Mitoloji ve İkonografi Sözlüğü
A
Adonis: kimi kaynaklarda Afrodit'in oğlu, bazılarındaysa sevdiği kişi olarak gösterilmektedir. Mitolojide güzelliğiyle ünlü bir delikanlıdır, hakkında çeşit çeşit söylentiler vardır. Yunalılar onu çiçekli ve neşeli ilkbaharın sembolü olarak kabul ederlerdi. Anlatılanlara göre Adonis vahşi domuz avı sırasında ölmüştü. Afrodit bu acıya dayanamamış, Zeus'tan onu görmesine izin vermesini rica etmiş. Zeus Adonis'e yılın bir kısmını Afrodit'in yanında, geri kalan kısmınıysa yeraltı ölüler dünyasında geçirmesini izin vermişti. Adonis saklandığı yeraltı dünyasından çıktığı zaman güzel günler başlıyor, çiçekler açıyor, ilkbahar başlıyordu. Onun hayatı tıpkı çiçekler gibi sınırlıydı, kısa sürüyordu. Çünkü Adonis açılıp güldüğü, gençliğin en güzel ve parlak çağına ulaştığı gün ölüyordu. Onun ölümüyle Afrodit ve periler yas tutar, göz yaşı dökerlerdi. Neşeli ilkbahar ve yaz mevsiminden sonra bu nedenle kasvetli ve yağmurlu son bahar gelir.
Agamemnon: Yunan mitolojisinde Miken kralı, Sparta Kralı Menelaos'un büyük kardeşi, orduları Truva (Troya) savaşına götüren kumandan. Atreus ve Aerope'nin oğludur. Yunan orduları Avlid'de Truva'ya yola çıkmak için toplandıklarında hiç rüzgar olmadığına göre Agamemnon Av Tanrısı Artemis rüzgarları serbest bıraksın diye kızı Iphigenia'yı kurban verdi. İphigenia, kurban olarak kesileceği sırada Artemis, bir dişi geyik göndererek kızın yerine onu kurban ettirtti ve kızı Artemis tapınağına rahibe yaptı. Böylece Artemis rüzgarları serbest bıraktı. Truva savaşında kazanılan zaferden sonra Agamemnon güzel Kasandra'yı da yanına alıp evine döndü. Agememnon'un karısı Klytaimnestra sevgilisi Aigisthos ile birlikte Agememnon'u öldürdüler. Oğlu Orestes sonradan babasının intikamını aldı ve annesiyle sevgilisini öldürdü.
Agathodaimon: Eski Yunan aile inançlarında toprağa bereket, şehirlere bolluk veren Lütuf Tanrısıdır. Yunanca Agatha: iyi; daimon: ruh anlamına gelir. Eski bir Yunan yazarı onun bir elinde şarap kadehi, diğer elindeyse buğday başakları tutan bir insan şeklinde göründüğünü anlatır. Sık sık Agathodaimon'un yılan (eve bereket getiren sembol) şeklinde olduğu düşünülürdü.
Aias: (Aiaks, Ayaks) Troya savaşının 2 kahramanının adı. Büyük Ayaks Salamis Kralı Telamon'un oğludur. Akhilleus'tan sonra 2. büyük kahraman olarak anılmaktadır. Akhilleus öldükten sonra onun savaştan elde ettikleri Odysseus'a verilince Ayaks intihar etti. Küçük Ayaks Lokris'li oğludur, cesurluğu ve hızlı koşmasıyla ün kazanmıştı. Troya savaşına 40 gemiyle katılmıştır.
Aigeus: (Eegeus) Atina Kralı Theseus'un babası. Theseus Minotauros'a karşı kazandığı zaferden dönerken, gemisine zafer işareti olarak beyaz yelken çekmediği için, babası oğlunun yenildiğini zannederek kendini denize attı, intihar etti. O günden beri bu denize Ege Denizi dendi.
Akheron: (Akheront) Antik mitolojide yeraltı dünyasının, cehennemin ırmağı. Aynı zamanda Akherus bataklığından çıkan ve İonia (Yunan) denizine dökülen katranlı bir nehre de verilen addır.
Akhilleus: (Achilles) Peleus ile Tethys'in oğlu. Homeros'un İlyada'sıyla başka epopelerde adı geçen ünlü Yunan kahramanı. Annesi Tethys onu yara almaz kılmak için, topuğundan tutarak Styks ırmağına daldırdı. Bu nedenden kahramanın, suya batmamış olan topuğundan başka, hiçbir yerine ok işlemez, kılıç kesmezdi. Onu Kentor Khiron eğitti, ok atmasını, yara tedavisini öğretti. Onu cesur, atılgan bir kahraman yapmak için, aslan iliğiyle besledi. Bu yüzden Akhilleus, altı yaşına basınca, aslanları öldürmeye, koşan geyikleri yakalamaya başladı. Akhilleus'i Troya savaşında savaşması için ikna etmek pek zor olmadı. Kaderinde 2 hayattan biri vardı: ya kısa, fakat şan ve şerefli bir hayat sürecek, yada uzun, fakat sönük yaşayacaktı. Akhilleus tereddüt etmeden birinciyi seçti ve kaderini belirlemiş oldu, Paris tarafından öldürüldü. Homeros'a göre Akhilleus Yunanların en büyük kahramanıdır.
Akteon: (Aktaion, Aktaeon) Aristeos ile Kadmos'un kızı Autonoe'nin oğludur. Yunan mitolojisinde ünlü bir avcıdır. Rivayete göre Akteon Av Tanrıçası Artemis'i yüzerken çıplak gördüğü için Artemis onu geyiğe çevirdi.
