BOZKURT21
14.Mart.2016, 19:42
ARABÎ FEŞTÂLÎ EL-MAĞRİBÎ
On yedinci yüzyılda Kuzey Afrika'da yetişmiş olan fıkıh âlimlerinden ve evliyâdan İsmi, Arabî Feştâlî olup, Mağribî nisbesiyle bilinir Doğum yeri ve târihi bilinmemektedir 1679 (H1090) senesinde vefât etti
Zamânının usûlüne göre ilim tahsîlinde bulunan ArabîFeştâlî el-Mağribî, fıkıh ilminde yüksek âlim oldu Pekçok âlim ve evliyânın ilim meclislerinde ve sohbetlerinde bulundu Kendisini zâhirî ilimler yanında tasavvuf ilminde de yetiştirdi İlim ve tasavvufta yüksek dereceye ulaşan Arabî Feştâlî, ders okutup talebe yetiştirdiBirçok âlim ve velî onun meclisinde yetişti Ebû Mesûd ed-Debbağ ondan ilim öğrenen kimselerdendir
Arabî Feştâlî'nin Râdiye isminde bir kız kardeşi vardı Bu kız kardeşi zengin ve varlıklı bir kimse olan Alâl el-Kımârişî ile evliydi Kız kardeşinin bu kocasından Fâriha isminde bir kız çocuğu vardı Bir müddet sonra Alâl el-Kımârişî vefât etti Arabî Feştâlî onun vefâtından sonra kız kardeşini başka bir kimseyle evlendirdi Yeğeni olan Fâriha'yı da yanına alıp yetiştirdi ve terbiye etti Fâriha evlenme çağına geldiği sıralardaydı Arabî Feştâlî bir gün talebelerine ders verdi Ders bittikten sonra, talebelerinden Ebû Mesûd'a dönerek; "Seni kızkardeşimin kızıyla evlendirmek istiyorum" buyurdu Ebû Mesûd; "Eğer sen onu bana verirsen ben de kabûl ederim" dedi Arabî Feştâlî, Ebû Mesûd'un bu sözü üzerine; "Eğer sen yeğenimle evlenirsen her türlü çeyizini ben vereceğim ve evinizin her ihtiyâcını karşılayacağım" buyurdu Bu işe Ebû Mesûd'un babası da çok sevindiNihâyet onları nikahlayıp evlendirdi Gerek evlenme sırasındaki gerekse evlendikten sonraki masraflarını Arabî Feştâlî karşıladı Bu evlilikten Abdülazîz isminde bir oğlan çocuğu dünyâya geldi
Derin âlim ve kerâmet ehli bir velî olan Arabî Feştâlî yeğeninin Abdülazîz isminde bir oğlunun dünyâya geleceğini Allahü teâlânın bildirmesiyle kerâmet olarak önceden haber verdi Bir gün yeğeni Fâriha Hanıma buyurdu ki; "Sizin Abdülazîz isminde bir oğlunuz dünyâya gelecek, onun şânı yüce olup, büyük bir velî olacakÇünkü bir gece rüyâmda Resûlullah efendimizi sallallahü aleyhi ve sellem gördüm Bana; "Senin yeğeninin, büyük velî olacak bir çocuğu dünyâya gelecek" buyurdu Ben; "Yâ Resûlallah onun babası kimdir?" diye sordum Resûlullah efendimiz; "Onun babası Ebû Mesûd ed-Debbağ'dır" buyurdu Arabî Feştâlî'nin yeğenini Ebû Mesûd ile evlendirmek isteyişinin sebebi bu rüyâ idi
Arabî Feştâlî, yeğeninin Abdülazîz ismindeki çocuğunun doğumunu görmeyi çok isterdi Fakat, meydana gelen bir vebâ salgınında hastalandı Vefât edeceği sırada talebesi Ebû Mes'ûd'a haber gönderip yanına getirtti Ebû Mesûd'a buyurdu ki; "Zevcen nerededir? Onu da benim yanıma getir" Ebû Mesûd zevcesiyle birlikte Arabî Feştâlî'nin yanına geldi İkisine birden hitâb ederek ve yanındaki emânetlere işâret ederek; "Bunlar, Allahü teâlânın size emânetidir Sizin Abdülazîz isminde bir oğlunuz dünyâya geldiği zaman bu emânetleri ona veriniz" buyurduBir sarık, bir nalin, bir de kitab emânet bıraktı Bu emânetleri yeğeni aldıktan sonra, helalleşti ve 1679 (H1090) da vefât etti
