BeLLa
23.Mart.2014, 11:35
Diş hekimi korkusuPeriyodik diş hekimi randevusu yaklaştığı için sevinen insan pek yoktur herhalde, değil ki herhangi bir sorunun çözümü için randevu gününü bekleyenler. Diş hekimi fobisi yüzünden dişçiye gitmeyi reddeden bu tür insanlar ancak ciddi ağrıların baskısı ile doktora görünüyor. Çeşitli sebepler bir insanı diş hekimi koltuğundan uzak tutabilir, geçmişteki kötü bir tecrübe gibi, iğneden korkmak ya da aciz hissetmek gibi (kendinizi dişçi koltuğunda ağzınızda minyatür dişçi matkabı ile düşünün).
Köpek korkusuEn ufak kaniş cinsinden iri Alman çoban köpeğine, insanın en iyi dostu olduğu söylenen köpekler Kynophobia adı verilen köpek fobisi olan insanları korkutmaya devam ediyor. Tipik olarak, insanlar köpek korkusunu daha önce ısırılmaları veya ısırılan birini yakından görmeleri sonucu doğduğunu iddia etme eğilimindeler.
Uçak korkusuSadece Amerika’da 25 milyona yakın insan uçmaktan korkuyor ve bu korku hafif kaygıdan fobi sahibi bir insanı uçmaktan yoksun herhangi bir kıyıda bırakabilecek kadar farklı seviyelerde görülebiliyor. Uçmaktan korkan bu insanlar genellikle 2 gruba ayrılıyor: Uçak kazalarından korkanlar ve klostrofobileri yüzünden uçağın dar kabininde panik atağa kapılanlar. Ve elbette diğer fobilerde olduğu gibi sebepler bu tür korkuları yatıştırmak için çok küçük rol oynar. Yani uçma fobisi olan birisine araba ile kaza yapma ve ölme riskinin ne kadar daha fazla olduğundan bahsetmeniz hiçbir şey değiştirmeyecektir.
Gök gürültüsü ve şimşek korkusuGök gürültüsü ve şimşek çatırtıları yürek sıkıştıran ve soğuk soğuk terleten bir deneyime dönüşebilir şiddetli hava fobisi olan insanlarda. Öyle ki bu insanlardan bazıları toplanıp havası sakin olarak bilinen bölgelere göç edebilir, Iowa Üniversitesi’nden John Westefeld’e göre. İtiraf edenlerden çok daha fazla insan var bu fobiden muzdarip. Konuştuğu çoğu üniversite öğrencisi bu konuda utandıkları için kimseye bahsetmediklerini belirtmiş.
Karanlık korkusuÇoğu çocuk için ışıkların kapanması öcü ya da benzeri bir şeyin yatağın altından ya da dolabın içinden birden ortaya çıkması stresi demektir. Doğrusu karanlıktan korkmak en genel çocuk korkularından biridir. “bizi her zaman şaşırtan çocukların sahip olduğu düşünce ve inançlar” diyor Virginia Tech’teki Chil Study Center direktörü ve psikoloji profesörü Thomas Ollendick. “çocuklar hayal edilebilen her şeye inanıyorlar, hırsızların karanlıkta geleceğine ya da kaçırılabileceklerine, ya da birisi gelip oyuncaklarını çalabileceğine.” Söylediğine göre korkuları ‘beklenmedik’ler silsilesi diyor. Çocuklar böyle korkularla büyürken, kaygıları ekstrem safhalara varır ve bir fobiye dönüşürse, niktofobi adı verilen, tedavi edilmelidir aksi halde yetişkinlik döneminde de sürebilir diyor psikolog.
Yükseklik korkusuEğer bir çatıda dururken ya da uzun bir binaya bakarken rahatsızlık ve çarpıntı hissediyorsanız, yalnız değilsiniz. Akrofobi adı verilen yükseklik korkusu yüzde 3 ila 5 arası değişen oran ile toplumda en sık karşılaşılan fobilerden bir diğeri. Bilim adamları daha önceleri bunun normal bir uyarıcıya verilen saçma bir tepki olduğunu düşünse de, yeni araştırmalara göre tam tersi. Araştırmaya katılan gruptaki insanlardan kendileri yer seviyesinde iken ve tepesinde iken baktıkları binanın uzunluğunu tahmin etmeleri istenmiş. Akrofobi testinde düşük puan alanlar yani yüksekten korkanlar binanın aşağıdan 3 metreye yukarıdan 12 metre daha uzun olduğunu söylemişlerdir. Yani bina akrofobiklere olduğundan uzun görünmüştür.
