sevincimi gerektiren kalbî hissim, samimî hatıram siz olmaktasınız. Bunu size ve adreslerini bilmediğim bütün arkadaşlara ve evlâtlara iletiyorum."[Kocatürk]
1927 - Atatürk'ün, Dolmabahçe Sarayı'nda Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı Kâzım (Özalp) Paşa ve İçişleri Bakanı Cemil (Uybadın) Beyi kabulü.
1924 - Atatürk'ün, Trabzon'a gitmek üzere Hamidiye kruvazörü ile Karadeniz seyahatine devam etmesi.
Atatürk'ün, gazetelerde yayınlanmak üzere açıklaması: "Ali Haydar Mithat ve Doktor Hüseyin Suat namındaki zatların kendilerini selâmlamadığımdan dolayı, Belediye Başkanı'nın, halk adına olan telgrafına iştirak etmediklerini, İçişleri Bakanlığı'na telgraf ile bildirdiklerinden haberdar oldum, İstanbul'dan geçerken, binmiş olduğum gemi, usulü gereğince İstanbul'u ve muhterem halkını selâmlamıştır. Eğer, ayrıca Ali Haydar Mithat ve Hüseyin Suat adındaki zatları selâmlamamış ise, adı geçenlerin esasen selâmlanmaya lâyık bulunmamalarından ileri gelmiştir." (Mithat Paşa'nın oğlu olan Ali Haydar Mithat ile Hüseyin Cahit Yalçın'ın kardeşi olan Dr. Hüseyin Suat Beyler, içişleri Bakanı Recep (Peker) Bey'e birer telgraf çekerek "İstanbul halkı adına 12 Eylül 1924'de Belediye Başkanıtarafından kendisine çekilen telgrafa -Cumhurbaşkanı Hazretlerinin şehrin önünden geçerken halkı selâmlamadıkları gerekçesiyle- iştirak etmediklerini bildirmişlerdi. Oysa ki, Hamidiye kruvazörü, Boğaz'dan Karadeniz'e çıkarken top atışlarıyla İstanbul halkınıselâmlamış bulunuyordu). [Kocatürk]
1922 - Atatürk'e, İzmir Belediyesi tarafından "izmir hemşehriliği" unvanı verilişi.
Dikili, Foça, Menemen, Bergama ve Karacabey kurtuldu.
Bergama, Dikili ve Foça, Menemen'in kurtuluşu.
Atatürk'ün, Göztepe'de Uşakîzade Muammer Bey'in köşküne misafir oluşu. (Atatürk, İzmir'e gelişini takiben 10 ve 11 Eylül gecelerini Karşıyaka'da İplikçizade Köşkü'nde, 12 Eylül gecesini ise kendisi için I. Kordon'da hazırlanan bir evde geçirmiş, 13 Eylül gecesi ise -İzmir yangını sebebiyle- tekrar Karşıyaka'da İplikçizade Köşkü'nde kalmış, 14 Eylül'den itibaren -davet üzerine- Lâtife Hanım ailesinin Göztepe'deki köşkünde misafir edilmiştir). [Kocatürk]
İngiliz Yüksek Komiseri Rumbold'un, İngiltere Dışişleri Bakanı Lord Curzon'a telgrafı: "Savaşan tarafların artık birbirleriyle temasları kalmadı. Konferans çağrısı için şimdi en uygun zamandır. Ordularına "İlk hedefiniz Akdeniz'dir!" diyen Mustafa Kemal'in ikinci hedefi Trakya'dır. Konferans olmazsa Trakya'ya geçmeye çalışacaktır. Gecikirsek güç durumda kalırız." [Kocatürk]
1921 - Yunanlıları kovalayan Türk kuvvetlerinin Sakarya'nın batısına geçmesi.
Başkomutan Mustafa Kemal Paşa'nın "Genel seferberlik" ilanını bildiren emri.
Atatürk'ün, Sakarya Zaferi'ni takiben cepheden millete bildirgesi: "...Avrupa'nın en mükemmel araçlarıyla donatılmış olan Konstantin ordusundan, ordumuzun donatım itibariyle de geri kalmaması ve hatta ona üste çıkabilmesi gibi inanılmaz mucizeyi, Anadolu halkının fedakârlığına borçluyuz."
Atatürk'ün, "genel seferberlik ilânı'nı bildiren emri: "14/15 Eylül 1921 gece yarısından itibaren bütün vatanda umumî seferberlik ilân edilmiştir. Mağlup düşmanı Anadolu içerisinde en son neferine kadar imha için ilân edilen bu seferberlikte amaçlanan gayeye varıncaya kadar, gerek duyuldukça silâh altında bulunan sınıflardan başka askerlik yaşındakiler de silâh altına çağrılacaktır."
İsmet ve Fevzi Paşaların, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı'na, Başkomutan Atatürk'e Mareşal rütbesi ve Gazilik unvanı verilmesini teklif eden telgrafı.
1920 - TBMM'nde "Men-i Müskirat Kanunu" kabul edildi. (28 Şubat 1921'de yayınlandı)
(Sarhoş eden şeylerin yasaklanması)
Cemal Paşa'nın, Afganistan'dan Atatürk'e mektubu: "...Emir Hazretleri sizden Afganistan için bir Osmanlı subay heyeti gönderilmesini rica ediyor. ...Fikrime göre bu heyet vasıtasıyla Afganistan'da mükemmel bir ordu vücuda getirirsek ileride buralarda yapmayıtasarladığım harekât için fevkalâde bir vasıta elde etmiş oluruz. ...Doğuda yapmak istediğim işlerde muvaffak olabilirsem İngiliz dostlarımızın başına belâ olacağıma ve sizin yükünüzü hafifleteceğime eminim."
Kâzım Karabekir'in, Atatürk'e, Celâlettin Arifin Vilâyat-ı Şarkiye ya da Erzurum Valiliği'ne atanmasını teklif eden telgrafı.[Kocatürk]
1919 - Sivas Kongre Heyeti adına Mustafa Kemal Paşa'nın Padişah Vahdettin'e Damat Ferit Paşa'nın ihanetlerini belirten muhtırası.
Sivas'ta Atatürk'ün direktifiyle kurulan "İrade-i Milliye" gazetesinin ilk sayısı.
Sıvas Kongresi'nde alınan karara göre yayınlanan İrade-i Milliyegazetesinin birinci sayısı çıktı. Dört sayfa çıkan gazetenin ilk sayısında Mustafa Kemal'in kongreyi açış konuşması, kongre bildirisi, padişaha çekilen telgraflar yeraldı. İsmail Hami Bey (Danişmend) yazdığı yazıda Damat Ferit Paşa için "hain" deyimini kullandı.
Atatürk'ün, Sivas Kongresi Heyeti adına Padişah Vahdettin'e Damat Ferit Paşa'nın ihanetlerini belirten uyan yazısı: "...Kötü maksatlarında muvaffak olmak için milletin ruhundan doğan millî örgütü dağıtmak, devletin egemenlik hakkını yabancı ihtiraslarına oyuncak etmek, ordunun kuvvetini azaltmak için muktedir subaylarımızı görevden almak ve düşmana teslim etmek, şifreli askerî haberleşmelerin çaldırılmasına Posta ve Telgraf Umum Müdürlüğü'nü yetkili kılmak, birtakım düşman subaylarının memleket dahilinde dolaşarak ülke bütünlüğümüzü bozacak siyasî tahriklerde bulunmalarına yardım etmek, memleketi ihtilâl içinde gösterip yabancı müdahalesini davet eylemek cüretinde bulunmak gibi her biri belli başlı bir millî cinayet teşkil eden yasa dışı durumlara girişmekten de bir türlüvazgeçemiyorlar."
1918 (August 26-September 14) - Turkish Offensive in Baku, Azerbaijan.

Turkish forces mount a vigorous attack against the British occupying forces in Baku, beginning on August 26. The British evacuate the city on September 14 to the Turks.
1916 - Allied offensive on the Salonika Front.
1915 - Atatürk'ün, Bulgar Generali Petroff'un eşi Sultane Petroff'a Çanakkale'den Fransızca mektubu:" ..Düşman kuvvetlerine karşı kendi istediğimiz şekilde karşı koyduk ve daha önce Arıburnu'nda benim karşımda hezimete uğrayan düşman kuvvetleri, aradan aylar geçtikten sonra bu defa da Anafartalar'da tam anlamıyla felç oldular. Generalimin, muhtemelen bunlardan haberi vardır; ama olan biteni doğrudan benden öğrenmesi, sanırım kendisini çok daha fazla memnun edecektir. General Hamilton'a ve Lord Kitchener'e [İngiltere Savunma Bakanı] ardı ardına bu başarıları elde etmeme vesile oldukları için teşekkür etmem gerektiğine inanıyorum."
Atatürk'ün, 2. ve 15. Kolordu Komutanlarıyla Abdurrahman Bayırı'na gidişi. [Kocatürk]
1908 - Osmanlı Ahrar Fırkası kuruldu.
Osmanlı Ahrar Fırkası (partisi), 1900'lerde Paris'te oluşan Prens Sabahattin akımının 1908'de Osmanlı siyasal hayatına girişi olmuştur, Meşrutiyet'in ilk siyasi partilerindendir. Parti 1908 genel seçimine yalnız İstanbul'da katılmış ve İttihat Terakki Partisi karşısında başarı kazanamamış, tek milletvekili bile çıkaramamıştır. Fakat Meclis'te partinin destekleyicileri, hep bulunmuş, özellikle Arap, Arnavut, Rum ve Ermeni milletvekilleri Ahrar'a yakınlık göstermişlerdir. Partinin savunduğu tezlerin başında, Osmanlı ülkesindeki etnik unsurlara eşitlik tanınması, yerinden yönetme, zamanın deyimiyle, adem - i merkeziyete dayanan bir siyasal düzenin kurulması gelir... İttihat Terakki ise, bu tezlere sahip çıkan Ahrar'ı bölücülükle, kozmopolitlikle ve Rum Patrikhanesi'yle ağız birliği etmekle suçlamıştır.
"31 Mart Olayı" Ahrar Partisi'nin sonu olmuştur: Ahrar'cılar, muhalefet partileri arasında "31 Mart olayları"yla en yakından ilgilenen örgüt olmuşlardır ve bu olaydan çok şey beklemişlerdir: Hem Abdülhamit'ten, hem de İttihat ve Terakki'den kurtulmak. Büyük tutkuların sahibi henüz örgütlenememiş küçük bir parti, denediği seçim yolu yenilgi ile kapanınca, hukuk dışı bir eylemden büyük umutların gerçekleşmesini bekler olmuştur. Siyasal iktidarın değiştirilmesi, Ahrar'cılara göre ancak bu yoldan sağlanabilir görünmüştür. Ahrar'cılar bu umudun gerçekleşmesi için askerlerle, ilmiyecilerle (özellikle Vahdeti grubu ile) temasa geçmişlerdir. İngiltere sefareti sorumlularıyla birlikte "31 Mart"ın destekleyicisi olmuşlardır. Kroker oteli toplantısında, olayın planlamasını yapmışlardır.
Fakat olayları başlatma ve yönlendirme toplantılarına karışan "Ahrar"cılar - bu arada İngilizler - 31 Mart'tan yararlanmayı planladıkları halde, eylemlerin açık yöneticileri olmaktan kaçınmışlardır. Bu nedenle ön plana Muhammedi'lerin çıkmasını ve kendilerini perdelemesini yeğ tutmuşlardır. Fakat hareketin içinde oldukları açıktır. "31 Mart" adı verilen ve on üç gün süren olaylar ve eylemler Ahrar'ın tasarladığı hedefin çok uzağına düşmüştür. "Ahrar'cılar", Muhammedi'ler gibi, suçlu sandalyesine oturtulmuşlardır. Ahrar Fırkası, bu olayların ağırlığı ve sorumluluğu altında ezilmiştir.

[TEP]

15 EYLÜL - SEPTEMBER 15
Tarihte Bugün - Today in History

https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto3/r51.jpg
15 Eylül 1922
Türk Ordusunun askeri zaferi sonrasında İzmir’in Rumlar tarafından yakılışı

The burning of Izmir by the Greeks following the victory of the Turkish Army (September 15 1922)
https://www.ataturktoday.com/Resim/TrabzonAtaturkEvi.jpg

Trabzon Atatürk Köşkü
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto2/AtaturkKoskuTrabzon_small.jpg (https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto2/AtaturkKoskuTrabzon.jpg)
1937 - Atatürk'ün, Florya Köşkü'nde Prof. Pittard'ı kabulü, dil ve tarih konuları üzerinde görüşmesi.
1936 - Atatürk'ün, akşamüzeri Florya'dan Dolmabahçe Sarayı'na gelişi.
1933 - Atatürk un, Türk-Yunan Antlaşması'nın imzalanması nedeniyle Başbakan İsmet Paşa'ya tebrik telgrafı: "...Bu pakt, iki milletin karşılıklı büyük menfaatlerini kuvvetlendiren kardeşlik inkişaf sahasına enginlik veren kıymetli bir vesikadır. İki taraf için kalpten arzu edilen verimi vermesini temenni ve hükümetimizi tebrik ederim."
Atatürk ün, Türk-Yunan Antlaşması'nın imzalanması nedeniyle Yunan yöneticilerinin gönderdiği telgrafa cevabı: "...Türkiye Cumhuriyeti, milletler arasında dostluk ve barış fikrinin gelişme ve gerçekleşmesi yönünden kendine düşen ödevini, ciddi ve samimi bir surettedaima yerme getirmeden geri kalmayacaktır."
1932 - Atatürk'ün, akşamüzeri otomobille Yeşilköy'e kadar bir gezinti yapması.
1931 - Atatürk'ün, Sakarya motoru ile Suadiye'ye kadar bir gezinti yapması.
1929 - Müstakil Ressamlar ve Heykeltıraşlar Birliği'nin ilk sergisi Ankara'da açıldı.
1928 - Atatürk'ün, İzmir Vapuru ile Sinop'a gelişi, şehirde tetkik ve ziyaretleri, gece Samsun'a hareketi.
1927 - Atatürk'ün, akşamüzeri Dolmabahçe Sarayı'ndan otomobille Florya'ya gidişi, gece Hadımköy'den trene binerek Sirkeci'ye gelişi, buradan otomobille Dolmabahçe Sarayı'na dönüşü.
1925 - Açılış için hazırlıklarını yapmakta olan Ankara Hukuk Mektebi Öğretim Kurulu'nun, Atatürk'e "Öğretim Kurulu Fahrî Başkanlığı"nı vermesi.1924 - Atatürk, 15 Eylül 1924 Trabzonlular tarafından heyecanla karşılandı.
Atatürk'ün, Lâtife Hanım'la beraber Hamidiye kruvazörü ile saat 11.00'de Trabzon'a gelişi ve rıhtımda büyük törenle karşılanışı.
Cumhuriyetin ilanından sonra, Sonbahar Gezisi adıyla Atatürk'ün yaptığı büyük yurt gezisi Dumlupınar'dan başlamıştı. Buradan Bursa'ya gelen Atatürk 12 Eylül 1924'te Hamidiye, Kruvazörü ile Mudanya'dan hareket etmiş. İstanbul Boğazından geçerek Karadeniz'e açılmış, 15 Eylül 1924sabahı saat 11. 00 de Trabzon'a gelmişti. Atatürk, Trabzonlular tarafından heyecanla karşılandı. Yanında eşi Latife Hanım ve yakın arkadaşları vardı. Doğruca Belediyeye geldi. Öğleden sonra da, kendileri için dayanıp döşenen Soğuksu'daki köşke giderek dinlendiler. Köşk 1913 yılında yaptırılmış, Cumhuriyetin ilanından sonra da Özel İdarenin mülkiyetine geçmişti. Bodrumu ile birlikte dört katlıydı. Üçüncü katın büyük odası Atatürk'ün yatak odası idi.
O gün akşam, Köşk'ün alt kat salonunda Trabzon Belediye Başkanı Kazazoğlu Hüseyin, Atatürk'ün onuruna bir yemek vermiş bir de konuşma yapmıştı. Atatürk bu konuşmayı cevaplandırdı: (Efendiler, hemen bütün Trabzon halkını yekpare bir samimiyete kitlesi halinde gördüm. Kadınların, çocukların, ihtiyarların gözlerinde yaş gördüm. Bu ne yüksel duygu bu ne şefkat bu ne asalettir. ) dedi Trabzonlulara teşekkür etti.
Ertesi gün okulları, hastaneyi, iplik fabrikasını ziyaret ettikten sonra 17 Eylül 1924 sabahı Trabzon'dan ayrıldı Rize'ye yolcu oldu.
Atatürk'ün Trabzon'u ziyaretinden sonra özel idareye ait bulunan Köşk, Trabzon Belediyesince satın alınarak Atatürk'e hediye edildi. Bir Trabzon heyeti, Ankara'ya gelerek Köşkün tapusunu ve anahtarlarını Atatürk'e teslim etti. Atatürk 27 Kasım 1930 günü Ege vapuru ile Samsun'dan Trabzon'a geldiği zaman, geceyi yine bu Köşkte geçirmiş, iki gece kaldıktan sonra, İstanbul'a dönmüştü. Köşk artık (Atatürk köşkü) adıyla tanınıyor, Trabzonlular bu Köşkle övünüyorlardı.
Atatürk'ün Trabzon'a üçüncü ve son gelişleri 10 Haziran 1937 tarihine rastlar, Ege vapuru ile İstanbul'dan Trabzon'a gelen Atatürk, doğruca kendi Köşküne gelmiş, iki gecesini bu Köşk'te geçirmişti. Bu son gelişlerinde: (Mal ve Mülk bana ağırlık veriyor. Bunları milletime bağışlamakla ferahlık duyacağım. İnsanın serveti kendi manevi kişiliğinde olmalıdır. Ben büyük milletime daha çok şeyler vermek istiyorum. ) diyerek, bütün mal ve mülk varlığını hazineye bağışladığını noter huzurunda tescil ettirmişti. Atatürk 12 Haziran 1937 sabahı Trabzon'dan İstanbul'a döndü.
Atatürk'ün ölümünden sonra, Trabzon Belediyesi, Atatürk köşkünü Atatürk Müzesi olarak ziyarete açmağa karar verdi. Atatürk 'ün kullandığı eşyaları, fotoğraflarını sergiledi. Bugün Köşk'ün girişinde, Atatürk'ün Trabzon'a ilk gelişlerinde yaptığı konuşmanın tam metni asılıdır. Sağdaki küçük salon, Atatürk'ün yaptığı konuşmanın tam metni asılıdır. Sağdaki küçük salon, Atatürk'ün hayatına ve Trabzon'u ziyaretlerine ait fotoğraflarla donatılmıştır. Bitişiğindeki odada ise Atatürk'ün dinlendiği koltuk ve kanepeler bulunmaktadır. Bunlardan biri üzerindeki plakada şu cümle yazılıdır. (Atatürk, 11 Haziran 1937 tarihinde, şahıslarına ait emval-i gayrimenküllerini millete bıraktıklarına dair muameleyi burada imza buyurdular. ) Öteki oda, Atatürk'ün yemek salonu olarak döşelidir.
Köşk'ün üçüncü katında Atatürk'ün yatak odası, banyosu, yaver odaları, çalışma salonu vardır. Köşk bugün çiçekli geniş bahçesi ile Trabzon'un en güzel evlerinden biri olarak tanımakta, Belediyenin yönetiminde Atatürk Müzesi olarak ziyarete açık bulundurulmaktadır. Kaynak: Ataturk.net
Atatürk'ün, Trabzon'da Belediye'yi, Halk Partisi Merkezi'ni, Vilâyeti ziyareti; akşam, Trabzon Belediyesi tarafından şereflerine verilen ziyafette konuşması: "...Arkadaşlar, beş sene evvel ilk defa Samsun'a ayak bastığım zaman bana kalp kuvveti veren vatandaşlarımın ilk safında kahraman Trabzonluların bulunduğunu asla unutmayacağım. Sakarya kanlı savaşına Üçüncü Tümen ile yetişen Trabzon evlâtlarının muharebe meydanında gösterdikleri fedakârlığın kıymetli hatırası daima dimağımda canlı kalacaktır." [Kocatürk]
1923- Mustafa Kemal'in genel başkanlığa getirildiği Halk Fırkası'nda Umumi Katipliğe (Genel Sekreterlik) de Kütahya mebusu Recep Peker seçildi.
Lozan Antlaşması uyarınca Edirne'ye bağlı Karaağaç istasyonu Yunanlılardan teslim alındı.
1922 - İzmir ve çevresinde bulunan son Yunan birlikleri de Çeşme'den gemilere bindirilerek Anadolu'yu terketti.
Balya, Edremit, Burhaniye, Ayvalık ve Kirmesti'nin (Mustafa Kemal Paşa) kurtuluşu.
Llyod George'un, İtilaf Devletleri ve İngiliz dominyonlarını, Türklere karşı Boğazlar'ın müdafaasında birleşmeye çağırması (Fransızlar ve İtalyanlar bu çağrıya olumsuz tavır almışlardır).
1919 - Suriye ve Kilikya'daki işgal kuvvetlerinin değiştirilmesi hakkında İngiliz-Fransız Anlaşması.
Atatürk'ün, Sivas'tan Heyet-i Temsiliye'nin, milletin yetkili makamı olduğunu ilân etmesi.
1916 - Allied offensive on the Salonika Front.
1912 - Salih (Bozok), Mahmut (Soydan) ve Vasıf (Çınay) Beylerin İstanbul'dan, Derne'de bulunan Atatürk'e, Halaskar Zabitan Grubu'nun eylemleri hakkında bilgi veren müşterek mektupları: "...Bizim içimizde ruh ve beyin olacak bazı vücutlar var ki, onların bugün aramızda bulunmamalarını pek şiddetle hissetmekte olduğumuz içindir ki bunları yazıyoruz. Onlar da sizlersiniz. Daha doğrusu sizsiniz!" [Kocatürk

[TEP]

16 EYLÜL - SEPTEMBER 16
Tarihte Bugün - Today in History

https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto3/16Eylul1929.jpg
16 Eylül 1929
Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal, Yalova'da, okumak isteyen sığırtmaç Mustafa ile
1937 - Atatürk'ün, saat 17.00'de otomobille Florya'dan Dolmabahçe Sarayı'na gelişi, saat 18.00'de Genelkurmay Başka*nı Mareşal Fevzi Çakmak'ı kabulü.
Atatürk'ün, akşam trenle İstanbul'dan Ankara'ya hareketi.
1932 - Atatürk'ün, akşamüzeri otomobille Beyoğlu, Şişli ve Maslak'ta bir gezinti yapması, akşam İstiklâl Caddesi'nde Florya sinemasında film seyretmesi.
1928 - Atatürk'ün, Sinop'tan Samsun'a gelişi, akşam öğretmenler tarafından düzenlenen baloyu şereflendirmesi.
1926 - Atatürk'ün, Ankara Uçak Alanı'nda Alman Pilotu Hanyeke'nin paraşütle atlayış gösterilerini izlemesi.
1924 - Atatürk'ün, Trabzon'da ziyaret ve incelemeleri, Öğretmen Okulu'nun hatıra defterine yazdıkları: "...Memleketin muhtaç olduğu öğretmen miktarı düşünülürse bunun daha yüz misline çıkması gerekir. Sayı eksikliği, yetişen öğretmenlerimizin kıymet ve faziletteki yüksekliği ile ancak telâfi edilebilir. Yeni kuşak, en büyük cumhuriyetçilik dersini bugünkü öğretmenler topluluğundan ve onların yetiştirecekleri öğretmenlerden alacaktır!"
Atatürk'ün, akşam, Trabzon Halk Partisi'ni ziyareti ve şereflerine verilen ziyafette konuşması: "Bütün cihan bilsin ki benim için bir taraftık vardır; bir tarafım. O da cumhuriyet taraftarlığı, fikrî, sosyal inkılâp taraftarlığı! Bu noktada yeni Türkiye topluluğunda bir ferdi hariç düşünmek istemiyorum!"
Atatürk'ün, Erzurum'daki zelzeleyi haber alması üzerine Erzurum Valiliği'ne telgrafı: "Erzurum ilinin muhtelif bölgelerinde zelzele olduğu üzüntü ile haber alındı. Bilgi verilmesini ve zarar derecesinin bildirilmesini rica ederim." [Kocatürk]
Atatürk'ün, zelzele hakkında bilgi veren Erzurum Valisi'ne telgrafı: "Başladığım seyahati bu elim vaziyet karşısında yarı bırakmak kararını verdim. Trabzon-Erzurum yolunun hali ve Trabzon'da istifadeye elverişli otomobil bulamamak dolayısıyla bu yolla derhal hareket mümkün olmamıştır. Gereken aracı buldurarak diğer bir yönden hareket edeceğim. Muhterem hemşehrilerimin ıstıraplarını ortadan kaldırmak için en etkili surette çalışacağımı bildirmenizi rica ederim."
1922 - İngiliz Kabinesinin, Çanakkale'de tarafsız bölgeye tecavüz edilmemesi için üç devlet tarafından Atatürk'e bildirimde bulunulması ve Doğru meselesinin halli için bir konferans toplanması kararı.İngiltere Savunma Bakanlığı'nın, İstanbul'da General Harington'a gizli telgrafı: "Kabine, iki tümeni daha seferber edip Mustafa Kemal'e karşı koymak niyetindedir. Mustafa Kemal Müttefiklere saldırıya geçecekse önce Çanakkale Boğazı'nın Anadolu kıyılarını işgal edecektir, sanıyoruz."
İngiliz Yüksek Komiseri Rumbold'un, İngiltere Dışişleri Bakanı Lord Curzon'a yazısı: "Padişah Hükûmeti, Müttefiklerin tez elden konferans toplamalarını arzuluyor. Mustafa Kemal'in İstanbul'a yaklaşmasından kaygılanıyor. Padişahın geleceği karanlık. Padişah, zaferden dolayı Mustafa Kemal'i kutlamayı reddetti." [Kocatürk]
Lord Curzon, Mustafa Kemal'in Boğazlar ve İstanbul üzerine yürüyeceğini, bu nedenle İtilaf devletleriyle İngiliz dominyonlarının tedbir almasını istedi. Fransa ve İtalya bu çağrıya olumsuz cevap verdi.
Karaburun'un kurtuluşu.
Çeşme kurtarıldı.
1920 - Mustafa Kemal Paşa'nın memleketteki Bolşevik faaliyetleri hakkında Ali Fuat Paşaya telgrafı: "Gizli komünizm teşkilatını her surette durdurmak ve uzaklaştırmak isteyen bir takım kimseler hilekarane bir suretle komünizm vs. teşkilatına taraftar olduğumu daima yayıyorlar. Fakat yanlıştır."
Atatürk'ün, memleketteki gizli Bolşevik faaliyetleri hakkında Batı Cephesi Komutanı Ali Fuat Paşa'ya telgrafı: "...Kayıtsız şartsız Rus bağımlılığı demek olan içerdeki komünizm örgütü, gaye itibariyle tamamen bizim aleyhimizdedir. Gizli komünizm örgütünü her surette durdurmak ve uzaklaştırmak mecburiyetindeyiz. ...Kendi arzularını kolaylıkla destekletmek isteyen birtakım kimseler, hilekârane bir surette komünizm vesaire örgütüne taraftar olduğumu daima yayıyorlar; fakat yanlıştır!" [Kocatürk]
1919 - "Üçünü Balıkesir Kongresi"nin açılışı.
Atatürk'ün, Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk örgütüne, Heyet-i Temsiliye tarafından verilmiş ve verilecek tüm kararların en küçük idare heyetlerine kadar ulaştırılması hakkında bildirisi.
1918 - British begin offensive and drive out Ottoman troops from Syria and Palestine.
1916 - Allied offensive on the Salonika Front.

[TEP]

17 EYLÜL - SEPTEMBER 17
Tarihte Bugün - Today in History

https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto3/r52.jpg
Atatürk İzmir’de (10 Eylül - 1 Ekim 1922)

Atatürk in İzmir (September 10 - October 1 1922)
1938 - Atatürk'ün, Dolmabahçe Sarayı'nda Ankara'dan İstanbul'a gelen Başbakan Celâl Bayar ve İçişleri Bakanı Şükrü Kaya'yı kabulü.
1937 - Atatürk'ün, İstanbul'dan Ankara'ya gelişi.Çankaya'da akşam sofrada, Atatürk ile İsmet İnönü arasında bir tartışma olması.
1934 - Türkiye, Cemiyet-i Akvam (Milletler Cemiyeti) üyeliğine kabul edildi.Türkiye'yi temsilen Hariciye Vekili Tevfik Rüştü Aras'ın katıldığı toplantıda Türkiye, 52 ülkeden 48'inin kabul oyu kullandığı toplantıda Milletler Cemiyeti Konseyi üyeliğine katıldı.
1931 - Atatürk'ün, akşam Sakarya motoru ile Dolmabahçe'den hareketle Bostancı'ya, oradan da Suadiye plajına gelerek burada verilen baloyu şereflendirmesi.
1929 - Atatürk'ün, Ankara'da toplanan III. Millî Türk Tıp Kongresi'nin saygılarını ileten Sağlık Bakanı Refik (Saydam)'m telgrafına cevabı: "Kongrenin muhterem üyelerine teşekkürlerimin ulaştırılmasına aracılığınızı rica eder, Kongreye takdire değer çalışmalarında başarılar dilerim."
1928 - Atatürk'ün, Samsun'da sabah yazdıkları: "Saat 8.00'i çeyrek geçiyor. Yazı odasındayım. İsmet Paşa'yı beklerken bu satırları yazıyorum. Samsun'a üçüncü defa geliyorum, ilk gelişim malûmdur: 19 Mayıs 1919... "[Kocatürk]
Atatürk'ün, Samsun'da ziyaret ve incelemelerde bulunması.
1926 - Atatürk'ün, saat 15.00'te Çankaya'da Vali başkanlığındaki Mersin Heyeti'ni kabulü.
1924 - Atatürk'ün, Lâtife Hanım'la beraber Hamidiye kruvazörü ile öğleden sonra Trabzon'dan ayrılışı ve saat 18.00'de Rize'ye gelişi.Atatürk'ün, Rize'de Vilâyeti, Belediye'yi, Halk Partisi ve Komutanlık binalarını ziyareti ve heyetleri kabulü.
1922 - Bandırma işgalden kurtarıldı.
1921 - Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin, cephede bulunan Başkomutan Atatürk'e Sakarya Zaferi'ni kutlayan telgrafı: "Türkiye Büyük Millet Meclisi, millî ordunun müstesna fedakârlıklarıyla kazanılan Sakarya Meydan Muharebesi'nin kahramanlarını kutlamış ve bütün milletin hislerine tercüman olarak, pek derin olan minnet ve şükranını yüksek aracılığınızla bütün ordu mensuplarına sunmaya karar vermiştir."
1919 - Atatürk'ün, İstanbul hükümetini destekleyen Eskişehir Mutasarrıfı Hilmi Bey'e telgrafı: "...Milletin mukadderatı söz konusu olduğu şu nazik ve mühim zamanda yanlış düşünmesi nedeniyle her ferdinin içi kan ağlayan milletin, mevcut hükümeti tanımamasında, hâlâ ne için muhalefet ediyorsunuz? Bir millet ferdi olduğunuzu unutuyor musunuz? Bu telgrafı alır almaz sizin de bir millet ferdi olmak üzere, hemen millî arzuya uymanızı ve millî kongre bildirisine bağlı kalarak mevcut hükümet ile ilişkinizi keserek bütün işlerinizde Heyet-i Temsiliye'ye başvurmanızı ihtar ederiz; aksi takdirde millî arzuya az bir zaman bile karşı koyamayacaksınız. Sizden millî arzuya uymanızı rica ederiz."İngiliz Yüksek Komiseri Amiral J. de Robeck'in, Lord Curzon'a raporu: "...Hükümet ve İtilâf Devletleri kuvvetsizdir. Mustafa Kemal'in hareketi Anadolu'da müstakil bir cumhuriyete doğru gelişiyor!"
1916 - Atatürk'ün, sabah, Doğu cephesinden Silvan'a dönüşü.
1916 - Allied offensive on the Salonika Front.
1916 - Atatürk'ün, sabah, Doğu cephesinden Silvan'a hareketi.
1914 - Atatürk'ün, Sofya'dan Dr. Tevfik Rüştü (Araş) Bey'e I. Dünya Harbi'nin seyri ve geleceği hakkında görüşlerini ve kişisel duygularını yansıtan mektubu: "...Pekâlâ bilirsiniz ki benim bütün hayatımda, bu ana kadar takip ettiğim gaye hiçbir vakit şahsî olmamıştır. Her ne düşünmüş ve her neye teşebbüs etmiş isem daima memleketin, milletin ve ordunun nam ve menfaatine olmuştur. Hiçbir zaman şahsımın sivrilmesini ve üste çıkmasını göz önüne almamışımdır." [Kocatürk]
1910 - Mustafa Kemal, Fransa'da yapılan Pikardi manevralarına Türk Ordusu temsilcisi olarak katıldı.

[TEP]

18 EYLÜL - SEPTEMBER 18
Tarihte Bugün - Today in History

https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto3/r52.jpg
Atatürk İzmir’de (10 Eylül - 1 Ekim 1922)

Atatürk in İzmir (September 10 - October 1 1922)
1938 - Atatürk'ün, Dolmabahçe Sarayı'nda Başbakan Celâl Bayar'ı kabulü, hükümetçe hazırlanan 4 yıllık yeni ekonomik plân hakkında görüşmesi ve söyledikleri: "Bizim bu ve buna benzer işleri başarmamız için en çok üç sene süremiz vardır; ondan evvel de fırtına kopmaz demiyorum... Ne yapacaksak bu dar müddetin içine sıkıştırmaya bakmalıyız. Bütçe filân düşünmeye gerek yoktur; memleketin bütün kuvvet kaynaklarını seferber ederek bu işleri yapmak lâzımdır."
1937 - Atatürk'ün, akşamüzeri otomobille Keçiören ve Çubuk Barajı'na bir gezinti yapması, dönüşte Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne uğraması, daha sonra Marmara Köşkü'ne gelişi.
Atatürk'ün, İsmet İnönü ile beraber akşam trenle Ankara Çiftlik istasyonundan İstanbul'a hareketi.
Atatürk'ün, trenin hareketinden kısa bir süre sonra vagon salonunda İsmet İnönü ile yalnız görüşmesi: "..Mesai arkadaşlığımıza bir müddet ara vermemiz uygun olacaktır..." [Kocatürk]
1931 - İlk sesli Türk filmlerinin (İstanbul Sokaklarında, Kaçakçılar) seslendirme işlemlerini Paris’te tamamlayan Darülbedayi sanatçıları İstanbul’a döndü.
Atatürk'ün, "Vatandaş İçin Medenî Bilgiler" adlı iki ciltlik eser hakkında Başbakan İsmet (İnönü) Paşa'ya yazısı: "...Kitaplar yazılırken ve yazıldıktan sonra bizzat ilgilendim; bunların, yazılmalarında izlenen amaçlara hizmet edecek kıymet ve nitelikte olduklarını bilhassa kaydederim. Bundan başka bu kitapların memlekette yurttaşlara okutulması için ilgiyi artıracak her tedbirin kıymetli olacağı görüşündeyim."
1929 - Atatürk'ün, gece Ertuğrul yatı ile Yalova'dan İstanbul'a dönüşü.
1928 - Atatürk'ün, Samsun'dan Amasya'ya gelişi, bir süre sonra Turhal yolu ile Tokat'a hareketi.
Atatürk'ün, Tokat'a gelişi ve geceyi burada geçirişi.
1927 - Atatürk'ün, Dolmabahçe Sarayı'nda Lahey'den dönen Adalet Bakanı Mahmut Esat (Bozkurt) Bey'i kabulü.
Atatürk'ün Dolmabahçe Sarayı'nda Trakya bölgesini teftişten dönen Milli Savunma Bakanı Recep (Peker) Bey'i kabulü.
1924 - Atatürk'ün, Lâtife Hanımla beraber saat 14.30'da Hamidiye kruvazörü ile Rize'den Giresun'a hareketi.
Atatürk'ün, Rize'den ayrılırken, medreselerin açılmasını is*teyen bir hoca heyetine bağırarak söyledikleri: "Mektep istemiyorsunuz; halbuki, millet, onu istiyor. Bırakınız, artık bu zavallı millet, bu memleket evlâdı yetişsin! Medreseler açılmayacaktır; millete mektep lâzımdır!"
Atatürk'ün, medreselerin tekrar açılması için kendisine dilekçe veren iki müftüye cevabı nedeniyle tebriklerini sunan İzmir Milletvekili Mahmut Esat (Bozkurt) Bey'e telgrafı: "Gezdiğim ve gördüğüm her yerde millet, cehalete ve taassuba harp ilânı halindedir. Uygarlık ve ilerleme yolunda bir an kaybetmeye izni yoktur. Paslı beyinlerin şuursuz sözleri, anide milletin müşterek ve müthiş feveranıyla bunalmaktadır. Bunu gözlerimle gördüm." [Kocatürk]
1922 - Batı Anadolu'nun Yunan Ordusundan tamamiyle temizlenmesi.
Atatürk'le görüşmek üzere İcra Vekilleri Heyeti Başkanı Rauf Bey ve Hariciye Vekili Yusuf Kemal Bey'in, hükûmet adına İzmir'e gitmeleri hakkında Türkiye Büyük Millet Meclisi kararı.
İstanbul'dan bir torpido ile İzmir'e gelen Fransız Yüksek Komiseri General Pellé'nin, Atatürk ile görüşmesi.
Atatürk'ün, "Chicago Tribune" muhabiri John Clayton'a İzmir'de demeci: "..Misak-ı Millîmizde sebat ediyoruz. Bütün Türk toprağında gerçek bağımsızlık istiyoruz. Bizim için artık kapitülâsyonlar mevcut değildir."
İstanbul'da İngiliz Orduları Başkomutanı General Harington'un, İngiltere Savunma Bakanlığı'na telgrafı: "Kararlı bir tutumla Mustafa Kemal Boğazları ve İstanbul'u ele geçirmekten caydırılabilir. Çanakkale mevzilerimizi durmadan güçlendiriyoruz. Donanmanın topları da bana epeyce yardım edecek(!)"
İngiliz Kabinesi'nin toplantısı ve bazı kararlar alması: "Akdeniz Orduları Başkomutanı, Mustafa Kemal'in Anadolu'dan Trakya'ya kuvvet geçirmesini önlemekle görevli olacaktır. Savunma Bakanlığı, General Harington'a takviye yetiştirmek için gerekli önlemleri alacaktır." [Kocatürk]
Atatürk'ün, İzmir'de sohbet esnasında İkdam gazetesi muhabiri Yakup Kadri (Karaosmanoğlu) Bey'e söyledikleri: "Milli Mücadelemizin bu safhası kapanmıştır. Şimdi ikinci safhasını açmamız gerekiyor!"
Batı Anadolu'nun Yunan Ordusundan tümüyle temizlenmesi.
İtilaf Devletleri'nin İstanbul ve Boğazlar çevresindeki işgal bölgelerinin tarafsızlığına uyulması hakkında TBMM hükümetine notası.
Erdek'in kurtuluşu.
1921 - Yunan birlikleri Eskişehir'e doğru çekilmeye başladı.
Atatürk'ün, Sakarya Zaferi'ni takiben cepheden Ankara'ya dönüşü.
Atatürk'ün, Sakarya Zaferi nedeniyle Batum halkının tebriklerini sunan Batum Başşehbenderi Aziz Samih (İlter) Bey'e teşekkür telgrafı.
1920 - Halkçılık programı mecliste okundu. Programa karşı eleştiriler yoğunlaştı.
7 bölgede en kısa sürede İstiklal Mahkemesi kurulması hakkında TBMM kararı.
Atatürk'ün, 13 Eylül 1920'de Meclis'e sunduğu "Halkçılık Programı'nın Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde okunması. (Bu program, incelenmek üzere özel bir komisyona gönderilmiş, daha sonra 20 Ocak 1921 tarihli ilk Anayasa bu programdan doğmuştur). [Kocatürk]
1919 - Atatürk'ün, vilâyetlere İstanbul hükümetinin demeçlerine inanılmaması gereğini hatırlatan genelgesi: "İktidar mevkiine meşru bir kabine geçinceye kadar İstanbul'la resmî ilişkiler kesilmiş bulunduğundan, oradan gelebilecek her türlü demecin gerçek dışı sayılacağışüphesizdir."
1917 - Atatürk'ün, Halep'ten -İstanbul'da bulunan- Bahriye Nazırı ve 4. Ordu Komutanı Cemal Paşa'ya telgrafı: "7. Ordu hedefinin değişmesi, memleketin hayatına ilişkin araştırma ve incelemeye değer yeniden bazı hususların söz konusu olmasını gerektirmiş bulunuyor. Yolculuk esnasındaki görüşmemizde aynı fikirde olduğumuz gerçeklerin savunulmasında gerek görürseniz görüşlerimi bildirmeye hazırım." (Belgede tarih bulunmamaktadır; olayların seyri söz konusu telgraf tarihinin, muhtemelen 17 ya da 18 Eylül 1917 olmasınıgerektirmektedir). [Kocatürk]
1916 - Allied offensive on the Salonika Front.
1915 - Almanlar'ın Vilna'yı alması.
Champagne ve Artois'de ikinci Fransız saldırısı.
1910 - Mustafa Kemal, Fransa'da yapılan Pikardi manevralarına Türk Ordusu temsilcisi olarak katıldı.

[TEP]

19 EYLÜL - SEPTEMBER 19
Tarihte Bugün - Today in History
GAZİLER GÜNÜ
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto3/19Eylul1930.jpg

19 Eylül 1930
Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal, öğrenci olan Mustafa ile İstanbul'da konuşurken 1938 - Atatürk'ün sağlık durumu hakkında Dr. Nihat Reşat Belger ve Prof. Dr. Neşet Ömer İrdelp'in müşterek raporu: "Genel durum çok yorgun ve takatsizdir. Asit toplanması, ilerleyici bir şekilde devam etmektedir..."
1937 - Atatürk'ün, Ankara'dan İstanbul'a gelişi.
1936 - Atatürk'ün, akşamüzeri otomobille Sarıyer'e kadar bir gezinti yapması.
1935 - Atatürk'ün, öğleden sonra -10 Ağustos 1935 gününden beri kalmakta olduğu- Florya'dan Ertuğrul motoruyla Dolmabahçe Sarayı'na dönüşü.
1933 - Atatürk'ün, gece Maksim salonunda Türk-İtalyan güreş karşılaşmalarını izlemesi.
1930 - Atatürk'ün, İstanbul'dan Ankara'ya hareketi.
1928 - Atatürk'ün, Tokat'tan Sivas'a gelişi.
1927 - Atatürk'ün, İstanbul polisinin başarılı çalışmaları nedeniyle kendilerini tebrik ettiğini İstanbul Emniyet Müdürlüğü'ne bildirmesi.
1924- Atatürk'ün, Lâtife Hanımla beraber Hamidiye kruvazörü ile Rize'den Giresun'a gelişi ve Giresunlular adına konuşanbir gencin söylevine cevap konuşması: "Bu sözlerinizle bütün memleket gençliğine tercüman olmaktasınız. Muharebe meydanlarında kanlarını akıtan şehitlerin ruhları bu sözleri işitmekte ve huzura erişmektedir. Memleketin şuurlu ve zinde gençliği karşısında hissettiğim bahtiyarlık büyüktür."
Atatürk'ün, Lâtife Hanımla beraber öğleden sonra Hamidiye kruvazörü ile Giresun'dan Ordu'ya gelişi, şehirde ziyaretleri ve akşam Ordu'dan ayrılırken halka hitabı: "...Bu şuurlu gösterinizle Türk milletinin bütün cihan karşısında sonsuza dek yaşayacağını bir daha ispat etmiş olan sizin samimî çehreleriniz ve sevimli gözleriniz karşısında, günlerce kalmak ve sizinle samimî sohbetlerde bulunmak isterdim!"
Atatürk'ün, Lâtife Hanımla beraber akşam Hamidiye kruvazörü ile Ordu'dan Samsun'a hareketi.
Atatürk'ün, Hamidiye kruvazörü ile Ordu-Samsun yolculuğu esnasında, gece gemide verdiği ziyafette Hamidiye Komutanı'nın konuşmasına cevabı: "...Millî Mücadele esnasında donanmamızın toplu olarak kullanılmasına imkân yoktu. Bununla beraber dağınık ve vatansevercesine hizmetler pek çoktur."
1923 - Atatürk'ün, Yarbay İbrahim Bey'in oğlu Kemalettin Efendi'nin hatıra defterine yazdıkları: "Oğlum Kemalettin! Babanın iyi ahlâklı bir insan, temiz bir asker olduğunu öğrendim. Seni, fotoğrafından incelemekle fikir çıkarmaya kalkışmayacağım. Babanın verdiği öğütler kıymetlidir. Ben, yalnız şunu ilâve edeceğim. Hatıra defterini başkalarının yazıları ile doldurmaya heves etmektense, hayat defterini kendi faaliyet ve fazilet eserlerinle doldurmaya bak!" [Kocatürk]
1922 - Türk ordusuna Çanakkale üzerine yürümesi için emir verildi. General Harrington, Çanakkale İngiliz komutanına Türkleri durdurma emri verdi.
Poincaré, İngilizlerin savaş politikasını sürdürdüklerini, Fransızların Türklere ateş açmayacaklarını söyledi. Fransız ve İtalyan birlikleri, Çanakkale'den çekilmeye başladı.

1922 - Atatürk'e, İstanbul Darülfünunu Edebiyat Fakültesi Profesörler Kurulu'nun "fahri profesörlük" unvanı vermesi: "İstanbul Darülfünunu Edebiyat Fakültesi Profesörler Kurulu 19 Eylül'de yaptığı toplantıda siz Kurtarıcı Kumandanlarını fahrî profesörlüğe oybirliği ile seçmekle şeref duyar."
1921 - TBMM, Mustafa Kemal Paşa'ya, Mareşal rütbesiyle Gazi unvanı verdi.
Mustafa Kemal'e TBMM tarafından Müşirlik (Mareşal unvanı) rütbesinin ve Gazi unvanının verilmesi.
Büyük Millet Meclisi'nin Mustafa Kemal'in rütbesi ve Gazi unvanı ile ödüllendirmesi. Mustafa Kemal'e mecliste gazilik ve mareşallik veren kanun teklifi tartışmasız ve alkışlar arasında kabul edildi.
Atatürk'e, Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından kanunla "Mareşal" rütbesi ve "Gazi" unvanı verişi. Atatürk'ün, kendisine "Gazi" unvanı ve "Mareşal" rütbesi verilişi münasebetiyle Meclisle teşekkür konuşması: "...Kazanılan bu başarı, Yüksek Heyetinizin iradesiyle kuvvet bulan ordumuzun iradesi sayesinde, düşman ordusunun iradesinin kırılması suretiyle belirmiştir. Bu sebeple ödüllendirişinizin gerçek muhatabı yine ordumuzdur."
Atatürk'ün, Sakarya Meydan Muharebesi hakkında Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde konuşması: "...Efendiler! Türkiye Büyük Millet Meclisi ordusunun Sakarya'da kazanmış olduğu meydan muharebesi, pek büyük bir meydan muharebesidir. Harp tarihinde misli belki olmayan bir meydan muharebesidir. ...Bizi imha etmek görüşü karşısında varlığımızı silâhla korumak ve savunmak pek tabiîdir. Bundan daha tabiî ve daha haklı bir hareket olamaz."
1921 - The Grand National Assembly awards Mustafa Kemal the rank of Marshal and the title Gazi (Victor).
1919 - "İkinci Nailli Kongresi."
Atatürk'ün, Kâzım Karabekir'in 17 Eylül 1919 tarihli "...Heyet-i Temsiliye ve Kongre kararlarının daima imzasız, sadece 'Heyet-i Temsiliye' diye neşrini rica ederim. .. .Yüksek şahsiyetinizin herhalde ortada tek bir şekilde görülmemesi memleket yararı gereğidir" şeklindeki görüşü üzerine cevabı: "...Böyle umumî bir tabirin işaret ettiği şahsiyetler ve kuvvet gizli kalıyor. Ortada mesul kimdir? Bazı taraflardan, bilhassa Kastamonu, Ankara, Malatya, Niğde, Canik gibi yerlerden, doğrudan doğruya şahsen makine başına çağrılmaya başlandım. Âdeta "Heyet-i Temsiliye" unvanı altında gizlenen şahıslarla, şahsî beraberliğim olup olmadığına dair tereddüt işareti hissolundu. ...Bütün cihan, benim bu işin içinde bulunduğumu bilir!"
Atatürk'ün, "Heyet-i Temsiliye'nin ve Sivas Kongresi'nin faaliyetlerinin İngiliz hükümetince İtilâf Devletleri'ne karşı taarruz şeklinde sayıldığını belirten ve İstanbul hükümetiyle anlaşma teklifinde bulunan" Urfa mutasarrıfı Ali Rıza Bey'e cevabı: "Zat-ı âlileri gibi hamiyet sahiplerinin vazifesi, millî istekler ve millî irade dairesinde milletin işlerini yürütmektir." [Kocatürk]
1918 - General Allenby komutasındaki İngiliz birliklerinin, Filistin cephesinde genel taarruza başlaması (Bu sabahki İngiliz taarruzu karşısında 8. Ordu cephesinin yarılması üzerine 4. ve 7. Ordular da düşman tarafından çevrilme tehlikesinde kalmışlardı. Atatürk bu durumda, uygun koşullar altında muharebeye devam için 20 Eylül 1918 günü, birliklerine Şeria nehrinin doğusuna çekilme emrini verdi. Bu karar üzerine 7. Ordu birlikleri düzenini ve savaş gücünü bozmadan Rayak'a, oradan da Halep'e çekildi). [Kocatürk]
1917 - Bahriye Nazırı ve 4, Ordu Komutanı Cemal Paşa'nın, Atatürk'ün 18 Eylül 1917 tarihli telgrafına cevabı: "Sürdürmekte olduğum mücadeleler sırasında pek çok yararlanılacağına emin olduğum görüşlerinizi beklerim."
1916 - Allied offensive on the Salonika Front.
1915 - The Royal Newfoundland Regiment arrives as reinforcements.
1910 - Mustafa Kemal, Fransa'da yapılan Pikardi manevralarına Türk Ordusu temsilcisi olarak katıldı.

