Orijinalini görmek için tıklayınız : Adana Mutfağı
ADANA’NIN YEMEKLERİ, YÖRESEL, GELENEKSEL YEMEK TARİFLERİ (ADANA’NIN ÖZELLİKLERİ, ADANA İLE İLGİLİ BİLGİLER, TANITIMLAR)
Ispanaklı veya Etli Kömbe
Malzemeler:
4 kg. un
1 su bardağı yağ
1 tatlı kaşığı maya
2 kg. ıspanak veya 1 kg. kıyma
1 çay kaşığı susam
yeterince tuz ve su
5 baş kuru soğan
2 çorba kaşığı salça
Hazırlanışı:
Ortası açılan un tuz ve su eklenerek hamur haline getirilir. Mayalanması için 1-2 saat bekletilir. Mayalanan hamur beş eşit parçaya bölünerek bezi yapılır. Büyükçe bir tepsinin içi bir çay bardağı yağla iyice yağlanır. Beziler tepsinin çapına göre açılarak tepsiye yayılır. Soğan ıspanak ve salçadan hazırlanan iç koyularak dört kat yapılır. Başka bir kapta susam, 1 bardak un ve 1 bardak su karıştırılarak bulamaç yapılır, hazırlanan bulamaç tepsideki hamurun üzerine sürülür. En üste bir su bardağı yağ dökülür. Baklava dilimi şeklinde dilimlenen yemek fırında pişirilir.
Çingene Kebabı
Malzemeler:
1/2 kg. patlıcan
1 kg. domates
2 baş soğan
4-5 yeşil biber
1/2 demet maydanoz
yeterince tuz ve sumak
Hazırlanışı:
Patlıcan ve domatesler şişlenerek közde pişirilir. Piştikten sonra kabukları soyulur ve dilimlenerek tepsiye dizilir. Diğer tarafta ise kuru soğan halka halka doğranarak tuz ve sumakla ovalanır, sonra içine doğranmış maydanoz konur ve tekrar karıştırılır. Bu karışım kızgın yağda kavrularak domates ve patlıcanın üzerine dökülür. Hazırlanan tepsinin üzeri hava almayacak şekilde örtülüp mangalda yarım saat daha pişirilir. Sıcak servis yapılır.
Karakuş
Malzemeler:
1/2 kg. irmik
1 bardak şeker
2 bardak süt
1 adet limon kabuğu rendesi
1 adet yumurta
Yeterince un
1/2 kg. ceviz içi
Şurup için:
6 bardak şeker-5 bardak su, 1/2 adet limon
Hazırlanışı:
Bir gece önceden irmik ılık süt ile ıslatılır, üzerine yağ ve yumurta eklenerek yoğrulur. Kulak memesi yumuşaklığına gelinceye kadar üzerine un serpilir. Hazırlanan hamur 8 eşit parçaya bölünür ve üzerine nemli bez örtülerek dinlendirilir. Bezeler tek tek üzerine un serpilerek açılır. Açılan yufkaya dövülmüş ceviz içi ve limon rendesi serpilir. Tekrar oklavaya sarılarak rulo haline getirilir ve baklava dilimi halinde kesilir. Diğer taraftan şurup malzemeleri kaynatılarak soğutulur. Kesilen karakuşlar ise bol yağda kızarıncaya kadar pişirilerek şerbetin içine atılır. Bastırılarak şurubu emmesi sağlanır. Bu tatlı yapılırken iki ayrı tava kullanılmalıdır. Her kızartmadan sonra yağ süzülmelidir.
Tavuklu Pirinç Çorbasi (Adana)
Malzemesi:
1,5 lt. tavuksuyu,
1 kahve fincanı pirinç,
yarım tavuk,
1'er çorba kaşığı yağ ve salça,
tuz,
karabiber,
kuru nane.
Tavuğu 1,5 lt. tuzlu suda haşlayın. Suyunu süzerek ayrı bir kaba alın. Haşlanmış tavuğu parçalayıp yağ ve salça kavurduktan sonra üzerine tavuğun suyunu dökün. Kaynamaya başlayınca üzerine yıkanmış pirinci katıp pişmeye bırakın. Pişen çorbanın üzerine karabiber ve nane serpip kızgın yağ gezdirin.
Tutmaç (Adana)
Malzemesi:
300 gr. haşlanmış mercimek,
8 bardak et suyu,
3 bardak un,
2 bardak yoğurt,
su,
pul biber,
nane,
katıyağ,
tuz.
Unu suyla yoğurup mantı hamuru kalınlığında açın ve karelere bölün. Mercimeği hamurların ortalasına koyup bohça biçiminde yapıştırın ve güneşte kurumaya bırakın. Kuruyunca et suyunda haşlayıp, ağır ağır ve karıştırarak yoğurdu ilave edin. Tuzunu ayarlayıp, bir taşım kaynatın ve ateşten alın. Üzerine tereyağında kızdırılmış biber ve kuru naneyi gezdirin.
Adana Usulü Ezme
Malzemesi:
5 domates,
2 soğan,
3 sivri biber,
1 limon,
yarımşar demet maydanoz ve taze nane,
zeytinyağı,
kırmızı pul biber,
tuz.
Soğanı ve soyulmuş domatesi, küçük bir şekilde küp küp doğrayıp, pul biber ve tuzla ovun. Çekirdekleri çıkarılmış biberler, maydanoz ve yeşil naneyi ince ince kıyın ve diğer malzemeyle karıştırın. Üzerine yağ ve limonun suyunu gezdirin.
kurutulmuş incir reçeli
Yine market raflarında bulamayacağınız yöresel bir reçel üzerinde çalışacağız. İncir yazları aşırı sıcak olan iklimlerde yetişen bir bitkidir. Bu yüzden yapacağımız bu reçeli bir çoğunuz bilmiyordur. Genellikle Adana, Mersin,Osmaniye,Antalya ve Aydın yörelerinde yapılır.