Diğer insanlardan korkmakKalabalık önünde konuşmayı düşünmek bile yüzünüzün kızarmasına, terlemenize ve kendinizi hasta hissetmenize sebep oluyor mu? Bunlar sosyal fobinin işaretlerinden sadece birkaçı, hemen hemen 15 milyon Amerikalı yetişkini etkileyen. Ve sadece seyirci önünde konuşmakla sınırlı değil, başkalarının önünde yemek ya da içmek ve hatta aile bireyleri dışında herhangi birinin yanında genel kaygı hali. Korku çocukluk ya da gençlik çağında genellikle 13 yaş civarında başlıyor.
Korkutucu alanlardan korkmak18 yaşın üzerindeki yaklaşık 1,8 milyon Amerikalı agorafobiden şikayetçi, kaçmanın/kurtulmanın zor olacağı bir alan ya da pozisyonda yoğun korku ve kaygı hissetmekten. Genellikle korkulan yer ve aktiviteler arasında; asansörler, spor müsabakaları, köprüler, toplu taşıma araçları, alışveriş merkezleri ve uçaklar geliyor. Bu fobi insanların evden çıkmasına, arabada seyahat etmesine ya da kalabalık bir alanda bulunmasına engel olabiliyor.
Örümcek korkusuKadınların örümcekgillerden erkeklere oranla 4 kat fazla korktuğu tespit edilmiştir. Pittsburg’daki Carnegie Mellon Üniversitesi’nden David Rakison, 11 aylık bir kız çocuğunun örümcek ve yılan figürlerini korku dolu yüz ifadeleri ile ilişkilendirmeyi hemen öğrendiğini ama erkek çocukların bunu yapmadığını keşfetti. Evrimsel perspektiften bakıldığında, mantıklı geliyor çünkü kadınlar yiyecek toplarken bu türlerle daha sık karşılaşıyordu diyor Rakison. Ve çığlık faktörü de anne ve bebeği güvende tutmak için geçerli yöntemdi. Maço erkekler, diğer yandan, avlanırken kimi riskleri göze almak zorundaydı, bu yüzden örümcek görünce korkuya kapılmaları çok faydalı olmayacaktı.
Yılan korkusuAraştırmalara göre en yaygın fobi yılan fobisi. Üstelik çocuk ve yetişkinler üzerinde ayrı ayrı yapılan incelemelere göre kurbağa çiçek gibi zararsız objelere göre yılan imajını çok daha hızlı ayırt edebiliyor. Bir göz kırpışı zamanda yılanı fark etme yeteneği, araştırmacılara göre, atalarımızın vahşi doğada hayatlarını idame ettirmesi için çok faydalı oldu.
Köpek korkusuEn ufak kaniş cinsinden iri Alman çoban köpeğine, insanın en iyi dostu olduğu söylenen köpekler Kynophobia adı verilen köpek fobisi olan insanları korkutmaya devam ediyor. Tipik olarak, insanlar köpek korkusunu daha önce ısırılmaları veya ısırılan birini yakından görmeleri sonucu doğduğunu iddia etme eğilimindeler.
Uçak korkusuSadece Amerika’da 25 milyona yakın insan uçmaktan korkuyor ve bu korku hafif kaygıdan fobi sahibi bir insanı uçmaktan yoksun herhangi bir kıyıda bırakabilecek kadar farklı seviyelerde görülebiliyor. Uçmaktan korkan bu insanlar genellikle 2 gruba ayrılıyor: Uçak kazalarından korkanlar ve klostrofobileri yüzünden uçağın dar kabininde panik atağa kapılanlar. Ve elbette diğer fobilerde olduğu gibi sebepler bu tür korkuları yatıştırmak için çok küçük rol oynar. Yani uçma fobisi olan birisine araba ile kaza yapma ve ölme riskinin ne kadar daha fazla olduğundan bahsetmeniz hiçbir şey değiştirmeyecektir.
Gök gürültüsü ve şimşek korkusuGök gürültüsü ve şimşek çatırtıları yürek sıkıştıran ve soğuk soğuk terleten bir deneyime dönüşebilir şiddetli hava fobisi olan insanlarda. Öyle ki bu insanlardan bazıları toplanıp havası sakin olarak bilinen bölgelere göç edebilir, Iowa Üniversitesi’nden John Westefeld’e göre. İtiraf edenlerden çok daha fazla insan var bu fobiden muzdarip. Konuştuğu çoğu üniversite öğrencisi bu konuda utandıkları için kimseye bahsetmediklerini belirtmiş.
