Vücudun ürettiği antikorlar sonucu ortaya çıkan tiroid iltihaplanmasına, haşimato hastalığı (haşimato tiroidi) adı verilir. Tiroid bozukluğu hem fizyolojik hem de psikolojik sağlık problemlere neden olan bir sorundur. Meydana gelen bu iltihaplanma kişinin vücut dengesi ve sağlığı üzerinde büyük etkiye sahiptir. Kadınlarda erkeklere nazaran daha sık görülen haşimato hastalığı, toplumda %2-3 oranında bulunmaktadır. Görülme oranı bu kadar az olmasına rağmen, son zamanlarda adını daha sık duyuran bir hastalıktır. 1912 yılında Japon Doktor Hakaru Hashimato tarafından keşfedilen hastalık, onun adı ile anılmaktadır.

Halk arasında farklı isimlerle bilinen haşimato hastalığı Türkiye’de tembel gelin hastalığı olarak da bilinmektedir. Başlangıcında herhangi bir belirti ve şikayet göstermese de zaman içinde tiroid bezi yetmezliği gibi sonuçlar yaratmaktadır. Tiroidlerde yarattığı sorun ile kabızlıktan cinsel isteksizliğe kadar pek çok problemi beraberinde getiren hastalık, ilaç tedavisi ile hafifletilebilmektedir. Fakat ne yazık ki tamamen ortadan kaldırılması henüz mümkün değildir.

Haşimato Hastalığı Nedir?

Vücudun antikor üretimiyle ortaya çıkan ve tiroid üretiminde aksaklıklara neden olan sağlık problemine, haşimato hastalığı adı verilmektedir. Bir bağışıklık sistemi hastalığıdır ve vücudun kendi koruma sistemi tiroid hücrelerine saldırmaktadır. Bağışıklık sisteminin güçlü kalabilmesi için ihtiyaç duyulan antikorlar, kana karışarak vücudun tüm hastalıklarla savaşmasını sağlar. Ne yazık ki vücut, kimi zaman antikor üretiminde hata yapıp peroksidaz enzimi ile tiroglobulin isimli moleküle karşı sorun yaratacak antikorlar üretir.
Sorun yaratan ve kendiliğinden meydana gelen bu antikorlar, otoantikor ismiyle anılır. Otoantikorlar, vücudun kendini tahrip etmesine neden olan antikorlardır. Çünkü üretildikleri an tiroid hücrelerini bularak onları imha ederler. Bu durum, vücudun tiroid hücrelerine mikrop muamelesi yapmasından kaynaklanır. Gerçekleşen bu durumun sonucunda tiroid iltihaplanması meydana gelir ve kısa sürede haşimato hastalığı ortaya çıkar.

Haşimato Hastalığının Nedenleri Nelerdir?

Haşimato hastalığı, vücudun otoantikor üretmesinden kaynaklanan iltihaplanmadır. Otoantikorlar ise belli sebeplere dayanarak üretime başlarlar. Kişinin gereğinden fazla iyotlu tuz tüketmesi, otoantikor üretiminin temel nedenidir. İyot, haşimato hastalığı için gereken iltihabın kolayca oluşmasına sebebiyet verir. Bunun dışında bireyin yaşamış olduğu ani kaygı ve üzüntü de otoantikorları devreye sokmaktadır. Vücuda giren herhangi bir virüs, otoantikor üretiminin salgılanmasına sebep olabilir. Salgılanan otoantikorlar da bağışıklık sistemini devre dışı bırakmaya çalışır. Haşimato hastalığının nedenlerinden bir diğeri de kalıtım olabilir. Genler aracılığıyla taşınan hastalık, anneden kız çocuklara bulaşabilmektedir. Hastalığa nadir olarak görülse de hamilelik de neden olabilir.

Haşimato Hastalığının Belirtileri Nelerdir?

