Destan dönemi belirleyen zihniyet ve beğeni dönemin sosyal, siyasi, coğrafi etkenleri ile iç içedir. Dini inanışlar destanları etkilemiştir. Çeşitli kültür gelenekleri destanların oluşumunu hakkında yön belirleyici bir unsur olarak göze çarpar. Coğrafi zenginlikler destanın muhtevasında (içeriği) zenginlikleri gözler önüne serer. Yaşanılan coğrafya özgü doğa unsurları kutsallık yüklenerek sembol şeklinde kullanılmışlardır. Bozkırda bazen karşımıza kurt çıkarken buzul ve soğuk bir iklim yaşanılan ortamda ayının ortaya çıktığını görüyoruz.
Komşu ülkelerin kültür ve yaşayış şekillerinin de kültürel aktarım sonucu (ticaret, anlaşma, vb.) o destanlarda motif (kültürel konu sembol) olarak girdiğini görüyoruz. Genellikle önemli olayların sonuçları destanların konu seçiminde etkili olmuştur. O dönemde yaşanan önemli deprem, sel, kuraklık gibi doğa olayları ; savaş, yangın, zülüm, hırsızlık, düğün gibi sosyal hadiseler destanın zihniyetini ve genel beğeniyi ortaya çıkarır.
Destan dönemi belirleyen zihniyet ve beğeni genel olarak o dönemin içinde bulunduğu ictimaî olaylar silsilesiyle iç-içe bir şekilde bulunmaktadır. Zihniyet muhteva bakımında içerisinde taşıdığı toplumsal görev hasediyle zaten toplumun beğenileri taşımaktadır. Bu beğeniler edebî eserleri etkilemiştir. Bu etkileşim direk olarak toplumun zevk ve bakış açısına göre yapılmaktadır. Halkın dilinden halk için ortaya çıkan bu destanlar halkın içinden koptuğu için zaten halkın beğenileri taşır. Kendi hayat bakışlarını bu eserler içine yansıması ***et tabiî bir durumdur.
Destan döneminin zihniyet ve beğenisinin etken unsurlarından bir tanesi de daha önce belirttiğimiz gibi coğrafya ve ekonomik faaliyetlerdir. Örnek olarak sunacağımız gibi Türk destanları içerisinde bulundukları hayat tarzı ve buna paralel coğrafya içerisinde bozkır hayatı yaşayan ve steplerde hayvancılıkla geçinen konar-göçer
Türklerin hayata bakış açıları farklı durumda iken İslamiyet girmiş yerleşik düzeni içeren ve şehir dini olan bu inanış şeklinde destan metinleri bir farklılık göstermiş bu farklılıkla birlikte farklı kültür inanışlar ile karşılaşılmış ve haliyle destan metinlerine farklı konular ve eylemler geçmiştir. Bu farklılıkla birlikte değişimleri görüldü kadar değişmeyen birçok şeyle de karşı karşıya gelinmiştir. Destan kahramanın her zaman bir rakibi yada toplumun içerisinde bulunduğu hâdiseler durumun veya şeklin adı değişse de mevcut oluşan durum tarzı değişmezler.
Kısaca söylemek gerekirse toplumun kollektif zihniyeti destanları destanların muhtevası da toplumun zihniyet ve beğenilerini ortaya koymaktadırlar.