Estetik diş hekimliği

[BOZKURT21]

Porselen Laminalar:

Günümüzde diş eksikliğinin gerek genel ağız sağlığı açısından gerekse estetik açıdan ne kadar önemli olduğu herkes tarafından kabul edilmiştir.
Estetik diş hekimliği başlığı altında porselen laminalar (yaprak porselen, kompozit laminalar, bonding uygulamaları, gülüş tasarımı, beyazlatma, inlay-onlay uygulamaları, recontouring gibi işlemler yapılabilmektedir.
Protetik diş tedavisi ise eksik olan diş veya dişlerin yerine o dişin fonksiyonunu ve estetiğini sağlayan yeni bir diş uygulanmasını sağlar. Bu tedaviler dişler üzerine yapıştırılan (simante edilen) sabit kuron ve köprüleri ya da takıp çıkarılan hareketli protezleri içerebilir. İmplant uygulanan hastalarda da protetik tedaviler sabit ve hareketli alternatifleri içerebilir.


Porselen Laminalar (Yaprak Porselen)


1-Porselen laminalar halk arasındaki adıyla yaprak porselenler ne demektir?
Dişlerin şekillerini ve renklerini kalıcı bir şekilde değiştirmek amacıyla kullanılan bir tekniktir. Kişinin beklentisine, diğer diş ve dişetleri ile dudak yapısına uyum sağlayabilen parlak, düzgün ve doğal gülüşlere sahip olmalarını sağlayan çok ince porselenlerdir. Laboratuvar ortamında hazırlanan laminalar diş hekimi tarafından dişin ön yüzeyine yapıştırılır.


2-Hangi durumlarda yaprak porselen uygulanır?
• Dişlerin arasındaki boşlukların kapatılması, diş boylarının uzatılması ve yeniden şekil verilmesi gerekiyorsa,
• Kırık veya çatlak dişlerin tedavisi için,
• Diş rengini beğenmeyen, antibiyotik nedeni ile renklenmiş dişleri olan ve kalıcı beyazlık isteyen hastalarda,
• Gülüşünü beğenmeyen hastalar da gülüş tasarımı amacıyla,
• Hafif çapraşık dişlerin düzeltilmesinde porselen kaplamalara alternatif olarak kullanılabilir.


3-Porselen laminaları yapılırken kaç kere diş hekimine gitmeliyim?
Porselen laminaların tamamlanması için en az 2 seansa ihtiyaç vardır. Randevunun uzunluğu dişin durumuna ve kaç adet laminanın hazırlanacağına göre değişir. Eğer dişetlerinin estetiği ile ilgili başka işlemler de gerekiyorsa önce dişeti tedavileri tamamlanmalı, daha sonra laminalar ile ilgili aşamalar geçilmeli.


4-Porselen laminalar yapılırken ağrı hisseder miyim?
İşlem sırasında genellikle ağrı duyulmaz. Ancak bazı durumlarda lokal anestezi yapılarak hastanın işlem sırasında ağrı duymaması sağlanabilir. İşlem sonrası ise yapıştırma seansına kadar dişinizi korumak amacıyla geçici laminalar yerleştirilecektir. Bu nedenle bir sonraki seansa kadar hasta estetik bir sorun yaşamaz ve hassasiyet önlemiş olur.


5-Porselen laminaların yapımı nasıldır?
İlk seansta porselen laminaların daha sonradan yerleştirilebilmesi için diş yüzeyi hazırlanacaktır. Dişin ön yüzeyinden yaklaşık 0,3-1 milimetre kalınlığında mine dokusu kaldırılıp ölçü alınacaktır. Bu ölçüden de dişe uygun renk ve formda, gülüşü tamamlayacak, hemen hemen yaprak kalınlığında porselen laminalar yapılacak ve dişe uygun renkte özel yapıştırıcılar ile yapıştırılacaktır.


6-Porselen laminaların önceden nasıl görüneceğini anlayabilir miyim?
İlk muayenede dişler kesilmeden önce hasta ağzından ölçü alınır. Elde edilen model ile laboratuarda özel bir malzemeden mock-up (prova çalışması) uygulaması yapılır. Böylece doktor ve hasta 3 boyutlu bu model üzerinde ve ağızda istedikleri değişiklikleri yapabilirler ve nihai estetik görünümün nasıl olması gerektiğine karar verebilirler.


7- Porselen laminalar neden daha estetik bir görünüm sağlar?
İnce yapılı porselen laminalar doğal diş minesine benzer, çünkü diş minesi gibi şeffaftır. Doğal diş üzerine ışık geldiğinde yansımaz, diş minesinden geçerek altındaki opak (ışık geçirmeyen) dentin dokusuna nüfuz eder. Lamina da diş minesi gibi şeffaf olduğundan dişte parlak bir görünüm sağlar. Mat ve doğal olmayan görünüm engellenmiş olur.


8-Porselen laminaların avantajları nelerdir?
• Yapımı için diş yüzeyinden çok az madde kaldırılır. Kuron yapımında olduğu gibi dişin çepeçevre küçültülmesine gerek yoktur.
• Sigara, çay, kırmızı şarap, kahve gibi gıdalarla boyanmazlar.
• Metal içermedikleri için dişetlerinde zamanla gri bir yansımaya neden olmazlar.
• İnce ve saydam oldukları için ışığın geçmesine izin verirler ve uygulandığı dişlerin tamamen doğal görünmesini sağlarlar


9-Porselen laminalardan sonra nelere dikkat etmeliyim?
Porselen laminalar yapıştırıldıktan sonra dişlerinizin doğal bir parçası gibi olacaktır. Yine de porselen laminalarınızın hasar görmemesi için, tırnak yeme, kalem ısırma, diş gıcırdatma ve sıkma gibi alışkanlıklardan ve sert gıdaların ön dişlerle ısırılmasından kaçınmak gerekir.