Bu emânetleri, Fâriha Hanım yanında muhâfaza edip sakladıBir müddet sonra Abdülazîz dünyâya geldiBüyüdükten sonra bir Ramazân-ı şerîf ayında oğlunu yanına çağırdı ve emânetleri ona teslim etti Dayısı Arabî Feştâlî'nin üstünlük ve fazîletlerini anlattı Abdülazîz, sarığı başına sardıktan ve nalini ayağına giydikten sonra vücudunda bir ateşlenme meydana geldi O derece oldu ki gözlerinden yaş geldi Bu hâlin Arabî Feştâlî hazretlerinin bıraktığı emânetler sebebiyle olduğunu anladı
Büyük velî Seyyid Ahmed bin Abdullah el-Mağribî bir gün bir yolculuk sırasında Arabî Feştâlî hazretlerinin yanında bulunuyorduSays adıyla bilinen yere geldiklerinde Arabî Feştâlî buyurdu ki; "Bir hâdise oldu" Seyyid Abdullah; "Nedir o hâdise?" dedi Arabî Feştâlî; "Seyyid Muhammed bin Nâsır vefât etti Seyyid Abdullah; "Nereden biliyorsun?" deyince; "O şüphesiz vefât etti" buyurdu Seyyid Abdullah bu sözleri şaşkın bir halde düşünürken karşıdan gelen atlılar göründü Seyyid Abdullah'a; "Şu karşıdakilere bak, onlar bize Seyyid Muhammed bin Nâsır'ın vefât ettiği haberini verecekler" buyurdu Biraz daha yürüyüp gelenlerle karşılaştıkları zaman onlara; "Ne haber var?" diye sordular Toplulukta bulunanlardan biri; "Seyyid Muhammed bin Nâsır vefât etti" dedi
Seyyid Abdullah bin Muhammed el-Mağribî bir toplulukla birlikte oturuyorduBu sırada oraya gelen Arabî Feştâlî ona; "Sâliha bir hanım var Sen onunla evleneceksin buyurdu Seyyid Abdullah bin Muhammed evlenmeyi düşünmüyordu Arabî Feştâlî'ye dedi ki: "Hangi kadından bahsediyorsun?" O da; "Senin evleneceğin kadından bahsediyorum" buyurdu Seyyid Abdullah; "Benim evlenmek hatırımdan bile geçmiyor" dedi Arabî Feştâlî; "Sen o kadınla evleneceksin" buyurdu Aradan bir hafta bile geçmeden Seyyid Abdullah o kadınla evlendi
Arabî Feştâlî hazretleri yüksek ilim, güzel ahlâk ve kerâmet sâhibi idi Gizli hallerini ve kerâmetlerini kimseye bildirmek istemezdi Bir gün bir cemâatle otururken buyurdu ki; "Siz keşf sâhibi olmayı çok büyük mü zannediyorsunuz Eğer bundan şüphe ediyorsanız bana bakınız Beni ve hallerimi biliyorsunuz Benim velî olmadığımı da biliyorsunuz" Topluluk; "Evet biz seni ve senin velî olmadığını biliyoruz" dediler Arabî Feştâlî orada bulunanlardan birine göz işâretiyle; "Sen filân zamanda şöyle şöyle yapmak istemiyor musun?" buyurdu O kimse; "Evet o işi yapmak istiyorum" dedi Ona cevâben; "Keşf sâhibi olmanın büyük bir iş olmadığını anladın mı?" buyurdu
Seyyid Ahmed bin Abdullah bir gün Arabî Feştâlî ile birlikte çarşıda gidiyordu Arabî Feştâlî etrafa bakıp; "Sultan Mevlâ Reşîd memlekete hâkim oldu Karşısına çıkan bir kimse de yok O saltanat ve rahatlık içerisinde yaşıyor" buyurdu Aradan biraz zaman geçtikten sonra Seyyid Ahmed'e dönerek buyurdu ki; "Sultan Mevlâ Reşîd'in öldüğüne işâret eden sesler işitiyorum O Merrakûş'da vefât etti" Seyyid Ahmed; "Nasıl olur efendim? O mülkünde ve idâresinde yeni rahatlığa ermişti" Aradan bir gece bile geçmeden Sultan Mevlâ Reşîd'in vefât haberi geldi
1) Câmiu Kerâmati'l-Evliyâ; c2, s150