[TEP]

20 EYLÜL - SEPTEMBER 20
Tarihte Bugün - Today in History

Başöğretmen Atatürk harf inkılabı çalışmalarında
https://www.ataturktoday.com/Resim/TSK/ata-75_k.jpg

20 Eylül 1928
Kayseri Cumhuriyet Halk Fırkası (Partisi) binası önünde kara tahta başında
Başbakan İnönü’yle yeni Türk harflerini tanıtırken
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto3/r72.jpg

20 Eylül 1928
Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal, Kayseri'de yeni Türk harflerini halka bizzat öğretirken
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto3/r108.jpg
20 Eylül 1937
Dolmabahçe Sarayında Ülkü ile birlikte

At Dolmabahçe Palace with Ülkü (September 20 1937)
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto3/20Eylul1937.jpg
Cumhurbaşkanı Atatürk, İstanbul'da küçük Ülkü ile resim ve heykel sergisinde
(20 Eylül 1937)
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto2/20Eylul1937TurkTarihKurultayi.jpg

Cumhurbaşkanı Atatürk, İkinci Türk Tarih Kurultayı nedeniyle
Dolmabahçe Sarayı'nda düzenlenen tarih sergisini gezerken
(20 Eylül 1937)
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto2/20Eylul1937Dolmabahce.jpg

Cumhurbaşkanı Atatürk, Dolmabahçe Sarayı'nda açılan resim ve heykel sergisine gelirken
(20 Eylül 1937)
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto2/20Eylul1937.jpg
Cumhurbaşkanı Atatürk, Dolmabahçe Sarayı'nda açılan resim ve heykel sergisine gelirken
(20 Eylül 1937)
1937 - Başvekil İsmet İnönü, başbakanlıktan ayrılmak için Atatürk'ten izin istedi. İnönü'nün yerine İktisat Vekili Celal Bayar vekalet etmeye başladı.
İkinci Türk Tarih Kurultayı, Dolmabahçe Sarayı'nda toplandı. Kongreye katılan ünlü antropolog Eugene Pittard Atatürk'le Florya'da uzun bir görüşme yaptı.
Dolmabahçe Sarayı Veliaht Dairesi'nde, Atatürk'ün de isteğiyle, Türkiye'nin ilk resim ve heykel müzesi açıldı.
Atatürk'ün, saat 10.00'da ikinci Türk Tarih Kurultayı nedeniyle Dolmabahçe Sarayı'nda düzenlenen "Tarih Sergisi"ni açışı.
Atatürk'ün, öğleden sonra İsmet İnönü ile beraber Dolmabahçe Sarayı'nda ikinci Türk Tarih Kurultayı'nın açılışını ve çalışmalarını izlemesi.
İsmet İnönü'nün, dinlenmek üzere bir buçuk ay izin alarak Başbakanlıktan ayrılması ve Ekonomi Bakanı Celâl Bayar'ın Başbakan Vekilliği'ne atanması. (İsmet İnönü'nün Başbakanlıktan istifası: 25 Ekim 1937).
1936 - Atatürk'ün, akşamüzeri Sakarya motoruyla Heybeliada'ya geçerek İsmet Paşa'nın köşküne gelişi, geç saatlerde Dolmabahçe Sarayı'na dönüşü.
1934 - Atatürk'ün, akşam İstanbul'dan trenle Ankara'ya hareketi.
1933 - Başbakan İsmet İnönü ve Dışişleri Bakanı Tevfik Rüştü Aras'ın, Sofya'yı ziyaretinde, 1929 Tarafsızlık Antlaşması'nın süresi uzatıldı.
1932 - Atatürk'ün, Dolmabahçe Sarayı'nda "Dil Encümeni" toplantısında bulunması.
1930 - Atatürk'ün, İstanbul'dan Ankara'ya gelişi.
1928 - Atatürk'ün, sabah Sivas'ta incelemeleri, Sivas Kongresi'nin toplandığı lise salonunu ziyareti ve lisenin hatıra defterine yazdıkları: "İlk Kongremizin toplandığı salonu görmekten çok duygulandım!"
Atatürk'ün, Sivas'tan hareketle Kayseri'ye gelişi.
Atatürk'ün, öğleden sonra Kayseri'den Ankara'ya hareketi.
1925 - Atatürk'ün, Ankara Hukuk Mektebi Öğretim Kurulu Başkanı Mahmut Esat (Bozkurt) Bey'e -15 Eylül 1925 tarihinde kendisine verilen- Öğretim Kurulu Fahrî Başkanlığı'nı memnuniyetle kabul ettiğini bildiren yazısı.
Atatürk'ün, Ankara'dan trenle İzmit'e hareketi.
1924 - Atatürk'ün, Hamidiye kruvazörünün hatıra defterine yazdıkları: "...Sınırlarının önemli ve büyük parçaları deniz olan Türk Devleti'nin donanması da önemli ve büyük olmak gerekir. O zaman Türk Cumhuriyeti daha kaygısız ve emin olacaktır. Mükemmel ve güçlü bir Türk donanmasına sahip olmak amaçtır."
Atatürk'ün, Lâtife Hanımla beraber sabah Hamidiye kruvazörü ile Ordu'dan Samsun'a gelişi, Belediye binasında görüşmeleri, akşam Şehir Belediyesi'nin şerefine verdiği ziyafette konuşması: "Düşmanların İzmir'e çıktıkları günlerde idi ki, İstanbul'dan çıkarak Samsun'a gelmiştim. Ben Samsun'u ve Samsun halkını gördüğüm zaman memleket ve millete ait bütün düşüncelerimin, kararlarımın her halde yerine getirilebilir olduğuna bir defa daha kuvvetle inandım. Samsunluların hal ve vaziyetlerinde gördüğüm, gözlerinde okuduğum vatanseverlik, ümit ve tasavvurlarımı olumlu kanaata ulaştırmaya kâfi gelmişti." [Kocatürk]
1922 - Fransız ve İtalyan kuvvetleri Çanakkale'den çekildi.
General Harington'un, İngiltere Savunma Bakanlığı'na gizli telgrafı: "...General Charpy, Mustafa Kemal'in Çanakkale'ye saldıracağını söylüyor. Çanakkale, İngiliz politikası için mihenk taşı olacak!"
Paris'te, İngiltere Dışişleri Bakanı Lord Curzon ile Fransa Başbakanı Poincaré arasında görüşme ve Lord Curzon'un söyledikleri: "Mart ayından beri Mustafa Kemal'i konferansa getirmek için harcanan çabalar bop gitti."
Boğazlara karşı girişilen Türk harekatını durdurmak ve barış konferansına zemin hazırlamak üzere Fransa - İngiltere ve İtalya temsilcilerinin Paris'te toplanmaları (bu toplantılar 23 Eylül 1922'ye kadar sürmüştür).
Bayramiç'in kurtuluşu.
Ayvacık'ın kurtuluşu.
1921 - Atatürk'ün, "Gazi" unvanı ve "Mareşal" rütbesinin verilişi nedeniyle orduya bildirgesi: "...Zaferden dolayı sizin kahramanlıklarınızla, sizin gösterdiğiniz nihayetsiz fedakârlıklar pahasına kazanılan bu büyük muzafferiyetlerin millet tarafından takdirini gösteren bu rütbe ve unvanı, ancak size mal ederek bütün askerlik hayatımın en büyük iftihar sermayesi olarak taşıyacağım."
Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin, Sakarya Zaferi sebebiyle Başkomutan Atatürk'e telgrafı: "Meclis, yüce ve saygıdeğer Başkanlarının, düşman ordusunu bozguna uğratan dahiyane karar ve önlemleri sayesinde kazanılan bu büyük zaferle kıvanç duymaktadır." [Kocatürk]
1920 - Ermeni harekâtının başlaması.
Atatürk'ün, Kâzım Karabekir'in 14 Eylül 1920 tarihli teklifine cevabı: "...Celâlettin Arif Bey'in Erzurum Valiliği'ne atanması mümkün değildir. Milletvekilliğinden istifa ettiği takdirde adı geçen vilâyete atanması Vekiller Heyeti'ne teklif olunabilir." [Kocatürk]
1919 - Padişah Vahdettin'in İstanbul Hükümetine yardımcı olunmasını "İtidal ve sükunetin muhafazasını..." isteyen beyannamesi.
Atatürk'ün, Amerikan Heyeti Başkanı General Harbord ile Sivas'ta görüşmesi. Harbord'un "Millet düşünülmesi mümkün her türlü girişim ve fedakârlıkta bulunduktan sonra dahi muvaffak olunamazsa ne yapacaksınız?" sorusuna Atatürk'ün verdiği cevap: "Bir millet varlığınıve bağımsızlığını temin için düşünülen girişim ve fedakârlığı yaptıktan sonra muvaffak olur. Ya muvaffak olamazsa demek, o milletin ölmüş olduğuna hükmetmek demektir. Bu sebeple millet yaşadıkça, fedakârane girişimlerine devam ettikçe başarısızlık söz konusu olamaz!"
Atatürk'ün, vilâyetlere, Mutasarrıf Samih Fethi Bey başta olmak üzere Çorumluların millî mücadele saflarında yer aldığını bildiren telgrafı. [Kocatürk]
1918 - Atatürk'ün, gelişen İngiliz taarruzu karşısında 7. Ordu'yu Şeria nehrinin doğusuna alma kararı.
İngilizlerin, Nasıra'da bulunan Yıldırım Orduları Grubu Karargâhfnı esir almak üzere, sabah şehre baskını. (Mareşal Liman von Sanders'in emri ile yapılan üst üste 3 karşı taarruz sonucu İngilizler işgal ettikleri tepeleri bırakıp çekilmek zorunda kalmışlardır. Ancak bu baskından sonra Liman von Sanders, öğleden sonra Nasıra'dan ayrılarak Taberiye'ye, oradan da Şam'a çekilmiştir). [Kocatürk]
1917 - Mustafa Kemal'in Halep'teki VII. Ordu Komutanı sıfatıyla, memleketin, Ordunun durumunu açıklayan tarihi raporunu göndermesi.
Atatürk'ün, Halep'ten genel durum değerlendirmesi ve General Falkenhein ile anlaşmazlığına dair Sadrazam ve Dahiliye Nazırı Talât Paşa ile Başkomutan Vekili ve Harbiye Nazırı Enver Paşa'ya raporu.
Atatürk'ün, Halep'ten -İstanbul'da bulunan- Bahriye Nazırı ve 4. Ordu Komutanı Cemal Paşa'ya, Sina cephesi hakkındaki düşünce ve önerilerini bildiren geniş raporu:".. .Elimizde bulunan kuvvetleri iyi kullanmak gereği! ...Sina cephesinin Mareşal Falkenhayn'dan alınarak bir Türk'e ve özellikle 7. Ordu Komutanı olması sebebiyle kendisine verilmesinin uygun olacağı!" (Tüm kaynaklarda, Cemal Paşa'ya -isteği üzerine- yazılan bu raporun, doğrudan Enver Paşa'ya yazıldığı, bir suretinin de Sadrazam Talât Paşa ve 4. Ordu KomutanıCemal Paşa'ya gönderildiği kaydedilmektedir. Oysa ki Salih Bozok'un notları içinde yayımlanan belgede, raporun esas muhatabının Cemal Paşa olduğu, bir suretinin de -İstanbul'a gönderilen- Cevat Abbas (Gürer)'le Sadrazam Talât Paşa ve Başkomutan Vekili Enver Paşa'ya iletildiği kesinlik kazanmaktadır). [Kocatürk]
1917 - Mustafa Kemal sends a detailed report from Syria to the Government, advising it of the true condition of the army and the country.
1916 - Atatürk'ün, sabah. Doğu cephesinden Silvan'a dönüşü.
1916 - Allied offensive on the Salonika Front.
1915 - Atatürk'ün rahatsızlanması, Mareşal Liman von Sanders'in Anafartalar Grubu Karargâhı'na gelerek, kendisine geçmiş olsun dileğinde bulunması, sonra özel doktorunu gönderişi.
1910 - Mustafa Kemal, Fransa'da yapılan Pikardi manevralarına Türk Ordusu temsilcisi olarak katıldı.
1910 - Mustafa Kemal Visits France to observe French army maneuvers as member of a military delegation.
1908 - Atatürk'ün, Trablusgarp'a gitmek üzere Selanik'ten İstanbul'a hareketi (İstanbul'dan da deniz yoluyla Trablusgarp'a geçmiştir). (Atatürk'ün Selanik'ten ayrılış tarihi kesin değildir; olayların seyrine göre bu tarihin 18-20 Eylül 1908 tarihleri arasına düşmesi gerekmektedir). [Kocatürk]
1907 - Mustafa Kemal, Selanik'teki 3. Orduya atandı.

[zAMBakk]

21 EYLÜL - SEPTEMBER 21
Tarihte Bugün - Today in History
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto3/r52.jpg

Atatürk İzmir’de (10 Eylül - 1 Ekim 1922)

Atatürk in İzmir (September 10 - October 1 1922)

1937 - Atatürk'ün, Ekonomi Bakanı Celal Bayar'a mektubu: "Başbakan Malatya Mebusu İsmet İnönü, şiddetli sürmenaj [fazla çalışmanın sebep olduğu yorgunluk] neticesi olarak mutlak istirahat şeklinde izne ihtiyaç hissetmekte olduğundan bahisle tedavisini bitirebilmek üzere bir buçuk ay müddetle izin istemiş ve isteği uygun bulunarak Başbakanlık Vekâleti'ne sizin atanmanız uygun görülmüştür. Durum Büyük Millet Meclisi Başkanlığı'na ve kendisine bildirilmiştir."

Atatürk'ün, öğleden sonra Dolmabahçe Sarayı'nda 2. Türk Tarih Kurultayı çalışmalarını izlemesi.

Atatürk'ün, saat 19.00'da Acar motoruyla bir gezinti yapması, Florya'ya gelerek geceyi burada geçirmesi.

1935 - Atatürk'ün, Dolmabahçe Sarayı'nda, Piatakof başkanlığında Sovyet Sanayi Heyeti'ni kabulü.

Atatürk'ün, İsmet İnönü ve Fevzi Çakmakla beraber akşam trenle İstanbul'dan Ankara'ya hareketi.

1934 - Atatürk'ün, İstanbul'dan Ankara'ya gelişi.

1932 - Himayei Etfal Cemiyeti tarafından düzenlenen Alaturka Güreş müsabakaları Taksim Stadyumu'nda yapıldı.

1931 - Atatürk'ün, İstanbul'da öğleden sonra Kâzım (Özalp) Paşa'nın oğlu Teoman'ın sünnet düğününü şereflendirmesi.

1929 - Atatürk'ün, Şişli Çocuk Hastanesi'ne giderek tedavi görmekte olan küçük çoban Sığırtmaç Mustafa'yı ziyareti.

1928 - Atatürk'ün, Kayseri'den Ankara'ya gelişi.

Atatürk'ün, yeni harflerin kullanılışı nedeniyle gramerde yapılacak değişiklikler hakkında Başbakanlığa yazısı.

1925 - Atatürk'ün, Ankara'dan trenle İzmit'e gelişi, Reşitpaşa vapuruna geçerek geceyi limanda vapurda geçirişi.

1924 - Mustafa Kemal Paşa, "Halk, köylüler bana her yerde iş programını şu iki kelime ile ihtar ettiler; Yol, mektep" dedi.

Atatürk'ün, Samsun-Çarşamba demiryolu hattının temel atma töreninde konuşması: "Memleket idaresinde cesaretle, kişisel belirsiz düşüncelerle ne yapılmak arzu ettiğini bilmeyenlere, halkın sağduyusuna başvurmayı tavsiye etmelidir. Halk, köylüler bana her yerde iş programını şu iki kelime ile ihtar ettiler: Yol, mektep!"

Atatürk'ün, öğleden sonra Samsun'da Hükümet Konağı'nı, Komutanlığı, hastaneleri ve -Samsun'a ilk gelişinde kaldığı- Mıntıka (Mantika) Palas'ı ziyareti, akşam halk arasında tiyatro seyretmesi.

1923 - Atatürk'ün, Lâtife Hanım'la beraber, Ankara Türkocağı salonunda toplanan Himaye-i Etfal (Çocuk Esirgeme Kurumu) Kongresi'nin açılışını izlemesi.

1922 - Kocaeli tarafsız bölgesindeki İngiliz askerlerinin bölgeyi boşaltarak İstanbul'a hareketi.

Atatürk'ün, Akşam gazetesi muharriri Falih Rıfkı (Atay) Bey'e İzmir'de, Büyük Taarruz ve Zafer hakkında demeci: "...Süvari tümenlerimizle, piyade kıtalarımız düşmanı ezip İzmir'e yürümekte birbirleriyle yarış etmişlerdir. İzmir rıhtımında süvarilerimizin kılıçları denizde şekillenirken, piyadelerimiz Kadifekale'de Türk bayrağını semaya yükselttiler."

Ayvacık'ın kurtuluşu.

1921 - Atatürk'ün, Sakarya Zaferi nedeniyle kendisini kutlayan Ankaralıların telgrafına cevabı: "Soylu milletimizin hayat ve bağımsızlığını yok etmek isteyen Yunan ordusunu yirmibir günlük meydan muharebesinden sonra bozguna uğratan ordumuz ve şahsım hakkındaki tebriklerinize teşekkür ederim."

1919 - Balıkesir mutasarrıflığına atanmış olan Ahmet Anzavur, topladığı kuvvetlerle Kuva-yı Milliyecilere karşı harekât başlattı.

Heyet-i Temsiliye adına Atatürk'ün, Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti örgütüne Damat Ferit Kabinesi'nin iktidardan çekilmesini temin için Padişah'a yazı yazılmasını bildiren genelgesi: "...Ferit Paşa kabinesi vatan hıyanetine devam etmektedir. Kabine'nin bu devam ve ısrarı memleket için her dakika ayrı bir zarar doğuruyor. Bunların iktidar mevkiinden çekilmelerine çalışmak, en büyük bir vatan vazifesidir. Bunun için Zat-ı Şahane'ye gereken maruzatta bulunulması gereği bildirilir."

Atatürk'ün, Damat Ferit Paşa'nın Anadolu hareketini bolşevizm propagandası olarak göstermesi üzerine, Erzurum Vilâyeti'ne bildirgesi: "...Kalp ve vicdanını yabancı çıkarlarına satan birtakım kişilerin, ne olduğu milletimizce meçhul bir isim ve sebep uydurarak milletin bağımsızlık ülküsünü boğmaya ve milletin çok şükür kendi kuvvetiyle şimdiye kadar oluşturduğu hayırlı tesirleri bozmaya çalıştığı açıkça anlaşılıyor. Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti Heyet-i Temsiliyesi, milletin kendi istekleri ve kendi görüşüne bütün kuvvetiyle ısrarlı ve bağlı kalacağını bütün uygarlık âlemine ilân eder."

Atatürk'ün, General Harbord'la Sivas'ta yaptığı görüşme hakkında Kâzım Karabekir'e yazısı: "...General, bütün millî hareket ve girişimlerimizi takdir ve 'Bir Türk olsaydım ben de ancak bu şekilde hareket ederdim' demiş ve pek samimî ve lehimizde ümit verici fikir ve görüşler de söylemiştir."

1918 - Atatürk komutasındaki 7. Ordu birliklerinin, Şeria nehrinin doğusuna geçmek üzere çekilme hareketine başlaması.

1916 - Allied offensive on the Salonika Front.

1910 - Mustafa Kemal, Fransa'da yapılan Pikardi manevralarına Türk Ordusu temsilcisi olarak katıldı.

[TEP]

22 EYLÜL - SEPTEMBER 22
Tarihte Bugün - Today in History

https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto2/22Eylul1935.jpg

22 Eylül 1935
Cumhurbaşkanı Atatürk, İstanbul'a giderken trende İsmet İnönü ve Afet İnan'la
1937 - Atatürk'ün, öğleden sonra Florya'dan Dolmabahçe Sarayı'na gelerek 2. Türk Tarih Kurultayı'nın çalışmalarını izlemesi.
1936 - Atatürk'ün, akşam İsmet İnönü ile Haydarpaşa'ya gelerek onu Ankara'ya uğurlaması, Dolmabahçe Sarayı'na dönüşü.
1935 - Atatürk'ün, İsmet İnönü ve Fevzi Çakmak'la beraber İstanbul'dan Ankara'ya gelişi.
1930 - Atatürk'ün, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin olağanüstü toplantısında Başbakan İsmet Paşa'nın millî para siyaseti ve doğu olayları hakkındaki konuşmasını izlemesi.
1929 - Atatürk'ün, küçük çoban Sığırtmaç Mustafa'yı Şişli Çocuk Hastanesi'nde tekrar ziyaret ederek tedavisi hakkında bilgi alması.
1925 - Atatürk'ün, İzmit'ten Reşitpaşa vapuru ile Mudanya'ya gelişi ve -kendisini İstanbul'a davet eden- İstanbul Heyeti'ni kabulü ve söyledikleri: "...İstanbul'u ziyaret etmeyi çok isterim. Bu arzumun gerçekleşmesinde doğrusu bugüne kadar çok gecikmeler oldu. Bunun sebepleri kolaylıkla izah edilebilir, inşallah bu sebeplerin ortadan kalkmasıyla İstanbul ve İstanbulluları da ziyaret etmek bahtiyarlığına kavuşacağım."
Atatürk'ün, Reşitpaşa vapurunun hatıra defterine yazdıkları: "Gördüğümüz intizam ve mükemmeliyet, Seyrisefain (Denizbank) idaremizin yetenekli ellerde bulunduğuna şüphe bırakmamaktadır. Bu yazılarım teşekkürdür."
Atatürk'ün, Mudanya'dan Bursa'ya gelişi.
1924 - Mustafa Kemal Samsun'da Ticaret Okulu'ndaki konuşmasında bilime olan inancını belirten, ünlü konuşmasını yaptı: "Hayatta En Hakiki Mürşit İlimdir."
Atatürk'ün, Öğretmenler Birliği'nin Samsun İstiklâl Ticaret Mektebi'nde şerefine verdikleri çayda konuşması: "Bu çay ziyafetini düzenleyenlere özel olarak teşekkür ederim. Bu vesile beni, Samsun'un çok aydın ortamında bulundurmuş oldu. Bu vesile beni, kafaları ilim ve fen ile bezenmiş kıymetli insanlardan oluşmuş bir topluluk huzurunda bulunmakla pek mutlu etti. Dünyada her şey için, uygarlık için, hayat için, başarı için en gerçek yol gösterici ilimdir, fendir, ilim ve fennin dışında yol gösterici aramak dalgınlıktır, bilgisizliktir, doğru yoldan sapmaktır! Yalnız, ilim ve fennin yaşadığımız her dakikadaki gelişimini kavramak, ilerlemeleri zamanında izlemek şarttır."
Atatürk'ün, Samsun'da Öğretmenler Birliği'ni ziyareti ve Birliğin hatıra defterine yazdıkları: "...Bütün Türkiye'yi içine alan Öğretmenler Birliği'nin, bütün milleti aydın birlik haline getirdiği zaman, Türk milletinin nasıl bir demir kütle olacağını düşünmek cidden büyük zevk ve saadettir!" [Kocatürk]
1922 - Atatürk'ün, İkdam gazetesi muharriri Yakup Kadri (Karaosmanoğlu) Bey'e İzmir'de, barış şartları hakkında demeci: "...Askerî hareket, siyasî faaliyetin ümitsiz olduğu noktada başlar. Ümidin güven verici bir surette avdeti, orduların hareketinden daha hızlı, hedeflere erişmeyi temin edebilir."
Atatürk'ün, İstanbul ve Boğazlar üzerine harekât ile ilgili Kâzım Karabekir'e telgrafı: "Pek kuvvetli olmamıza rağmen siyasette de pek hesaplı ve mutedil bulunuyoruz. Herhalde meseleyi siyasetle çözümlemeyi tercih etmekteyiz."
General Harington'un, İngiltere Savunma Bakanlığı'na telgrafı: "...Mustafa Kemal tarafsız bölgeyi çiğnememe kararını bugün verecektir, sanırım. Çiğnerse, karşısında İngiltere'yi ve dominyonları bulacağını açıkça kendisine duyurdum(!)" [Kocatürk]
Fransa Başbakanı Poincaré'in, Paris'te İngiltere Dışişleri Bakanı Lord Curzon'a söyledikleri: "Mustafa Kemal kuvvetleri ileri yürümek istiyor; Mustafa Kemal, onları frenlemeye çalışıyor. Çatışmayı önlemenin tek yolu Mudanya Konferansı'nı başlatmaktır."
Mustafa Kemal Paşa'nın İstanbul ve Boğazlar üzerine harekatı ile ilgili, Kazım Karabekir Paşa'ya telgrafı: "Pek kuvvetli olmamıza rağmen, siyasette de pek hesaplı ve mutedil bulunuyoruz. Herhalde meseleyi siyasetle halletmeyi seçmeliyiz."
Ezine'nin kurtuluşu.
Milli kuvvetlerin Susurluk'a girişi.
Damat Ferit Paşa'nın İstanbul'dan Avrupa'ya kaçışı.
1922 - Paris'te biraraya gelen Poincaré, Lord Curzon ve Kont Sforza oldukça gergin bir toplantı yaptı.
Damat Ferit Paşa eşi ve çocuklarıyla Nice'e kaçtı.
1919 - Atatürk'ün, Vahdettin'in İstanbul hükümetine yardımcı olunmasını isteyen 20 Eylül 1919 tarihli bildirgesini cevaplaması ve Damat Ferit Paşa Hükûmeti'nin derhal düşürülmesini istemesi.
Mustafa Kemal Paşa'nın Amerikan heyetinin başkanı General Harbord ile Sivas'ta görüşmesi.
General Harbord Hey'eti ve General'e Verdiğim Cevap (Nutuk)Efendiler, hatırlarınızda olsa gerektir ki, memleketimizde ve Kafkasya'da incelemeler yapmak üzere Amerikan Hükûmeti General Harbord'un başkanlığında bir hey'et göndermişti.
Bu hey'et Sivas'a geldi. 22 Eylül 1919 günü General Harbord ile uzun uzadıya görüştük. General'e, Millî Mücadele'nin maksat ve gayesi, millî teşkilât ve birliğin ortaya çıkış sebebi, müslüman olmayan azınlıklara karşı gösterilen duygular, yabancıların memleketimizdeki yıkıcı propaganda ve eylemleri üzerinde ayrıntılı ve belgelere dayanan açıklamalarda bulundum.
General'in bazı garip soruları ile de karşılaştım. Söz gelişi: «millet, tasarlanıp yapılabilecek her türlü teşebbüs ve fedakârlığa başvurduktan sonra da başarı sağlanamazsa ne yapacaksın?» gibi.
Yanlış hatırlamıyorsam, verdiğim cevapta demiştim ki: Bir millet varlığını ve istiklâlini kurtarabilmek için düşünülebilen her türlü teşebbüs ve fedakârlığı yaptıktan sonra başarıya ulaşır.
Ya başaramazsa demek, o milletin ölmüş olduğu hükmüne varmak demektir. Öyle ise, millet yaşadıkça ve fedakârca teşebbüslerine devam ettikçe başarısızlık da söz konusu olamaz.
General'in bu sorusunun altında yatan asıl maksadın ne olabileceğini araştırmak istemedim. Ancak, verdiğim cevabın kendisince takdirle karşılandığını bugün yeri gelmişken belirtmek isterim. Kaynak atam.gov.tr

1918 - Atatürk'e, olağanüstü hizmetleri ve ordusunu imhadan kurtardığı için fahrî yaverlik unvanı verilişi (A.H.E., s.153; Borak, s.165;Ata ve i., s.75). (Bu tarih ****.D.D.A.Y., s.87'de 21 Eylül 1918; A.Y.A., s.50, K.A.B.K.Ö., s.104 ve A.N.M., s. 179 'da 23 Eylül 1918 olarak gösterilmiştir). [Kocatürk]
1916 - Allied offensive on the Salonika Front.
1909 - Selânik'te "İttihat ve Terakki Büyük Kongresi"nin toplanışı.
Atatürk'ün 1907'de üye olduğu İttihat ve Terakki Cemiyeti'nin 2. Büyük Kongresine katılması.
Atatürk, bu kongrede bir konuşma yaparak ordunun siyasetten çekilmesi gereğini savunmuştur.
Selanik'te, İttihat ve Terakki Cemiyeti 2. Büyük Kongresi'nin toplanışı, bu kongre'ye Trablusgarp delegesi olarak katılmış olan Atatürk'ün, bir konuşma yaparak ordunun siyasetten çekilmesi gereğini savunması: "...Ordumuzun içinde bulunan Cemiyet arkadaşlarımız, politikada devam etmek istiyorlarsa, ordudan çıkmalı ve Cemiyetimizin halk içindeki teşkilâtı arasına girmelidirler. Bu suretle gün bile kaybına meydan vermeyerek, ordumuz politikadan uzaklaşmalıdır. Ve ordu içinde kalacak dostlarımız da, artık politika ile meşgul olmamalı ve bütün gayretlerini ordumuzun kuvvetlenmesine çevirmelidirler. Cemiyetimiz de, bir an önce, teşkilâtımızı halkın içinde genişleterek milletimize dayanan siyasî bir parti haline gelmelidir." Atatürk, II. Meşrutiyeti takiben ordunun, "İttihat ve Terakki Cemiyeti" ile sıkı alâkasının ve siyasete karışmasının tehlikelerini sezinlemeye başlamış, bu görüşlerini kongrede açıkça dile getirmişti. Fakat Cemiyetin önde gelenleri onun bu görüşlerini paylaşmadılar. Mustafa Kemal de kendisini Cemiyetten uzak tutarak doğrudan doğruya askerî vazifesine verdi, İttihat ve Terakki Cemiyeti ile anlaşmazlığı ve aralarının açılması böyle başladı. [Kocatürk]
1909 - Mustafa Kemal attends the annual congress of the Party of Union and Progress at Salonica (as delegate from Tripoli). Defends the idea that the State (which is in danger) needs a strong army and, at the same time, a powerful party. States that the army should not engage in political activity.
1908 - Bulgaristan, Osmanlı'dan bağımsızlığını ilan etti.

[TEP]

23 EYLÜL - SEPTEMBER 23
Tarihte Bugün - Today in History
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto3/r52.jpg
Atatürk İzmir’de (10 Eylül - 1 Ekim 1922)

Atatürk in İzmir (September 10 - October 1 1922)
1937 - Atatürk'ün, öğleden sonra Dolmabahçe Sarayı'nda 2. Türk Tarih Kurultayı'nın çalışmalarını izlemesi.
Atatürk'ün, gece Acar motoruyla Florya'ya gelişi, geceyi burada geçirişi.
1933 - Dolmabahçe Sarayı'nda, akşam Atatürk'ün sofrasında, Abdülhak Hâmit ve eşi Lüsyen Hanım'ın da davetli olarak bulunması.
1932 - Atatürk'ün, Ahmet Rasim'in ölümü üzerine, çocuklarına başsağlığı telgrafı: "Değerli babanızın ölümü büyük kayıptır. Çok acı duydum!"
1925 - Atatürk'ün, Bursa Türkocağı'nda konuşması: "...Güzel bir serpuş olan şapkadan pek az bir zamanda dervişler, mürit ve hocalar da memnun kalacaklardır! Zeki insanlar, uygar olmayan bir kılık altında kişisel ve bilimsel kıymetlerini kaybetmektedir. Bu sebeple şerefli yerlerini korumak için uy*gar kılığa bürünmek lâzımdır."
1924 - Atatürk'ün, Samsun'da bazı heyetleri kabulü ve şehrin ihtiyaçları hakkında bilgi alması.
Atatürk'ün, Lâtife Hanımla beraber evinde misafir kaldıkları Şahinzade Remzi Bey'in aile albümüne hatıra olarak yazdıkları: "Samsun'da kaldığımız günler içinde misafir olduğumuz Şahinzade Remzi Bey'in evinde, evin sahibi tarafından gördüğümüz misafirseverliği ve nezaketi özellikle kaydederim." [Kocatürk]
1922 - Atatürk'e, İtilâf Devletleri Dışişleri Bakanları imzasıyla "Askerî harekâtın durdurulması ve bir barış konferansının toplanmasıyla ilgili" nota verilmesi.
Türk süvarilerinin, Çanakkale'de "tarafsız bölge"ye girişleri.
Atatürk'ün, Kâzım Karabekir'in Büyük Zafer'i kutlayan telgrafına cevabı: "12.9.1922 tarihli telgrafınızı 23.9.1922'de İzmir'de aldık. Kahraman ordularımız hakkında gösterilen takdirkâr duygularınıza teşekkürlerimizi sunarız."
İngiltere Koloniler Bakanı Churchill'in Kanada, Avustralya, Yeni Zelanda ve Güney Afrika Birliği Genel Valilerine telgrafı: "Kabine, Avrupa'ya yapılacak Türk saldırısına, Mustafa Kemal'in İstanbul'dan Müttefikleri atmasına karşı koymaya ve Gelibolu yarımadasını elde tutmaya karar verdi. Hükûmetinizin bir askerî birlik gönderip gönderemeyeceğini bilmek istiyorum."
Lapseki'nin kurtuluşu.
1922 - Paris'te toplanan Fransa Başbakanı ve Dışişleri Bakanı H. Poincaré, İngiltere Dışişleri Bakanı Lord Curzon ve İtalya'nın Paris Büyükelçisi Kont Sforza barış antlaşması için Venedik veya başka bir yer önererek, Meriç ve Edirne'ye kadar Trakya'nın Türklere bırakılacağını ve antlaşmanın imzalanmasıyla birlikte İstanbul'un boşaltılacağını, ateşkes için de Mudanya'da biraraya gelineceğini açıkladılar.
Türk birlikleri tüfeklerini ters asarak "tarafsız bölge"ye girdi.
1922 - Turkish troops enter Turkish Straits neutral zone.
1920 - İlk Sovyet Savaş malzemeleri geldi.
İlk Rus savaş malzemesi getiren motorun Tuapse'den Trabzon'a gelişi.
1918 - 7. Ordu birliklerinin, Atatürk'ün sevk ve idaresinde Şeria nehrinin doğusuna gelişi.
1917 - 23 Eylül 1917 Tarihinde Muharebe Altın İmtiyaz Madalyası ile taltif buyrulmuştur.
Atatürk'e, Doğu cephesindeki muharebelerde gösterdiği yararlıklar nedeniyle "Muharebe Altın imtiyaz Madalyası" verilmesi.
Bahriye Nazırı ve 4. Ordu Komutanı Cemal Paşa'nın, kendisine gönderilen 20 Eylül 1917 tarihli geniş rapor üzerine Atatürk'e telgrafı: "Görüşlerinizi cidden isabetli telâkki ederim."
1916 - Allied offensive on the Salonika Front.
1915 - Atatürk'ün, -Almanya'nın İstanbul Elçiliği görevlilerinden Dr. Ernest Jackh'ı çadırında kabulü ve söyledikleri: "Tam manasıyla Ruslar gibi karaya tıkıldık. Ruslar çökmeğe mahkûmdurlar; çünkü Boğazları kapayarak onları Karadeniz'e tıkadım. Bu suretle, müttefiklerinden ayrı düşürdüm. Fakat biz de aynı sebep dolayısıyla yıkılmağa mahkûmuz. Gerçekten biz, Akdeniz, Kızıldeniz ve Hint Okyanusu sahillerine yerleşmiş bulunuyoruz; fakat herhangi bir okyanusa çıkmayı göze alamayız. Deniz kuvvetlerine sahip olmayan bir kara kuvveti olmak itibariyle biz, yarımadamızı, kara kuvvetlerini hiçbir tehdide uğratmaksızın istediği sahile getirebilen deniz kuvvetlerine karşı savunmaya asla muktedir olamayacağız." (Atatürk, bu görüşmenin yapıldığı günlerde rahatsızlığı nedeniyle çadırında istirahat etmektedir. Ernest Jackh, hatıralarında şu bilgileri vermektedir: "Mustafa Kemal Bey, ağır surette hastaydı ve bu yüzden kendisini ziyaret için çadırına gittim. Malarya [sıtma]'ya tekrar yakalanmıştı. O kadar zayıflamıştı ki, ilkin tanıyamadım. Bununla beraber ateşli tabiatı, evvelce sık sık yaptığımız bütün gece devam eden çok sevdiği görüşmeler gibi, bizi, siyasî bir tartışmaya daldırdı.")

[TEP]

24 EYLÜL - SEPTEMBER 24
Tarihte Bugün - Today in History

https://www.ataturktoday.com/Resim/AtaturkEviSamsunHavza.jpg
24 Eylül 1924
Atatürk'ün, Samsun'dan ayrılışı ve Havza'ya gelişi.
https://www.ataturktoday.com/Resim/AtaturkEviSamsunHavza2_small.jpg
1937 - Atatürk'ün, Florya'da denize girişi.
1932 - Atatürk'ün, saat 12.30'da Sakarya motoru ile Büyükdere'ye kadar bir gezinti yapması, öğleden sonra Dolmabahçe Sarayı'nda Türk Dili Tetkik Cemiyeti'nin toplantısına başkanlık edişi.
1930 - Fethi Bey, Gümüşhane mebusu olarak TBMM'ye girdi.
Adana’da Ahali Cumhuriyet Fırkası kuruldu.
1927 - Atatürk'ün, Dolmabahçe Sarayı'nda Dışişleri Bakanı Tevfik Rüştü (Araş) Bey'i kabulü.
1924 - Atatürk'ün, Lâtife Hanımla beraber Erzurum'a gitmek üzere saat 10.00'da otomobille Samsun'dan ayrılışı ve Havza'ya gelişi.
Atatürk'ün, Havza'da konuşması: "...Havza'ya ve Havzalılara çok borçluyum. Kalbî bağlılığımı ebediyen saklayacak, sizi hiç unutmayacağım. Muhterem Havzalılar! İlk cüreti, ilk cesareti gösteren, ilk örgüt yapan siz oldunuz. İnkılâp ve Cumhuriyet Tarihi'nde kahraman Havza'nın ve Havzalıların büyük bir yeri vardır."
Atatürk'ün, Lâtife Hanımla beraber öğleden sonra Havza'dan Amasya'ya hareketi.
Atatürk'ün, Lâtife Hanımla beraber saat 19.30'da Havza'dan Amasya'ya gelişi ve karşılayıcılara hitaben konuşması: "...Cumhuriyet bayrağı altında birlik, kararlılık ve gayret en esaslı ilkemiz olmalıdır"
Atatürk'ün, gece Amasya Belediyesi tarafından şerefine verilen ziyafette konuşması: "Benim için, memleket için, inkılâp için çok mühim günler geçirdiğim bir şehirde bulunuyorum. Milletin varlığını tanımayı alçalma sayanlar, kendilerinin Allah'ın gölgesi olduğunu iddia dalgınlığında, cüretinde, sahtekârlığında bulunanlar, en nihayet bu mukaddes varlığa ilk defa bu şehirde hürmete mecbur edilmişlerdir!" [Kocatürk]
1922 - Atatürk'ün, İleri gazetesi başyazarı Celâl Nuri (İleri) Bey'e İzmir'de Zafer hakkında demeci: "...Askere istirahat emrediyorum, asker dinlenmiyor ve İzmir'de istirahat ederiz, karşılığıyla cenk ediyorlar!"
Atatürk'ün, İzmir Belediyesi tarafından kendisine hemşehrilik unvanı verilmesi üzerine teşekkür telgrafı: "Vatanımızın Akdeniz'e karşı sevgilisi olan, düşman istilâsından kurtarılması için bütün memleketi seve seve senelerce mihnet ve fedakârlıklara sevk etmiş bulunan İzmirimizin hemşehrileri arasında sayılmak, benim için sonsuz bir sevinç ve övünme kaynağı olmuştur."
Türk süvarilerinin Çanakkale'de "tarafsız bölge"yi işgali üzerine İngiliz birliklerinin daha dar bir mevziye yerleşmek üzere geri çekilmeleri.
1922 - İngilizler Türk birliklerinin tarafsız bölgeden çekilmesini istedi.
Türk Kuvvetlerinin Çanakkale'de "Tarafsız Bölge"yi işgali üzerine, İngiliz Birliklerinin daha dar bir mevziiye yerleşmek üzere geri çekilmeler.
Sovyet Hükümeti'nin İtilaf Devletleri'ne Boğazlar sorunuyla ilgili görüşlerini kapsayan notası.
1922 - Uşak'tan Ankara'ya götürülen Yunan esir kafilesindeki Trikopis, yenilgide hatanın kendisinde olmadığını bir an önce barış yapılmasını beklediğini söyledi.
1921 - Bolvadin Yunan kuvvetlerinden geri alındı.
1921 - Mustafa Kemal ile Fransız Meclisi Harici İşler Komisyon başkanı Franklin Bouillon arasında Türk-Fransız barış görüşmelerinin yeniden başlaması.
1920 - Doğu Cephesinde Ermeniler, Bardız ve Kötek'te saldırıya geçti.
1919 - Atatürk'ün, Millî Mücadele ve Kuva-yi Milliye'nin amaçları hakkında General Harbord'a yazısı: "...Eğer memleketimiz yabancıların entrika ve müdahalelerinin kâbusundan kurtarılırsa ve memleketin meseleleri, millî irade ve arzulara hürmet eden muktedir bir hükümet tarafından idare edilirse, memleketin bütün dünya için memnuniyet kaynağı olacak bir duruma geleceğine dair en kesin teminatları verebiliriz."(Bu yazı 9 Ekim 1919 günü Batum'dan Samsun'a dönen Harbord'a iletilmiştir). [Kocatürk]
Atatürk'ün Amerika, İngiltere, Fransa, İtalya Yüksek Komiserleri ile Flemenk, İspanya, İsveç ve Danimarka Elçiliklerine telgrafı: "...Bütün Osmanlı vatanında tam sükûn ve ayırım yapılmaksızın cins ve mezhep hürriyetinin korunması hüküm sürdüğü halde, bazı kötüamaçlı kişiler, millî vicdandan doğan cereyanı Müslüman olmayan unsurlar aleyhinde göstermek istedikleri haber alındığından bütün tebaanın aynı hakka sahip ve memleketimizdeki yabancıların da vatan ve milletimiz aleyhinde bulunmamak şartıyla Osmanlımisafirperverliğini görmekte devam edecekleri 16.9.1919 tarihi ile bildirilmişti. Bu sebeple memleketimiz dahilinde mevcut olan asayişin devamının ve Müslüman olmayan vatandaşlarımızın her türlü korunmasının güven altında bulunduğunu ifade etmekle şeref kazanırız."
Atatürk'ün, Millî Mücadele aleyhinde faaliyetleri görülen Eskişehir Mutasarrıfı Hilmi Bey hakkında bildirgesi.
1917 - Atatürk'ün, Halep'ten Cemal Paşa'ya -20 Eylül 1917 tarihli raporuna- ek raporu: "Cephede iki ordu karargâhının bulunmasının lüzumsuz ve hatta savunma için sakıncalı olacağı, cephenin kendi komutası altına verilmesinin uygun olacağı, Falkenhayn'ın Sina cephesinde kullanılmasında ısrar edilecek olursa kendisinin 7. Ordu Komutanlığı'ndan affolunması!" (Tüm kaynaklarda, Cemal Paşa'ya yazılan bu raporun, doğrudan Enver Paşa'ya yazıldığı, bir suretinin de Cemal Paşa'ya gönderildiği kaydedilmektedir. Oysa ki Salih Bozok'un notları içinde yayımlanan belgede, raporun esas muhatabının Cemal Paşa olduğu, bir suretinin de Enver Paşa'ya gönderildiği kesinlik kazanmaktadır). (Yıldırım Orduları Grubu Komutanlığı tarafından Sina cephesi iki bölgeye ayrılmış, bir bölge 7. Ordu Komutanı olarak Atatürk'ün, diğer bölge 8. Ordu Komutanı olarak General von Kress'in komutasına verilmişti. Atatürk, söz konusu raporunda bu noktaya temas ediyor). [Kocatürk]
1916 - Doğu cephesine gelen Başkomutan Vekili Enver Paşa'nın, cepheden Atatürk'e ve 16. Kolordu mensuplarına tebrik ve selâm telgrafı.
1916 - Allied offensive on the Salonika Front.
1915 - Başkomutan Vekili Enver Paşa'nın, beraberinde Başkomutanlık Vekâleti Harekât Şubesi Müdürü Yarbay İsmet (İnönü) Bey olduğu halde Gelibolu'ya gelişi.
1911 - Atatürk'ün, İstanbul'dan, Selanik'te bulunan Salih (Bozok) Bey'e mektubu: "Genelkurmay 1. Şube'ye memur edildim. Orduyu, memleketi kurtarmak için çok fedakârane çalışmak lâzım. Başka çare yok! ...İstanbul muhiti pek pis, herkes kişisel çıkarından başka bir şey düşünmüyor!" [Kocatürk]
1882 - İstanbul Beyazıt Kütüphanesi kuruldu.

[TEP]

25 EYLÜL - SEPTEMBER 25
Tarihte Bugün - Today in History

https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto2/25Eylul1930.jpg

25 Eylül 1930
Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal,
TBMM'nin olağanüstü toplantısını locasından izlerken
1937 - Atatürk'ün, öğleden sonra Florya'dan Dolmabahçe Sarayı'na gelerek 2. Türk Tarih Kurultayı'nın son gün çalışmalarını izlemesi ve kapanış töreninde bulunması.
Atatürk'ün, akşam motorla bir gezinti yaparak Florya'ya gelişi, geceyi burada geçirişi.
1936 - Atatürk'ün, Uluslararası 6. İzmir Fuarı'nın kapanışı nedeniyle İzmir Belediye Başkanı Dr. Behçet Uz'un bağlılık telgrafına teşekkür cevabı.
1933 - Atatürk'ün, Bulgaristan'dan dönen Başbakan İsmet Paşa ve Dışişleri Bakanı Tevfik Rüştü Bey'i Dolmabahçe Sarayı'nda kabulü ve Sofya görüşmeleri hakkında bilgi alışı.
1931 - Atatürk'ün, akşam İstanbul'dan Ankara'ya hareketi.
1930 - Atatürk'ün, kendisine ömür boyu cumhurbaşkanlığı teklifi söylentileri üzerine gazetecilere demeci: "Siz ve kamuoyu bilmelisiniz ki, bu yoldaki teklifler hoşuma gitmemiştir ve gitmez! Dediğiniz gibi bir teklifi, benim idealimi cidden rencide eden bir mânada telâkki ederim."
İsmet Paşa'nın Başbakanlıktan istifası.
1925 - İstanbul'da, tulumbacı teşkilatı yerine, modern motorlu itfaiye teşkilatı kuruldu.
1924 - Atatürk'ün, Lâtife Hanımla beraber sabah Amasya'dan hareketle saat 16.00'da Tokat'a gelişi.
1922 - Atatürk'ün, "Reuter Ajansı" muhabirine İzmir'de, Büyük Zafer ve Trakya hakkında demeci.İngiliz Yüksek Komiseri Rumbold'un, İngiltere Dışişleri Bakanı Lord Curzon'a telgrafı: "2000 kişilik bir Türk süvari kuvveti Erenköy'de göründü. Bunları tarafsız bölgeden geri çekmesini, Mustafa Kemal'e duyuruyoruz. Yoksa Harington bunları geri çevirecek(!)" [Kocatürk]
Hamit (Hasancan) Bey'in, İstanbul'dan Atatürk'e telgrafı: "...General Pellé, 2000 süvarimizin Erenköy'den geri çekilmésini rica etti."
1921 - Malta'dan kaçarak Kuşadası'na gelen Ali İhsan (Sabis) Paşa'nın, Söke'den Başkomutan Atatürk'e Anadolu'da vazife isteyen telgrafı.
1918 (25-26) - Atatürk'ün ve 7. Ordu Karargâhı'nın Dera'ya gelişi.
1818 - ANZAC Mounted Division capture Amman.
The capture of Amman came during the final days of the fighting in Palestine, as British Empire troops routed the Turkish armies and won a series of decisive victories.
1916 - Allied offensive on the Salonika Front.
1911 - İtalya, Osmanlı Devleti'ne savaş ilan etti.

[TEP]

26 EYLÜL - SEPTEMBER 26
Tarihte Bugün - Today in History
TÜRK DİL BAYRAMI
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto3/r52.jpg
Atatürk İzmir’de (10 Eylül - 1 Ekim 1922)

Atatürk in İzmir (September 10 - October 1 1922)
1938 - Atatürk'ün, Dil Bayramı nedeniyle Türk Dil Kurumu Genel Sekreteri İbrahim Necmi Dilmen'in söylevini radyodan dinlemesi ve takdirlerini bildirmesi.
Atatürk'ün, gece şiddetli bir iç sıkıntısı ve baş dönmesi geçirmesi
1937 - Atatürk'ün, akşamüzeri ikinci Türk Tarih Kurultayı'na katılan tarih öğretmenlerine Beylerbeyi Sarayı'nda verilen çayı şereflendirmesi, öğretmenlerle görüşmesi, akşam Florya'ya dönüşü.
1935 - Atatürk'ün, Dil Bayramı'nın 3. yıldönümü nedeniyle Türk Dil Kurumu'na tebrik telgrafı: "...Türk Dil Kurumu'nun verimli çalışmasını ve bütün yurttaşların dil işlerine gösterdiği büyük ilgiyi sevinçle anarım. Bayramınız kutlu olsun."
1934 - Atatürk'ün, "Dil Bayramı" nedeniyle Ankara Halkevi'nde yapılan toplantıyı şereflendirmesi.
Gazi Mustafa Kemal, yanında Başbakan İsmet (İnönü) Bey olduğu hâlde saat 17.30’da Ankara Halkevi’ni teşrif edip locasından Türk Dili Tetkik Cemiyeti’ce düzenlenen II. Dil Bayramı toplantısını izleyip saat 19.30’da Çankaya Köşkü’ne döndüler. Aynı gün; TDTC Başkanı ve Millî Eğitim Bakanı Abidin (Özmen) ve TDTC üyelerinden Besim (Atalay), Naim Hâzım (Onat) ve Velet Çelebi (İzbudak) Beylerle görüştüler.
Atatürk'ün, İstanbul'da toplanan Parlamentolar Birliği Konferansı üyelerinin telgrafına cevabı: "...Çalışmalarınızda tam bir başarıyla Türkiye'deki kalışınızın zevkli olması hakkındaki samimî temennilerimi iletirim."
1933 - Türk Dili Tetkik Cemiyeti'nin düzenlediği Dil Bayramı kutlandı.
Atatürk'ün, Dolmabahçe Sarayı'nda Yunanistan eski Başbakanı Venizelos'u kabulü ve görüşmesi.
1932 - "Dil Bayramı" ilk kez kutlandı.
İlk Türk Dil Kongresi toplandı.
26 Eylûl - 5 Ekim 1932'de yapılan Birinci Türk Dili Kurultayı'nın çalışma programını Atatürk hazırlamıştı.
Cumhurbaşkanı, Kurucu ve Koruyucu Başkan Gazi Mustafa Kemal, 13.30-19.00 saatleri arasında, Dolmabahçe Sarayı’nda çalışmalarına başlayan I. Türk Dili Kurultayı’nın açış toplantısında hazır bulundular. Kurultay açış konuşmalarını ve oturumda sunulan Sâmih Rifat Bey'in “Türkçenin Ari ve Sami Lisanlarla Mukayesesi” başlıklı konferansını dinlediler.
Yüzyıllar boyunca Türk diline giren yabancı kelimeler Türkçe'den arındırıldı.
(Kurultay, 5 Ekim 1932 tarihine kadar çalışmalarını sürdürmüştür).
1932 - Tayyareci Vecihi Bey (Hürkuş), pilot yetiştirmek amacıyla Yeşilköy'de özel tayyare mektebi açtı.
1931 - Atatürk'ün, İstanbul'dan Ankara'ya gelişi.
Atatürk'ün, İkinci Balkan Konferansı'nın Ankara'da yapılan son birleşiminde delegelere hitaben Fransızca konuşması: "...Artık insanlık kavramı, vicdanlarımızı arıtmaya ve hislerimizi yüceltmeye yardım edecek kadar yükselmiştir!"
1930 - Yeni kabinenin tekrar İsmet (İnönü) Paşa tarafından kuruluşu.
Ahali Cumhuriyet Fırkası, Adana'da kuruldu.
1926 - İstanbul'da 'Yıldız Gazinosu' açıldı.
1924 - Atatürk'ün, Tokat Valiliği'nde ilgililerden şehrin sorunları hakkında bilgi alışı, daha sonra Kolordu Dairesi'ni ziyareti, akşam Tokat Musiki Yurdu tarafından verilen konseri izlemişi.
1922 - General Harington'un, Atatürk'e, Türk süverilerinin Çanakkale'de girmiş oldukları "tarafsız bölge" dışına çekilmesi hakkında telgrafı.Atatürk'ün, General Harington'un 26 Eylül 1922 tarihli telgrafına cevabı: "...Tarafsız bir bölgenin, şimdiye kadar Büyük Millet Meclisi Hükûmeti He Müttefik Hükûmetler arasında kararlaştırılmış olduğundan haberim yoktur. Süvarilerimizin ve kıtalarımızın harekâtı, mağlup Yunan ordusunu takip harekâtından ibarettir." [Kocatürk]
1921 - Yunan Kralı Konstantin'in Atina'ya dönmek üzere Bursa'dan ayrılışı.
Bursa'da bulunan Yunanistan kralı Konstantin kentten ayrılırken, "Türkleri kalbinden vurduk" dedi. Kars Konferansı başladı.
Atatürk'ün, Ali İhsan Paşa'nın 25.9.1921 tarihli telgrafına "Ankara'ya gelmesini bildiren" cevabı.
1918 (25-26) - Atatürk'ün ve 7. Ordu Karargâhı'nın Dera'ya gelişi.
Sina cephesinde 8. Ordu'nun lağvı, emir ve komutanın 7. Ordu Komutanı Atatürk'e devredilmesi
1916 - Allied offensive on the Salonika Front.
1915 - Başkomutan Vekili Enver Paşa'nın, sabahleyin, Kuzey Grubu Karargâhı'na gidişi, daha sonra -Anafartalar Grubu cephesine ait- Conkbayırı'nı gezdikten sonra Gelibolu'da 5. Ordu Karargâhı'na dönüşü (Enver Paşa, bu inceleme gezisinde Anafartalar Grubu Karargâhı'na uğramamıştır).