Hastalığın ilk belirtisi, dışarıdan da gözlemlenebilecek guatr şişmesidir. Hasta, guatr bezinin boyun kısmında yaptığı şişkinliği fark edince, hemen doktora gitmelidir. Haşimato hastalığının belirtileri arasında dikkat çeken bir diğeri ise kilo alımına neden olmasıdır. Hastalık başladığında kişi 7-8 kilo alabilir. Bunun yanı sıra hasta, sıcak soğuk konusunda daha hassastır. Adet dönemleri dengesizleşir, hamile kalma konusunda başarısızlık gözlemlenir. Depresyon, halsizlik, kabızlık, üşüme, kaslarda ağrı, ses kısıklığı, kalp ritim sorunu, kolesterol artışı, saç ve kaş dökülmesi diğer belirtiler arasındadır.
Haşimato hastalığının ilerlemesi durumunda, konuşma yetisinde kayıp oluşur. El ve ayaklarda ödem görülür. Bu ödemler yürüme engeline neden olabilir. Dilin işlevlerini yavaş yavaş yitirdiği fark edilir. Tat alma duyusu, kayganlıkla birlikte tespit edilir. Cilt renginde solgunluk ve kilo alma gözlemlenir. Kaşlarda dökülme, asabiyet ve huzursuzluk söz konusu olur.

Haşimato Hastalığından Korunma Yolları Nelerdir?

Haşimato hastalığından korunmanın ilk yolu tuz dengesidir. Eğer iyot konusunda dengeli olabilirseniz o zaman hem haşimatonun hem de tüm tiroid bezi hastalıklarının önüne geçebilirsiniz. Bunun yanı sıra haşimato hastalığına neden olan otoantikor üretimini engellemek için derin üzüntü ve stresten uzak kalmaya çalışmalısınız. Stres, kaygı, depresyon hastalığı tetikleyen unsurlardır. Bu nedenle olabildiğince sakin ve huzurlu ortamları tercih etmelisiniz.
Hastalık için gereken önlemi alabilmenizin bir diğer yolu bağışıklık sisteminizi güçlendirmektir. Bağışıklığınızı ne derece kuvvetlendirirseniz o derece başarılı olursunuz. Çünkü otoantikorlar, vücudun bağışıklık sisteminin çökmesi için çalışırlar. Zayıf bir bağışıklık sisteminiz varsa hastalık kaçınılmazdır. Bağışıklık sistemini kuvvetlendirmenin ilk şartı ise dengeli ve sağlıklı beslenmektir.

Haşimato Hastalığının Tedavisi Nedir?

Tiroid çalışma düzeninde problem olmayan haşimato hastalarının bir süre gözlemlenmesi daha uygundur. Vücudun çalışma düzeni ne zaman bozulmaya başlarsa doktorlar o zaman harekete geçecektir. Kişi tiroitd sorunları nedeniyle doktora gittiğinde bozulmuş olan vücut yapısı için birkaç tetkik yapılır. Sıradan bir kan testinden ziyade hassas kan testleri, süreci hızlandıracaktır. Test sonuçlarına bakıldığında doktorlar rahatlıkla teşhiste bulunacaktır. Kan testiyle birlikte saç dökülmesi, guatr şişmesi gibi görünen belirtiler için fiziksel muayene de yapılabilir.

Doktorlar, hastalığın teşhisini koyduktan sonra uzun süreli tedavi uygularlar. Bazı hastalar için tedavi süreci ömür boyu sürmektedir. Hastalık, hormon eksikliğine neden olursa bu durumda hormon desteği yapılmaktadır. Sentetik tiroid hormonu ile hastaya hormon değişim tedavisi uygulanır. Ağız yoluyla hormon dengesinin yeniden sağlanması amaç edinilir. Hormon desteği kişilerin hastalık nedeniyle aldığı kiloları verdirir bunun yanında hızla yükselen kolesterol da düşer. Bu tedavi dışında kolesterolü dengede tutacak, demir içerikli vitaminler, kalsiyum desteği, sodyum polistiren sülfonat da verilen ilaçlar arasındadır.