Serbest T4 testi, tiroid fonksiyonlarının değerlendirilmesinde kullanılır. Hipotiroidi (tiroid düşüklüğü) veya hipertiroidi (tiroid fazlalığı) gibi hastalıkların teşhisinde yardımcı olur.

T4 Nedir?
T4 (tiroksin) ve T3 (triiyodotironin), tiroid bezinde üretilen hormonlardır. Hipofiz bezinden salgılanan TSH hormonu ile ne kadar üretilecekleri belirlenir.

Bu hormonların aşağıdaki görevleri vardır:

Vücudumuzun ürettiği ve harcadığı enerji miktarını kontrol ederler.
Kolesterol seviyesini dengeler.
Soluk alıp vermeyi düzenler.
Sinir sistemi fonksiyonlarında görev alır.
Kalbin sağlıklı çalışmasında rol oynar.
Kilo kontrolü yapar.
Beyin gelişiminde aktif rol üstlenir.
Adet döngüsünü düzenler.
Dolayısıyla, T4 ve T3 seviyeleri normal aralıklarda olmazsa aşağıdaki sorunlar yaşanabilir:

Taşikardi, çarpıntı gibi kalp sorunları
Aşırı yorgunluk, aşırı hareketlilik
Cilt sorunları
Depresyon
Uyku sorunları
Kas sorunları, titremeler
Aşırı veya yetersiz kilo
Görme problemleri
Gelişim geriliği ve diğer metabolik sorunlar
Kısırlık
Serbest T4 Nedir?
Kan dolaşımındaki çoğu T4 ve T3, proteinlere bağlanır. Az bir yüzdesi ise serbesttir (bağlanmamıştır). Kandaki protein seviyesinden çok fazla etkilenmediği için serbest T4 tahlilleri, T4 tahlillerine kıyasla daha fazla tercih edilebilir.

Bu tahliller aşağıdaki amaçlar için istenebilir:

Hipertiroidi veya hipotiroidiyi tespit etmek, nedenlerini ortaya çıkarmak
Farklı tiroid sorunları ihtimal dahilinde ise, ayırıcı tanı koymak
Hipofiz bezi sorunlarını tespit etmek
Kadınlarda görülen kısırlığın neden görüldüğünü ortaya koymak
Tiroid hastalığı tedavilerinin ne kadar etkili olduğunu analiz etmek
Tiroid kanserine yapılan müdahalelerin yeterli olup olmadığını tespit etmek
Serbest T4’ün Normal Değer Aralığı
Serbest T4’ün normal değer aralığı 0,8 – 2,0 ng/dL’dir (nanogram/desilitre).

Bu aralık farklı laboratuvar sonuçlarında bir miktar oynayabilir. Ya da farklı ölçüm birimleri kullanılıyor olabilir.

Serbest T4 Yüksekliği Ne Anlama Gelir?
Serbest T4 yüksekliği genel anlamda tiroid bezinin aşırı aktif olduğu anlamına gelir.

Aşağıdaki hastalıklar ve etkenler bu sonucu doğurabilir:

Graves hastalığı
Üreme hücresi tümörü
İyot kaynaklı hipertiroidi (tiroid fazlalığı)
Tiroid bezi iltihabı
Zehirli guatr
Gebe karnındaki trofoblast hücrelerde görülen hastalıklar
Tiroid hormonu ilaçlarının (levotiroksin) aşırı kullanımı
T4’lerin bağlandığı protein miktarının değişmesi, toplam T4 yüksekliğine neden olabilir. Hamilelik, doğum kontrol hapları ve karaciğer hastalıkları toplam T4 yüksekliğine yol açabilir.

Serbest T4 Düşüklüğü Ne Anlama Gelir?
Serbest T4 düşüklüğü genel anlamda tiroid bezinin yetersiz çalıştığı anlamına gelir (hipotiroidi).

Aşağıdaki etkenler bu sonucu doğurabilir:

Haşimato hastalığı
Hastalıklar
Gıdasız kalmak, uzun süreli açlıklar
Anabolik steroid, tiroid önleyiciler, amiodoron, lityum gibi bazı ilaçlar
Ortak Değerlendirmeler
TSH, serbest T4 ve serbest T3 değerleri bir arada incelendiğinde aşağıdaki tablodaki yorumlar yapılabilir:





Serbest T4 Düşüklüğü Ve Yüksekliğinin Tedavisi
Tedavide öncelikle T4 seviyesinde dalgalanmaya yol açan hastalık tespit edilir. Hipotiroidi vakalarında sentetik (yapay) tiroid hormonları kullanılabilir. Hipertiroidi vakalarında ise cerrahi müdahale, radyoaktif iyot tedavisi veya tiroid önleyici ilaç tedavisi uygulanabilir.