Yapacağımız bu reçelde kurutulmuş incirleri kullanacağız , paketlenmiş bütün incirlerden olmaz. Öncelikle kurutulması işlemine bakalım.
İncirlerin Kurutulması
Dalından taze toplanan iyice olgunlaşmış incirler üzerinden yarılarak yıldız şeklinde açılır. Buna yöresel ağızda yargan denir .Güneş görecek bir yere serilir. Yalnız bu noktada dikkat etmemiz gereken incirler hem alttan hem de üstten hava almalıdır. Yoksa kısa sürede kararır ve hiç bir işe yaramaz. Tepsiye ya da bir bez üzerine serdiğimiz de hava alma işlemi olmaz. Onun için bir ağaç dalı bu işlem için uygun olacaktır. Çukurova’da boruk derler . Onun üzerine sererler.
Çok kıtır kıtır olmadan hafif yumuşak kalacak şekilde kurutulma işlemine son verilmelidir.
Şimdi reçelin yapımına başlayabiliriz.
Kuruttuğumuz incirleri bir makas yardımı ile kararmış yerlerini keserek ayıklıyoruz.
İncir Reçelinin Yapılışı
Öncelikle ne kadar reçel yapacağımıza karar vermemiz gerekiyor. Bu yüzden malzemelerimizin miktarını ayarlarken 1 kilogram kurutulmuş inciri baz alacağız.
Şerbeti için ise 750 gram şekere 750 gram su kullanacağız ( Bire bir diyelim ).
Çok azda limon suyu kullanıyoruz.
Şerbetinin Hazırlanması
Bir tencereye şekeri ve suyu katıp karıştırdıktan sonra 20 dakika kaynatıyoruz. Limon suyunu ilave edip ocağın altını kapatıyoruz.
Şerbetin dökülmesi
Kuru incirlerin bulunduğu kabın üzerinden hazırladığımız şerbeti sıcak olarak döküyoruz. Ocağın üzerine alarak 5 dakika incirlerle beraber kaynatıyoruz.Sonrasında ocağın üzerinden alıp üzerini bir bez ile kapatıyoruz.
Bu aşamadan sonra yapacağımız işlem reçelimiz soğuyana dek ara ara karıştırmak.
http://www.recel.gen.tr/images/isyan-incir-receli.jpg
Bazı yemekler vardır ; Özeldir.Ünü yöresel anlamdan uzaklaşıp tüm ülkeye yayılmıştır.İçli köftede bu yemeklerden birisidir. Onun lezzetini tatmak için illaki bir yöresel yemek (http://www.yoreselyemekler.org/) sunan bir lokantaya gitmek ya da Adana’lı bir arkadaşınızın olması gerekir.
Bilen bilir içli köftenin (http://www.yoreselyemekler.org/adana-yoresi-icli-kofte-yapimi/) tadını , bilmeyenler için ise orijinal tarif bu sayfada verilmiştir.
İçli köfte başka illerimizde de yapılır. Biz Adana (http://www.yoreselyemekler.org/category/adana-mutfagi/)usulü yapacağız.
İçli köfte yapımının 3 aşaması vardır.
1- Hamurunun yoğrulması ve içinin hazırlanması
2- Köftelerin yuvarlak bir şekilde oluşturulması
3- Kaynar suda pişirilmesi
Yukarıdaki şartların hepsinin kendi içinde özel püf noktaları vardır. Her aşaması ve dikkat edilecek noktalar aşağıda ayrıntılı bir şekilde anlatılmıştır. Çünkü içli köfte bir malzeme bileşenlerinin karıştırılarak oluşturulduğu bir yemek değildir. Bu yüzden en ince ayrıntısına bile dikkat etmemiz gerekir.
Başlıyoruz ;
İçli köftenin içine konulacak malzemeler
1 kilogram orta yağlı kıyma ( kuzu eti ya da dana eti )
1 kilogram kuru soğan ( Kırmızı soğan tercih etmeliyiz. Çünkü daha az sulanır . Eğer beyaz soğan kullanacaksak doğradıktan sonra yıkayıp iyice suyunu süzdürelim )
Yarım kilogram tereyağı
1 çay kaşığı pul biber
1 çay kaşığı karabiber
Tuz
Hamurun hazırlanması için gerekli malzemeler
Yarım kilogram ince bulgur
Yarım kilogram irmik
1 tutam kuru nane
1 çay kaşığı kimyon
1 yemek (http://www.yoreselyemekler.org/) kaşığı biber salçası
1 çay kaşığı pul biber
1 yumurta ( tutması için )
1 çay kaşığı kimyon
ve tuz
Pişirilmesi için gerekenler
su ,tuz ve nar ekşisi
Sıra geldi lezzete dönüştürmeye
İlk önce içli köftenin içini hazırlamakla işe başlıyoruz… Bir süre bekletmemiz gerekiyor çünkü harcımızı soğuk olarak kullanacağız.
İçli köftenin içinin hazırlanması
*Öncelikle kıymayı tavaya koyup kavurmaya başlıyoruz.
*Soğanları küp küp doğrayarak yıkıyoruz ve suyunu süzüp kurutuyoruz. Kırmızı soğan (http://www.yoreselyemekler.org/)kullanacaksak bu işleme gerek yoktur. Çünkü kırmızı soğan fazla sulanmaz.Burası önemli püf noktalarından biridir .
*Ocağın üzerinde kavrulmakta olan kıymamız suyunu çekmişse soğanları ekliyoruz.
*Soğanlarla birlikte yarım kilogram tereyağını harcımıza ilave ediyoruz.
*1 çay kaşığı karabiberi ve kimyonu ekleyip tuzunu atıyoruz.
*Soğan pişinceye kadar ocağın altını kapatmıyoruz.
