Ginseng kökünü duyan ve gerçekten bu kadar etkili mi, neymiş bunun faydaları diyerek internete sarılan herkes farklı bir şey okuyor. Çünkü gerçekten ehli olanların yazdıkları kitaplar notlar pek az kişi tarafından okunuyor ve malesef bunu internete aktaran kişiler onlar değil. İnsanlar da tıpkı yanlış kullanılan ilaçlar gibi birbirlerine bu bitki kısımlarının faydalarını anlatmaya çalışıyorlar. Her şey bir yana bir bitki kısmının tedavi edici ve gerçekten o etkiyi sağlayıcı yeteneği olsa bile bu kısım nasıl hazırlanıyor? Doz diye bir şey var değil mi? Doz aşımında ne oluyor peki? Bunları göz önüne almadan herkesin bitkisel ilaç adı altında rastgele bir şeyler hazırlaması yarardan çok zarar getirebilir. Günlük hayatta çok tüketilen adaçayı, ıhlamur, kuşburnu gibi bitki dallarını yapraklarını sıcak suda bekletip içmek belki doz inceliği gerektirmediğinden bizi olumsuz etkilemiyor ancak genel olarak bitki kökleri, yaprakları, gövdesi, uçucu yağlarından hazırlanan ve yaşlısı genci hepimizin kullandığı ilaçlar infüzyon dekoksiyon gibi belli yöntemlere göre hazırlanıyor.
Droğu (bitkinin tedavi edici olarak kullanılan kısmı (dal, kök, yaprak gibi)) tanıtalım:


Ginseng kökü (Radix Ginseng), oldukça geniş bir coğrafyaya yayılmıştır, buralar; Nepal ve Marpuçya’dan Doğu Sibirya ve Kore’ye kadar uzanır. Radix Ginseng: Araliaceae familyasından (ailesinden) Panax ginseng C.A.Mey başta olmak üzere bazı Panax türlerinin ilkbahar ve sonbaharda topraktan çıkarılıp kökçüklerinden temizlendikten sonra bir kaç dakika kaynar suya batırılıp sıcak havada kurutulmuş köklerine verilen isimdir. Aynı coğrafyada yetişen Panax repens bitkisinin Maxim türü ile Kuzey Amerika’da, Doğu Kanada’dan Florida’ya kadar tüm doğu kıyılarında bulunan Panax quinque-folium L. türü de tıbbi olarak kabul edilen türlerdendir. Bu drog ise 10 ve ya daha fazla yaş olgunluğuna erişmiş fertlerden üretilir. Yabani bitkilerden olduğu için bugün Çin, Vietnam, Rusya, Kore, ve Japonya’da zirai kültürü yapılarak yetiştirilen fertlerden de elde edilmektedir. Yabani bitkilerden elde edilen drog, kültür bitkilerinden elde edilene nazaran daha değerli kabul ediliyor. Ticareti yapılan droğun kırmızı ve beyaz türleri mevcut olup kırmızı türü daha değerlidir. Droğun önemli üretici ülkeleri olarak Hong-Kong, Singapur, Tayvan, Kore, Çin sayılabilir. En makbul kabul edileni Kore’nin kırmızı Ginseng’idir.
#1 Ginseng Kökü’nün (Radix Ginseng) içerik maddeleri:


İçeriğinde polisakkaritler, B grubu vitaminler, steroller, amino asitler, peptitler, poliyinler (polyines) yanında %0.5 kadar da uçucu yağ içerir. Ancak önemli içerik maddeleri triterpenik yapılı saponozitlerdir. Kore Ginsenginde total saponozit oranı %1-3 arasındadır. Bunlara kısaca Ginsenozitler adı verilir. Ginsenozit Rb1, Ginsenozit Rb2 gibi isimler ile tanınırlar. Droğun menşeine bağlı olarak içerik maddelerinde bazı farklılıklar görülür bu da yaş faktörü ile ilgilidir. Radix Ginseng’de yapıları henüz pek bilinmeyen hormonal kaynaklı bazı maddeler de mevcuttur.