[TEP]

27 EYLÜL - SEPTEMBER 27
Tarihte Bugün - Today in History

https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto3/r52.jpg
Atatürk İzmir’de (10 Eylül - 1 Ekim 1922)

Atatürk in İzmir (September 10 - October 1 1922)
1938 - Atatürk'ün, Dil Bayramı'nın 7. yıldönümü nedeniyle Türk Dil Kurumu'nun telgrafına cevabı: "Dil Bayramı münasebetiyle bana karşı gösterilen temiz duygulardan çok duygulandım. Teşekkür eder, verimli çalışmalarınızda sürekli başarılar dilerim."
Atatürk'ün, Dil Bayramı'nın 7. yıldönümü nedeniyle gönderilen kutlama telgraflarına Anadolu Ajansı aracılığıyla açık teşekkürü.
1936 - Atatürk'ün, akşamüzeri motorla Büyükada Yat Kulüp'e gelişi, geceyi burada geçirmesi.
1934 - Atatürk'ün, akşamüzeri İsmet Paşa'nın köşküne gidişi, geç saatlerde Çankaya'ya dönüşü.
1933 - Atatürk'ün, Dolmabahçe Sarayı'nda İngiliz Büyükelçisi George Clerck'in veda ziyaretini kabulü.
1932 - Atatürk'ün, Dolmabahçe Sarayı'nda Türk Dil Kurultayı çalışmalarını izlemesi.
Atatürk'ün, saat 17.00'de Dolmabahçe Sarayı'nda Genelkurmay Başkanı General Mac Arthur'u kabulü ve görüşmesi: "...Avrupa devlet adamları, başlıca anlaşmazlık konusu olan önemli siyasî sorunları, her türlü millî egoizmlerden uzak ve yalnız umumun yararına olarak, son bir gayret ve tam bir iyi niyetle ele almazlarsa korkarım ki, felâketin önü alınamayacaktır."
Atatürk'ün, Dolmabahçe Sarayı'nda İktisat Bakanı Celâl (Bayar) Bey'i kabul ederek bir süre görüşmesi.
1930 - İsmet Paşa'nın kurduğu yeni hükümet çalışmalara başladı.
Atatürk'ün demeci: "...Eğer İsmet Paşa hükümet kurmayı kabulden kesinlikle kaçınsaydı, Başbakanlığı bizzat üstlenmekten başka çare kalmazdı. Ya ben ya İsmet Paşa!"
1928 - Atatürk'ün, Çankaya'da Fransız Büyükelçisi Charles de Chambrun'un güven mektubunu kabulü ve Elçi'nin söylevine cevap konuşması.
1924 - Atatürk'ün, sabah Tokat Belediyesi'ni ziyareti, daha sonra Lâtife Hanımla beraber Tokat'tan hareketle saat 16.30'da Sivas'a gelişi, Sivas Kongresi'nin toplandığı lise salonunda şehir temsilcilerini kabulü, akşam şerefine verilen yemekte teşekkür konuşması.
1923 - Atatürk'ün, Avusturya'da yayınlanan "Neue Freie Presse" muhabiri J. H. Lazar'a, Cumhuriyet idaresi, Türkiye'nin doğu, batı ilişkileri hakkında demeci: "...Yeni Türkiye Anayasası'nın ilk maddelerini size tekrar edeceğim: Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir. Yürütme kudreti, yasama yetkisi milletin yegâne gerçek mümessili olan Meclis'te belirmiş ve toplanmıştır. Bu iki kelimeyi bir kelimede özetlemek mümkündür: Cumhuriyet!" (Bu görüşme, adı geçen gazetenin 2 Ekim 1923 tarihli sayısında yayımlanmıştır). [Kocatürk]1922 - General Harington'un, Atatürk'e Yunan donanmasının İstanbul'dan uzaklaştırıldığını bildi en telgrafı: "...Yunan donanması, bugün İstanbul'dan çekildi. Arzum çatışmaktan kaçınmaktır. Arzu ederseniz sizinle görüşmeye hazırım."
Fransız Doğu Donanması Komutanı Amiral Dumesnil'in, Atatürk'e Türk süvarilerinin tarafsız bölgeden geri alınması hususunda Fransız Hükümeti'nin isteğini bildiren mektubu. [Kocatürk]
Atatürk'ün, Kardinal Gasparri'nin artık kan dökülmemesi ve bir an evvel barış yapılmasını isteyen telgrafına cevabı: "Yunan ordusunun terke mecbur olduğu bölgede bulunan bütün şehirlerimiz ve kasabalarımız yanmış ve ahali her türlü zulme maruz kalmıştır. Aynı zulüm, yeni bir şiddetle Trakya'da yapılmaktadır. Bu insanî hissi, bugünkü durumu yaratanlar katında uyandırmanızı sizden rica ederim."
Yunan kralı I. Konstantin Anadolu yenilgisi sonrası tahtını terk etmek zorunda kaldı.
Yunanistan'da çıkan askeri ihtilal sonucu, Kral Konstantin'in oğlu lehine tahttan ve Atina'dan ayrılışı.
1921 - İstanbul'da bulunan Zübeyde Hanım'ın, Atatürk'e Mareşal rütbesi ve Gazi unvanı verilmesi nedeniyle tebrik telgrafı: "Size "Mareşallik" yüce rütbesi ile "Gazilik" şeref unvanının verildiğini müjdelediler. Milletin hakkınızdaki bu sevgi ve itimadı, benim kadar kimseyi duygulandıramaz. Kız kardeşinle beraber alnından öperek ve bağrımıza basarak seni tebrik ederiz."
1920 - Turkish troops launch offensive to counter armed Armenian revolt in the east.
1919 - Birinci Bozkır ayaklanması (Bastırılışı 4 Ekim 1919)
Mustafa Kemal Paşanın Padişah ve Damat Ferit Hükümetiyle Heyeti Temsiliye arasında aracı oynayan Abdülkerim Paşa ile telgraf görüşmesi.
1919 (27-28) - Atatürk'ün, Padişah ve Damat Ferit Hükûmeti'yle Heyet-i Temsiliye arasında aracı rol oynayan Abdülkerim Paşa ile telgraf görüşmesi. (Bu görüşme, telgraf makinesi başında 27.9.1919 gecesi saat 23.00'de başlamış ve sabah 7.30'a kadar devam etmiştir. Abdülkerim Paşa, Damat Ferit Paşa'nın hıyanetlerini sergileyen bu görüşme tutanaklarını aynen Padişah'a göstermiş ve 3 gün sonra Damat Ferit Paşa Kabinesi istifa etmiştir). [Kocatürk]
Atatürk'ün, Konya halkına bildirgesi: "...Vali Cemal Bey'in hareketlerindeki hıyanet, orada bulunan yabancıların dahi nefretini gerektirdiğinden kendisi milletle karşı karşıya bırakılmıştır.''
1918 - Dera'ya gelmiş olan 7. Ordu birliklerinin, Şam yönünde geri çekilişe devam etmeleri ve Atatürk'ün Dera'dan ayrılışı.
1917 - Bahriye Nazırı ve 4. Ordu Komutanı Cemal Paşa'nın -kendisine gönderilen 24 Eylül 1917 tarihli ek rapor üzerine- Atatürk'e telgrafı: "Zatıâlilerini görüşlerinde tamamen haklı buldum. Çarşamba günü buradan hareket ediyorum. Zatıâlileriyle karşılıklı görüşünceye kadar hiçbir harekette bulunmamanızı gözlerinizden öperek özellikle rica ederim, kardeşim."
1916 - Allied offensive on the Salonika Front.
1915 - Atatürk'ün, 5. Ordu Komutanı Mareşal Liman von Sanders'e, Anafartalar Grubu Komutanlığı'ndan affını isteyen yazısı: "...Geçenlerde Ekselansları Başkomutan, Kuzey, Güney ve Asya Gruplarını ziyaretiyle gereği gibi onurlandırmıştır; ancak Anafartalar Grubu'nun varlığını tanımak istememekle, bizi ziyaretinin onurundan mahrum kılmıştır. ...Ekselansları Başkomutan'ın şahsıma karşı beslediği duygular böylece bilinirken, orduda aynı koşullar altında hizmet vermem benim için imkânsızdır. Siz Ekselanslarından, beni şu andan itibaren Grup Komutanlığından istifa etmiş sayma ve şahsımla ilgili daha sonraki işlemleri tayin etme lütfunda bulunmanızı rica etmek onurunu taşımaktayım." [Kocatürk]
1914 - İngiliz savaş gemilerinin, Çanakkale Boğazı'nı abluka altına alışı.
Çanakkale Boğazı'nın kapatılması. Osmanlı'nın 27 Eylül günü Çanakkale Boğazı'ndan bütün gemi geçişlerini yasaklaması.
1914 - Turkey closes the Dardanelles to all shipping following the interception of a Turkish torpedo boat by the Royal Navy.
1911 - 27 Eylül 1911 Tarihinde muvakkaten Trablusgarp Fırkası Erkân-ı Harbiyesine memur edilmişse de Trablusgarp'a gitmeksizin İstanbul'a cefbi 5 nci Kolordu'ya tebliğ edilerek Erkân-ı Harbiye-i Umumiye Dairesi'ne tayin buyrulmuştur.
1907 - Selanik'te gizli olarak faaliyette bulunan Osmanlı Hürriyet Cemiyeti'nin, Osmanlı İttihat ve Terakki Cemiyeti ile birleşme kararı (Doktor Nâzım, 1907 yılı eylülünde Paris'ten gizlice Selânik'e gelerek buradaki Osmanlı Hürriyet Cemiyeti kurucuları ile iki cemiyetin birleşmesi hususunda bir anlaşma yapmıştır, İttihat ve Terakki Cemiyeti, bu tarihten itibaren Rumeli'nin her tarafına yayılarak kuvvetli örgüt oluşturmuştur. [Kocatürk]

[TEP]

28 EYLÜL - SEPTEMBER 28
Tarihte Bugün - Today in History

https://www.ataturktoday.com/AtaturkGunlugu/EylulSeptember/28_files/image002.jpg
28 Eylül 1925
Bursa’da halkın kıyafet inkılabına gösterdiği ilgi ile Cumhuriyet Kasrında toplanışı
1938 - Atatürk'ün, Barbaros'u anma töreni nedeniyle denizde düzenlenen ışık oyunlarını Dolmabahçe Sarayı'nın penceresinden izlemesi.
Atatürk'ün, Barbaros'u anma töreni nedeniyle İstanbul Valisi Muhittin Üstündağ'ın halkın saygı ve bağlılık duygularını bildiren telgrafına teşekkür cevabı.
1937 - Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği'nin, Başbakan İsmet İnönü'nün izin alması üzerine bazı gazetelerdeki asılsız haber ve yazılar üzerine bildirisi: "Türk kamuoyunun böyle hareketleri tasvip etmeyeceğine şüphe yoktur!"
1936 - Atatürk'ün, öğleden sonra Büyükada Yat Kulüp'ten araba ile Ruşen Eşref Ünaydın'ın evine gelişi, bir süre dinlendikten sonra, akşamüzeri Sakarya motoruyla Dolmabahçe Sarayı'na dönüşü.
1935 - Atatürk'ün, öğleden sonra ve akşamı Çankaya'da kütüphanesinde çalışarak geçirmesi.
1933 - Atatürk'ün, akşamüzeri Beylerbeyi Sarayı'na gidişi, bir süre dinlendikten sonra tekrar Dolmabahçe Sarayı'na dönüşü.
1932 - Atatürk'ün, öğleden sonra Dolmabahçe Sarayı'nda Türk Dil Kurultayı çalışmalarını izlemesi.
1925 - Bursa'da binlerce kişinin, şapka inkılâbını benimsediklerini göstermek üzere Atatürk'ün kalmakta olduğu Cumhuriyet Kasrı'na gidişi ve Atatürk'ün konuşması: "...Hep beraber izlediğimiz yol doğrudur. Bu yol bizi mutluluğa eriştirecektir!"
1924 - Nasturi isyanı.
Atatürk'ün, Lâtif Hanım'la beraber sabah Sivas'tan hareketle 11.30'da Zara'ya gelişi, bir süre dinlendikten sonra Zara'dan hareketle yolda Hafik'e de uğrayarak saat 18.00'de Suşehri'ne varışı ve geceyi burada geçirişi. [Kocatürk]
1923 - Atatürk'ün, Rumeli Müslümanlarının yerleştirilmesi ve Yunan tahribatının tamiri için yardım amacıyla İslâm âlemine bildirgesi: "...Yunan idaresindeki Müslümanları buralarda yerleştirmeye, altıyüz bin kişiye ekmek vermeye, mesken bulmaya çalışan Türkler, kardeşlerinin sefaletten yok olmamaları için İslâm âleminin iyilikseverliğine müracaat ediyor." [Kocatürk]
1922 - Atatürk'ün, General Harington'un 27 Eylül 1922 tarihli telgrafına cevabı: "...Fransızlar ve İtalyanlar gibi, siz de Asya sahilinde bulunan kıtalarınızı geri çekmeye hazır olduğunuz takdirde, Boğazlar sahilinde bulunan kıtalarımıza yavaş yavaş geri çekilmeleri ve yalnız mülkî idare ile polis örgütünü düzenlemekle yetinmeleri hususunda emir vermeye hazırım!"
Atatürk'ün, İzmir'e gelen Fransız Diplomatı Franklin Bouillon ile görüşmesi.
Atatürk'ün, Fransız Doğu Donanması Komutanı Amiral Dumesnil'in 27 Eylül 1922 tarihli mektubuna cevabı.
İngiltere Dışişleri Bakanı Lord Curzon'un, İstanbul'daki İngiliz Yüksek Komiseri Rumbold'a telgrafı: "Mustafa Kemal tarafsız bölgeden çekilmezse Yunan donanmasının da Marmara'yı ve Çanakkale Boğazı'nı kullanmasına izin verilecektir. Bunu Ankara'ya duyurunuz(!)" [Kocatürk]
1920 - Doğu Cephesinde milli kuvvetlerin Ermeniler'e taarruzu.
Kazım Karabekir komutasındaki Türk ordusu, doğuda Ermenileri yendi.
Atatürk'ün, Matbuat ve İstihbarat Genel Müdürlüğü'nün çalışmaları hakkında Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde konuşması: "...Bugün gerçekten Anadolu'da basın vardır ve bu basın, yine Anadolu'da vuku bulan çalışmaların sonucudur. Hemen hemen önemli bir merkezimiz yoktur ki orada bir gazete çıkmamış olsun. Demek ki Anadolu'da basın vardır; bu nedenle basın ihmal edilmemiştir." [Kocatürk]
1920 - Turkish troops sucussful in offensive launched to counter armed Armenian revolt in the east.
1920 - Hıyanet-i Vataniye Kanununa göre açılan davalarda İstiklal Mahkemelerinin yetkili kılınması hakkında kanun.
1919 - Mustafa Kemal Paşanın Padişah ve Damat Ferit Hükümetiyle Heyeti Temsiliye arasında aracı oynayan Abdülkerim Paşa ile telgraf görüşmesi.
Atatürk'ün, Sivas'tan vilâyetlere yazısı: "...Bölgeniz dahilindeki seçim hazırlıklarının derecesini ve belirlenmiş ise adaylarınızı ve kimin milletvekili olmak istediklerini iki gün içinde bildirmenizi, Heyet-i Temsiliye özellikle rica eder."
1918 - Atatürk'ün, Mareşal Liman von Sanders'in emri ile Rayak Bölgesi Komutanlığı'na atanması: "...Mustafa Kemal Paşa'nın mümkün olan çabuklukla Rayak'ta emir ve komutayı eline alması."
İlerleyen İngiliz taarruzu karşısında geri alınan 7. ve 4. Ordu birliklerinin Şam-Rayak çizgisine çekilmeleri.
1916 - Allied offensive on the Salonika Front.
1910 - Atatürk ve Fethi Bey'in dahil olduğu -Picardie manevralarını izleyen- Türk heyetinin, Fransa'nın St. Etienne şehrinde Top ve Tüfek Fabrikası'nı gezmeleri. [Kocatürk]

[TEP]

29 EYLÜL - SEPTEMBER 29
Tarihte Bugün - Today in History

https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto3/r52.jpg
Atatürk İzmir’de (10 Eylül - 1 Ekim 1922)

Atatürk in İzmir (September 10 - October 1 1922)
1937 - Atatürk'ün, 26 Eylül Dil Bayramı'nın, 6. yıldönümü nedeniyle Türk Dil Kurumu'nun saygı ve bağlılık telgrafına cevabı "...Değerli çalışmalarınızda başarılarınızın sürmesini dilerim."
Atatürk'ün, akşam Florya'dan Dolmabahçe Sarayı'na dönüşü.
1936 - Atatürk'ün, Dil Bayramı'nın 4. yıldönümü nedeniyle Türk Dil Kurumu tarafından çekilen saygı telgrafına cevabı: "...Türk Dil Kurumu'na bundan sonraki çalışmalarında da başarılar dilerim."
1933 - Atatürk'ün,gece İstanbul motoruyla İstanbul dan Yalova'ya gidişi.
1932 - Atatürk'ün, Dolmabahçe Sarayı'nda Türk Dil Kurultayı çalışmalarını izlemesi.
Atatürk'ün, gece Dolmabahçe Sarayı'nda Fahrettin (Altay) Paşa'nın kızının nikâh düğününü şereflendirmesi.
1927 - Atatürk'ün, Dolmabahçe Sarayı'nda Ziraat Bakanı Sabri (Toprak) Bey'i kabulü.
1925 - Atatürk'ün, Bursa'dan Mudanya'ya gidişi.
Atatürk'ün, Mudanya'da Cumhuriyet Halk Partisi'ni ziyareti ve Parti'nin hatıra defterine yazdıkları: "Muhterem Mudanyalıların geçen seçimde gösterdikleri vefayı ve programımıza şuurlu bağlılığını ispat eden hareketlerini teşekkür ve takdirde kaydetmeyi vazife sayıyorum."
1924 - Atatürk'ün, Lâtife Hanım'la beraber sabah Suşehri'nden hareketle akşam saat 18.00'de Erzincan'a gelişi, Belediye'yi, Vilâyet ve Kolordu Dairelerini, Halk Partisi'ni ziyareti, akşam şereflerine verilen ziyafette konuşması: "Erzincan'ın az zamanda lâyık olduğu ve Cumhuriyet'in kendisinden beklediği derecede ışık ve ilerleme kaynağı olacağına tamamen inanıyorum."
1922 - Atatürk'ün, İtilâf Devletleri Dışişleri Bakanlarının 23 Eylül 1922 tarihli notasını cevaplandırması (Cevabî notada Mudanya Konferansı'nın kabul edildiği, açılışın 3 Ekim 1922 olmasının uygun olacağı, İsmet Paşa'nın delege tayin edildiği ve konuşulacak hususlar bildirilmiştir.Franklin Bouillon'un, Fransız Başbakanı Poincaré'ye telgrafı: "Mustafa Kemal'le 4 saat görüştüm. Durumu güç; askerini zor zaptediyor."
1922 (29-30) - Atatürk'ün, İcra Vekilleri Heyeti Başkanı Rauf Bey, Hariciye Vekili Yusuf Kemal Bey ve Avrupa'dan dönen Dahiliye Vekili Fethi Bey ile beraber gece yarısı trenle İzmir'den Ankara'ya hareketi.
Mudanya Konferansı'nın kabul edildiği, açılışının 3 Ekim 1922 olmasının uygun olacağı, İsmet Paşa'nın delege atandığı ve konuşulacak hususlar bildirilmiştir.
1921 - Atatürk'ün, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin gizli oturumunda, İngilizlerin esir değişimi istekleriyle ilgili görüşmeler esnasında konuşması: "...Son zaferi takiben, hemen onun belirdiği günlerde İngilizler bir yakınlaşma zemini aradılar ve bunu oluşturmak için derhalbize hiç sormaksızın Malta'da bulunan tutuklularımızı bütünüyle bırakmaya karar verdiler."
Atatürk'ün, annesi Zübeyde Hanım'ın 27.9.1921 tarihli tebrik telgrafına cevabı: "Benim için dünyevî mükâfatların en yücesi olan tebrikâtınızla mesut oldum. Sizi görmek huşusundaki isteğimin derecesini ifade imkânsızdır. İlk fırsatta sizleri buraya getirmeye çalışacağım. Bunu bildirişimi bekleyerek memleketimizin kurtuluşuna yönelik dualara devam etmenizi rica ile ellerinizden ve kız kardeşimin gözlerinden öperim."
Atatürk'ün, Sakarya Zaferi'ni tebrik eden Azerbaycan Elçisi Abilof'un telgrafına cevabı. [Kocatürk]
1920 - 1920 Sarıkamış, Ermenilerden geri alındı.
Milli kuvvetlerin Kazım Karabekir komutasında Sarıkamış'a girişi.
Doğu'da 9.Tümen Çatak bölgesini ele geçirdi. Doğu ordusuna başlı birlikler Ermenilerin terkettiği Erzurum'a girdi.
Yeşilordu dağıtıldı. Bu kuruluş üyesi olanlardan bir bölümü; Nazım Bey ve arkadaşları Türkiye Halk İştirakiyûn Fırkası'nı kurarken bir kısmı da Mustafa Kemal'in emriyle resmi Türkiye Komünist Fırkası'na girdi.
Cemal Paşa'nan, Herat'tan Atatürk'e mektubu: "Ben Afganistan'a geldim. 15 günden beri Herat'ta bulunuyorum. Bizim melun İstanbul hükümetinin barış antlaşmasını imza ettiğini tiksinti ve lanetle okudum."[Kocatürk]
1918 - Atatürk'ün, Dera'dan Şam'a gelişi ve 4. Ordu Komutanı Mersinli Cemal Paşa ile görüşmesi (Atatürk burada, Mareşal Liman von Sanders'in bıraktığı emir üzerine, 7. Ordu kuvvetlerini Şam'ın savunulması için Mersinli Cemal Paşa'ya teslim ederek, Rayak bölgesindeki dağınık ve komutasız kuvvetlen emrine almak üzere gece, Rayak'a hareket etmiştir).
Atatürk'ün, ilerleyen düşman taarruzu üzerine, Başkomutanlığa Rayak'ın kuzeyine çekilmenin gerekli olduğunu bildiren raporu: "Şam'ın uzun süre savunulamayacağı, bu nedenle kuzeyden kaydırılacak kuvvetlerle birlikte Rayak kuzeyinde esaslı bir savunma hattının kurulması." (Atatürk, bu gece ayrıca Şam'da 3. Kolordu Komutanı Albay İsmet (İnönü) Bey, Rayak bölgesinde ise 20. Kolordu Komutanı Ali Fuat (Cebesoy) Paşa komutasında bulunan kuvvetlerin kuzeye hareket ettirilmesi emrini vermiş, bu emrin bir suretini, bilgi edinmek üzere, Mareşal Liman von Sanders'e göndermiştir. Ancak, Yıldırım Orduları Komutanı -Şam'ı savunma düşüncesinde olduğundan- bu emri uygun bulmamıştır).[Kocatürk]
7. Ordu birliklerinin Şam'ın güneyinde Kisve'ye gelişi.
Bulgarların -savaştan çekilmek üzere- itilâf Devletleri'yle Selanik Ateşkes Antlaşması'nı imzalamaları.
Atatürk'ün, Şam'dan gece Rayak'a hareketi.
1917 - Başkomutan Vekili Enver Paşa'nın -Cemal Paşa'ya yazılıp bir sureti de kendisine iletilen 20 Eylül 1917 tarihli rapor üzerine- Atatürk'e telgrafı: "...Gerek memleket ve gerek ordunun şimdiki durumunu ben de aynı şekilde görüyor ve biliyorum. ...Zatıâlilerini eskiden beri tanıdığım ve takdir ettiğim için en müşkül zamanda ve en mühim vazifede bulunmanızı vatan menfaatlerine uygun bulmuş ve böylece Padişahın iznini almıştım. ...Sina cephesinde, Kress Paşa'nın 8. Ordusu yanında 7. Ordu Komutanı sıfatıyla başarılı şekilde görev yapacağınıza eminim. ...Düşüncelerimin ayrıntılarını yakında oraya gelecek Cemal Paşa Hazretleri anlatacaktır." [Kocatürk]
1916 - Allied offensive on the Salonika Front.
1913 - Osmanlı-Bulgar İstanbul Barış Antlaşması.
Osmanlı Devleti'nin, Balkan Savaşı sonunda Bulgaristan'la İstanbul Antlaşması'nı imzalaması. Bu antlaşmaya göre, Edirne Osmanlı Devleti'nde kalıyor, Trakya'daki Türk sınırı, Meriç nehrinin 25-30 km kadar batısından geçiyordu.

1913 - Treaty of Istanbul fixes Turkish-Bulgarian frontier.
1911 - İtalyanlar, Trablusgarp'ı ele geçirmek için Osmanlı Devleti'ne savaş ilan etti.
Trablusgarp topraklarının İtalya'nın eline geçmesiyle sonuçlanan ve İtalya ile Osmanlı Devleti'ni karşı karşıya getiren Trablusgarp Savaşı başladı.
İtalyanların, Osmanlı Devleti'ne harp ilânı ve Trablusgarp Harbi'nin başlaması. İtalyanlar 28/29 Eylül 1911 tarihinden itibaren Trablusgarp'a çıkarma yapmaya ve tüm kıyı şehirlerini bombalamaya başlamışlardı. 3 ve 4 Ekim 1911'de Tobruk'a, 5 Ekim 1911'de Trablus'a, 16 Ekim 1911'de Derne'ye, 17 Ekim 1911'de Homs'a ve 19 Ekim 1911'de Bingazi'ye çıkarma yaparak bu şehirleri işgal ettiler. [Kocatürk]
1911 - Italy declares war on the Ottoman Empire (on Nov. 5 1911 Italy annexes Tripoli and Cyrenaica).1895 - Babıâli olayı.

[TEP]

30 EYLÜL - SEPTEMBER 30
Tarihte Bugün - Today in History

https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto3/r78.jpg
30 Eylül 1929
Büyük Millet Meclisi Başkanı Kazım Özalp ile Dolmabahçe Sarayından ayrılırken

Ataturk leaving Dolmabahçe Palace with Kazım Özalp,
the President of the Turkish Grand National Assembly (September 30 1929)
1933 - Atatürk'ün, akşam İstanbul motoruyla Yalova'dan İstanbul'a gelişi.
1932 - Atatürk'ün, Sakarya motoru ile Boğaziçi'nde ve Haliç'te bir gezinti yapması.
1930 - İlk sivil tayyarecilerimizden Vecihi Bey, kendi yaptığı tayyaresiyle Göztepe'den Yeşilköy'e uçtu. Vecihi Bey, Anadolu halkına ilk uçak gezilerini yapma olanağı da sağlamıştı.
1929 - Atatürk'ün, İstanbul'dan Ankara'ya hareketi.
1927 - Atatürk'ün, saat 10.00'da İstanbul'dan Ankara motoru ile Mudanya'ya hareketi (Mudanya'dan da otomobille Bursa'ya hareket etmiştir).
1926 - Atatürk'ün, Çankaya'da Türkiye İdman Cemiyetleri İttifakı Kongresi adına Millî Eğitim Bakanı Mustafa Necati Bey başkanlığındaki spor heyetini kabulü.
1925 - Atatürk'ün, Mudanya'dan Bursa'ya dönüşü.
1924 - Atatürk'ün, Lâtife Hanım'la beraber sabah Erzincan'dan hareketle saat 17.00'de Erzurum'a gelişi, Vilâyet Konağı'nı ziyareti, Cumhuriyet Caddesi'ni hizmete açışı.
Atatürk'ün, akşam Erzurum'da şerefine verilen ziyafette konuşması: "Muhterem hemşehrilerim kahraman Erzurumluların bugün hakkımda gösterdikleri samimî, mertçe, sevgi dolu gösterilerden dolayı fevkalâde memnunum. Benim buraya gelişim, bütün milletin ateşten bir çember içine alınmış olduğu bir zamana tesadüf etti. Bütün millet, bu çemberin içinden nasıl çıkacağını düşünmekle meşguldü. Memleketin batı bölgesi düşman ayaklarına terk edilmiş ve oradaki halk silâha sarılmış, buranın halkı ise memleketin felâketten kurtulması için ayağa kalkmış bir vaziyette idi. Ben işte böyle bir zamanda Erzurum'a geldim. Burada gördüğüm samimiyet, mertlik, vefakârlık benim, memleketi kurtarmak için her türlü fedakârlığı yapmam hususundaki karar ve kuvvetimi artırmış idi. O zamanki vaziyetimi çok iyi biliyorsunuz. Burada rütbemi, resmî mevkiimi, üniformamı attım ve bütün kâinata ilân ettim ki milletin sinesinde bir ferdim!" [Kocatürk]
1922 (29-30) - Atatürk'ün, İcra Vekilleri Heyeti Başkanı Rauf Bey, Hariciye Vekili Yusuf Kemal Bey ve Avrupa'dan dönen Dahiliye Vekili Fethi Bey ile beraber gece yarısı trenle İzmir'den Ankara'ya hareketi.
1920 - Doğu Cephesinde Merdinik'in milli kuvvetler tarafından ele geçirilişi.
İznik'in milli kuvvetler tarafından Yunan işgalinden kurtarılışı.
1919 - Damat Ferit Paşa'nın sadaretten istifası.
İngiliz Yüksek Komiseri Amiral J. de Robeck'in, Lord Curzon'a yazısı: "...Mustafa Kemal'in tesiri gittikçe artıyor."
1918 - Atatürk'ün, Rayak'ın kuzeyine çekilme emrini uygun bulmadığını ve hareket tarzının kendisi tarafından emredileceğini bildiren Mareşal Liman von Sanders'e raporu: "Bugün, orduya verdiğim talimatın, bu durumda uygulanamayacağı bildiriliyor. ..Emirde ileri sürdüğüm şekilde hareket olunmadığı takdirde, bundan sonra orduya bir şekil verme*ye bile olanak kalmayacağını arz ederim."
Atatürk'ün, öğleye doğru Şam'dan Rayak'a gelişi ve bölgedeki dağınık kuvvetleri teslim alarak denetlemesi; daha sonra Baalbek'e hareketi.
Atatürk'ün, akşam Rayak'tan Baalbek'e gelişi, burada 20. Kolordu Komutanı Ali Fuat (Cebesoy) Paşa ile görüşmesini takiben -Mareşal Liman von Sanders'le görüşmek üzere- Humus'a hareketi.
Atatürk'ün, gece Humus'a gelişi ve Yıldırım Orduları Komutanı Mareşal Liman von Sanders ile görüşmesi (Liman von Sanders, Atatürk'ün verdiği Rayak'ın kuzeyine çekilme emrini tasvip etmemiş, birliklerin bulundukları yerlerde savunmaya devam etmelerini emretmişti. Atatürk bu görüşmede, Yıldırım Orduları Grubu Komutanı'na bu emrin değiştirilerek Şam bölgesinde toplanan kuvvetlerin, imhadan kurtulma amacıyla vakit geçirmeksizin, Halep'e kadar çekilmesi kararının zorunluluğunu anlatmıştır. Bu görüşme sonucu Liman von Sanders, Atatürk'ün görüşünü gerçekçi bulmuş, ancak şunları söylemiştir: "Karar budur. Fakat ben nihayet bir yabancıyım, bu kararı veremem. Bunu ancak memleketin sahipleri verebilir!" Bu görüşmeden sonra çekilme kararı uygulanmış ve birlikler, başarıile Halep'in güneyine alınarak burada bir savunma hattı kurmaya muvaffak olunmuştur). (Atatürk'ün, Liman von Sanders ile -Baalbek'te olmak üzere- görüşme tarihi ve Mareşal'ın Yıldırım Orduları Grubu'na bağlı birliklere Halep'in güneyine çekilme emrini verdiği tarih, B.D.H.T.H., c. IV, ks. 2, s.708-709'da 3 Ekim 1918 olarak gösterilmiştir). [Kocatürk]
7. Ordu'nun Şam'ın güneyinde Kisve civarında toplanması ve Atatürk'ün Kisve'ye gelişi.
1917 - Atatürk'ün, Enver Paşa'nın 29 Eylül 1917 tarihli telgrafına cevabı: "...Sina cephesine bu kadar çok ordu karargâhı sığmayacağı hakkındaki görüşümün, lütfen dikkate alınmasını rica ederim. ...İstenildiği şekilde Cemal Paşa Hazretlerini bekleyeceğimi bildiririm."
Atatürk'ün, Cemal Paşa'nın 27 Eylül 1917 tarihli telgrafına cevabı: "Yazdığınız gibi gelişinizi bekliyorum. Enver Paşa Hazretlerinden de aynı anlamda ve komuta sorunlarının buyurulduğu şekilde çözümlenmesini bildiren bir emir aldım." [Kocatürk]
1916 - Atatürk'ün, Silvan'dan Madam Corinne'e Fransızca mektubu: "...Kıymet verdiğiniz insanlarla birlikte ateşe ve ölüme göğüs germek ne zevk!"
Atatürk'ün, Kurmay Başkanı İzzettin (Çalışlar) Bey ve diğer bazı arkadaşlarıyla ava gidişi. [Kocatürk]
1916 - Allied offensive on the Salonika Front.
1915 - 5. Ordu Komutanı Mareşal Liman von Sanders'in, Başkomutan Vekili Enver Paşa'ya, Atatürk'ün Anafartalar Grubu Komutanlığı'ndan affını isteyen dilekçe vermiş olduğunu, ancak kabul edilmemesini isteyen yazısı: "...Bu dilekçeyi destekleyemem. Çünkü Mustafa Kemal Bey'i, vatanın bu büyük savaşta hizmetlerine muhakkak surette muhtaç olduğu, çok müstesna kabiliyetli, yetkili ve cesur bir subay olarak tanıdım ve takdir ettim. ...Şimdilik ilişikte takdim etmediğim ayrılma dilekçesini, Ekselanslarınızın, güvenini belirtmek suretiyle reddetmek lütfunda bulunmalarını rica ediyorum."
1912 - Selanik'te İttihat ve Terakki Cemiyeti 3. Büyük Kongresi'nin toplanışı. [Kocatürk]
1908 (Eylül sonu) - Atatürk'ün, Trablusgarp'a gelişi.
(Trablusgarp'ta, II. Meşrutiyet'e karşı halk arasında bazı şeyhlerin önayak olmasıyla ayaklanmaya benzer bir hazırlık olmuştu. Bazı kişiler, tutukluları tahrik ederek genel af çıkarılmasını istiyor, Osmanlı Devleti'nin atadığı idarecilere karşı tepki gösteriyorlardı. Temmuz sonu ve Ağustos ayı bu gösterilerle geçmişti. Atatürk, İttihat ve Terakki Cemiyeti Merkez Komitesi tarafından kendisine verilen görev üzerine Selanik'ten İstanbul'a, buradan da deniz yoluyla Trablusgarp'a geçti. Askerî ve siyasî bazı girişimlerde bulunarak bölgedeki huzursuzluğun giderilmesinde büyük rol oynadı; ordunun ve devlet otoritesinin bölgede hakim olmasını sağladı. Durumun normale dönüşünü takiben tekrar Selânik'e döndü). (Atatürk'ün Trablusgarp'a geliş tarihinin 1908 yılı Eylül sonuna rastladığı, gerek Trablusgarp'ta bulunan İngiltere, Fransa ve İtalyan konsoloslarının gerekse Bingazi'deki İngiliz konsolosunun, Atatürk'ün temas ve faaliyetleriyle ilgili olarak memleketlerine gönderdikleri raporlarla kesinlik kazanmaktadır. [Kocatürk]
1895 - Babıâli olayı.

[TEP]

1 EKIM - OCTOBER 1
Tarihte Bugün - Today in History

https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto3/r52.jpg
Atatürk İzmir’de (10 Eylül - 1 Ekim 1922)

Atatürk in İzmir (September 10 - October 1 1922)
1936 - Türkiye'de Pazarlıksız Satış Kanunu uygulaması başladı.
1935 - Atatürk'ün, öğleden sonra ve akşamı Çankaya'da kütüphanesinde çalışarak geçirmesi.
1932 - Atatürk'ün, Dolmabahçe Sarayı'nda Türk Dil Kurultayı çalışmalarını izlemesi.
1929 - Atatürk'ün, İstanbul'dan Ankara'ya dönüşü.
1928 - Atatürk'ün, Ankara'da Hâkimiyet-i Milliye gazetesi yönetim yerini ziyareti.
1927 - Atatürk'ün, Bursa'ya gelişi.
1924 - Atatürk'ün, Erzurum'da "Depremden Zarar Görenlere Yardım Komisyonu"nun çalışmalarını denetlemesi ve felâketzedelere harcanmak üzere gerek kendisi gerekse Lâtife Hanım'ın onar bin lira bağışta bulunması.
1920 - Milli Kuvvetler, Kağızman'ı geri aldı.
Koçkiri aşiretinden Alişir'in başlattığı isyan Kemah ve köylerine yayıldı.
1919 - Damat Ferit Paşa hükümeti istifa etti. Heyet-i Temsiliye Ankara'ya gideceğini açıkladı.
Atatürk'ün, Sivas'tan Kâzım Karabekir'e telgrafı: "Vaziyet inşallah lehimize mesut gelişmesine devam ettikçe aynı zamanda Heyet-i Temsiliye Karargâhı'nın Ankara'ya ve daha batıya nakil suretiyle İstanbul'a yaklaşmak hususunda da etkili olabileceğini düşünüyoruz. Bu yoldaki görüşlerinizi anlamak istiyoruz."
1918 - Şam'ın, Arapların da yardımıyla, İngilizlerin eline geçmesi. [Kocatürk]
Beyrut bağımsızlığını ilan etti.
1916 - Allied offensive on the Salonika Front.

[TEP]

2 EKIM - OCTOBER 2
Tarihte Bugün - Today in History
https://www.ataturktoday.com/Resim/TSK/ata-138_k.jpg

Cumhurbaşkanı Atatürk, Ege manevralarında
(Ekim 1937)
1932 - Atatürk'ün, öğleye doğru Sakarya motoru ile Boğaz'da bir gezinti yapması.
1925 - Atatürk'ün, Bursa Kız Öğretmen Okulu'nda verilen müsamereyi izlemesi.
1923 - Müttefik Kuvvetlerin İstanbul'dan ayrılması.
Mustafa Kemal'in ''geldikleri gibi giderler'' dediği işgal güçlerine ait son birlik, İstanbul'dan ayrıldı.
İstanbul'un İtilaf Devletleri tarafından tahliyesi.
İşgal kuvvetlerine ait son askeri birlikler de İstanbul'dan ayrıldı.
İstanbul'da İtilâf Devletleri son birliklerinin, Dolmabahçe önünde Türk bayrağını ve Türk askerini selâmlayarak ayrılmaları.
İstanbul'a 13 Kasım 1918'de gelen ve 16 Mart 1920'de kenti tamamen işgal eden İtilaf Devletleri'nin son birlikleri, Dolmabahçe rıhtımından gemilere binerek kenti terk ettiler.
1923 - Allied forces evacuate Istanbul.
1922 - Atatürk'ün, İzmir'den Ankara'ya gelişi ve coşku ile karşılanışı.
Atatürk'e "Ankara Hemşehriliği" unvanı teklif ediliyor. (Atatürk'ün cevabı: 05.10.1922).
1920 - Konya'da Delibaş Ayaklanması çıktı.
Konya'da Delibaş Mehmet'in önderliğindeki ayaklanmacılar, Çumra'yı ele geçirdi.
1919 - Ali Rıza Paşa hükümeti kuruldu (bu kabine Harbiye Nazırlığına Mersin'li Cemal Paşa getirilmiştir.)
Atatürk'ün, İstanbul Belediyesi'ne yazısı ve Anadolu hareketinin manasını izah ile İstanbul'u da bu mücadeleye katılmaya çağırması: "Şimdiye kadar bütün mukadderatımızı payitaht idare ediyor ve millet ve memleketimizi kurtaracak girişimler Anadolu'dan değil, hemen daima İstanbul'dan çıkıyordu. Payitahtın bugün maruz olduğu tehlikeleri göz önüne alan Anadolu, mevcut şartlar altında İstanbul'dan kurtuluşu ümit etmek imkânı olmadığını gördüğünden yasal hukukumuzun savunulmasının kendi üzerine düştüğünü takdir edip vazifesini yapmaya başlamıştır. ...Anadolu, bugün İstanbul'un da bir millî vazifesi bulunduğu kanaatindedir. Ve bu vazife de payitahtın her tarafında millî örgüt merkezleri kurarak maddeten ve manen Anadolu millî hareketine katılmak ve baykuş edasıyla milletin mukadderatı üstünde durmakta olan mevcut hükümeti artık bu milletin başından gitmeye her surette davet etmektir."
Atatürk'ün, İzmit Mutasarrıfı Ali Suat ile telgraf görüşmesi: (Mutasarrıfın "Bendeniz, her kim ve her ne için olursa olsun neticesi meçhul bir maceraya başkalarını sevk etmeyi doğru görmem. Hükmüm bu hususta yalnız kendime geçer. Bu sebeple ileriyi görerek yavaş ve tedbirli davranılması taraftarı olduğumu tecrübem üzerine arz ederim(!)" görüşüne Atatürk'ün cevabı: "Zatıâlinize pek içtenlikle ve fakat, bütün kesinliği ile şunu arz ederim ki, zatıâliniz şu anda Ferit Paşa Kabinesi'ne itimat beslemiyorsanız bunu. Dahiliye Nezareti'ne resmen bildirmelisiniz. Eğer milletin hükmü ve arzusuna aykırı olarak Ferit Paşa Kabinesi'ne itimadınız mevcut ise, İzmit'in muhterem halkını millî, yasal hareketinde serbest bırakmak üzere derhal yerinizi terk ile İstanbul'a hareket ediniz!" [Kocatürk]
Damat Ferit Paşa'nın istifası üzerine Ali Rıza Paşa'nın kabine kuruşu. (Bu kabinede Harbiye Nazırlığı'na Cemal (Mersinli) Paşa getirilmiştir).
İstanbul'da tersane işçileri greve başladı.
1918 - Türkiye ile Mondros Mütarekesi.
İngilizler'in Halep'i alması.
Müttefikler'in Sofya'ya girmesi.
Macarlar'ın bağımsızlık ilanı.
Saint-Quentin'in geri alınması.
Almanlar'ın Wilson'a ilk notası.
Almanlar'ın Wilson'dan ateşkes istemi.
Cambrai'nin geri alınması.
Çekler'in bağımsızlık ilanı.
Lille ve Douai'nin geri alınması.
Belçikalılar'ın Brugge'ye girmesi.
Vittorio Veneto komutasındaki İtalyanlar'ın zaferi.
Hırvatlar'ın ve Slovenler'in bağımsızlık ilanı.
1917 - Başkomutan Vekili Enver Paşa'nın, Atatürk'ün 30 Eylül 1917 tarihli telgrafına cevabı: "Sina cephesinin iki ordu bölgesine ayrılmasını pek tabiî bulurum. ...Bundan başka Sina cephesinde bulunacak kıtaların harekâtını sevk ve idare etmekle görevlendirilmiş olan Mareşal Falkenhayn Paşa'nın, söz konusu harekâtın muvaffakiyetle neticelenmesi için en doğru karar ve önlemleri alacağına eminim. Bu husustaki itimadıma zatıâlinizin de iştirak buyurmanızı rica ederim."
Yıldırım Orduları Grubu Komutanı Mareşal Falkenhayn'ın, Atatürk'e yazısı: "...Sina cephesinde görev almakta tereddüt etmekte ısrar buyurup buyurmadığınız hakkında acele cevap verirseniz zat-ı devletlerine pek müteşekkir kalacağım."
1916 - Allied offensive on the Salonika Front.
1915 - Atatürk'ün, Anafartalar'da, 12 Tümen cephesine gidişi.