*Soğanımız piştikten sonra içli köftenin (http://www.yoreselyemekler.org/adana-yoresi-icli-kofte-yapimi/) harcını ocağın üzerinden alarak soğumaya bırakıyoruz. Soğuk bir havada yapmışsak dışarıya koyduğumuzda 10-15 dakikada tereyağı donma noktasına ulaşır. Ama yaz mevsiminde yapmışsak mutlaka buzdolabının buzluğuna koymamız gerekir . Yoksa harcımız donmaz.
Önemli püf noktalarından biride budur. İçli köftenin harcının içine koyduğumuz tereyağı donma kıvamında olmalıdır. Başka türlü olursa köfteyi kavuşturmamız mümkün olmaz.
İçli Köftenin Hamurunun Hazırlanması
*Yarım kilogram irmik ve yarım kilogram ince bulguru geniş bir kap içinde karıştırıyoruz.
*Bu karışımın üzerinden 1 su bardağı su ekleyip ıslatıyoruz. Yarım saat bu şekilde bekletiyoruz.
*Islatma işlemi sonrasında diğer malzemeleri de (kimyon,nane,pul biber ,salça ve tuz ) katarak yoğurma işlemine başlıyoruz.
*Yanımıza bir tas su alıyoruz. Yoğurma sırasında avucumuza dökerek hamurun kıvamını ayarlıyoruz.
Püf noktası : Hamur sakız kıvamına gelene kadar yoğrulmalıdır. Yoğurma şekli yumruklarımızla eze eze olmalıdır. Ceviz büyüklüğünde bir parça alır bakarız eğer dağılmadan açılabiliyorsa hamurumuz olmuş demektir. Ne kadar çok yoğurursak o kadar iyi olur.
İçli Köftelerin Oluşturulması
* Hamurumuzdan ceviz büyüklüğünde bezeler yaparız. Bezeyi alıp baş parmağımızı ortasından batırıp avucumuzun ortasında daire çizerek çanak şekli veririz. Bu şeklin içine harçtan bir yemek kaşığı koyarız ve yine döndüre döndüre fazla bastırmadan kapatırız. Elimiz yapışmaması için sürekli suya batırmalıyız.
Pişirme Yöntemi
İçli köfteyi kızartmak yada kaynatmak şeklinde 2 yöntemle pişirebiliriz.
Kaynatma Yöntemi : Kaynatacağımız köfte miktarına göre bir tencere belirliyoruz. Yarısından biraz fazla su koyup içine bir kaşık nar ekşisi ilave edip ( nar ekşisinin olmaması durumunda limon suyu ya da limon tuzu kullanıyoruz ) ve tuz atıp kaynatıyoruz.
Su kaynadıktan sonra köfteleri (http://www.yoreselyemekler.org/)birbirine fazla temas etmeyecek şekilde tencereye yerleştirip kabuğu yumuşayana kadar pişiriyoruz.
http://www.pratik-yemektarifleri.com/wp-content/uploads/2013/03/icli_kofte_tarifi.jpg
Adana Kebabı
Etin Hazırlanması :
1 yaşını geçmiş erkek koyun etinin özellikle taraklık denilen sırt bölgesinin eti Adana Kebap için daha uygundur. Etimizin yağ ,sinir ve damarlardan kesinlikle ayıklanması gerekmektedir. Ayıklanan et bir gün dinlendirilir. 6 da bir oranında kuyruk yağı eklenecektir. Bununda bir gün dinlendirilmiş olmasına dikkat ediyoruz. Hazırlanan etler ve kuyruk yağı zırh denen bir çeşit kesici alet ile çekilir. Kıyma makinesi kullanılmaz. Etleri kıyma haline getirdikten sonra kuyruk yağı ile karıştırırız . Tuz ve Kırmızı dolmalık biber kıyılarak eklenir ( Pul biberde olur ) İyice yoğurduktan sonra kalın Adana Şişlerine et uçtan sona doğru su kullanılarak saplanır.(Kullanılacak su ,etin elimize yapışmaması içindir ve ***et az olmalıdır. Avuç içini suya batırıp çekiyoruz ) Şiş 3-4 cm eninde ve kuru olmalıdır.
Yeri gelmişken hatırlatalım , Adana Kebabın içine soğan,maydanoz,salça,sarımsak ,ekmek içi,nane konulmaz. Eğer koyarsanız bu Adana Kebap olmaz köfte olur.
Pişirme Yöntemi
Adana Kebabı çabuk piştiği için kömürün harlı olmaması gerekir aksi takdirde alev alır bu da ete zarar verir.Şişi ızgaraya koyduktan az bir süre sonra çevirmemiz gerekir . Bunu niye yapıyoruz ? Pişen kısmın pişmemiş kısımdan ayrılmaması için…İki tarafı da biraz pişirdikten belli bir süre sonra yağların erimeye başladığını görürüz . Uzun pide ekmeği ortadan ikiye keseriz.Kestiğimiz parçayı ikiye bükerek ızgaradaki şişi alıp etin yağlarını ekmeğe bir güzel çekeriz.Sonra ızgaraya koyup pişirmeye devam ederiz.
Önemli Not: Hakiki Adana Kebap lavaş ekmekle yenmez. Adana’da kebap yemişseniz görmüşsünüzdür. Adana Kebap pide ekmekle yenir. Kebabın tam pişmesine yakın şişin üzerine konularak ısıtılır
Sunum :
Adana Kebap’ın sunumu ince uzun metal bir kap içinde olur.Alta Kebabın yağı çekilmiş ekmekler 3-4 parçaya kesilerek yerleştirilir. Üzerine kebap şişten ekmek yardımı ile sıyrılır kenarlarına közlenmiş domates ve birer konur . Üzerine tekrar bir kaç parça yağlanmış ekmek eklenir.Kesinlikle Adana Kebap’ın yanında pilav olmaz. Ezme salata ve sumaklı soğan salatası mutlaka yanında ayrı bir tabakta servis edilir.Ezme salata Adana usulü olmalıdır.Domates ve soğanlı … Şalgam ya da ayran içecek olarak güzel gider.