#2 Ginseng Kökünün sunulma şekilleri:


Bazı ülkelerde bu drog (Ginseng Radix), çay olarak kullanılmak üzere standardize edilmiştir ve kabaca toz edilmiş drog (Ginseng Pulvis normatus) ile ekstre fluidi (Ginseng Extractum siccum) gibi galenik preperatları mevcuttur. Ancak yine de en güvenilir fitofarmakonları (fitofarmakon: Bitkilerin tedavi edici kısımlarının ilaç haline getirilmesidir.) halinde kullanılmasıdır. En kaliteli doğal kök ekstresi, Kore’de devlet kontrolünde üretilen koyu şurubumsu bir ekstredir. Yüksek kaliteye sahip standart bir üründür. Yine İsviçre’de Lugano şehrinde “Ginseng Products (Pharmaton)” tarafından bir ekstre üretilmektedir. G 115 Ginseng ekstresi adı verilen bu ekstre de standart bir ekstredir.
#3 Radix Ginseng’in en belli başlığı etkileri tonik (kuvvet verici) ve satral stimülan (uyarıcı) etkileridir.


Üzerinde birçok deneysel araştırma yapılmıştır ve bunların önemli bir bölümü Radix Ginseng’in stres azaltıcı (antistres) özelliğinin saptanmasına yöneliktir. Yorgunluk, soğuk, sıcak, kimyasal maddeler ve inmobilizasyon stres modellerine karşı deney hayvanlarının dayanıklılığının bu drog ile artıp artmadığı araştırılmıştır. Sonuç olarak Radix Ginseng’in dayanıklılığı arttırdığı saptanmıştır.

#4 Drog, santral sinir sistemini aktive edici bir etki oluşturmaktadır. Yani kortikal dopamin, noradrenalin, seratonin ve siklik AMP (cAMP) seviyelerinde yükselme meydana getirir.



#5 Ansefalografik çalışmalar ile Ginseng kökünün beyin korteksi işlerliğini artırdığı saptanmıştır.


İn vitro olarak (labaratuvar ortamında, vücut dışında) beynin aerob glukozidasyonunda ve laktat-piruvat oranında artışa neden olmaktadır.
#6 Deney hayvanlarında Ginseng Radix verilmesine bağlı olarak yaşam süresi artmakta ve özellikle radyoaktif maddelere karşı koruyucu bir etki meydana getirdiği de görülmektedir.


#7 Radix Ginseng’in protein sentezinin uyarılmasında, glisemiyi azaltmada, hipolipemiyant etki oluşturmada, kolesterolü düşürmede etkili olduğu görülmüştür.


(Glisemi: Kan şekeri, Hipolipemiyant: lipit düzeyinin düşmesi)
#8 Bu droğun, karaciğer koruyucusu, trombosit agregasyonunu engelleyici etkileri de saptanmıştır. Bunun yanında:


Endokrin sistemi, bağışıklık sistemi ve merkezi sinir sistemi ile sinir büyüme faktörünün potansiyalizasyonu üzerinde de etkili olup bunlar deneysel araştırmalar ile gösterilmiştir.
#9 İnsanlar üzerinde gerçekleştirilmiş araştırmalar sonucu oral yoldan Radix Ginseng kullanımının konsantrasyon ve dikkat gücünde artışa yol açtığı belirlenmiştir. Bunun dışında:


Günde 4-6 g droğun oral yoldan kullanımına bağlı olarak antihiperglisemik etki meydana getirdiği klinik denemeler ile saptanmıştır.
#10 Radix Ginseng’in yan etkileri ve kontrendikasyonları:


Bu konuda elde edilen olumsuz raporlar mevcut değildir. Bu nedenle Radix Ginseng toksisitesi, yan etkileri ve kontrendikasyonları olmayan bir fitoterapötik olarak kabul edilir. Ancak farklı bir kaynakta: Tansiyonda artış, bazı davranış bozuklukları, uykusuzluk, diyare (ishal), duyarlılık, öfori (içmiş gibi kafası güzel olmak), ödem, ciltte döküntü, göğüslerde şişme gibi bazı istenmeyen etkileri olabileceği de belirtilmiştir. Bu durumların hem uzun hem kısa süreli kullanımda ortaya çıkabileceği aynı kaynakta ifade edilmektedir.
#11 Ginseng kökü: Yorgunluk, bitkinlik, astenide, nekahat dönemlerinde, fitokozmetolojide kullanılır.



#12 Temelde bu droğun kullanımı 3 aylık bir kür ile sonlandırılmalı ve sonra bir süre ara verilmelidir.



#13 Radix Ginseng, Çin’de cinsel gücü artırıcı olarak da kullanılır.






#14 Drog, psikotonik kabul edilebilir. Yaşlılarda yaşa bağlı depresif haller ve konsantrasyon bozukluklarında Radix Ginseng ile iyi cevaplar alınır.



#15 Drog, kardiyovasküler durumu iyileştirir ancak kalp ve dolaşım üzerinde spesifik herhangi bir etkisi yoktur.