aSk
03.Kasım.2014, 11:46
Bilim adamları için stresi tanımlamak zordur, çünkü stres kişiden kişiye değişen çok öznel bir olgudur. Bazıları için sıkıntılı olan şeyler; başkaları için keyif verici olabilir. Ayrıca herkes strese değişik şekillerde tepki verir. Bazıları kızarırken, daha fazla yemek yerken; başkaları solgunlaşır, daha az yemek yer. Aşağıdaki listede, sayısız fiziksel ve duygusal tepkiden en çok karşılaşılan, stresin 50 farklı işareti ve/veya belirtisi yer almaktadır:
1. Sık baş ağrısı, çene tutulması veya ağrısı
2. Dişleri tıkırdatmak, gıcırdatmak
3. Pepelemek, kekelemek
4. Ürperme, dudak veya ellerin titremesi
5. Boyun veya sırt ağrısı, kas spazmı
6. Kendinden geçmek, bayılmak, baş dönmesi
7. Çınlama, vızıldama veya uğuldama sesi duyulması
8. Sıkça kızarmak, terlemek
9. Soğuk veya terli eller, ayaklar
10. Ağız kuruması, yutma problemleri
11. Sıkça üşütmek, enfeksiyon kapmak, ağrılı uçuklar
12. İsilik, kaşıntı, kurdeşen, tüylerin ürpermesi
13. Nedensiz ve sık alerji nöbetleri
14. Mide ekşimesi veya ağrısı, kusma
15. Aşırı geğirme, gaz çıkarma
16. Kabızlık veya ishal
17. Nefes almada veya iç çekmede zorluk
18. Panik atak
19. Göğüs ağrısı, çarpıntı
20. Sık işemek
21. Cinsel isteksizlik veya performans kaybı
22. Aşırı endişe, merak, suçluluk, sinirlilik
23. Artan öfke, hüsran, düşmanlık
24. Depresyon, sık veya aşırı duygusal dalgalanmalar
25. Artan ya da azalan iştah
26. Uykusuzluk, kabus, rahatsız edici rüyalar
27. Konsantrasyon zorluğu, rekabet düşünceleri
28. Yeni şeyler öğrenmede zorluk
29. Unutkanlık, düzensizlik, kafa karışıklığı
30. Karar vermede zorluk
31. Baskı altında ve bunalmış hissetmek
32. Sıkça ağlamak, intiharı düşünmek
33. Kendini yalnız veya değersiz hissetmek
34. Görünüme ve dakikliğe önem vermemek
35. Sinirli huylar, yerinde duramamak, ayağını vurmak/titretmek
36. Artan hüsran, alınganlık, sinirlilik, tedirginlik
37. Küçük rahatsızlıklara aşırı tepki vermek
38. Sakarlıkta artış
39. Saplantılı, takıntılı davranış
40. İşte azalan verimlilik veya üretkenlik
41. Verimsizliği örtbas etmek için yalan söylemek veya bahane uydurmak
42. Hızlı veya geveleyerek konuşmak
43. Aşırı savunmacı veya şüpheci olmak
44. İletişim kurmada veya paylaşmada problemler
45. Sosyal çekingenlik, izolasyon
46. Sürekli yorgunluk, bitkinlik, zayıflık
47. Reçetesiz ilaçların sürekli kullanımı
48. Rejim yapılmasa da kilo almak veya vermek
49. Artan sigara, içki veya ilaç kullanımı
50. Aşırı kumar oynamak veya satın alma duygusu
Yukarıda listede de görüldüğü gibi stresin, duygular, ruh hali ve davranışlar üzerinde çok çeşitli etkileri vardır. Öte yandan stresin, tüm vücuttaki çeşitli sistemler, organlar ve dokular üzerinde de aynı derecede önemli olan ama genellikle yeteri kadar önem gösterilmeyen etkileri vardır. Bu etkiler, aşağıdaki listede anlatılmıştır:
1. SAÇ : Yüksek düzeyde stres, aşırı saç kaybı ve kelliğe neden olabilir.
2. BEYİN : Stres, uykusuzluk, baş ağrısı, kişilik değişimleri, alınganlık, endişe ve depresyon gibi problemleri tetikler.