Son söz olarak şunu söylemek gerekirse biz buradan ne kadar tarifini verirsek verelim siz birebir aynısını yapmış olsanız da hiçbir zaman Adana’da kebapçıda ki lezzeti bulamazsınız.
Afiyet olsun
http://www.nenedirvikipedi.com/wp-content/uploads/2014/07/Adana-me%C5%9Fhur-y%C3%B6resel-yemekleri-Adana-Kebab%C4%B1.jpg
Şalgam SuyuŞalgam Turpgiller (Brassicaceae) ailesine ait bir bitki olan Şalgam bitkisinden (Brassica rape) yapılan Çukurova’ya özgü bir içecektir. Adana, Mersin, Osmaniye başta olmak üzere birçok güney ilinde yaygın olarak tüketelir. Kırmızı renkli, bulanık görünüşlü ve ekşimsidir. Acılı ve acısız çeşitleri mevcuttur. Şalgama acı olarak genellikle acı süs biberi turşusunun suyu kullanılır.
Damak tadına göre 1/3 ila 1/6 oranında şalgama katılabilir. Ancak şalgam acısıyla karıştırıldıktan sonra fazla bekletilmemelidir, şalgam bozulabilir. O yüzden acıyı şalgamı içmeden hemen önce katmak daha iyi olur. Şalgamla beraber siyah havuç ikram edilir. Mayalanma sürecine de dahil olmuş bu siyah havuçlar, şalgam suyunun içinde dururlar. Bunlara tane denir, yöre aksanı sebebiyle dene dendiği bilinmektedir.
http://www.nenedirvikipedi.com/wp-content/uploads/2014/07/Adana-me%C5%9Fhur-y%C3%B6resel-yemekleri-%C5%9Ealgam-Suyu.jpg
Analı kızlı çorbasıAnalı Kızlı Malzemeleri
1,5 kg. ince bulgur
1 kg. kıyma
2-3 baş soğan
1 adet yumurta
1 bardak haşlanmış nohut
2 kaşık salça
2 kaşık yağ
Yeterince tuz
Kırmızıbiber
Kuru nane
Karabiber
Analı Kızlı Nasıl Yapılır?Bulgurun içine un, yumurta, tuz ve kırmızıbiber eklenerek su yardımıyla yoğrulur. Soğanlar ince ince kıyılır. Kıyma ile karıştırılarak yağda kavrulur. Kavrulmuş kıymaya salça ve maydanoz koyularak soğutulur. Daha önce yoğrulan bulgurlardan küçük yuvarlak parçalar koparılarak oyulur. Oyulan köftenin içine kıymalı iç konularak iri ceviz büyüklüğünde köfteler yapılır. Bulgurun bir kısmı da içi boş küçük yuvarlaklar haline getirilir. Hazırlanan köfteler kaynamış suda haşlanır. Kaynamış nohut ilave edilir. Kızgın yağ ve salça dökülerek malzemeler pişene kadar çorba kaynatılır. Çorba piştikten sonra limon sıkılarak servis yapılır
Bici tatlısıBici Tatlısı Malzemeleri
1 bardak nişasta
6 bardak su
1 tatlı kaşığı bici boyası
1 su bardağı pudra şekeri
Yeterince gül suyu
Kar şekline getirilen buz
Bici Tatlısı Nasıl Yapılır?6 bardak suya l bardak nişasta eklenerek pişirilir. Bu arada devamlı bir tahta kaşık yardımıyla karıştırılarak topaklaşması engellenir. Koyulaşan karışım bir tepsiye dökülerek buzdolabında soğumaya bırakılır. Üzerinin kurumaması için bir ıslak bezle örtülür. Dolapta bekleterek dondurduğumuz bici küçük kaselere küp şeklinde doğranır. İçine kırmızı boya ile hazırlanan su, pudra şekeri, kar haline getirilen buz ve gül suyu eklenerek servis yapılır.
http://www.haberyazar.com/wp-content/uploads/2015/08/bici-bici.jpg
Adana Kebap: Şüphesiz ki memleketin en meşhur yemeklerinden olan Adana Kebabını yerinde yemek için şahane bir şans. Adana kebabının özelliği Torosların kekiğini yemiş küçük baş hayvanların iyi etlerinin satırla el kıyması olarak hazırlanması, dinlendirilmesi, içindeki hafif baharat ve kısık alevde sık çevirip yağını mıhlayarak sabırla pişirmektir. Adana usulü bol salatalı, zerzavatlı, sınırsız ikramla sunulması da kebabı şölene çevirir… Kebap salataları ve ikramları metnin aşağısında yer alıyor. Bizde pilav verilmez, o güneydoğu ve İstanbul usulüdür.
http://kesfetsene.com/wp-content/uploads/2014/05/Adana-Kebap.jpg
Adana Lahmacun: Çok meşhur olmasa da yerel mutfağın önemli lezzetlerindendir. Güneydoğu lahmacunlarına göre (Urfa ve Antep) daha küçük, Tarsus fındık lahmacuna göreyse daha büyüktür. 15-18 cm çaplı sunulan lahmacunun içeriği, kıymasının kalitesi ve et bolluğu kadar hamurunun yarı kalın ve yumuşak açılması da önemlidir. Fırsatı olan gezginlerimizin iç hazırlayarak evci usulü her köşe başındaki fırınlardan birinde pişirim yaptırmaları önerilir. Hem leziz, hem de ekonomik olan bu yönteme elbette erişmek kolay değil, olmuyorsa oturun herhangi bir yerde, sadece taze dal maydanoz ve limon eşliğinde tadını çıkarın. Bir porsiyon 5’lidir. 1,5 porsiyon adamı deli eder.