10-Porselen laminalar kimlere yapılamaz?
• Alt çenenin önde olduğu,
• Dişlerin baş başa kapandığı,
• Yeterli mine dokusu olmayan ,
• İleri derecede fluorozisli vakalarda (bu kişilerde laminadan yansıyabilen ileri derecede renkleşmeler vardır. Ayrıca sağlıklı bir yapışma da olmaz.)
• Diş gıcırdatma gibi kötü alışkanlığı olanlarda yapılmamalı veya bazı gerekli önlemler alınıp yapılmalıdır.


11-Porselen laminaların porselen kaplamalara göre avantajları nelerdir?
Porselen kaplamaların dişe uygulanabilmesi için dişten 2 mm dokunun çepeçevre kaldırılması gerekir. Porselen laminalar için ise sadece ön yüzden 0,3-1 mm kaldırılması yeterli olacaktır.


12- Porselen laminaların bakımını nasıl yapılmalıdır?
Ağız boşluğunda çok sayıda bakteri bulunduğu için tüm restorasyonlar çürük oluşumu açısından risk taşırlar. İyi bir ağız hijyeni sağlamak, diş ve lamina birleşimini mümkün olduğu kadar temiz tutmak laminalarınızın ömrünü uzatacaktır. Bu amaçla rutin ağız bakımınızı (diş macunu, diş fırçası, diş ipi ve arayüz fırçası) ve rutin hekim kontrollerinizi aksatmamalısınız.

[BOZKURT21]

Bonding Uygulaması:

1- Kompozit laminalar ne demektir hangi durumlarda uygulanır?Kompozit lamina uygulamaları ile dişlerin ön yüzeyinden çok az doku kaldırılarak bazı çapraşıklıkların, kırıkların ya da diastema diye adlandırdığımız boşlukların kapatılması mümkün olmaktadır. Böylece estetik bir gülüş sağlanabilir.
2- Kompozit laminaların porselen laminalara göre farklılıkları nelerdir?
• Kompozit laminalar kırıldığında kolayca tamir edilir ve yapımı bir seansta gerçekleşir. Porselen laminalar ise kırıldığında tamiri daha zordur.
• Porselen laminaların zamanla yiyecek ve içecekler ile renkleşme ihtimali azdır oysa kompozit laminalar daha kolay renkleşebilir.
• Porselen laminalar daha şeffaf ve ince oldukları için kompozit laminalara göre daha doğal görünüm sağlarlar.


3- Kompozit laminalar nasıl uygulanır?
Günümüzde kompozit materyalleri çok gelişmiş olup, istenilen renk ve şeffaflığı ve estetiği vermek mümkün olmaktadır. Dişlerin ön yüzeyleri çok hafif pürüzlendirilerek kompozit lamina için tutuculuk sağlanır. Herhangi bir anestezi işlemine gerek kalmadan özel dolgu materyallerinin dişe yapıştırılması ve şekillendirilmesi ile uygulanır.
4- Kompozit lamina yapım aşamalarında ağrı duyar mıyım?
İşlem sırasında ağrı duyulmaz anestezi ihtiyacı genellikle olmaz.
5- Kompozit lamina uygulamasından sonra nasıl bir bakım uygulamalıyım?
Ağız boşluğunda çok sayıda bakteri bulunduğu için tüm restorasyonlar çürük oluşumu açısından risk taşırlar. İyi bir ağız hijyeni sağlamak, diş ve lamina birleşimini mümkün olduğu kadar temiz tutmak laminalarınızın ömrünü uzatacaktır. Bu amaçla rutin ağız bakımınızı (diş macunu, diş fırçası, diş ipi ve arayüz fırçası) ve rutin hekim kontrollerinizi aksatmamalısınız. Bu kontroller sırasında kompozit laminaların tekrar cilalanması gerekebilir.
6- Bonding uygulaması nedir?
Diş yüzeyinden doku kaldırılmadan yalnız istenilen bölgelere bonding materyali ve diş rengindeki kompozit rezin uygulanan işlemidir.
7- Bonding hangi durumlarda uygulanır?
Bonding uygulaması kolay ve ucuz bir kozmetik bir uygulamadır. Özellikle dişler arasındaki boşlukların kapatılmasında, dişlerin şekillerinin (dişlerin uzun gösterilmesi gibi) ve renklerinin değiştirilmesinde kullanılır.
8- Bonding uygulaması nasıl bir işlemdir?
Bu işlem 30-60 dakika kadar sürer. Birden fazla dişte uygulama yapılması gerekmekte ise birkaç randevuya ihtiyaç duyulabilir. Diş yüzeyi pürüzlendirildikten sonra bonding materyali ve diş rengindeki kompozit rezin dişe uygulanır ve cilası yapılır.
9- Bonding uygulaması sonrası nelere dikkat etmeliyim?
İlk 48 saat içinde lekelerden korumak ya da oluşumlarını en aza indirmek için renkli yiyecek ve içeceklerden olabildiğince uzak durmak gerekir. Çay, kahve, sigara bonding uygulamasında kullanılan rezin materyalinin renkleşmesine neden olur. Dişlerinize hem düzenli olarak bakım uygulamalısınız (diş fırçası, diş macunu, diş ipi, arayüz fırçası) hem de rutin hekim kontrollerinizi ve diş taşı temizlikleriniz aksatmamalısınız. Kompozit rezin doğal diş kadar kuvvetli değildir. Sert nesneler ısırdığınızda veya çiğnediğinizde kırılabilir. Bonding uygulamasının ömrü birkaç yıldır, daha sonra tamir edilmesi gerekebilir.