2) El-İbrîz
On yedinci yüzyılda Kuzey Afrika'da yetişmiş olan fıkıh âlimlerinden ve evliyâdan İsmi, Arabî Feştâlî olup, Mağribî nisbesiyle bilinir Doğum yeri ve târihi bilinmemektedir 1679 (H1090) senesinde vefât etti
Zamânının usûlüne göre ilim tahsîlinde bulunan ArabîFeştâlî el-Mağribî, fıkıh ilminde yüksek âlim oldu Pekçok âlim ve evliyânın ilim meclislerinde ve sohbetlerinde bulundu Kendisini zâhirî ilimler yanında tasavvuf ilminde de yetiştirdi İlim ve tasavvufta yüksek dereceye ulaşan Arabî Feştâlî, ders okutup talebe yetiştirdiBirçok âlim ve velî onun meclisinde yetişti Ebû Mesûd ed-Debbağ ondan ilim öğrenen kimselerdendir
Arabî Feştâlî'nin Râdiye isminde bir kız kardeşi vardı Bu kız kardeşi zengin ve varlıklı bir kimse olan Alâl el-Kımârişî ile evliydi Kız kardeşinin bu kocasından Fâriha isminde bir kız çocuğu vardı Bir müddet sonra Alâl el-Kımârişî vefât etti Arabî Feştâlî onun vefâtından sonra kız kardeşini başka bir kimseyle evlendirdi Yeğeni olan Fâriha'yı da yanına alıp yetiştirdi ve terbiye etti Fâriha evlenme çağına geldiği sıralardaydı Arabî Feştâlî bir gün talebelerine ders verdi Ders bittikten sonra, talebelerinden Ebû Mesûd'a dönerek; "Seni kızkardeşimin kızıyla evlendirmek istiyorum" buyurdu Ebû Mesûd; "Eğer sen onu bana verirsen ben de kabûl ederim" dedi Arabî Feştâlî, Ebû Mesûd'un bu sözü üzerine; "Eğer sen yeğenimle evlenirsen her türlü çeyizini ben vereceğim ve evinizin her ihtiyâcını karşılayacağım" buyurdu Bu işe Ebû Mesûd'un babası da çok sevindiNihâyet onları nikahlayıp evlendirdi Gerek evlenme sırasındaki gerekse evlendikten sonraki masraflarını Arabî Feştâlî karşıladı Bu evlilikten Abdülazîz isminde bir oğlan çocuğu dünyâya geldi
Derin âlim ve kerâmet ehli bir velî olan Arabî Feştâlî yeğeninin Abdülazîz isminde bir oğlunun dünyâya geleceğini Allahü teâlânın bildirmesiyle kerâmet olarak önceden haber verdi Bir gün yeğeni Fâriha Hanıma buyurdu ki; "Sizin Abdülazîz isminde bir oğlunuz dünyâya gelecek, onun şânı yüce olup, büyük bir velî olacakÇünkü bir gece rüyâmda Resûlullah efendimizi sallallahü aleyhi ve sellem gördüm Bana; "Senin yeğeninin, büyük velî olacak bir çocuğu dünyâya gelecek" buyurdu Ben; "Yâ Resûlallah onun babası kimdir?" diye sordum Resûlullah efendimiz; "Onun babası Ebû Mesûd ed-Debbağ'dır" buyurdu Arabî Feştâlî'nin yeğenini Ebû Mesûd ile evlendirmek isteyişinin sebebi bu rüyâ idi
Arabî Feştâlî, yeğeninin Abdülazîz ismindeki çocuğunun doğumunu görmeyi çok isterdi Fakat, meydana gelen bir vebâ salgınında hastalandı Vefât edeceği sırada talebesi Ebû Mes'ûd'a haber gönderip yanına getirtti Ebû Mesûd'a buyurdu ki; "Zevcen nerededir? Onu da benim yanıma getir" Ebû Mesûd zevcesiyle birlikte Arabî Feştâlî'nin yanına geldi İkisine birden hitâb ederek ve yanındaki emânetlere işâret ederek; "Bunlar, Allahü teâlânın size emânetidir Sizin Abdülazîz isminde bir oğlunuz dünyâya geldiği zaman bu emânetleri ona veriniz" buyurduBir sarık, bir nalin, bir de kitab emânet bıraktı Bu emânetleri yeğeni aldıktan sonra, helalleşti ve 1679 (H1090) da vefât etti