http://kesfetsene.com/wp-content/uploads/2014/05/Adana-Lahmacun.jpg
İçli köfte: Restoranlarda çok rahat bulunmayan Adana içli köftesinin özelliği haşlama olmasıdır. Malumunuz Hatay içli köftesi kızartılır, Adana’nın içli köftesinin özelliği, dışında ince bulgurun et ve genelde cevizle hazırlanması, içine soğanla kavrulmuş kıyma, baharat ve yağdan başka bir yer girmemesidir. (İçe ceviz de konulur ancak o artık kültür karışmasından diyebiliriz) Dışının şaşırtıcı inceliği, tamamına yakın iç doluluk oranıyla ilk ısırıkla damlayan kuyruk yağı damak çatlatır. En iyisi tabii ki evlerde yapılan olsa da restoranlarda ve sık sık açılan panayır tarzı ev yemekleri tezgahlarında bulunabilir. (Gazipaşa Parkı kadın emeği değerlendirme organizasyonu önerilir.) Elle yenmesi sonra yağlı parmakların yalanması makbuldür.
http://kesfetsene.com/wp-content/uploads/2014/05/Adana-%C4%B0%C3%A7li-K%C3%B6fte.jpg
Adana Böreği: Çocukluğumuzun vazgeçilmez lezzeti olan bu tat neredeyse hiçbir ziyaretçi tarafından bilinmez. İşin komiği yabancı kime yedirilirse bayılır. Elde açılan olağan üstü ince ıslak hamurların, havada çevrilerek iyice inceltilmesi, kat kat sarılarak kol böreği kıvamına getirilmesi ve kaliteli iç malzeme ile hazırlanarak fırınlanması sonucu oluşur. Konakladığınız herhangi bir yere en fazla 500 metre mesafedeki börekçilerin birinden bu lezzeti yiyin. Denemek için karışık tabak isteyebileceğiniz Adana börekleri, kıymalı, peynirli ve nadiren patatesli satılır. Ustasının camekan önünde hazırlayışını izleme şansına erişirseniz eminiz ki video kayıt tuşuna basacaksınız, keza bu bir sanat.
http://kesfetsene.com/wp-content/uploads/2014/05/Adana-B%C3%B6rek.jpg
Çiğ Köfte ve Nar Ekşisi: Hemşehrilerimiz hiç kusura bakmasın klasik sunumda Gaziantep, yumurtalı sunumda Şanlıurfa bize fark atar. Ülkemizde ucuz franchaise sistemi ile yaygınlaşan etsiz çiğ köfte çılgınlığı da malumken Adana’nın bu lezzeti sönük kalıyor. Ancak bu kusursuz olduğunu, nar ekşisi ve kimyon ile birlikte efsane bir tat olarak servis edildiği gerçeğini ve Adana misafirlerinin yemesi gerektiğini değiştirmez. Öncelik vermeyin, fırsatınız olursa tadın.
http://kesfetsene.com/wp-content/uploads/2014/05/Adana-%C3%87i%C4%9F-K%C3%B6fte-Orj..jpg
Pişirim Pide: Peynirli ve ıspanaklı olarak üretilen bu tat genelde evlerde iç hazırlanıp pişirilmesiyle oluşturulsa da restoranlarda ve pastahanelerde de bulunabiliyor. Avuç içinden biraz büyük boyuttaki küçük kayık büyüklüğündeki pidelerin köşesi Viking kayıklarının ejderha başları gibi kalın ve genelde çöpe gitmelik, içi ise enfes bir başlangıç.
Adana Unlu Mamulleri: Simitçilerin İstanbul’da saraylaşmasından çok daha önceleri Adana’da hamur işi kültürü oldukça yaygın olarak tüm kentte görülmekteydi. Bildiğiniz patisserie kafasında olan bu işletmelerin markalaşmamış veya yaygınlaşmamış olması bizim adımıza üzücü olsa da, şahane lezzetlerinin sadece bize ve misafirlerimize kalmış olmasından da mutluyuz doğrusu. Acılı ekmek dediğimiz biber salçalı, soğanlı, baharatlı katık malzemenin, hamura sürülüp fırınlanması ile oluşan biberli ekmek nev-i şahsına münhasır bir tattır. (Hatay’daki katıklı ekmek benzeridir.) Dudakta leke bırakır, alışık olmayana yanında ayran, acı sevene şalgam önerilir. Ayrıca bu dükkanlardaki envai çeşit “unlu mamül”den dilediğiniz tadına ara öğün ya da kahvaltı olarak mutlaka bakın.
http://kesfetsene.com/wp-content/uploads/2014/05/Ac%C4%B1l%C4%B1-Ekmek.jpg
Soslu Tavuk Döner: Malumunuz Adana ekonomik hatta ucuz diyebileceğimiz bir büyük şehirdir. Ancak bir yandan da Türkiye’dedir ve Türkiye’de kırmızı et her geçen yıl pahalanmaktadır. Bu pahalılığın alternatifi olarak yine her köşe başında dönerciler türemiştir Adana’da. Neyse ki onu da çok lezzetli pişirmekte, özel salçalı soslar ve aslında tam bu iş için biçilmiş kaftan olan Adana pidesi ile servis etmekteyiz. İlk önceliğiniz olmasın, ancak yeterli vaktiniz varsa bu seyahatte, önü kalabalık olan birinden tavuk döner dürüm yemenizi öneririz. Ekstra soslu olsun.