Alkestis: (Alceste) Apias ile Anaksibia'nın kızı ve Kral Admestos'un karısı. Apollon oğlunun öcünü almak için Kyklopları öldürdüğünde ölümlü birine hizmet etmek üzere cezalandırılmış ve Admestos'un sürülerine çobanlık etmeye gönderilmişti. Hizmeti sırasında Admestos'un geniş kalpliliği karşısında etkilenmiş ve Moirlerden onun yaşamını uzatmalarını istemişti. Moirlerin bir şartı vardı; eğer Admestos'un yerine bir kişi kendini feda edip yaşamından vazgeçerse Apollon'un bu isteği yerine gelecekti. Kendini feda eden kişi karısı Alkestis oldu. Rivayete göre Alkestis'in bu fedakarlığından etkilenen yeraltı Tanrıları onu yeniden yaşama döndürmüşler. Başka bir rivayete göreyse Alkestis'i yaşama Herakles döndürdü.
Alkyone: (Halkyone) Rüzgarların Tanrısı (Ailos: Eole)'nin kızı ve Keyk'ın karısı. Keyk, bir deniz kazasında öldüğünde karısı Halkyone, kocasının yokluğuna dayanamadı. O da kendisini kaldırdı, denize attı. Tethys, birbirine bağlı olan bu eşlere acıdı, onları Halkiyon adı verilen bir çift deniz kuşuna çevirdi. Kış ortasındaki 2 güneşli haftaya Halkiyon günleri adını verdiler. Söylentilere göre bu günlerde Halkyone'nin dalgaların üstündeki yuvasında yumurtalarını bırakabilmesi için Eole rüzgarları dindirir.
Amaltheia: Zeus'u sütüyle beslemiş olan keçi. Rheia Zeus'u Girit adasında bir mağarada Kronos'tan sakladı. Zeus burada sihirli keçi Amaltheia'nın sütüyle beslendi.
Amazonlar: Amazonlar, mitoloji kahramanlarına denk savaşçı kadınlardır. Eski Anadolu'nun kuzeydoğusunda Karadeniz kıyısına yakın bir yerde yaşadıkları düşünülür. Aralarında hiç erkek bulunmayan bu kadınlar, bağımsız bir devlet kurmuş, Thermodon (Terme Çayı) kıyısında Themiskyra şehrinde bir kraliçenin yönetimi altında yaşarlarmış. Herakles ve Theseus Amazonlarla savaşmışlardı. Truva savaşı sırasında amazon kadınları Truvalılar'ın tarafında savaşmış ve bu savaşta kraliçeleri Penthesileiaysa Akhilleus tarafından öldürülmüştü.
Ambrosia: Eski Yunanlara göre Olympos Tanrılarının yiyeceği. Mitolojiye göre, baldan tatlı ve güzel kokulu olan bu gıdadan yiyenler ölümsüzlük kazanıyorlardı.
Amphitrite: Denizler Tanrısı Poseidon'un karısı. Okeanos'la deniz Tanrılarından olan Nereus'un kızı. Poseidon: Amphitrite evliliğinden birçok deniz perisi, yarı at yarı insan Triton doğdu.
Ananke: Eski mitolojide Zaruret, Zorunluluk ve Kader Tanrıçası. Oprhic kültünün başlangıcına kadar çok az tapılan bir Tanrıçaydı. İnsan şeklinde olduğu düşünülmüştür. Romalılar ona Necessitas demişler.
Andromakhe: Thebae Campus bölgesinin prensi Eetion'un kızı, Hector'un karısı. Truva savaşı sırasında babası, kardeşleri ve kocası Akhilleus tarafından öldürülmüştü. Troya prensi Hector'dan olan oğlu da Yunanlılar tarafından öldürülmüş, bahtsızlığını büsbütün artırmıştı. Troya'ya giren Yunanlılar, sağ kalanları da esir olarak götürdükleri zaman, bahtsız Andromakhe, Akhilleus'un oğlu, Neoptolemos'un hissesine düşmüştü. Neoptolemos'un ölümünden sonra Andromakhe Hector'un kardeşi Helen'le evlenmiştir.
Antaios: (Anteos) Yunan mitolojisinde Libyalı dev, Poseidon ile Toprak Ana Gaia'nın oğlu. Herakles onunla savaştığında zorlanmış, sonradan Antaios'un gücünü üzerine düştüğü Toprak Anadan aldığını anlamış ve onu topraktan ayırarak boğmuştur.
Antenor: Troya Kralı Priam'ın arkadaşı. Yunanlarla gizlice anlaşmış olup Troya'ya ihanet ettiği söylenir.
Aphrodite: (Afrodit, Venüs), aşk ve güzellik Tanrıçası. En güzel Tanrıça şüphesiz kızıl saçlı Afrodit'ti. Afrodit aşk Tanrıçası olup, insanların birbirlerine sevgiyle yaklaşması için üzerlerine aşk iksirini damlatan, çiçekleri ve ağaçları baharda rengarenk donatarak, doğayı canlandıran üretken bir Tanrıçadır. O ateş Tanrısı olan ve çok sanatkar, ancak topal ve çok fazla yakışıklı sayılmayacak bir görünüme sahip olan Hephaistos ile evlenmiş. Afrodit ve Hephaistos'la ilgili mit her ikisinin de temsil ettikleri sanat ve aşk kol kola olması gerektiğini vurgulamaktadır. Güzellik, Aphrodite'yle gelirdi. Rüzgarları fırtına bulutları onu görünce kaçar, çiçekler toprağı süsler, denizin dalgaları kahkahalar atardı. Onsuz sevinç de, mutluluk da olmazdı. Güzel Tanrıça Afrodit'in adı Homeros'un İlyada da anlattığına göre Truva (Troya) savaşının başlama nedeni olarak anılmaktadır. Ağaçlardan mersin ağacını, hayvanlardan kumruyu, bazen de serçeyle kuğuyu korurdu.
