Kürtaj nedir?

Kürtaj kadın hastalıkları ve doğum uzmanlarının en sık uyguladığı küçük cerrahi operasyonlardan biridir.
En sık, istenmeyen bir gebeliğin sonlandırılması için uygulanmakla beraber düşük oluşması sonrası kanamanın durdurulması ve rahim içinin temizlenmesi için, düzensiz kanamalarda bir yandan kanamanın durdurulması, öte yandan rahim içinden alınan parçaların patolojik incelemesiyle tanı konulması için kullanılır.

Kelime olarak ne demektir?

Kürtaj veya küretaj Kelime olarak kazıma anlamına gelse de günümüz modern tıbbında istenmeyen gebelikte rahim tahliyesi vakum yöntemi denilen ve rahim iç tabakasına zarar vermeyen özel bir yöntemle yapılır ve metalden yapılmış "rahim içi kazıma aletleri" gerekli görülmekdikçe kullanılmaz. Gebelik dışındaki nedenlerle uygulanan kürtajlarda ise geleneksel, yani küret adı verilen metal aletlerle yapılan kürtaj uygulanmaktadır.
Not: Kürtaş,kürdaş gibi kelimeler yanlıştır, doğrusu kürtaj veya küretaj olmalıdır. Halk arasında kullanılan eş anlamlı kelimeler "istenmeyen hamilelik veya istenmeyen gebelik sonlandırması", "bebek aldırma" ve "çocuk aldırma" şeklindedir ve istenmeyen gebelik için uygulanan kürtajı tarif etmek için kullanılır.
Kimler kürtaj olabilir?

İstenmeyen hamilelik için gebelik sonlandırma (rahim tahliyesi)esnasında aranan şartlar şunlardır:


  • Gebelik 10+0 haftayı aşmamış olmalıdır (gebelik haftanızı hesaplamak için tıklayın).
    Dikkat: Gebelik haftası hesaplanırken doktor tarafından yapılan ultrasonografi esas alınır. Son adet tarihinden itibaren hesaplanan gebelik haftası çoğu zaman Ultrasonografi ile hesaplanan hafta ile uyumluyken, son adet tarihinin yanlış biliniyor olması, gebelik haftası hesaplanırken hamile kalınan tarihin başlangıç noktası olarak alınması (gerçekte hamilelik haftası bu hesaptan iki hafta ileridir) gibi nedenlerle ultrasonografi ölçümleri sizin hesabınızdan daha farklı çıkabilir.


  • Evli olan kadınlarda eşler de müdahaleye izin ve onay vermelidirler.


  • 18 yaş altı genç kızlarda ebeveyn müdahale için onay vermelidir.


  • Evli olmayan ve 18 yaş üstü olan kadınların kendi onayları yeterlidir.

Yukarıdaki koşullara uyulduğunda ülkemiz yasalarına göre istenmeyen gebelik sonlandırması işlemi kadınlarımıza tanınmış olan çağdaş bir haktır. Yapılan işlem gizli kalır.
Bunun yanında:

  • acil kanamalı bir şekilde baş vuran kadınlarda kanama hayati tehlike taşıyorsa kendi onayı dışında bir onay aranmaz.
  • 10 haftayı aşan gebelik durumunda bebeğin ölü olması veya ciddi bir sakatlığı bulunması durumunda ("bebeğin doğduğunda yaşamını derinden etkileyecek sakatlığı bulunması" hekimlerin kurul oluşturarak üç imzayla onayladığı bir durum olmaldır) rahim tahliyesi sınırı 10 haftayı geçebilir.

Nasıl yapılır?

Kürtaj olmaya karar verdikten sonra kliniğimizde yaptığımız değerlendirme ve ultrasonografi sonrasında işlem ya aynı gün ya da belirlenen başka bir günde hastane koşullarında gerçekleştirilir. İşlem için 5 saatlik bir açlık ve susuzluk süresi esastır.

