AIDS (Edinilmiş Bağışıklık Yetmezliği Sendromu)

[Nina ∞]

AIDS (Edinilmiş Bağışıklık Yetmezliği Sendromu)


TANIM VE KLİNİK BULGULAR

Edinsel immun yetmezlik sendromu Human İmmundeficiency Vırus (HIV) unun yol açtığı ciddi oportunistik (fırsatçı) enfeksiyonlar neoplazmlar veya diğer yaşamı tehdit eden durumların görüldüğü bir hastalıktır.

Akut Retroviral Sendrom: HIV enfeksiyonunun başlangıcında mononükleoza benzer bir tablodur. Virusun vücuda girişinden 1-6 hafta sonra başlar.
Yaygın Persistan Lenfadenopati(Persistent Generalized Lymphadenopathy, PGL): İki yada daha fazla ekstrainguinal bölgede en az 3-6 ay süreyle devam eden ve başka bir şekilde açıklanamayan Lenfadenopatiler bu gruba girer.

Konstitüsyonel Hastalık ve Wasting(erime) sendromu: Akut retroviral sendrom sonrası ve oportunistik hastalık çıkması arasında kalan sürede,bir aydan uzun süre devam ettiği halde açıklanamayan kostitüsyonel semptomlarla birlikte ateş ve bazal vücut ağırlığının % 10’undan fazlasının kaybına ‘wasting’(erime) sendromu denir.

Hematolojik Bulgular:
İmmun trombositopeni, anemi, lenfopeni ve lökosit isfonksiyonları

Gastrointestinal Sendromlar:
Oral Kandidiyazis, oral hairy leukoplakia, gingivit ve periodontit, oral ülserler, özofajitler, mide,ince barsak ve hepatobilyer sistem bozuklukları, enterokolit ve proktit Genital sistem bozuklukları:
Genital herpes, genital wart, vajinal kandidiazis, servikal atipi ve skuamöz neoplazi

Kas-iskelet Sisitemi Komplikasyonları:
Polimiyozit ve miyopati

Deri Bulguları:
Deri ve mukozanın viral enfeksiyonları, basiller anjiyomatöz, seboreik dermatit, mantar enfeksiyonları, kserozis ve iktiyozis
Renal Tutulum
Pulmoner Tutulum

Nörolojik Komplikasyonlar:
Periferik nöropati, aseptik menenjit, HIV ensefalopatisi, intrakranial kitle lezyonları, fırsatçı SSS enfeksiyonları, toksoplazmoz, kriptokokoz
CMV Enfeksiyonları
Metabolik Bozukluklar

Sık görülen Malignensiler:
Kaposi sarkomu, nonhodgkin lenfoma, Hodgkin lenfoma, serviks kanseri

HIV İnfeksiyonun Klasifikasyonu

HIV enfeksiyonu için önerilen değişik klasifikasyonlar vardır.

ETİYOLOJİ

HIV-1 ve HIV-2 adlı sitopatik retroviruslar etkendir. Dünya üzerinde yaygın olarak bulunan tip HIV-1’dir.

BULAŞ YOLU

* Seksüel (Homoseksüel, heteroseksüel ilişki)
* Anneden Çocuğa (Gebelikte, doğum Esnasında, anne sütüyle)
* Damar içi uyuşturucu kullanımı
* HIV ile kontamine kan ve kan ürünleri
* Kontamine iğne ve cerrahi aletlerle bulaş

Diğer bulaş yolları :

· Kontamine organ ve doku transplantasyonu

· Suni inseminasyon

· İnsan ısırığı?

· Kaza veya spor esnasında doku bütünlüğü bozulmuş deriden kontamine kan ile temas

TANI
HIV Enfeksiyon Tanısı:
Erişkinlerde: En az iki farklı merkezde Eliza testi ile Anti-HIV pozitif çıkan kişilerde, pozitif Western Blot testi tanı koydurucudur.

Çocuklarda: İki yaşın altındaki çocuklarda anneden geçen antikorlar nedeniyle enfeksiyon tanısı zordur. Bu gruba DNA PCR ve virus kültürü gibi direkt HIV tespit metodları uygulanmalıdır.

HIV Testi Endikasyonları:

1.HIV enfeksiyonu için risk grubuna girenler

· Homoseksüel erkekler

· Damar içi uyuşturucu kullananlar

· Kadın ve erkek fahişeler

· HIV risk grubunda cinsel partneri olanlar

2.HIV enfeksiyonu bulguları olanlar

2.HIV enfeksiyonu bulguları olanlar

3.1978-1985 yılları arasında kan ve kan ürünleri alanlar

4.Diğer cinsel temasla bulaşan hastalığı olanlar

5.HIV risk grubunda yer alan doğurganlık çağındaki kadınlar

6.HIV(+) ve yüksek riskli anneden doğan bebekler

7.HIV ile temas riski olan sağlık çalışanları.

Organ ve doku donörleri dışında HIV testi hastanın rızası ile yapılmalıdır.

HIV tanısında kullanılan testler;

* Serolojik Testler

· ELİZA

· Western Blot

* Direk HIV tespit testleri

· P24 Antijen tayin testleri

· PCR

· Virus tip 1 RNA tayini

· Virus kültürü

TEDAVİ:
HIV infeksiyonlarının tedavisinde

1. Antiretroviral tedavi
2. Fırsatçı hastalıkların tedavisi

HIV Enfeksiyonunda Antiretroviral Tedavi:
Antiretroviral tedavi kararı CD4 T-cell sayısı , HIV-1 RNA düzeyine göre karar verilir.

Durum 1:CD4 sayısı< 500/mm3
veya
Viral yük > 5.000-10.000 kopya/ml
Tedavi edilir

Durum 2:CD4 sayısı< 500/mm3
Viral yük > 50-<5000 kopya/ml
Tedavi önerilir

Durum 3:CD4 sayısı> 500/mm3
Viral yük > 50-<5000 kopya/ml
Tedavi önerilir

Durum 4:CD4 sayısı> 500/mm3
Viral yük tespit edilemiyor
Tedavi önerilmez, takip önerilir

Durum 5:Akut retroviral sendrom
Minimum 2 yıl süreyle tedavi önerilir

Tedavide Kullanılan Antiretroviral Ajanlar:
Nucleoside reverse transcriptase inhibitörleri(NRTI)

Zidovudine, Didanosine, Zalcitabine, Stavudine, Lamuvidine, Abacavir, Zidovudine + lamuvidine

Non-nucleoside reverse transcriptase inhibitörleri(NNRTI)

Nevirapine, Delavirdine, Efavirenz

Protease inhibitörleri(PI)

Saquinavir, Ritonavir, Indinavir, Nelfinavir, Amprenavir

Özel Durumlar
Temas sonrası profilaksi

-Temel rejim: Dört hafta süreyle zidovudine(600 mg/gün) + lamuvidine(150 mg/gün)

-Yoğun bulaş: Temel rejime indinavir veya nelfinavir ilave edilir.

Gebelerde perinatal geçişi azaltmak için kullanılan antiretroviral tedavi: HIV(+) gebelere ilk trimestirden sonra başlanan ve doğumun bitimine kadar ve ayrıca doğan bebeğe 6 hafta süreyle verilen zidovudine tedavisinin perinatal geçişi % 67.5 oranında azalttığı bilinmektedir.

İHBAR
İhbarı mecburidir. Ancak kimliklerin gizli tutulması ve ihbarların 1994 yılındaki Sağlık Bakanlığı genelgesinde belirtildiği gibi kodlama sistemine göre yapılması gerekir.