[TEP]

3 EKIM - OCTOBER 3
Tarihte Bugün - Today in History

https://www.ataturktoday.com/Resim/TSK/ata-113_k.jpg

3 Ekim 1934
İsveç Veliahtı Prens Gustav Adolf Ankara’da
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto2/3Ekim1934.jpg

3 Ekim 1934
Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal, Çankaya Köşkü'nün terasında,
İsveç Veliahdı Gustav Adolf ile
1938 - Atatürk'ün, Dolmabahçe Sarayı'nda Başbakan Celâl Bayar ve Atina Büyükelçisi Ruşen Eşref Ünaydın'ı birlikte kabulü ve görüşmesi.
1937 - Atatürk'ün, Ertuğrul yatı ile Dolmabahçe'den Yalova önlerine gelişi, buradan Derince'ye geçişi, saat 19.00'da Derince'den trenle Ankara'ya hareketi.
1934 - Atatürk'ün, Ankara'ya gelen İsveç Veliahtı Prens Güstav Adolf'u istasyonda karşılaması ve akşam Çankaya'da şerefine verilen ziyafette konuşması.
1932 - İngilizlerden bağımsızlığını kazanan Irak, Milletler Cemiyeti'ne katıldı.
Atatürk'ün, Dolmabahçe Sarayı'nda Türk Dil Kurultayı çalışmalarını izlemesi.
1931 - Başvekil İsmet Paşa Yunan başbakanı E. Venizelos'un davetlisi olarak Atina'ya gitti. Atina'da törenlerle karşılanan İsmet Paşa'ya gösterilen bu konukseverlik Venizelos karşıtı kralcı basının eleştirilerine neden oldu.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası hizmete açıldı.
1930 - Atatürk'ün, Cumhuriyet gazetesine demeci: "...Milletin umumî eğilimi benim şu veya bu zorunluluk karşısında başbakan olmamı gerektirirse bu vazifeyi tam bir tevazu ve minnetle yapmaya hazırım!"
1926 - İstanbul Sarayburnu'ndaki Atatürk heykelinin açılış töreni.[Kocatürk]
1925 - Atatürk'ün, İstanbul'dan gelen Türk lokantacıları tarafından Bursa Belediyesi'nde şerefine verilen ziyafette konuşması: "...Memleketimizde bu tür sanatkârlar ihtiyaç ile orantılı tarz ve miktarda yetiştirilmemiştir."
1924 - Atatürk'ün, Erzurum'da, deprem felâketzedeleri yararına tertiplenen at yarışlarını izlemesi, daha sonra "Depremden Zarar Görenlere Yardım Komisyonu" toplantısına katılması.[Kocatürk]
1922 (3-11 Ekim) - Mudanya Konferansı başladı.
Mütareke 11 Ekim 1922'de imzalandı.
Konferansa Batı Cephesi Komutanı İsmet Paşa'nın başkanlığı altında, İngiltere delegesi general Harrington, Fransa delegesi Charpy, İtalya delegesi general Mombelli katılmışlardır. Franklin Bouillon da Hamit Bey'le birlikte Mudanya'ya geldi.
Atatürk'ün, "İzmir Hemşehriliği" unvanı verilişi nedeniyle kendisini kutlayan Erzurum Belediye Başkanlığfna cevabı: "...Mevcudiyetimizin ruhunda saklı olan bağımsızlık aşkını anlamayanlarca bütün kurtuluş çarelerinin geçersiz sayıldığı bir sırada mukaddes savaşaönderlik yapan ve bilhassa davamızın en müşkül bir devresinde beni vefalı ve sadık sinesinde kucaklamış bulunan Erzurumlu kardeşlerime karşı daima sıcak bir saygı bağı ile bağlı bulunmaktayım." [Kocatürk]
1922 (3-11 October) - The start of the Mudanya Conference; armistice signed on 11 Octorber.
1920 - Çumra'dan sonra Konya'ya giren ayaklanmacılar şehre hakim oldu. Vali Haydar Bey, 12. Kolordu komutanı Fahrettin Bey'den (Altay) yardım istedi.
Delibaş isyanı.
1919 - Atatürk'ün, Sadrazam Ali Rıza Paşa'ya telgrafı: "...Yeni kabine, Erzurum ve Sivas Kongreleri'nde tayin ve tespit edilen millî örgüt ve amaçlara saygı gösterdiği takdirde Kuva-yi Milliye ona yardımcı olacaktır."
1918 - Halep civarındaki Arap halkı, İngilizlerin kışkırtmasıyla ayaklandı.
Yıldırım Ordular Grubu, Halep'e doğru çekilmeye başladı.
1917 - Atatürk'ün, Yıldırım Orduları Komutanı Falkenhayn'ın 2 Ekim 1917 tarihli yazısına cevabı: "...Şimdiye kadar atandığım vazifelerde ve Umumî Harp'te geçirdiğim hayatta vazife yapmakta hevessizlik göstermiş ve özellikle yanlış karar ve icraat ile vatanıma zarar vermiş bir subay değilim. Bütün kabiliyetimi sarf için hakikî bir orduya komuta etmeye hazır ve böyle hakikî bir ordunun gösterilmesini beklediğimi arz ederim."
Atatürk'ün, Enver Paşa'nın 2 Ekim 1917 tarihli yazısına cevabı: "...Asla benim hatam olmaksızın beni resmî sıfat ve yetkimle kullanmaya imkân görmeyen veya niyet etmeyen, içinden hesaplı bir âmir'in[Mareşal Falkenhayn] elinden haysiyet ve şerefi kurtarmak mümkün değildir." (Atatürk bu yazısına, Mareşal Falkenhayn'ın 2 Ekim 1917 tarihli yazısı ile buna verdiği 3 Ekim 1917 tarihli cevabın bir örneğini de eklemiştir). [Kocatürk]
1916 - Allied offensive on the Salonika Front.
1908 - Trablusgarp'taki Fransız Konsolosu A. Alrick'in, Fransız Dışişleri Bakanlığı'na raporu: "Muhtemelen Selanik İttihat ve Terakki Komitesi üyesi olan bir Türk subayı, birkaç günden beri bu civarda olup bitenler ve kişiler hakkında soruşturma yapmaktadır. Kendisinin, daha şimdiden birçok yüksek memur ve eşrafı anayasaya ve onun başlıca ilkelerine sadakat yemini yapmaya davet ettiği, hürriyet ilkesi konusunda dindaşlarının menfi davranışıyla veya hiç değilse bazı tereddütleriyle karşılaştığı söylenmektedir." [Kocatürk]

[TEP]

4 EKIM - OCTOBER 4
Tarihte Bugün - Today in History

https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto2/Ekim1937Ege.jpg

Cumhurbaşkanı Atatürk, Ege manevralarında,
İsmet İnönü ile manevra alanına giderken (Ekim 1937)
1938 - Atatürk'ün, Makbule (Atadan), Afet (İnan) ve Sabiha Gökçen'i beraber kabulü (Atatürk'ün yanında 40 dakika kalmışlardır).[Kocatürk]
1937 - Atatürk'ün, trenle Derince'den Ankara'ya gelişi, İsmet İnönü ve Celâl Bayar tarafından karşılanışı.
1934 - Atatürk'ün, İsveç Veliahtı Güstav Adolf'un şerefine İsveç Elçiliği'nde verilen yemekte bulunuşu, akşam saat 20.00'de Veliaht'ı Ankara istasyonundan uğurlaması.
1933 - Atatürk'ün, Dolmabahçe Sarayı'nda İstanbul'a gelen Yugoslavya Kralı Alexandre'ı kabulü.
Atatürk bu ziyaret esnasında Yugoslavya Kralı ile yarım saat kadar görüşmüş, daha sonra Kral'ın ziyaretini iade için, kalmakta olduğu gemiye gitmiştir. Akşam da Kral şerefine Dolmabahçe Sarayı'nda bir ziyafet verilmiştir.
Atatürk'ün, Dolmabahçe Sarayı'nda öğleden sonra, Yunanistan eski Başbakanı Venizelos ve eşini kabulü. [Kocatürk]
1932 - Atatürk'ün, Diyarbakır gazetesi sahibine Dolmabahçe Sarayı'nda demeci: "Diyarbakırlı, Vanlı, Erzurumlu, Trabzonlu, İstanbullu, Trakyalı ve Makedonyalı hep bir ırkın evlâtları, hep aynı cevherin damarlarıdır."
Atatürk'ün, Dolmabahçe Sarayı'nda Türk Dil Kurultayı çalışmalarını izlemesi.
1927 - Atatürk'ün, Bursa'da Şehitlik'i ziyareti.
1926 - Medeni Kanun yürürlüğe girdi.
4 Ekim 1926 tarihinde Türkiye’de Medeni kanun yürürlüğe girdi. Medeni Kanun ile ilgili haber ertesi günkü Milliyet gazetesinde şöyle duyuruldu: “Türkiye dün medeni ve içtimai inkılabını fiilen yaptı ve medeni kanunun tatbikatına başlandı. Bundan sonra, ne bir saniyelik sinirin verdiği cinnet nöbetiyle ” benden boşsun” demekle karı boşanabilecek, ne de aile işlerimiz sarığın tasallutu altında kalabilecektir. Şimdi her Türk kayıtsız şartsız kendi medeni hakkına sahiptir.”
1925 - Atatürk'ün, Bursa'dan Gemlik'e gelişi, bir süre kaldıktan sonra akşamüzeri tekrar Bursa'ya dönüşü.
1924 - Atatürk'ün, Lâtife Hanım'la beraber Erzurum'dan hareketle saat 18.00'de Sarıkamış'a gelişi ve geceyi burada geçirişi.
1923 - Atatürk'ün, kendisini İstanbul'a davet eden Üsküdar ve Beyoğlu Müdafaa-i Hukuk heyetlerinin telgrafına cevabı: "...Hürriyetine kavuşan sevgili İstanbul'u, çıkacak ilk fırsatta ziyarete koşacağım."Anadolu Müstakil Türk Ortodoks lideri Papa Eftim (Pavli Karahisarlıoğlu), Kuvayı Milliye lehinde bildiri yayınladı.
Papa Eftim’in Türk ocağı ve Milli Hükümeti destekleyen beyannamesi:
Türk Hıristiyanlarının lideri Papa Eftim yalnız bir din adamı veya Türk Ortodoks Patrikhanesi’nin kurucusu değil, Kuvayı Milliyecidir. İl il, köy köy gezerek Hıristiyan Türkleri Kuvayı Milliye’ye katılmaya çağırır. Rum çetelerini ikna etmek için propagandacı olarak çalışır. Fener’deki Patrikhane Kuvayı Milliyeciler için “canavar suratlı zalim kemalistler” derken Papa Eftim Ankara’da Mustafa Kemal’le birlikte Meclis’i açmaktadır. Atatürk bu Hıristiyan ama Türk Kuvayı Milliyeci’den bir konuşma yapmasını rica eder. Papa Eftim’in Meclis’in balkonundan halka seslenişi şu sözlerle biter: “İstanbul’un Patrikhanesi’ni, Fener’in mumunu pek yakında söndüreceğim. Yaşasın muzaffer Türk ordusu ve Türk milleti!”
Kurtuluş Savaşı sırasında Ankara Hükümeti’nin izniyle Papa Eftim önderliğinde 21 Eylül 1922’de Bağımsız Türk Ortodoks Patrikhanesi kuruldu. Türk Ortodoks Patrikhanesi vatan topraklarının düşman tarafından ele geçirilmesini engellemek için mücadele vermiştir.


1922 (3-11 Ekim) - Mudanya Konferansı görüşmeleri.
Atatürk'ün, 26 Ağustos Taarruzu, 30 Ağustos ve 9 Eylül Zaferleri hakkında Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde konuşması: "...Milletin mukadderatını doğrudan doğruya üzerine alarak ümitsizlik yerine ümit, perişanlık yerine düzen, tereddüt yerine kararlılık ve iman koyan ve yokluktan koskoca bir varlık çıkaran Meclisimizin fedakâr ve kahraman ordularının başında bir asker bağlılığı ve itaatiyle emirlerinizi yerine getirmiş olduğumdan dolayı, bir insan kalbinin nadiren duyabileceği bir memnuniyet içindeyim. Kalbim su sevinçle dolu olarak pek aziz ve muhterem arkadaşlarımı, bütün dünyaya karşı temsil ettikleri hürriyet ve bağımsızlık fikrinin zaferinden dolayı tebrik ediyorum. Bu Anadolu Zaferi, tarih sayfaları arasında, bir millet tarafından tamamen benimsenen bir fikrin ne kadar güçlü ve ne zinde bir kuvvet olduğunun en güzel misali olarak kalacaktır."
Atatürk'ün, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin gizli oturumundaki görüşmeler esnasında konuşması: "...Şimdi Mudanya Konferansı ister müspet ister menfi sonuca varsın, biz bir an evvel barış masasının başına geçmeliyiz. Biz Mudanya Konferansı menfi çıkarsa barışkonferansına gitmekten kaçınacak mıyız? O zaman bir taraftan askerî hareket devam eder, diğer taraftan da barış görüşmeleri devam eder"
Atatürk'ün, Ankara'da, Vakit gazetesi başmuharriri Asım (Us) Bey'e demeci: "...Millî emeller dahilinde barış elde edilecektir. Elde edilişi yakındır!"
İsmet Paşa'nın, Mudanya Konferansı'nın ilk 2 günündeki görüşmeler ve siyasî hava hakkında Atatürk'e raporu. [Kocatürk]Himaye-i Hayvanat Cemiyeti adıyla Türkiye'deki hayvanları koruma amacı güden ilk dernek kuruldu.

1922 (3-11 October) - Mudanya Conference (armistice signed on October 11).
1920 - Sovyet elçilik heyetinin Ankara'ya gelişi.
Atatürk'ün, diğer komutanlarla beraber fedakâr çalışmaları nedeniyle Kâzım Karabekir'e telgrafı: "Millî emellerin elde edilişi, milletimizin birlik oluşu uğrunda harcanan çalışmanın teşekküre değer olduğunu arz eylerim." [Kocatürk]
Atatürk'ün, Enver Paşa'nın Moskova'dan yazdığı 26 Ağustos 1920 tarihli mektubuna cevabı.
1919 - Atatürk'ün, Sadrazam Ali Rıza Paşa'ya bir yazı ile Sivas Kongresi Bildirgesi'ni göndermesi.
Yahya Kaptan'ın, Kuşçalı'dan Atatürk'e telgrafı: "...Size, İzmit'ten tavsiye edilen Yahya'yım. Telgraf başında emirlerinizi almaya geldim!"
Atatürk'ün, Yahya Kaptan'ın telgrafına cevabı: "Bulunduğunuz bölgede kuvvetli bir örgüt yapınız. Adapazarı Kaymakamı Tahir Bey aracılığıyla bizimle ilişki kurunuz. Şimdilik hazır bulununuz."
1917 - Mareşal Falkenhayn'ın, Atatürk'ün 3 Ekim 1917 tarihli yazısına cevabı: "...Vaziyetimiz, son anda bu kadar ehemmiyetli makamların komutanlarında değişiklik yapılmasına müsait olmayacak kadar ciddîdir. Bana kalırsa ben bu husustaki mesuliyeti üzerime alamam zannediyorum."
1916 - Allied offensive on the Salonika Front.1915 - Başkomutan Vekili Enver Paşa'nın, Mareşal Liman von Sanders'in -Atatürk'ün Anafartalar Grubu Komutanlığı'ndan affını isteyen dilekçesiyle ilgili- 30 Eylül 1915 tarihli yazısına cevabı: "Yazınızı aldım. Yüksek arzularınıza uygun olarak Mustafa Kemal Bey'e yazdım."
Başkomutan Vekili Enver Paşa'nın, Atatürk'e yazısı: "Rahatsızlığınızı işittim, müteessir oldum. Son defaki Çanakkale'yi ziyaretimde muhtelif mevzileri görmek isteğimden sizi ziyarete vakit kalmamıştı."
Atatürk'ün, Enver Paşa'nın 4 Ekim 1915 tarihli yazısına cevabı: "Rahatsızlığımdan dolayı yüksek iltifatlarınıza teşekkür ederim. Bendenizi yakında meydana gelmesi beklenilen olayları için hazırlanan kuvvetin başında da bulundurarak size daha büyük hizmetler yapılmasına eriştirmekle taltif edeceğinizden eminim." [Kocatürk]
1904 - Türkiye ve Almanya arasında bir telgraf anlaşması imzalandı
1883 - İstanbul'u Paris'e bağlayan "Orient Express" ilk yolculuğuna çıktı.
Avrupa'nın ilk kıtalararası ekspresi olan 'Orient Express', Paris'ten ilk seferine çıktı. Belçikalı işadamı Georges Nagelmackers'in hizmete soktuğu Orient Ekspres'in ilk seferinde, Paris'ten Varna Limanı'na kadar trenle gelen yolcular, oradan buharlı bir gemiye binerek İstanbul'a hareket etti.
1883 - The first Orient Express train service was inaugurated.
The "Orient Express" departs from Paris on its first trip towards Istanbul (Constantinople), using the original route which ran from Paris via Munich and Vienna to Giurgiu in Romania. At Giurgiu, passengers were ferried across the Danube to Rousse in Bulgaria to pick up another train to Varna, from where they completed their journey to Istanbul by ferry. Durıng the journey of about six days, travellers were greeted by border ceremonies and crowds along the track. The seats were covered in velvet topped by Brussels lace, and lush damask curtains hung from the windows; the fittings were of solid mahogany and oak; on the exterior of each car was a coat of arms with gold lettering, "Les Grands Express Européens." Hand-cut glass separated the sleeping compartments. In elegant salon cars, passengers lingered over oysters and enjoyed chilled glasses of Veuve Cliquot served by attendants in morning coats, blue silk breeches, white stockings and buckled shoes. The Simplon Tunnel (12½ miles) was built in 1906, cutting the trip from Paris to Venice significantly, and by 1921 the Orient-Express was running an extended Simplon-Orient-Express route to Istanbul. The legendary train was at its heyday in the 1920's and 1930's when royalty, celebrities, and spies intermingled as they travelled in opulence throughout Europe, enjoying the elaborate meals and fine wines.

[TEP]

5 EKIM - OCTOBER 5
Tarihte Bugün - Today in History

https://www.ataturktoday.com/Resim/TSK/ata-138_k.jpg

Cumhurbaşkanı Atatürk, Ege manevralarında
(Ekim 1937)

1938 - İsmet İnönü'nün, Atatürk'e mektubu: "Sevgili Atatürk! Muhterem Celâl Bayar bana sizin selâmınızı getirdi. Çok sevindim. Sizin bir an evvel sağlığınıza kavuşmanız yegâne ve samimî dileğimdir. İki mübarek ellerinizden, sevgili ve can verici yüzünüzden, doymadan binlerce öperim, sevgili Atatürk, büyük Atatürk, velinimetim Atatürk!"

Atatürk'ün, Makbule (Atadan), Afet (İnan) ve Sabiha Gökçen'i beraber kabulü.

1937 - Atatürk'ün, Çankaya'da Irak Dışişleri Bakanı Tevfik Essuveydi'yi kabulü.

1933 - Eskişehir Şeker Fabrikası'nın açılışı.

1932 - Atatürk'ün, Dolmabahçe Sarayı'nda Türk Dil Kurultayı'nın son gün çalışmalarını izlemesi.

Türk Dili Tetkik Cemiyeti'nin düzenlediği Birinci Türk Dil Kurultayı İstanbul'da Dolmabahçe Sarayı'nda toplandı.

26 Eylûl - 5 Ekim 1932'de yapılan Birinci Türk Dili Kurultayı'nın çalışma programını Atatürk hazırlamıştı. (26 Eylül 1932 - "Dil Bayramı" ilk kez kutlandı).

Mustafa Kemal'in başkan olduğu kurultayda, Türkçe'nin eski bir dil oluşunun yanısıra diğer dünya dilleriyle ilişkisi üzerine 22 adet tebliğ sunuldu.

Gazi Mustafa Kemal, öğleden sonra Kurultay’ın son oturumunda hazır bulundular. Tüzük değişikliği ve program çalışmalarını izlediler. Seçimlerden önce salondan ayrıldılar. Kurultay kapandıktan sonra Boğaziçi’nde tekneyle bir gezinti yapıp 20.00’de Dolmabahçe Sarayı’na döndükten sonra Kurultay’da TDTC Umumî (Genel) Merkez Heyetine (Kuruluna) seçilen Başkan Sâmih Rifat (Horozcu), Genel Yazman (Umumi Kâtip) Ruşen Eşref (Ünaydın), Sayman (Muhasip) Besim (Atalay), Celâl Sahir (Erozan), Ahmet Cevat (Emre), Prof. Ragıp Hulûsi (Özdem), Hâmit Zübeyr (Koşay), Hasan Âli (Yücel) ve İbrahim Necmi (Dilmen) Beylerle Maarif Vekili Dr. Reşit Galip (Baydur) Beyi, ayrıca Kurultay düzenleme kurulundan Ali Canip (Yöntem) ve Ruşenî (Barkın) Beyleri kabul ettiler. Bu kabulde, Gazi’nin Merkez Heyeti üyelerini tebrik ettiği, başarılar dilediğini tahmin etmek güç olmasa gerek. Ayrıca, Kurultay’ın değerlendirilmesinin yapıldığını da bu tahmine ekleyebiliriz. Gazi, aynı gün, Kurultay’ın tamamlanması dolayısıyla Başbakan İsmet (İnönü) Bey'e bir telgraf göndererek; “Kurultay’ın değerli çalışmasından, yüksek duygular ortaya koymasından ne kadar sevindiğini” bildirmişlerdir. Telgrafta ayrıca Kurultay’ın kapanışında İsmet Bey'in adı geçince çok alkışlandığı da belirtilmiştir.

Kaynak: Türk Dil Kurumu

1931 - Başbakan İsmet İnönü ile Dışişleri Bakanı Tevfik Rüştü Aras'ın Yunanistan'ı ziyaretleri sırasında, 1930 Türk-Yunan Dostluk Antlaşması yürürlüğe konuldu.

1930 - Türkiye’nin de katıldığı Birinci Balkan Konferansı Atina’da başladı.

1927 - Atatürk'ün, Veteriner Kongresi'nin saygı ve bağlılık telgrafına teşekkürü.

1926 - İstanbul Boğazı'nda trenler için vapur seferleri başlatıldı.

1925 - İlk Cumhuriyet Altını İstanbul Darphanesinde basıldı. İlk para Mustafa Kemal Paşa'ya gönderildi.

1924 - Atatürk'ün, Sarıkamış'ta Türkocağı'nı, Hükümet Binası'nı ve Belediye'yi ziyareti, heyetleri kabulü, akşam Lâtife Hanım'la beraber Kurtuluş Savaşı ile ilgili bir piyesi seyretmesi.

1923 - İstanbul'un düşman işgalinden kurtuluşu.

5 Ekim 1923'te İstanbul'un Anadolu yakasına gelen Türk ordusu, 6 Ekim 1923 günü coşkun bir bayram havası içinde, sevinç gözyaşları arasında ve çiçek yağmuru altında İstanbul'a girdi.

1922 (3-11 Ekim) - Mudanya Konferansı görüşmeleri.

İsmet Paşa'nın, Mudanya Konferansı görüşmeleri hakkında Bursa'dan Atatürk'e geniş raporu.

Mustafa Kemal, Ankara’nın ‘Onursal Hemşeriliğini’ kabul etti:
Atatürk'ün, Ankara halkına, 2 Ekim 1922 günü teklif edilen Ankara Hemşeriliği'ni kabul ettiğine dair Belediye aracılığıyla yazısı: "...Sevgili milletimizin bütün bir düşmanlık âlemine karşı zaferle taçlandırdığı İstiklâl Mücadelesi Tarihi'nde Ankara adı en aziz bir yeri koruyacaktır. Büyük Millet Meclisi, sizin yiğitlik ortamınızda korkusuzca bağımsızlık mücadelesine devam edebilmiştir. Bu sebeple Ankaralı hemşerilerimin, vatanın kurtuluş mücadelesinde ayrı bir şeref hissesi vardır." [Kocatürk]

Atatürk'ün, beraberinde içişleri Bakanı Fethi (Okyar) Bey olduğu halde akşam Albay Mougin'i ziyareti.

1922 (3-11 October) -Mudanya Conference; armistice signed on October 11.

1920 - Venizelos'un, Lloyd George'a yazısı:
"...Türk hükümetinin Mustafa Kemal'i ortadan kaldıramayacağına kanaat getirdim. Sultan'ın daha fazla asker göndermesi milliyetçileri kuvvetlendiriyor. Mustafa Kemal'e karşı tedbir olarak:

1- "Bütün Türkleri İstanbul'dan atalım (!)"

2- "Karadeniz'de Pontus Rum Devleti'ni kuralım (!)"

1919 - Atatürk'ün, Balıkesir'de Kuva-yi Milliye Reisi Hacim Muhittin (Çarıklı) Bey'e telgrafı: "...Aydın vilâyetimizin mukaddes topraklarını kirleten Yunanlıları kesinlikle kovup uzaklaştıracağımıza kesin güvenimiz mevcuttur. Bu kanaatleri orada bulunan bütün, aynı millîimanı taşıyan kahraman arkadaşlarımıza iletmenizi."

1918 - Atatürk'ün gece Halep'e gelişi ve Baron Oteli'ne yerleşmesi.

Osmanlı Hükûmeti'nin ateşkes antlaşması isteği ile Amerika'ya başvurması (4 Ekim 1918'de Almanya, 5 Ekim 1918'de Avusturya-Macaristan da ateşkes isteğinde bulunmuştur).

1916 - Allied offensive on the Salonika Front.

1915 - Bulgaristan'ın savaşa girişi.İlk Fransız birliklerinin Selanik'e girişi.
Avusturya ve Alman birliklerinin Belgrad'ı alması.
Bulgaristan'ın Sırbistan'a savaş açması.
Fransa'nın Bulgaristan'a savaş açması.
İtalya'nın ve Rusya'nın Bulgaristan'a savaş açması.

1911 - İtalyan kuvvetleri Gelibolu'yu işgal etti.

Mustafa Kemal, Tobruk'ta ve Derne'de, İtalyanlara karşı savunma ve oyalama savaşlarına katıldı.

Atatürk'ün, İstanbul'dan Selanik'te bulunan Salih (Bozok) Bey'e mektubu: "...Birinci Şube'ye devam ediyorum. Mümkünse annemi görüp müteselli et!" [Kocatürk]

1911 - Italians launch occupation attack on Tripoli (Libya).

Mustafa Kemal participates in defensive and diversionary battles against the Italians at Tobruk and Derna.

1908 - Bulgaristan, Osmanlı İmparatorluğu'ndan bağımsızlığını ilan etti.
Avusturya imparatorunun ilhak notasını imzalamasıyla Bosna-Hersek, Osmanlı toprağı olmaktan çıktı.

[TEP]

6 EKIM - OCTOBER 6
Tarihte Bugün - Today in History
İSTANBUL'UN KURTULUŞU
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto2/Ekim1937EgeManevralari.jpg

Cumhurbaşkanı Atatürk, Ege manevralarında (Ekim 1937)1938 - İstanbul'un kurtuluşunun 15. yıldönümü nedeniyle gece düzenlenen fener alayı ile Tophane Caddesi'ni geçerek Dolmabahçe Sarayı önüne gelen halkın, "Yaşa Atatürk! Var ol Ulu Önder!" haykırışlarıyla gösterilerde bulunması.
Atatürk'ün, Afet (İnan)'ı, daha sonra Genel Sekreteri Hasan Rıza Soyak'ı kabulü.
1936 - Atatürk'ün, akşam trenle İstanbul'dan Ankara'ya hareketi.
1932 - Atatürk'ün, akşamüzeri otomobille Tarabya'ya gidişi, Sakarya motoru ile Dolmabahçe Sarayı'na dönüşü.
Atatürk'ün, Dolmabahçe Sarayı'nda Macar tarih bilgini Prof. Zayti Ferencz'i kabulü.
1930 - I. Balkan Konferansı Atina'da toplandı.
Balkan Konferansları 1930'da başladı. İlk konferans Atina'da, ikincisi İstanbul'da, üçüncüsü Bükreş'te, dördüncüsü de Selanik'te oldu ve 1934 yılında imzalandı.
Atatürk'ün, İstanbul'un kurtuluşunun 7. yıldönümü nedeniyle İstanbul Valisi Muhittin (Üstündağ) Bey'in şehir adına gönderdiği saygı ve bağlılık telgrafına cevabı: "...İstanbul halkının sevincine bütün kalbimle iştirak ederim. Hakkımda gösterilen hislerden de pek minnettarım."
Atatürk'ün, Çankaya'da İngiltere'nin Irak Komiseri Hempres'i kabulü.
1926 - Türkiye'de ilk uçak fabrikası Kayseri'de açıldı.
1924 - Atatürk'ün, Lâtife Hanım'la beraber sabah Sarıkamış'tan hareketle öğle vakti Kars'a gelişi, şehirde ziyaret ve tetkikleri, Türkocağı'nda millî oyunları izlemesi, akşam 21.00 'de trenle tekrar Sarıkamış'a hareketi.
1923 - İSTANBUL'UN KURTULUŞU.
Türk ordusunun İstanbul'a girişi. Şükrü Naili Paşa (Gökberk) komutasındaki Türk askeri birlikleri İstanbul'a girdi. Bugün İstanbul'un Kurtuluş Günü olarak kabul edildi.
Şükrü Naili (Gökberk) Paşa komutasında Türk birliklerinin, İstanbul'a girişi ve halk tarafından coşku ile karşılanışı.
Damat Ferit Paşa, Fransa'nın Nis kentinde öldü.
Milli Mücadele'ye karşı oluşuyla tanınan, çeşitli kabinelerde nazırlık ve sadrazamlıkta bulunan daha önce yurt dışına kaçmış olan Damat Ferit Paşa, Fransa'nın Nice kentinde öldü.
1923 - "TURKISH SOLDIERS IN CONSTANTINOPLE;
Returning Troops March in Streets Draped With Flags and Strewn With Flowers."
Source: New York Times, October 7, 1923

1922 (3-11 Ekim) - Mudanya Konferansı görüşmeleri.
Mustafa Kemal Paşa'nın İsmet Paşa'ya telgrafı: "Trakya'nın TBMM Hükümetine iadesi kabul edilmediği takdirde 6 -7 Ekim'de hemen İstanbul üzerinde harekata geçiniz."
Atatürk'ün, İsmet Paşa'nın 5.10.1922 tarihli telgrafına cevabı: "...Trakya'nın boşaltılması ve bize teslimi asla belli olmayan bir zamana ertelenemez!"
Atatürk'ün, Batı cephesi ordularının Boğazlar üzerindeki harekâtının durdurulması hakkında İsmet Paşa'ya verdiği yetkiyi kaldırması ve kendisine telgrafı: "Trakya'nın, Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükûmeti'ne iadesi kabul edilmediği takdirde 6/7 Ekim'de hemenİstanbul üzerine harekete geçiniz!"
Franklin Bouillon'un, Atatürk'e telgrafı ve Başkomutan'ın cevabı: "...Dostça çalışmalarınızdan olumlu bir sonuç çıkacağını kuvvetle ümit ederim." [Kocatürk]
1922 (3-11 October) - Mudanya Conference; armistice signed on October 11.
1921 - Atatürk'ün, Ankara'ya gelen Ali İhsan Paşa ile görüşmesi.
1920 - Kuvayı Milliye Konya'ya girdi.
Refet Bey (Bele) komutasındaki kuvvetler, Konya'ya gelerek şehri Delibaş'ın isyancılarından kurtardı.
Atatürk'ün, kendisine bağlılık duygularını bildiren 9.Tümen Komutanı Halit (Akmansü) Bey'e cevabı: "...Kurtuluşa ermek için yegâne millî dayanak, sizin gibi memleketin büyük komutanlarının vefa ve samimiyetidir. Telgrafınızdan cidden duygulandım, teşekkür ediyorum. Erzurum'un kuvvet ve gayreti ve ordunun disiplin ve bağlılığı bütün memleketin gözünü diktiği bir hedeftir." [Kocatürk]
1919 - Harbiye Nazırı Cemal Paşa tarafından Nezaret'e davet edilen Yunus Nadi Bey'in, Atatürk'le telgraf görüşmesi. (Bu görüşme Harbiye Nazırı'nın direktifiyle, Ali Rıza Kabinesi ile Heyet-i Temsiliye arasında anlaşma zemini yaratmak için yapılmıştır).[Kocatürk]
1917 - Mustafa Kemal 7. Ordu Komutanlığı'ndan istifa ettiğini Enver Paşa'ya bildirdi.
Atatürk'ün, Mareşal Falkenhayn'ın 4 Ekim 1917 tarihli yazısına cevabı ve 7. Ordu Komutanlığından istifası: "Komuta vaziyetini en iyi bir surette hal için zat-ı devletlerine imkân bırakmak suretiyle olsun hizmet arz edebilmek maksadıyla ordu komutanlığından kesin şekilde istifa ediyorum." (Atatürk bu mektubun bir suretini de Başkomutan Vekili Enver Paşa'ya göndermiştir). (Atatürk'ün 7. Ordu Komutanlığı'ndan istifası A.****., s.13'te 9 Ekim 1917 olarak gösterilmiş; A.H.E., s.136, K.A., s.224, ****.D.D.A.Y., s.79, A. Y., s.98, H.A. Y., s. 184'te ise gün belirtmeksizin Ekim başı olarak ifade edilmiştir).
Başkomutan Vekili Enver Paşa'nın, Atatürk'ün 3 Ekim 1917 tarihli yazısına cevabı: "...Sina cephesinin 7. ve 8. Ordulara ne suretle bölüneceğini ve bu kuvvetleri nasıl kullanacağını Mareşal Falkenhayn Paşa'dan sormuştum. Cevap gelinceye kadar mevcut durumu değiştirmek istemiyorum. Sizden bir süre daha vaziyetin korunmasını rica ederim."
Cemal Paşa'nın, sabah, İstanbul'dan Halep'e gelişi, Atatürk'le görüşmesi, akşam trenle Şam'a hareketi. [Kocatürk]
1916 - Atatürk'ün, akşamüzeri Kurmay Başkanı İzzettin (Çalışlar) Bey ve yaverleriyle beraber Silvan-Beşiri yolunda atla bir gezinti yapması.
1916 - Allied offensive on the Salonika Front.
1915 - Atatürk'e, 6. Ordu (Irak Ordusu) Komutanlığı'nın teklif edilmesi, Atatürk'ün de bazı şartlarla kabul edeceğini bildirmesi.
Çanakkale cephesinde İngilizlerin, akşama doğru kara ve deniz toplarıyla Kireçtepe'yi bombardıman etmesi.
1908 - Girit Meclisi'nin, Girit adasının Yunanistan'a katıldığını ilân etmesi. [Kocatürk]
Avusturya-Macaristan İmparatorluğu, Osmanlı İmparatorluğu'nun denetimindeki Bosna-Hersek'i ilhak etti.
1907 - İstanbul'da ilk otomobil Beyoğlu'nda görüldü.

[TEP]

7 EKIM - OCTOBER 7
Tarihte Bugün - Today in History
https://www.ataturktoday.com/Resim/TSK/ata-139_k.jpg

Cumhurbaşkanı Atatürk, Ege manevralarında (Ekim 1937)
1938 - Atatürk'ün, Dolmabahçe Sarayı'nda saat 11 .00'de Almanya'daki askerî manevralardan dönen 2. Ordu Müfettişi Orgeneral İzzettin Çalışlar'ı, saat 13.00'de Genelkurmay Başkanı Mareşal Fevzi Çakmak'ı kabulü.
Atatürk'ün, Makbule (Atadan), Afet (İnan) ve Sabiha Gökçen'i beraber kabulü (Atatürk'ün yanında 45 dakika kalmışlardır).
Atatürk'ün, İstanbul'un 15. kurtuluş yıldönümü nedeniyle İstanbul Vali ve Belediye Başkanı Muhittin Üstündağ tarafından çekilen saygı telgrafına cevabı: "...Sayın halkın bana karşı gösterdiklerini bildirdiğiniz samimî hislerden çok duygulandım. Aziz İstanbullulara candan teşekkür ve sevgilerimin iletilmesini rica eder, hepinize daima artan refah ve saadetler dilerim."
1937 - Atatürk'ün, Çankaya'da Başbakan Vekili Celâl Bayar, Genelkurmay Başkanı Mareşal Fevzi Çakmak ve Dışişleri Bakanı Tevfik Rüştü Aras'ı kabulü.
1936 - Osmanlı devletinin son sadrazamı Tevfik Paşa İstanbul'da öldü.
Atatürk'ün, İstanbul'dan Ankara'ya gelişi.
1932 - Atatürk'ün, Dolmabahçe'den Sakarya motoru ile Yalova'ya gelişi, akşam tekrar Dolmabahçe Sarayı'na dönüşü.
1928 - İstanbul'da tramvay işçileri greve başladı. Grev 8 gün sürdü.
1925 - Atatürk'ün, Bursa'da çeşitli heyetleri kabulü.
1924 - Atatürk'ün, Sarıkamış'ta ilgililerle görüşme ve tetkikleri, günün bir bölümünü istirahatle geçirmesi.
Sarıkamış'ta akşam, Ordu Komutanı Ali Sait Paşa'nın, evinde Atatürk şerefine ziyafeti. (Bu ziyafet sonrası, yemek salonunun yanındaki hususi dairelerine geçen Atatürk ile Lâtife Hanım arasında -Lâtife Hanım'ın yemekteki yersiz bir davranışı üzerine- tartışma olmuştur). [Kocatürk]
1922 - Şile'nin kurtuluşu.
İsmet Paşa'nın, Mudanya Konferansı görüşmeleri hakkında Atatürk'e rapor halinde telgrafı.
1916 yılında Doğu cephesinde şehit düşen, 2. Kolordu Komutanı Faik Paşa'nın eşinin Atatürk'e telgrafı: "...İnşallah yakın zamanda, Büyük Komutanımızı İstanbul'un büyük caddelerinden geçerken fevkalâde alkışlarla karşılayacağız! Çünkü sayenizde yeniden dünyaya geldik. Yine, sayenizde o şanslı askerleriniz, şerefli komutanlarınız kusursuz vazifelerini yapmış, vatanı kurtarmışlardır." [Kocatürk]
1922 (3-11) - Mudanya Konferansı görüşmeleri.
1922 (3-11 October) - Mudanya Conference; armistice signed on October 11.
1921 - Atatürk'ün, Batı Cephesi Komutanlığı emrinde olmak üzere I. Ordu Komutanlığı'na Ali İhsan Paşa'nın atandığını bildiren yazısı.
1920 - "Ceridei Resmiye" (Resmi Gazete) kuruldu. (Çıkışı; 7.2.1921)
Ankara İstiklâl Mahkemesi'nin, Damat Ferit Paşa, Hadi Paşa, Rıza Tevfik ve Reşat Halis hakkında -Sevres Antlaşması'nı, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin izni olmaksızın düşmanlarla müzakere ve imza etmeleri gerekçesiyle- gıyaben idam kararı. [Kocatürk]
1919 - Harbiye Nazırı Cemal Paşa'nın, Kabine adına Atatürk'e telgrafı: "Kabine, sizinle aynı fikirdedir ve millî iradenin egemenliğini kabul eder. Devletin dışarıya karşı şeref ve haysiyetini iade için millî iradeye ve Heyet-i Temsiliye'ye dayanacaktır."
Mustafa Kemal, Heyet-i Temsiliye adına padişah Vahdettin'e bir telgraf çekerek yeni hükümetin kurulmasından dolayı teşekkür etti. Atatürk'ün, Harbiye Nazırı Cemal Paşa'ya, yeni kabine'ye başarı temenni eden telgrafı: "Kabinenin bizimle beraber ve bir olarak, milli iradenin hâkimiyeti esasını kabul etmesine millet adına teşekkür ederiz. ...Sizin ve dahil bulunduğunuz kabinenin başarı saylamasına ve bu sayede vatanın kurtuluşuna yönelik amacın bir an evvel gerçekleşmesine bütün varlığımızla çalışacağımıza güvenmenizi arz ile burada hazır bulunan bütün arkadaşlarımın selâm ve hürmetlerini takdim ederim."
Atatürk'ün, Ali Rıza Paşa Kabinesi'nin Heyet-i Temsiliye ile aynı fikirde olduğunu belirtmesi üzerine vilâyetlere, kazalara ve basına bildirisi: "...Hükümetle millî istekler arasında tam anlaşma meydana geldiğini memnuniyetle müjdeleriz. Bu sebeple Ferit Paşa Kabinesi'ne karşı resmî yazışmaların kesilmesi hususunda telgrafhanelerce zorunlu olarak alınmış olan önlemler derhal kaldırılacaktır."
Atatürk'ün, Heyet-i Temsiliye adına millete bildirgesi: "En ağır tarihî şartlar altında bile millî vakarından ve herkesin hukukuna saygı göstermedeki mazisinden gelen hasletlerinden zerre kadar ayrılmamış olan milletimizin, bundan sonra da aynı tarz ve harekette sabit kalacağından ve bu suretle bu mübarek topraklara sahip olmaktaki uygarlık yeteneğini bütün cihana onaylatacağından şüphe yoktur." [Kocatürk]
Atatürk'ün, Damat Ferit kabinenin millî müracaat ve şikâyet üzerine düşürülmesiyle yerine millî istekler dairesinde işleri yürütecek yeni bir kabine kurulması nedeniyle Padişah Vahdettin'e teşekkür telgrafı.
Atatürk'ün, 56. Tümen Komutanı Bekir Sami Bey'e telgrafı: "Bursa halkının vatanperver tavrına ve samimî hissiyatına teşekkür ediyorum."
Osmanlı Mebusan Meclisi için mebus seçimlerinin başlayacağının ilanı.
Yunan zulmünü incelemek için kurulan "milletlerarası tahkik komisyonu"nun hazırladığı raporu Paris Konferansına sunması.
1917 - Mareşal Falkenhayn'ın, Atatürk'ün 6 Ekim 1917 tarihli yazısına cevabı: "Dünkü mektubunuzun kapsamı tamamiyle anlaşılamadığından bu sabah saat 11.OO'de beni görmenizi rica ederim. Böyle bir mühim meselede harekete geçmeden önce her şeyi açıkça bilmekliğim ve görmekliğim lâzımdır. Sizinle şahsen ve karşı karşıya münakaşada bulunmaksızın neticeye varmaya muvaffak olamayacağımı sanıyorum."
Atatürk'ün, Mareşal Falkenhayn'ın 7 Ekim 1917 tarihli yazısına cevabı: "Dünkü tarihli mektubumla arz ettiğim izahattan başka bir maruzatta bulunamayacağımdan dolayı affımı rica ederim."
1916 - Allied offensive on the Salonika Front.
1915 - Atatürk'ün, Gelibolu'ya gidişi, 5. Ordu Karargâhı'nda misafir edilişi.
1908 - Osmanlı yönetimine başkaldıran Girit adası Yunanistan ile birleşti.

[TEP]

8 EKIM - OCTOBER 8
Tarihte Bugün - Today in History

https://www.ataturktoday.com/Resim/TSK/ata-63_k.jpg
Mareşal Mustafa Kemal,
Ankara yakınlarındaki I. Ordu manevralarında... 8 Ekim 1926
https://www.ataturktoday.com/Resimler/8Ekim1926AtaturkOrduManevralarinda_small.jpg (https://www.ataturktoday.com/Resimler/8Ekim1926AtaturkOrduManevralarinda.jpg)
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto2/8Ekim1926.jpg

Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal, Ankara'da Birinci Ordu manevralarında dinlenirken
(8 Ekim 1926)
1938 - Atatürk'ün, Genel Sekreteri Hasan Rıza Soyak'ı, daha sonra Kılıç Ali'yi kabulü ve görüşmesi.
Atatürk'ün, Makbule (Atadan), Afet (İnan) ve Sabiha Gökçeni beraber kabulü.
1937 - Atatürk'ün, öğleden sonra trenle Ankara'dan Aydın'a hareketi.
1934 - Türk kadınına seçme ve seçilme hakkı tanındı.
8 Ekim 1934'de kabul edilen ve 5 Aralık 1934'de yürürlüğe giren yasayla kadınlara milletvekili seçme ve seçilme hakkı tanındı.
1933 - Plastik sanatlar alanında, Batı'daki çağdaş yaklaşımlara açık bir sanat gurubu olarak kurulan 'd Grubu', ilk sergisini Beyoğlu'ndaki Mimoza Şapka Mağazası'nda açtı. 'd Grubu', ilk sergisinden başlayarak, uzun süredir Batı'da yaygın olan kimi eğilimleri tanıtmaya çalıştı.
1926 - Atatürk'ün, Ankara dolaylarında yapılan askerî manevraları izlemesi.
1925 - Yahudi ve Ermeni ruhani başkanları, Lozan Antlaşması'nın 'Azınlıkların Korunması' ile ilgili hükümlerinin tanıdığı haklardan vazgeçerek, Türk toplumu içinde Türk yasalarıyla yaşamak istediklerini açıkladılar.
Atatürk'ün, Bursa'dan Balıkesir'e hareketi.
Atatürk'ün, Balıkesir'e gelişi ve Belediye önünde konuşması: "...Türk milletini kendi nefsini bile anlamaktan men eden seller, setler imha edilmiştir, yıkılmıştır. Ve mütemadiyen imha edilecektir, yıkılacaktır!"
1924 - Atatürk'ün, Latife Hanımla beraber Sarıkamış tan hareketle öğleden sonra Erzurum'a dönüşü.
1922 (3-11 Ekim) - Mudanya Konferansı görüşmeleri.
Atatürk'ün, İsmet Paşa'ya telgrafı: "...Konferansın olumsuz neticeye doğru daha fazla devamından hasıl olacak mahzurların ve bütün uygarlık dünyası nazarındaki büyük mesuliyetin sorumluları biz olmadığımızı ve olmak istemediğimizi, dünyanın takdir edeceğine şüphemiz yoktur."
İsmet Paşa'nın, Atatürk'e Mudanya Konferansı görüşmeleri hakkında telgrafı.
Atatürk'ün, "Büyük Zafer" nedeniyle kendisine gelen tebriklere açık teşekkürü: "Yoğun meşguliyetten ve bu sebeple bunların tümüne ayrı ayrı cevap vermek imkânsızlığından dolayı özel teşekkürlerimi açık olarak ifade ediyorum."[Kocatürk]
1922 (3-11 October) -
1919 - Atatürk'ün, tüm telgraf memurlarına teşekkürü: "...Telgraf memurlarının her türlü güç şartlara rağmen yasal isteklerimizi desteklemesi, millî birliğin pek kıymetli bir etkeni olduğundan bütün millet adına hepinizi tebrik ile teşekkür ederim."
Harbiye nazırı Cemal Paşa Mustafa Kemal'e çektiği telgrafta seçimleri en kısa zamanda yapacaklarını bildirdi. Ali Rıza Paşa ise Mustafa Kemal'e çektiği telgrafta memnuniyetlerini dile getirdi.
1919 (7-8) - Ahmet İzzet Paşa'nın, Atatürk'e telgrafı: "Yeni kabinede ekseriyetle mevcut olan eski ve samimi arkadaşlarımı ziya*ret ederek durum değerlendirmesi ve fikir alış verişi yap*mıştım. Öğrendiğim bazı durumlar üzerine, vatan ve mille*tin hayatî menfaatleri endişesiyle ve aramızdaki dostluk ve askerî kardeşliğe güvenerek görüşlerimi iletiyorum."1918 - Talat Paşa kabinesi görevinden çekildi.
İttihat ve Terakki Partisi'nin iktidardan uzaklaştırılması.
Talât Paşa'nın, sadrazamlıktan istifası (Talât Paşa'nın istifası üzerine, kabineyi kurma görevi Tevfik Paşa'ya verilmiş, ancak kendisinin 11 Ekim 1918'de kabineyi kuramayacağını bildirmesi üzerine bu görev Ahmet izzet Paşa'ya verilmiştir).
1917 - Atatürk'ün, öğleye doğru, Halep'e gelen Ahmet İzzet Paşa'yı karşılama, öğleden sonra da uğurlama törenlerinde bulunması.
1916 - Atatürk'ün, Kurban Bayramı nedeniyle sabah, Kurmay Başkanı İzzettin (Çalışlar) Bey ve yüksek rütbeli subaylarla, Silvan'da camiye giderek bayram namazı kılması. Hükümet Dairesi'nde tebrikleri kabul etmesi, öğleden sonra askerin bayramını tebriki.
1916 - Allied offensive on the Salonika Front.

1912 - Birinci Balkan Savaşı başladı (1912-13).
(Osmanlılar ile Karadağ, Yunanistan, Bulgaristan ve Sırbistan arasında).
Mustafa Kemal, Bolayır'da kurulan kolordunun hareket şubesi müdürlüğüne getirildi.
Balkan ülkelerinin Osmanlı İmparatorluğu’na karşı açtıkları Balkan Savaşı başladı. Osmanlı yenilgisinin ardından, barış koşullarını saptamak üzere Aralık ayında başlayan Londra Konferansı 1913 Mayıs’ında sonuçlandı. Balkan Savaşı’nı izleyen yıllarda yüzbinlerce Türk İstanbul ve Anadolu’ya sığındı. (Londra Konferansı, 1912 ve 1921 Balkan Savaşı sırasında 1912 Aralık ayının ortalarında aynı anda başlayan iki ayrı uluslararası konferans. Bunlardan birinde Osmanlı ve Balkan ülkelerinin temsilcileri karşı karşıya geliyordu. Diğeri ise, Avrupalı altı büyük devlet temsilcisinden oluşmaktaydı.)
1912 - Karadağ'ın Osmanlı Devletine harp ilânı ile Balkan Harbi'nin başlaması.
Sırbistan, Yunanistan, Bulgaristan ve Karadağ Osmanlı Devleti'ne karşı aralarında bir anlaşma yapmışlardı. Bu anlaşmayı, kısa süre sonra 8 Ekim 1912'de Karadağ'ın, 18 Ekim 1912'de Yunanistan ve Bulgaristan'ın, 20 Ekim 1912'de de Sırpların harp ilânı izledi. OsmanlıDevleti de adı geçen Balkan Devletlerine savaş ilân etti. [Kocatürk]
1912 - The Balkan War begins (1912-13).
Mustafa Kemal departs for Istanbul and is appointed Director of Operations of the Special Forces at Bolayır on the Gallipoli Peninsula.
The Balkan War was coordinated by the Balkan countries against the Ottoman Empire. Following the defeat of the Ottomans, the London Conference was held in December to determine the terms of the peace and was concluded in May 1913. Hundreds of thousands of Turks took shelter in Istanbul and Anatolia in the years following the Balkan War.
1908 - İlk sendika ve grev yasağı getirildi; ‘Tatil-i Eşgal’ yasası ile grevler ve sendikalar yasaklandı.

[TEP]

9 EKIM - OCTOBER 9
Tarihte Bugün - Today in History

https://www.ataturktoday.com/AtaturkGunlugu/EkimOctober/9_files/image002.jpg
9 Ekim 1937
Nazilli basma fabrikası, Atatürk'ün katıldığı törenle açıldı
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto3/r109.jpg
9 Ekim 1937
Nazilli’de çocuklar tarafından yapılan bir karşılama töreni

A welcoming ceremony given by the children of Nazilli (October 9 1937)
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto2/2Subat1938FabrikaBursa.jpg
Cumhurbaşkanı Atatürk, Nazilli Basma Fabrikası tesislerini gezerken
(9 Ekim 1937)
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto2/2Subat1938MerinosFabrikaBursa.jpg

Nazilli Fabrikası Atatürk tarafından işletmeye açıldı.
Pamuk ile Atatürk'e bilgi veren, fabrika direktörü Fazlı Turga’dır.
(9 Ekim 1937 )
1944 - Anıtkabir’in temel atma töreni yapıldı.
Başbakan Şükrü Saraçoğlu, Anıtkabir'in temelini attı.
Rasattepe'de, Anıtkabir inşaatına başlanılması ve ilk harcı Başbakan Şükrü Saraçoğlu'nun koyması.
Anıtkabir'in inşaatına 9 Ekim 1944 günü saat 10.00'da görkemli bir temel atma töreni ile başlandı.

