Ülkemiz sınırlarında ve birçok ülkede doğal olarak yetişebilen kapari, gebre otu olarak da bilinmektedir. Gebre otu bilinen birçok hastalığa karşı bağışıklık sisteminin güçlenmesine etki ediyor. Oldukça dirençli bir bitki olan kapari, doğada genellikle kendiliğinden yetişmektedir. Birçok derdin devası olan bitkinin yetiştiriciliğinin yapılması ticari amaçlar dahilinde mümkündür. Kapari otu toplumda gebre otu, kedi tırnağı, kepere, devedikeni, menginik ve karga kavunu olarak da bilinmektedir. Kapari toplumumuzda pek yayılmamış olsa da ABD ve Avrupa ülkelerinde sofralarda bolca tüketilmektedir.

Tüketilmesi için birçok alternatif olmasına karşın damak tadı alışık olmadığından ülkemizde pek tercih edilmemiştir. Ama sağlığa faydaları düşünülürse kapari otu aslında sofraların baş tacı olmalıdır. Kapari otunun tohumlarının özellikle bağ ve diş ağrılarına iyi geldiği bilinmektedir. Sağlıklı beslenme ve kilo verme sürecinin önemli besinlerinden olan kapari düşük kalorili olmasıyla da ünlenmiştir. Yoğun bir aroma içermediğinden doğru şekilde hazır edildiğinde yemeklerle birlikte tüketilebilir.

Kapari (Gebre Otu) Nedir?


Latince ismi Capparis spinosa olarak bilinen çalı biçimindeki dikenli bitkiye kapari otu adı verilmiştir. Killi ve zengin toprakları seven bitki güneşi sevdiğinden güney yamaçlar yetişmesi için daha uygundur. Kapari otu Capparaceae familyasındandır ve spinosa ile ovata olarak iki çeşidi bulunmaktadır. Genellikle Akdeniz iklimini sevse de ülkemizde İç Anadolu, Doğu Karadeniz ve Güneydoğu bölgesinde de yetişmektedir.
Kapari otunun içeriğinde birçok vitamin ve mineral bulunmaktadır. Bezelye büyüklüğünde olan tomurcukları besin değeri açısından oldukça zengindir. 100 gram kapari otunun 4 mg C vitamini, 64 mg K vitamini, az miktarlarda E vitamini, niasin, riboflavin içerdiği bilinmektedir. Kaparinin 1,7 mg demir, 0,4 gram şeker içerdiği tespit edilmiştir. İçinde 3 gram kadar diyet lifi olduğundan, şeker oranının azlığından ve 0,9 gram yağ içerdiğinden sağlıklı beslenme programlarında kolaylıkla yer etmiştir.
Kapari Nasıl Kullanılır?

Kaparinin kullanım alanı oldukça geniştir. Kapari, yapılan turşuların içine ilave edilebilir. Turşu yaparken bitkinin tomurcuk kısımları tercih edilmelidir. Yaz hazırlıklarının olmazsa olmazlarından konserveler için de idealdir. Salataların içine baharat şeklinde kullanıma uygundur. Kapari otunun meze türü yemekler hazırlanmasında sıkça kullanıldığı bilinmektedir. Pişirilen peynirlerle birlikte kullanıldığında lezzetli bir meze olacaktır. Her türlü et yemeğinde tuz yerine kullanılabilir. Üstelik tuzun eti sertleştirdiği gibi etleri sertleştirmez. Yemekler için hazırlanan her türlü sosun içine kapari ilave edilebilir.
Zeytine benzeyen meyvesi, salataların içine eklenebilir veya tek başına tüketilebilir. Bu şekilde zeytin olarak tüketilen kaparinin salamura biçiminde hazırlanması gerekir. Kapari otunun faydalarını alabilmek için çay olarak tüketildiği de bilinir. Kapari çayı doğru olarak hazırlandığında sağlık için birçok faydası vardır ki bunun başında böbrek taşı düşürmek gelir. Böbrek taşları için demlenen kapari çayını 14 gün boyunca sabah akşam bir bardak olacak şekilde tüketmek gerekir.

Kaparinin İlaç Yapımında Kullanımı

Kapari doğal biçimlerde tüketilmesinin yanında ilaç sanayisinde sıkça tercih edilmektedir. İlaç ve kozmetik ürünü üretimlerinde kendisine bolca yer verilir. İlaç yapımında kullanmak için çiçeği tohumlar açmadan önce toplanmaktadır. İlaçlarda bitkinin meyvesi ve yaprakları da kullanılabilir.
Kapari Çayı Nasıl Hazırlanır?

