Mevsim değişikliklerinde karşılaşılan en önemli rahatsızlıklardan biri de kas ve eklem ağrıları olarak öne çıkıyor. Neden olduğunu anlayamadığımız, çoğunlukla yorgunluk ya da soğuk algınlığına bağlı olduğunu düşündüğümüz bu ağrılarda, doğru tanı ve alınabilecek önlemler önemli. Emsey Hospital'dan Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Uzm. Dr. Kerem Gün konuyla ilgili görüşlerini paylaştı.
Kas iskelet sisteminde oluşan değişiklikler

İnsan sağlığı denge üzerine kuruludur. İster hücresel ister sistemik düzeyde olsun, organizma tüm kuvvetini bu dengeyi sağlamaya harcar. Dengede meydana gelen sapmalar ise, karşımıza hastalık olarak çıkar. Dolayısıyla, dengeyi bozacak her durum vücut için potansiyel tehdit oluşturmaktadır.
Kas iskelet sistemine ait mevsimsel geçiş ağrıları, daha çok kişinin ağrıyı daha farklı hissetmesine bağlı olarak gelişir. Atmosferik değişiklikler; dokunun hassasiyetinin artması, ağrı reseptörlerinin kolay uyarılabilmesi, hormonal ve psikolojik duyarlılık neticesinde kişinin ağrıyı daha fazla hissetmesine neden olur. Dolayısıyla yeni başlayan bir romatizmal hastalıktan ziyade, dengesi kaybolmuş vücudun ağrıyı daha kolay hissetmesi durumundan bahsedilebilir.
Ağrıların nedenleri ve belirtileri

Mevsim geçişlerinde sıcaklık, nem, rüzgar, hava basıncı, elektriksel yükler gibi pek çok atmosferik faktörde ani değişiklikler meydana gelir. Bu değişiklikler insan vücudunun dengesini bozarak, metabolik ve psikolojik şikayet ve bulgulara neden olabilir. Bu şikayet ve bulguların, kişiden kişiye farklılık gösterebileceği unutulmamalıdır. Bazı kişiler adaptasyon sürecini hiç fark etmeden geçirebildikleri halde, başka insanlarda ciddi sorunlar ortaya çıkabilir. Vücutta aşırı su tutulması, kilo artışı, saç dökülmeleri, depresyon, sindirim bozuklukları, migren atakları, hormonal dengesizlikler gibi bozukluklar mevsimsel geçişlerde sık karşılaşılan şikayetlerdir. Diğer yandan, kişiler kas iskelet sistemine ait ağrılardan da şikayetçi olabilir.
Ağrıya karşı alınacak önlemler kişiye göre değişiklik gösterir

Mevsimsel geçiş dönemi, kişiden kişiye farklı sonuçlar ortaya koyabilir. Bir kişi hiç fark etmeden bu dönemi geçirebilirken, başka biri yatak istirahatine neden olabilecek düzeyde ağrı yakınmasına sahip olabilir. Dolayısıyla alınabilecek önlemler de kişiden kişiye değişiklik gösterir. Ancak ilk basamak her zaman mevcut şikayetlerin gerçekten mevsimsel geçiş nedenli olduğunun ispat edilmesi, doğru tanının konması olmalıdır. Hasta mevsimine uygun giyinmeli, sıcak soğuk ortamlardan geçişlerde dikkatli olmalı, aşırı yorucu efordan sakınmalı, ağrı olması durumundan efora ara vermelidir.
Tanı nasıl konulur?

Tanı genelde klinik bulgulara dayanarak konur, yani mevsimsel geçişlerde tekrar eden ve kişinin çok kolay ifade ettiği şikayetler tanının konması için çoğu zaman yeterli olur. Ancak bazı durumlarda, mevsimsel geçiş sendromunun benzer bulgu ve şikayetler ile kendini gösterebilen hastalıklarla ayırıcı tanısının yapılması gereklidir. Dolayısıyla ileri tetkik gerekebilir. Hormonal ve metabolik bozukluklar, romatizmal hastalıklar, psikolojik hadiseler ekarte edilmesi gereken durumlardır.
Romatizmal hastalıklar ile karıştırılıyor

Hem romatizmal hastalıkların hem de mevsimsel geçiş sendromunun başlıca bulgularından biri ağrı olduğu için, romatizmal hastalıklar ile karışması doğaldır. Klinik olarak ayırıcı tanısı yapılamıyorsa, özellikle iltihaplı romatizmal hastalıklardan ayırıcı tanısı için, kan tetkiki ve görüntüleme yöntemlerinden faydalanılması gerekli olabilir.
Bu ağrılar nasıl tedavi edilir?

Öncelikle, kişi mevsim geçişlerinden olumsuz yönde etkilenmemek için sağlam kas iskelet sistemine sahip olabilmek adına, düzenli egzersiz yapmalı ve geçiş dönemlerinde de bunu devam ettirmelidir. Yeterli sıvı tüketimi, mevsim meyvelerinden tüketilmesi, aşırı soğuk, sıcak ve nemden uzak durulması alınabilecek temel önlemlerdir. Kilo fazlalığı özellikle bu dönemlerde daha büyük sağlık sorunu olarak karşımıza çıkabilmektedir. Kişinin bu yönde kendini kontrol etmesi gerekir. Diğer yandan kişi giyimine dikkat etmeli, günlük hava değişimlerini takip ederek uygun kıyafetler ve aksesuarlar kullanmalıdır. Bu ağrıların tedavisinde, genelde şikayetleri bazı kullanımı kolay ilaçlar ile kısa sürede giderilir, nadiren kısa süreli istirahatlar de gerekebilir.