1938 - Atatürk'ün, Ankara-Erzurum demiryolunun Erzincan'a ulaşması nedeniyle Başbakan Celâl Bayar'ın telgrafına cevabı: "Muhterem halkın bu önemli ve mesut olaydan pek yerinde olarak duyduğu hislerini belirtirken bana karşı gösterdiğini bildirdiğiniz hislerden çok duygulandım."
Atatürk'ün, kız kardeşi Makbule (Atadan), Afet (İnan) ve Sabiha Gökçeni beraber kabulü (Atatürk'ün yanında 35 dakika kalmışlardır).
Atatürk'ün, 45 dakika süreyle radyo dinlemesi.
1937 - Nazilli basma fabrikası, Atatürk'ün katıldığı törenle açıldı.
Atatürk'ün, saat 14.00'de Nazilli'ye gelişi, Nazilli Basma Fabrikası'nı işletmeye açışı.
Atatürk'ün, Nazilli'den Söke'ye hareketi, saat 20.00'de söke'ye gelişi.
Nazilli Basma Fabrikasi, Nazilli Bozdogan yolu üzerinde 65000 m² lik bir alanda kurulmustur. 25 Agustos 1935 yilinda temeli atilan ve 09 Ekim 1937 tarihinde büyük bir törenle Atatürk tarafindan hizmete açilan "ilk Türk basma fabrikasi" dir.
Cumhuriyetin en büyük eserlerinden biri olan Nazili Basma Fabrikasi'nin açilis töreni ve geçit resmini Atatürk yanindaki zevatla Fabrika Idare Binasinin balkonundan izlemistir. Açilis yapildiktan sonra ayni binada bugün "Atatürk Müzesi" olarak ayrilan odada Atatürk yanindaki zevat ve fabrika yetkilileriyle bir toplanti yapmistir. Bu toplantinin anisina toplanti masasi, koltuklar, telefon ve açilisla ilgili cam negatifler burada korunmaktadir. Fabrika idari binasi giris kapisinin sag yanina günün anisina konulan kitabe söyledir.
"Atatürk, birinci endüstrilesme planina göre, Sümerbank'in kurdugu ilk Türk basma fabrikasini açti. 9 birinci Tesrin 1937"
1934 - Atatürk'ün, Üçüncü Balkan Güreş Kongresi'nin saygı ve bağlılık telgrafına cevabı: "Kongre dolayısıyla hakkımda gösterilen duygulara teşekkür ederim."
Atatürk'ün, Fransa Dışişleri Bakanı Bartu'nun suikast sonucu ölümü nedeniyle Fransa Cumhurbaşkanı Albert Lebrun'a başsağlığı telgrafı.
Atatürk'ün, Yugoslavya Kralı Alexandre'ın ölümü üzerine Kraliçe Mari, Veliaht Piyer ve Krai Naibi Prens Paul'a başsağlığı telgrafları.
1933 - Atatürk'ün, akşam İstanbul'dan trenle Ankara'ya hareketi.
1930 - Safiye Ayla Mulen Ruj’da konser vermeye başladı.
1927 - Atatürk'ün, Bursa'dan Ankara'ya hareketi.
1925 - Atatürk'ün, Balıkesir'de heyetleri kabulü, şehirde tetkik ve ziyaretleri.
1924 - Atatürk'ün, Erzurum'da sabah Muş ve Bitlis'ten gelen heyetleri kabulü.
Atatürk'ün, Erzurum'dan hareketle depremden zarar gören Hasankale (Pasinler) ve köylerinde incelemelerde bulunması (akşam tekrar Erzurum'a dönüşü).
Öğleden sonra Belediye'yi, Komutanlığı, okulları, hastaneleri ziyareti; Lise'de ve Erkek Öğretmen Okulu'nda şereflerine verilen çaylarda öğretmenlerle sohbeti.
Atatürk'ün, Lâtife Hanım'ı Ankara'ya götürmek üzere Başyaver Salih (Bozok) Bey'e direktifi, bu direktif üzerine Lâtife Hanım'ın otomobille Erzurum'dan ayrılışı ve Atatürk tarafından uğurlanışı. (Lâtife Hanım, Erzincan'a geldiğinde -oraya bir gün sonra Atatürk'le beraber gelecek olan- Kılıç Ali'ye verilmek üzere Kolordu Komutanı Asım (Gündüz) Paşa'ya bir mektup bırakmıştır. Kılıç Ali'ye verilecek olan bu mektubun içinde ayrıca, kapalı zarf içinde Lâtife Hanım tarafından Atatürk'e yazılmış bir mektup da bulunuyordu. Bu mektup, Atatürk'ün Erzincan'a geldiği 10 Ekim 1925 gecesi Kılıç Ali tarafından kendisine sunulmuştur). [Kocatürk]
1922 - Mudanya Konferansı görüşmeleri (3-11 Ekim).
Refet Paşa'nın (Bele) Ankara Hükümetince İstanbul temsilciliğine aynı zamanda Doğu Trakya'yı teslim almaya memur edilmesi.
Atatürk'ün, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin gizli oturumunda konuşması: "Görülüyor ki Trakya'yı bize vermek istemiyorlar ve gelecekte temin etmek istedikleri şekle şimdiden bir şekil vermek istiyorlar. Halbuki bizim istediğimiz şey, Trakya'nın ve İstanbul'un doğrudan doğruya bizim hükümetimize teslim olunmasıdır.".
İsmet Paşa'nın Atatürk'e telgrafı: "Trakya'yı bize hakikaten vermek fikrinde görünmüyorlar!"
İsmet Paşa'nın, Atatürk'e Mudanya Konferansı gelişmeleri ve itilâf Devletleri temsilcilerinin barış şartları hakkında telgrafı.
İsmet Paşa'nın, Atatürk'e Mudanya Konferansı görüşmeleri hakkında diğer bir telgrafı: "Fransızlar, bütün güçleriyle İngiliz tekliflerini desteklemekle meşguldürler." [Kocatürk]
Franklin Bouillon'un, Mudanya'dan, Atatürk'e telgrafı: "...İngiltere'nin, Konferans'tan evvel yapmak istediği bütün fedakârlıkları yaptığını hissettim(!)"
Atatürk'ün, İtilâf Devletlerinin barış şartlarını bildiren İsmet Paşa'ya, görüşlerini bildiren cevabî telgrafı: "...Vuku bulacak öneriler projesi, tarafınızdan kabule uygun bir hale getirildikten sonra, hükümetin onayını almak kaydıyla, tarafınızdan kabul edildiğini ifade edebilirsiniz."
1922 - Mudanya Conference (3-11 October); armistice signed on October 11.
1919 - Atatürk'ün, Teke Mutasarrıfı Celâl Bey'e telgrafı: "Bölgeniz dahilindeki yabancıların hareket ve demeçlerine dair muntazam bilgi verilmesi, bilhassa İtalyanların vaziyetinin dikkatle izlenmesi."
Harbiye Nazırı Cemal Paşa'nın, Atatürk'e Heyet-i Temsiliye ile görüşmek üzere İstanbul hükümetince Bahriye Nazırı Salih Paşa'nın Anadolu'ya hareketinin uygun görüldüğünü bildiren ve görüşme yerini soran telgrafı.
General Harbord'un, Amerika'ya gitmek üzere bindiği Martha Washington gemisinden, Samsun'da iken Atatürk'e mektubu: "...Başkanı olduğunuz Cemiyet'in siyasal amaçlarını belirten mektubunuzu Samsun'da aldım."
İngiltere Savunma Bakanı Winston Churchill'in, İngiliz Genelkurmay Başkanlığı tarafından hazırlanan bir raporu ilgililere göndermesi: "Mustafa Kemal'in liderliğindeki millî hareketin gayesi. Türk topraklarının Yunan, İtalyan ve Ermeniler arasında paylaşılmasına engel olmaktır." [Kocatürk]
1917 - 9 Ekim 1917 Tarihinde becayişen 2 nci Ordu Kumandanlığı'na tayin kılınmıştır.
Başkomutan Vekili Enver Paşa'nın, Atatürk'ün istifasına cevabı: "Telgrafınızı okudum. Gerçekten bu vaziyette bu vazifeyi yapmanın müşkül olacağını takdir ediyorum. 2. Ordu Komutanı olarak Fevzi Paşa ile karşılıklı yer değiştirmeniz uygun görülerek onaya sunulmuştur."(Atatürk, bu telgraf üzerine Başkomutan Vekilliği'ne istirahate ihtiyacı olduğunu ifade ile İstanbul'a hareketi için izin istemiş, uygun cevap gelmesi üzerine İstanbul'a hareket etmiştir.
Atatürk'ün, tekrar Diyarbakır'da bulunan 2. Ordu Komutanlığı'na atanması (Atatürk, bu atamayı kabul etmediğinden işlem yürürlük kazanmamış, kendisi 2. Ordu Komutanı sıfatiyle izinli sayılarak Halep'ten İstanbul'a gelmiştir.
2. Ordu Komutanı Fevzi (Çakmak) Paşa'nın, Atatürk'ün yerine 7. Ordu Komutan Vekilliğine atanması.
1916 - Allied offensive on the Salonika Front.
1914 - Anvers'in düşüşü.
İngiltere Almanya'ya abluka uygulama kararı aldı.
Odesa'nın topa tutulması.

[TEP]

10 EKIM - OCTOBER 10
Tarihte Bugün - Today in History


https://www.ataturktoday.com/Resimler/IzmirIsgaliSultanahmetMitingleri.bmp
Sultanahmet Mitingi (10 Ekim 1919)
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto2/10Kasim1934.jpg

10 Kasım 1934
Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal, Yerli Mallar sergisini gezerken
https://www.ataturktoday.com/Resim/TSK/ata-136_k.jpg

10 Ekim 1937
Atatürk Ege manevralarında
https://www.ataturktoday.com/Resim/TSK/ata-137_k.jpg

Atatürk Ege manevralarında (10 Ekim 1937)
https://www.ataturktoday.com/AtaturkGunlugu/EkimOctober/10_files/image004.jpg
10 Ekim 1937
Ege manevralarında birlikleri teftiş ederken
https://www.ataturktoday.com/Resimler/10Ekim1937EgeManevralar_small.jpg (https://www.ataturktoday.com/Resimler/10Ekim1937EgeManevralar.jpg)
10 Ekim 1937
Ege manevralarında
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto3/r107.jpg
Ege Manevraları' nda bir dinlenme anında (10 -11 Ekim 1937)

During the Agean Manoeuvres (October 10 -11 1937)
https://www.ataturktoday.com/Resim/TSK/ata-139_k.jpg
10 Ekim 1937
Ege manevralarında Genelkurmay Başkanı Fevzi Çakmak’la dinlenirken
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto3/r110.jpg
10 Ekim 1937
Atatürk ve Genelkurmay Başkanı Fevzi Çakmak Ege Donanmasının manevralarını izlerken

Atatürk and Fevzi Çakmak watching the Naval manoeuvres of the Aegean Fleet (October 10 1937)
https://www.ataturktoday.com/Resim/TSK/ata-138_k.jpg
10 Ekim 1937
Atatürk Ege manevralarında
1938 - Atatürk'ün, Başbakan Celâl Bayar'ı kabulü ve 70 dakika görüşmesi.
Atatürk'ün, Makbule (Atadan), Afet (İnan) ve Sabiha Gökçeni beraber kabulü (Atatürk'ün yanında 80 dakika kalmışlardır).
1937 - Atatürk'ün, sabah Söke bölgesinde askerî manevraları izlemesi, daha sonra Kuşadası yoluyla Çamlık'a gelişi ve bu bölgedeki askerî tatbikatı izlemesi, geceyi Çamlık'ta trende geçirmesi.
1935 - Türkiye'deki mason locaları faaliyetlerini durdurarak, bütün mallarını Halkevlerine bağışladı.
Atatürk'ün, saat 18.00'de Çankaya'da Genelkurmay Başkanı Mareşal Fevzi Çakmak'ı kabulü.
1934 - Atatürk'ün, akşamüzeri Tevfik Rüştü (Araş) Bey'in evine uğrayışı, daha sonra Millî Savunma Bakanlığı'nı ziyareti.
1933 - Atatürk'ün, İstanbul'dan Ankara'ya gelişi.
1932 - Atatürk'ün, öğleye doğru Sakarya motoru ile Üsküdar Araba İskelesi'ne geçişi, buradan da otomobille Alemdağ yoluyla Şile'ye gelişi, incelemeleri; akşam Ertuğrul yatıyla Dolmabahçe Sarayı'na dönüşü.
1927 - Atatürk'ün, Bursa'dan Ankara'ya dönüşü.
1925 - Atatürk'ün, sabah Balıkesir Türkocağı'nı ziyareti ve ocağın hatıra defterine yazdıkları: "...Millete yüzyılın uygarlığının bugünkü ve yarınki gereklerini iyi aşılamaya Balıkesir Türkocağı'nın verimli bir kaynak, başarılı bir kurum olması*nı temenni ederim."
Atatürk'ün, Balıkesir'den Akhisar'a gelişi ve Türkocağı'nda konuşması: "...Şapka giyelim mi, giymeyelim mi gibi sözler manasızdır. Şapka da giyeceğiz, batının her türlü uygarlık eserlerini de alacağız. Efendiler, uygar olmayan insanlar uygar olanların ayakları altında kalmaya mahkûmdurlar!"
Atatürk'ün, Akhisar Belediyesi'ni ziyareti ve belediyenin hatıra defterine yazdıkları: "...Memleket güzeldir, halk temiz, sağlıklı ve aydındır. Sevgi bağlılığı, bu aydın çevrenin havasında ne kadar derin bir kaynaşma ile saklıdır."
Atatürk'ün, Akhisar'dan Manisa'ya gelişi ve Belediye balkonundan halka söylevi: "...Felâketler insanları, akılları başında olan milletleri daima kararlı hamlelere sevk eder!"
1924 - Atatürk'ün, sabah Ankara'ya dönmek üzere Erzurum'dan ayrılışı.
Atatürk'ün, saat 13.00'te Tercan'a gelişi ve öğle yemeğini burada yemesi.
Atatürk'ün, akşam Erzincan'a gelişi ve gece Halk Partisi tarafından şerefine verilen ziyafette bulunması.
Atatürk'ün, gece, Lâtife Hanım'ı Ankara'ya götürmekte olan Başyaver Salih (Bozok) Bey'e telgrafı: "Kayseri'den ileri geçmeyiniz, orada beni bekleyiniz!" (Erzurum'dan Kayseri'ye gelmiş olan Lâtife Hanım, bu telgraf üzerine, Kayseri'ye 60 km mesafede Sivas yoluna doğru giderek Atatürk'ü karşılamış, beraber Atatürk'ün otomobiliyle Kayseri'ye gelmişlerdir). [Kocatürk]
1922 (3-11 Ekim) - Mudanya Konferansı görüşmeleri.
Atatürk'ün, Mudanya Antlaşması'nı imzalamaya yetkili olduğuna dair İsmet Paşa'ya telgrafı: "Sözleşmeyi imza ediniz! İmzanız, Meclis'in de kabulünün eklendiği kuvvetine sahip olacaktır."
Atatürk'ün, Mudanya'da bulunan Franklin Bouillon'un 9.10.1922 tarihli telgrafına cevabı: "...Fransız dostlarımızın, Türkiye'nin belli haklarından fedakârlıkta bulunmasını isteyici hareketlerini yorumlamakta güçlüğe uğruyorum." [Kocatürk]
Franklik Bouillon'un, Atatürk'ün 10.10.1922 tarihli telgrafına Mudanya'dan cevabı: "...Adaletten başka bir şey müdafaa etmediğimi bilirsiniz ve milletiniz karşısında şahidim olacaksınız."
Atatürk'ün, Mudanya'da bulunan Franklin Bouillon'un 10.10.1922 tarihli telgrafına cevabı: "...Barış Konferansının yakın zamanda ve bilhassa bizzat bulunmak fırsatını verecek olan İzmir'de olmasını teminin ne kadar mühim olduğunu takdir buyurursunuz, İzmir'in toplantı yeri olmasını temin için bizzat Paris'te vuku bulacak çalışmanızın bir an evvel başlaması uygun olur, görüşündeyim."
Atatürk'ün, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin gizli oturumunda konuşması: "Ordu vazifesini tamamlamıştır. Bundan sonra temini lâzım gelen sonuçlar diplomatik yolla hallolunacaktır!"
Atatürk'ün, saat 19.00'da Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlık odasında Sovyet Elçisi Aralof'u kabulü ve görüşmesi (Görüşme esnasında icra Vekilleri Heyeti Başkanı Rauf (Orbay) Bey ve Dışişleri Bakanı Yusuf Kemal (Tengirşenk) Bey de bulunmuştur). [Kocatürk]
1922 (3-11 October) - Mudanya Conference; armistice signed on October 11.
1919 - Atatürk'ün, Harbiye Nazırı Cemal Paşa'ya "Salih Paşa ile görüşme yeri olarak Amasya'yı tespit ettiklerini ve Heyet-i Temsiliye adına kendisi ile Rauf (Orbay) ve Bekir Sami (Kunduh) Beylerin bulunacağını" bildiren cevap telgrafı.
Atatürk'ün, İstanbul gazetelerinde yayımlanan duyurusu: "...Ferit Paşa Kabinesi'ne karşı resmî haberleşmelerin kesilmesi hususunda zorunlu olarak alınmış önlemler derhal kaldırılacaktır!"
Atatürk'ün, İstanbul Matbuat Cemiyeti Reisi Velit (Ebüzziya) Bey'in Tasvir-i Efkâr, Vakit, Akşam, Türk Dünyası ve İstiklâl gazeteleri adına 9 Ekim 1919 tarihli telgrafla sorduğu sorulara cevapları: "...Bugünkü hükümetin iç ve dış siyasetimizi iyi idareye muktedir olup olmadığı hakkında şimdilik kesin bir şey söyleyemeyiz; bunu uygulama gösterecektir."
İstanbul'da İngiliz Yüksek Komiseri Amiral J. de Robeck'in, İngiltere Dışişleri Başkanı Lord Curzon'a gizli raporu: ".. .Anadolu'daki millî hareketin baskısıyla Ferit Paşa Hükümeti'nin istifa ettiği. Mustafa Kemal'in karşısında İngiliz Arslanı'nın prestijinin sarsıldığı. Mütarekeyi imzalayan Türkiye'nin yerine bugün bambaşka bir Türkiye'nin doğduğu ve bu yeni Türkiye'ye barış şartlarını zorla kabul ettirmenin kolay olmayacağı." [Kocatürk]
1919 (23 Mayıs 1919 - 13 Ocak 1920) - Sultanahmet Mitingleri: "Türk Ocağı" ve "Karakol Cemiyeti" tarafından düzenlenen mitinglerdir. İzmir'in işgal edildiğinin duyulmasıyla birlikte, başta İstanbul olmak üzere tüm yurtta derin infial uyandı. Bunun üzerine İstanbul Sultanahmet Meydanı'nda bir dizi protesto mitingi yapıldı. Sultanahmet Mitingleri, 23 Mayıs 1919, 30 Mayıs 1919, 10 Ekim 1919, 13 Ocak 1920 tarihlerinde dört kez yapıldı. Her birine yaklaşık 150-200 bin kişinin katıldığı mitinglerde Şair Mehmet Emin Yurdakul, Hamdullah Suphi Tanrıöver, Halide Edip Adıvar, Şüküfe Nihal gibi hatipler konuşmuştur. Sultanahmet mitingleri Anadolu direnişinin moral ve kadro kaynağı olmuşlardır. Bundan önce yine İstanbul'da işgali kınamak ve direnişi yaymak için Fatih, Üsküdar–Doğancılar, Kadıköy mitingleri yapılmıştı.
1916 - Allied offensive on the Salonika Front.
1915 - Atatürk'ün, öğleden sonra Kurmay Başkanı İzzettin (Çalışlar) Bey'le beraber 26. Tümen Karargâhı'na gidişi ve Tümen Komutanı Esat Bey'le görüşmesi.

[TEP]

11 EKIM - OCTOBER 11
Tarihte Bugün - Today in History


https://www.ataturktoday.com/Resimler/11Ekim1925_small.jpg (https://www.ataturktoday.com/Resimler/11Ekim1925.jpg)

11 Ekim 1925
Atatürk, Şapka İnkilabından sonra İzmir'de



https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto3/r107.jpg Ege Manevraları' nda bir dinlenme anında (10 -11 Ekim 1937)

During the Aegean Manoeuvres (October 10 -11 1937)

https://www.ataturktoday.com/RefBib/1922MudanyaMutarekesi.jpgMudanya Ateşkesi imzalandı (11 Ekim 1922)Mudanya Armistice is signed (October 11 1922)

https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto2/Ekim1937Ege.jpg11 Ekim 1937
Atatürk Ege manevralarında


1938 - Prof. Dr. Neşet Ömer İrdelp'in Atatürk'ü ziyareti ve 30 dakika yanında kalışı.

Atatürk'ün, Afet (İnan)'ı, daha sonra Sabiha Gökçen'i kabulü.

Atatürk'ün, Başbakan Celâl Bayar, Londra Büyükelçisi Fethi Okyar ve Salih Bozok'u beraber kabulü ve 45 dakika görüşmesi.

1937 - Atatürk'ün, Çamlık bölgesinde askerî manevraları izlemesi ve komutanlarla görüşmesi.

Atatürk'ün, Ege manevra bölgesinden ayrılırken Genelkurmay Başkanı Mareşal Fevzi Çakmak ve Manevra Komutanı Orgeneral İzzettin Çalışlar'ı kabul ederek ordu manevralarından memnun olduklarını ifade etmesi.

1932 - Atatürk'ün, akşamüzeri Sakarya motoru ile adalar çevresinde bir gezinti yapması, saat 19.00'da -Heybeliada'dan motora binen- İsmet Paşa'yla beraber Dolmabahçe Sarayı'na dönüşü.

1929 - Yavuz Savaş Gemisi'nin onarımı bitti; gemi Türk Deniz Kuvvetleri'ne teslim edildi.

1925 - Atatürk'ün, Manisa'dan İzmir'e gelişi ve Belediye binası balkonundan halka söylevi: "...Arkadaşlar! Birbirimize daima gerçeği söyleyeceğiz! Felâket ve saadet getirsin, iyi ve fena olsun, daima gerçekten ayrılmayacağız!"

1924 - TBMM yeni binasına taşındı; Cumhuriyet Bayramı'nın ilk kutlama töreni burada yapıldı.

Atatürk'ün, sabah 11.00'de Erzincan'dan hareketle, akşam geç vakit -o tarihlerde il merkezi olan- Şebinkarahisar'a gelişi ve geceyi burada geçirişi.

Türkiye-Çekoslavakya arasında dostluk anlaşması imzalandı.

1922 - Mudanya Ateşkes antlaşması'nın imzalanması.
TBMM Hükümeti ile İtilaf Devletleri arasında Mudanya Mütarekesi imzalandı.

Mudanya'da Batı Cephesi Kumandanı İsmet Paşa'nın başkanlığında, İngiltere delegesi General Harrington, Fransa delegesi General Charpy ve İtalya delegesi General Mombelli'nin katılımlarıyla, "Mudanya Ateşkesi" imzalandı. (Daha sonra da Yunanistan anlaşmayı imzaladı).

Anlaşma 15 Ekim 1922 günü yürürlüğe girdi.

Atatürk'ün, Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti örgütüne ve Belediye Başkanlarına, Mudanya Ateşkes Antlaşması'nın imzalandığını bildiren telgrafı: "...Kazanılan büyük zaferin ilk önemli siyasî sonucu bu suretle Mudanya Konferansı'nda elde edilmişbulunuyor. Millî sınırlarımız içinde tam bir bağımsızlıkla yaşamamızı temin edecek olan barış devresine pek ziyade yaklaştığımız bu günlerde, millî savaşa önderlik eden ve memleketin bütün maddî ve manevî kuvvetlerini bu mukaddes mücadeleye yönelten saygıdeğer Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti ve fedakâr halkın temsilcisi bulunan Belediye Heyetlerini selâmlamakla bahtiyarım."

Atatürk'ün, Mudanya Ateşkes Antlaşması'nı takiben General Harington'a telgrafı: "...Barışın kurulması için sarf edilen gayretlerin başarıyla sonuçlanmasını, bütün insanlık adına arzulamakta ve ümit etmekteyim."

1922 - Mudanya Armistice signed on October 11, 1922.
The Mudanya Conference, held October 3-11, concludes.

The Armistice of Mudanya was an agreement between Turkey, France, Britain and Italy, signed in the town of Mudanya on October 11, 1922 (Greece acceded to the armistice before it went into effect on October 15 1922). The agreement was finalized by the Treaty of Lausanne signed on July 24, 1923. The 1923 Treaty of Lausanne recognized the Republic of Turkey as a sovereign and independent nation.

1920 - Atatürk'ün, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin gizli oturumunda, Rusya'ya elçilik heyeti ile beraber gidecek olan "İlmî Tetkikat Heyeti"nin izinli sayılması hakkında konuşması.

1919 - Atatürk'ün, Yenigün gazetesinin Sivas'ta bulunan muhabirine millî örgüt hakkında demeci: "...Ben sırf vatan ve milletime böyle bir tarihî dakikada tamamiyle kendimi verebilmek gayesiyle mukaddes mesleğimden ayrılıp milletin sinesine katıldım. Bu sebeple tamamiyle milletimin umumî iradesine boyun eğmiş durumdayım."

1918 - Hükümeti kurmakla görevlendirilen Tevfik Paşa, görevden affını istedi.

Atatürk'ün, Halep'ten Padişah Vahdettin'e iletilmek üzere Başyaver Naci (Eldeniz) Bey'e telgrafı: "...Vatanımın selâmetinin temini bakımından arz ederim ki, Tevfik Paşa Hazretleri gerçekten müşkülâta tesadüf etmişlerse sadaretin derhal İzzet Paşa Hazretlerine verilmesi ve onun da, esası Fethi (Okyar), Tahsin (Üzer), Rauf (Orbay), Canbulat, Azmi, Şeyhülislâm Hayri ve âcizlerinden oluşan bir kabine teşkil etmesi zarurîdir. Adı geçen kişilerin oluşturacağı kabinenin vaziyete hâkim olabileceği görüşündeyim. ..Mümkün ise bu kimselerin Padişahımıza arzını rica ederim" (Kaynaklarda bu telgrafın tarihi yoktur. Olayların akışı 11 ya da 12 Ekim 1918 olabileceğini düşündürmektedir). (Atatürk, Ahmet İzzet Paşa'ya da aynı şekilde bir telgraf çekmiş, kabinede Harbiye Nazırlığının kendisine verilmesini istemiştir). [Kocatürk]

1917 - 11 Ekim 1917 Tarihinde bir ay müddetle İstanbul'a mezunen gitmişler ve rahatsızlıklarına mebni tedavi edilmek üzere üç ay mezuniyet verilmiştir.

Atatürk'ün, izinli olarak Halep'ten İstanbul'a hareketi.

1916 - Atatürk'ün, Silvan'a gelen Diyarbakır Vali Vekili Bedri Bey'i karşılamaya gitmesi.

1916 - Allied offensive on the Salonika Front.

1915 - Atatürk'ün, Çanakkale'den, İstanbul'da bulunan Salih (Bozok) Bey'e mektubu: "Karşımızdaki düşman, artık güçsüz bir hale gelmiştir, inşallah yakında tamamen atılır. Herhalde vatanımız bu yönden emindir!"

Bulgaristan'ın, Almanya-Avusturya yanında I. Dünya Savaşı'na girişi.

1908 - Trablusgarp'taki Fransız Konsolosu A. Alrick'in, Fransa Dışişleri Bakanlığı'na -Atatürk'le görüşmesine dair- raporu: "...Selanik İttihat ve Terakki Komitesi Üyesi Yüzbaşı Kemal Bey İngiliz ve İtalyan meslektaşlarımı olduğu gibi, beni de ziyaret etti. Kendisinin ziyaretini iade ile bir görüşme yaptım." [Kocatürk]

[TEP]

12 EKIM - OCTOBER 12
Tarihte Bugün - Today in History

https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto2/Ekim1937EgeManevralari.jpg

Cumhurbaşkanı Atatürk, Ege manevralarında (Ekim 1937)
1938 - Prof. Dr. Neşet Ömer İrdelp'in Atatürk'ü ziyareti ve 10 dakika yanında kalışı.
Atatürk'ün, Afet (İnan)'ı, daha sonra Sabiha Gökçen'i kabulü.
Atatürk'ün, akşam saat 19.15'den 23.00'e kadar radyo dinlemesi.
1937 - Atatürk'ün, İsmet İnönü ile beraber Aydın'dan trenle Ankara'ya hareketi.
Atatürk'ün, Aydın'dan Ankara'ya dönerken trendeki sohbet esnasında yazdırdığı nottan: "...Büyük devletler arasındaki mücadele, gerginlik, düşmanlık o haldedir ki bunların arasında bulunarak bir badireye karışmak ihtimali vardır. Bu ihtimale karşı ise son derecede dikkatli, tedbirli ve soğukkanlı bulunarak, postu kurtarmaya çalışmak vaziyetindeyiz."
Atatürk'ün, Aydın'dan Ankara dönerken trendeki sohbet esnasında, "yazı" kelimesinin açıklanmasıyla ilgili olarak yazdırdığı nottan: "Yazı, bu Türk kelimesi, şu anlamı işaret eder: Herşey, hususiyle bir şey. O da insan zekâsının, düşüncesinin, kafasındaki geniş parlaklığın, o zekâ parlaklığının bütün buluş ve görüşlerinin, yapışlarının ifadesine yarayan bir şeydir, objedir."[Kocatürk]
1936 - Atatürk'ün, Çankaya'da Adalet Bakanı Şükrü Saraçoğlu ve Millî Eğitim Bakanı Saffet Arıkan'ı kabulü.
1935 - Atatürk'ün, Çankaya'da Başbakan İsmet İnönü ve İçişleri Bakanı Şükrü Kaya'yı kabulü.
1930 - Balkan Atletizm Şampiyonası’nda Türkiye 15 puanla 5. oldu.
1927 - Atatürk'ün, Çankaya'da Amerika Büyükelçisi Joseph C. Grew'in güven mektubunu kabulü ve Elçi'nin söylevine cevap konuşması.
1925 - Atatürk'ün, sabahleyin Kemalpaşa yakınlarında yapılmakta olan sonbahar ordu manevraları alanına gelişi, manevraları izlemesi, daha sonra Kemalpaşa'ya dönerek Askerlik Dairesi'nde bir süre dinlenişi, Türkocağı'nı ziyareti.
Atatürk'ün, Kemalpaşa Türkocağı'nda konuşması: "...Arkadaşlar, bütün hayatımda sevinçle geçirdiğim bir gece vardır. O gece, ordumuzun İzmir'e girdiği günün burada geçirdiğim gecesidir. O vakit buradan geçerken bu muhterem halkın gördüğü zulüm ve tecavüze rağmen resmimi koyunlarından çıkararak beni tanıdıklarını ve otomobilime atılarak kucakladıklarını unutmam. Bugün o hatırayı yaşıyorum, bahtiyarım!"
Atatürk'ün, öğleden sonra Bornova'yı ziyareti, akşam İzmir'e dönüşü.
1924 - Atatürk'ün, Şebinkarahisar'da sabah Belediye'yi, Halk Partisi'ni, Türkocağı'nı, Vilayeti, Alay Komutanlığı'nı ziyaretleri, öğleye doğru hareketle saat 20:00'de Sivas'a gelişi.
1919 - Atatürk'ün, "Askerî Nigehban Cemiyeti"nin ortadan kaldırılması hakkında Harbiye Nazırı Cemal Paşa'ya telgrafı: "...Bu fesat kaynağının hemen kökünden sökülüp atılmasını, mensuplarının diğerlerine ibret olacak surette cezalandırılmasını ve bu icraat ve takibattan ordunun resmî genelgeler ile haberdar edilmesini fedakâr ve namuslu subaylarımızın zihinlerinin rahatlaması, ordunun disiplininin temini açısından hayatî bir mesele saydığımızdan arzını ödev kabul ederiz."
Atatürk'ün, Harbiye Nazırı Cemal Paşa'ya Aydın cephesinin desteklenmesi ve alınması gereken tedbirler hakkında yazısı. (Cemal Paşa'nın cevabı: 14.10.1919). [Kocatürk]
1916 - Allied offensive on the Salonika Front.
1915 - Bulgaristan, 12 Ekim 1915’te Sırbistan’a karşı savaşa başladı.
1915 - Bulgaria enters World War I.

[TEP]

13 EKIM - OCTOBER 13
Tarihte Bugün - Today in History

ANKARA BAŞKENT OLUŞU
https://www.ataturktoday.com/Resim/TSK/ata-74_k.jpg
L’illustration dergisinin 13 Ekim 1928 tarihli sayısının kapağında
Başöğretmen Atatürk’ün yeni Türk harflerini tanıtan bu fotoğrafı yer almıştır
1938 - Atatürk'ün, Dışişleri Bakanı Tevfik Rüştü Aras'ı kabulü ve 45 dakika görüşmesi.
Atatürk'ün, Afet (İnan)'ı kabulü ve 40 dakika görüşmesi.
1937 - Atatürk'ün, saat 21.10'da Aydın'dan trenle Ankara'ya gelişi.
Genelkurmay Başkanı Fevzi Çakmak'ın, orduya genelgesi: "Ege manevrasını başlangıcından itibaren bütün ayrıntıları ile yerinde izleyen Cumhurbaşkanımız Atatürk, ordumuzun en modern silâhları pek iyi kullanmasını, komutanlarla subaylarımızın sevk ve idaredeki kabiliyet ve maharetlerini fevkalâde takdir buyurmuşlar, beraberlerinde bulunan hükümet erkânının da bu takdirlere iştirak ettiklerini bil*dirmişler ve bu takdirlerin selâmları ile birlikte bütün orduya duyurulmasını emir buyurmuşlardır. Orduya gösterilen bu yüksek iltifatları, benim de göğsümü iftiharla kabartmıştır."
1925 - Atatürk'ün, İzmir Kız Lisesi'ni ziyareti ve okulun hatıra defterine yazdıkları: "Müdür hanım ve bey öğretmenlerin ciddî, isabetli çalışmasının eserleri kolaylıkla ve takdirle görülmektedir."
Atatürk'ün, saat 17.00'de İzmir Türkocağı'nı ziyareti, burada bazı heyetleri kabulü, daha sonra Musiki Yurdu gençlerinin verdiği konseri izlemesi.
Atatürk'ün, Karşıyaka'da annesi Zübeyde Hanım'ın kabrini ziyareti ve çelenk koyusu.

Atatürk'ün, Karşıyaka Spor Kulübü'nü ziyareti ve kulübün hatıra defterine yazdıkları: "Karşıyaka Spor Kulübü'nde karşı karşıya bulunduğum gençlik iftihara çok değerdir. Bu gençlik karşısında geleceğin kuvveti, ne kadar belirgin görünmektedir."Atatürk'ün, İzmir Müstahkem Mevki Komutanlığı tarafından şerefine verilen ziyafette konuşması: "...Kahraman Türk ordularının kazandıkları büyük zaferlerde şahsıma düşmüş olan vazifeleri yapabilmişsem çok bahtiyarım. Yalnız bu noktada bir gerçeği izah için arz edeyim ki, benim, ordularımızı sevk ve yönelttiğim hedefler, esasen ordularımın her erinin, bütün subaylarının ve komutanlarının görüşlerinin, vicdanlarının, kararlarının, ülkülerinin yöneldiği hedefler idi!" [Kocatürk]
1924 - Atatürk'ün, sabah Sivas'tan hareketle akşamüzeri Lâtife Hanımla beraber Kayseri'ye gelişi, Belediye'yi ziyareti, gece kaldığı evin önünde toplanan halkı selâmlaması ve onlara seslenişi: "Mazinin kararsız, çürümüş zihniyeti ölmüştür. Bütün dünya bilmelidir ki Türk milleti hakkını, haysiyetini, şerefini tanıtmaya gücü yetecek kadar kuvvetlidir. Türk vatanının bir karış toprağı için bütün millet bir vücut olarak ayağa kalkar!" [Kocatürk]
1923 - Ankara'nın gurur günü. Ankara'nın başkent oluşunun yıldönümü.
Ankara, 13 Ekim 1923 yılında Türkiye Cumhuriyeti'nin başkenti ilan edildi.
TBMM'de, Ankara'nın hükümet merkezi ve başkent olması kararlaştırıldı.
Büyük Millet Meclisi'nde Ankara'nın hükümet merkezi olmasına ilişkin kanun teklifi kabul edildi. Ankara'nın Yeni Türk Devleti'nin merkezi olduğuna dair Kanunun kabul edilişi.
1923 - Ankara becomes the capital of Turkey.
1923 - Ocak'ta imzalanan Ahali Mübadelesi nüfus değişimi için 17 Temmuz'da hazırlanan iskân cetvelinde aksamaların olması üzerine Mübadele, İmar ve İskân Vekaleti kurularak Anadolu 10 iskân bölgesine ayrıldı.
1921 - "Kars Antlasması"nın imzalanması.
Ankara Hükümetiyle Ermenistan, Gürcistan ve Azerbaycan arasında Kars Antlaşması imzalandı.
Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükümeti ile Kafkas Cumhuriyetleri (Azerbaycan, Gürcistan, Ermenistan) arasında "Kars Antlaşması"nın imzalanması.
Sakarya zaferinden sonra Sovyet Rusya’nın aracılığıyla 3 Sovyet Cumhuriyeti Azerbaycan, Gürcistan ve Ermenistan ile TBMM Hükümeti arasında 13 Ekim 1921’de Kars Antlaşması imzalandı. Buna göre: Her 3 Cumhuriyet, Moskova Antlaşmasını kendileri için de geçerli sayıyordu. Böylece Türkiye’nin doğu sınırı kesinleşti ve Ermeni Sorunu da sona erdi. Sovyetler Sosyalist Cumhuriyetler Birliği 1991’de dağıldıktan sonra bağımsız olan Ermenistan Kars Antlaşmasını tanımamaktadır.
1921 - Treaty of Kars signed by Bolshevik Russia and Turkey.
The Treaty of Kars determines Turkey's eastern frontier (ratified in Yerevan, Armenia on September 11 1921.
1919 - Atatürk'ün, Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk örgütüne genelgesi: "...Millî varlığımızı dost ve düşman nazarında gösteren ve ispat den örgütün, tüzük gereğince şekillendirilmesi ve bilhassa küçük, büyük bütün merkezlerin birbirleriyle ve merkezî heyet ile sıkı bir bağ kurmaları bugünün en mühim hayatî ve millî ve vatanî bir vazifesidir."
Atatürk'ün, Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti Merkez Heyetlerine cemiyet tüzüğünün esas maddelerinin önemli kısımlarını belirten genelgesi: "...Tüzüğün elinize ulaşmasına kadar bu esaslar içinde örgüte başlanması ve örgütün bir an evvel kurulmasına gayret gösterilmesi."
Atatürk'ün, Harbiye Nazırı Cemal Paşa'ya Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti tüzüğünün onbirinci maddesi hakkında görüşünü isteyen telgrafı: "Mebuslar Meclisi'nin açılışından sonra cemiyetin ne gibi bir siyasî durum alması lâzım geleceği hakkındaki yüksek düşüncelerinizin bildirilmesi."
Tasvir-i Efkâr gazetesi sahibi Velit (Ebüzziya) Bey'in, Atatürk'e Kuva-yi Milliye'nin vaziyeti hakkında telgrafla soruları ve Atatürk'ün cevapları: "Millî örgütün ileri gelenleri, vatanın müdafaası ve bağımsızlığı için kalpleri çırpınan milletin umum güzide evlâtlarıdır. Ana maksat, vatanın bütünlüğünü ve milletin bağımsızlığını temin etmektir."
Atatürk'ün, Sivas'ta halkın "kahrolsun işgal!" diye gösteride bulunması üzerine, "Kahrolsun işgal tarzındaki yazılar, hükümetin bugünkü siyasetine uygun değildir" şeklinde Sivas vilâyetine uyarıda bulunan Dahiliye Nazırı Mehmet Şerif Paşa'nın bu davranışı sebebiyle Harbiye Nazırı Cemal Paşa'ya telgrafı: "Milletin gerçek hissiyatına dayanarak hükümetin bu haksız işgalleri, siyasî, resmî dille ret ve mütareke hükümlerine aykırı bugüne kadar vuku bulmuş müdaha*leleri protesto edeceğini beklemekteyiz!"
56. Tümen Komutanı Albay Bekir Sami Bey'in, Atatürk'e -Bursa bölgesindeki çalışmalarını bildiren- telgrafı: "Bilecik'te Ali Fuat Paşa Hazretleriyle görüşüp durum değerlendirmesi yaptık. Fikir birliği sağladık." [Kocatürk]
1918 - Atatürk'ün, Halep'te askerî birlikleri denetlemesi.
Sina cephesinde 4. Ordu'nun kaldırılması ve bu orduya ait birliklerin emir ve komutasının 7. Ordu Komutanı Atatürk'e devredilmesi.
Talat Paşa liderliğindeki İttihat ve Terakki hükümeti Mondros mütarekesini imzalayarak Osmanlı için I. Dünya Savaşı'nı bitirdi ve istifa etti. (Savaşın Almanya ve müttefiklerinin yenilgisiyle sonuçlanacağının anlaşılması ve Almanya'nın İtilaf Devletleri'nden ateşkes istemesi üzerine, Talat Paşa hükümeti de istifa etti. Yeni kurulan Ahmet İzzet Paşa hükümeti savaşı sona erdiren Mondros Mütarekesini 30 Ekim 1918 imzalarken, İttihat ve Terakki Fırkası da 1 Kasım 1918'de son kongresini yaptı.)
1916 - Allied offensive on the Salonika Front.
1907 - Mustafa Kemal'in Selanik'teki III. Orduya atanması.
Atatürk'ün Şam'dan, merkezi Manastır'da bulunan 3. Ordu Karargâhı'na atanması. (Bu tarih, bazı kaynaklarda Eylül 1907 olarak gösterilmiştir: Erden, s.9; İ.A., s.721; S.A.A., s.111; K.A., s.687; Borak, s.62, 295; A.Y., s.12; A.****., s.52). (Atatürk, söz konusu atama üzerine 3. Ordu Karargâhı'nın Selanik'teki Kurmay Şubesi'nde çalışmak üzere Selânik'e geldi. Bu sıralarda Selanik'teki "Vatan ve Hürriyet Cemiyeti" şubesinin kurucularını da içine almış olan "İttihat ve Terakki Cemiyeti" faaliyet halinde idi. Mustafa Kemal de bu cemiyete dahil olarak Selanik'te hizmet görmeye başladı. Memleketin istibdat idaresinden kurtarılması, yapılacak yenilikler onun da baş düşüncesiydi. Aynı şubede çalışan Fethi [Okyar] Bey ile yakın arkadaşlığı da bu devreye rastladı). [Kocatürk]
1907 - Mustafa Kemal posted to 3rd Army headquarters in Salonica.
ANKARA`NIN BAŞKENT OLUŞU
"Türkiye Devleti`nin başkenti Ankara şehridir."
Efendiler, Lozan Antlaşması`nın eklerinden olan düşman işgali altındaki topraklarımızı boşaltma protokolu uygulandıktan sonra, yabancı işgalinden tamamen kurtulan Türkiye`nin toprak bütünlüğü fiilî olarak sağlanmıştı. Artık yeni Türkiye Devleti`nin başkentini bir kanunla tespit etmek gerekiyordu. Bütün düşünceler, Yeni Türkiye`nin başkenti Anadolu`da ve Ankara şehri olarak seçme lüzumunda birleşiyordu.
Bu seçimde, coğrafî durum ve askerî strateji en büyük önemi taşıyordu. Devletin başkentini bir an önce tespit ederek, içten ve dıştan gelen kararsızlıklara bir son vermek şarttı. Gerçekten de, bilindiği üzere, başkentin İstanbul olarak kalacağı veya Ankara olacağı konusunda öteden beri içeride ve dışarıda kararsızlıklar görülüyor, basında demeçlere ve tartışmalara rastlanıyordu. Bu arada İstanbul`un yeni milletvekillerinden bazıları, R e f e t P a ş a başta olmak üzere, İstanbul`un hükûmet merkezi olarak kalması gereğini bazı örneklere dayanarak ispat etmeye çalışıyorlardı. Ankara`nın gerek iklim, gerek ulaştırma araçları ve gelişme kabiliyet ve istidadı ve gerekse mevcut tessisler ve kuruluşlar bakımından hiç de uygun ve elverişli olmadığını söylüyorlar; İstanbul`un "payitaht" olması lâzımdır ve mutlaka olacaktır, diyorlardı. Bu ifadeye dikkat edilirse, bizim "başkent" deyimiyle kastettiğimiz anlam ile, bu ifadelerdeki "payitaht"deyimini kullananların görüşleri arasında bir fark bulmamak mümkün değildir. Bundan dolayı, bu konuda zaten kesinleşmiş bulunan kararımızı resmen ve kanunî yoldan ilân ettirerek,"payitaht" sözünün de yeni Türkiye Devleti`nde kullanılmasına gerek kalmadığını göstermek lâzım, geldi. Dışişleri bakanı İ s m e t P a ş a,9 Ekim 1923 tarihli tek maddelik bir kanun tasarısını Meclis`e teklif etti. Altında daha on dört kadar zatın imzası bulunan bu kanun teklifi,13 Ekim 1923 tarihinde uzun görüşme ve tartışmalardan sonra çok büyük bir çoğunlukla kabul edildi. Kabul edilen kanun maddesi şudur : "Türkiye Devleti`nin başkenti Ankara şehridir."
Kaynak: Nutuk
ANKARA`NIN BAŞKENT OLUŞU
Lozan Barış Antlaşması`nın TBMM tarafından onaylanmasından sonra, İstanbul 23 Eylül 1923`ten itibaren tahliye edilmeye başlandı. 6 Ekim 1923`de İstanbul`un yabancı işgal kuvvetleri tarafından boşaltılması tamamlandı. Yabancı işgal kuvvetlerinin İstanbul`dan ayrılması, gündeme hükümet merkezi sorununu getirdi. İsmet Paşa (İnönü) hükümet üyesi olmakla beraber, Ankara`nın başkent oluşunu öngören önergeyi 9 Ekim 1923`te on dört arkadaşı ile birlikte, Malatya Milletvekili olarak TBMM`ne verdi. İsmet Paşa, Ankara`nın hükümet merkezi olması konusunu acil bir sorun olarak görmekte ve Lozan`dan itibaren zihnine yerleşmiş bulunduğunu ifade etmektedir. İsmet Paşa`ya göre, Ankara`nın başkent olması iç ve dış çeşitli sebeplere dayanmaktadır: "Lozan`da Batı dünyasının murahhasları, mütehassısları, diplomatları ile görüşüyorum. Bunlar İstanbul Hükümeti`ni İstanbul muhitini tanıyan insanlar ve yeni devletin o muhitin insanlarına göre kurulmasını arzu ediyorlar. Bunu her hallerinden anlıyorum. Bizim bakımımızdan meselenin daha ehemmiyetli ve değişik cepheleri var. Bir defa Boğazlar askeri bakımdan tamamıyla açık, tamamıyla emniyetsiz. Bu vaziyetteyiz. Lozan Antlaşması`yla elde edebildiğimiz neticeler ve tarihi şartlar bizi endişeye sevk ediyor. Ayrıca Anadolu`nun ortasında bulunarak ve bir Anadolu hükümeti olarak yeni devleti çalıştırmak istiyoruz".
İsmet Paşa`ya göre; Ankara`nın hükümet merkezi olması meselesinin, hilafetle bir ilgisi yoktur. Fakat, Ankara hükümet merkezi olunca, hilafet bir bakıma devletimizin dışına atılmış oluyor: "Gerçi biz hilafeti devamlı bir müessese olarak düşünmüyoruz, Fakat Ankara`nın hükümet merkezi olması ve hilafet merkezinin İstanbul`da bulunması, ondan kurtulmak için ayrıca bir temel vasıta olacaktır."
Teklif edilen Anayasa maddesi gayet kısadır: Türkiye Devletinin makarrı idaresi Ankara şehridir." Ancak teklif edilen kanun maddesinin gerekçesi, Ankara`nın yeni Türkiye`nin merkezi olması gereğini açıklamaktadır. Gerekçe özetle, yeni Türkiye`nin varlığının, ülkenin kuvvet kaynaklarının gelişmesinin sağlanması, Anadolu`nun merkezinde başkent tesis etmek lüzumunu açıklıyor ve coğrafi ve stratejik durum, iç ve dış güvenlik de bunu gerekli görüyordu.
13 Ekim 1923`te TBMM`de kabul edilen tek maddelik bir yasa ile Ankara, yeni devletin başkenti olmuş ve böylece devlet merkezinin İstanbul olacağı yolundaki çekişmelere son verildiği gibi, Cumhuriyetin ilanı için de bir adım atılmıştır. Bu, aynı zamanda Milli Mücadele`nin başından beri uygulanan Ankara`nın İstanbul`a hakim olacağı esasının bir sonucu idi.


1905 - Galatasaray Spor Kulübü kuruldu.

[TEP]

14 EKIM - OCTOBER 14
Tarihte Bugün - Today in History

https://www.ataturktoday.com/Resim/TSK/ata-138_k.jpg

Cumhurbaşkanı Atatürk, Ege manevralarında (Ekim 1937)1932 - Atatürk'ün, öğleden sonra Sakarya motoru ile Yassıada'ya gidişi, saat 18.00'de Dolmabahçe Sarayı'na dönüşü.
Atatürk'ün, akşam Tahsin (Üzer) Bey'in kızının nişan törenini şereflendirişi.
1929 - Atatürk'ün, Ankara'ya gelen İngiltere Akdeniz Filosu Başkomutanı Amiral Frederick Field'i kabulü.
1927 - Cumhuriyet Halk Fırkası'nın İkinci Büyük Kurultayı Ankara'da toplandı.
Mustafa Kemal Nutuk'u bu kurultayda, günde 6 saat olmak üzere toplam 36.5 saatte ve 6 günde okudu. Nutuk Türkiye'de olduğu gibi dünyada da büyük yankılar yarattı. Okunan metnin tümü ilk olarak yüzbin adet basıldı.
1926 - Atatürk'ün, Ankara dolaylarında yapılan askerî manevraların bitişi nedeniyle silâh arkadaşlarına yazısı: "...Kıymeti ve kahramanlığı denenmiş olan ordumuz, bu münasebetle de vatan vazifesini yerine getirecek kuvvete sahip olduğunu göstermiştir."
1925 - Atatürk'ün, İzmir Belediyesi tarafından şerefine verilen ziyafette konuşması: "...Türk, esaret kabul etmeyen bir millettir. Türk milleti esir olmamıştır!"
Atatürk'ün, İzmir'de Altay Spor Kulübü'nü ziyareti ve kulübün hatıra defterine yazdıkları: "Altay Spor Kulübü'nde tanıdığım gençlik iftihara değerdir. Bu gençlik karşısında geleceğin kuvveti ve saadeti ne belirgin görülmektedir!"
Atatürk'ün, İzmir Erkek Öğretmen Okulu'nda İzmir öğretmenleri tarafından şerefine verilen çayda konuşması: "...Milletleri kurtaranlar yalnız ve ancak öğretmenlerdir!" (Bu çayda, genç bir öğretmen olan Afet (İnan) Hanım, öğretmen arkadaşları adına yazdığı bir söylevle Atatürk'ün takdirini toplamış, o günden itibaren Atatürk'ün yüksek himayelerine kavuşarak manevî kızı sıfatıyla yanında bulunmuştur.
Atatürk'ün, İzmir Bölge Sanat Okulu'nu ziyareti ve okulun hatıra defterine yazdıkları: "Bu defaki ziyaretimde daha çok memnun oldum. Her yıl biraz daha ilerleme var; daha çok lâzım!"
Atatürk'ün, İzmir Kız Öğretmen Okulu'nu ziyareti ve öğrencilerle konuşması: "Cumhuriyet ahlâkî fazilete dayanan bir idaredir. Cumhuriyet fazilettir! Sultanlık korku ve tehdide dayalı bir idaredir. Cumhuriyet idaresi faziletli ve namuslu insanlar yetiştirir. Sultanlık korkuya, tehdide dayalı olduğu için korkak, zelil, sefil, rezil insanlar yetiştirir. Aradaki fark bunlardan ibarettir."
Atatürk'ün, İzmir Kız Öğretmen Okulu'nda zeybek dansını izledikten sonra söyledikleri: "...Zeybek dansı her sosyal salonda kadınla beraber oynanabilir ve oynanmalıdır."
Atatürk'ün, Kız Öğretmen Okulu'nun hatıra defterine yazdıkları: "İzmir Kız Öğretmen Okulu'nda geçirdiğim gecenin saatleri halde değil, gelecekte bütün milletin yaşayacağı hayattan örnek oldu."[Kocatürk]
Türkiye'de ilk betonarme köprü, Menderes Nehri üzerinde yapıldı.
1924 - Atatürk'ün, Kayseri'de Vilâyet'i, Komutanlığı, Halk Partisi'ni ve Ticaret Odası'nı ziyareti, yeni yapılan Memleket Hastanesi'ni hizmete açışı, öğleden sonra Kayseri Lisesi'nde şereflerine verilen müsamereyi izlemesi. [Kocatürk]
Atatürk'ün, Lâtife Hanımla beraber Kayseri Lisesi'nin hatıra defterine yazdıkları: "Kayseri Lisesi'ni müdürüyle, öğretmenleriyle, bütün öğrencisiyle Cumhuriyetin ateşli, feyizli bir ocağı bulduk."
1922 - T.B.M.M.'nin 14 Ekim 1922'de çıkardığı özel bir kanunla ilk "Milli Şehit" ilan edilmiş.

Boğazlıyan Kaymakamı Kemal Bey, Ermeni tehcirinde görevini kötüye kullanarak ölümlere sebep olduğu iddiasıyla, idamla yargılanmıştır. Ermeni ayaklanmasının önlenmesi amacıyla çıkarılan "tehcir" uygulanmasında hatalı olduğu için yargılanan ve aklanmasına rağmen idam edilmiştir. (Kemal Bey I. Dünya Savaşı sonrasındaki Mütareke döneminin işgal altındaki İstanbul'unda, işgal güçlerin, Ermeni azınlığın ve bir kısım bürokrasinin işbirliği ile I. Dünya Savaşı sırasındaki Ermeni tehcirleri esnasında yaşananlar için bir sorumlu arayışına girdikleri bir dönemde yargılanarak idam edilmiş).
Ahmet (Alfred) Rüstem Bey'in, Roma'dan Atatürk'e mektubu.
1921 - Atatürk'ün, Ankara'da Azerbaycan Elçisi Abilof'un güven mektubunu kabulü ve Elçi'nin söylevine cevap konuşması.
1919 - Harbiye Nazırı Cemal Paşa'nın, Atatürk'ün 12.10.1919 tarihli telgrafına cevabı: "Yüksek takdirleri gereği hükümetin, Kuva-yi Milliye'nin harekâtı ile açıkça alâkadar gözükmesi siyasete uygun değildir. Fakat herhalde Aydın cephesinin takviyesi ve düzenlenmesi lâzımdır" (Cemal Paşa bu yazısında alınmasını düşündüğü önlemleri bildirmiştir). [Kocatürk]
1918 - Ahmet İzzet Paşa'nın kabine kuruşu, Harbiye Nazırlığı ve Başkomutanlık Genelkurmay Başkanlığı'nı kendi üzerine alışı.
Osmanlı Devleti’nin 29 Eylül 1918 tarihinde Bulgaristan’ın İtilâf Devletleri ile mütareke imzalaması üzerine, Almanya ve Avusturya ile bağlantısı kesilmişti. Yeni iktidara gelen İzzet Paşa ise, 12 Ekim 1918’de İspanya hükûmeti vasıtasıyla 14 Ekim 1918 de Wilson’dan, Wilson prensipleri çerçevesinde bir mütareke imzalanmasını, bunu da Wilson’un üstlenmesini istemiştir. Wilson bunu kabul etmiş ve diğer ülkelere bildirmiştir. Ancak Osmanlı Devleti sonucu beklemeden 30 Ekim 1918 de mütarekeyi imzaladı.32 Mütarekeyi takiben ülkenin önemli bir kısmının işgale uğraması üzerine, insanlar ne yapacaklarını bilmez bir duruma gelmişlerdi.