Apollon: (Phebus) Zeus ile Leto'nun (Latona) oğlu, Artemis'in kardeşi. Olimpos Tanrıları içinde güzel sanatlar ve gün ışığının Tanrısı olarak saygınlığını kazanır. Olymposluları altın liriyle eğlendiren, çok uzaklara ok atabilen, hastaları iyileştiren, iğleştirme sanatını hastalara ilk öğreten gümüş yayın efendisi okçu Tanrı olarak Yunan şiirlerine geçmiştir. Apollon'un ağacı defneydi.Yaratıların çoğu onun için kutsaldı; fakat yunus ile kar***a ayrı bir sevgi beslerdi. Karanlık nedir bilmeyen ışık Tanrısı, yalan nedir bilmeyen doğruluk Tanrısı olarak da tanımlanmıştır.
Arakne: (Arachne) Lydya'lı güzel bir kız. Kendini, Tanrıça Athena'dan üstün gördüğü için örümceğe çevrildi.
Ares: Savaş Tanrısı. Zeus ile Hera'nın oğlu. Homeros'a göre, son derece katı yürekli, kinci bir Tanrı’dır. Arkadaşları olan Deimos 'korku', Enyo 'Felaket'; Phobos 'Dehşet'; Eris 'Kavga' ve ölüm Tanrıları Kerlerle Ares'in yanından hiç ayrılmazdı. Yunanlılar Ares'i pek sevmezlerdi ve bu nedenle onun tapınağına rastlamak imkansızdır. Romalılara göreyse Mars üstün, soylu bir görünüşü olan hiç yenilmeyen bir Tanrı'ydı. Kuşlardan akbaba, hayvanlardan köpek Ares'e aitti.
Argos: (Arg, Argus) Yunan mitolojisinde birçok karakterin adı. 1. Argos: Her şeyi gören yüz gözlü dev. Hera için çalışırdı. Argos Rüzgar Tanrısı Hermes tarafından öldürülmüş, gözleriyse Hera'nın şerefine tavus kuşunun tüylerini süslemişti. 2. Argos: Friks kralının oğlu, Argo isimli gemiyi yapmış. 3. Argos: Odysseus'un köpeği, Odysseus yıllar sonra vatanı Ithake'ye döndüğünde onu tanımış ve sevincinden ölmüştü. 4. Argos: Zeus ile Niobe'nin oğlu. 5. Argos: Argolis bölgesinin baş şehri
Arethusa: Yunanistan'da akan Alpleis nehrinin perisi. Nehir Tanrısı Alpherios onun güzelliğine hayran olur ve onu yakalamak ister. Arethusa Sicilya yakınlarındaki Ortygia adasına kadar koşar ve orada Tanrıça Artemis'in yardımını ister. Artemis, peri kızını, bu vurgun avcının takibinden kurtarmak için onu Ortygia adasında bir çeşmeye çevirir. Alpherios'a da acır onu Yunan denizine döken bir nehre çevirir.
Ariadne: (Ariane) Yunan mitolojisinde Girit Kralı Minos ile Pasiphane'nin kızı. Ariadne Minotauros'u öldürmek amacıyla Girit adasına gelen Theseus'a aşık olmuş ve ona labirentte kaybolmamasını sağlayan ip vermiş. Minotauros'u öldüren Theseus Ariadne'yi kendisiyle götürmüş, sonra da Naksos adasında terk etmiş. Adada kalan Ariadne Dionysos'le evlenmiş. Bir başka rivayete göre Ariadne adada Artemis tarafından öldürülmüş.
Artemis: (Diane) Zeus ile Leto'nun (Latona) kızı, Apollon'un kız kardeşi. Av Tanrıçasıdır. Selvi onun için kutsaldır. Yabani hayvanların hepsini, özelliklede geyiği, sever.
Asia: Irmak Tanrısı. İapetos ve Asie'den gök kubbesini sırtında taşıyan Atlas, Menoetios, Epimetheus, Prometheus doğmuşlar.
Asklepios: (Esculope) Sağlık ve Doktorluk Tanrısı. Apollon'un oğludur. Asklepios'un tapınaklarına Asklepion denir. Bunlar aynı zamanda İlkçağın hastaneleridir. Asklepios'un yılanlarla sarılmış asası bugün de hekimliğin simgesidir.
Athena: (Minerva) Eski Yunanlara göre, Athena üretici zekanın ve adaletli savaşların Tanrıçasıdır. Ülkeyi saldırılardan koruyan bir Tanrıçaydı Athena. Bir başka özelliği, Şehir Tanrıçası olmasıydı; uygarlığın, el sanatlarının, tarımın koruyucusu, dizginin yaratıcısıydı; atları ilk ehlileştiren oydu. Onun şerefine şehirlerine Athena adını vermişler. Yılan ve baykuş Tanrıçanın sembolleridir. Bir adı da Pallas'tır.
Atlantis: (Atlantide) Batmış bir ülke. Eflatun'un (Platon'un) Kritias ve Tiamos adındaki eserlerinde anlattığına göre, denize gömülüp yok olmuş büyük bir ada.
Atlas: İapetos ve Asie'nin (Klymene'nin) oğulları, Menoetios, Epimetheus ve Prometheus'un kardeşi. Pleione Hyas ile Hesperos'un babası. Homeros'a göre peri Calpso'nun da babasıdır. Titanların, Tanrılara karşı giriştikleri savaşa yenilince Atlas dünyayı, gök kubbeyi omuzlarında taşımak cezasına çarptırıldı.
Aurora: Şafak Tanrıçası. Gül renkli parmaklara sahip, güzel ve gönül alıcı bir bakireydi. Her sabah doğu tarafından göğün kapılarını açarak güneşe yol verirdi.
