Kürtaj, belki de bir çok kadın için yaşam boyu alınan en zor kararlardan biri. Alınan karar ne kadar doğru ve gerekli olsa da bu karar kadının kendini iyi hissetmesini sağlamıyor, öncesinde hissedilen olumsuz duygular, sonrasında yıllar boyu mutsuzluğa ve pişmanlığa sebep olabiliyor.
Ülkemizde doğum kontrol yöntemleri hakkında yeterince bilgi sahibi olunmaması nedeniyle halen kurtaj istenmeyen bir gebelik hadisesinden kurtulmak için sıkça başvurulan bir işlem. Kadın sağlığı açısından çeşitli riskler taşıdığı için basit bir işlem olarak değil cerrahi bir operasyon olarak görülmelidir.
Dünyanın bir çok ülkesinde yasak olmasına rağmen ülkemizde serbest, ancak annenin reşit olması (18 yaş), eşinin yazılı iznini alması şartı ve tıbbi sakınca olmadığı taktirde 10. gebelik haftasına kadar izin veriliyor. 10. gebelik haftasından sonra ancak annenin sağlığı tehdit altındaysa ya da doğacak çocuk ile onu takip edecek nesiller için ağır maluliyete neden olacaksa kadın hastalıkları uzmanlarının vereceği raporlar ile yapılabiliyor.

Kısaca tarif etmek gerekirse kürtajda hamilelik ürünleri gebelik haftasına bağlı olarak rahim içinden farklı metodlarla (cerrahi veya tıbbi metod ) boşaltılır ve gebelik sonlandırılır.

Cerrahi metodda rahim ağzı buji denilen özel aletlerle genişletilir, ardından vakum aspiratör kanulleri veya özel küretler vasıtasıyla rahim içine girilerek hamilelik ürünleri boşaltılır. Bu işlem esnasında herhangi bir yer kesilmez veya dikiş atılmaz.

Tıbbi metodda hastaya çeşitli ilaçlar verilir ve gebeliğin düşükle sonlanması amaçlanır, ancak bu yöntemde rahim içinde fetüs ve eklerine ait yapılar kalabilir, içeride zarlar kaldığı taktirde kürtaj yapılması gerekebilir.
Kürtaj, gebelik sonlandırılması dışında bazı özel durumlarda da uygulanabilir. Hasta düşük yapıyorsa, rahim ağzı açılmışsa, yoğun kanaması varsa ya da hasta düşük yaptığı halde halen rahim içinde bebege ait kısımlar veya zarlar duruyorsa rahim içi özel aletlerle boşaltılır, böylece kanama durur.

Kürtaj öncesi mutlaka gebelik haftasını tayin etmek için ultrasonla bakılması gerekir. Rahimde herhangi bir yer kaplayan myom, şekil bozukluğu yaratabilecek bir anomali olup olmadığı doktor tarafından değerlendirilmelidir. Hastanın kan grubu ve daha önce sezaryen ile doğum yapmış olması da göz önüne alınmalıdır.

Kürtaj nedeniyle enfeksiyon kapılmaması için operasyon esnasında sterilizasyona son derece özen gösterilmelidir. Kürtaj sonrası içeride parça kalması da yoğun kanama ve enfeksiyona neden olabilecegi için kürtaj kurallarına son derece dikkat edilmeli, mümkünse rahim içi ultrasonla yeniden değerlendirilmeli ve parça kalmadığından emin olduktan sonra işlem sonlandırılmalıdır.

Kurtaj sonrası bel ve kasıklarda hafif bir ağrının olması son derece normaldir, ancak aşırı şiddetli bir ağrı, yoğun vaginal kanama ve ateş olduğu taktirde hasta dikkatle değerlendirilmeli ve antibiotik tedavisi başlanmalıdır. Gerekiyorsa antibiotik baskısı altında iceride kalan parçayı temizlemek icin yeniden kürtaj yapılır.

Kürtaj sonrasında hasta kanama, tansiyon, nabız, ateş ve ağrı açısından değerlendirilmek için 1-2 saat gözlem altında tutulur. Herhangi bir problem yoksa taburcu edilir. Kürtaj sonrasında antibiotik ve ağrı kesici kullanılmasında fayda vardır.

Özel bir beslenme veya vitamin desteğine ihtiyaç yoktur, ancak kan kaybı fazlaysa demir ilacı reçeteye eklenebilir.

Kürtajla ilgili en çok sorulan sorular:

İlk gebeliğin kürtajla sonlandırılması kısırlığa neden olur mu?Kürtaj işlemi steril koşullara bağlı kalınarak yapıldıysa, rahim içinde fetus ve eklerine ait harhangi bir yapı, zar kalmadığından emin olunabiliyorsa, işlem ardından verilen antibiotik tedavisine düzenli olarak devam edildiyse ve herhangi bir şekilde enfeksiyon gelişmesine ait bir bulgu yoksa üreme yeteneği değişmez, yani kısırlığa neden olmaz.

Bir kadın en fazla kaç kere kürtaj yaptırabilir?
Bilinen bir sayı yoktur ancak sık sık kürtaj yaptırmak kadını ruhsal ve bedensel olarak yıpratacağı için sakıncalıdır.

Kürtaja alternatif başka bir tıbbi yöntem var mıdır?
Misopristol (PG E2), mifepriston ve metotreksat kullanılabilir, ancak bebeğe ait kısımlar rahim içinden tam olarak boşalmayabilir ve tekrar kürtaja ihtiyaç duyulabilir.
Kürtajdan ne kadar süre sonra tekrar hamile kalınabilir?Kurtajdan 2 hafta sonra yeniden yumurtlama başlayabilir, yani hamile kalınabilir, bu nedenle hemen kürtaj sonrasında etkili bir korunma yöntemi başlatılmalıdır.

Kürtaj sonrası korunmak için ne yapmalıyım?
Kürtaj bir doğum kontrol yöntemi değildir. Bu nedenle yeniden hamile kalmamak için doktorunuzun size tavsiye edeceği bir doğum konrol yöntemi seçilebilir. Yani kürtajdan hemen sonra spiral takılabilir, aylık iğneler veya ağızdan düzenli olarak alınabilecek doğum kontrol hapları tavsiye edilebilir. Kişinin yaşı, çocuk sayısı göz önüne alınarak kesin kalıcı bir yöntem olan tüplerin bağlanması işlemi de planlanabilir. Ayrıca eşlerin kullanabileceği prezervatif ve kalıcı yöntem olan tüplerin bağlanması operasyonu da önerilebilir.

Kürtaj sonrası ne kadar süre hamile kalmak sakıncalıdır?
Rahimin tamamen iyileşmesine imkan sağlamak amacıyla kürtaj sonrası 3 ay korunmak gerekir. Saglıklı bir gebelik icin kürtajdan sonra 3 ay beklenmelidir.


Op. Dr. H.Yeşim YERÇOK Kadın Hastalıkları ve Doğum