1916 - Allied offensive on the Salonika Front.
1915 - 5. Ordu Komutanı Mareşal Liman von Sanders'in, Anafartalar Grubu Karargâhı'na gelişi.

[TEP]

15 EKIM - OCTOBER 15
Tarihte Bugün - Today in History

Gazi Mustafa Kemal, Büyük Nutkuna başlarken...
15 – 20 Ekim 1927
https://www.ataturktoday.com/Resim/BuyukNutkunaBaslarken.jpg
Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal, Cumhuriyet Halk Partisi (CHP)
İkinci Büyük Kongresinin açış nutkunu söylerken
(15 Ekim 1927)
1927 NUTUK : Cumhuriyet Halk Partisi'nin 15-20 Ekim tarihleri arasında toplanan İlinci Büyük Kongresinde söylenmiştir.


Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk'u (Söylev), CHP'nin 2. Kurultayı'nda, 15-20 Ekim 1927 tarihlerinde 36 saat 33 dakikada okumuştur. Atatürk, bu uzun konuşması ile 19 Mayıs 1919'da başlayan Ulusal Kurtuluş Savaşı'nın nasıl verildiğini ve Cumhuriyetin hangi koşullar altında kurulduğunu anlatır. Belgelere dayandırdığı bu konuşmasının sonunda, ulaşılan başarıyı Türk Gençliği'ne emanet eder. Gençlikten Türk bağımsızlığının ve cumhuriyetinin sonsuzluğa değin korunmasını ister.





https://www.ataturktoday.com/AtaturkGunlugu/ekimoctober/15_files/image002.jpg
15 Ekim 1927
Cumhuriyet Halk Fırkası Kongresi’nde Büyük Nutku’nu okurken

https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto2/15Ekim1927BuyukNutku.jpg

Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal, CHP İkinci Büyük Kongresinde, Büyük Nutku'nu okurken
(15 Ekim 1927)

https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto2/15Ekim1927.jpg

Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal, CHP İkinci Büyük Kongresinin ilk toplantısından çıkarken
(15 Ekim 1927)
1938 - Atatürk'ün, Belediye seçimlerinin sonuçlarını bildiren Başbakan Celâl Bayar'a cevap telgrafı: "...İstiklâl Savaşı ve Türk inkılâbı, her hamlesinde ve her safhasında, milletimizin yüksek siyasî ve uygar karakteriyle memleket işlerindeki şuurlu birliğine dayanarak başarıya erişmiştir. Dün ve bugün olduğu gibi yarın da memleket ve millet için yegâne kudret, mutluluk ve refah kaynağı, inkılâp ilkeleri ve Cumhuriyet rejimidir"
Atatürk'ün, Afet (İnan), Sabiha Gökçen ve kız kardeşi Makbule (Atadan)'ı ayrı ayrı kabulü.
Atatürk'ün, saat 19.00'dan itibaren bir süre radyo dinlemesi.
1936 - Atatürk'ün, saat 18.30'da Başbakan İsmet İnönü'nün köşküne gidişi, bir süre kaldıktan sonra Çankaya'ya dönüşü, gece Bolu Milletvekili İsmail Hakkı Uzmay'ın evine gidişi, geç saatlerde Çankaya'ya dönüşü.
1934 - Atatürk'ün, akşamüzeri İsmet Paşa'nın köşküne gidişi, akşam Çankaya'ya dönüşü.
1933 - Atatürk'ün, Çankaya'da, Ankara'ya gelen Romanya Dışişleri Bakanı Titulesco'yu kabulü.
1932- Atatürk'ün, akşamüzeri Sakarya motoru ile Boğaziçi'nde bir gezinti yapması.
1930 - Serbest Cumhuriyet Fırkası'nın da katıldığı belediye seçimlerinde yer yer olaylar çıktı.
Yeni partinin bazı üyeleri tutuklandı.
1927 - CHP 2. Kurultay.
Atatürk'ün "Büyük Nutuk"unu okuduğu kongre.
Gazi Mustafa Kemal Paşa Cumhuriyet Halk Partisi kurultayında "Büyük Nutuk"u okumaya başladı. Nutuk'un okunuşu 6 gün sürdü.
Mustafa Kemal Atatürk, 15 Ekim'de başladığı konuşmasını 20 Ekim'de tamamladı. "Cumhuriyetçilik", "Halkçılık", "Milliyetçilik", "Laiklik" CHP’nin dört temel ilkesi olarak benimsendi. Bu kurultayda, partinin kurucusu Gazi Mustafa Kemal, partinin değişmez genel başkanı olarak belirlendi.
CHP İkinci Kurultay Bildirisi
Atatürk'ün Genel Başkanı bulunduğu Cumhuriyet Halk Partisi'nin "II. Büyük Kongresi"nin Ankara'da toplanması. (Sivas Kongresi, Parti'nin I. Kongresi kabul edilmiştir).
Atatürk'ün, Cumhuriyet Halk Partisi II. Büyük Kongresi'nde 36 saat 33 dakika süren söylevine başlaması: "...Efendiler, bu vaziyet karşısında bir tek karar vardı. O da millî egemenliğe dayanan, kayıtsız şartsız, bağımsız yeni bir Türk Devleti kurmak! işte, daha İstanbul'dan çıkmadan evvel düşündüğümüz ve Samsun'da Anadolu topraklarına ayak basar basmaz uygulanmasına başladığımız karar, bu karar olmuştur."
1925 - Atatürk'ün, İzmir Ziraat Okulu'nu ziyareti ve okulun hatıra defterine yazdıkları: "İzmir Ziraat Mektebi yetenekli ellerde verimli eserini göstermiştir. Ziyaretimden memnunum."
İzmir Belediyesi'nin, "Naim Palas" binasını Hazine'den satın alarak Atatürk'e hediye edişi. (Bu tarih A.İ. ve A.M., s.21'de 13 Ekim 1926 olarak gösterilmiştir). [Kocatürk]
1924 - Atatürk'ün, Lâtife Hanım'la beraber Kayseri'den hareketle gece Yozgat'a gelişi.
1922 - Mudanya Mütarekesi yürürlüğe girdi. Yunan kuvvetlerinin boşaltmaya başladıkları yerleri teslim almak üzere Müttefiklere bağlı kuvvetler Trakya'da harekâta başladı.
Atatürk'ün, Kâzım Karabekir ve Refet (Bele) Paşa'yla beraber Ankara'dan Bursa'ya hareketi.
1920 - Güney cephesinde Saimbeyli kurtarıldı.
Haçin'de Ermenilerin Türk kuşatmasını yarmak istemesiyle birlikte şehir işgal edildi.
Demirci Mehmet Efe'nin, -Konya'da Delibaş isyanını bastırmak üzere Albay Şefik (Aker) Bey'le beraber isyan bölgesine hareketini bildiren- Atatürk'e telgrafı: "Yüce emrinizi saygı ile aldım. Şükranlarımı arz ederim. Bütün mücahit arkadaşlarım ellerinizden öperler. Millîmaksatlar için çalışan mücahitlerin önderi, en sadık hizmet edeni olduğumu teyiden arz ederim."
Atatürk'ün, Demirci Mehmet Efe'nin 15 Ekim 1920 tarihli telgrafına cevabı: "Hissiyatınıza teşekkür ve milletimizin birliğini amaç edinen bugünkü vatanî çalışmalarınızda başarılar diler, bütün arkadaşlara selâm ederim." [Kocatürk]
1919 - Meclis-i Mebusan seçimleri başladı. Amasya'da Heyet-i Temsiliye ile yapacakları görüşmeye katılmak için görevlendirilen Bahriye Nazırı Salih Paşa ve yanındaki heyet Samsun'a hareket etti.
Ankara Vali Vekili Yahya Galip (Kargı) Bey'in, İstanbul hükümetinin Ankara Valiliği'ne -sabık Bitlis Valisi- Ziya Paşa'yı ataması nedeniyle Atatürk'e telgrafı: "Mademki bugünkü hükümet, buraya yeniden vali göndermeye kalkmıştır, şu halde buradaki millî hareketin söndürülmesi gerekli görülüyor demektir. Nasıl ki zat-ı âlileri askerlikten istifa ederek bir millet ferdi gibi çalışmaya karar verdiniz; bendeniz de buradan çekilerek aynı suretle milletimin vazifesini yerine getirmeye karar verdim!"
1918 - Sadrazam Ahmet İzzet Paşa'nın, kabineyi kuruşunu takiben Atatürk'e telgrafı: "...Barıştan sonra Tanrı'nın lütfü ile işbirliği yaparız."
1917 - Atatürk'ün, Halep'ten İstanbul'a dönüşü.
Mustafa Kemal'in VII. Ordu komutanlığından ayrılarak İstanbul'a dönmesi. (Söz konusu kaynaklarda Atatürk'ün İstanbul'a dönüşü Ekim ortası veya Ekim sonu olarak gösterilmiştir). [Kocatürk]
1916 - Allied offensive on the Salonika Front.
1915 - Dardanelles:
General Sir Ian Hamilton is sacked as commander of the Mediterranean Expeditionary Force. Hamilton and Braithwaite are replaced by Kitchener.
1912 - Trablusgarp Savaşı sonunda, Osmanlı Devleti ile İtalya, Uşi Barış Antlaşması'nı imzaladılar. Trablusgarp ve Bingazi, İtalyanlara bırakıldı.
Osmanlı Devleti'nin, İtalyanlarla "Ouchy Antlaşması"nı imzalaması (Bu antlaşma sonucu Osmanlı Devleti, Trablusgarp ve Bingazi'yi İtalyanlara bırakmış, buradaki Türk subay ve askerlerini geri çekmiştir.
1911 - Atatürk'ün, İtalyanlara karşı savaşmak için Trablusgarp'e (Libya) gitmek üzere İstanbul'dan ayrılması.
Atatürk'ün, Trablusgarp'a gönüllü gitmek üzere -Gazeteci Mustafa Şerif kimliği ile- bir kısım arkadaşları (Ömer Naci, Sapancalı Hakkı, Yakup Cemil vb.)'yla beraber İstanbul'dan ayrılışı. [Kocatürk]

[TEP]

16 EKIM - OCTOBER 16
Tarihte Bugün - Today in History

https://www.ataturktoday.com/Resim/BuyukNutkunuOkurken.jpg
16 Ekim 1927
Cumhuriyet Halk Partisinin ikinci büyük kongresinde Büyük Nutkunu okurken
https://www.ataturktoday.com/Resim/TSK/ata-65_k.jpg
15 – 20 Ekim 1927
Gazi Mustafa Kemal, Büyük Nutkuna başlarken...
1938 - Atatürk, ilk ciddî komaya 16 Ekim 1938 günü girmiş ve bu koma hali 17 ve 18 Ekim günleri de devam etmiş, 19 Ekim günü ise yavaş yavaş komadan çıkmıştır.
1934 - Atatürk'ün, Fransız devlet adamlarından Poincare'ın ölümü nedeniyle eşine ve Fransa Cumhurbaşkanı Albert Lebrun'a başsağlığı telgrafları.
1930 - Atatürk'ün, Çankaya'da Romanya Elçisi Jean Çarp ve Yugovlavya Elçisi Nechich'in güven mektuplarını kabulü ve Elçilerin söylevlerine cevap konuşmaları.
1927 (Ekim 15-20) - Gazi Mustafa Kemal'in CHP İkinci Kurultayın'da Tarihi Büyük Nutku'nu söylemesi.
Büyük Nutuk (15-20 Ekim 1927): Atatürk'ün Büyük Nutku 1919-1927 yılları arasında geçen olayları belirtmektedir. Kendisi tarafından 15-20 Ekim 1927 tarihleri arasında 6 günde 36,5 saat içinde TBMM salonunda milletvekilleri huzurunda okunmuştur. İlk baskısı belgelerle birlikte eski Türkçe olarak 846, yeni Türkçe olarak 1280 sayfadır. Birçok baskısı yapılmıştır.
1925 - Atatürk'ün, trenle İzmir'den Konya'ya hareketi.
Atatürk'ün, saat 17.00'de İzmir'den Uşak'a gelişi, Belediye'yi, Şefkat Yurdu'nu ziyareti, gece hareketi.
1924 - Atatürk'ün, Yozgat'ta Vilâyet'i ve Belediye'yi ziyareti, Vilâyette yapılan toplantıda ilgililerden şehrin sorunları hakkında bilgi alması, Yozgat'ın kazalarında doktor olmadığını, Memleket Hastanesi'nde de yalnız bir operatör bulunduğu*nu öğrenince söyledikleri: "İstanbul ve İzmir gibi büyük şehirlerdeki doktorları, milletin hayat ve sağlığı ile ilgilendirmek çarelerini bulmalıyız!" [Kocatürk]
Topkapı Sarayı müze olarak ziyarete açıldı.
1922 - Atatürk'ün, Ankara'dan Bursa'ya gelişi ve coşkuyla karşılanışı.
Atatürk'ün, Bursa'da Belediye Heyeti'ni kabulü ve konuşması: "...Üç buçuk sene süren bu mücadeleden sonra ilim açısından, maarif açısından, iktisadiyat açısından mücadelemize devam edeceğiz ve eminim ki, bunda da muvaffak olacağız!"
1921 - Atatürk'ün, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin gizli oturumunda, Fransızlarla yapılacak antlaşmayla ilgili görüşmeler esnasında konuşması: "...Şimdi bendeniz için olduğu gibi, bütün arkadaşlarımız için de ölçü, Misak-ı Millî'dir. Misak-ı Millî'yi darbeleyen bir antlaşmayı kabulde mazuruz."
1920 - Atatürk'ün, Sovyet Rusya'nın antlaşma için Van ve Bitlis'in Ermenilere bırakılması teklifi üzerine Moskova'da bulunan Bekir Sami (Kunduh) Bey'e talimatı: "...Gerek Büyük Millet Meclisi'nin ve gerek onun güven ve itimadına sahip bulunan Bakanlar Kurulu'nun, coğrafî, askerî ve iktisadî hiçbir ilke ile izahı ve bağdaştırılması mümkün olmayan söz konusu teklifi her ne pahasına olursa olsun kabul edemeyeceği." [Kocatürk]
1918 - Atatürk'ün, Sadrazam Ahmet İzzet Paşa'nın 15 Ekim 1918 tarihli telgrafına cevabı: "Barış gecikecektir, barışa kadar çok buhranlı anlar geçireceğiz. Bu devrede vatana faydalı olabilirsem düşüncesiyle Harbiye Nezareti'ni istemiştim. Yoksa barışa kavuştuktan sonra onun huzur ve sükûnu içinde Harbiye Nazırlığı'nı benden çok mükemmel yapacak kişiler bulunabilir. Buna nazaran barıştan sonra işbirliğimizi hiç de zorunlu, hattâ gerekli görmüyorum."
1919 - Atatürk'ün, -İstanbul'dan gelecek olan Salih Paşa ile görüşmek üzere- Sivas'tan Amasya'ya hareketi.
Harbiye Nazırı Cemal Paşa'nın, Atatürk'e telgrafı: "Mebuslar Meclisi'nin İstanbul'da açılması gereğini arz ederim; aksi halde İstanbul'un hükümetsiz olduğunu gösterecektir."
1916 - Allied offensive on the Salonika Front.
1915 - İstanbul'dan Atatürk'e gönderilen otomobilin, Anafartalar Grubu Karargâhı'na getirilişi.
1915 - Dardanelles: Hamilton replaced in command.
1912 - Bingazi Umum Komutanı Binbaşı Enver Bey'in, Atatürk'ün Balkan Harbi'nde görev almak üzere Trablusgarp'tan ayrılma izni istediğine dair Başkomutanlık Kurmay Başkanlığına yazısı. [Kocatürk]

[TEP]

17 EKIM - OCTOBER 17
Tarihte Bugün - Today in History

https://www.ataturktoday.com/Resim/TSK/ata-28_k.jpg

17 Ekim 1919
İstanbul Hükümeti’nin temsilcisi Bahriye Nazırı (Bakanı) Salih Hulusi Paşa (Kezrak)’yla
görüşmek üzere Amasya’ya giderken Tokat’ta karşılanışı. Sağında Heyeti Temsiliye üyesi
Bekir Sami Kunduh, solunda Hüseyin Rauf Orbay, Ruşen Eşref Ünaydın ve yaveri Cevat Abbas Gürer
https://www.ataturktoday.com/Resim/TSK/ata-65_k.jpg
15 – 20 Ekim 1927
Gazi Mustafa Kemal, Büyük Nutkuna başlarken...
1938 - Atatürk Dolmabahçe Sarayı'nda koma halinin ciddî olarak devam etmesi.
Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği'nin, Atatürk'ün geçirmekte olduğu rahatsızlığa ait sabah ve akşam yayımlanan iki bildirisi: "...Karaciğer hastalığı normal seyrini izlerken 16.10.1938 pazar günü birdenbire umumî halsizlikle birlikte sindirim ve sinir sistemine ait belirtiler göstermeye başlamıştır." (Atatürk'ün sağlık durumu ile ilgili bu bildiriler, 22 Ekim 1938 gününü de içermek üzere sabah ve akşam günde 2 defa yayımlanmıştır).*
*Atatürk'ün sağlık durumuyla ilgili yayımlanan bildirilerde imzası bulunan hekimler şunlardır: Sürekli hekimler: Prof. Dr. Neşet Ömer İrdelp, Prof. Dr. Mim Kemal Öke, Dr. Nihat Reşat Belger. Danışman hekimler; Prof. Dr. Âkil Muhtar Özden, Prof. Dr. Hayrullah Diker, Prof. Dr. Süreyya Hidayet Serter, Dr. Abrevaya Marmaralı, Dr. Mehmet Kâmil Berk.[Kocatürk]
1934 - Atatürk'ün, Çankaya'da Finlandiya Elçisi Onni Talas'ın güven mektubunu kabulü.
1933 - Atatürk'ün, Çankaya'da Amerika Büyükelçisi Robert Pect Skinner ve Japonya Büyükelçisi Vikont Kintoma Mushkoji'nin güven mektuplarını kabulü ve Elçilerin söylevlerine cevap konuşmaları.
Atatürk'ün, Çankaya'da Fransız Büyükelçisi Kammerer, Meksika Büyükelçisi Genaro Estrado, Avusturya Büyükelçisi Bucberger'in güven mektuplarını kabulü ve Elçilerin söylevlerine cevap konuşmaları.
1932 - Atatürk'ün, öğleden sonra Sakarya motoru ile Maltepe ve Yassıada yönünde bir gezinti yapması.
1927 (Ekim 15-20) - Gazi Mustafa Kemal'in CHP İkinci Kurultayın'da Tarihi Büyük Nutku'nu söylemesi.Büyük Nutuk (15-20 Ekim 1927): Atatürk'ün Büyük Nutku 1919-1927 yılları arasında geçen olayları belirtmektedir. Kendisi tarafından 15-20 Ekim 1927 tarihleri arasında 6 günde 36,5 saat içinde TBMM salonunda milletvekilleri huzurunda okunmuştur. İlk baskısı belgelerle birlikte eski Türkçe olarak 846, yeni Türkçe olarak 1280 sayfadır. Birçok baskısı yapılmıştır.
1925 - Atatürk'ün, saat 11.00'de trenle Konya'ya gelişi, karşılanışı, panama şapkasıyla halkı selâmlaması ve kalacağı köşke gidişi.
1924 - Atatürk'ün, Lâtife Hanımla beraber Yozgat'tan hareketle saat 17.00'de Kırşehir'e gelişi, Vilâyet'te heyetleri kabulü.
Atatürk'ün, Fransız edibi Anatole France'ın ölümü nedeniyle Fransa Cumhurbaşkanı Doumergue'e başsağlığı telgrafı. [Kocatürk]
1922 - Tevfik Paşa'nın Mustafa Kemal Paşa'ya telgrafı: "Yakında toplanması gerekecek Barış Konferansı'na İstanbul ve Ankara delegelerinin birlikte katılmaları uygun olacaktır. Bu gaye ile önceden bir zatın görüşmek üzere İstanbul'a gönderilmesi."
Sadrazam Tevfik Paşa'nın, "yakında toplanması gerekecek barış konferansına İstanbul ve Ankara delegelerinin birlikte katılmalarının uygun olacağı ve bu gaye ile önceden bir kişinin görüşmek üzere İstanbul'a gönderilmesi hakkında" Atatürk'e telgrafı. [Kocatürk]
Atatürk'ün, Bursa'da kendisini karşılayan çocuklara söyledikleri: "Küçük hanımlar, küçük beyler! Sizler hepiniz geleceğin bir gülü, yıldızı, bir talih ışığısınız. Memleketi asıl aydınlığa kavuşturacak sizsiniz. Kendinizin ne kadar önemli, kıymetli olduğunu düşünerek ona göreçalışınız. Sizden çok şeyler bekliyoruz; kızlar, çocuklar!" [Kocatürk]

1920 - Damat Ferit Paşa sadrazamlıktan istifa etti.
Damat Ferit Paşa'nın Sadaret'ten istifası
1920 - Misak-ı Milli esaslarına aykırı Sovyet önerileri, TBMM 'nde reddedildi.
1919 - Atatürk'ün, 56. Tümen Komutanı Albay Bekir Sami Bey'e telgrafı: "13 ekim 1919 tarihli telgrafınızdaki vatanperver düşünce ve çalışmalarınıza teşekkür ederim."
Batı Trakya'daki İskeçe Kasabası, Yunanlılar tarafından işgal edildi.
1918 - Yugoslavya Cumhuriyeti kuruldu.
1916 - Allied offensive on the Salonika Front.
1915 - Çanakkale bölgesinde General Hamilton'un, komutayı General Birdwood'a devrederek cepheden ayrılışı.
1911 - Atatürk'ün, İskenderiye'ye giderken vapurdan -Selanik'te bulunan- Fuat (Bulca) Bey'e mektubu: "15 Ekim'de İstanbul'dan hareket ettim. Lüzum ve fayda görürsem seni ve daha bazı arkadaşları da isteyeceğim. ...Vatanı kurtarmak için şimdiye kadar olduğundan ziyade gayret ve fedakârlık zorunludur."[Kocatürk]

[TEP]

18 EKIM - OCTOBER 18
Tarihte Bugün - Today in History
https://www.ataturktoday.com/Resim/TSK/ata-65_k.jpg
15 – 20 Ekim 1927
Gazi Mustafa Kemal, Büyük Nutkuna başlarken...
1937 - Atatürk'ün, Çankaya'da İsmet İnönü, Başbakan Vekili Celâl Bayar ve içişleri Bakanı Şükrü Kaya'yı kabulü.
1936 - Atatürk'ün, öğleden sonra Ankara Hipodromu'nda at yarışlarını izlemesi
1935 - Ağustos ayının sonlarında Atatürk'e bir suikast girişiminin ortaya çıkarılmasıyla başlayan soruşturma sonunda Urfa milletvekili Ali Saip Ursavaş ilgili görülerek, dokunulmazlığı kaldırıldı.
1932 - Atatürk'ün, Dolmabahçe Sarayı'nda Fransa'nın Suriye Yüksek Komiseri Ponsot ve Fransa Büyükelçisi Charles de Chambrun'u kabulü.
1927 (Ekim 15-20) - Gazi Mustafa Kemal'in CHP İkinci Kurultayın'da Tarihi Büyük Nutku'nu söylemesi.
Büyük Nutuk (15-20 Ekim 1927): Atatürk'ün Büyük Nutku 1919-1927 yılları arasında geçen olayları belirtmektedir. Kendisi tarafından 15-20 Ekim 1927 tarihleri arasında 6 günde 36,5 saat içinde TBMM salonunda milletvekilleri huzurunda okunmuştur. İlk baskısı belgelerle birlikte eski Türkçe olarak 846, yeni Türkçe olarak 1280 sayfadır. Birçok baskısı yapılmıştır.
1925 - Atatürk'ün, Konya'da Vilâyet'i, Belediye'yi, Türkocağı'nı ve Öğretmenler Birliği'ni ziyareti.
Atatürk'ün, Konya Belediyesi'ni ziyaretinde konuşması: "...Konya'da bayındırlığa ve uygarlığa sarf olunan çalışmanın verimli sonuçları meydandadır. Özellikle aziz Konya halkının, en son onurlandığım tarihten bugüne kadar duygularında, görüşlerinde, yenilik ve ilerleme yolunda yürüme kararında ne derece yüksek fark gördüğümü takdirlerle ifade ederim."
Atatürk'ün, Konya Türkocağı'nı ziyareti'nde konuşması: "...Verimli ve parlak alınlarınızda çok büyük ümitler görmekten duyduğum zevk ve mutluluk büyüktür!"
Atatürk'ün, Konya Öğretmenler Birliği'ni ziyaretinde konuşması: "...Her türlü başarı sırrının, her tür kuvvetin, kudretin gerçek kaynağının, milletin kendisi olduğuna inancımız tamdır!" [Kocatürk]
Türkiye-Bulgaristan Dostluk Andlaşması, Ankara’da İmzalandı
1924 - Cumhurbaşkanı Atatürk'ün çağrısı üzerine, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin -Musul meselesiyle ilgili olarak- olağanüstü toplanışı. Bu toplantı Meclis’in yeni binasındaki ilk toplantı oldu.
Atatürk'ün, Lâtife Hanımla beraber Kırşehir'den hareketle saat 13.00'te Ankara'ya gelişi ve törenle karşılanışı.
1922 - Atatürk'ün, Sadrazam Tevfik Paşa'ya bildirilmek üzere Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükûmeti'nin İstanbul temsilcisi Hamit (Hasancan) Bey'e yazdığı cevap telgrafı: "Türkiye Büyük Millet Meclisi ordularının kazandığı kesin zaferin doğal sonucu olmak üzere toplanması yakın olan barış konferansında Türkiye Devleti, yalnız ve ancak Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükümeti tarafından temsil olunur!"
1921 - Atatürk'ün, Ankara'da Azerbaycan Elçiliği'ne bayrak çekme töreninde Elçi'nin konuşmasına cevap söylevi.
1920 - Türkiye Komünist Fırkası, Ankara'da resmen kuruldu.
"Türkiye Komünist Fırkası" adlı örgütün Ankara'da resmen kuruluşu (bu fırka Mustafa Kemal Paşa'nın direktifi ve bilgisi dahilinde yakın arkadaşlarına kurdurulmuş danışıklı bir örgüttü).
Misak-ı Milli esaslarına aykırı Sovyet'lerin toprak istekleri , TBMM'nde reddedildi
1919 - Atatürk'ün, Sivas'tan Amasya'ya gelişi.
Salih Paşa ile Heyet-i Temsiliye adına görüşecek olan Mustafa Kemal, Rauf Bey ve Bekir Sami Bey Amasya'ya geldiler.
Atatürk'ün Amasya'dan, Edirne'de I. Kolordu,Komutanı Albay Cafer Tayyar Bey'e telgrafı: "...Trakya'daki umumî örgütün genişletilmesinde mümkün olduğu kadar Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti'nin tüzüğünü esas tutmak ve bu suretle görünüşte de umumîbirliğimizde bir fark olmadığını göstermek mühimdir."
Atatürk'ün, Ahmet İzzet Paşa'nın 7/8.10.1919 tarihli telgrafına cevabı: "Görüşleriniz lâyık olduğu ehemmiyetle göz önüne alındı. Milli hareketin etkileri hakkındaki olumlu görüşlerinize teşekkür olunur." [Kocatürk]
1916 - Allied offensive on the Salonika Front.
1912 - Trablusgarp Savaşı'nı sona erdiren "Uşi Antlaşması" imzalandı.
İtalyanlarla Uşi Antlaşması (Trablus ve Bingazi İtalyanlara bırakılır).
Balkan Savaşı'nda Türk Havacılığı:
18 Ekim 1912 günü başlayan Balkan Savaşı'na Türk Havacıları 9 adet harp ve 4 adet eğitim uçağı ile iştirak ettiler. Savaşın ilk döneminde bir başarı elde edilemedi ve 4 uçak kaybedildi. Türk Ordusu Çatalca savunma hattına çekildi. Yapılan savunma muharebeleri ve bunu takip eden ileri hareket sırasında çok başarılı keşif uçuşları gerçekleştirildi. Bu uçuşlara iştirak eden pilotlardan Fesa, Salim, Fethi ve Fazıl Beylerle Rasıt Yüzbaşı Kemal Bey özellikle kendilerini gösterdiler.
1908 - Selanik'te, İttihat ve Terakki Cemiyeti 1. Büyük Kongresi'nin toplanışı.
İttihat ve Terakki Cemiyeti, 1911 yılı da dahil olmak üzere yıllık genel kongrelerini Selanik'te yapmış, 1912 yılından itibaren bu kongreler, Genel Merkez'in İstanbul'a alınması sebebiyle İstanbul'da yapılmıştır.

[TEP]

19 EKIM - OCTOBER 19
Tarihte Bugün - Today in History
https://www.ataturktoday.com/Resim/TSK/ata-65_k.jpg
Gazi Mustafa Kemal, Büyük Nutkuna başlarken...
15 – 20 Ekim 1927
1939 - 19 Ekim Türk-İngiliz-Fransız Üçlü İttifakının Ankara'da İmzalanması.
Türkiye ile İngiltere ve Fransa arasında Ankara'da yapılan anlaşma. Buna "Üçlü İttifak" adı da verilmiştir. Başbakan Dr. Refik Saydam Türkiye'nin Başdelegesi idi. II. Dünya Savaşının başlaması sırasında Almanya'nın Orta Avrupa'da, İtalya'nın da Akdeniz'de egemenlik kurma istekleri karşısında üç devlet arasında karşılıklı yardım ve dostluk için bir üçlü anlaşma gücü kuruldu. Bu anlaşma Türkiye için daha çok bir savunma hazırlığı niteliğinde idi. Bu anlaşmada yüklenen koşullar arasında Türkiye'nin kuzey komşusu Rusya ile silâhlı bir anlaşmazlığa düşmeyeceğine dair açık kayıtlar konulmuştu.
Kaynak: Türkiye Cumhuriyeti Tarihi Sözlüğü 1918-2000
1939 - Ankara Pact with Great Britain and France.
1938 - Atatürk'ün, zaman zaman komadan çıkışı ve akşama doğru komanın tamamen açılışı.
Başbakan Celâl Bayar başkanlığındaki Bakanlar Kurulu'nun, T.B.M.M. Başkanı Abdülhalik Renda ve Genelkurmay Başkanı Fevzi Çakmak'ın da katılımıyla Dolmabahçe Sarayı'nda bir toplantı yapması.
Sağlık Bakanı Dr. Hulusi Alataş'ın, sürekli ve danışman hekimlere -Atatürk'ü tedavide gösterdikleri başarı nedeniyle- Bakanlar Kurulu'nun tebrik ve teşekkürlerini bildirmesi. [Kocatürk]
1937 - Atatürk'ün, Çankaya'da Yunan Başbakanı Metaxas'ı kabulü ve Balkan Devletleri arasındaki ilişkiler hakkında uzun bir görüşme yapması.
1936 - Atatürk'ün, Türk Dil Kurumu'nu ziyareti ve ilgililerle dil işleri üzerinde görüşmesi.
1934 - Mübadele Komisyonu görevini tamamladı. Anadolu ve Trakya Rumları ile Yunanistan Müslümanlarının mübadelesini düzenlemekle görevli Komisyon 7 Ekim 1923'de kurulmuştu.
1934 - Turhal Şeker Fabrikası açıldı.
1933 - Atatürk'ün, akşamüzeri Anadolu Kulübü'ne gidişi, gece Çankaya'ya dönüşü.
1932 - Atatürk'ün, öğleden sonra Sakarya motoru ile Boğaziçi'nde ve Florya'da bir gezinti yapması.
1928 - Atatürk'ün, ismet Paşa ile Ankara'da at yarışlarını izlemesi.
1927 (Ekim 15-20) - Gazi Mustafa Kemal'in CHP İkinci Kurultayın'da Tarihi Büyük Nutku'nu söylemesi.
Büyük Nutuk (15-20 Ekim 1927): Atatürk'ün Büyük Nutku 1919-1927 yılları arasında geçen olayları belirtmektedir. Kendisi tarafından 15-20 Ekim 1927 tarihleri arasında 6 günde 36,5 saat içinde TBMM salonunda milletvekilleri huzurunda okunmuştur. İlk baskısı belgelerle birlikte eski Türkçe olarak 846, yeni Türkçe olarak 1280 sayfadır. Birçok baskısı yapılmıştır.
Amele Teali Cemiyeti kapatıldı.
1925 - Atatürk'ün, Konya Öğretmenler Birliği müsameresinde konuşması: "...Zaman, bütün gerçekleri en geri olanlara dahi anlatacaktır. Milletimizi vehimlerden nefsini kurtarmaya gücü yetecek hale getirmeye çok çalışalım!"
1924 - Atatürk'ün, doğu seyahati izlenimleri hakkında Cumhuriyet gazetesi muhabirine demeci: "...Kesinlikle bir daha gördüm ki, ilerlemeyi, yükselmeyi ve yüzyılın gereklerini seven ve isteyen güzide bir milletimiz vardır. Türk'e olumlu ve iyi bir şey veriniz; bunu reddetmesi ihtimali yoktur. Halkın karanlığı aşmak, refaha ve iyiliğe varmak arzusu elle tutulacak kadar belirgindir. Cumhuriyet'in eli bu arzuyu tutmuştur." [Kocatürk]
1922 - Trakya'yı teslim almakla görevlendirilen Refet Paşa'nın İstanbul'a gelişi.
Refet Paşa İstanbul'da coşkun bir kalabalık tarafından karşılandı. Gülcemal vapurundan indiği Kabataş'tan Fatih'e kadar güçlükle ilerleyen Refet Paşa, Fatih'in türbesi önünde büyük bir kalabalığa seslenirken "Yaşasın Büyük Millet Meclisi", "Yaşasın Şanlı Ordu" haykırışları her tarafı inletti.
Yunan Kuvvetlerinin Mudanya Mütarekesi gereğince, Trakya'yı boşaltmaya başlamaları.
İngiltere'de Lloyd George kabinesinin istifası.
Refet Paşa General Harrington'la görüştü.
Lâtife Hanım'ın, İzmir'den, Başyaver Salih (Bozok) Bey'e mektubu: "...Paşa Hazretlerine karşı taşıdığım temiz ve ebedî bağlılığı hiç kimse sizin kadar takdir etmemiştir. Bana birkaç kelimecikle sıhhatleri hakkında bilgi verin, olmaz mı? Paşa Hazretleri, rica ve isteğime rağmen Ankara'da en ufak bir vazifeyle bile görev vererek beni beraberinde bulundurmak istememişlerdi. Yalnız bir gece, sonsuz denizlere benzeyen etkili gözlerini bana dikerek: "Bir yere gitmeyin, beni bekleyin! Bunu emrediyorum!" demişlerdi. Bu cümleyi hatırladıkça "belki bir daha kavuşmak mümkün olacaktır" diyor, memnuniyet içinde yeni bir saadeti bekliyorum." [Kocatürk]
Büyük Türk Zaferi üzerine, İngiliz Başbakanı Lloyd George'un istifası (İngiliz Parlamentosu'nda ağır ithamlara uğrayan Lloyd George Başbakanlıktan çekilirken kendisini şöyle savunmuştur:" Arkadaşlar! Yüzyıllar nadir olarak dâhi yetiştirir. Şu talihsizliğimize bakın ki, o büyük dâhi, çağımızda Türk ulusuna nasip oldu ve bizim karşımıza çıktı; Mustafa Kemal'in dehasına karşı elden ne gelirdi!"
1921 - Kemalist hükümet ile Fransa arasında Ankara'da anlaşma imzalanması.
1919 - Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti Erzurum Merkezi'nin Atatürk'e, kendisini İstanbul Mebuslar Meclisi'ne Erzurum'dan aday gösterdiğini bildiren telgrafı.
1916 - Atatürk'ün, beraberindekilerle at üzerinde bir gezinti yapması.
1916 - Allied offensive on the Salonika Front.
1915 - Italy and Russia declare war on Bulgaria.
1908 - Atatürk'ün, Trablusgarp'ta güvenliği temin ettikten sonra buradan Bingazi'ye hareketi
(Atatürk Bingazi'de de bir süre kalmış, bu arada bir kısım kuvvetlerle, II. Meşrutiyet'e isyan halinde olan aşiret reisi Şeyh Mansur'un evini sararak şeyhi teslim olma zorunluğunda bırakmış ve bölgede devlet otoritesini sağlamıştır). [Kocatürk]

[TEP]

20 EKIM - OCTOBER 20
Tarihte Bugün - Today in History
https://www.ataturktoday.com/Resim/NutukTurkGencligineSeslenisi.jpg
15-20 Ekim 1927
Gazi Mustafa Kemal'in CHP İkinci Kurultayın'da Tarihi Büyük Nutku'nu söylemesi
NUTUK : Atatürk'ün Türk Gençliğine Seslenişi

Atatürk'ün "Gençliğe Sesleniş"i Nutuk'un son bölümünü oluşturmaktadır. Nutuk Cumhuriyet Halk Partisi'nin 15-20 Ekim 1927 tarihleri arasında toplanan İlinci Büyük Kongresinde söylenmiştir.



Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk'u (Söylev), CHP'nin 2. Kurultayı'nda, 15-20 Ekim 1927 tarihlerinde 36 saat 33 dakikada okumuştur. Atatürk, bu uzun konuşması ile 19 Mayıs 1919'da başlayan Ulusal Kurtuluş Savaşı'nın nasıl verildiğini ve Cumhuriyetin hangi koşullar altında kurulduğunu anlatır. Belgelere dayandırdığı bu konuşmasının sonunda, ulaşılan başarıyı Türk Gençliği'ne emanet eder. Gençlikten Türk bağımsızlığının ve cumhuriyetinin sonsuzluğa değin korunmasını ister.






TÜRK GENÇLİĞİNE BIRAKTIĞIM KUTSAL ARMAĞAN
Sayın baylar, sizi, günlerce işlerinizden alıkoyan uzun ve ayrıntılı sözlerim, en sonu tarihe malolmuş bir çağın öyküsüdür. Bunda, ulusum için ve yarınki çocuklarımız için dikkat ve uyanıklık sağlayabilecek kimi noktaları belirtebilmiş isem kendimi mutlu sayacağım.
Baylar, bu söylevimle, ulusal varlığı sona ermiş sayılan büyük bir ulusun, bağımsızlığını nasıl kazandığını; bilim ve tekniğin en son ilkelerine dayanan ulusal ve çağdaş bir devleti nasıl kurduğunu anlatmaya çalıştım.
Bugün ulaştığımız sonuç, yüzyıllardan beri çekilen ulusal yıkımların yarattığı uyanıklığın ve bu sevgili yurdun her köşesini sulayan kanların karşılığıdır.
Bu sonucu, Türk gençliğine kutsal bir armağan olarak bırakıyorum.

ATATÜRK'ÜN TÜRK GENÇLİĞİNE HİTABESİ
1927 (Ekim 15-20) - Gazi Mustafa Kemal'in CHP İkinci Kurultayın'da
Tarihi Büyük Nutku'nu söylemesi.
(Orijinal)
Büyük Nutuk'un son sayfasındaki Atatürk'ün Gençliğe hitabı:
Ey Türk Gençliği!
Birinci vazifen, Türk istiklalini, Türk Cumhuriyetini, ilelebet, muhafaza ve müdafaa etmektir.
Mevcudiyetinin ve istikbalinin yegane temeli budur. Bu temel, senin, en kıymetli hazinendir. İstikbalde dahi, seni, bu hazineden mahrum etmek isteyecek, dahili ve harici, bedhahların olacaktır. Bir gün, istiklal ve Cumhuriyeti müdafaa mecburiyetine düşersen, vazifeye atılmak için, içinde bulunacağın vaziyetin imkan ve şeraitini düşünmeyeceksin! Bu imkan ve şerait, çok namüsait bir mahiyette tezahür edebilir. İstiklal ve Cumhuriyetine kastedecek düşmanlar, bütün dünyada emsali görülmemiş bir galibiyetin mümessili olabilirler. Cebren ve hile ile aziz vatanın kaleleri zaptedilmiş, bütün tersanelerine girilmiş, bütün orduları dağıtılmış ve memleketin her köşesi bilfiil işgal edilmiş olabilir. Bütün bu şeraitten daha elim ve daha vahim olmak üzere, memleketin dahilinde iktidara sahip olanlar gaflet, dalalet ve hatta hıyanet içinde bulunabilirler. Hatta bu iktidar sahipleri şahsi menfaatlerini, müstevlilerin siyasi emelleriyle tevhit edebilirler. Millet, fakru zaruret içinde harap ve bitap düşmüş olabilir.
Ey Türk istikbalinin evladı!
İşte, bu ahval ve şerait içinde dahi vazifen, Türk İstiklal ve Cumhuriyetini kurtarmaktır. Muhtaç olduğun kudret, damarlarındaki asil kanda mevcuttur.
Ankara, 20 Ekim 1927
ATATÜRK'ÜN TÜRK GENÇLİĞİNE SESLENİŞİ
(Yeni Türkçe)
Ey Türk Gençliği!
Birinci ödevin; Türk bağımsızlığını, Türk Cumhuriyetini, sonsuzluğa değin korumak ve savunmaktır.
Varlığının ve geleceğinin biricik temeli budur. Bu temel, senin en değerli güven kaynağıdır. Gelecekte de, yurt içinde ve dışında, seni bu kaynaktan yoksun etmek isteyen kötücüller bulunacaktır. Bir gün, bağımsızlığını ve cumhuriyetini savunmak zorunda kalırsan; ödeve atılmak için, içinde bulunacağın durumun olanaklarını ve koşullarını düşünmeyeceksin! Bu olanaklar ve koşullar çok elverişsiz olabilir. Bağımsızlığına ve cumhuriyetine kıymak isteyecek düşmanlar, bütün dünyada benzeri görülmedik bir utku kazanmış olabilirler. Zorla ve aldatıcı düzenlerle sevgili yurdunun bütün kaleleri alınmış, bütün gemilikleri ele geçirilmiş, bütün orduları dağıtılmış ve yurdun her köşesine düşman girmiş olabilir. Bütün bu koşullardan daha acıklı ve korkunç olmak üzere, yurdunda, iş başında bulunanlar, aymazlık ve sapkınlık içinde olabilirler. Üstelik, hainlik de yapabilirler. Daha kötüsü, iş başında bulunan kişiler, kendi çıkarlarını, yurduna girmiş olan düşmanların siyasal erekleriyle birleştirebilirler. Ulus, yoksulluk ve sıkıntı içinde ezgin ve bitkin düşmüş olabilir.
Ey Türk geleceğinin gençliği!
İşte, bu ortam ve koşullar içinde bile ödevin, Türk bağımsızlığını ve Cumhuriyetini kurtarmaktır! Bunun için gereken güç, damarlarındaki soylu kanda vardır!
Söylev' den 20 Ekim 1927
https://www.ataturktoday.com/Resim/TSK/ata-65_k.jpg
15 – 20 Ekim 1927
Gazi Mustafa Kemal, Büyük Nutkuna başlarken...
https://www.ataturktoday.com/AtaturkGunlugu/EkimOctober/20_files/image002.jpg
20 Ekim 1927
Büyük Nutku’nu okuduktan sonra meclisten çıkarken
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto2/20Ekim1927.jpg
Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal, CHP İkinci Büyük Kongresinde
Büyük Nutku'nu bitirdikten sonra TBMM'den ayrılırken
(20 Ekim 1927)
1938 - Komayı atlatan Atatürk'ün, tamamen kendine gelişi ve durumunun düzelmeye başlaması.
Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği'nin, Atatürk'ün sağlığı ile ilgili bildirisi: "Umumî durum iyiliğe gitmekte olup, sinirsel belirtiler tamamen geçmiştir."
1936 - Atatürk'ün, Çankaya'da Afganistan Savunma Bakanı Mareşal Mahmut Han'ı kabulü.
1935 - Türkiye'de İkinci Nüfus Sayımı yapıldı. Sonuçlara göre Türkiye'nin nüfusu; 8 milyon 221 bin 248'i kadın, 7 milyon 936 bin 770'i erkek olmak üzere toplam 16 milyon 158 bin 018 kişi olarak belirlendi.
Atatürk'ün, akşamüzeri otomobille Gazi Orman Çiftliği'ne gidişi, dönüşte ismet İnönü'nün köşküne uğraması, bir süre dinlendikten sonra akşam Çankaya'ya gelişi.
1932 - Atatürk'ün, akşamüzeri otomobille Şişli ve Beyazıt taraflarında bir gezinti yapması.
1927 - Atatürk'ün, Cumhuriyet Halk Partisi II. Büyük Kongresi'nde okuduğu söylevini bitirişi: "...Bugün ulaştığımız netice, asırlardan beri çekilen millî felâketlerin doğurduğu uyanıklığın ve bu aziz vatanın her köşesini sulayan kanların karşılığıdır. Bu neticeyi Türk Türk gençliğine emanet ediyorum. Ey Türk Gençliği! Birinci vazifen, Türk bağımsızlığını, Türk Cumhuriyeti'ni sonsuza dek savunmaktır. ...Muhtaç olduğun kudret damarlarındaki asil kanda mevcuttur!"
1925 - Atatürk'ün, akşam saat 20.00'de trenle Konya'dan Afyon'a hareketi.
1923 - Atatürk'ün, -şehit yetimlerine yardım olmak üzere para gönderen- "New York Türk Yardımlaşma Cemiyeti"ne teşekkür telgrafı. [Kocatürk]
1921 - Sovyetler Birliği Dışişleri Bakanı Çiçerin, Yunan ordusunun Anadolu'da yapmış olduğu zulme karşı çıkarak protestoda bulundu.
Türkiye ile Fransa arasında Ankara'da yapılan barış (Franklin-Bouillon Antlaşması).
Ankara hükümeti ile Fransa arasında bir süredir devam eden toplantılar sonuçlandı.
Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükümeti ile Fransa Hükümeti arasında "Ankara Antlaşması"nın imzalanması. Fransa adına Franklin Bouillon'un sürdürdüğü görüşmeler sonrasında Fransa işgal ettiği Anadolu topraklarından çekildi.
İmzalanan antlaşma ile Ankara hükümeti ilk kez Batılı bir ülke tarafından tanınmış oldu.
1921 - French-Turkish Accord signed in Ankara; French to withdraw from southern Turkey.
Franklin-Bouillon Treaty of Ankara is signed between France and Turkish national forces of the Grand National Assembly (
Franklin-Bouillon Treaty of Ankara
Jews had left Turkey as long before as 1921, in the company of the French army that evacuated the country as the result of the Franklin-Bouillon Treaty of Ankara, by which France abandoned its effort to occupy Southeastern Turkey in alliance with Britain against the Turkish War of National Liberation (1918-1923), and began to help the Turks drive the British, Greek and Armenian invaders out of the country. Turkish Jews left Turkey at that time not because they opposed Turkish resistance to the Allied occupation-most Turkish jews supported Turkish integrity, as they had supported Ottoman integrity against the Christian nationalist revolts that had taken place during the 19th century and World War I. They left, rather, because they were afraid that despite the French withdrawal, the Turks would be unable to win the war against both the British and Greek invaders and that as aresult, most of western Turkey would be occupied Greece (which had a long history of persecuting and massacring Jews--in 1917 the Greeks had burned down the Jewish quarter of Jewish Salonica).
Kaynak: Prof. Stanford J. Shaw sefarad.org/publication
1919 - Amasya Mülakatı.
Atatürk'ün, Amasya'da, beraberinde Rauf (Orbay) ve Bekir Sami (Kunduh) Beyler olmak üzere İstanbul hükümetinin Bahriye Nazırı Salih Paşa ile görüşmelere başlaması (Amasya Mülakatı).
General Milne'in raporu: "...Millî liderler silâhlı mukavemete iyiden iyiye kendilerini kaptırmışlardır... Mustafa Kemal'in başkanlığındaki millî bir parti, çetin bir cevize benzer!"
Sivas Valisi Reşit Paşa'nın, Şeyh Recep olayı hakkında Amasya'da bulunan Atatürk'e telgrafı.
İkinci Bozkır Ayaklanması.
1916 - Allied offensive on the Salonika Front.