[BOZKURT21]

Dolgular:
1- Çürükler nasıl saptanır ve nasıl tedavi edilir?
Çürüğünüz olup olmadığını anlamanın birkaç yolu vardır. Gözle muayene bu metotlardan biridir. Yüzeyden görülemeyen çürüklerin bulunabilmesi ise radyografik kontroller gerekebilir. Bazı durumlarda çürük tespiti amacıyla özel boyalar kullanılabilir. Çürük, çatlak, kırık ya da aşınmış dişlerin dolgu ile restore edilmesi çiğneme fonksiyonu ve estetik için önemlidir.
2- Dolgudan yapıldıktan sonra hassasiyetim olabilir mi?
Dolgu yapıldıktan sonra hassasiyet ortaya çıkabilir. Dişte basınç, hava, tatlı yiyecekler ya da ısıya karşı hassasiyet oluşabilir. Çoğunlukla bu hassasiyet bir ya da iki hafta içinde azalarak sona erer. Hassasiyet yapan şeylerden bu süre içerisinde uzak kalmaya çalışın. Eğer iki hafta içinde azalmayan aşırı hassasiyetiniz varsa diş hekiminiz ile temasa geçmelisiniz. Hassasiyetinizi tam olarak açıklamanız diş hekiminizin daha sonra ne yapması gerektiğine karar vermesinde önemli ölçüde yardımcı olacaktır. Dolgunun yeniden şekillendirilmesi ya da yerine yenisinin yapılması mümkündür. Aynı zamanda diş hekimi dolgunun altına diş hassasiyetini giderici ajan da koyabilir. Ancak dolgu derinse sorunu çözebilmek için kanal tedavisi yapılması gerekebilir.
3- Geçici dolgu neden yapılır?
Birden fazla randevuya ihtiyacınız varsa, diş hekiminiz dişinizin iyileşmesini gözlemlemek için kısa bir süre beklemek istiyor ise, kanal tedavisi seansları arasında, derin bir çürüğünüz var ve pulpa (dişinizin damar ve sinir paketi) açığa çıktığı için acil dental tedaviye ihtiyacınız varsa geçici dolgu uygulanması gerekebilir. Geçici dolgular kalıcı dolgular gibi dişi koruyamazlar, bu nedenle çok uzun süre ağız içerisinde kalmaları tedavinin başarısını düşürebilir ve hatta dişin kırılmasına ve kaybına neden olabilir.
4- Hangi dolgularımın değiştirilmesi gerekir?
• Geniş dolgusu olan bir diş ile sert bir şekilde çiğneme yaptığınız takdirde dolguyu tutan diş ya da dolgunun kendisi kırılabilir. Bu durumda dolgunun değiştirilmesi gereklidir.
• Dolgu yapılırken diş ile dolgu materyali arasına tükürük girmesi dolgu materyali ile dişin birbirine tutunmasını engelleyebilir ve dolgu düşebilir.
• Isırma ve çiğneme kuvvetleri ile çatlaklar oluşabilir ya da diş sıkma ve gıcırdatma nedeniyle dolgular kırılabilir
• Dolgunun yan duvarları diş ile uyumlu değilse sızıntı nedeniyle çürük, renkleşme ya da hassasiyet oluşabilir. Uzun süredir ağızda olan dolgular da sızıntıya neden olabilir.

[BOZKURT21]

İnkey&onley:
1- İnley ve onley nedir?
İnley ve onleyler dolgu ile kuron (kaplama) arasında bir çözümdür. Dolguyu destekleyebilecek yeterli miktarda diş yapısı bulunmadığı ve dişin kuron ile kaplanacak derecede zarar görmediği durumlarda inley ya da onleyler kullanılır. İnleyle karşılaştırıldığında onleyler daha geniş alanı kapsarlar. İnley ya da onleyin ömrü yapıldığı materyale, bulunduğu dişin durumuna, çiğneme kuvvetlerine, hastanın ağız hijyenine ne derece dikkat ettiğine bağlıdır. Genellikle onlarca yıl sağlıklı biçimde görevlerini sürdürürler.
2- İnley ve onley uygulaması nasıl yapılır?
İnley ve onleyler laboratuvarda hazırlandıkları için tedavi iki ya da üç seans sürer. İlk randevuda, çürük temizlenir ve hazırlanan diş ve çevre dişlerin ölçüsü alınır. Geçici bir dolgu maddesi ile diş kapatılır. Ölçü laboratuvara gönderilir. İkinci randevuda geçici dolgu çıkarılır. İnley ya da onleyin provası yapılır ve cilalanarak özel bir yapıştırıcı kullanılarak inley ya da onleyler dişe yapıştırılır. Diş hekimi tarafından kapanış tam olarak ayarlanır ve cilası yapılır.
3- İnley veya onley yapılmışsa özel bir bakım uygulamalı mıyım?
İnley ve onleylerin bakımı için sadece diş fırçalama, diş ipi kullanımı ve düzenli diş hekimi ziyaretlerini içeren düzenli ağız bakımı gerekmektedir.

[BOZKURT21]

Recontouring:
1- Recontouring nedir?
Diş hekimliğinde yeniden şekillendirme ya da odontoplasti de denilen recontouring, nispeten hızlı ve ucuz bir işlemdir. Diş minesinin küçük bir miktar kaldırılarak dişin uzunluk, şekil ve yüzey sınırlarının değiştirilmesi işlemidir.
2- Hangi durumlarda uygulanır?
Recontouring kozmetik işlemlerin en koruyucu olanlarından biridir. Recontouring ile bakteri plağı toplanması ve diş taşı oluşumuna neden olan küçük düzensizliklerin giderilmesi mümkün olmaktadır. Ancak recontouring, veneer ya da bonding uygulamaları yerine geçmemektedir. Recontouring dişteki düzensizliklerin ortadan kaldırılmasında yeterli olmuyor ise tedavi bonding uygulaması ile kombine edilebilir.
3- Recontouring nasıl uygulanır?
Recontouring sadece diş yapısının tümünün bozulmamış olduğu yüzeyen sorunların olduğu durumlarda uygulanabilir. İşlem mine tabakası ince ise yapılmayabilir.

