Basit Ekonomi Modeli

[Amazonia]

Basit bir kapalı ekonomi modelinde denge aşağıdaki şekilde gösterilmektedir:

Y = C + I (1)
Y; devletin ve dış ticaretin olmadığı basit bir ekonomi modelinde çıktı değeri
C; tüketim
I; yatırım

(1) nolu gösterimde, satılan çıktı, talebin bileşenleri bakımından tüketim ve yatırım harcamalarının toplamı olarak gösterilmektedir.

Stok birikimleri de yatırım olarak değerlendirildiği için tüm çıktı, tüketim ve yatırıma gitmektedir.
Y = S + C (2)

(2) nolu ifade, tasarruf, tüketim ve GSYİH arasındaki ilişkiyi göstermektedir.
Y = C + I = S + C (3)

(3) nolu denklemde, üretilen çıktı satılan çıktıya eşit olarak gösterilmektedir. Üretilen çıktının değeri, elde edilen gelire eşittir. Bu gelir ise, tüketim ve tasarrufa ayrılmaktadır.

I = Y – C = S (4)
(4) nolu özdeşlik, yatırımın tasarrufa eşit olduğunu gösterir.

Eğer devlet ve dış ticaret bu noktadan sonra modele dahil edilecek olursa;
Y = C + I + G + NX (5)

(5) nolu özdeşlikte;
G : Kamu harcamalarını
NX : Net ihracatı ( İhracat – İthalat)
göstermektedir.
YD = Y + TR – TA (6)

(6) nolu özdeşlik, harcanabilir gelirin gösterilmesidir. Harcanabilir gelir, gelire özel kesime yapılan transferlerin toplanması ve daha sonra vergi gelirlerinin düşülmesi ile elde edilir.
Harcanabilir gelir ise, (7) nolu özdeşlikte gösterildiği gibi tüketim ve tasarrufa gitmektedir.

YD = C + S (7)
C + S = YD = Y + TR – TA ya da (8)
C = YD – S = Y + TR – TA – S (8a)

(8a) özdeşliği, tüketimin, (harcanabilir gelir – tasarruf) olduğunu göstermektedir.
S – I = (G + TR – TA) + NX (9)
GSYİH rakamından harcanabilir kişisel gelirin elde edilmesi aşağıdaki şekilde olmaktadır:
GSYİH + Dış Alem Net Faktör Gelirleri = GSMH
GSMH – Amortismanlar = Net Ulusal Gelir
Net Ulusal Gelir – Dolaylı Vergiler = Ulusal Gelir
Ulusal Gelir – Dağıtılmamış Kurum Kârları

– Sosyal Güvenlik Katkıları
+ Özel Kişilere Yapılan Transferler
+ Faiz Ayarlaması
+ Kâr Payı = Kişisel Gelir
Kişisel Gelir – Kişisel Vergi ve Vergi Dışı Ödemeler = Harcanabilir Kişisel Gelir