[TEP]

21 EKIM - OCTOBER 21
Tarihte Bugün - Today in History
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto2/Ekim1924.jpg
Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal, Erzurum'da komutanlar ve subaylar ile birlikte
(Ekim 1924)
1938 - Atatürk'ün, saat 11.10'da Başbakan Celâl Bayar'ı kabulü ve 6 dakika görüşmesi.
Atatürk'ün sağlığı hakkında yayımlanan iki bildiride "geceyi ve gündüzü rahat geçirdikleri ve umumî durumda iyiliğin devam ettiği"nin bildirilmesi.
1937 - Atatürk'ün, Çankaya'da Başbakan Vekili Celâl Bayar ve Dışişleri Bakanı Tevfik Rüştü Aras'ı kabulü.
1936 - Atatürk'ün, Genelkurmay Başkanlığı'nı ziyareti ve doğu seyahatinden dönmüş olan Fevzi Çakmak'la iki saat kadar görüşmesi.
1935 - Gençliğin, Atatürk'e suikast girişimini lanetleme amacıyla İstanbul Üniversitesi'nde büyük mitingi (Çerkeş Ethem ve kardeşi Resifin hazırlattığı düşünülen bu suikast girişimi elebaşlarından 5 kişi, Suriye sınırından yurda girmiş ve biri güvenlik kuvvetleri tarafından yakalanmıştı. Bu olayın meydana çıkışı memlekette büyük üzüntüye sebep olmuş, bu arada birçok şehirlerde suikastı lanetleme mitingleri düzenlenmiştir).
Atatürk'ün, suikast girişimini lanetleyen kurum ve fertlere teşekkürü: "Büyük milletimin bana karşı gösterdiği derin ilgi ve sevgiden kıvanç duydum!"[Kocatürk]
1933 - Atatürk'ün, Çankaya'da Macar Başbakanı Gömböş ve Dışişleri Bakanı M. De Kanya'yı kabulü.
1932 - Atatürk'ün, akşamüzeri otomobille Topkapı, Bakırköy, Yedikule yoluyla Beyoğlu'ndan Şişli'ye gelişi, Tünel, Tophane yoluyla Dolmabahçe Sarayı'na dönüşü.
1931 - Kıbrıslı Rumlar, Enosis için ayaklandı. İngilizler çok sert önlemler alarak ayaklanmayı bastırdı.
1928 - Atatürk'ün, Çankaya'da İran Elçisi Furugi Muhammed Ali'nin güven mektubunu kabulü.
1926 - Atatürk'ün, Çankaya'da, Polonya Elçisi Wierusz Kowalski'nin güven mektubu kabulü ve Elçi'nin söylevine cevap konuşması.
1925 - Atatürk'ün, trenle Konya'dan Afyon'a gelişi ve Belediye Dairesi'nde şerefine verilen ziyafette konuşması: "...Ben vazifemin bitmediğini, yüklendiğim sorumluluğun da yüksek ve çetin olduğunu idrak ediyorum. Arkadaşlar! Bu vazife bitmeyecektir, ben toprak olduktan sonra da devam edecektir. Ben ise, sevine sevine bütün varlığımı bu kutsal vazifeme hasredeceğim ve onun yüksek sorumluluğunu yüklenmekle mesut olacağım. Vazifeye başarı ile devam edeceğim. Çünkü büyük milletimizin kalp ve vicdanında, bana karşı sarsılmaz bir güven ve itimat taşımakta olduğunu görüyorum. Bu benim için büyük kuvvettir, büyük yetkidir!"
Atatürk'ün, öğleden sonra trenle Afyon'dan Ankara'ya hareketi.
1924 - Atatürk'ün, İstanbul'da Fransız Hastanesi'nde tedavi görmekte olan büyük Türk düşünürü Ziya Gökalp'e telgrafı: "Rahatsızlığınızdan çok üzüntü ile haberdar oldum. İyileştiğiniz haberi bütün memleketçe beklenmektedir. Süratle iyileşmeniz için Avrupa'da tedavinize ihtiyaç varsa gereken her şeyin yapılmasını üzerime alıyorum."
Atatürk'ün, Fransa ile Türkiye arasında gerçekleştirilecek hava ulaşımı hakkında Fransa Cumhurbaşkanı Doumergue'e cevap mektubu: "...Memleketlerimizi birbirine bağlayan ilişkilerin daha fazla kuvvetlenmesini görmek hususunda en samimî temennilerimi arz ederim." [Kocatürk]
1923 - Atatürk'ün, "Subay ve askerî memurların maaş ve fevkalâde ödenekleri hakkındaki Kanun" nedeniyle Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde konuşması: "...Memleketimiz ve milletimiz her ne vakit felâketlere maruz kaldıysa, hiç şüphesiz ki bütün vatan evlâdı, memleket evlâdı, en büyük fedakârlığa katlanmaktan çekinmemiştir. Yalnız, bütün bu memleket evlâdını, vatanın müdafaası için ölüme sevk etmek sorumluluğunu üzerine alan ve aynı zamanda onların ilerisinde göğsünü düşman kurşunlarına geren subaylardır, komutanlardır."[Kocatürk]
1922 - Refet Paşa, 100 jandarmayla İstanbul'a geldi.
1921 - İşgal edilen Türk toprakları üzerinde başarı kazanamayacağını anlayan Fransız hükümeti, TBMM ile Ankara Antlaşması'nı imzaladı. Fransa adına Franklin Bouillon'un sürdürdüğü görüşmeler sonrasında Fransa işgal ettiği bölgelerden çekildi.
1920 - Damat Ferit Paşa istifa etti.
Tevfik Paşa Osmanlı sadrazamı oldu. Tevfik Paşa'nın kabine kurması.
(Tevfik Paşa başkanlığında İstanbul'da son Osmanlı Hükümeti kuruldu).
Damat Ferit'in istifasıyla boşalan sadaret mevkiine dördüncü kez Tevfik Paşa getirildi.
Damat Ferit Paşa'nın istifası üzerine Tevfik Paşa'nın kabine kuruşu (bu kabine, son Osmanlı kabinesi olup 4 Kasım 1922 tarihinde istifa etmiştir).
1919 - Mustafa Kemal'in, İstanbul'dan gelen Bahriye Nazırı Salih Paşa ile Amasya'da görüşmesi (Amasya Mülakatı).
Atatürk'ün, Ermeni Patriği Vekili Zaven Efendi'nin Neologos gazetesinde "Ermeni ailelerinin göçe başladıklarını söyleyen ve millî hareketi bir azınlık aleyhtarlığı şeklinde gösteren" mektubu üzerine Amasya'dan basına gönderdiği cevabın gazetelerde yayımlanması: "Patrik Vekili Zaven Efendi'nin Neologos gazetesinde ne amaçla yayımladığı bizce bilinen mektubun içeriğine gereğinden fazla önem vermeyi lüzumsuz görürüz." [Kocatürk]
Atatürk'ün, millî örgüte hizmetleri ve halkı aydınlatmadaki yardımları nedeniyle Eskişehir Mutasarrıfı Sabri Bey'e teşekkür telgrafı.
1916 - Allied offensive on the Salonika Front.
1915 - Atatürk'ün, Anafartalar Grubu Karargâhı'nda Esat Essefit Efendi başkanlığında Suriye edebî heyetini kabulü, heyet üyelerinin daha sonra cepheleri dolaşması.
1911 - Atatürk'ün, İstanbul'dan İskenderiye'ye gelişi. [Kocatürk]

[TEP]

22 EKIM - OCTOBER 22
Tarihte Bugün - Today in History

https://www.ataturktoday.com/AtaturkGunlugu/EkimOctober/22_files/image002.jpg
22 Ekim 1932
T.B.M.M. Başkanı Kazım Özalp'la Dolmabahçe Sarayı'ndan ayrılırken
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto2/22Ekim1929.jpg

22 Ekim 1929
Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal,
İş Bankasının Ankara'daki Genel Merkez binasında
1938 - Atatürk'ün, Genel Sekreteri Hasan Rıza Soyak'a söyledikleri: "Gel bakalım, ne dersin; biz gittik, geldik! Bu doktorlar insana âdeta can veriyorlar!"
Atatürk'ün, küçük Ülkü'ye kabulü ve 10 dakika görüşmesi.
Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği'nin, Atatürk'ün sağlığı hakkında bildirisi: "...Doktarların saat 20.00'de verdiği rapora göre hastalık normal seyrine dönmüştür. Günlük bildiri yayımlamaya gerek kalmamıştır."
1937 - Dersim bölgesinde 21 Mart gecesi başlayan ayaklanma bastırıldı. Dört yıl için çıkarılan Tunceli'nin İdaresi Hakkında Kanun, çeşitli eklerle 1947'ye kadar sürdü.
1935 - Atatürk'ün, öğleden sonra Türk Dil Kurumu'na gelişi, oradan da Gazi Orman Çiftliği'ne giderek akşam Çankaya'ya dönüşü.
Ankara'da, Hâkimiyet-i Milliye Meydanı'nda 50.000 kişinin iştirakiyle Atatürk'e suikast girişiminin lanetlenmesi.
1932 - Atatürk'ün, İstanbul'dan Ertuğrul yatı ile Derince'ye gelişi, buradan trenle Ankara'ya hareketi.
1929 - Atatürk'ün, Ankara'da Türkiye İş Bankası'nı ziyareti ve binayı gezişi.
1926 - Doğu vilayetlerinde sıkıyönetim l yıl daha uzatıldı.
1925 - Atatürk'ün, trenle Ankara'ya dönüşü.
1924 - Ziya Gökalp'ın yakın dostlarından Profesör Halim Sabit ve Doktor M. Zekeriya Beylerin -müşterek imza ile- Atatürk'e telgrafı: "Ölüm yatağında bulunan Ziya Gökalp Bey'e yüksek telgraflarınızı okuduk. Çok duygulandı, içinde minnet okunan ve günlerden beri gülmeyen gözlerinde bir minnet şulesi parıldadı. Bize aynen şu cümleleri yazdırdı: Teşekkürlerimi yazınız. Ölürken, beni hatırladığı için minnettarım. Gazi Paşa ve Lâtife Hanım'a ithaf ederek yazdığım Türk Medeniyeti Tarihi eserimi bastıramadan ölüyorum. Çocuklarıma babalık vazifemi yapamadım. Onları milletime ve Halaskarımıza bırakıyorum' dedi ve sözünü bitiremedi. O dakikadan beri muntazam söz söyleyemediği için son vasiyeti hükmünde olan bu ifadesini, hakkında gösterilen samimî alâkadan cesaret alarak Halaskarımıza arzıvicdan borcu bildik." [Kocatürk]
1922 - Refet Paşa ile Müttefik generalleri arasında Doğu Trakya'nın teslim edilmesine ilişkin protokol imzalandı.
1920 - Atatürk'ün, Çiçerin'in 2 Temmuz 1920 tarihli mektubuna cevabı.
1919 - Amasya Protokolü'nün imzalanması. (Amasya Mülâkatı)
Amasya'da, Mustafa Kemal Paşa ile İstanbul Hükümeti'nin Bahriye Nazırı Salih Paşa arasında Amasya Protokolü imzalandı.Amasya Mülâkatı
20 Ekim 1919'da başlayan Amasya görüşmeleri (Amasya Mülâkatı)'nin sona ermesi ve 5 adet protokol düzenlenerek Atatürk ve Salih Paşa tarafından imzalanması.
Amasya Protokolü, İstanbul Hükümeti ile Heyet-i Temsiliye arasında 22 Ekim'de yapılan protokol.
Mustafa Kemal Paşa, Rauf ve Bekir Sami Beylerle birlikte 18 Ekim'de Amasya'ya gelerek Salih Paşa ile 20 Ekim'de görüşmelere başladılar ve Sivas Kongresi'nce kabul edilen esaslar üzerinde görüşmeler başladı. Sivas Kongresi'nce kabul edilmiş bulunan esaslar üzerinde görüşmeler 22 Ekim'e kadar sürdü ve taraflar şu esaslar üzerinde anlaştılar :
1- Türk illerinin düşmana şu veya bu suretle terk olunmaması, hiçbir himaye ve manda kabul edilmemesi, Türk vatanının bütünlüğünün ve bağımsızlığının korunması
2- Müslüman olmayan topluluklara Türk memleketlerinin siyasi egemenlik ve sosyal dengesini bozacak biçimde ayrıcalıklar verilmemesi
3- Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti'nin hukuki bir kurul olmak üzere İstanbul Hükümeti tarafından tanınması
4- İtilaf Devletleri ile Osmanlı Devleti arasında barışın kurulması için toplanacak konferansa Heyet-i Temsiliye tarafından da uygun görülen kimselerin gönderilmesi
5- Osmanlı Meclis-i Mebusan'nın İstanbul'da toplanmasının güvenlik bakımından uygun olmadığı Son madde, yani meclisin İstanbul dışında toplanacağı hükmü, anayasaya aykırı olacağı gerekçesiyle İstanbul Hükümeti tarafından doğrudan kabul edilmedi. Mustafa Kemal Paşa da ısrar etmedi.
Amasya'da varılan anlaşma ile İstanbul Hükümeti Temsil Heyeti'ni resmen tanımış oluyordu.

Amasya Anlaşması
Mustafa Kemal Paşa ile Osmanlı Bahriye Nazın Salih Paşa arasında Amasya'da yapılan anlaşma (mülakat, görüşme). 4 gün süren bu anlaşmaya göre Osmanlı Hükümeti ile Millî Teşkilât arasında uyuşulduğuna, milletvekili seçiminin serbestçe yapılmasına, hükümetin leh ve aleyhinde bir şey yazılmamasına, Mebuslar Meclisince de kabul edilmek şartı ile Sivas Kongresi kararlarının uygun görünmesine, Mebusan Meclisinin emniyette olmayan İstanbul'da toplanmamasına karar verildi. Fakat son madde sonradan red edildi. İzmir, mitingler, zararlı cemiyetler ve yayınlar hakkında da gizli kararlar alındı.
1916 - Allied offensive on the Salonika Front.

[TEP]

23 EKIM - OCTOBER 23
Tarihte Bugün - Today in History
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto2/Ekim1924.jpg
Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal, Erzurum'da komutanlar ve subaylar ile birlikte
(Ekim 1924)
1935 - İstanbul'da, Atatürk'e suikast girişimini lanetleme mitingleri.
Atatürk'ün, Çankaya'da Yugoslavya Elçisi Branko Lazarevitch'in güven mektubunu kabulü.
1934 - Atatürk'ün, Çankaya'da Sovyet Büyükelçisi Karahan'ın güven mektubunu kabulü.
Atatürk'ün, İstanbul Üniversitesi'ne imzalı fotoğrafını armağan edişi.
1932 - Atatürk'ün, İstanbul'dan Ankara'ya gelişi.
1923 - Büyük Millet Meclisi'nin ikinci başkanlığını yapan Ali Fuat Bey'in (Cebesoy) istifa etti.
Halk Fırkası’nın kuruluş dilekçesi İçişleri Bakanlığı’na verildi; Daha önce tüzüğü kabul edilen Halk Fırkası'nın resmen kurulması için Dahiliye Vekâleti'ne dilekçe verildi.
Halk Partisi'nin kuruluş dilekçesinin, Genel Başkan Gazi Mustafa Kemal ve Genel Sekreter Recep (Peker) imzalarıyla İçişleri Bakanlığı'na verilişi.
Atatürk'ün, Lâtife Hanımla beraber Ankara Türkocağı'nda açılan resim sergisini ziyareti ve bazı tabloları satın almaları.
1921 - Malta'da tutuklu olan Türkler ile Ankara'nın esir aldığı İngilizlerin karşılıklı olarak serbest bırakılmasının öngören anlaşma imzalandı.
İstanbul'da Ankara Hükümetinin siyasi temsilcisi Hamit Bey ile, İngilizler arasında Anadolu'daki İngiliz esirleriyle Malta'daki Türk esirlerinin değiştirilmesi hakkında anlaşma imzalanması.
1919 - Ruşen Eşref (Ünaydın) Beyin Tasvir-i Efkâr gazetesinde "Mustafa Kemal Paşa ve Rauf Bey'le mülakat" adlı üç sa*yı süren yazı dizisinin başlaması.
1918 - İngilizlerin, yerli Arap kuvvetleriyle beraber Halep güneyinden taarruza başlamaları. (Bu taarruzlar üzerine Atatürk'ün emri ile Halep'te ve güneyinde bulunan kuvvetler Halep'in kuzeyine alınarak burada cephe oluşturuldu). [Kocatürk]
1917 - Fransızlar'ın Malmaison zaferi.
İtalyanlar'ın Caporetto'da bozguna uğraması.
1916 - Allied offensive on the Salonika Front.
1911 - Atatürk'ün, İskenderiye'den Trablusgarp'a hareketi. (Atatürk, yolda hastalanması üzerine tekrar İskenderiye'ye dönerek 15 gün kadar hastanede tedavi gördükten sonra 29 Kasım 1911 günü yeniden Trablusgarp'a hareket etmiştir. 15 Ekim 1911'de İstanbul'dan beraber hareket ettiği arkadaşları ise yollarına devam etmişlerdir).
[Kocatürk]
1906 (Ekim ) - Mustafa Kemal'in bazı arkadaşlarıyla birlikte Şam'da gizli "Vatan ve Hürriyet" cemiyetini kurması.

[TEP]

24 EKIM - OCTOBER 24
Tarihte Bugün - Today in History

https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto2/24Ekim1929.jpg
Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal,
Hâkimiyet-i Millîye Matbaasının yeni makinelerini incelerken
(24 Ekim 1929)
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto3/r82.jpg
Edirne İlkokulu öğretmenleri ve öğrencileri ile birlikte (24 Aralık 1930)

Visiting Edirne Primary School teachers and studdents (December 24 1930)
1945 - Türkiye 1945 yılında Birleşmiş Milletler’in kurucu üyeleri arasında yer almıştır.
1945 - Turkey, as one of the 51 founding members of the United Nations, becomes a member of the United Nations.
1937 - Atatürk'ün, Çankaya'da İran Dışişleri Bakanı Samiî'yi kabulü.
1935 - I. Belediyeler Kongresi başladı.
Atatürk'ün, öğleden sonra Çankaya'da Başbakan İsmet İnönü ve İçişleri Bakanı Şükrü Kaya'yı kabulü.
1933 - Atatürk'ün, akşamüzeri Türkiye Büyük Millet Meclisi'ni ziyareti.
1929 - Atatürk'ün. Ankara'da Hâkimiyet-i Milliye gazetesi yönetim yeri ile Anadolu Ajansı'nı ziyareti.
1922 - Atatürk'ün, "United Press" muhabirine barış şartları üzerine demeci: "...Amerika, Avrupa ve bütün uygarlık dünyası bilmelidir ki, Türkiye halkı her uygar ve kabiliyetli millet gibi, kayıtsız şartsız hür ve müstakil yaşamaya kesin karar vermiştir. Bu meşru kararıbozmaya yönelik her kuvvet, Türkiye'nin ebedî düşmanı kalır!"
1920 - Milli kuvvetlerin Gediz'e girişi.Batı Cephesi'nde Türk kuvvetleri Gediz Taarruzunu gerçekleştirdi.
İngiliz, Fransız ve İtalyan Yüksek Komiserlerinin barış anlaşmasının (Sevr) onaylanması hakkında Tevfik Paşa'ya ortak notası.
1919 - Atatürk'ün, Ankara Valiliği'ne Ziya Paşa'nın atanması ne eniyle Harbiye Nazırı Cemal Paşa'ya bu atamanın durdurulmasını isteyen telgrafı.
1919 (24-25) - Atatürk'ün, Amasya'da Tasvir-i Efkâr muhabiri Ruşen Eşref (Ünaydın) Bey'e, millî hareketin karakteri hakkında demeci: "...Dünya, milletimizin hayatına ya hürmet edip onun birlik ve bağımsızlığını onaylayacaktır, ya da son topraklarımızı son insanlarımızın kanıyla suladıktan sonra bütün bir milletin ölüsü üstünde reddolunmuş istilâ hırsını tatmin etmek mecburiyetinde kalacaktır!"
1916 - Allied offensive on the Salonika Front.
1913 - 29 Eylül 1913 tarihinde sona eren Balkan Savaşı'ndan sonra Pilot Tğm. Nuri Bey, Rasıt olarak Edirne Telgraf Müfrezesinden Ütğm. Hami Bey'i de alarak 24 Ekim 1913 de Prens Celalettin ismindeki Deperdussin uçağı ile Edirne-İstanbul uçuşunu gerçekleştirdi. Edirne-Babaeski-Çorlu-Çatalca rotasını takip eden uçak 3 saat 5 dakikalık bir uçuştan sonra Yeşilköy'e indi. Bu iki subay gerçekleştirdikleri ilk uzun mesafeli uçuş nedeniyle 10 altınla mükafatlandırıldı.
1912 - 24 Ekim 1912 Tarihinde rahatsızlığına mebni Dersaadet'e hareket etmiştir.
1912 - Trablusgarp'ten ayrılması.
Atatürk'ün, Derne'den İstanbul'a hareketi (Atatürk, Derne'den ayrılışını takiben, Mısır'dan geçerek Avrupa yoluyla Romanya üzerinden İstanbul'a gelmiştir). [Kocatürk]
1912 - Mustafa Kemal leaves Cyrenaica and returns to Istanbul.
1906 (Ekim ) - Mustafa Kemal'in bazı arkadaşlarıyla birlikte Şam'da gizli "Vatan ve Hürriyet" cemiyetini kurması.

[TEP]

25 EKIM - OCTOBER 25
Tarihte Bugün - Today in History
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto2/Ekim1924.jpg
Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal, Erzurum'da komutanlar ve subaylar ile birlikte
(Ekim 1924)
1938 - Atatürk'ün, Cumhuriyet'in 15. yıldönümü nedeniyle orduya göndereceği mesajı, Genel Sekreteri Hasan Rıza Soyak'a dikte etmesi.
Atatürk'ün, küçük Ülkü ve annesini kabulü.
1937 - İsmet İnönü'nün Başbakanlıktan çekilmesi (aynı gün Celal Bayar'ın kurduğu hükümet açıklandı).
İsmet İnönü'nün Başbakanlıktan istifası ve yeni Kabine'yi Celâl Bayar'ın kuruşu.Atatürk'ün, Başbakanlıkla Celâl Bayar Kabinesi'nin ilk toplantısına başkanlık yapması.
1935 - Atatürk'ün, akşamüzeri Keçiören'e giderek kır gazinosunda bir süre dinlenmesi, dönüşte Manisa Milletvekili Hikmet Bayur'un evine uğradıktan sonra Çankaya'ya gelişi.
1932 - Atatürk'ün, Çankaya'da İtalya Elçisi Lojacone, Yugoslavya Elçisi Dr. Yankoviç ve ispanya Elçisi Juan Manuel de Aristejui'nin güven mektuplarını kabulü ve Elçilerin söylevlerine cevap konuşmaları.
1930 - Atatürk'ün, Çankaya'da İsveç Elçisi M.de Heidenstan ve Irak Elçisi Naci Şevket Bey'in güven mektuplarını kabulü ve Elçilerin söylevlerine cevap konuşmaları.
1928 - Atatürk'ün Çankaya'da Irak Elçisi Suphi Bey, Mısır Elçisi Ratip Bey ve Polonya Elçisi Kazimierz Olszovvsky'in güven mektuplarını kabulü ve Elçilerin söylevlerine cevap konuşmaları.
1924 - Türk milliyetçiliğinin önemli isimlerinden Ziya Gökalp öldü.
1922 - Lâtife Hanım'ın, İzmir'den Atatürk'e mektubu: "Mukaddes Paşam, pek mesut dakikalar yaşadım. Şimdi de derin bir teessürün altında ezilmekteyim. Burada bırakmış olduğunuz şeref, bütün ailemin saadet halesidir. Fakat yalnız bendenizin olan çok kıymetli ve ebedîbir şey daha vardır. O da canlı hatıranızdır. ...Meşguliyetiniz arasında, kalbimin en derin köşesinden fışkıran cümlelere göz atmak isterseniz mesut olacağım. Daima emirlerinizi bekler, iki ellerinizi hürmetle öperim, mukaddes Paşam." [Kocatürk]
1920 - Ali Fuat Paşa'ya (Cebesoy) bağlı birliklerle Çerkez Ethem'in komutanlık ettiği Kuva-yı Seyyare kuvvetleri Gediz'i Yunanlılardan geri aldı.
Atatürk'ün, Berlin'de bulunan Talât Paşa'ya yurt dışında yapacağı girişimlerden Ankara'nın haberdar edilmesini bildiren mektubu: "...Batı'da yapacağınız çalışma ve işlerden buraya kısım kısım bilgi verildiği takdirde karar ve eylemlerde tam ahenk meydana gelerek amaca erişmek kolaylaşır." [Kocatürk]
1919 - Manyas bölgesinde başlayan ve Susurluk - Gönen - Ulubat'ı içine alan bölgeye yayılan Birinci Anzavur Ayaklanması. (Bastırılması 30 Kasım 1919)
Atatürk'ün, Anzavur isyanı üzerine 61. Tümen Komutanı Albay Kâzım (Özalp) ve 56. Tümen Komutanı Albay Bekir Sami (Günsav) Beylere bölgelerinde fevkalâde yetkiler verildiğini bildiren bildirgesi.
Atatürk'ün, Amasya'da Le Temps gazetesi muhabirine Kuva-yi Milliye hakkında demeci: "...Milli örgütün her husustaki görüş noktalarını, Sivas Kongresi'nde tespit olunup Eylül 1919 tarihinde yayımlanan bildirge tamamen kapsamaktadır."
Konya'ya gelerek göreve başlayan 12. Kolordu Komutanı Albay Fahrettin (Altay) Bey'in, Atatürk'e bağlılık telgrafı.
1918 - Halep'te, İngilizler ve Araplarla Atatürk yönetimindeki kuvvetler arasında şiddetli sokak muharebeleri olması ve düşmanın püskürtülmesi.
7. Ordu birliklerinin, Halep'in 5 km kuzeyine alınması ve 7. Ordu Karargâhı'nın Halep'ten Katma'ya nakli.
1916 - Allied offensive on the Salonika Front.
1915 - Atatürk'ün, 8. Tümen Karargâhı ile 15. Kolordu Karargâhı'nı ziyareti, daha sonra Anafartalar Grubu Karargâhı'na dönüşü.
1906 (Ekim) - Mustafa Kemal'in bazı arkadaşlarıyla birlikte Şam'da gizli "Vatan ve Hürriyet" cemiyetini kurması.

[TEP]

26 EKIM - OCTOBER 26
Tarihte Bugün - Today in History
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto2/Ekim1924.jpg
Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal, Erzurum'da komutanlar ve subaylar ile birlikte
(Ekim 1924)
1938 - Atatürk'ün, kız kardeşi Makbule (Atadan), Afet (İnan) ve Sabiha Gökçen'i beraber kabulü.
1936 - Atatürk'ün, akşamüzeri İsmet İnönü'nün köşküne gidişi, daha sonra otomobille Gazi Orman Çiftliği'ne kadar bir gezinti yaparak Çankaya'ya dönüşü.
1933 - TBMM'de Cumhuriyet'in 10. Yılı münasebetiyle hazırlanan Genel Af Kanunu kabul edildi. Bu afla TCK'nun değişik maddelerinde hüküm giymiş gazeteci ve siyasetçinin yamsıra İstiklal Mahkemeleri'nde yargılanarak, hüküm giymiş sanıklar da affedildi.
1930 - Yunanistan başbakanı Elefterios Venizelos resmi bir ziyaret için Türkiye'ye geldi.
1924 - Atatürk'ün, Ziya Gökalp'ınölümü üzerine eşi Vecihe Hanım'a başsağlığı telgrafı: "Muhterem eşiniz Ziya Gökalp Bey'in bütün Türk âlemi için pek elim bir kayıp teşkil eden ölümü sebebiyle başsağlığı dileklerimi ve Türk milletinin samimî kalbî teessürlerini sunar ve Türk milleti ve hükümetinin büyük düşünürün ailesi hakkında müşfik hislerini temin ederim efendim."
Lâtife Hanım'ın, Ziya Gökalp'm ölümü üzerine -Lâtife Gazi M. Kemal imzasıyla- eşi Vecihe Hanım'a başsağlığı telgrafı: "Türkiye'nin ilim âlemi için çok kıymetli bir uzuv olan muhterem eşiniz Ziya Gökalp Bey'in kaybı nedeniyle üzüntü ve başsağlığı dileklerimi arz ederim, efendim."
Ziya Gökalp'm eşi Vecihe Hanım'ın, Atatürk'ün gönderdiği başsağlığı telgrafına cevabı: "...Hayatını millete adayan ve bu sebeple onun kurtarıcısı olan zât-ı devletlerine dünyada en ziyade hürmet ve sevgi beslediğini bildiğim merhum eşimin elim kaybı karşısında büyük Türk milletinin ve onun kurtarıcısı Gazimizin gösterdiği üzüntü, bu matemli günlerimizde üzgün kalplerimize teselli veren en büyük kuvvet olmuştur."
Ziya Gökalp'm eşi Vecihe Hanım'ın, Lâtife Hanım'ın gönderdiği başsağlığı telgrafına cevabı: "Eşimin kaybı nedeniyle nihayetsiz acımıza iştirak ettiğinizi bildiren başsağlığı telgrafınız, bizi çok derinden duygulandırmış ve minnettar etmiştir. Teşekkürlerimi arz ederim, efendim." [Kocatürk]
Kazım Karabekir Paşa, Birinci Ordu Müfettişliğinden ayrıldı; artık milletvekili olarak çalışacağını bildirdi.
1923 - Atatürk'ün başkanlığında, Çankaya'da Vekiller Heyeti'nin toplanması ve Atatürk'ün teklifi üzerine Fethi (Okyar) Bey Kabinesi'nin istifa kararı alması.
1922 - İsmet Paşa'nın Hariciye vekilliğine seçilmesi.
İsmet İnönü, Lozan Konferansı öncesinde Dışişleri Bakanlığı görevine getirildi.
Yusuf Kemal Bey'den (Tengirşenk) boşalan Hariciye Vekilliğine İsmet Paşa (İnönü) seçildi.
Atatürk'ün, Profesörler Kurulu'nun 19 Eylül 1922 tarihli kararı gereğince, kendisine "fahrî profesörlük" unvanı verilmesi münasebetiyle İstanbul Darülfünunu Edebiyat Fakültesi'ne teşekkür telgrafı: "...Eminim ki, millî bağımsızlığımızı ilim sahasında fakülteniz tamamlayacaktır! Bu şerefli gelişmenin gerçekleşmesini üzerine alan kurulunuz arasında bulunmak bence iftihar sebebidir."
Lâtife Hanım'ın İzmir'den Başyaver Salih (Bozok) Bey'e mektubu: "...Sizden çok rica ederim, ekli mektubu Paşa Hazretleri'ne takdim edin. ...Acaba kendilerinden bugünlerde İzmir'i ziyaret edip etmeyeceklerini sorabilir misiniz? Paşa Hazretleri'ni herkesten evvel karşılamak istiyorum. Herkesten önce, 'Paşam, hoş geldiniz!' demek, acaba o günü görmek nasip olacak mıdır?" [Kocatürk]
1919 (26-27) - Atatürk'ün 13. Kolordu'ya direktifi: "Urfa, Maraş ve Antep'in İngilizler tarafından Fransızlara devredileceği Avrupa basınının yayınlarından anlaşılıyor. ...Urfa, Maraş ve Antep'i Fransızlara işgal ettirmemek ve işgal etseler bile, onları, orada barındırmamak için her tedbire hemen başvurmak gerekmektedir."
Bayburt'un Hart kasabasında, Şeyh Eşref ayaklanması başladı (26 Ekim – 24 Aralık 1919).
(Bastırılması 25 Aralık 1919)
1918 - İngilizlerin, Halep'e girişi.
Atatürk, Halep'in kuzeyindeki işgalcilerin taarruzunu durdurdu.
Mustafa Kemal'in komuta ettiği VII. Ordu Birlikleri tarafından düşman taarruzunun Halep'in kuzeyinde bugünkü sınırlarımız üzerinde durdurulması.
Atatürk komutasındaki 7. Ordu birliklerinin, 23 Ekim 1918 gününden beri süren İngiliz taarruzlarını Halep'in kuzeyinde durdurması ve düşmanın bu hattı geçmesine imkân verilmemesi (Birliklerimiz İskenderun-Belen-Diricemal-Tellürrifat çizgisinden oluşan ve 28 Ekim 1918'de Antakya'yı da içine alan bu hattı 30 Ekim 1918 Mondros Ateşkes Antlaşması'na kadar korumuşlardır. Bu sebepledir ki Misak-ı Millî'de bu hat, güney sınırımız olarak kabul edilmiştir.
Atatürk Katma'da (Atatürk, 30 Ekim 1918 akşamına kadar 7. Ordu Karargâhı'nın nakledildiği bu ilçede kalmıştır).
1918 - Mustafa Kemal checks British advance at Katma, north of Aleppo.
1916 - Allied offensive on the Salonika Front.
1915 - Atatürk'ün, Başkomutanlık Vekâleti'nce 9.,11. ve 12. Tümenlerin birleşmesinden oluşacak 16. Kolordu komutanlığı'na atanması ve Kolordu Komutanı yetkisiyle "Anafartalar Grubu"nu yönetmekle görevlendirilmesi.

[TEP]

27 EKIM - OCTOBER 27
Tarihte Bugün - Today in History
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto2/Ekim1924.jpg
Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal, Erzurum'da komutanlar ve subaylar ile birlikte
(Ekim 1924)
1938 - Atatürk'ün, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde adına okunacak 1 Kasım söylevi üzerinde Başbakan Celâl Bayar'la 40 dakika görüşüp metin üzerinde düzeltme ve ilâveler yapması.
1936 - Atatürk'ün, akşamüzeri kız kardeşi Makbule Hanım'ın köşküne gidişi, akşam yemeğini burada yedikten sonra geç saatlerde Çankaya Köşkü'ne dönüşü.
1934 - Cumhuriyet gazetesi hükümetin kararıyla 12 gün kapatıldı.
1933 - Milli Eğitim Bakanlığı'na Hikmet Bayur atandı.
Atatürk'ün, Çankaya'da Ankara'ya gelen General Voroşilof başkanlığındaki Sovyet Heyeti'ni kabulü.
1932 - Atatürk'ün, Çankaya'da İran Dışişleri Bakanı Furugî Han'ı kabulü.
1931 - Atatürk'ün, Ankara'da Sovyet Hariciye Komiseri Litvinof'u kabulü.
1930 - Yunan Başbakanı Venizelos, Ankara'da Atatürk'ü ziyaret etti.
Atatürk'ün, Ankara'ya gelen Yunanistan Başbakanı Venizelos ve Dışişleri Bakanı Mihalakopulos'u kabulü, görüşmesi ve bir sözü: "Üzücü mazi, ebediyen kapanacaktır. Artık aramızda harp olmayacaktır."
1927 - Atatürk'ün, Basın Cemiyeti Başkanı Hakkı Tarık (Us) Bey'in Büyük Söylev nedeniyle telgrafına cevabı: "Hitabe'nin, gençliğimizin ve büyük milletimizin ruhunda uyandırdığı temiz yankıları dinlemekle pek mutluyum!"
1923 - Atatürk'ün başkanlığında, Halk Partisi Meclis Grubu'nun toplanması ve Fethi Bey'in Gruba, icra Vekilleri Heyeti'nin istifasını bildirmesi.
İcra Vekilleri Heyeti'nin (Bakanlar Kurulu) toplantısında, daha önce Dahiliye Vekiliği'nden istifa eden Fethi Bey'in İcra Vekilleri Heyeti Reisliği'nden (başbakanlık) de ayrılmasının kararlaştırılması sonunda, Fethi Bey bu görevden istifa etti.
1922 - Yusuf Kemal Bey'den (Tengirşenk) boşalan Hariciye Vekilliğine İsmet Paşa (İnönü) seçildi.
Müttefikler Ankara ve İstanbul hükümetlerine Lozan'da konferans toplanması çağrısı yaptı.
İtilaf Devletleri'nin TBMM Hükümetine, Lozan'da 13 Kasım 1922'de toplanacak barış konferansına temsilci gönderilmesi çağrısı (Aynı çağrı İstanbul Hükümeti'ne de yapmıştır.)
Gazi Mustafa Kemal, Bursa'da öğretmenlere yönelik bir konuşma yaptı.
Atatürk'ün, Bursa Şark sinemasında akşam yapılan toplantıda, İstanbul ve Bursa öğretmenlerine hitabı: "...Milletimizin siyasî, sosyal hayatında, milletimizin fikrî eğitiminde de rehberimiz ilim ve fen olacaktır."
1920 - Yunanlıların Bursa cephesinden ilerlemeye başlaması. Yenişehir ve İnegöl'ü işgal etmeleri.
Gediz'e giren milli kuvvetlerin, Yunanlılara taarruzu ile başlayan "Hamidiye Hanı Muharebesi" ve Türk birliklerinin geri çekilmesi.
Doğu cephesinde milli kuvvetlerin Kars üzerine harekata başlaması.
T.B.M.M., bundan böyle İstanbul Meclisinden başka milletvekili kabul edilmemesine karar verdi.
Atatürk'ün, Taşkent'te bulunan Cemal Paşa'nın 11 Haziran ve 2 Temmuz 1920 tarihli iki mektubuna cevabı.
Karakol Cemiyeti adlı direniş örgütü kuruldu.
Mütareke döneminin ilk gizli direniş grubu, İstanbul'da kurulan Karakol Cemiyeti'dir. 1918 Ekim sonları veya Kasım başlarında Talat Paşa'nın direktifi ile kurulan Cemiyet'in kurucuları arasında, Kurmay Albay Kara Vasıf, Emekli Yüzbaşı Baha Said, Albay Galatalı Şevket ve Yenibahçeli Şükrü Bey'ler gibi İttihadçı şahıslar bulunmakta idi. Kısa zamanda örgütlenme çalışmalarını tamamlayan Karakol Cemiyet'in Millî Mücadele'yi yaptığı en büyük hizmet, İstanbul'dan Anadolu'ya silah ve cephane ile subayların kaçırılmasını sağlaması, İngiliz Muhibleri Cemiyeti gibi kuruluşların planlarına ve faaliyetlerini Mustafa Kemal Paşa'ya haber vermesi olmuştur. Karakol Cemiyeti'nin davamı olan Zabıtân Grubu, 27 Ekim 1920 tarihinde yeniden yapılandırılmıştır.
Kaynak: mit.gov.tr/tarihce
1919 - Atatürk'ün, sabah Amasya'dan hareketle akşama doğru Tokat'a gelişi.
1919 (27-28) - Harbiye Nazırı Cemal Paşa'nın, Atatürk'e "Meclis'in İstanbul dışında toplanmasının tehlikeli göründüğünü" bildiren telgrafı: "Meclisi Mebusan'ın İstanbul dışında toplanması imkansız ve devlet ve memleket için büyük mahzurları davet etmiş olacağından bugünkü hükümet görüşünde sabittir."
1918 - Halep, İngilizler tarafından işgal edildi.
1916 - Allied offensive on the Salonika Front.
1915 - A French army lands in Salonika and, with the help of British and Italian troops, sets up a Balkan Front.
1913 - Mustafa Kemal, Sofya Ataşemiliterliği görevine atandı.

Bu tarihte Fethi [Okyar] Bey, Sofya'da elçi olarak bulunuyordu.
1913 - Mustafa Kemal is appointed military attaché in Sofia.

[TEP]

28 EKIM - OCTOBER 28
Tarihte Bugün - Today in History

https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto2/Ekim1924.jpg
Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal, Erzurum'da komutanlar ve subaylar ile birlikte
(Ekim 1924)
1938 - Ankara Radyosu bir yıl gibi kısa sürede tamamlanarak hizmete girdi.
Atatürk'ün, akşam Sabiha Gökçen'i kabulü ve söyledikleri: "Yarın bayram, değil mi Gökçen? Bu günü halkımla, halkımın içinde kutlamak isterdim. Beni Cumhuriyet Bayramı'nda halkımdan uzak tutan bu hastalığa lanet ediyorum."
1937 - 28-30 Ekim tarihleri arasında Atatürk, Ankara'da son defa Cumhuriyet Bayramı törenlerine katıldı.
Atatürk'ün, Çankaya'da Romanya Başbakanı Georges Tataresco'yu kabulü ve görüşmesi.
Başbakan İsmet İnönü, Ankara'da paraşüt kulesinin açılışını yaptı.
1936 - Atatürk'ün, Çankaya'da Yugoslavya Başbakanı Stoyadinoviç'i kabulü.
1935 - Atatürk'ün, öğleden sonra Çankaya'da Alman Büyükelçisi Frederich von Keller, Meksika Elçisi Ramon Negri ve Mısır Elçisi Mofty El-Gazaerly'nin güven mektuplarını kabulü ve Elçilerin konuşmalarına cevap söylevleri.
1934 - Atatürk'ün, Çankaya'da Romanya Dışişleri Bakanı Titulesco'yu kabulü.
1933 - Atatürk'ün, Çankaya'daki kitaplığında sohbet esnasında Afet (İnan) Hanım'a söyledikleri: "...Tarihî olayların seyri sırasında, bazen fizyolojik arızalar mühim rol oynarlar. Tabiat ya engel olur veyahut yardım eder!"
1930 - Atatürk'ün, Ankara'ya gelen Macar Başbakanı K. Bethlen'i kabulü.
1927 - Türkiye Cumhuriyeti'nde ilk kez nüfus sayımı yapıldı.
Resmi sonuçlara göre nüfus 13 milyon 648 bin 270 kişi olduğu kaydedildi.
1927 - First census is taken in the Turkish Republic (previous census taken during the Ottoman Empire)
1926 - Atatürk'ün, Çankaya'da, yeni Fransız Elçisi Daeschner'in güven mektubunu kabulü ve Elçi'nin söylevine cevap konuşması.
1925 - Türkiye Cumhuriyeti adına basılan ilk 5 liralık altının, Maliye Bakanı Abdülhalik (Renda) Bey tarafından Atatürk'e takdimi.
Türkiye İle Sırp-Hırvat ve Sloven devleti arasında Dostluk Antlaşması imzalandı.
1923 - Mustafa Kemal Paşa, Çankaya Köşkü'nde verdiği akşam yemeğinde, hazır bulunanlara sözü: "Yarın Cumhuriyet'i ilân edeceğiz!"
Mustafa Kemal Paşa, Çankaya Köşkü'nde verdiği bir akşam yemeğinde sofradakilere, "Yarın Cumhuriyet'i ilân ediyoruz!" diyerek yeni devletin şeklini belirledi.
Atatürk'ün, gece İsmet Paşa ile Anayasa'nın bazı maddeleri hakkında değişiklik teklifi hazırlamaları ve kanun teklifine "Türkiye Devleti'nin hükümet şekli Cumhuriyettir" kaydının konulması.
Curtis Lafrance adlı on yaşlarında Amerikalı çocuğun, Atatürk'e mektubu: "Türkiye hakkında yazılan yazıları bir araya topluyoruz. Lütfen imzalı bir resminizle ufak bir mesaj gönderir misiniz?"
[ 27 Kasım 1923 Atatürk'ün Curtis Lafrance mektubuna cevabı: "...Amerika'nın zeki ve çalışkan çocuklarına yegâne tavsiyem, Türkler hakkında her işittiklerine gerçek gözüyle bakmayıp görüşlerini mutlaka ilmî ve esaslı incelemelere dayandırmaya bilhassa önem vermeleridir." ]
1921 - Atatürk'ün, ordu komutanlarına, üzerinde bulunan Başkomutanlık görevinin 5 Kasım 1921'den itibaren biteceğini Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne arz ettiğini bildiren genelgesi.
1919 - Atatürk'ün, Tokat'ta "İhtiyat Zabitleri Teavün Cemiyeti"ni ziyareti ve gençlerle konuşması. Mustafa Kemal gizli bir genelgeyle milli müfrezelerin kurulmasını ve eli silah tutan gençlerin askere alınmasını istedi.
Heyet-i Temsiliye, Ali Rıza Paşa kabinesini destekleme kararı aldı.
Atatürk'ün, Tokat'tan sabah hareketle öğleden sonra Sivas'a dönüşü.
Atatürk'ün, Tokat-Sivas yolunda, otomobilde arkadaşlarına söyledikleri: "...İstanbuldakiler, rütbelerimi, nişanlarımı geri alacaklarmış! Hakları yok ya! Çünkü ben onların her birini bir harp meydanında, bir hizmet karşılığı kazanmıştım. Salonlarda, saraylarda değil! Haydi kordonumu alsınlar; o sarayındı. Fakat her ne ise... Zaten ben, o kimselerden önce davranarak istifamı verdim. Varsın alsınlar! Ancak (göğsündeki altın harp imtiyaz madalyasını göstererek) bunu vermem! Bunu benden kimse alamaz! Bunu, Anafartalar'da harp meydanında, ateşin karşısında benim göğsüme taktılar!"
Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti tüzüğüne ek olarak hazırlanan yönetmeliğin Atatürk'ün imzası ve gizli kaydıyla örgüte duyurulması.
1918 - Yeniden düzenlenen, Yıldırım Ordular Grubu, Halep'in kuzeyine çekildi.

Atatürk'ün, akşam Katma'dan Kilis'e gelerek, İngiliz tehdidine karşı gereken önlemleri alması. (Kilis'e, İngiliz kuvvetlerinin muhtemel bir taarruzuna karşı küçük bir müfreze gönderilmiştir). [Kocatürk]
1916 - Allied offensive on the Salonika Front.
1915 - Dardanelles: Monro arrives at Gallipoli, takes command of expedition, and recommends evacuation three days later.
General Monro arrives to assume command of the Mediterranean Expeditionary Force.
Sir Charles Carmichael Monro (1860-1929) was responsible for overseeing the evacuation of the Gallipoli peninsula in October 1915, placed into effect in December 1915/January 1916.
In July 1915 Monro was in charge of the new British Third Army. Three months later he was despatched to the Gallipoli peninsula to replace Sir Ian Hamilton as regional Commander-in-Chief. Within a matter of days Monro issued his recommendation to Lord Kitchener, the minister of war, "to evacuate" the peninsula.
1914 - Alman subaylar yönetimindeki Türk savaş gemilerinin Karadeniz'de Rus gemi ve limanlarını bombalaması.
1914 - Turkish fleet raids Russian Black Sea ports including Odessa and Sevastopol.
(the Ottoman navy under German command shells Russian targets on Ocotober 29 1914, includingOdessa and Sevastopol).

