Histerektomi (rahmin alınması ameliyatı)
Histerektomi rahimin alınması ameliyatıdır. Jinekolojide en çok yapılan ameliyattır. Yaklaşık 1-2 saat süren bir ameliyattır.
Çeşitli tipleri vardır:
Subtotal veya supraservikal histerektomi, rahim ağzının bırakılarak rahimin geri kalan kısmının alınmasıdır.
Radikal histerektomi; bu ameliyatta vajinanın bir kısmı, tüpler, yumurtalıklar, destekleyici ve bağlayıcı dokular, lenf bezleri, rahim ve rahim ağzı tam olarak alınmaktadır.
Porro ameliyatı; sezaryen ameliyatında aynı zamanda rahimin de alınması.
Vaginal histerektomi; rahim ve rahim ağzı, karından değil de vajinadan alınmasıdır.
Histerektomi hangi durumlarda yapılır: Histerektomi için en önde gelen neden rahimin myomlarıdır. Ameliyat kararı hastanın yaşı ile ilgili olarak değişir. Rahim myomları kadınlarda en sık karşılaşılan iyi huylu tümörlerdir ve bu yüzden histerektomilerin çok geniş bir bölümünden sorumludurlar. Myomlar için histerektomi uygulanması kararı genellikle anormal kanama, pelvik ağrı veya bası gibi şikayetlerin tedavi gerekliliğine dayanmaktadır.
Histerektomilerin yüzde 20 sinde neden hormanal nedenlere bağlı düzensiz kanamalardır. Bu tür hastalarda ilaç tedavisi etkili olmazsa veya hasta ilaç tedavisini kabullenemezse ameliyat düşünülür.
Histerektominin gerekliliklerinden diğer bir neden, kronik kasık ağrıları, rahim sarkması, kanser öncesi belirtilerdir; rahimden kaynaklandığı düşünülen kronik kasık ağrıları, rahim ağzında görülen kanser öncüsü lezyonlar, rahimin sarkması hastalarında histerektomi yapılabilir.
Doğum komplikasyonları: acil histerektomiler daha çok doğumla ilgili komplikasyonlarda uygulanır. Doğum sonrası rahim kanamasının durdurulamaması (atoni), tamir edilemeyen rahim yırtıkları, bebeğin eşinin-plasentanın ayrılmaması gibi sorunlarda gerekli olabilir.
Ayrıca; endometriozis/adenomyozis (rahim içinde bulunması gereken zarın rahim dışında/ rahmin kas tabakasında bulunması), rahim ve yumurtalık kanseri, iyi huylu yumurtalık tümörlerinde histerektomi yapılabilir.
Histerektomi ameliyatı geçiren hastalar nelere dikkat etmelidirler? İlk ve ikinci hafta çok yorucu aktivitelerden kaçınmalı ve aktivite seviyesini yavaş yavaş arttırmalıdırlar. Ağır kaldırmaktan ve cinsel ilişkiden doktor tarafından söylenecek zamana kadar kaçınmalıdırlar. Banyo; duş alma ve dökme suyla yıkanma şeklinde olmalıdır. Düzenli bir diyet izlenmelidir. İdrar ve gaita yaparken ıkınmaktan kaçınılmalıdır. Eğer vajinal kanama veya ateş olursa doktora haber verilmelidir.
Birçok kadının ilgilendiği nokta ameliyatın hastanın dişiliğini kaybetmesine, cinsel doyumu azaltmasına ve kocası ile arasındaki kişisel problemlerin artmasına neden olup olmayacağıdır. Üreme organlarının kaybına ilişkin üzüntü diğer karın içi organlarının kaybına göre fazladır. Yapılan araştırmalar histerektominin bir çok hastada psikiyatrik bozukluk ve azalmış cinsel fonksiyonlara yol açmadığını göstermektedir.
Histerektomi sonrası kadın adet göremez. Histerektomi sadece rahmin çıkarılmasıdır. Birlikte yumurtalıklar çıkarılmadığı takdirde adet görülmediği halde menopoza ait belirti ve komplikasyonlar oluşmaz yani adet görmese de menopoza girmiş sayılmaz. Şayet birlikte yumurtalıklar da çıkarılmış ise operasyon sonrası cerrahi menopoz tablosu gelişir ve hormon tedavisi başlanabilir.