[BOZKURT21]

Gülüş Tasarımı:
1- Gülüş estetiği ne demektir?
Dudaklar, dişeti, dişler gibi bir takım estetik kriterlerin ayrı ayrı ve birbiri ile olan ilişkisinin değerlendirildiği, detaylı estetik analizleri kapsayan, gülüş şeklinin değerlendirilmesidir.


2- Gülüş estetiğinde önemli faktörler nelerdir?
Dudak seviyesi, dişlerin boyları, dişeti seviyesi, diş rengi, diş dizimi, güldüğümüz zaman dudak ve dişlerin uyumu ve gülme hattı gibi faktörlerin tek tek ve birbirleri ile olan uyumu estetik gülüş analizinin yapılmasında çok büyük önem taşır.


3- Gülüş tasarımı nasıl yapılır?
Gülüş tasarımı yapılırken dişlerin oluşturduğu bölgenin estetiği (beyaz estetik) ve dişetlerinin oluşturduğu bölgenin estetiği (pembe estetik) değerlendirilir. Bu amaçla öncelikle fotoğraf üzerinde dişetlerinin hangi seviyede olması gerektiği, hangi dişlerin tasarıma dahil edileceği değerlendirilir. Sonrasında dişlerin diş-dişeti-kemik seviyeleri klinik ve radyografik olarak incelenir. Daha sonra tedavi planı netleştirilir.


4- Gülüş tasarımında pembe estetik diye adlandırılan dişeti estetiği değerlendirmesi nasıl yapılır?
Tüm estetik uygulamalarda amaç kişiye yakışanı bulmak olmalıdır. Gülerken en az dişlerin görüntüsü kadar dişetlerinin seviyeleri ve simetrik görünmeleri de önemlidir. İşte bu noktada tercihen lazer ile dişetlerine müdahale etmek gerekir. Eğer sadece dişetlerine müdahale yeterli ise diyot lazer ile işlem yapılabilir. Ama daha ileri seviye bir düzenleme gerekli ise sert doku (Er:Yag) ve ya kombine lazer cihazı gereklidir. Sert doku lazerleri işlem sonrası konfor için de daha çok tercih edilmektedir.


5- Gülüş tasarımında beyaz estetik diye adlandırılan diş estetiği değerlendirmesi nasıl yapılır?
Beyaz estetiğin elde edilmesi amacıyla porselen laminalar (yaprak porselen, kompozit laminalar, bonding uygulamaları, gülüş tasarımı, beyazlatma, inlay-onlay uygulamaları, recontouring gibi işlemler yapılabilmektedir.


6- Gülüş tasarımı kaç seansta tamamlanır?
Hastanın mevut durumuna göre yapılacak tedavilere göre seans sayısı değişebilir. Tedavi bazen tek seansta bazen de birkaç haftada tamamlanabilir.

7- Gülüş tasarımı yaptırmak istediğimizde dişlerimizi kestirip kaplama yaptırmak zorunda mıyız?
Gülüş tasarımı için her zaman dişlerin kesilmesi ve kaplama yapılması gerekmemektedir. Genellikle kompozit laminalar, bonding, recontourimg ya da ebyazlatma gibi daha kolay ve koruyucu yöntemlerle estetik beklentileriniz karşılanabilir.

[BOZKURT21]

Diş Beyazlatma:
Dişler yıllar içerisinde yiyecekler, içecekler (kahve, şarap ve çay) ve sigara tüketimi nedeniyle beyazlıklarını kaybedebilirler. Bu durumu düzeltmek için diş beyazlatma işlemi yapılabilir. Diş beyazlatma işlemi porselen kaplamalarla karşılaştırıldığında kolay, güvenilir, ekonomik ve dişler aşındırılmadığı için daha koruyucu bir işlemdir.


1- Dişlerde neden lekenme ve renk değişimi olur?
Diş rengi, göz rengi ve saç rengi gibi kişiye özgüdür. Dişin içerdiği elementlerin birbirine göre oranı dişin rengini belirler. Mine yüzeyi porlu (gözle görülemeyen küçük delikli) bir yapıya sahiptir. Bu nedenle dişin doğal rengi zaman içerisinde dış etkenlerden etkilenerek değişebilir.


2- Her çeşit renkleşmede aynı sonucu alabilir miyiz?
Zaman içinde oluşan sarı ve hafifçe kahverengi renkleşmeler en iyi sonucu verirler. Koyu kahve, mavi-gri renkleşmeler ise dişin en derin yapılarına yerleşmiş zor beyazlatılan renkleşmelerdir. Bu tür renkleşmeler genellikle dişin gelişimi esnasında tetrasiklin gibi antibiyotiklerin kullanımı sonucu oluşur ve istenilen sonucun elde edilmesi için beyazlatma seans sayısının artırılması gerekebilir.