[TEP]

29 EKİM - OCTOBER 29

https://www.ataturktoday.com/Resimler/CumhuriyetBayraminizKutluOlsun.JPG


Cumhuriyet Bayramı
Republic Day
OFFICIAL HOLIDAY





https://www.ataturktoday.com/Resim/Ataturk27Kasim1923.jpg
29 Ekım 1923
Cumhuriyet'in ilanı ve Atatürk'ün Cumhurbaşkanlığı'na seçilmesi
https://www.ataturktoday.com/Resim/TBMM.jpg
October 29, 1923
Turkish Republic proclaimed
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto2/OnuncuYilNutku.jpg
29 Ekim 1933
Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal,
10'uncu Yıl Nutku'nu Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde okurken
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto2/29Ekim1933.jpg

29 Ekim 1933
Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal,
Cumhuriyet'in onuncu yılında TBMM'den tören alanına giderken
1923 - CUMHURİYET'İN İLANI (Saat 20:30).
Mustafa Kemal Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk Cumhurbaşkanı seçildi.
Atatürk'ün, Halk Partisi Meclis Grubu'nun toplantısında, hükûmet buhranına hal tarzı bulmak için "Anayasa'nın bazı maddelerinin açıklanması" gerektiğini bildiren konuşması ve Cumhuriyet teklifinin toplantıda kabul edilmesi.
●Büyük Millet Meclisi'nde, "Anayasa'nın bazı maddelerinin değiştirilmesine dair kanun teklifi"nin derhal görüşülmesinin önerilmesi ve Türkiye Devleti'nin hükûmet şeklinin Cumhuriyet olduğunun, "Yaşasın Cumhuriyet" sesleri arasında kabul edilmesi.
●Büyük Millet Meclisi'nde, gizli oyla cumhurbaşkanı seçimi ve Ankara Milletvekili Atatürk'ün oya katılan 158 milletvekilinin 158 oyuyla Türkiye Cumhurbaşkanlığı'na seçilmesi.
●Atatürk'ün, Cumhurbaşkanı seçilmesi üzerine Meclis'e teşekkürü: "...Daima, muhterem arkadaşlarımın ellerine çok samimî ve sıkı bir surette yapışarak, onların şahıslarından kendimi bir an bile ayrı görmeyerek çalışacağım. Milletin sevgisini daima dayanak noktası sayarak hep beraber ileriye gideceğiz. Türkiye Cumhuriyeti, mesut, muvaffak ve muzaffer olacaktır."
●Atatürk'ün, Fransız gazeteci Maurice Pernot'e demeci: "...Memleketimizi çağdaşlaştırmak istiyoruz. Bütün çalışmamız Türkiye'de çağdaş, bu sebeple batılı bir hükûmet oluşturmaktır. Uygarlığa girmek arzu edip de, batıya yönelmemiş millet hangisidir?"
1923 - October 29, 1923 Turkish Republic proclaimed
1938 - Atatürk'ün Türkiye Cumhuriyeti Ordularına mesajı.
Türkiye Cumhuriyeti Ordularına Mesaj (tıklayınız) (https://www.ataturktoday.com/RefBib/1938TurkiyeCumhuriyetiOrdular%C4%B1naMesaj.htm)
Cumhuriyet'in 15. yıldönümünün yurdun her yerinde coşku ile kutlanması.
Kuleli Askerî Lisesi öğrencilerinin, 29 Ekim töreni dönüşü, vapurla Dolmabahçe Sarayı önünden geçerken İstiklâl Marşı'nı söyleyerek Atatürk'ü selâmlamaları ve sevgi gösterilerinde bulunmaları.
Cumhuriyet'in 15. yıldönümü nedeniyle Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde tören yapılması ve T.B.M.M. Başkanı Abdülhalik Renda'nın, Cumhurbaşkanı Atatürk adına tebrikleri kabulü, daha sonra Hipodrom'da geçit töreni düzenlenmesi.
Atatürk'ün, Cumhuriyet'in 15. yıldönümü nedeniyle orduya mesajı: "Zaferleri ve mazisi insanlık tarihi ile başlayan, her zaman zaferle beraber uygarlık ışıklarını taşıyan kahraman Türk Ordusu! Türk vatanının ve Türklük topluluğunun şan ve şerefini, iç ve dış her türlü tehlikelere karşı korumaktan ibaret olan vazifeni her an yapmaya hazır olduğuna benim ve büyük ulusumuzun tam bir inan ve itimadımız vardır!" (Bu mesaj, Ankara Hipodromu'nda bugün yapılan geçit töreninin başlangıcında Başbakan Celâl Bayar tarafından okunmuştur).
1937 - Atatürk'ün, Cumhuriyet Bayramı nedeniyle saat 13.00'de Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde tebrikleri kabulü.
Atatürk'ün, Cumhuriyetin 14. yıldönümü nedeniyle Ankara'daki geçit törenini izlemesi. (28-30 Ekim 1937 tarihleri arasında Atatürk, Ankara'da son defa Cumhuriyet Bayramı törenlerine katıldı).
Atatürk'ün, geçit töreni esnasında, kendi kullandığı uçakla stadyum üzerinde akrobasi hareketleri yapan Sabiha Gökçeni, gösterilerin bitiminde şeref tribününde kutlaması ve söyledikleri: "Teşekkür ederim. Çok başarılıydın! Halk seni tek başına bu tehlikeli hareketleri yaparken görünce çok heyecanlandı. Hem heyecanlandı hem de mutluluk duyarak gururlandı!"
Atatürk'ün, gece Cumhuriyet Bayramı balosunda Fransa Büyükelçisi Henri Ponsot'ya sohbet esnasında söyledikleri: "...Ben toprak büyütme dileklisi değilim: barış bozma alışkanlığım yoktur; ancak antlaşmaya dayanan hakkımızın isteyicisiyim. Onu almasam edemem. Büyük Millet Meclisi'nin kürsüsünden milletime söz verdim: Hatay'ı alacağım! Milletim benim dediğime inanır. Sözümü yerine getiremezsem onun huzuruna çıkamam, yerimde kalamam. Ben şimdiye kadar yenilmedim, yenilemem; yenilirsem bir dakika yaşayamam!"[Kocatürk]
1936 - Atatürk'ün, Cumhuriyet'in 13. yıldönümü nedeniyle Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde tebrikleri kabulü, daha sonra geçit törenini izlemesi.
Atatürk'ün, gece Ankara Palas'ta, Halkevi'nde ve Orduevi'nde düzenlenen Cumhuriyet suarelerini şereflendirmesi.
Atatürk'ün, Ankara Palas'ta düzenlenen suare esnasında Yugoslavya gazetecilerine Türk-Yugoslav ilişkileri üzerine demeci: "Gerçekleştirdiğimiz müşterek dostluk devam edecektir. Bu dostluğun devamına ve daima daha kuvvetlenmesine çalışacağım. Bu dostluk bütün barış dostları için bir işaret teşkil eder. Böyle bir dostluk ancak insanî ve kardeşçe hislerle yerleşir"
Atatürk'ün, Ankara Palas'ta düzenlenen suarede yabancı misafirlerle sohbet esnasında söylediği bir söz: "Biz kimsenin düşmanı değiliz; yalnız insanlığın düşmanı olanların düşmanıyız!" [Kocatürk]
1935 - Atatürk'ün, Cumhuriyet'in 12. yıldönümü nedeniyle Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde tebrikleri kabulü, Hipodrom'da yapılan geçit töreninde hazır bulunuşu.
1934 - Atatürk'ün, Cumhuriyet'in 11. yıldönümü nedeniyle Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde tebrikleri kabulü, Orduevi ve Halkevi'ndeki Cumhuriyet Balolarını şereflendirmesi.
1933 - Cumhuriyetin Onuncu yılının kutlanması, Gazi'nin tarihi Onuncu Yıl Nutkunu okuması.
Gazi Mustafa Kemal, 10'uncu Yıl Nutku'nu Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde okudu.
Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal, coşkuyla kutlanan Cumhuriyetin 10. Yılı'nda ünlü nutkunu okudu.
Cumhuriyet'in 10. Yılı bütün yurtta, üç gün sürecek törenlerle kutlanmaya başlandı. Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Paşa ünlü Onuncu Yıl Nutku'nu okudu. Nutuk radyodan da yayınlandı. Sözlerini Faruk Nafiz Bey (Çamlıbel) ile Behçet Kemal Bey'in (Çağlar) yazdığı ve Cemal Reşit Bey'in (Rey) bestelediği Onuncu Yıl Marşı Türk Ocağı binasında ilk kez seslendirildi.
* * *
Atatürk'ün, Cumhuriyetin 10. yıldönümü nedeniyle sabah 9.15'te Türkiye Büyük Meclisi'nde kordiplomatiği kabulü ve Elçilere söylevi: "...Türk inkılâbı kurucudur. Türk ihtilâli, yüksek bir insanî ülkü ile birleşmiş vatanperverlik eseridir. Çocuklarına bütün güzellikleri ve bütün büyüklükleri görmek ve aynı zamanda bütün sefaletlere acımak sanatını öğretmektedir!"
Atatürk'ün, saat 10.10'da Cumhuriyet'in 10. yıldönümü nedeniyle geçit törenini izlemeye gelişi ve Türk milletine ünlü söylevi: "...Az zamanda çok ve büyük işler yaptık. Bu işlerin en büyüğü, temeli Türk kahramanlığı ve yüksek Türk kültürü olan Türkiye Cumhuriyeti'dir. ...Asla şüphem yoktur ki, Türklüğün unutulmuş büyük uygar vasfı ve büyük uygar kabiliyeti bundan sonraki gelişimiyle geleceğin yüksek uygarlık ufkundan yeni bir güneş gibi doğacaktır. NE MUTLU TÜRKÜM DİYENE!"
Atatürk'ün, gece Cumhuriyet Halk Partisi tarafından Ankara Palas'ta tertiplenen Cumhuriyet Balosu'nu şereflendirmesi. (Daha sonra Orduevi ve Halkevi'nde düzenlenen Cumhuriyet balolarını da şereflendirmiştir).
Atatürk'ün, Hâkimiyet-i Milliye gazetesine imzalı resmini armağan edişi: "Cumhuriyet'in 10. yılında kurtuluş ve inkılâbımızın ilk ve sadık işçisi Hâkimiyet-i Milliye'ye."
Selanik Belediye Meclisi'nin kararı: "Türkiye Cumhuriyeti'nin 10. yıldönümü nedeniyle Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal'in doğduğu Apostolu Pavlu Sokağı'ndaki evin Belediye tarafından satın alınması ve hatıra levhası konulması" (Selanik T.C. Konsolosluğu Arşivi). Söz konusu hatıra levhası, 4 Kasım 1933 günü törenle yerleştirilmiş, ancak evin sahiplerinden satın alınması ve boşaltılması işlemleri 1937 Şubatında tamamlanabilmiştir.
Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Roosevelt'in, Cumhuriyetin 10. yıldönümü nedeniyle Atatürk'e kutlama telgrafı: "Geçen bu on yıl içinde zât-ı âlilerinin faal ve şuurlu idareleri altında Türkiye, dünyanın en ileri milletleri arasına girmekle kalmayıp uluslararası barışsavaşının eriştiği gelişme ve başarılar sebebiyle zât-ı âlilerine en kalbî tebriklerimi takdim eder, gerek Amerikan milleti ve gerek kendi adıma memleketinize daha büyük refah ve saadetler dilerim."
Sovyet Rusya Merkezî İcra Komitesi Başkanı Kalinin'in, Cumhuriyetin 10. yıldönümü nedeniyle Atatürk'e kutlama telgrafı: "...Dost Türkiye'nin iktisadî ve kültürel kuruluşundaki başarıları büyük bir ilgi ile izlemekteyim. Basiretli ve etkili iradesiyle genç Türkiye'ye bağımsızlık için olan çetin mücadelesi senelerinde zaferi temin eden ve sonra da onu iktisat ve kültür cephesinde zaferlere sevk eden şefi, Türkiye Cumhuriyeti'nin bu onuncu yıldönümünde selâmlamakla övünüyorum."
Almanya Cumhurbaşkanı Mareşal Hindenburg'un, Cumhuriyetin 10. yıldönümü nedeniyle Atatürk'e kutlama telgrafı: "...Benimle beraber bütün Alman milleti, yüksek rehberliğiniz altında modern Türk Devleti'nin temelleştiğini derin bir ilgi ile izledi. Türk milliyetçiliğini nasıl uyandırdığınızı, nasıl kuvvetlendirdiğinizi, çalışkan ve ilerlemeyi seven milletinize, bütün dünyada takdirler çeken siyasî ve iktisadî yükseliş için, tedbirli bir elle nasıl yol açtığınızı büyük hayranlık ve takdirle gördük."
Fransız Radikal Partisi Başkanı ve eski Fransız Başbakanı Herriot'nun, Cumhuriyetin 10. yıldönümü nedeniyle Atatürk'e kutlama telgrafı: "...Yaratmış olduğunuz Türkiye Cumhuriyeti'nin, onuncu yıldönümünü kutlamaya hazırlandığı şu anda sizden Fransız Radikal Partisi ve şahsım adına, Devletinizin refahı ve kendisiyle milletlerin umumî barışı sahasında kardeşçe ilişkilerde bulunmak arzusunda olduğumuz milletinizin saadeti hakkındaki temennilerimi kabul buyurmanızı rica ederim."
Japonya İmparatoru Hirohito'nun, Cumhuriyetin 10. yıldönümü nedeniyle Atatürk'e kutlama telgrafı: "..Zât-ı devletlerine sıcak tebriklerimi ve Türkiye'nin artan refahı için samimî temennilerimi arz ederim." [Kocatürk]
1932 - Atatürk'ün, Cumhuriyetin 9. yıldönümü nedeniyle Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde düzenlenen kabul törenini takiben geçit resmini izlemesi.
Atatürk'ün, akşam Ankara Palas'ta, Cumhuriyet'in 9. yıldönümü nedeniyle düzenlenen ziyafeti şereflendirmesi.
1931 - Atatürk'ün, Cumhuriyet Bayramı nedeniyle Ankara'da geçit törenini izlemesi, gece Cumhuriyet Balosu'nu şereflendirmesi.
Atatürk'ün, Ankara'da Genelkurmay Başkanlığı yeni binasını hizmete açışı.
Bursa'da, Hükümet Parkı içindeki Gazi Heykeli'nin açılışı (Gaziyolu gazetesi, 28.10.1931, Bursa). [Kocatürk]
1930 - Ankara'daki Cumhuriyet Bayramı törenleri.
Atatürk'ün, Cumhuriyetin 7. yıldönümü nedeniyle Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde kutlamaları kabulü, daha sonra Ankara'da geçit törenini izlemesi (Töreni Yunanistan Başbakanı Venizelos, Dışişleri Bakanı Mihalakopulos ve Macar Başbakanı Bethlen de misafir olarak izlemiştir).
1929 - Atatürk'ün, Cumhuriyetin 6. yıldönümü nedeniyle Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde kutlamaları kabul ettikten sonra geçit törenini izlemesi.
Amasya'da Atatürk heykelinin açılışı.
1928 - Atatürk'ün, Cumhuriyetin 5. yıldönümü nedeniyle Ankara'da geçit törenini izlemesi.
Atatürk'ün, Sofya'da yayımlanan "La Bulgarie" gazetesi muhabirine Türk-Bulgar ilişkileri ve Bulgaristan hatıraları hakkında demeci.
1927 - Atatürk'ün, Cumhuriyetin 4. yıldönümü nedeniyle Ankara'da büyük geçit törenini izlemesi, tebrikleri kabulü, akşam Türkocakları tarafından tertiplenen baloyu şereflendirişi.
1926 - Atatürk'ün, Cumhuriyetin 3. yıldönümü nedeniyle Ankara'da kutlamaları kabulü ve geçit törenini izlemesi.
Atatürk'ün, T.B.M.M.'nde Erzincan Heyeti'ni kabulü.
Konya'da, Atatürk heykelinin açılış töreni.
1924 - Milletler Cemiyeti Konseyi'nin, Türk - Irak Sınırını, Musul'u, Irak'a Bırakacak Biçimde Saptaması.
Milletler Cemiyeti Konseyi'nde Musul'u dışarıda bırakan Irak sınırı geçici olarak tesbit edildi.
1923 - Mustafa Kemal Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk Cumhurbaşkanı seçildi.
T.B.M.M. Başkanı sonucu; "Türkiye Cumhuriyeti için yapılan seçimde oylamaya katılan üyenin sayısı 158'dir. 158 üye oybirliği ile Ankara Mebusu Gazi Mustafa Kemal Paşa Hazretlerini Cumhurbaşkanlığına seçmişlerdir" ifadesiyle açıklamıştır.
Gazi Mustafa Kemal, bu dönemde dört yıl iki gün süreyle görev yapmıştır. 1927, 1931 ve 1935'teki Milletvekili seçimlerinin ardından Atatürk üç kez daha Cumhurbaşkanlığına seçilmiştir.
Atatürk bir yabancı basın mensubuna cevabı: "Eğer yabancı düşmanlığından o kadar pahalı elde edilen bağımsızlığa gölge düşürebilecek herşeyden nefret etme anlamı çıkarılırsa, evet bizim yabancı düşmanı olduğumuz söylenebilir... Yabancı girişimcilerin, yabancı amaçlarının içimizde uyandırdığı kaygılar bütünüyle ortadan kalkmış değildir. Eğer bazen ihtiyatlı hareket ediyorsak aşırı derecede kuşkulu davranıyorsak, bize çok pahalıya mal olan özgürlüğümüzü kaybetmek korkusundandır."
1923 - Commemoration of the 1923 proclamation of the Republic of Turkey and the election of Ataturk as Turkey's first president.
1922 - TBMM Hükümetinin İtilaf Devletleri'ne Lozan'daki konferans çağrısını kabul ettiğini bildirmesi.. İsmet Paşa, İstanbul Hükümeti'nin Türkiye'yi ve milli hareketi temsil etmediğini bildirdi.
Tevfik Paşa, Ankara Hükümeti'ne Lozan Konferansı'na birlikte katılmanın zorunlu olduğunu beyan eden bir telgraf çekti.
Tevfik Paşa'nın TBMM Başkanlığına "Lozan Barış Konferansı'na Bab-ı ali ve Ankara heyetlerinin bir arada iştirakinin uygun olacağını" bildiren telgrafı.
Atatürk'ün, Bursa'dan Ankara'ya dönüşü.
1921 - Atatürk'ün, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin gizli oturumunda, asayiş ve iç güven hakkındaki gensoru ile Merkez Kumandanı Nurettin Paşa hakkındaki gensorunun birleştirilerek görüşülmesi sırasında konuşması: "...Pek nazik zamanlara tesadüf eden bazıolaylardan dolayı ordu komutanlarının değiştirilmesine dair bende kanaat hasıl olmamıştır."
1919 - Atatürk'ün, Harbiye Nazırı Cemal Paşa'nın 27/28 Ekim 1919 tarihli telgrafına cevabı: "...Kabinenin düşüncesi, Millî Meclis'in toplantı yeri hakkındaki görüşümüzü değiştirecek güveni henüz vermemektedir."
Heyet-i Temsiliye Mustafa Kemal'in imzasıyla Harbiye Nazırı Cemal Paşa'ya gönderdiği telgrafta Meclis-i Mebusan'ın mutlaka Anadolu'da toplanması gerektiğini söyledi. Cemal Paşa buna karşı çıkarak İstanbul'da ısrar etti.
Atatürk'ün, Sivas'ta Heyet-i Temsiliye üyelerine Amasya görüşmeleri hakkında açıklamaları.
Atatürk'ün, 15., 20., 13., 12. ve 3. Kolordu Komutanlarını Sivas'ta yapılacak toplantıya daveti.
İngilizlerin Kilis'i boşaltmaları, Kilis'in Fransızlar tarafından işgali.
İngilizlerin Antep'i tahliye etmeleri ve Fransızların şehre girmeleri.
1916 - Allied offensive on the Salonika Front.
1914 - Osmanlı Devleti'nin I. Dünya Savaşı'na girişi.
Amiral Souchon komutasındaki Osmanlı donanmasının Rus limanlarına ve Rus donanmasına ateş açması. Alman subaylar yönetimindeki Türk savaş gemilerinin Karadeniz'de Rus gemi ve limanlarını bombalaması: Amiral Souchon'un Goeben, Breslau ve birkaç Osmanlı savaş gemisinden oluşan bir donanmayla Odessa, Sevastopol ve Tedosya limanlarını bombalaması.
(Goeben [Yavuz] ve Breslau [Midilli] adlı Alman kruvazörleri 11 Ağustos günü -hükümetin izni ile- Çanakkale Boğazı'ndan geçerek Marmara denizine girmişlerdi. Ancak 12 Ağustos 1914 günü Osmanlı hükümeti, bu iki kruvazörün satın alınarak donanmaya katıldığını ilân etti. 27 Ekim 1914 günü Alman Amirali Souchon komutasında Karadeniz'e açılan Türk-Alman filosu, 29 Ekim 1914 günü -Hükümetin kararıyla- Sivastopol, Odesa, Kefe ve Novorossisk limanlarını bombaladı ve Rus donanmasına ateş açtı. Bu olay sonucu Osmanlı Devleti de Alman ve Avusturyalıların safında fiilen I. Dünya Savaşı'na girmiş oluyordu. 31 Ekim 1914'te Kafkas sınırını aşarak Türk ordusuna taarruza geçen Rusya da 3 Kasım 1914 tarihinde Osmanlı Devleti'ne harp ilân etti. 11 Kasım 1914'te ise Osmanlı Devleti, I. Dünya Savaşı'na katıldığını ilân etti). [Kocatürk]
Ottoman navy under German command shells Russian targets.
On October 29 1914, 'Goeben' and light cruiser 'Breslau' took part with Turkish forces in bombardments and raids on Russian ports on the Black Sea.
1913 - Tarihteki ilk Türk Cumhuriyeti olan Batı Trakya Türk Cumhuriyeti sona erer.
Batı Trakya Türk Cumhuriyeti’nin toprakları, General Lazarof komutasındaki Bulgar kuvvetlerince 30 Ekim 1913 tarihine kadar tamamen işgal edilir ve bu devlet sona erer.
1912 - Trakya'da Bulgar taarruzu üzerine Osmanlı kuvvetlerinin Çatalca önlerine çekilmesi.

Gazi Ahmet Muhtar Paşa'nın istifası üzerine Sadrazamlığa Kâmil Paşa'nın getirilişi.
1908 - Atatürk'ün, Bingazi'den, Hanya'da yayımlanan istikbal gazetesine mektubu: "Millet fertleri arasında bölücülüğü değil, birlik ve beraberliği temine; birbirlerine intikam duyguları yaratmaya değil, karanlık istibdat devrinin kiri olan fena hislerin kalplerden atılmasına yarayacak yararlı makaleler yayımlanmasına gayret edilse gazetenizin şerefi yükselir, hizmeti faydalı olur. ..Gazetelerimizde ahlâkımıza yükseklik, hislerimize temizlik ve maneviyatımıza kuvvet verecek makalelere yer verilmesini görmek isteriz." [Kocatürk]
1907 - Atatürk'ün, Selanik'te gizli olarak kurulan İttihat ve Terakki Cemiyeti'ne üye oluşu. [Kocatürk]
https://www.ataturktoday.com/Resim/TSK/ata-127_k.jpg

29 Ekim 1936
Cumhurbaşkanı Atatürk,
Cumhuriyet Bayramı tebriklerini kabul için T.B.M.M.’ne gelişinde Başbakan İnönü
ve Mareşal Fevzi Çakmak tarafından karşılanışı

https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto2/29Ekim1936.jpg


https://www.ataturktoday.com/Resim/Muze/Koleksiyon/Ataturk4_small1.jpg (https://www.ataturktoday.com/Resim/Muze/Koleksiyon/Ataturk4.jpg)
Türkiye Cumhuriyeti Ordularına Mesaj
29 Ekim 1938
https://www.ataturktoday.com/Resim/TSK/ata-67_k.jpg
29 Ekim 1927
Gazi Mustafa Kemal, Şeref Tribününden töreni kabul ediyor.
Yanında T.B.M.M. Başkanı Kâzım Özalp ve Genelkurmay Başkanı Fevzi Çakmak...
https://www.ataturktoday.com/Resim/TSK/ata-106_k.jpg

29 Ekim 1933
Gazi Mustafa Kemal, 10 ncu Yıl Nutkunu söylerken...
https://www.ataturktoday.com/AtaturkGunlugu/EkimOctober/29_files/image002.jpg
Cumhuriyet'in 10. yılında Ankara Hipodromu'nda ünlü nutkunu okurken
https://www.ataturktoday.com/AtaturkGunlugu/EkimOctober/29_files/image004.jpg
29 Ekim 1937
Cumhuriyet Bayramı törenlerinde Fevzi Çakmak ile
https://www.ataturktoday.com/Resimler/29Ekim1936_small1.jpg (https://www.ataturktoday.com/Resimler/29Ekim1936.jpg)

29 Ekim 1936
Atatürk, Cumhuriyet Bayramı kutlamaları için Meclis'e gelirken

https://www.ataturktoday.com/Resim/TSK/ata-83_k.jpg

29 Ekim 1930
https://www.ataturktoday.com/AtaturkGunlugu/EkimOctober/29_files/image008.jpg
29 Ekim 1935
Cumhuriyet Bayramı töreninde İsmet İnönü ile Ankara Hipodromu'nda
https://www.ataturktoday.com/Resimler/BayramiBalosu29Ekim1936_small.jpg (https://www.ataturktoday.com/Resimler/Bayram%C4%B1Balosu29Ekim1936.jpg)

29 Ekim 1936
Atatürk, Cumhuriyet Bayramı Balosu'nda davetlilerle

https://www.ataturktoday.com/Resim/TSK/ata-78_k.jpg
29 Ekim 1929
Cumhuriyet Bayramı’nda şeref tribününde.Yanında T.B.M.M. Başkanı Kâzım Özalp,
Başbakan İsmet İnönü ve Genelkurmay Başkanı Fevzi Çakmak görülmekte...
https://www.ataturktoday.com/Resim/TSK/ata-79_k.jpg
29 Ekim 1929
Ankara Palas’ta kostümlü Cumhuriyet Balosu’nda...
https://www.ataturktoday.com/Resim/TSK/ata-100_k.jpg
29 Ekim 1931
Genelkurmay ve Milli Savunma Bakanlığı
binasının hizmete açılmış töreninde...

https://www.ataturktoday.com/Resim/TSK/ata-140_k.jpg

29 Ekim 1937
Cumhurbaşkanı Atatürk, Cumhuriyet Bayramı tebriklerini kabul için T.B.M.M.’ne gelirken

https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto2/29Ekim1937.jpg
https://www.ataturktoday.com/Resim/TSK/ata-141_k.jpg
29 Ekim 1937
Atatürk Cumhuriyet Bayramı’nda şeref tribününde...
https://www.ataturktoday.com/AtaturkGunlugu/EkimOctober/29_files/image006.jpg
29 Ekim 1925
Cumhuriyet Bayramı töreninde T.B.M.M. Başkanı Kazım Özalp ile
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto3/r64.jpg
Cumhurbaşkanlığının ikinci gününde çekilmiş bir resmi

A photo taken on Atatürk's second day of Presidency
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto2/29Ekim1925.jpg
Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal, Cumhuriyet Bayramı töreninde
(29 Ekim 1925)
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto2/29Ekim1926.jpg

Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal, Cumhuriyet Bayramı geçit töreninde
(29 Ekim 1926)
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto2/29Ekim1929.jpg

Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal, Cumhuriyet Bayramı kutlamalarını kabulden sonra,
Meclis'ten çıkarken
(29 Ekim 1929)
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto2/29Ekim1929GecitToreniIzlerken.jpg

Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal, Cumhuriyet Bayramı geçit törenini izlerken
(29 Ekim 1929)
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto2/29Ekim1933CumhuriyetinOnuncuYilinda.jpg
Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal, Cumhuriyet'in onuncu yılında Başbakan İsmet Paşa ile
(29 Ekim 1933)
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto2/29Ekim1933CumhuriyetinOnuncuYiliKutlamalarinda.jpg

Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal, Cumhuriyet'in onuncu yılı kutlamalarında
(29 Ekim 1933)
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto2/29Ekim1937AtaturkBayar.jpg

Cumhurbaşkanı Atatürk, Başbakan Celâl Bayar ile Cumhuriyet Bayramı törenine giderken
(29 Ekim 1937)
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto2/29Ekim1930MacaristanBasbakani.jpg

Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal,
Macaristan Başbakanı Betlen ile Cumhuriyet Bayramı balosunda
(29 Ekim 1930)
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto2/29Ekim1930YunanistanBasbakani.jpg

Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal,
Yunanistan Başbakanı Venizelos ile Cumhuriyet Bayramı balosunda
(29 Ekim 1930)
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto2/29Ekim1933RusMaresali.jpg
Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal,
Cumhuriyet Bayramı geçit töreninden sonra Rus Mareşali Voroşilof ile
(29 Ekim 1933)
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto4/Ata12.jpg

Rus Mareşali, Cumhuriyet'in 10. Yılını kutluyor
(29 Ekim 1933)
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto2/29Ekim1936GecitToreni.jpg

Cumhurbaşkanı Atatürk, Cumhuriyet Bayramı'nda geçit törenini izlerken
(29 Ekim 1936)
https://www.ataturktoday.com/Resim/Foto2/OnuncuYilKutlamalarinaGiderken.jpg

Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal, Cumhuriyet'in onuncu yılı kutlamalarına giderken
(29 Ekim 1933)
İstiklâl Marşı
Korkma, sönmez bu şafaklarda yüzen al sancak
Sönmeden yurdumun üstünde tüten en son ocak.
O benim milletimin yıldızıdır parlayacak!
O benimdir, o benim milletimindir ancak!

Çatma, kurban olayım, çehreni ey nazlı hilal!
Kahraman ırkıma bir gül... ne bu şiddet, bu celâl?
Sana olmaz dökülen kanlarımız sonra helal.
Hakkıdır, Hakk'a tapan milletimin istiklal.

Ben ezelden beridir hür yaşadım, hür yaşarım;
Hangi çılgın bana zincir vuracakmış? Şaşarım!
Kükremiş sel gibiyim, bendimi çiğner, aşarım.
Yırtarım dağları, enginlere sığmam, taşarım.

Garbın âfâkını sarmışsa çelik zırhlı duvar.
Benim iman dolu göğsüm gibi serhaddim var.
Ulusun, korkma! Nasıl böyle bir imânı boğar,
'Medeniyyet!' dediğin tek dişi kalmış canavar?

Arkadaş, yurduma alçakları uğratma sakın;
Siper et gövdeni, dursun bu hayâsızca akın.
Doğacaktır sana va'dettiği günler Hakk'ın,
Kim bilir, belki yarın, belki yarından da yakın.

Bastığın yerleri 'toprak' diyerek geçme, tanı!
Düşün altındaki binlerce kefensiz yatanı.
Sen şehid oğlusun, incitme, yazıktır, atanı.
Verme, dünyâları alsan da bu cennet vatanı.

Kim bu cennet vatanın uğruna olmaz ki feda?
Şühedâ fışkıracak toprağı sıksan, şühedâ!
Cânı, cânânı, bütün varımı alsın da Hudâ,
Etmesin tek vatanımdan beni dünyâda cüdâ.

Rûhumun senden İlahî, şudur ancak emeli:
Değmesin ma' bedimin göğsüne nâ-mahrem eli!
Bu ezanlar-ki şehâdetleri dinin temeli-
Ebedî yurdumun üstünde benim inlemeli.

O zaman vecd ile bin secde eder -varsa- taşım.
Her cerîhamdan, İlâhî, boşanıp kanlı yaşım;
Fışkırır rûh-ı mücerred gibi yerden na'şım;
O zaman yükselerek arşa değer belki başım!

Dalgalan sen de şafaklar gibi ey şanlı hilâl!
Olsun artık dökülen kanlarımın hepsi helâl.
Ebediyyen sana yok, ırkıma yok izmihlâl;
Hakkıdır, hür yaşamış, bayrağımın hürriyet,
Hakkıdır, Hakk'a tapan milletimin istiklâl!
ONUNCU YIL MARŞI
Çıktık açık alınla on yılda her savaştan,
On yılda onbeş milyon genç yarattık her yaştan;
Başta bütün dünyanın saydığı Başkumandan;
Demir ağlarla ördük Anayurdu dört baştan.

Türk'üz, Cumhuriyetin göğsümüz tunç siperi,
Türk'e durmak yaraşmaz,Türk önde,Türk ileri!

Bir hızla kötülüğü, geriliği boğarız;
Karanlığın üstüne güneş gibi doğarız.
Türk'üz, bütün başlardan üstün olan başlarız;
Tarihten önce vardık, tarihten sonra varız.

Türk'üz, Cumhuriyetin göğsümüz tunç siperi,
Türk'e durmak yaraşmaz,Türk önde,Türk ileri!

Çizerek kanımızla öz yurdun haritasını,
Dindirdik memleketin yıllar süren yasını.
Bütünledik her yönden Istiklal kavgasını;
Bütün dünya öğrendi Türklüğü saymasını.

Türk'üz, Cumhuriyetin göğsümüz tunç siperi,
Türk'e durmak yaraşmaz,Türk önde,Türk ileri!

Örnektir uluslara açtığımız yeni iz;
Imtiyazsız, sınıfsız, kaynaşmış bir kitleyiz.
Uyduk görüşte bilgi, gidişte ülküye biz;
Tersine dönse dünya yolumuzdan dönmeyiz.

Türk'üz , Cumhuriyetin göğsümüz tunç siperi ,
Türk'e durmak yaraşmaz,Türk önde,Türk ileri!
Cumhuriyetin 10. Yıl Nutku
29 Ekim 1933
Türk Milleti;
Kurtuluş savaşına başladığımızın onbeşinci yılındayız. Bugün, Cumhuriyetimizin onuncu yılını doldurduğu, en büyük bayramdır. Kutlu olsun. Bu anda, büyük Türk milletinin bir ferdi olarak, bu kutlu güne kavuşmanın, en derin sevinci ve heyecanı içindeyim.
Yurtdaşlarım;
Az zamanda çok ve büyük işler yaptık. Bu işlerin en büyüğü, temeli Türk kahramanlığı ve yüksek Türk Kültüm olan, Türkiye Cumhuriyetidir. Bundaki başarıyı Türk miiletinin ve onun değerli ordusunun bir ve beraber olarak, azimle yürümesine borçluyuz. Fakat yaptıklarımızı asla kâfi göremeyiz. Çünkü daha çok ve daha büyük işler yapmak mecburiyetinde ve azmindeyiz. Yurdumuzu, dünyanın en mamur ve en medeni memleketleri seviyesine çıkaracağız. Milletimizi en geniş refah vasıta ve kaynaklarına sahip kılacağız. Millî kültürümüzü, muasır medeniyet seviyesinin üstüne çıkaracağız. Bunun için bizce zaman ölçüsü geçmiş asırların gevşetici zihniyetine göre değil; asrımızın sürat ve hareket mefhumuna göre düşünülmelidir.
Geçen zamana nisbetle, daha çok çalışacağız. Daha az zamanda, daha büyük işler yapacağız. Bunda da muvaffak olacağımıza şüphem yoktur. Çünkü Türk milletinin karakteri yüksektir. Türk milleti çalışkandır, Türk milleti zekidir. Çünkü, Türk milleti, millî birlik ve beraberlikle güçlükleri yenmesini bilmiştir ve çünkü, Türk milletinin yürümekte olduğu terakki ve medeniyet yolunda, elinde ve kafasında tuttuğu meşale, müspet ilimdir. Şunu da ehemmiyetle tebarüz ettirmeliyim ki, yüksek bir insan cemiyeti olan Türk milletinin tarihi bir vasfı da, güzel sa'natları sevmek ve onda yükselmektir. Bunun içindir ki, milletimizin yüksek karakterini, yorulmaz çalışkanlığını, fıtri zekâsını, ilme bağlılığım güzel san'at-lara sevgisini, millî birlik duygusunu mütemadiyen ve her türlü vasıta ve tedbirlerle besliyerek inkişaf ettirmek, millî ülkümüzdür.
Türk milletine çok yaraşan bu ülkü, onu, bütün beşeriyette hakiki huzurun temini yolunda, kendine düşen medeni vazifeyi yapmakta, muvaffak kılacaktır. Büyük Türk milleti! Onbeş yıldan beri giriştiğimiz işlerde muvaffakiyet vadeden çok sözlerimi işittin. Bahtiyarım ki, bu sözlerimin hiçbirinde, milletimin hakkımdaki itimadını sarsacak bir isabetsizliğe uğramadım. Bugün, aynı iman ve kat'iyetle söylüyorum ki, millî ülküye tam bir bütünlükle yürümekte olan Türk milletinin, büyük millet olduğunu bütün medeni âlem, az zamanda, bir kere daha tanıyacaktır. Asla şüphem yoktur ki, Türklüğün unutulmuş büyük medeni vasfı ile, âtinin yüksek medeniyet ufkunda, yeni bir güneş gibi doğacaktır. Türk Milleti;
Ebediyete akıp giden her on senede, bu büyük millet bayramını, daha büyük şereflerle, saadetlerle, huzur ve refah içinde kutlamanı, gönülden dilerim. NE MUTLU TÜRKÜM DİYENE!
Cumhuriyetin 15. Yıl Nutku
29 Ekim 1938
Atatürk'ün bu cumhuriyet bayramında hasta olarak yatakta yatması yüzünden Türk ordusuna seslenen aşağıdaki nutkunu Ankara'da Atatürk adına Başbakan Celal Bayar okumuştur:
"Zaferleri ve mazisi insanlık tarihi ile başlayan, her zaman zaferle birlikte uygarlık ışıklarını taşıyan kahraman TÜRK ORDUSU!
Ülkenin en bunalımlı ve en çetin anlarda zulümden, felâket ve kötülüklerden ve düşman istilâsından nasıl korumuş ve kurtarmış isen, Cumhuriyetin bu günkü verimli döneminde de askerlik tekniğinin bütün çağdaş silâh ve araçları ile donatılmış olduğun halde görevini aynı bağlılıkla yapacağına hiç şüphem yoktur. Bugün Cumhuriyetin 15. yılına durmadan artan büyük bir refah ve kudret içinde kavuşan büyük Türk milletinin önünde Kahraman Ordu, sana yürekten şükranlarımı bildirir ve anlatırken büyük ulusumuzun övünç duygularını da açıklıyorum:
Türk vatanının ve Türk toplumunun şan ve şerefini, iç ve dış her türlü tehlikelere karşı korumak olan görevini her an yerine getirmeğe hazır olduğuna benim ve büyük ulusumuzun tam bir inan ve güvenimiz vardır. Büyük ulusumuzun orduya sağladığı en son sistem fabrikalar ve silâhlar ile bir kat daha kuvvetlenerek büyük bir gönül tokluğu ile hayatını hiçe sayarak, her türlü görevi yapmağa hazır olduğunuza inanıyorum. Bu kanaatla Kara, Deniz, Hava ordularımızın kahraman ve tecrübeli komutanları ile subay ve erlerini selamlar ve takdirlerimi bütün ulus karşısında açıklarım. Cumhuriyet Bayramın 15. yıldönümü, hakkınızda kutlu olsun."

[TEP]

30 EKIM - OCTOBER 30Tarihte Bugün - Today in History30 Ekim 1923Cumhurbaşkanın seçildiğinin ertesi günü çekilmiş bir fotoğrafKuvayı Milliye’den düzenli orduya geçiş günlerinde yakın arkadaşlarıyla Ankara’da alt yarışlarında (30 Ekim 1920). O gün Kars’ın alındığı haberi Ankara’ya ulaşmıştı. Oturanlardan soldan sağa; Alb. Abbas Bey, Alb. İsmet (İnönü), Mustafa Kemal, Alb. Refet (Bele)1937 - Ankara Gar binası törenle açıldı.İsmet Paşa'nın, Peşte karması ile Ankara karması arasındaki futbol maçını izlemek üzere öğleden sonra 19 Mayıs Stadyumu'na gelişi, stadyum'dan ayrılırken kendisine sevgi gösterilerinde bulunulması.Atatürk'ün, -İsmet İnönü'ye stadyumda sevgi gösterileri yapıldığının kendisine iletilmesi üzerine- söyledikleri: "Gördün mü büyük milleti! Kendisine hizmet edenleri işte böyle daime takdir ve hürmetle karşılar! Aferin, pek memnun oldum." [Kocatürk]1933 - Atatürk'ün, saat 17.00'de Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde Macar Heyeti'ni kabulü ve söyledikleri: "...Bir milletin büyüklüğü coğrafî yüzölçümü ile değil, yüreğinin asaleti, ülküsünün yüksekliği ile ölçülür!"Atatürk'ün Meclis'den Çankaya'ya dönerken ismet Paşa'nın köşküne uğraması.Atatürk'ün, gece Ziraat Bankası'nın düzenlediği baloyu şereflendirmesi.1930 - İzmir’deki sel afetinde 117 kişi boğuldu, 690 ev yıkıldı ve 2000 vatandaş açıkta kaldı. Atatürk'ün, Ankara Türkocağı'nda tertiplenen Cumhuriyet balosunda, misafir Yunan gazetecilerinin ricası üzerine demeci: "Yunan gazetecilerini burada görmekle bahtiyarım. Yaklaşma temininde basının rolü çok kıymetlidir."Türk-Yunan ilişkileri: Venizelos'un, 27-31 Ekim 1930'da Ankara'yı ziyareti sırasında 30 Ekim 1930 tarihli dostluk, tarafsızlık, uzlaşma ve hakem anlaşması imzalandı.1924 - Atatürk'ün, milletvekili olan komutanlara telgrafı: "Bana olan itimat ve sevginize dayanarak gördüğüm ciddî lüzum üzerine derhal milletvekilliğinden istifa ettiğinizi telgrafla Meclis Başkanlığı'na bildirmenizi teklif ederim. Önemli olan askerî görevinize kayıtsız şartsız kendinizi vermek, sebep olarak kayda değer. Genelkurmay Başkanı Mareşal Fevzi (Çakmak) Paşa Hazretleri aynı lüzuma dayanarak teklifim üzerine istifasını vermiştir." [Bu telgraf 3. Ordu Müfettişi Cevat (Çobanlı) 1. Kolordu Komutanı İzzettin (Çalışlar), 2. Kolordu Komutan Ali Hikmet (Ayerdem) 3. Kolordu Komutanı Şükrü Naili (Gökberk) 5. Kolordu Komutanı Fahrettin (Altay) ve 7. Kolordu Komutanı Cafer Tayyar (Eğilmez) Paşalara çekilmiştir]. [Kocatürk]1923 - Gazi Mustafa Kemal'in ilk Cumhurbaşkanı seçilmesi.İsmet (İnönü) Paşa’nın Cumhuriyet’in ilk Başbakan’ı oluşu.Cumhurbaşkanı Atatürk tarafından, kabineyi kurmaya Malatya Milletvekili İsmet Paşa'nın atanması (Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk kabinesi). Başbakan İsmet İnönü'nün ilk Cumhuriyet kabinesini kurması. Cumhurbaşkanı seçilen Mustafa Kemal'in atadığı Başvekil İsmet Paşa'nın kurmuş olduğu hükümet Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde güvenoyu aldı. Böylece Cumhuriyet'in ilk hükümeti kuruldu.1922 - Osmanlı İmparatorluğu'nun yıkılıp, T.B.M.M. Hükümetinin kuruluşu'na ilişkin kararın alınması.Osmanlı İmparatorluğu'nun tükenip bittiğine, yeni bir Türkiye Devletinin doğduğuna, Anayasa gereğince egemenlik haklarının millete ait olduğuna dair, Mustafa Kemal Paşa'nın da imzası bulunan önergenin TBMM'de görüşülmeye başlaması.Ankara'da Büyük Millet Meclisi'nde İstanbul Hükümeti ve Tevfik Paşa aleyhinde konuşmalar yapıldı. Padişahlığın kaldırılması yolunda verilen önerge tartışma yarattı.Yunan kuvvetleri Trakya'dan ayrıldı. Çorlu, Sarayköy ve Silivri Türk ordusu tarafından teslim alındı. Rum azınlık da Yunan ordusu ile birlikte göç etti. 1920 - Türk ordusunun Kars'a girişi. Kars Ermenilerden geri alındı.Mondros Antlaşmasından sonra İngilizler tarafından Ermenilere devredilen Kars, Doğu Ordusu'nun askeri harekatıyla Ermenilerden geri alındı.Atatürk'ün, Kars Kalesi'nin millî kuvvetler tarafından alınması üzerine Kâzım Karabekir Paşa'ya tebrik telgrafı: "...Kars gibi bir kalenin zaptı, milletin tarihinde nadir olan fevkalâde bir askerî başarıdır!"Kars Kurtuluş Savaşı'yla 30 ekim 1920'de kurtarıldı. Kars halkının milli mücadelede gösterdiği fedakarlıktan ötürü şehre Gazi ünvanı verildi. 1921 yılında yapılan Moskova ve Kars Antlaşmaları ile sınırlarına kavuşan Kars, Cumhuriyet'in ilanından sonra il yapıldı.1920 - Kars is taken under control by Turkish troops in midst of Armenian rebellions.1919 - Urfa'nın Fransızlar tarafından işgali.Atatürk'ün, Harbiye Nazırı Cemal Paşa'nın 29/30 Ekim 1919 tarihli telgrafına cevabı: "...İstanbul işgal altında ve gerçekten tehlike mevcuttur. Millî Meclis'in toplanmasının ise mutlak güven içinde olması ilk ve esaslı şarttır. Bu sebeple taşrada tam bir güven mevcut olan bir yerde toplanması kesin zaruret halinde görülmektedir."1919 (29-30) - Harbiye Nazırı Cemal Paşa'nın, Atatürk'e, Meclis-i Mebusan'ın İstanbul dışında toplanmasının imkânsızlığı ve devlet ve memleket için büyük mahzurları davet edeceği gerekçesiyle İstanbul Hükûmeti'nin, görüşünde ısrarlı olduğunu bildiren telgrafı.1918 - Osmanlı Devleti ile İtilâf Devletleri arasında, Mondros Ateşkes Antlaşması'nın imzalanması.I. Dünya Savaşı'ndan yenik çıkan Osmanlı Devleti ile galip devletler arasında Mondros Mütarekesi imzalandı.Mondros Ateşkes Antlaşması: Mondros Mütarekesi Limni'nin Mondros Limanı'nda bulunan Agamemnon Zırhlısı'nda, İtilaf Devletleri adına İngiliz Amiral Calthorpe ile Bahriye Nazırı Rauf Bey'in başkanlığındaki Osmanlı Devleti delegeleri arasında yapılan görüşmeler sonucunda imzalandı. Atatürk'ün, -Mareşal Liman von Sanders'in yerine- Yıldırım Orduları Grubu Komutanlığı'na atanması.Atatürk'ün, gece -Yıldırım Orduları Grubu Komutanlığı'nı devralmak üzere- Katma'dan Adana'ya hareketi.Sadrazam Ahmet İzzet Paşa'nın, Mareşal Liman von Sanders'e Yıldırım Orduları Grubu Komutanlığı'nı Atatürk'e devrederek İstanbul'a dönmesi hakkında telgrafı.1918 - Armistice with Turkey: Ottoman Empire signs armistice with Allies at Mudros.Armistice signed with Turkey, ending Turkish involvement in the First World War. Australian troops had taken a prominent part in the war against the Ottoman empire, especially on Gallipoli and in Sinai-Palestine.1916 - Allied offensive on the Salonika Front.1915 - French submarine Turquioise runs aground while returning through the Dardanelles and is captured.1896 - İstanbul'da Ermeni eylemi.

[TEP]

31 EKIM - OCTOBER 31Tarihte Bugün - Today in HistoryM31 Ekim 1918 Mustafa Kemal, Liman Von Sanders’in yerine Yıldırım Orduları Grup Komutanlığına atandığı gün31 Ekim – 13 Kasım 1918Mustafa Kemal, Yıldırım Orduları Grup Komutanı iken1938 - (Kasım sonu) - İsmet İnönü'nün, eski Özel Kalem Müdürü Vedit Uzgören'le Atatürk'e gönderdiği -İstanbul'a gelerek kendisini görmek arzusunda olduğunu bildiren- mektubun, Atatürk'e sunulması ve Atatürk'ün -İsmet İnönü'ye iletilmek üzere- Vedit Uzgören'e söyledikleri: "Yakında ben Ankara'ya geleceğim; orada görüşürüz. Bu nedenle zahmet etmesin, Ankara'da kalıp istirahat etsin ve doktorların tavsiyelerine harfiyen riayette bulunsun; bunları bir emir olarak teşekkür ve selâmlarımla beraber kendisine söylersiniz!.." [Kocatürk]1936 - Atatürk'ün, akşamüzeri Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne gelişi, akşam Çankaya'ya dönüşü.1934 - Atatürk'ün, Çankaya'da Romanya, Yunanistan ve Yugoslavya Dışişleri Bakanları şerefine çay ziyafeti vermesi.1933 - Atatürk'ün, Cumhuriyetin 10. yıldönümü nedeniyle Roosevelt'in Türk milletine hitaben yayımladığı mesaja karşılık olmak üzere Amerikan milletine mesajı: "...Türkiye'de doğan inkılâp güneşi yükselerek sıcaklığını yaydıkça, Türk milletinin kalbi büsbütün dünyanın büyük ve takdire değer eserlerine karşı sıcak bir sevgiyle dolmuş, bütün ilerleme ilkelerini tamamıyla benimsemiştir!"Atatürk'ün, Cumhuriyetin 10. yıldönümü nedeniyle Türk Dostları Cemiyeti Başkanı Amiral Bristol'un kutlama telgrafına cevabı: "...Türk dostları ile onların ünlü başkanı, bize duygularının yeni bir delilini daha gösterdiler." [Kocatürk]1930 - Atatürk'ün, Ankara Musiki Muallim Mektebi'nde Ekrem Zeki Bey'in konserini izlemesi.1924 - Mustafa Kemal Paşa, Cumhuriyet'in 1. Yıldönümünde, "Türk milletinin tabiat ve adetlerine en uygun olan idare, Cumhuriyet idaresidir" dedi.1924 - Mareşal Mustafa Fevzi ÇAKMAK (1876-1950) İstanbul'da doğdu. 1896'da Harp Okulunu, 1898'de de Harp Akademisini bitirdi. Trablusgarp, Balkan, I. Dünya Savaşlarında görev aldı. 1918'de Genelkurmay Başkanı, 1920'de Harbiye Nazırı (Bakanı) oldu. Milli Mücadele'ye katılmak üzere 1920 yılında Ankara'ya geldi. Milli Savunma Bakanlığına getirildi. 1921'de Genelkurmay Başkanı oldu. Aynı yıl Orgeneralliğe, 1922'de de Mareşalliğe terfi etti. 1924-1944 yılları arasında Genelkurmay Başkanlığı yaptı. Yaş haddinden emekliye ayrıldı. TBMM'de 14 Ağustos 1923'e kadar Kozan Milletvekili olarak görev yaptı. Daha sonra İstanbul Milletvekili seçildi. 31 Ekim 1924'te milletvekilliğinden istifa etti. 1946-1947 yılları arasında İstanbul Bağımsız Milletvekili olarak TBMM'de görev yaptı. İstanbul'da öldü. Ref: TSK Katalog ATATÜRK VE KURTULUŞ SAVAŞI MÜZESİ1923 - Atatürk'ün, Cumhurbaşkanı seçilmesi nedeniyle memleketin her tarafından gönderilen tebriklere basın yoluyla açık teşekkürü.3 Eylül 1914'de ilan edilen Seferberlik kaldırıldı.1922 - Atatürk'ün, Osmanlı Saltanatının kaldırılmasının zorunlu olduğu hakkında Müdafaa-i Hukuk Grubu toplantısında konuşması.Müdafaa-i Hukuk grubunda "Milli hakimiyetin tahakkuku ve Lozan'a gidecek heyetler meselesinin görüşülmesi ve Mustafa Kemal Paşa'nın "Osmanlı saltanatının" lağvının zaruri olduğu" hakkında konuşması. Bakanlar Kurulu’nun Lozan Konferansı delegesi adaylarını İsmet Paşa, Rıza Nur ve Hasan Hüsnü olarak belirledi.Doğu Trakya'nın Türk mülki memurlarına devir ve teslimi.Çorlu'nun kurtuluşu.1922 - Handover of eastern Thrace to Turkey begins..1921 - Atatürk'ün Başkomutanlık süresinin, 5 Kasım 1921'den itibaren 3 ay daha uzatılmasına dair Kanun'un Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde kabulü.Meclisin gizli oturumunda Mustafa Kemal'in başkomutanlık yetkisinin 3 ay daha uzatılması tartışma yarattı. Sonunda uzatma 3 çekimser, 12 red oyuna karşılık 152 oyla kabul edildi.1920 - Yunan kuvvetleri Gediz'i tekrar geri aldılar.Doğu cephesi komutanı Kazım Karabekir Paşa'nın Ferik (Orgeneral) rütbesine yükselişi.Atatürk'ün, Kâzım Karabekir'e telgrafı: "... Dışarda bulunan kişilerin yurt içindeki yakın taraftarları, onların memleket ve milletin kurtuluşu uğrunda hizmette bulunduklarını propaganda etmek suretiyle eski kabahatlerini millete affettirmek ve memlekete girmeleri ortamını hazırlamak için çalışmakta oldukları anlaşılmıştır. Bu gayretkeşler içinde bazı anlayışsızlar da vardır." [Kocatürk]Atatürk'ün, Ali Fuat Paşa'ya, danışıklı Komünist Partisi kurduruşunun sebeplerini açıklayan telgrafı.1919 - Sütçü İmam, Kahramanmaraş'ta Fransız işgalcilere ilk kurşunu attı.Genelkurmay Başkanı Cevat (Çobanlı) Paşa'nın, Atatürk'e telgrafı: "Meclis-i Mebusan'ımızın başkentimizden başka yerde toplanmasını, genel siyasetimiz bakımından sakıncalı görüyorum."Ahmet İzzet Paşa'nın Atatürk'e telgrafı: "Heyet-i Temsiliye'nin şimdi öğrendiğim bir teklifine karşı aşağıdaki düşünceleri bildirmeyi vatanseverlik vazifesi sayarım: Meclis-i Mebusan'ın taşrada açılışının birinci sakıncası, İstanbul'un kaybına yer verebilmesidir."1918 - Mustafa Kemal'in YILDIRIM ORDULARI GRUBU Komutanı olması. Atatürk'ün, Katma'dan "Yıldırım Orduları Grubu Komutanlığı Karargâhı"nın bulunduğu Adana'ya gelmesi.Mondros Mütarekesi'nin imzalanmasından bir gün sonra, 31 Ekim 1918'de Yıldırım Orduları Grubu Komutanlığına getirildi. Bu ordunun kaldırılması üzerine 13 Kasım 1918'de İstanbul'a gelip Harbiye Nezâreti'nde (Bakanlığında) göreve başladı.Mütareke hükümleri yürürlüğe girdi. Buna göre Boğazlar, limanlar ve demiryolları Müttefiklere açılacak, Osmanlı Devleti'nin savaşta aldığı esirler geri verilecek, sınırların korunması ve iç güvenlik hariç bütün askerler terhis edilecek, Almanya ve müttefiki olan devletlerle ilişkiler kesilecektir.Mareşal Liman von Sanders'in, Yıldırım Orduları Grubu Komutanlığı'nı Atatürk'e devretmesi ve emir yayımlayarak birliklere vedası: "Yıldırım Orduları Grubu'nun emir ve komutasını bugünden itibaren, iftiharlarla dolu birçok muharebede kendisini göstermiş bulunan Mustafa Kemal Paşa Hazretlerine bırakıyorum."Osmanlı Devleti, 1. Dünya Savaşı'ndan mağlup olarak çıktı. Mondros Mütarekesi yürürlüğe girdi.Birinci Kafkas Kolordusu'nun lağvı ve komutanı Kazım Karabekir'e, İstanbul'a dönme emrinin verilmesi.1918 - Mustafa Kemal becomes Commander, 'Lightning Group' of Armies, with headquarters in Adana.1917 - İngilizlerin, Sina cephesinde taarruza geçmeleri. İngiliz taarruzunun gelişmesi sonucu Sina cephesindeki Osmanlı ordusu geri çekilmiş, 9 Aralık 1917 günü İngilizler Kudüs'ü ele geçirmişlerdir.1917 (October 31-November 7) - Third Battle of Gaza. The British break through the Ottoman lines.The Third Battle of Gaza was fought in southern Palestine during World War I. The British forces under the command of General Edmund Allenby successfully broke the Turkish defensive Gaza-Beersheba line. The critical moment of the battle was the capture of the town of Beersheba on the first day by Australian light horsemen. The 4th Light Horse Brigade's bold charge against Turkish positions at Beersheba, seized a critical wells that enabled British empire forces to break the Ottoman line near Gaza and advance into Palestine.1916 - Allied offensive on the Salonika Front.1915 - Başkomutan Vekili Enver Paşa'nın, beraberinde Ahmet İzzet Paşa, Yarbay Feldmann ve Başyaver Kâzım (Orbay) Bey olmak üzere Anafartalar Grubu Karargâhı'nı ziyareti, Atatürk'le görüşmesi, daha sonra at üzerinde İsmailoğlu Tepesi'ne gidilmesi.1915 - Dardanelles: Destroyer HMS Louis runs aground in a storm and is wrecked.1914 - Atatürk'ün, Sofya'dan Fuat (Bulca) Bey'e evliliği nedeniyle tebrik mektubu: "Hayat kısadır. Bunu kutlamak ve taçlandırmak için insanların genellikle makul gördükleri vasıta evliliktir. ..inkâr edilmez bir gerçektir ki insanlar, hayat kadınsız olamaz."Atatürk'ün, Sofya'dan Salih (Bozok) Bey'e -Fuat (Bulca) Bey'in evliliği nedeniyle- mektubu: ".. Hayatın çeşitli yönlerinden birkaçını görenler evlendikten sonra keşfedilmemiş yönlerini de ister istemez gözlemlerler. Bu gözlem pek tatlı olabileceği gibi, pek acı da olabilir. ..Biz Fuat için lâtif ve saadetli manzaralarla evlilik hayatının taçlanmasına dua edelim." [Kocatürk]