Anestezi doktoru tarafından verilen genel anestezi sonrasında (burada uygulanan genel anestezi hafif bir anestezidir ve büyük ameliyatlar için uygulanan anesteziye göre daha çok derin uyku şekklinde de tarif edilebilir) işlem vakum yöntemiyle yapılır ve yaklaşık 5 dakika sürer.
Kliniğimize baş vuran hastalarımızda kürtaj işlemi esnasında aşağıdaki aşamalardan geçilir:
Randevu alınması:

İstenmeyen gebelik sorununuz için değerlendirme öncesi randevu almanız gerekmektedir. Bu randevuda muayene yapılacak ve size işlemle ilgili ayrıntılı bilgiler verilerek aklınızdaki tüm sorulara yanıt verilecektir.
Muayene ve bilgilendirme:

Muayenehanemizde yapılan ultrasonografi değerlendirmesi ile gebelik haftanız teyid edildikten sonra işlemle ilgili ayrıntılı bilgi verilecek ve işlem için hastane randevu zamanı kararlaştırılacaktır. İşlemin aynı gün olmasını istiyorsanız günün son saatlerine uyunuz ve 5 saatlik açlık ve susuzluk sürenizi bu muayene randevusundan bir-iki saat sonrasına denk gelecek şekilde ayarlayınız.
Hastanede yapılan işlemler:

Hastaneye gittiğinizde resepsiyon bölümünden kaydınızı yaptırdıktan sonra odanıza alınacaksınız. Burada gerekli işlemleri takiben müdahale odasına alınacak, anestezi doktorunun verdiği hafif anestezi sonrasında Dr. Kağan Kocatepe tarafından vakum ile kürtaj işleminiz uygulanacaktır.
Müdahale masası adı verilen jinekolojik masada siz uyuduktan sonra spekulum adı verilen bir alet vajinaya yerleştirilir ve vajina ve rahim ağzının dezenfeksiyonunu takiben rahim ağzından rahim içine gebelik haftasına göre değişen çapta karman kanülü adı verilen tek kullanımlık plastik bir boru yerleştirilir. Karman kanülü adı verilen bu borunun arkasına iliştirilen vakum aleti yardımıyla gebelik kesesi boşaltılır. Bu işlem gebelik haftasına göre 3-5 dakika sürer. Bundan sonraki gebeliklerinizin olumsuz etkilenmemesi için vakum yöntemi kullanılmaktadır.
Eğer tercih ederseniz işlemin bitiminde gebelikten korunmanız için rahim içi spiral uygulaması da yapılabilir.
İşlem için tercih ettiğimiz anestezi şekli her ne kadar genel anestezi olarak adlandırılsa da gerçekte derin uykuya dalmanız için anestezi uzmanı tarafından damardan ilaç verilmesi şeklindedir ve işlem bittikten sonra dakikalar içerisinde bilinciniz tekrar yerine gelir.
Uyanmadan hemen önce verilen ağrı kesiciler uyandıktan sonra da az ağrı duymanıza yardımcı olur.
Soldaki resimde Karman kanülleri muhtelif çaplarda görülmektedir. Tek kullanımlık ve plastikten olan bu boru şeklindeki aletlerin ucu künttür ve rahim iç tabakasına zarar verme ihtimali azdır.
Solda gördüğünüz vakum enjektörleri ise Karman kanülü ile birleştirilir ve enjektörün içinde oluşan negatif basınç yardımıyla vakum kürtaj işlemi uygulanarak rahim içinin boşalması sağlanır.
İşlem bittikten sonra müdahale odasında uyanmanız beklenir ve sonra sedyeyle odanıza alınırsınız.
Kendinize geldikten sonra su içebilir hafif bir şeyler yiyebilirsiniz. Bir kaç saatlik bekleme süresinin sonunda evinize dönmek için taburculuk işlemleriniz yapılır.
Kan uyuşmazlığınız varsa (sizin kan grubunuzun Rh(-), eşinizin kan grubunun Rh(+) olduğu durumlar) "uyuşmazlık "iğnesi" adı verilen iğne de bu aşamada veya siz uyanmadan önce uygulanır. Bu iğne işlemden sonra en geç 72 saat içinde uygulanmalıdır. Amacı bundan sonraki gebeliklerinizin kan uyuşmazlığından etkilenmesinin engellenmesidir.

  • Taburcu olduktan sonra günlük işlerinizi yapabilirsiniz ancak ilk 12 saat araba kullanmamalı ve dikkat gerektiren işlerden sakınmalısınız.
  • Size verilen antibiyotiği düzenli kullanmalısınız. Şiddetli ağrılar genellikle söz konusu olmamakla birlikte reçete edilen ağrı kesiciyi kullanabilirsiniz.
  • Bir hafta -10 gün sonraki kontrol muayenesine kadar ilişki, ağır egzersiz ve deniz,havuz ve küvet şeklinde banyodan uzak durmalısınız.

İşlem sonrası nasıldır?