B
Bakkhus: (Bacchus) Dionysos'un Latince adı.
Baukis: (Baucis) Philemon'un karısı. Fakirliklerine rağmen Baukis ve Philemon tanımadıkları 2 misafiri ağırlar, onlara ellerinden geldiğince konuksever davranırlar. Bu misafirler Zeus ve Hermes'ti. Misafirperverliklerine armağan olarak Zeus ve Hermes onları komşularını öldüren tufandan korudular. Baukis ve Philemon'un yaşadığı ev bir tapınağa dönüştü, onlar bu mabette yaşadılar ve kendi diledikleri birgün öldüler. Ölümlerinden sonra onlar ağaca dönüştüler: meşe ve ıhlamur oldular.
Bellona: Romalıların Zafer ve Savaş Tanrıçası. Kapadokya Tanrıçası Ma ve Yunan Tanrıçası Nikeyle aynı özellikleri taşımaktadır.
Broes: Şafak Tanrısı Eos'un oğlu. Kuzey rüzgar Tanrısı, poyraz. Bu Tanrı, Yunanistan'a oranla, soğuk bir iklime sahip olan Thrakia'da otururdu.
Brontes: Toprak Ana Gaia ve Gökyüzü Uranos'un çocuğu. Bir Kyklop'tur. Gök gürültüsü temsilcisidir.
Daidalos: (Dedalos, Daidalos) Yunan mitolojisinde ünlü heykeltraş, mimar ve ressam. Adı 'ustaca çalışmak' anlamına gelir. Kimi kaynaklarda adı Athena'nın verimlilik ve bereket sembolü olarak geçer. Oğlu İkaros ile beraber Girit'te yapay kanatlar takarak uçtuğu için, uçan ilk insan sayılmaktadır. Bu uçuş sırasında İkaros güneşe çok yaklaşır, kanatları erir ve denize düşüp boğulur. Daidalos oğlunun l006dn00650020006fk z006c0072, kendisi Sicilya'ya gider ve yaşamının geri kalan kısmını burada gei0072ir.
D
Daimon: (Daemon): Bu ad mitolojide dahi insanlara verilmiştir. Bu insanlar bulundurdukları ilahi güçle insanların gözünde tanrılaşmışlardı.
Danae: argos Kralı Akrisios'un kızı. Akrisios kaderinde kendi torunu tarafından öldürülmenin olduğunu öğrenince kızı Danae'yi bakır kaleye hapseder. Zeus altın yağmuru olarak kaleye girmeyi başarır. Danae Perseus'u doğurur. Akrisios anneyle oğlunu bir sandığa koyarak denize atar, sandık Seriph adasına ulaşır ve anne oğul beladan kurtulurlar. Daha sonra Perseus dedesi olduğunu bilmeden Akrisios'u öldürür.
Danaos: Mısır kralı Belos'un 2 oğlundan biri. Mısır'dan kovulmuş, elli kızını (Danaid'leri) da alıp oradan uzaklaşmıştı.
Daphne: Yunan mitolojisinde bir peri kızı. Nehir Tanrısının kızıdır. Apollon Daphne'ye aşık olur, Daphne ondan kaçarak Tanrılardan yardım ister ve defne ağacına çevrilir. Defne ağacı o zamandan Apollon'un adıyla birlikte anılır.
Daphnis: Sicilyalı bir çoban, çobanların şairi olarak kabul edilir. Söylenenlere göre Hermes ve Sicilya perisinin oğludur.
Dardanos: Zeus'un oğlu. Troya kalesini o inşâ etmiştir. Orta Asya'da Dardania şehrinin esasını koymuştur. Roma mitolojisine göre Dardanos İtalya kökenlidir. Çanakkale boğazı, eski adını Dardanos’tan aldı.
Deimos: Savaş Tanrısı Ares'in yardımcısıdır. Deimos 'korku' anlamına gelir. O diğer arkadaşları Enyo 'Felaket'; Phobos 'Dehşet'; Eris 'Kavga' ve ölüm Tanrıları Kerlerle Ares'in yanından hiç ayrılmazdı.
Delos: Apollon ve Artemis'in annesi Leto (Latona) onları Hera'dan koruyarak doğurabilmek için Delos adasına sığınır. Apollon ve Artemis Delos adasında doğar. Apollon Olimpos Tanrıları içinde güzel sanatlar ve Gün Işığının Tanrısı olarak saygınlığını kazanır. Artemis ise Av Tanrıçası olur.
Demeter: Yunan mitolojisinde Toprağın ve Ürün Verimliliğinin Tanrıçasıdır. Kronos ve Reiha'nın kızı, Zeus'un kız kardeşidir. Demeter insanlar tarafından saygınlık gören bir Tanrıçadır ve şerefine şenlikler düzenlenir.
Deukalion: Prometheus ile Klymene ya da Kelaeno'nin oğlu, Pyrrha'nın kocası. İnsanlara sinirlenen Zeus birgün onlara tufanı göndererek cezalandırdı. Deukalion ve Pyrrha onurlu oldukları için affedildiler. Deukali11 sal yaptı ve onlar bu salın üstünde 9 gün yüzdüler, sular çekildikten sonra Parnas dağlarına çıktılar.
Diana: (Diane) Artemis'in Latince adı. Zeus ile Leto'nun (Latona) kızı, Apollon'un kız kardeşi. Av Tanrıçasıdır.
Dike: Doğanın ve Zamanların Tanrıçaları olan Hora'lardan biridir ve Adalet Sembolüdür. Homeros, Hora'ları "göğün kapıcıları" diye tanımlıyor. Eunomia (disiplin); Eirene (barış) diğer 2 Hora'dır. Horalar Zeus ile Themis'in kızlarıdır.
