Kemik; yaşayan, büyüyen, sürekli kendini yenileme özelliğine sahip bir dokudur. Belirli periyotlarla, ömür boyu eskimiş kemik dokusu yok edilerek yerine yeni kemik dokusu yapılır. Bu yapım yıkım terazi işlemi 30 yaşına kadar yapım tarafında ağır basar, kısa süre dengede kalır, sonraki yıllarda yıkım tarafında ağır basar. Kemik kitlesi azalır, kolay kırılır hale gelir. Bu duruma Osteoporoz denir.
Eğer kemik kitlesinde azalma -2,5'dan (yaklaşık %25 ) daha fazlaysa ve kırık varsa Yerleşmiş Osteoporoz denir.
Kadınlarda hormonların koruması kalktıktan sonra yani menapozdan sonra hızlı kemik kaybı olur. Erkeklerde kemik kaybı sürekli ama az oranda olur. 55 - 60 yaşlarında kemik kaybında kadın erkek farkı kalmaz, kayıp oranları olur. Buna rağmen kadınların daha ince yapıları doruk kemik miktarlarının erkeklerden az olması nedeniyle, kadınlarda kırıklar daha çok olur.
Doruk Kemik Kitlesi Nedir?
Kişinin hayatı boyunca ulaşabildiği en yüksek kemik kitlesidir. Kemik kitlesi %60-80 genetik faktörlerce, geri kalanı ise beslenme, egzersiz gibi çevresel faktörlerce belirlenir. Doruk kemik kitlesinin %90' ına ergenliğe geçiş çağında, %99' una 26-27 yaş civarında ulaşır. Yani yaşlılığınızda harcayacağınız kemik kitlesini bu yaşlarda en yüksek seviyeye çıkarmanız gerekir. Doruk kemik noktası ortalama değerlerden %10 fazla ise, kalça kırık riski %50 daha azdır.
Kemiğin kitlesini ve kalitesini artırmak için doğumdan itibaren çaba sarf edilmeli, doktorlardan destek alınmalı, artık çok geç denilmemelidir.
Osteoporozun Belirtileri Nelerdir?
Osteoporoz kemiklerin sessiz hırsızıdır. Kemiklerin içindeki mikroskobik kırıklara bağlı bel ve sırt ağrısı, boyda kısalma, sırtta kamburlaşma ilk belirtileridir. Sonraki belirtileri el bileği, sırt, bel, kaburga ve kalçadan görülen kırıklardır.
Osteoporozu Önlemek İçin Dikkat Etmeniz Gerekenler
- Önlem almaya kişi anne karnındayken başlanmalı tüm yaşam boyu da çaba sarf etmeli.
- Emziren anne yeterli kalsiyum almalı.
- Anne sütü alan çocuktan başlayarak tüm büyüyen çocuklarca, D vitami ve protein açısından zengin beslenmeli.