Konu: Mustafa Kemal'e "Atatürk"ten Önce Önerilmiş 13 Soyad

Bu yazıda, 24 Kasım 1934 tarihinde TBMM tarafından verilen bu soyadın Konya Milletvekilli Naim Nazım Onat tarafından bulunduğu bilgisinin yanlış olduğu vurgulanıyor.




Onun yerine Türk Dili Tetkik Cemiyeti (TDTC) Başkanı Safvet Arıkan’ın 26 Eylül 1934 tarihinde 2. Dil Bayramı açış konuşmasında, “Ulu Önderimiz Ata Türk Mustafa Kemal” hitabının bu soyada esin kaynağı olduğu yazıyor.
Dergide ek olarak, TDTC Başkanı Safvet Arıkan’ın, Atatürk kelimesinin geçtiği konuşmasını yapmadan önce Ulu Önder’e gösterdiğini ve aldığı tepkiyi kardeşine şu sözlerle aktardığı yazıldı:

“Atatürk o tarihe kadar soyadı kanunu çıktığı halde henüz soyadı almamıştı. Nutku kendisine gösterdim. Atatürk, kelimesini görür görmez üzerinde durdu. Birçok kereler bu kelimeyi tekrar etti. 'Çok güzel bir buluş, yalnız çok iddialı' dedi. Müsveddede tashihler yaptığı halde, Atatürk’e dokunmadı. Bir de Türk Atası diye bir terkip kullanmıştım. Bunu daha fazla iddialı bularak Atatürk tarzında tashih etmemi emretti. Ben nutkumu verdikten epey sonra, Gazi Mustafa Kemal, Atatürk’ü soyadı olarak aldı.”

Mustafa Kemal, bu soyadını almadan önce "ata" sözcüğünün Türkçe kökenli olup olmadığını konusunda araştırma yapılmasını talep etmiş.





Türkçe olduğundan emin olduktan sonra soyadı olarak almış.

"Atatürk" soyadı seçilene kadar Gazi'ye bundan önce 13 soyad daha önerilmiş. İşte o 13 soyadı ve anlamları:

1. Mustafa Kemal "Etel-Etil"
Attila’nın adının orijinal söylenişidir. Büyük nehir, ırmak demektir.

2. Mustafa Kemal "Etelalp"
Altay Türkçesinde büyük kahraman anlamına geliyor.

3. Mustafa Kemal "Korkut"
Korkusuz, yavuz, heybetli.

4. Mustafa Kemal "Arız"
Türk kahramanlarından Alp Arız’dan esinlenerek önerilmiş.

5. Mustafa Kemal "Ulaş"
Bir Türk kahramanı Ulaş oğlu Salur Kazan’ın ismi.

6. Mustafa Kemal "Yazır"
Türk kahramanı Yağlıkçı oğlu Yazır’ın ismi.

7. Mustafa Kemal "Emen"
Türk kahramanı Ucen oğlu Emen Beg’in ismi.

8. Mustafa Kemal "Çoğaş"
Güneş, ışık anlamına geliyor.

9. Mustafa Kemal "Salır"
Türk kahramanlarından birinin adı.

10. Mustafa Kemal "Begit"
Sağlam, kavi anlamına geliyor.

11. Mustafa Kemal "Ergin"
İrfan sahibi, mütekamil demektir.

12. Mustafa Kemal "Tokuş"
Türk kahramanı adı: Ertokuş-Cengaver.

13. Mustafa Kemal "Beşe"
Mümtaz, seçkin anlamına geliyor.