3- Tedavi nasıl uygulanır?
Seçilebilecek iki tip tedavi yöntemi vardır. Bunlardan ilki dişhekiminizin muayenehanesinde daha hızlı sonuç alınan yöntemdir (Office bleaching), diğeri de eviniz de kendinizin uygulayacağı yöntemdir (Home bleaching).
4- Office bleaching nasıl yapılır?
Beyazlatma işlemi tek seansta yapılır, ancak gerekli ise seans tekrarlanabilir. Bu amaçla dişetleri izole edilerek dişler üzerine beyazlatma özelliğine sahip bir jel uygulanır. Jeli aktive etmek için lazer ya da halojen, LED gibi özel ışık kaynakları uygulanabilir. Beyazlatmada verdikleri ısı ile jeli aktive eden diyot lazer cihazları kullanılabilir. Daha da güvenilir olarak, yüzeysel emilim sağladığı için sertdoku (Er:YAG ) lazer cihazları da dişe hiç ısı vermeden çok kısa sürede ve güvenli bir beyazlatma sağlarlar.


5- Home bleaching nasıl yapılır?
Evde yapılan beyazlatma yöntemi de diş hekiminin denetiminde yapılır. İlk randevuda diş hekimi hastanın dişlerinden ölçü alır ve bu ölçüyle dişlerin üzerine geçecek şeffaf bir plak hazırlar. Evde beyazlatma yapılan kişi tarafından kullanılan bu plak, hastanın dişlere beyazlatma maddesinin uygulamasını ve dişetlerinin korunmasını sağlar.


6- Muayenehanede yapılan beyazlatma işlemini dişe zarar vermeden daha hızlı bir şekilde yapmak mümkün müdür?
Evet mümkündür. Er:YAG lazer cihazları ile yeni geliştirilen Fotona TouchWhite™ el aleti ile yaklaşık 30 dakikada hassasiyet oluşturmadan beyazlatma sağlanabilir. Bu lazer dalga boyu çalışılan dokularda sadece 100 mikrometre emilim sağlar ve suda emilir. Bu sebeple beyazlatma jelinin en üst tabakasında emilerek derin tabakaya gitmeden jelin hemen aktif olmasını sağlar. Bu da işlemin hızlanmasını ve aynı zamanda dişte ısı oluşmamasını sağlar. Böylece işlem sonrası hassasiyet de alternatif yöntemlere göre en aza indirgenir.


7- Ne kadar sürede beyazlatma işleminin sonucunu alabilirim
Muayenehanede yapılan beyazlatma işlemi ortalama 30 dakika ile 1 saat arasında sürer. Beyazlatmadan birkaç gün sonra dişlerin rengi son halini alır.
Muayenehanede alınan ölçü ile oluşturulan plaklara yerleştirilen jeller ile yapılan ev tipi beyazlatma işlemi ise jele göre 1-2 hafta içerisinde sonuç vermektedir.


8- Beyazlatma yapılırken ağrı duyar mıyım?
Sert doku lazerleri (Er:YAG) ile yapılan beyazlatma işleminde jel dentine gelmediği ve minede mikroçatlaklar olmadığı sürece ağrı oluşmaz. Diğer yöntemlerde çok az bir hassasiyet duyulabilir ve genellikle bu durum 24 saat içerisinde geçer. Bunu gidermek için beyazlatma işlemi sonuna diş hekiminiz fluorid uygulaması yapabilir.


9- Diş beyazlatmanın etkisi ne kadar sürer?
Diş beyazlatmanın etkisi genellikle 1-2 sene arasında değişir. Eğer yoğun sigara içmiyorsanız, dişleri renklendirecek gıdaları fazla tüketmiyorsanız bu süre daha da uzar. Ayrıca klinikte yapılan beyazlatma işlemi evde yapılan beyazlatma işlemi ile 3-6 ayda bir desteklenirse süre uzatılabilir.


10- Her hastaya beyazlatma uygulanabilir mi veya her hasta piyasada satılan beyazlatma ajanlarını kullanabilir mi?
Beyazlatma ajanları dişin en üst tabakası olan minede etkili ve mineye zarar vermeyen materyallerdir. Eğer dişte herhangi bir nedenle minenin altındaki dentin adı verilen doku açığa çıkmışsa, bu bölge ya dolgu ile kapatılmalı ya da hekim tarafından izole edilmelidir. Asla dentin dokusuna beyazlatma ajanı uygulanmamalıdır. Aşınan mine dokusunu, ortaya çıkan dentin dokusunu hastanın fark etmesi her zaman mümkün olmaz. Eğer hasta, hekime danışmadan marketlerdeki beyazlatma ürünlerini kullanırsa ve dentin açıktaysa geçmek bilmeyen diş hassasiyetleri ile karşı karsıya kalabilir. Bu nedenle beyazlatma ajanları mutlaka diş hekimi kontrolünde kullanılmalıdır.


11- Kanal tedavisi nedeniyle rengi değişen dişlerin beyazlatılması da mümkün mü?
Eğer beyaz dişler arasında diğer dişlere göre daha koyu bir renkte diş varsa bu diş canlılığını yitirmiş ve ya kanal tedavisi yapılmış bir diştir. Bu dişe yapılacak beyazlatma (devital bleaching) işlemi ile dişin rengi açılabilir. Hekim tarafından diş içerisine beyazlatıcı madde yerleştirilir ve 1-2 gün aralıklarla dişin içerisindeki beyazlatıcı madde istenen sonuç alınana kadar diş hekimi tarafından değiştirilir. Sonuç genellikle mükemmeldir ve ortalama 1 hafta sürer. Bu tür beyazlatmada genelde tekrar rengin eski rengine dönmesi uzun zaman alır.


12- Beyazlatmadan sonra nelere dikkat etmeliyim?
Beyazlatma sonrası çay, kahve, sigara, kırmızı şarap, vişne suyu gibi dişi renklendirebilecek gıdalardan uzak durmakta fayda vardır. Genel ağız bakımına dikkat edilmesi de renkleşmelerin tekrarlamasını önleyecektir.