Kapari çayını hazırlamak için aktarlardan bitkinin işlenmiş halini bulabilirsiniz. Çayı hazırlamak için öncelikle 6 su bardağı suyu kaynatmak gerekiyor. Su kaynadıktan sonra ocak kesinlikle söndürülmeli yani ocak açıkken bitki asla eklenmemelidir. Sonrasında suyun içine bir çay kaşığı kadar kapari otu ilave edilmeli, çay ocağın altı açılmadan 5 dakika boyunca demlenmeye bırakılmalıdır. 5 dakika sonunda çayı sıcak ya da ılık olarak tüketilebilir. Kapari çayı içilirken her zaman taze olarak demlenmelidir.
Kapari Turşusu Nasıl Yapılır?

Halk arasında gebre otu, karpuzcuk, kebere, kedi tırnağı gibi birçok isimle bilinen kapari en çok turşu yapılarak yenmektedir. Bunun için kaparinin nohut büyüklüğünde olan tomurcukları toplanır. Yarım kilo kapariden turşu yapmak için; 1 litrelik cam kavanoza, 3-4 diş sarımsağa, su ve sirkeye ihtiyacınız var. Öncelikle kaparileri biraz yumuşaması için haşlayın ve süzdürün. Cam kavanoza koyduktan sonra üzerine sarımsakları ekleyin. Sarımsakları tüm veya doğranmış şekilde ekleyebilirsiniz. Turşuluk tuz koyduğunuz kaparilerin üzerini sirkeli su ile kapatın. Kavanoz doluncaya kadar su ilave edebilirsiniz. 3 ölçü suya 1 ölçü sirke koyarak ideal karışıma ulaşabilirsiniz. Kavanozun ağzını sıkıca kapadıktan sonra, serin bir yerde beklemeye bıraktığınız kapari turşunuz, 3-4 hafta sonra yenmeye hazır olacaktır.
Kaparinin Faydaları Nelerdir?

Kapari veya gebre otu yüzyıllardır insanların şifa kaynağı olarak kullandığı bir bitkidir. Öyle ki Evliya Çelebi bile Seyahatnamesi’nde kapariden bahsetmiştir. Konservesi, turşusu, çayı yapılabilen kapari ayrıca tabletler halinde alınarak da tüketilebilir. Kaparinin belli başlı faydaları şunlardır;

  • İçinde demir bulunduran gebre otu kansızlık çekenler için birebirdir.
  • Aynı şekilde B12 vitamini eksikliği için de ideal olan kapari otunun A vitamini ve doğal olarak antioksidan içerdiği biliniyor.
  • Bu özellikleriyle kapari, bağışıklık sistemini güçlendirir ve vücutta serbest radikallerin oluşmasını yani kanseri önler.
  • Sivilce, iltihap, kızarıklık, kuruluk gibi cilt sorunları olanlar kapari otunu deneyebilirler.
  • Anemi ve lösemi gibi kan hastalıklarında kapari yenmesi önerilir.
  • Sindirim sisteminin düzgün çalışmasına da etki eden bitkinin kabızlık sorununu giderdiği biliniyor.
  • Kemik gelişimini olumlu etkileyen kapari, kemiklerin güçlenmesine de destek verir.
  • Mide ağrısı ve mide krampları yaşayanlar kapari çayı ile sorunlarını giderebilirler.
    Kaparinin reçel olarak tüketilmesi bile tüm bu faydaları alabilmeye yeterlidir ama özellikle böbrek ve sindirim sorunlarında çay olarak tüketilmesi önerilmektedir.
  • Bitkinin MS hastalığını tedavi etmesi üzerinde etkileri ciddi biçimde araştırılmaktadır.
  • İdrar söktürücüdür.
  • Adet düzensizliğine iyi gelir.
  • Bağırsak parazitlerinin düşmesine yardımcı olur.
  • Gut hastalığına iyi gelir. Gut hastalığı hakkında bilgi almak için buraya bakınız.
  • Cinsel gücü artırır, bu nedenle kısırlık tedavisinde önerilir.
  • Hemoroid hastalığı tedavisinde faydalıdır.

Kaparinin Yan Etkileri Nelerdir?

Kapari bitkisi, yapısı gereği zehirli otlar arasında yer almaktadır. Doğada kendiliğinden yetişiyor olması bu anlamda etkili olabilir. Bitki zehirli olduğundan doğrudan tüketilmesi sakıncalı olabilmektedir. Kapari otunu aktardan işlenmiş olarak ya da tablet şeklinde satın almanız önerilir. Kapariyi, hamilelerin, emziren annelerin ve küçük yaştaki çocukların tüketilmesi önerilmemektedir. Kapari çayı, reçeli, tableti, baharatı kullananlar mide bulantısı, mide ağrısı, baş dönmesi, halsizlik ve bilinç kaybı hissettiklerinde mutlaka bir doktora danışmalılar.