Çiçekli bitkiler, kara üzerinde yetişen bitkilerin yaklaşık %90'ını oluşturuyor. Gezegenimizde 300 binden fazla çiçek türü yaşamakta. Çiçeklerin 140 milyon ila 250 milyon yıl önce ortaya çıktığı bilinse de, 130 milyon yıldan yaşlı bir fosil şu ana kadar bulunamamıştı. Bu yüzden ilk çiçeğin neye benzediğini öğrenmek imkansız gibi bir şeydi.
"Başlangıçlarından beri nasıl evrimleştikleri hakkında neredeyse hiçbir şey bilmiyoruz. Ancak bunu öğrenebilmek geçmişte ve bugün ekolojik rollerini anlamak için büyük önem taşıyor." dedi The Guardian'a evrim biyoloğu Hervé Sauquet. Kendisi aynı zamanda Paris-Sud Üniversitesi'nde yeni yapılan araştırmanın başlıca yazarı.
Çiçeklerin evrimi zamanında Darwin'in de ilgisini çekmişti. Bir anda çeşitlenmelerini 'korkunç bir gizem' olarak adlandırmıştı.
Artık Sauquet ve uluslararası uzmanlardan oluşan bir araştırma ekibi, büyük bir gizemi çözdüklerini iddia ediyorlar: çiçeklerin atasının yapısı.
Nature Communications adlı dergide yazan ekip, 792 farklı türden genetik veri toplayarak nasıl bir soy ağacı çıkardıklarını açıkladı. Araştırdıkları bitkilerin çiçeklerine ait yapısal nitelikleri bir bir karşılaştırmışlar.
Sonrasında, soy ağacının kollara ayrıldığı her noktada bu çiçeklerin yapısını incelediler ve git gide ilk çiçeğin yapısal özelliklerine ulaşmaya başladılar. Ulaştıkları sonuçlardan emin olmak için de farklı soy ağaçlarını kullanarak aynı yöntemi sürekli tekrarladılar.
Sonuç olarak ortaya taç yaprakları yukarı bakan zarif bir çiçek çıktı. Çoğu modern çiçek gibi ilk çiçeğin de dişi ve erkek kısımları var.
Cambridge Üniversitesi'nde bitki sistemleri ve evrim profesörü olan Beverley Glover, çalışmaya dahil olmadı ancak sonuçların heyecan verici olduğunu belirtti.
Bu araştırma konusunda herkes aynı şekilde hevesli olmasa da, şu ana kadar elde edilmiş en etkili sonuç.
Araştırma aynı zamanda bitkinin erkek organları, taç ve çanak yapraklarının koruyucu yapraklarının spiral şeklinde değil de 'whorl' adı verilen iç içe geçmiş halkalar şeklinde olduğunu ortaya çıkardı. Şu ana kadarki varsayımlardan çok farklı olduğu için insanların ilk başta onlara inanmayacağını düşünüyor Sauquet.
Çıkardıkları modele göre, ilk çiçeğin her organ için 3 ya da 4 'whorl'u olduğu gözlemleniyor, şu an yaşayan bitkilerin çoğunda daha az var. Ancak Sauquet'e göre, bu yaprakların sayıca azalması daha etkili polinasyon sürecine yardımcı olmuş olabilir. Çünkü arılar gibi polenlemeye yardımcı hayvanlar çiçeklere daha rahat yaklaşabilmeye başladılar.