13- Piyasadaki diğer beyazlatma alternatifleri nelerdir?
Diş hekimlerinin uyguladığı beyazlatma yöntemleri dışında, eczane ve marketlerde satılmaya başlanan beyazlatma kitleri hızla yayılmaktadır. Bunları tedavinin risklerini artırdığı için tavsiye edilmemektedir. Dişeti hastalığı ve ya diş çürüğü olan dişlerde ve hassas dentin dokusu olan dişlerde zararlı olabilirler. Bu beyazlatma ajanlarının mutlaka bir hekime danışarak kullanılması gerekir.

[BOZKURT21]

Porselen Kronlar:
1. Dişlerin kaplanması (kuronlanması) nedir, dişe zarar verir mi?
Çeşitli sebeplerle aşırı madde kaybına uğramış dişlerin korunması için dişlerin üzerlerinin diş şeklindeki materyaller ile kaplanması işlemidir. Bu işlem dişe zarar vermez, aksine dişin ömrünü uzatır. Estetik nedenlerle de dişler kuronlanabilir ancak bu tamamen hastanın istediği doğrultusundadır.


2. Porselen köprü ne zaman uygulanır?
Bir veya birden fazla diş eksikliğinde komşu dişler ile desteklenen özel kaplamalarla aradaki boşlukların doldurulması için yapılırlar. Bir köprünün uygulanmasında, eksik dişin oluşturmuş olduğu boşluğun iki yanındaki dişler (doğal dişler ya da implantlar) kuronlarla kaplanır ve boşluğu kapatacak olan yapay diş de bu kuronlar arasında yer alır.


3. Metal destekli kuronlarla zirkonyum destekli kuronların farkı nedir?
Her iki malzeme için kesilmesi gereken diş miktarı hemen hemen aynıdır. Metal destekli kuronların alt yapısı gri metalden olur ve direnci zirkonyuma göre daha fazladır. Estetik olarak ince dişeti yapısı olan hastalarda gri bir yansıma yapabilir. Zirkonyum destekli kuronların alt yapısı ise zirkonyum olarak adlandırılan beyaz bir malzemeden yapılmıştır. Bu nedenle dişeti altında gri yansıma oluşturmaz. Her iki malzemenin de üst yapısı porselen ile kaplanır.


4. Kaç seansta kuron/köprülerim biter ve bu seanslarda neler yapılır?
Porselen kuronların hazırlanması için en az dört seans gerekir. Bu seanslarda aşağıdaki işlemler yapılır:
• Dişlerin hazırlanması ve ölçü: Restorasyon yapılacak diş ya da dişler, uygulanacak tedaviye göre küçültülür ve bütün ağzın detaylı ölçüsü alınır.
• Alt yapı provası: Laboratuvarda alınmış ölçüden elde edilen ağız modeli üzerinde hazırlanan zirkon veya metal altyapının ağız ortamında prova ve uyumlanması yapılır.
• Porselen prova: Laboratuvarda metal altyapı üzerinde hazırlanan porselenin ağız içinde komşu ve karşı dişlerle uyumlaması ve kontrolleri yapılır. Renk ve estetik olarak hastanın da fikirleri alınır. Cila yapılmak üzere laboratuvara gönderilir. Beğenilmeyen bir estetik olduğunda bu seans tekrarlanabilir.
• Cila ve simantasyon: Laboratuvarda cilası yapılan restorasyon son kez ağızda denenir. Herhangi bir problem yoksa, hastanın da onayı alındıktan sonra restorasyon diş üzerine sabitlenir. Hastaya protez ve ağız bakım teknikleri anlatılır.


5. Kuron yapılan her dişe kanal tedavisi gerekir mi?
Kuron yapılacak her dişe kanal tedavisi uygulanması gerekmez. Ancak kuron yapılmadan önce dişte geniş bir çürük varsa, dişin kuron hazırlıkları sırasında sinir –damar paketinin yaralanması söz konusuysa dişin kanal tedavisine ihtiyacı olabilir.


6. Kuronlarım yapılana kadar dişsiz mi kalacağım?
Kuronlarınız yapılana kadar fonksiyon ve çiğnemenizi sağlamak için mutlaka geçici protezler yapılacaktır.


7. Aşırı madde kaybı olan ya da sadece kökü kalmış bir diş kaplanabilir mi?
Dişin kaplanabilmesi için kurona destek olacak yeterli bir yapıya ihtiyaç vardır. Doğal diş çürük ya da kırık gibi nedenlerle üstüne yapılacak kuronu destekleyemeyecekse, dişe kanal tedavisi yapılarak ve kanal içerisine post&core yapılarak bir alt yapı oluşturulabilir.


8. Porselen kuronlarımın/köprülerimin bakımını nasıl yapmam gerekir?
Porselenlerin doğal diş gibi mutlaka fırçalanması gerekir. Günlük bakımda araya sıkışan gıdaların temizlenmesi için diş ipi ve arayüz fırçaları kullanılmalıdır.


9. Porselen dişlerim takıldıktan sonra ne gibi sorunlar yaşarım?
Kuronunuz yapıştırıldıktan sonra genellikle hassasiyet ya da rahatsızlığınızın olmaması gerekir. Az miktarda sıcak-soğuk hassasiyeti olabilir. Ancak ısırdığınızda ağrı ya da hassasiyet hissediyorsanız, diş hekiminiz ile görüşmeniz gerekir. Bu sorun büyük ihtimal ile kuronun yüksek olmasından kaynaklıdır ve kolaylıkla düzeltilebilir


10. Porselen dişim kırılırsa ne yapmam gerekir?
Kuronların kırılması mümkündür ve bazen ağız içerisinde tamir edilebilirler. Kırık geniş bir alanda ise kuronun yenilenmesi gerekebilir.


