Kurtubalı Lübna, 10. yüzyılda, Endülüs Emevileri zamanında yaşamış Müslüman kadın alimlerden birisidir. İsmi Arapça kökenli bir kelime olan "Laban"dan gelmektedir. Laban, cennette sütten akan nehirleri ifade etmek için kullanılır.


Hakkındaki bazı bilgiler:




•Endülüs Emevi Halifesi 3. Abdurrahman zamanında sarayda büyümüştür. İlk başlarda köle olarak saraya getirildiği fakat daha sonra zekası ve aklı ile öne çıkarak hızla yükseldiği söylenmektedir. 3. Abdurrahman'ın oğlu 2. Hakem Halife olduktan sonra onun özel sekreterliğini yapmıştır.




•Şair, katip, tercüman, kütüphaneci ve matematikçidir. Öklid ve Arşimet başta olmak üzere birçok kişinin çalışmalarını Arapça'ya çevirerek eserlerin Endülüs yoluyla Avrupa'ya aktarılmasını sağlamıştır.



•Endülüs Kraliyet Kütüphanesi'nin başkanlığına getirildiğinde Kahire, Bağdat ve Şam gibi dönemin büyük şehirlerini dolaşarak kütüphane için akademik malzeme toplamıştır. Bulunduğu dönemde kraliyet kütüphanesindeki kitap sayısının 500.000'e çıkmasını sağlayarak Kurtuba'nın İslam'ın diğer medeniyet merkezleriyle aynı öneme ulaşmasını sağlamış ve Dünya'nın en büyük kütüphanelerinden birini kurmuştur.




•Matematik sevgisi ve bilgisinin çok büyük olduğu; sürekli olarak Endülüs sokaklarında dolaşıp çocuklara çarpım tablosunu, denklemleri ve diğer matematiksel ilkeleri öğrettiği söylenir.




•Yaşadığı dönemde 170'den fazla kadın okuma yazma bilip değerli kaynakları çevirerek toplumda önemli rol üstlenmiştir. Bunda Lübna'nın etkisi büyüktür.