Bu emânetleri, Fâriha Hanım yanında muhâfaza edip sakladıBir müddet sonra Abdülazîz dünyâya geldiBüyüdükten sonra bir Ramazân-ı şerîf ayında oğlunu yanına çağırdı ve emânetleri ona teslim etti Dayısı Arabî Feştâlî'nin üstünlük ve fazîletlerini anlattı Abdülazîz, sarığı başına sardıktan ve nalini ayağına giydikten sonra vücudunda bir ateşlenme meydana geldi O derece oldu ki gözlerinden yaş geldi Bu hâlin Arabî Feştâlî hazretlerinin bıraktığı emânetler sebebiyle olduğunu anladı
Büyük velî Seyyid Ahmed bin Abdullah el-Mağribî bir gün bir yolculuk sırasında Arabî Feştâlî hazretlerinin yanında bulunuyorduSays adıyla bilinen yere geldiklerinde Arabî Feştâlî buyurdu ki; "Bir hâdise oldu" Seyyid Abdullah; "Nedir o hâdise?" dedi Arabî Feştâlî; "Seyyid Muhammed bin Nâsır vefât etti Seyyid Abdullah; "Nereden biliyorsun?" deyince; "O şüphesiz vefât etti" buyurdu Seyyid Abdullah bu sözleri şaşkın bir halde düşünürken karşıdan gelen atlılar göründü Seyyid Abdullah'a; "Şu karşıdakilere bak, onlar bize Seyyid Muhammed bin Nâsır'ın vefât ettiği haberini verecekler" buyurdu Biraz daha yürüyüp gelenlerle karşılaştıkları zaman onlara; "Ne haber var?" diye sordular Toplulukta bulunanlardan biri; "Seyyid Muhammed bin Nâsır vefât etti" dedi
Seyyid Abdullah bin Muhammed el-Mağribî bir toplulukla birlikte oturuyorduBu sırada oraya gelen Arabî Feştâlî ona; "Sâliha bir hanım var Sen onunla evleneceksin buyurdu Seyyid Abdullah bin Muhammed evlenmeyi düşünmüyordu Arabî Feştâlî'ye dedi ki: "Hangi kadından bahsediyorsun?" O da; "Senin evleneceğin kadından bahsediyorum" buyurdu Seyyid Abdullah; "Benim evlenmek hatırımdan bile geçmiyor" dedi Arabî Feştâlî; "Sen o kadınla evleneceksin" buyurdu Aradan bir hafta bile geçmeden Seyyid Abdullah o kadınla evlendi
Arabî Feştâlî hazretleri yüksek ilim, güzel ahlâk ve kerâmet sâhibi idi Gizli hallerini ve kerâmetlerini kimseye bildirmek istemezdi Bir gün bir cemâatle otururken buyurdu ki; "Siz keşf sâhibi olmayı çok büyük mü zannediyorsunuz Eğer bundan şüphe ediyorsanız bana bakınız Beni ve hallerimi biliyorsunuz Benim velî olmadığımı da biliyorsunuz" Topluluk; "Evet biz seni ve senin velî olmadığını biliyoruz" dediler Arabî Feştâlî orada bulunanlardan birine göz işâretiyle; "Sen filân zamanda şöyle şöyle yapmak istemiyor musun?" buyurdu O kimse; "Evet o işi yapmak istiyorum" dedi Ona cevâben; "Keşf sâhibi olmanın büyük bir iş olmadığını anladın mı?" buyurdu
Seyyid Ahmed bin Abdullah bir gün Arabî Feştâlî ile birlikte çarşıda gidiyordu Arabî Feştâlî etrafa bakıp; "Sultan Mevlâ Reşîd memlekete hâkim oldu Karşısına çıkan bir kimse de yok O saltanat ve rahatlık içerisinde yaşıyor" buyurdu Aradan biraz zaman geçtikten sonra Seyyid Ahmed'e dönerek buyurdu ki; "Sultan Mevlâ Reşîd'in öldüğüne işâret eden sesler işitiyorum O Merrakûş'da vefât etti" Seyyid Ahmed; "Nasıl olur efendim? O mülkünde ve idâresinde yeni rahatlığa ermişti" Aradan bir gece bile geçmeden Sultan Mevlâ Reşîd'in vefât haberi geldi
1) Câmiu Kerâmati'l-Evliyâ; c2, s150
2) El-İbrîz