11. Porselen dişimde hareketlilik hissedersem ne yapmam gerekir?
Kuronun yapıştırıldığı materyal tükürüğün de etkisi ile eriyebilir. Böylece kuronun altına sızan bakteriler çürük oluşturabilir. Bu nedenle kuronunuzun hareket ettiğini hissettiğinizde diş hekiminiz ile görüşmelisiniz. Yapıştırıcının uzaklaşması ya da kuronun uyumsuzluğu nedeni ile kuron yerinden çıkabilir. Bu durumda hemen diş hekiminiz ile görüşmelisiniz. Eski kuronunuz yeniden yerleştirilebilir ya da yeni bir kuron yapılması gerekebilir. Bazı durumlarda kuronlu dişlerde hissedilen hareketlilik destek dişin çevre dokularındaki kayıplardan da kaynaklanabilir. Bu durumun hekiminiz tarafından değerlendirilmesi gereklidir.


12. Köprülerin ömürleri ne kadardır?
Köprülerin ortalama ömrü 5 - 7 yıldır. Ancak daha uzun yıllar kullanılabilmeleri için düzenli günlük bakımların yapılması ve hekim kontrollerinin aksatılamaması gerekmektedir.

[BOZKURT21]

Hareketli Protezler:
1- Hareketli protez ne demektir?
Bir veya daha fazla diş eksiklikliğinin tedavisinde kullanılan, hastanın isteği zaman rahatlıkla takıp çıkarabildiği, üzerinde eksik dişlerin yer aldığı apareylerdir.


2- Kaç çeşit hareketli protez vardır?
Beş tip hareketli protez vardır. Bunlar;
Klasik parsiyel protezler: Tutuculuğunu ağızda kalan dişlere tutunan kroşe (çengel) ile sağlayan hasta tarafından rahatlıkla takılıp çıkarılabilen apareylerdir. Halk arasında çengelli protez olarak bilinir.
Hassas bağlantılı protezler: Birden fazla diş eksikliğinde kullanılan, tutuculuğunu ağızda kalan doğal dişlere yapılan porselen kuronlardan (kaplamalardan) alan kroşesiz (çengelsiz) hareketli protezlerdir.
Tam protezler: Doğal dişlerin tamamının eksik olduğu hastalara uygulanan takıp çıkarılabilen apereylerdir. Halk arasında takma diş olarak bilinir.
İmmediat protezler: İmplant tedavisi uygulanacak olan veya tüm dişleri çekilmesi gereken hastalara cerrahi işlem sonrası hemen uygulanan geçici hareketli protezlerdir.
Diş üstü protezler: Ağızda var olan, bir süre sonra çekimi düşünülen diş veya kök üzerine uygulanan tutuculuğunu protezin içinde kalan dişlere yapılan başlıklardan alan hareketli protezlerdir. Dışarıdan bakıldığında tam protezlerle aynı görünümdedir.


3- Hareketli protezlerin avantajları nelerdir?
Bazı hareketli protezlerde diş kesimine ihtiyaç kalmadan kısmi diş eksiklikleri tamamlanabilir. Ayrıca, implant tedavisine göre daha hızlı ve daha ekonomik bir tedavi seçeneğidir.


4- Klasik parsiyel protezler (Çengelli protezler) yapılırken kalan dişlerimi kaplatmama gerek var mıdır?
Parsiyel protezler yapılırken özellikle kroşelerin (çengellerin) yerleştiği dişlerde kaplama ihtiyacı olabilir. Bir diğer alternatif ise diş hekiminin dişlerin üzerine hazırladığı yuvaya protezin stabilizasyonu ve tutuculuğunu sağlayan protez parçalarının yerleştirilmesidir.


5- Hareketli protezlerin yapımı ne kadar zaman alır ve kaç seans sürer?
Eğer porselen kaplama yapılması gerekmiyor ise 5-6 seans sürer ama diş hekimi gerekli gördüğünde bu seans sayılarını arttırabilir. Protez takıldıktan sonra ağıza uyumlanması birkaç seans daha sürebilir. Hastanın dört dörtlük kullanabilir hale gelmesi yaklaşık 1 ay gibi bir süre alır.


6- Hareketli protez yapılacağı zaman dişlerin uyuşturulması gerekir mi?
Porselen kaplama yapılmayacak ise iğne yapılmasına (uyuşturma işlemi) gerek yoktur.


7- Hareketli protezlere alışmak zor mudur, ne kadar zamanda alışabilirim?
Hareketli protezlere alışmak öncelikle hasta psikolojisi ve zaman ile ilgidir. Zaman geçtikçe proteze alışmak daha da kolaylaşır. Genellikle bir ayda hasta protezleri kabullenir ve protez ile yaşam kolaylaşır.


8- Hareketli protezlerimi taktığımda ilk zamanlar ne gibi sorunlar yaşayacağım?
İlk takıldığında yemek yemek, konuşmak, protezi ağızda tutmak ve çiğnemek gibi fonksiyonlarda problem yaşanabilir zaman geçtikçe ve proteze alıştıkça bu problem azalır ve tamamen ortadan kalkar.


