Öyle bir insan bulunmaz ki, hayatı boyu bir kere bile olsun aklına bu soruyu getirmesin: “Acaba öldüğüm zaman son sözlerim ne olacak?” Fakat bu sorunun cevabını bilmek, yaşadığı müddetçe hiç kimseye nasip olmadı. İnsan, yalnız başkasının ölüm döşeğinde söylediklerinin şahidi olabilir. Öyleyse meşhur insanların ölüm döşeğindeki son sözlerine şöyle bir göz atmak, ilginç olacaktır.


Anatol Frans (Jacques Anatole François Thibault), Vaslav Nijinsky, Giuseppe Garibaldi ve (Lord George Goldon) Byron, ölüm döşeğinde aynı sözleri söylemişlerdir: “Ana!”


Kraliçe Anna Maria Antoinette, ölüm döşeğinde tamamiyle soğukkanlıdır. O, idam sehpasına çıktığı zaman bilmeden celladın ayağının üstüne çıkmış ve şunu söylüyorum: “Özür diliyorum mösyö, istemeden oldu”.


Knyaz Mihail Romanov, idamdan önce çekmelerini cellatlara vererek şöyle demiştir: “Çocuklar, istifade edersiniz, ne de olsa, çar çizmeleridir!”


Besteci Edward Grieg'in veda sözleri: “Eger bu kaçınılmazsa, ne yapmalı...”


Scotlandlı tarihçi Thomas Carlyle, ölürken huzurlu bir şekilde şöyle der: “Demek ki, ölüm böyleymiş”


Honoré de Balzac, son nefesinde romanlarından birinin kahramanı olan doktor Bianchon'u hatırlayarak şöyle der: “O, beni kurtarabilirdi...”


Ünlü ressam Leonardo Da Vinci, ölüm anında şöyle demiştir: “Ben Allah'ı [1] ve insanları tahkir etmişim! Eserlerim, benim istediğim yüksekliğe yetişmedi!” [2]


Prusya kralı I. Frederich, ölürken keşiş onun yatağı başında dualar okuyup, “Bu dünyaya nasıl gelmişsem, öyle de gideceğim” sözlerini söylüyorken Frederich, onun elini iteleyerek şöyle demiştir: “Beni çıplak gömmeyin, hele de, bayram (merasim) giysisiyle!”


Roma imparatoru Neron, ölüm döşeğinde bağırarak şöyle demiştir: “Kaçıncı sanatkar ölüyor!” [3]


“Söylenmiş fikir yalandır.” ifadesinin müellifi Feodor Tütçev'in son sözleri şöyle olmuştur: “Fikri iletmek için söz nasıl da ağrılıdır”.


Henrich Ibsen bir kaç yıl felçli halde yattıktan sonra ölümüne az kala şöyle demiştir: “Aksine olsaydı, ölümle yüzleşirdim.”


Nadejda Mandelstam, ölüm anında kız kardeşine şöyle demiştir: “Sen hiç de korkma.”







Pablo Picasso'nun son sözü “bass gitarist” Pol Makkartni'yi [4] o kadar coşturmuştu ki, ünlü şarkılarının birinde bu sözleri alıntılamıştı: “Kendim için, sağlığım için, bir daha axı içemeyeceğimi siz bilirsiniz!..”


22 Ağustos 1883'te Paris yakınlarındaki Bujival'da ölen İvan Sergeyeviç Turgenyev'in son sözleri çok ilginç olmuştur: “Aşklarım, elveda, benim beyazımsılarım...”


Filozof Emmanuel Kant, ölürken aşağıdaki ifadeyi tekrarlamıştır: “Das ist gut” [5]


Lev Tolstoy’un son sözleri hakkında çeşitli görüşler vardır. Bir rivayete göre o, son olarak “Gerçeği seviyorum!” demiş, başka bir rivayete göre ise “Anlayamıyorum.” demiştir. [6]


Albert Einstein’in son sözleri bilinmiyor. Bunun sebebiyse hizmetçinin Almanca bilmemesidir..