Humus: Aslında bir meze olsa da, aşağıda sakatatlar bölümünde bahsedeceğimiz çorbacılarımızda bizim sıcak geleneklerimizdendir. Aslen bir Arap mezesi olan humus malumunuz nohutun yok ediliş hikayesi üzerine muazzam bir lezzet. Bizim favorilerimiz hâlâ Lübnan‘da yediklerimiz olsa da, o lezzeti orada sipariş etme sebebimiz Adana’nın pastırmalı, sucuklu sıcak humusudur. Öyle marketten soğuk meze reyonundan aldığınıza benzemez, yerini bulmuşken mutlaka ortaya gömün iki tabak.
http://kesfetsene.com/wp-content/uploads/2014/05/S%C4%B1cak-Humus.jpg
ADANA SAKATATLARI
Şırdan: Türkiye genelinde yaygın olan bumbar (mumbar) benzeri bu ürün tamamen bu kente özgüdür ve yaz, kış özellikle hava kararmaya yakın sokaklarda açılan tezgahlarda sabaha kadar satılır. Acı biber turşusu ile ikram edilen bu yemek sakatat sevenler için bulunmaz bir nimet olmakla beraber, alkol sonrası da şahane bir ‘munchies’ olarak da değerlendirilebilir. Mumbar hayvan bağırsağının pirinç, et ve baharat karışımı ile doldurulup, bağlanması ve haşlanması ile imal edilirken şırdan dolması ise koyunun 4 midesinden biri olan şırdandan yapılır. sıcak sıcak yenilir. Dinlenmişi ve sokakta yenileni adettendir. Turistler “şırdan dolması” der, dediği anda tencerenin en kötüsünü yer :)
http://kesfetsene.com/wp-content/uploads/2014/05/%C5%9E%C4%B1rdan.jpg
Bumbar: (Mumbar dolması) Yukarıda anlattığımız şırdanın özellikle Güneydoğu ve Doğu Anadolu’da yaygın olan şeklidir. Adana’daki özelliği de yine şahane olmasıyla birlikte kimyon ve pul biber serpilerek her köşe başında götürülmesidir.
Kırkkat: Şırdanın arkadaşı olan bu sakatat dolmasının kırk kartlık bir bağırsak sayımı ile ortaya çıktığı söylenir. Sayarsanız bize de iletin.
Çorbacılar: Adana’nın çorbacıları 24 saat açık olmasından mı, iyi kurulan içki masalarının son durağı olmasından yoksa lezzetinden mi bilinmez oldukça meşhur ve yaygındır. Bizim kelle paçamızın en önemli özelliği dolaptan çıkan bekletilmiş envai çeşit sakatatın, klasik bir şekilde hazır kaynak kelle suyu ile çevrilip çevrilip ısıtılarak hazırlanması ve sunulmasından gelir. Kelle paça karışık kadar, tamamen bize özel çürük, tuzlama, sade paça, önde gelen tatlardır. Mutlaka içiniz. Bol sarımsak, hafif sirke ve limon suyu ile. Yukarıda anlattığımız humusu da en azından ortaya söylemeyi unutmayın.
http://kesfetsene.com/wp-content/uploads/2014/05/%C3%87%C3%BCr%C3%BCk.jpg
ADANA TATLILARI
Şimdi anneannemiz ya da babaannemiz veya Adanalı hemşehrilerimiz bu satırları görse şunu bunu niye yazmadın diye kızar, ancak bir şehrimizi ziyaret edenlere yönelik bulunabilir olanları yazmaya çalışıyoruz diye gönüllerini alalım.
Bici bici: Kentin en yerel tatlısı olan bici bici, sıcak Adana günleri için pratik bir serinleticidir ve %100 yerel kalmıştır. Nişastadan yapılan su muhallebisi kıvamında son derece vasat bir tatlımsının, bici suyu dediğimiz kimyasal ile renklendirilmesi, basit bir aparatla elde kıyılan buzla soğutulması ve gül suyu, pudra şekeri ile tatlandırılmasıyla hazırlanır. Elde kesilen bici biraz hijyenden uzak olsa da korkmayın 50 senedir yiyoruz, bir şey olmuyor. İşin ustaları hâlâ tezgahlarda satış yapsa da, özellikle 2000’ler sonrası artan cafelerde de türlü türlü meyveler ve daha renkli sularla servis de yapılmaktadır. Özüne sadık kalın, salak meyvelerle değil, sade yiyin.
http://kesfetsene.com/wp-content/uploads/2014/05/Bici-bici.jpg
Karsambaç: Aslında bir tatlı değil, serinletici içecektir. Yakın tarihte Toroslardan gelen karlarla bardakta pekmezin birleştirilmesi sonucu elde edilen bu içecek, günümüzde hazır kalıp buzların aynı bici bicideki gibi tıraşlanması ile elde edilen kar tanelerinin, hazır meyve suları ile renklendirilmesi, isteğe göre pudra şekeri ile tatlandırılmasıyla hazırlanır. Yol üstü bunalınca içilmesini öneririz. Sadece Adana’ya mal edilemez, Çukurova yöresinin tümünde yaygındır.
http://kesfetsene.com/wp-content/uploads/2014/05/Karsamba%C3%A7.jpg
Turunç Tatlısı: Bu kadar narenciye olur, turunçlar sokakta yerlere sarkar da reçeli yapılmaz mı. Anadolu’nun en basit geleneği olarak en yaygın meyveyi tatlandır, mevsimi dışında da sakla mantığıyla Adana’nın kendine has onlarca reçelinin en bilineni turunç reçelidir. Ahım şahım bir özelliği olmasa da severiz kendisini. Sokakta bulmak zordur.
http://kesfetsene.com/wp-content/uploads/2014/05/Turun%C3%A7-Tatl%C4%B1s%C4%B1.jpg
Sokak Tatlıları: Muazzam birer atıştırmalık olan tatlıları basit bir kağıt parçası veya peçeteye sararak elde löp diye iki ısırıkta götürürsünüz. İstanbul’da kerhane tatlısı diye bilinen bizde daha az erotik, ziyadesiyle geometrik isimle anılır: Halka tatlı. Halka ile benzer hamurdan içine bütün ceviz konularak yarım ay şeklinde sarılıp kızartılan taş kadayıfı tadından yenmez bir lezzet olup, benzer hamurun kat kat sarılması ve yine arasının cevizlenmesi ile yapılana da karakuş denir ve nefistir. Tel kadayıfın da oldukça yaygın olduğu gibi, elbette G.Antep’e bu kadar yakın ve yemeyi seven bu topraklarda şahane baklavalar, şöbiyetler, bülbül yuvaları v.s. gibi çok sayıda şerbetli tatlı da koleksiyonu tamamlar.