9- Protezimi ilk taktığımda yemek yemekte sorun yaşayacak mıyım?
Yeni protezlerle yemek yemeğe alışmak kişiden kişiye değişmekle beraber, alışmak için bazen 1 aya varan bir süre gerekebilir. Bu süreci hızlı atlatmak için aşağıdaki noktalara dikkat edilmesi gerekir:
• Dudakları açmadan yemekleri yavaş yavaş çiğnemek
• Başlangıçta ağızın her iki tarafına da lokma alarak çift taraflı çiğneme yapmak
• Ağıza ufak lokmalar almak
• Protezin ilk uygulandığı günler kaslar yeniden güçlenene kadar makarna, sebze yemekleri, pilav gibi yumuşak yiyecekler tercih etmek
• En ufak bir vurukta mutlaka hekime giderek düzeltme yapılmasını sağlamak
• Yeni yapılmış hareketli protezlere alışmak için kararlı olmalı ve vazgeçmemelisiniz. Önceden kullandığınız proteziniz varsa, yeni proteze alışma döneminde yaşadığınız sorunlardan kaçmak için eski protezinizi kullanmayınız. Israrla yeni proteze alışmaya çalışmalısınız.


10- Hareketli protezimi taktığımda konuşmam değişecek mi?
Protezler ilk takıldığında, dişler, dil, dudak ve yanak protezin varlığına alışana kadar, bazı seslerin çıkarılmasında sorunlar olabilir. Bu durumda yüksek sesle ve ayna karşısında sürekli kitap okunmalı ya da konuşulmalı. Zamanla konuşma problemi tamamen ortadan kalkacaktır.


11- Hareketli protezlerimi mutlaka gece çıkarmak zorunda mıyım?
Protezlere hızla alışabilmek için ilk zamanlar, protezin yemek sonrası temizlenip hemen takılması ve geceleri çıkarılmaması önerilir. Ancak daha sonra protezin oturduğu yumuşak dokuların dinlenebilmesi için gün içinde yalnız kaldığınız zamanlarda veya geceleri protezleri çıkarmanız gerekir.


12- Hareketli protezlerime yapıştırıcı kullanabilir miyim?
Protez yapıştırıcılarını kullanmadan önce mutlaka diş hekiminize danışmanız gerekir. Uzun süreli protez yapıştırıcılarının kullanımı istenen bir durum değildir. Fakat kısa süreli kullanımı bazı hastalarda önerilebilir.


13- Hareketli protezlerin bakımı nasıl yapılır?
Yemeklerden sonra protez çıkarılarak ağızdaki dişler diş fırçası ve diş macunuyla temizlenmelidir. Hareketli protezler ise macun kullanmadan, ayrı bir diş fırçası (yumuşak) ve sıvı sabun ile temizlenmelidir. Ağız dışında kaldığı sürede temiz içme suyu içerisinde bırakılmalıdır. Bekleme suyunun içerişine herhangi bir kimysal eklenmemeli ve sıcak su kullanılmamalıdır. Haftada bir defa temizleme tabletleri kullanılmalıdır.


14- Hareketli protez kullanan bir hasta olarak ne kadar zamanda bir hekime gitmem gerekir?
Yumuşak dokuların ve varsa dişlerin kontrolü için en az 6 ayda bir diş hekimine görünmeniz gerekir. Diş hekimi yapacağı bu kontrollerde dişlerde meydana gelen problemlerin yanı sıra protezin cila ve bakım işlemlerini de gerçekleştirir. Bu nedenle kontroller büyük önem taşır.

[BOZKURT21]

İmplant destekli protezler :
. İmplant destekli protezler ne demektir?
İmplant destekli protezler, implant üzerine yerleştirilen ve implantlar tarafından desteklenen sabit veya hareketli protezlerdir. Hiç dişi bulunmayan ancak yeterli kemik seviyesine sahip olan kişiler de implant destekli protezler kullanılabilir.


2. İmplant üzerine her zaman sabit dişler mi yapılır?
Tamamen dişsiz ağızlarda hareketli protezlerin tutuculuğunu arttırmak amacı ile de implant uygulamaları yapılır. Çene içerisinde yer alan implantların hareketli tam protezin içerisindeki yuvalara yerleşmesi ile stabilitesi ve tutuculuğu artan protezle, çiğneme ve konuşma fonksiyonları çok daha etkin yapılabilmektedir.


3. Tamamen dişsiz bir ağızda implant üstü sabit bir protez yapılabilmesi için en az kaç implant yaptırmam gerekir?
Çenenin büyüklüğüne ve uygulanacak yönteme göre alt çenede 4-6 arası, üst çenede 6-8 arası implant yapımı öngörülmektedir.


4. Tamamen dişsiz bir ağızda hareketli proteze destek olması için kaç implant yaptırmam gerekir?
Alt çenede 2- 4 implant, üst çenede ise en az 4 implant uygulanması başarı için mutlaka gereklidir.
5. İmplant destekli hareketli protezlerin bakımı nasıl yapılır?
• İmplant destekli hareketli protezler günde en az iki kez çıkarılarak temizlenmelidir ve gece çıkartılmalıdır.
• Aynı zamanda implant çevresi ve ataşmanlar da dikkatlice fırçalanarak temizlenmelidir.
• Protezlerin içinde bulunan lastikler zamanla gevşeyebilir bu lastikler basit bir işlemle değiştirildiğinde tutuculuk tekrar ilk günkü haline döner.
• İmplant yapıldıktan sonraki ilk bir yıl içerisinde, her 3-6 ayda bir diş hekiminizi temizlik ve kontroller için ziyaret etmelisiniz.


6. İmplant destekli köprünün bakımı nasıl yapılır?
• İmplant destekli sabit dişlerin bakımı doğal dişlerin bakımına çok benzer. Sabah ve akşam olmak üzere günde en az iki kere dişlerinizi fırçalamalısınız.
• Protez ve dişeti arasında kalan alanı arayüz fırçaları, özel ipler ve diş fırçası ile düzenli olarak diş hekiminizin önerdiği şekilde temizlemelisiniz.
• İlk yıl içinde her 3-6 ayda bir diş taşı temizliği ve kontrol için diş hekiminizi ziyaret etmelisiniz.