Dione: (Dibia) Yunan mitolojisinde Tanrıça. Uranos ve Gaia'nın kızıdır. Homeros'a göre Dione Zeus'un karısı olup Afrodit'i doğurmuştur. Daha sonra mitolojide Herayla karıştırılmıştır.
Dionysos: (Bakkhus) Şarabın ve Esrikliğin Tanrısı olarak kabul edilir. Zeus ile Thebia kralı Kadmos'un kızı ölümlü Semele birleşmesinden oğulları Dionysos doğar. Hera, Zeus'u Semele'den kıskanır ve yaşlı bir kadın kılığına girerek Dionysos'un annesini kandırır. Semele ona kanarak Zeus'tan tüm görkemiyle ona görünmesini ister. Zeus onu kıramaz ve yıldırımlardan korkan Semela yedi aylık Dionysos'u düşürür. Zeus Semele'nin düşürdüğü ve sık yapraklı bir sarmaşığın yanmaktan koruduğu Dionysos'u baldırına kancalarla yerleştirir ve zamanı geldiğinde onu 2. bir doğumla meydana getirir. Böylece Dionysos 2 kez doğmuş olur. Nyssa dağındaki nymphaler Dionysos'u büyütüp eğitirler. Dionysos'a kimi mûcizeler yaratmak gücü de verilmiştir. Örneğin topraktan süt ya da şarap çıkarabilir. O çok güçlüdür. Çıplak elleriyle keçi yada boğayı parçalara ayırabilir. Dionysos tiyatro sanatının da kurucusu olarak kabul edilmektedir.
Dryad'lar: (Hamadryad'lar) Yunan mitolojisinde ağaç perileri. Onların kaderleri ağaçların yaşamlarına bağlıydı ve bir ağaç öldüğünde bir Dryad ölmeliydi. Ünlü kahraman ve lirik şiirin babası sayılan Orpheus'un karısı Eurydike, bir Dryad'dı.
E
Eakos: Yunan mitolojisinde Zeus ile peri kızı Egine'nin oğlu. Dindarlığıyla ün salmıştı. Telamon'un babası. Troya savaşının kahramanı Akhilleus onun torunudur. Eakos adaletli birisi olarak tanınmaktadır. Ölümünden sonra yeraltı dünyasının yargıcı olmuştur.
Egeria: Romalıların Doğum Tanrıçası.
Eirene: (İrene) Doğanın ve Zamanların Tanrıçaları olan Hora'lardan biridir ve Barış Sembolüdür. Homeros, Hora'ları "göğün kapıcıları" diye tanımlıyor. Eunomia (disiplin); Dike (adalet) diğer 2 Hora'dır. Horalar Zeus ile Themis'in kızlarıdır.
Elis: Endymion'un kızıyla Poseidon'un oğlu. Ellis şehrine adını verdi.
Endymion: Yunan mitolojisinde Latmos dağında yatan güzel bir delikanlı.
Eolos: (Aiolos: Eole) Rüzgarların bekçisi. Eolia'da oturur.
Eos: (Aurora) Şafak. Hyperion ile Theia'nın kızı. Güneşle ayın kardeşi.
Erato: 9 ilham perisinden biri. Zeus ile Minemosyne'nin kızı. Aşk ve lirik şiir perisi.
Erebos: Karanlık yeraltı dünyasının sembolü. Khaos ve Nyks'nin oğlu.
Eriny'ler: Uranos'un kanından yaratılmış Kin ve Nefret Tanrıları. Adları Alekto (Barışmaz Öfke), Tirisphone (Kan Gütme), Nazar değdiren Megaira (Haset).
Eunomia: Doğa ve Zamanların Tanrıçaları olan Hora'lardan biridir ve disiplin sembolüdür. Homeros, Hora'ları "göğün kapıcıları" diye tanımlıyor. Dike (adalet); Eirene (barış) diğer 2 Hora'dır. Horalar Zeus ile Themis'in kızlarıdır.
Euros: Klasik mitolojide ve edebiyatta Güneybatı Rüzgarı. Eos (Şafak) ile Astraeos'un oğlu. Zephyros ile Boreas onun kardeşleridir. Hesiodes, onu Argestes diye tanımlar.
İ
İanus: (Janus): Romalıların inancına göre İanus, evlerin kapılarını bekleyen bir Tanrı'ydı.
İapetos: Erkek Titan, Toprak ananın gökyüzü birleşmesinden doğmuştur. İapetos ve Asie'den gök kubbesini sırtında taşıyan Atlas, Menoetios, Epimetheus, Prometheus doğmuşlar.
İlion: (İlios: Troya: Truva: Troya Şehri): Çanakkale Boğazı'nda, Anadolu yakınında sahilden 20 5 kilometre içeride, bugün Hisarcık Höyüğü denilen yerde bulunan ünlü Troya kalesine verilen eski ad. Troya savaşları burada geçmiştir. Troya Krallarından Tros'un oğlunun adı, bir rivayete göre de Dardanos'un 4 oğlundan birinin adı İlios idi. İlion şehri adını İlos’tan aldı.
İlios: (Helios) Titanlar Hyperion ile Theia'nın oğlu. Eos (Şafak) ile Selene'ın kardeşi. Güneş Tanrısı. Okeanos'un kızı Perseis deniz perilerinden Perseis ile evlendi ve Kirke, Aeetes, Pasiphae adlı çocukları oldu. Helios bazen Apollon'la karıştırılır.
İlithya: Zeus ile Hera'nın kızı. Doğum Tanrıçası. Kimi kadınların doğumlarına engel olur, onlara müthiş ıstıraplar verirdi.
İnakhos: Yunan mitolojisinde Argolis Kralı ve İo'nun babası. Poseidon, Argolis bölgesini kurutarak onu cezalandırmıştır.