Karanlık korkusuÇoğu çocuk için ışıkların kapanması öcü ya da benzeri bir şeyin yatağın altından ya da dolabın içinden birden ortaya çıkması stresi demektir. Doğrusu karanlıktan korkmak en genel çocuk korkularından biridir. “bizi her zaman şaşırtan çocukların sahip olduğu düşünce ve inançlar” diyor Virginia Tech’teki Chil Study Center direktörü ve psikoloji profesörü Thomas Ollendick. “çocuklar hayal edilebilen her şeye inanıyorlar, hırsızların karanlıkta geleceğine ya da kaçırılabileceklerine, ya da birisi gelip oyuncaklarını çalabileceğine.” Söylediğine göre korkuları ‘beklenmedik’ler silsilesi diyor. Çocuklar böyle korkularla büyürken, kaygıları ekstrem safhalara varır ve bir fobiye dönüşürse, niktofobi adı verilen, tedavi edilmelidir aksi halde yetişkinlik döneminde de sürebilir diyor psikolog.
Yükseklik korkusuEğer bir çatıda dururken ya da uzun bir binaya bakarken rahatsızlık ve çarpıntı hissediyorsanız, yalnız değilsiniz. Akrofobi adı verilen yükseklik korkusu yüzde 3 ila 5 arası değişen oran ile toplumda en sık karşılaşılan fobilerden bir diğeri. Bilim adamları daha önceleri bunun normal bir uyarıcıya verilen saçma bir tepki olduğunu düşünse de, yeni araştırmalara göre tam tersi. Araştırmaya katılan gruptaki insanlardan kendileri yer seviyesinde iken ve tepesinde iken baktıkları binanın uzunluğunu tahmin etmeleri istenmiş. Akrofobi testinde düşük puan alanlar yani yüksekten korkanlar binanın aşağıdan 3 metreye yukarıdan 12 metre daha uzun olduğunu söylemişlerdir. Yani bina akrofobiklere olduğundan uzun görünmüştür.
Diğer insanlardan korkmakKalabalık önünde konuşmayı düşünmek bile yüzünüzün kızarmasına, terlemenize ve kendinizi hasta hissetmenize sebep oluyor mu? Bunlar sosyal fobinin işaretlerinden sadece birkaçı, hemen hemen 15 milyon Amerikalı yetişkini etkileyen. Ve sadece seyirci önünde konuşmakla sınırlı değil, başkalarının önünde yemek ya da içmek ve hatta aile bireyleri dışında herhangi birinin yanında genel kaygı hali. Korku çocukluk ya da gençlik çağında genellikle 13 yaş civarında başlıyor.
Korkutucu alanlardan korkmak18 yaşın üzerindeki yaklaşık 1,8 milyon Amerikalı agorafobiden şikayetçi, kaçmanın/kurtulmanın zor olacağı bir alan ya da pozisyonda yoğun korku ve kaygı hissetmekten. Genellikle korkulan yer ve aktiviteler arasında; asansörler, spor müsabakaları, köprüler, toplu taşıma araçları, alışveriş merkezleri ve uçaklar geliyor. Bu fobi insanların evden çıkmasına, arabada seyahat etmesine ya da kalabalık bir alanda bulunmasına engel olabiliyor.
Örümcek korkusuKadınların örümcekgillerden erkeklere oranla 4 kat fazla korktuğu tespit edilmiştir. Pittsburg’daki Carnegie Mellon Üniversitesi’nden David Rakison, 11 aylık bir kız çocuğunun örümcek ve yılan figürlerini korku dolu yüz ifadeleri ile ilişkilendirmeyi hemen öğrendiğini ama erkek çocukların bunu yapmadığını keşfetti. Evrimsel perspektiften bakıldığında, mantıklı geliyor çünkü kadınlar yiyecek toplarken bu türlerle daha sık karşılaşıyordu diyor Rakison. Ve çığlık faktörü de anne ve bebeği güvende tutmak için geçerli yöntemdi. Maço erkekler, diğer yandan, avlanırken kimi riskleri göze almak zorundaydı, bu yüzden örümcek görünce korkuya kapılmaları çok faydalı olmayacaktı.
Yılan korkusuAraştırmalara göre en yaygın fobi yılan fobisi. Üstelik çocuk ve yetişkinler üzerinde ayrı ayrı yapılan incelemelere göre kurbağa çiçek gibi zararsız objelere göre yılan imajını çok daha hızlı ayırt edebiliyor. Bir göz kırpışı zamanda yılanı fark etme yeteneği, araştırmacılara göre, atalarımızın vahşi doğada hayatlarını idame ettirmesi için çok faydalı oldu.