Doğaseverlerin ve fotoğraf meraklılarının gözdesi tavus kelebekleri, isimlerini, kanatlarındaki gözlerin tavus kuşlarının kanatlarındaki gözlere benzemesinden alır.

Tavus kelebekleri, dünyanın en güzel kelebek türü olarak kabul edilmektedir. Kanatları üzerinde göz şeklindeki lekeleri, muhteşem renkleri ile tavus kelebekleri, doğaseverlerin ve fotoğraf meraklılarının gözdesidir.
Tavus kelebeklerinin ismi, kanatlarındaki gözlerin tavus kuşlarının kanatlarındaki gözlere benzemesinden gelir. Mor, gök mavisi ve kırmızı karışımı noktalar, tavuş kuşunun kanatlarıyla ilginç bir şekilde benzerlik gösterir. Esasında bu gözler, kendilerini avlamaya çalışan kuşları korkutup kaçırmak içindir.
Tavus kelebekleri, fırçaayaklılar (Nymphalidae) ailesindendir. Kanatlarının altı siyaha yakın koyu renktedir. Bu kelebek türünün ortalama kanat açıklığı 50-60 milimetre kadardır. Ancak çok daha irilerine de rastlanmaktadır. Bu sayede ağaçlara konduklarında ya da kış uykusuna yattıklarında tavus kelebekleri iyi bir kamuflaja sahip olur.
Tavus kelebeklerinin bir diğer ilginç özelliği, kanatlarını sürterek çıkarttıkları seslerdir. Bu sesleri insanlar rahatlıkla duyabilirler. Çıkarttıkları ses, düşmanlarını korkutmak içindir. Orman içlerinde, otların aralarına gizlendiklerinde farelerin avı olmamak için kanatlarını sürterek çıkarttıkları bu ses fareleri korkutur ve kaçırır.
Ülkemizde tavus kelebekleri yoğunlukla Karadeniz ve Marmara bölgelerinde görülür. En çok görüldüğü yerler, Amasya, Artvin, Balıkesir, Bilecik, Bolu, Bursa, Çanakkale, Giresun, Gümüşhane, İstanbul, Kastamonu, Kırklareli, Kütahya, Ordu, Rize, Samsun, Sinop, Sivas, Trabzon, Yozgat, Zonguldak, Bayburt, Ardahan olarak sıralanabilir. Avrupa’da ise soğuk İskandinav ülkelerinin kuzeyi dışında hemen her yerde görülebilir. Bunun yanı sıra Japonya’da ve nadiren de olsa Kuzey Amerika’da bu kelebek türüne rastlamak mümkündür.
Tavus kelebekleri deniz seviyesinden 2 bin 500 metre yüksekliğe kadar uçabilirler.
Tavus kelebekleri kış uykusundan (hibernasyon*) genelde mart ayında uyanır. Kış uykusunun ardından hemen çiftleşen ve yumurtlayan tavus kelebekleri, tek eşlidirler. Dişiler bir seferde 500’ün üzerinde yumurta bırakır. Yeni kelebekler haziran ayında kozadan çıkar. Tırtılları, urtica dioica yani ısırgan ile beslenip gelişir.
*Hipernasyon: Bazı sıcakkanlı ve soğukkanlı hayvanların, kışı, uyku veya uyuşuk gibi bir dinlenme halinde geçirmesine denilmektedir. Kış uykusu, soğukkanlı hayvanların hareketsizliği veya sıcakkanlı omurgalı hayvanların (memeli ve kuşlar) vücut sıcaklıklarının düşerek sıfır dereceye yaklaşması ve metabolizmalarının yavaşlaması olarak da tarif edilebilir. Kış uykusunun süresi türlere ve çevre sıcaklığına göre birkaç haftadan altı aya kadar değişir.