İo: Yunan mitolojisinde Argolis Kralı ve nehir Tanrısı olan İnakhos'un kızı. İo'nun önceleri güzel bir kız olduğu bilinmektedir. Hera mabedinde rahibelik yaparmış. Zeus onu fark eder ve aşık olur. Sonra da Hera'nın öfkesinden korumak için onu bir ineğe çevirir. Hera bunu öğrenince çok kızar buzağıyı hapseder ve dev Argos'u onu korumakla görevlendirir. Argos her şeyi gören yüz gözlü devdir. Hera için çalışır. Rüzgar Tanrısı Hermes devi öldürülür. Devin gözleriyse Hera'nın şerefine tavus kuşunun tüylerini süsler. İo Hera'nın elinden Mısır'a kaçmayı başarır.
İobakkhos: Dionysos'un çeşitli adlarından biri. Şarabın ve esrikliğin Tanrısı olarak kabul edilir.
İphigeneia: Miken kralı Agamemnon'un kızı. Yunan orduları Avlid'de Truva'ya yola çıkmak için toplandıklarında hiç rüzgar olmadığına göre Agamemnon Av Tanrısı Artemis rüzgarları serbest bıraksın diye kızı Iphigenia'yı kurban verdi. İphigenia, kurban olarak kesileceği sırada Artemis, bir dişi geyik göndererek kızın yerine onu kurban ettirtti ve kızı Artemis tapınağına rahibe yaptı. Böylece Artemis rüzgarları serbest bıraktı.
İra: Hera'nın adlarından biri. Zeus'un karısı ve kız kardeşi, Kronos ve Rheia'nın kızları. O aile ve evliliğin Tanrıçası kabul edilmiştir. Mitolojide Hera çok kıskanç ve zalim bir kadın olarak tanımlanır. Hera, Zeus'un ikincil tanrıçalara ve ölümlü kadınlara ilgi duymasını bir türlü içine sindiremez ve onları sürekli tehdit altında tutar. Paris tarafından hakarete uğradığı için Troya'nın düşmanı olmuştur. Zeus ve Hera'nın İlithya ve Hebe adında kızları, sanayi Tanrısı Hephaistos ve savaş Tanrısı Ares oğulları olmuştur. Hera savaş Tanrıçası olmamasına rağmen bazen savaşçı kişiliğini ortaya koyar.
İraklis: Herakles'in diğer adı.
İrene: (Eirene, İren): İrene, doğanın ve zamanların Tanrıçaları olan Hora'lardan biridir ve barış sembolüdür. Homeros, Hora'ları "göğün kapıcıları" diye tanımlıyor. Eunomia (disiplin); Dike (adalet) diğer 2 Hora'dır. Horalar Zeus ile Themis'in kızlarıdır.
İris: Thaumas ile Elektra'nın kızı. Müjdeli haber, tanrıların ulağı. O, gökle yeri birbirine bağlayan gökkuşağı'nın sembolüdür. Tanrılara haber ulaştırmakla görevlidir. Güneşli havalarda, hafif incecik yağmur yağınca, güzel kız İris, renkli ve süslü elbiselerini giyer, Tanrılardan fani insanlara müjdeli haberler iletirmiş.
İsmene: antigone'nin karısı, Oidipus, ile Jokoste'nin kızı.
İuno:: Hera'nın adlarından biri. Zeus'un karısı ve kız kardeşi, Kronos ve Rheia'nın kızları. O aile ve evliliğin Tanrıçası kabul edilmiştir. Mitolojide Hera çok kıskanç ve zalim bir kadın olarak tanımlanır. Hera, Zeus'un ikincil tanrıçalara ve ölümlü kadınlara ilgi duymasını bir türlü içine sindiremez ve onları sürekli tehdit altında tutar. Paris tarafından hakarete uğradığı için Troya'nın düşmanı olmuştur. Zeus ve Hera'nın İlithya ve Hebe adında kızları, sanayi Tanrısı Hephaistos ve savaş Tanrısı Ares oğulları olmuştur. Hera savaş Tanrıçası olmamasına rağmen bazen savaşçı kişiliğini ortaya koyar.
H
Hades: Yeraltındaki ölüler ülkesinin Tanrısı. Zeus'un kardeşi, Kronos'la Rheia'nın oğullarındandır. İnsanların ve Tanrıların hiç sevmedikleri sert, korkunç Tanrı Hades, karısı Persephone (Proserpina: Zeus'un kızı) ile birlikte, gölgeler halinde dolaşan ölülere hükmeden yeraltı ülkesindeki saraylarında yaşarlar. Hades’in bekçiliğini 3 başlı cehennem köpeği Kerberos yapar, yeraltına gelenleri kuyruğunu sallayarak, okşayarak içeri alır, fakat çıkmak isteyenler için de 3 ağzını birden açarak, sipsivri ve siyah dişlerini göstererek tehdit edip, yukarı çıkmasını önler. Ölüler dünyası yani yeraltı, günah işleyenlerin bulunduğu bir yerdir. Burada günahkârların en günahkârları bulunur ve bunlar sonsuz bir azaba çarptırılırlar. Tanrılar içinde adına ne bir tapınak, ne bir sunak yada herhangi bir ilahi bestelenmeyen bir tek Hades vardır, bu da kendisinden korkulmasından kaynaklanmaktadır. Hades acımayan bir Tanrı'ydı, fakat doğruluğu, adaleti severdi. Korkunçtu, fakat kötü bir Tanrı değildi.
Harpyi'ler: Yunan mitolojisinde Harpyi'ler, Thaumas ile Elektra'nın kızlarıydı. Siren'lere benzeyen bu kanatlı ifritler, fırtınaların ve ölümün sembolü sayılırlardı. Adları Aello, Akypete olan bu 2 korkunç kız kardeşlerin Typhaon ile Poseidon'un kızları olduğunu söyleyenler de vardır.