http://kesfetsene.com/wp-content/uploads/2014/05/Ta%C5%9F-Kaday%C4%B1f-2.jpg
Sarı burma ismi verilen baklava türevi de yerel bir lezzettir ve önerilir. Ayrıca geleneksel kabak tatlısı ve sütlü tatlılar da yaygın ve ucuzdur. Baklava türlerinden en iyisi havuç dilimi olup diğer büyük şehirlerde bulma imkanı kısıtlı olduğu için önerilir. Kilosuna dikkat etme hassasiyetini Adana’da devam ettirme hatasında bulunan misafirlerimize de minik bülbül yuvalarından öneririz. Tel kadayımız da meşhurdur ancak dışarıda kolay bulunmaz.
Cevizli Sucuk: Ülkemizin neredeyse her köşesinde kendine has özelliklerle yapılan şeker sucuğu (cevizli sucuk, bandırma, köme türevleri) Adana’da da zengin toprak mahsullerin verimliliği ve sonsuz güneşin katkısıyla lezizdir. Adım başı bulabileceğiniz pekmez sucuklarının (tüm adlarını yazmış olduk) klasik -sadesi- modelini afiyetle gömün. Yola da götürebilirsiniz, bir şeycik olmaz. – Evet Afyon, Gümüşhane ve Mersin’de daha meşhurdur, ukala gurme seni :)
http://kesfetsene.com/wp-content/uploads/2014/05/Cevizli-Sucuk1.jpg
ADANA SALATALARI
Adana’nın özellikle kebabın yanında servis edilen sınırsız ikramları malumunuz meşhurdur. Ortaya hiçbir zerzavat eklenmeksizin 10- 15 Lira gibi bir bütçe ile gelen kebabın yanındaki her şey bedavadır. Bunlara ve diğer birkaç lezzete bakalım.
Soğan Salata (Sumak salata): Elde kıyılmış soğanın, bol sumak ile elde sıkılarak karıştırılmasıyla hazırlanır, taze maydanoz da konulabilir. Özelliği elde sıkılan yağlı sumak ile soğanın suyunun birleşmesidir. Kebabın en güzel yol arkadaşıdır, ağız kokutmaz, grip savar, lezzetine doyum olmaz.
Söğüş Turp: Biz Adana’da buna salata demeyiz. Aslında dilimlenmiş bir turpa limon sıkılmasından ibarettir, ancak yerinde yendiğinden mi ne, meret çok leziz. Limonun çekirdeğinin üstünde olması adettendir.
http://kesfetsene.com/wp-content/uploads/2014/05/Adana-Salatalar%C4%B1.jpg
Domates ezme: Valla biz buna sadece ezme deriz. Domatesin, maydanoz ve soğanla ezilmesi ile meydana gelir, kebap masalarının kenar süsüdür. Nar ekşisi veya nar ekşisi sosu ile tadına doyulmaz, gömün istediğiniz kadar, sıfırdan biraz fazla kalori.
Çoban Salata / Mevsim Salata: Kebap yanında ikram edildiği gibi, hem evlerde hem de restoranlarda yaygın görülen klasik biçimlerdir. Tüm Türkiye’nin ortak tadı olan günlük şeylerden üretilen bu salataların Adana özelliği, taze, günlük hazırlanması ve limon, yağ ve baharat soslardır. Beğenmezseniz ustayı dövün veya bir Adanalıya şikayet edin.
ADANA İÇECEKLERİ
Adana Şalgamı: Batılıların(!) şalgam suyu diye daha doğru kullandığı ‘şalgam’ Adana’nın en yaygın içeceğidir şüphesiz. Su gibi tüketilen bu sağlık kaynağının Adana özelliği acılı olması -acısız seçenekleri de var- ve taneli yenmesidir. Bildiğiniz gibi şalgam, havuç benzeri bir kök sebze. Kendisinin bir süre suda bekletilmesiyle pıhtılaşmış kan kırmızısına yakın rengini suya salar, ekşimsi ancak çok da tarih edilemeyecek rengini suya bırakır ve taneleri zamanla yumuşar. Turşu suyu kıvamında bir acı sıvı ile birleştirilerek de servis edilir (Bu su kendisini çürüteceği için fermantasyon sırasında kullanılmaz, servis sırasında bardağa eklenir) Sokak satıcıları kadar, restoran ve kafelerde, elbette sanayileşmiş olarak marketlerde de yer alır. Hazır sanayi ürünleri de nispeten iyi olsa da özelliği olan tanesini (bize göre ‘denesini) plastik şişelerde bulamazsınız. Mersin Tarsus ile birlikte Adana Türkiye’nin en iyi şalgamcılarına sahiptir, mutlaka kebapçılarda içeceğiniz bu içeceği yerinden de için ve yiyin. Taneleri ısırırken üzerine akmamasına da dikkat edin. Şalgamın vücut sağlığına yararları konulu onlarca makaleyi de internetten okuyabilirsiniz.