3. AĞIZ : Ağız ülseri ve aşırı kuruluk, çoğu zaman stres belirtileridir.
4. KASLAR : Boyundaki ve omuzlardaki kasılma ağrıları, kas-iskelet ağrıları, bel ağrıları, çeşitli küçük kas seğirmeleri ve sinirsel tikler, genellikle stres bağlı olarak görülür.
5. KALP : Kalp hastalıkları ve hipertansiyon, birikmiş stresle ilintilidir.
6. AKCİĞERLER : Yüksek derecede zihinsel ve duygusal stres, astım problemlerine neden olur.
7. SİNDİRİM SİSTEMİ : Stres, gastrit, mide ve 12 parmak bağırsağı ülseri, kolit ve kalınbağırsak problemleri gibi sindirim sistemi hastalıklarının direkt nedeni veya artırıcısıdır.
8. ÜREME ORGANLARI : Stres, üreme sistemini etkileyerek, kadınlarda âdet bozuklukları, tekrar eden vajinal enfeksiyonlar; erkeklerde ise iktidarsızlık ve erken boşalma gibi sorunlara neden olur.
9. DERİ : Stres nedeniyle bazı kişilerde egzama ve sedef gibi deri hastalıkları görülür.
Stresle ilintili sayısız duygusal ve fiziksel bozukluklar vardır: Depresyon, endişe, kalp krizi, felç, hipertansiyon, enfeksiyona karşı duyarlılığı artıran bağışıklık sistemi rahatsızlıkları, basit soğuk algınlığı ve uçuktan AIDS veya bazı kanserlere kadar çeşitli virütik hastalıkların taşıyıcısı olmak, romatizmal eklem iltihabı ve çoğul doku sertleşmesi gibibağışıklık sistemi hastalıkları... Bunlara ek olarak stres, şunları da direkt olarak etkiler: Deri (isilik, kurdeşen, atopik deri iltihabı), mide ve bağırsak sistemleri (GERD, peptik ülser, bağırsakların tahriş olması, kolit), uykusuzluk, Parkinson hastalığı gibi nevrotik bozukluklar... Aslında, stresin bir şekilde sebep olmadığı ya da artırıcı rol oynamadığı herhangi bir hastalık olduğunu; veya vücudun herhangi bir bölümünü etkilemediğini düşünmek çok zordur. Yukarıda bahsedilen etkileri içeren listeler, stresin en ince ayrıntılarına kadar incelemesiyle, şüphesiz daha da uzayıp gidecektir.
1. Sık baş ağrısı, çene tutulması veya ağrısı
2. Dişleri tıkırdatmak, gıcırdatmak
3. Pepelemek, kekelemek
4. Ürperme, dudak veya ellerin titremesi
5. Boyun veya sırt ağrısı, kas spazmı
6. Kendinden geçmek, bayılmak, baş dönmesi
7. Çınlama, vızıldama veya uğuldama sesi duyulması
8. Sıkça kızarmak, terlemek
9. Soğuk veya terli eller, ayaklar
10. Ağız kuruması, yutma problemleri
11. Sıkça üşütmek, enfeksiyon kapmak, ağrılı uçuklar
12. İsilik, kaşıntı, kurdeşen, tüylerin ürpermesi
13. Nedensiz ve sık alerji nöbetleri
14. Mide ekşimesi veya ağrısı, kusma
15. Aşırı geğirme, gaz çıkarma
16. Kabızlık veya ishal
17. Nefes almada veya iç çekmede zorluk
18. Panik atak
19. Göğüs ağrısı, çarpıntı
20. Sık işemek
21. Cinsel isteksizlik veya performans kaybı
22. Aşırı endişe, merak, suçluluk, sinirlilik
23. Artan öfke, hüsran, düşmanlık
24. Depresyon, sık veya aşırı duygusal dalgalanmalar
25. Artan ya da azalan iştah
26. Uykusuzluk, kabus, rahatsız edici rüyalar
27. Konsantrasyon zorluğu, rekabet düşünceleri
28. Yeni şeyler öğrenmede zorluk
29. Unutkanlık, düzensizlik, kafa karışıklığı
30. Karar vermede zorluk
31. Baskı altında ve bunalmış hissetmek
32. Sıkça ağlamak, intiharı düşünmek
33. Kendini yalnız veya değersiz hissetmek
34. Görünüme ve dakikliğe önem vermemek