Hebe: Gençlik Tanrıçası. Zeus ve Hera'nın kızı. Gençliğin ve güzelliğin sembolü olan Hebe Tanrılara onların ölümsüzlüğünü sağlayan ambrosia ve nektar getirir. Herakles Olimpos'a gelip Herayla barıştıktan sonra Hebeyle evlenir.
Hekabe: (Hebuba, Hecuba): Troya kralı Priamos'un karısı ve Hector, Paris, Polyksena'nın annesi. Troya savaşının kazanılmasından sonra Odysseus tarafından esir alınır. Hekabe'nin ölümüyle ilgili birkaç rivayet vardır: esir alanlar tarafından onlara hakaret ettiği için öldürülmüştür; denize atlayarak intihar etmiştir; sonradan köpeğe çevrildiğini söyleyenler de vardır. Çanakkale yakınlarında Kynossema (Köpek mezarı) dağında Hekabe'nin mezarı olduğunu söylerler.
Hekate: Bir Titan olan Persesle Astreria'nın kızı. Artemis'in yardımcısı, iyiliksever bir Tanrıça. Darda kalanlara yol gösterirdi. Görevlerinden dolayı sık sık Artemis'le karıştırılır.
Hekatonkheir'ler: Gaia ve Uranos'un elli başlı, yüz kollu oğulları. Kottos, Briareus ve Gyes ('öfke', 'güç', 'dehşet'). Çocukları Kyklop ve Hekatonkheirlerden hem iğrenen hem de kendi iktidarını almalarından korkan Uranos, o0063ukları doğduka0020onları yerin derinliklerine: Tartaros'a (cehenneme) atıyordu. Bu duruma üzülen Gaia eşinden nefret etmeye başladı, Titanları Uranos'a karşı kışkırttı. Titanlar babalarına karşı geldiler ve onu egemenliğinden mahrum bıraktılar. Titanların en kurnazı olan Kronos tahta oturmasına rağmen, kardeşlerinin güçlerinden korkarak onları Tartaros'tan kurtarmadı. Zeus büyüyüp babası Kronos'la savaşacak yaşa geldiğinde Hekatonkheirleri serbest bıraktı. Hekatonkheirler ona Titanlar üstünde zafer kazanmasına yardım ettiler. Titan'lar yenilerek Tartaros'a atıldılar. Yüz kollu Hekatonkheirlerse Titanların bekçiliğini yapmaya başladılar.
Hektor: (Hector) Homeros'a göre, Troya kralı Priamos ve Hekabe'nin büyük oğludur. Troya'lıların büyük kahramanı sayılmaktadır. Akhilleus tarafından öldürülmüştür.
Helen: Yeryüzündeki en güzel kadın, Zeus ve Leda'nın kızı, Sparta Kralı Menelaos'un karısı. Troya savaşı Helen yüzünden çıkmıştır. Troya kralı Priamos'un oğlu Paris, Afrodit'in yardımıyla Sparta'ya gider, Helen'i kaçırır, prensi olduğu Troya şehrine geri döner. Bunun üzerine hakarete uğramış Menelaos, Akha ordularını toplayarak Troya'ya savaş açar. Savaşı kazana Menelaos güzel Helen'i affeder ve birlikte Sparta'ya döner, mutlu bir yaşam sürerler. Sparta'lılara göre Helen bir Tanrıçaydı.
Helios: Titanlar Hyperion ile Theia'nın oğlu. Eos (Şafak) ile Selene'ın kardeşi. Güneş Tanrısı. Okeanos'un kızı deniz perilerinden Perseis ile evlendi ve Kirke, Aeetes, Pasiphae adlı çocukları oldu. Helios bazen Apollon'la karıştırılır.
Hephaistos: ateş ve Sanatkarlık Tanrısı. Bütün güzel kusursuz Tanrılar içinde en çirkini oydu. Homeros'un destanlarında, doğurduğu yaratığın çirkin olduğunu görerek kızan Hera'nın onu gökten fırlattığı ve Hephaistos'un yere düşüp bu nedenle topal kaldığı anlatılmaktadır. Yerde de, gökte de sevilen iyi yürekli bir Tanrı'ydı Hephaistos. Athenayla birlikte şehir hayatında büyük bir yeri vardı. İkisi de tarımı, uygarlığı, el sanatlarını korurlar, dokumacıları, demircileri severlerdi.Güzeller güzeli Afrodit topal ve çok fazla yakışıklı sayılmayacak bir görünüme sahip olan Hephaistos ile evlenmiş. Afrodit ve Hephaistos'la ilgili mit her ikisinin de temsil ettikleri sanat ve aşk kol kola olması gerektiğini vurgulamaktadır.
Hera: (Junon) Zeus'un karısı ve kız kardeşi, Kronos ve Rheia'nın kızları. O aile ve evliliğin Tanrıçası kabul edilmiştir. Mitolojide Hera çok kıskanç ve zalim bir kadın olarak tanımlanır. Hera, Zeus'un ikincil tanrıçalara ve ölümlü kadınlara ilgi duymasını bir türlü içine sindiremez ve onları sürekli tehdit altında tutar. Paris evrende Hera'dan daha güzel bir kadın bulunduğunu söylediği için ona hakaret etmiş ve Hera Troya'nın düşmanı olmuştur. Zeus ve Hera'nın İlithya ve Hebe adında kızları, sanayi Tanrısı Hephaistos ve savaş Tanrısı Ares oğulları olmuştur. Hera savaş Tanrıçası olmamasına rağmen bazen savaşçı kişiliğini ortaya koyar. Kutsal hayvanları, inekle tavus kuşunu sever (korur), şehri de Argos'dur.