http://kesfetsene.com/wp-content/uploads/2014/05/Adana-%C5%9Ealgam.jpg
Adana Boğması (Adana Rakısı): Cumhuriyetin ilk yıllarında Osmanlı’dan kalan yerel tatları koruyan çok sayıda rakı fabrikamız vardı. Ülkenin her yerinde klasik rakılar gibi bugün ulusal bazda Tekirdağ ile sınırlı kalmış rakılar birçok yörede üretilirdi, sonra dediklerine göre (!) ilgisizlikten kaybolan bu lezzetlerin en özellerinden Adana Boğma Rakısı bugün kaçak olarak, merdiven altı imalathanelerde ve bazı evlerde üretiliyor. Tanıdığınız veya tanıştığınız bir Adanalı ile bulabileceğiniz bu lezzeti denemenizi öneririz, ancak yabancı birinden almayın. Boğmanın önemli özelliği neredeyse kokusuz oluşu ve otururken insanı çarpmaması. Alkole dayanıklı bir bünyeyi bile iki kadehte sarsacak bu canavar, alkollü içki tüketme alışkanlığı olmayan biri tarafından oturularak çokça kadeh içilebilir, oysa ki ayağa kalkıldığında ilk kadeh bile yeterince etkilidir. :) Yasakçılığın ve amatör üretimin bir sonucu olarak şuan üretilen boğmalar güvensiz, alkol oranı belli olmayan, sağlık açısından riskli ürünlerdir. Bir de süper bir ürün olarak Adana boğma rakısının yemişlere enjeksiyonu vardır. Normal rakıyı kelekken bir karpuz ya da kavuna enjekte ederseniz ‘içini yer’, yani çürütür. Boğma ise bu etkiyi yapmadığı için galiba mayalanmasına devam da ederek meyveyi tatlandırıp, doğal şeker ile karışarak ‘offfffffff’ esviyesinde bir lezzete eriştirir. Büyüyen meyve kesilerek yenirken karpuz yerine resmen rakı-karpuz yemiş olursunuz. Çatalla rakı yemek nasip olmaz öyle herkese.
Aşlama (Haşlama) (Şıra): Osmanlı’nın bu meşhur içeceği özellikle çarşı ve tarihi Adana bölgesi başta olmak üzere Adana’da hâlâ yaygın bir kültürdür. Serinletici bir soğukluğu olan bu içeceği, merakınız varsa yerel şıracıların, sırtlarındaki bakır ibriklerinden oldukça ucuza içebilirsiniz.
http://kesfetsene.com/wp-content/uploads/2014/05/A%C5%9Flama.jpg
Kaynar: Genelde hamilelik sonrası loğusa döneminde bin tane şeyin kaynatılmasıyla bebeği görmeye gelen konuklara ikram edilen kaynar kültürel yöresel içeceklerimizdendir. Fındık, fıstık, envai çeşit bol baharat, şeker ile hazırlanır sıcak ikram edilir. Sahlep kafasında ama çok daha güzel ve bir o kadar sağlıklı. Adana’da doğum yapan bir tanıdığınızı ziyaret etmek için bile bir sebep. Tak altını, iç kaynarı.
Misis Ayranı: Malum yoğurt Silifke’nin. (Aslında Mut/Karaman’ın) Ancak bu kadar hayvansal gıda tüketen Adana’nın süt ürünleri de olmazsa olmazdır. Misis Ayranı Ceyhan’a yolu düşenleri serinletmek için bekleyen sağlıklı bir içecek, mutlaka tüketin.
Yenice Çilek Suyu: Adana – Mersin yolu üzerinde özel araçla giderken sadece mevsiminde bulabileceğiniz muazzam bir tat. İddia ediyoruz Türkiye’nin en iyi yerel tatlarından biri olan bu meyve suyu, gününde toplanmış doğal çileklerin, Çukurova’nın o sıcağında, katkısız ve tamamen doğal yöntemlerle şişelenmesi, ilkel buzdolaplarında tepesi (ağzı) buz tutana kadar soğutulması ile satışa hazırlanan inanılmaz bir tat. Fırsatınız varsa yolunuzu düşürün, yoksa fırsat yaratın. Ancak mevsiminde olmak zorunda olduğunuzu unutmayın. (Tarsus’ta (Mersin) da bulunabilir)
http://kesfetsene.com/wp-content/uploads/2014/05/%C3%87ilek.jpg
Adana usulü kısır malzemeleri
3 su bardağı esmer kısırlık bulgur
2 adet orta boy soğan
3 adet büyük boy domates
Yarım demet maydanoz
2 adet yeşil biber
2 adet orta boy salatalık
Yarım demet dereotu
6 – 7 dal taze soğan
6- 7 dal taze nane
Marulun orta yaprakları
2 yemek kaşığı nar ekşisi
1 adet limon (arzuya göre artırılabilir.)
1,5 çay bardağı ayçicek yağı
1,5 yemek kaşığı biber salçası
Bulguru ıslatacak kadar sıcak su
Tuz
Karabiber
Kimyon
Kekik
Sumak
Adana usulü kısır yapılışı
Bulgurumuz iyice suyunu çekince yaklaşık 5 dakika yoğuruyoruz. İçerisine biber salçamızı ve baharatlarımızı ekleyip 5 dakika daha yoğurmaya devam ediyoruz. Salça miktarını arzuya göre artırıp azaltabilirsiniz. Bulgurumuzu iyice yoğurduktan sonra önce ekşilerimizi ilave edip karıştırıyoruz. Daha sonra yeşilliklerimizi ilave edip yoğurmadan iyice karıştırmaya devam ediyoruz. Yeşillikler eşit şekilde bulgurumuzun içerisinde dağılınca domateslerimizi ekleyip çok hafif ezmeden karıştırıyoruz. En son üzerine sıvı yağı ilave edip karıştırdıktan sonra servise hazır hale getiriyoruz.
Adana usulü hazırladığımız kısırımızı ılık olarak bekletmeden servis ediyoruz. Servis sırasında mevsimi ise yanına taze asma yaprakları ilave edebilirsiniz. Afiyet olsun.
https://encrypted-tbn2.gstatic.com/images?q=tbn:ANd9GcSULV6s96RwMKoaP6jubSx0p4K_gtjH_ dsgHr3KDDnmkw_nyd33
Son`NefeS
20.Ocak.2016, 18:19
Başa sarmışsınız :d bu ne odaklılık böyle :D
sen izle bak oku kendin yap yi.:q
vBulletin v4.2.4, Copyright ©2000-, Jelsoft Enterprises Ltd.