İşleminiz bittikten yaklaşık 5 dakika sonra uyanırsınız ve yatağınıza geri götürülürsünüz. Tamamen kendinize dönmeniz yaklaşık 1 saat alır ve bu süre sonunda bir şeyler yiyebilir ve su içebilirsiniz. Klinikte belli bir süre gözlem altında tutulduktan sonra evinize geri dönebilirsiniz. Çok aşırı zihinsel ve fiziksel aktivite gerektirmeyen işlerinize normal koşullarda 4-6 saat sonra dönmeniz mümkündür.
Bir hafta sonraki doktor kontrolüne kadar ilaçlarınızı düzenli kullanmalı ilişki, egzersiz ve deniz,havuz,küvette banyo gibi aktivitelerden uzak durmalısınız. 3 hafta boyunca kanama olması normal kabul edilir. Bazı kadınlarda ise hiç kanama olmaz. İlk adet kanaması ise 5-6 hafta sonunda gerçekleşir. Zaman zaman oluşan kanamalar gerçek adet kanaması değildir.
İşlem sonrası neler olur?

Hemen sonrasında odanızda uyandığınızda henüz anestezi etkisindeyken biraz ağrı hissedebilirsiniz. Ağrı kesicinin etki etmeye başlamasıyla bu ağrı kaybolur. Gerekirse ekstra ağrı kesici yapılabilir.
Hastalarımızın hemen uyanma esnasında idrara çıkma ihtiyacı ve "altta bir dolgunluk" hissettiklerini sık gözlemlemekteyiz. Vajinaya yerleştirilmiş spekulumun çıkarıldıktan sonra da oradaymış gibi hissedilmesinden kaynaklanan geçici bir durumdur.
Bazı kadınlarda üç haftaya kadar zaman zaman oluşan ve duran kanamalara sık rastlanırken, bazılarında bu süre zarfında sürekli kanama olabilir. Bazı kadınlarda ise hiç kanama olmaz. Üç durum da normaldir ve kanama oluşursa bu, adet kanaması değildir. Adet kanaması çoğunlukla işlemden sonraki 5-6. haftada gerçekleşir.
İşlemden bir hafta sonraki kontrol muayenesinde ultrasonografi değerlendirmesi yapılır ve size doğum kontrol yöntemleri hakkında bilgi verilir.
Aksi belirtilmediği sürece kontrol muayenesinden sonra egzersiz, cinsel ilişki (gebelikten korunarak) ve deniz,havuz,küvet ile banyo serbesttir.
Diğer noktalar:
İşlem sonrası 3. haftada yumurtlama oluşur ve henüz adet görmeden bile yeniden gebelik oluşması mümkündür. Yeniden bir istenmeyen hamilelik sorunuyla karşılaşmamak için cinsel ilişki esnasında tercihen prezervatif ile korunmanız önemlidir. Diğer yöntemler için size kontrol muayenesinde bilgi verilecektir.
Arzu edilen bir gebelik söz konusu olup düşükle sonuçlanmış ve arkasında işlem yapılmışsa sonrası için yeniden hamilelik planınızı doktorunuza danışarsak yapmalısınız.
İstenmeyen gebelik sonlandırması için

başka yöntemler varmı dır?

İstenmeyen bir hamileliğin sonlandırılması için ülkemizde uygulanan tek yöntem kürtajdır. Bazı kadınlar adet gecikmesi nedeniyle "söktürücü iğne" olarak tabir edilen uygulamalara baş vurmaktadır. "Söktürücü iğne" var olan bir gebeliğin düşmesini asla sağlayamaz. Yalnızca başka nedenlere bağlı adet gecikmesinde kanamayı sağlayabilir.
RU-486 adlı düşük ilacı ülkemizde kullanılmamaktadır.
Diğer sık sorulan sorular

Gebelik aldırdığım sonradan anlaşılır mı?

Kürtajın üzerinden belli bir süre geçtikten sonra yapılan jinekolojik muayene ve ultrasonografilerde kürtaj olduğunuzun anlaşılması mümkün değildir.
Bazı durumlarda işlem öncesinde gebeliğin büyümesi bekleniyor. Neden?

Özellikle 5.5 haftadan önce başvurduğunuzda sizden gebeliğin biraz daha büyümesi için beklemeniz istenebilir. Bunun en temel nedeni rahimağzının gebe olunmayan dönemlerde oldukça sert bir yapı olması ve ilerleyen gebelik günleriyle birlikte yumuşamaya başlamasıdır. Sert bir rahimağzı işlemin uygulanması için metal aletlerin kullanılmasını gerektirecek, bu da riskinizi artıracaktır. Dahası çok erken uygulanan müdahalelerde gebeliğin devam etme riski ve böylece yeniden kürtaj olma riski gündeme gelecektir.