Herakles: (Hercules) Zeus'un ve Miken kralının kızı Alkmene'nin oğlu, kuvvet Tanrısı. Klasik mitolojinin en ünlü kahramanıdır. Herakles'in Zeus'un çocuğu olduğunu anlayan Hera onunla sürekli uğraşır. Herakles doğduğu günden itibaren tanrısal bir kuvvete sahiptir.Hera'nın gönderdiği 2 büyük yılanı öldürdüğünde daha birkaç günlük bebektir. 18 yaşına geldiği zaman Kitharion ormanlarında yaşayan ünlü canavarı, öldürmüştür. Kendisine ödül olarak Thebai kralının kızı Megara verilmiştir. Bu kızdan 3 oğlu olmuştur.Hera işe karışarak Herakles'i çıldırtmış, Herakles de karısını ve çocuklarını öldürmüştür. Suçlarından arınması için Miken kralının hizmetine girip, onun her istediğini yapması gerekmiştir. Kralın Herakles'e yaptırdığı 12 işe mitolojide Herakles'in görevleri denir. Bu görevler den birincisi hiçbir silahın işlemediği Nemea aslanını boğarak, öldürmekti. Herakles aslanı öldürür ve onun derisini her zaman üstünde giysi olarak taşır. 2. görev Lerna bataklığındaki ejderi yok etmekti. Bu ejder 9 başlıdır, ortadaki başıysa ölümsüzdür. Herakles ejderi öldürmeyi başarır. Sonraki görevleri Artemis'in kutsal hayvanlarından Kyreneia geyiğini yakalamak; Erymanthos dağında yaşayan büyük yaman domuzunu ağla tutmak; Augias'ın ahırlarını 2 büyük ırmağın yataklarını değiştirip ahırlardan geçirerek bir günde temizlemek; Stymphalos’ta yaşayan ve o bölgedeki insanların rahatını kaçıran kuşları Athena'nın yardımıyla kovmak; Girit'e gidip Poseidon'un Minos'a verdiği azgın boğayı getirmek; Troya kralı Diomedes'in insan eti yiyen kısraklarını yakalamak, bunun için önce Diomedes'i öldürmüştür; Amazonlar kraliçesi Hippolyte'den kemerini almak. Kemeri almak için kraliçeyle anlaşmış, ancak Hera'nın kışkırtmasıyla Amazonlar, Herakles'e saldırmış, Herakles de kraliçeyi öldürmek zorunda kalmıştır.; Okeanos'un bir adasında bulunan 3 gövdeli dev Geryoneus'un sığırlarını çalmak; Hesperidler'in altın elmalarını getirmek; Hades'in ölüler ülkesini koruyan Kerberos adlı köpeği yeryüzüne çıkarmak. Bu görevlerin yanısıra Herakles yüzlerce kahramanlıklar yapar. Prometheus'u kurtardı, Lydia kraliçesi Omphale'nin hizmetinde bir yıl kadın kılığında çalıştı, yün eğirdi ve başka işler yaptı. Daha sonra o Deianeirayla evlendi. Kentavros Nassos karısına yaklaşmak isteyince onu oklarıyla yaraladı. At adamın kanıyla kaplanmış olan gömleği Herakles'in vücuduna yapışarak onu tutuşturmaya başladı.Bu dayanılmaz acıya son vermek için Herakles bir odun yığını hazırlatarak kendisini alevlerin içine attı. Gökyüzüne yükselen Herakles Olimpos'a gider. Burada Herayla barışır ve kızı Hebeyle evlenir. Fizik ve moral gücün simgesi olan Herakles Yunanistan'da hem Tanrı hem de kahraman olarak saygı ve tapınım görmüştür.
Hermes: (Mercurius) Hermes Rüzgar Tanrısıdır, babası Zeus annesiyse yağmur perilerinden biri olan Maia'dır. Kanatlı sandalları, başında kanatlı bir başlık, elinde de kanatlı bir asa olan Hermes aynı zamanda Tanrıların habercisidir. Hermes'in görevleri arasına ölenlerin ruhlarına Hades'in saltanatına kadar eşlik etmek de var. Apollon'un ölümsüzler arasında en sevdiği Tanrı Hermes'tir.
Hesperid'ler: (Hesperides): Yunan mitolojisine göre Zeus ile Themsi'nin ya da Atlas'ın, bazılarına göreyse Nyks'ın (gecenin) kızlarıdırlar. Güneşin battığı yerde yaşayan bu periler, Tanrı bahçelerinde altın elmayı bekliyorlardı.
Hesperos: Yunan mitolojisinde akşam yıldızı ve doğu ülkelerinin kralıdır. Atlas'ın oğludur. İnsanlara yol göstermekte, iyilik etmektedir.
Hestia: (Vesta) Zeus'un kız kardeşi. Evin, yuvanın koruyucusuydu; bu yüzden Ocak Tanrıçası diye bilinirdi.
Hora'lar: Yunan mitolojisine göre Doğanın ve Zamanların Tanrıçaları. Homeros, Hora'ları "göğün kapıcıları" diye tanımlıyor. Eunomia (disiplin); Dike (adalet); Eirene (barış). Zeus ile Themis'in 3 kızı.
Hydra: Yunan mitolojisinde 9 başlı ejder. Lerna bataklığındaki yaşamıştır. Başları ölümsüzdür. Herakles tarafından öldürülmüştür.
Hymenaios: (Hymen: Ymene) Yunan mitolojisinde evlendirme Tanrısı. Apollon ve ilham perilerinden birinin oğludur. Onu elinde düğün meşalesi tutan genç bir delikanlı olarak tanımlarlar.
Hypnos: Yunan mitolojisinde Uyku Tanrısı. Nyks ile Erebos'un (karanlık) oğludur. Thanatos onun ikiz kardeşidir. Efsaneye
Alıntı ile Cevapla