Kerkenez görünüşü itibariyle küçük bir doğana benzeyen kerkenez, gündüz avlanan yırtıcı bir kuş türüdür.
Kerkenez, Latince adı “falconidae” olan kartalgiller ailesine mensup yırtıcı bir kuş türüdür.
Anavatanı Avrupa, Asya ve Afrika olmakla birlikte günümüzde geniş bir yayılım gösterirler. İnsanların bulunduğu yerlere uyum gösteren bu kuşlar, ovalarda, yüksek dağlık kesimlerde, tarlalarda hatta kentlerin yakınlarında bile yaşarlar.
Görünümü itibariyle küçük bir doğanı andıran kerkenez, 30-35 santimetre uzunluğundadır. Sık sık doğan türleriyle karıştırılsa da özellikle uçarken daha rahat görülen kızıl sırtı ile ayırt edilebilirler. Sivri ve dar kanatları, ince ve uzun kuyruğu vardır. En önemli özellikleri gündüz avlanabilmeleri ve uzun süre havada asılı durabilmeleridir.
Çoğunlukla diğer kuşları, böcekleri, fare gibi kemirgenleri avlayarak yaşamlarını sürdürürler.
Yaklaşık 14 farklı türü vardır. Bunlar, Madagaskar kerkenezi, Seyşeller kerkenezi, Mauritius kerkenezi, Réunion kerkenezi, Benekli kerkenezi, Nankin kerkenezi, Bayağı kerkenez, Kaya kerkenezi, Büyük kerkenez, Tilki kerkenezi, Küçük kerkenez, Afrika boz kerkenezleri, Boz kerkenez, Dickinson kerkenezi olarak sıralanabilir.
Kerkenezler yaklaşık 70 yıl yaşarlar.
Kerkenezler, geniş bir alanı tarayarak özellikle böcek ve kemirgenleri avladıkları için insanlar tarafından yararlı görülürler.

Yuva yapmayan kerkenezler, yumurtalarını kaya aralıklarına, ağaç kovuklarına bırakırlar. Kerkenez iki yaşına geldiğinde üreyebilir. Bir kerede 4 ile 6 adet yumurta bırakırlar. Kuluçka süresi ise bir aya yakındır. Yavrular yumurtadan çıktıktan ancak iki hafta sonra tek başlarına ayakta durabilirler.
Kerkenezler, genellikle daha verimli besin kaynaklarına ulaşabilmek için göç ederler. Ancak bu klasik bir göç hareketi değildir. Genelde tek başlarına yer değiştirirler. Bu sebeple, yiyecek olanaklarının azlığı nedeniyle kış mevsiminde Kuzey Avrupa ve Sibirya’dan güneye yönelirler.
Kerkenez kuşlarının ötüşleri, bilim insanlarınca incelenmiş ve bunun sonucunda dişilerin 11 farklı ses, erkeklerin ise 9 farklı ses çıkardığı tespit edilmiştir.