35. Sinirli huylar, yerinde duramamak, ayağını vurmak/titretmek
36. Artan hüsran, alınganlık, sinirlilik, tedirginlik
37. Küçük rahatsızlıklara aşırı tepki vermek
38. Sakarlıkta artış
39. Saplantılı, takıntılı davranış
40. İşte azalan verimlilik veya üretkenlik
41. Verimsizliği örtbas etmek için yalan söylemek veya bahane uydurmak
42. Hızlı veya geveleyerek konuşmak
43. Aşırı savunmacı veya şüpheci olmak
44. İletişim kurmada veya paylaşmada problemler
45. Sosyal çekingenlik, izolasyon
46. Sürekli yorgunluk, bitkinlik, zayıflık
47. Reçetesiz ilaçların sürekli kullanımı
48. Rejim yapılmasa da kilo almak veya vermek
49. Artan sigara, içki veya ilaç kullanımı
50. Aşırı kumar oynamak veya satın alma duygusu
Yukarıda listede de görüldüğü gibi stresin, duygular, ruh hali ve davranışlar üzerinde çok çeşitli etkileri vardır. Öte yandan stresin, tüm vücuttaki çeşitli sistemler, organlar ve dokular üzerinde de aynı derecede önemli olan ama genellikle yeteri kadar önem gösterilmeyen etkileri vardır. Bu etkiler, aşağıdaki listede anlatılmıştır:
1. SAÇ : Yüksek düzeyde stres, aşırı saç kaybı ve kelliğe neden olabilir.
2. BEYİN : Stres, uykusuzluk, baş ağrısı, kişilik değişimleri, alınganlık, endişe ve depresyon gibi problemleri tetikler.
3. AĞIZ : Ağız ülseri ve aşırı kuruluk, çoğu zaman stres belirtileridir.
4. KASLAR : Boyundaki ve omuzlardaki kasılma ağrıları, kas-iskelet ağrıları, bel ağrıları, çeşitli küçük kas seğirmeleri ve sinirsel tikler, genellikle stres bağlı olarak görülür.
5. KALP : Kalp hastalıkları ve hipertansiyon, birikmiş stresle ilintilidir.
6. AKCİĞERLER : Yüksek derecede zihinsel ve duygusal stres, astım problemlerine neden olur.
7. SİNDİRİM SİSTEMİ : Stres, gastrit, mide ve 12 parmak bağırsağı ülseri, kolit ve kalınbağırsak problemleri gibi sindirim sistemi hastalıklarının direkt nedeni veya artırıcısıdır.
8. ÜREME ORGANLARI : Stres, üreme sistemini etkileyerek, kadınlarda âdet bozuklukları, tekrar eden vajinal enfeksiyonlar; erkeklerde ise iktidarsızlık ve erken boşalma gibi sorunlara neden olur.
9. DERİ : Stres nedeniyle bazı kişilerde egzama ve sedef gibi deri hastalıkları görülür.
Stresle ilintili sayısız duygusal ve fiziksel bozukluklar vardır: Depresyon, endişe, kalp krizi, felç, hipertansiyon, enfeksiyona karşı duyarlılığı artıran bağışıklık sistemi rahatsızlıkları, basit soğuk algınlığı ve uçuktan AIDS veya bazı kanserlere kadar çeşitli virütik hastalıkların taşıyıcısı olmak, romatizmal eklem iltihabı ve çoğul doku sertleşmesi gibibağışıklık sistemi hastalıkları... Bunlara ek olarak stres, şunları da direkt olarak etkiler: Deri (isilik, kurdeşen, atopik deri iltihabı), mide ve bağırsak sistemleri (GERD, peptik ülser, bağırsakların tahriş olması, kolit), uykusuzluk, Parkinson hastalığı gibi nevrotik bozukluklar... Aslında, stresin bir şekilde sebep olmadığı ya da artırıcı rol oynamadığı herhangi bir hastalık olduğunu; veya vücudun herhangi bir bölümünü etkilemediğini düşünmek çok zordur. Yukarıda bahsedilen etkileri içeren listeler, stresin en ince ayrıntılarına kadar incelemesiyle, şüphesiz daha da uzayıp gidecektir.