Adh Hormonu Nedir? Yüksekliği ve Düşüklüğü Ne Anlama Gelir?


Adh hormonu (antidiüretik hormon, vazopressin) vücutta tutulan su miktarını kontrol eden bir hormondur. Hipotalamusta üretilir, hipofiz bezinde depolanır ve buradan salgılanır. Adh hormonu yüksekliği veya düşüklüğü başta kan dolaşımı problemleri olmak üzere birçok farklı hastalığa yol açabilir.

Adh Hormonu Yüksekliği Ne Anlama Gelir?
Adh Hormonu Yüksekliğinin Belirtileri

Adh hormonu seviyesi yükselirse, böbreklerin daha fazla su tutmasına yol açar. İhtiyaç duyulan miktardan fazla salgılanan Adh hormonu aşağıdaki sorunlara yol açabilir:

Kan seyrelir.
Kandaki sodyum, potasyum ve klorit yoğunluğu düşer, elektrolit dengesizlikleri açığa çıkar.
Bulantı ve kusma görülebilir.
Baş ağrısına veya bilinç bulanıklığına neden olabilir.
Şiddetli vakalar nöbetlere ve komaya yol açabilir.
Adh Hormonu Yüksekliği Neden Olur?

Aşağıdaki etkenler Adh hormonunun kontrolsüz yükselmesine yol açabilir:

Şeker hastalığı, kalp, tansiyon veya kanser ilaçları, antidepresanlar
Barbiturates, desipramine, morphine, nicotine, amitriptyline ve carbamazepine gibi Adh salınımını artıran ilaç tüketimi
Acetaminophen, metformin, tolbutamide, aspirin, theophylline, ve steroit olmayan iltihap giderici ağrı kesiciler
(NSAID) gibi Adh etkisini artıran ilaç tüketimi
Guillain Barre sendromu
Multipl skleroz
Epilepsi
Aküt interminant porfiri
Kistik fibroz, amfizem, tüberküloz, HIV gibi akciğeri de etkileyen bazı hastalıklar
Akciğerde, göğüs duvarında, hipotalamusta veya hipofiz bezinde ortaya çıkan hastalıklar
Adh üreten tümörler(özellikle akciğerde ortaya çıkan bazı türler)
Bazı kanser türleri; lösemi, lenfoma, akciğer, pankreas, mesane veya beyin kanseri
Adh hormonu ayakta iken, geceleri, stres altında iken veya egzersiz esnasında daha fazla salgılanır. Bu durum çoğu zaman sağlıklı bir tepkidir.

Adh Hormonu Yüksekliği Tedavisi

Tedavide kanın elektrolit dengesini yakalamak için hastaya medikal tuz solüsyonları verilir. Bazı tür idrar söktürücü ilaçlar da önerilecektir. Sıvı alımı sınırlandırılmalıdır. Ancak Adh hormonu yüksekliği ciddi bir hastalıktan kaynaklanıyorsa, bu tedaviler geçici bir çözüm sağlayacaktır. Temelde yatan sorun tedavi edilmelidir.

Adh Hormonu Düşüklüğü Ne Anlama Gelir?
Adh Hormonu Düşüklüğünün Belirtileri

Adh hormonu seviyesi düştükçe böbreklerden atılan su miktarı artar. İdrar hacmi artar. İhtiyaç duyulan miktardan az salgılanan Adh hormonu aşağıdaki sorunlara yol açabilir:

İdrar miktarının artması, idrar renginin açık olması
Tansiyon düşmesi
Dehidrasyon (su kaybı)
Adh Hormonu Düşüklüğü Neden Olur?

Aşağıdaki etkenler Adh hormonu yetmezliğine yol açabilir:

Çok fazla su içmek
Lityum, fenitoin, etanol gibi Adh salınımını veya etkisini azaltan ilaç tüketimi
Birincil polidipsi: Fiziksel bir ihtiyaç söz konusu olmadığı halde aşırı sıvı tüketimi. Aşağıdaki sorunlardan kaynaklanabilir:

Kaygı bozuklukları
Kuru ağız sendromu
Otoimmun kronik hepatit
Şizofreni
Şekersiz diyabet
Hipotalamusun veya hipofiz bezinin hasar görmüş olması. Aşağıdakilerden kaynaklanabilir:

Cerrahi müdahaleler
Kafaya şiddetli darbe almak
Ayrıca kişi yaşlandıkça vücudun su tutma kabiliyeti azalır. Adh hormonu, uzanırken veya yüksek tansiyon söz konusu ise daha az salgılanır.

Adh Hormonu Düşüklüğü Tedavisi

İlk önce hastanın su kaybı yaşamaması için bol su ve sıvı tüketmesi istenir. Sonrasında Adh hormonu gibi hareket edecek vasopressin, desmopressin vb. ilaç kullanımı gerekli olabilir.

Adh yetmezliğinin nedeni kullanılan ilaçlarsa hasta alternatif tedavilere yönlendirilmelidir.
Hidrokolorotiazit, amilorit gibi diüretikler ya da indomethacin gibi ilaçlar belirtilerin hafiflemesini sağlayabilir.