Bilgisayar operatörlüğü nedir, Ne iş yapar, Ne için gereklidir?



TANIM


Bilgisayar operatörü; çeşitli programları kullanarak verilen bilgileri bilgisayara aktaran ve gerektiğinde çıktılarını alabilen kişidir. Bu işlemi yapan kişilere kamu kuruluşlarında veri hazırlama ve kontrol işletmeni unvanı verilmektedir.
__________________________________________________ _____


A- GÖREVLER


- Bilgiyi, bilgisayarın okuyup, işleyebileceği, disket adı verilen bilgisayar ortamına, klavye yolu ile kaydeder,
- Kaydın doğru yapılıp yapılmadığını denetler,
- Bilginin sıralanması, bilgi arama ve istendiğinde bilgilerin kağıda aktarılması işlemlerini yapar,
- Bilginin kaybolması ihtimaline karşılık, bilgiyi disket veya CD’de saklar.


KULLANILAN ALET
VE MALZEMELER


- Disk üniteleri,
- Teyp üniteleri,
- Disket,
- Satır yazıcı veya matris yazıcı ünite (mürekkep püskürtmeli yazıcı, lazer yazıcı),
- Yazıcı şerit, mürekkep, toner,
- Bilgisayar formları,
- Printer kağıdı,
- Terminal,
- Fax-modem,
- Tarayıcı (scanner),
- CD, CD sürücü (multimedia) vb.


BİLGİSAYAR OPERATÖRÜ
__________________________________________________ _____

B- MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER


Bilgisayar operatörü olmak isteyenlerin;


- Dikkatli, ayrıntıyı algılayabilen,
- Göz ve ellerini eşgüdümle kullanabilen,
- Rutin iş yapmaktan ve sürekli oturmaktan sıkılmayan


kimseler olmaları gerekir.


C- ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI


Bilgisayar operatörleri, ışıklandırması ve havalandırması yeterli büro ortamında çalışırlar. Ortam gürültüsüzdür. İş temposuna ve işyerine göre hafta sonu ve vardiyalı çalışma söz konusu olabilir. Birinci derecede bilgisayarla ilgilidirler, ancak zaman zaman diğer bilgi işlem personeliyle iletişim halinde çalışırlar.





BİLGİSAYAR OPERATÖRÜ
__________________________________________________ _____


D- MESLEK EĞİTİMİ

MESLEK EĞİTİMİNİN
VERİLDİĞİ YERLER


- Anadolu meslek liseleri,kız meslek/meslek liseleri ve çok programlı liselerin Bilgisayar alanı,
- Endüstri meslek liselerinin “Bilgisayar “bölümü
- Anadolu ticaret/ Ticaret Liselerinin liselerinin “Bilgisayar” Alanı
- Anadolu teknik liselerinin “Bilgisayar (yazılım)” bölümü,
- Teknik liselerin “Bilgisayar” bölümü,
- Anadolu meslek liselerinin “Bilgisayar (yazılım)” bölümü,
- Dershanelerin “Bilgisayar Operatörlüğü” veya “Bilgisayar Programcılığı” kursu,
- Halk eğitim merkezlerinin açtığı kurslar,
- Üniversitelerin 2 yıllık meslek yüksek okullarında “Bilgisayar Operatörlüğü ve Teknikerliği” bölümü,
- Endüstri meslek liseleri, kız meslek liselerine bağlı pratik kız sanat okullarında ve ticaret liselerinde “Bilgisayar Operatörlüğü ve Programcılığı” konularında verilen kurslar mesleğin eğitim yeri olarak sayılabilir.

ÖN EĞİTİMDE BAŞARILI
OLUNMASI GEREKEN DERSLER


- Türkçe,
- İngilizce.

MESLEK EĞİTİMİNE
GİRİŞ KOŞULLARI
- Endüstri meslek liseleri,kız meslek/meslek liseleri ve çok programlı liselere girmek için ilköğretim okulu mezunu olmak ve okulca belirlenen giriş koşullarına uygun olmak gerekir.
- Anadolu meslek ve Anadolu teknik liseleri ile Anadolu Kız Meslek Liselerinde bu mesleği öğrenmek isteyenlerin ilköğretim okulu mezunu olmaları ve Milli Eğitim Bakanlığı tarafından merkezi sınavla yapılan Orta Öğretim Kurumları Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Sınavı’nı kazanmaları gerekir.
- Yüksek okullar için en az lise veya dengi okul mezunu olmak ve ilgili bölümün sınavını kazanmak gerekir.
- Özel kurslar ve halk eğitim merkezleri için herhangi bir koşul yoktur.

BİLGİSAYAR OPERATÖRÜ
__________________________________________________ _____


D- MESLEK EĞİTİMİ


EĞİTİMİN SÜRESİ
VE İÇERİĞİ


Anadolu kız meslek liselerinin “Bilgisayar” bölümü, 1 yıl yabancı dil hazırlık olmak üzere toplam 4 yıl, Anadolu ticaret liselerinin “Bilgisayar” bölümü ise yine 1 yıl yabancı dil hazırlık olmak üzere toplam 4 yıl, endüstri meslek liselerinin “Bilgisayar” bölümü 3 yıl, Anadolu meslek liseleri “Bilgisayar” bölümü ise 1 yıl yabancı dil hazırlık olmak üzere toplam 4 yıldır.
Mesleğin eğitiminde;
Bilgisayar Bilimlerine Giriş, Programlama Dilleri, Data Yapıları, Algoritmalar, Modern Mantık, Mikro İşlemciler, Sistem Analizi, Dosya Organizasyonu ve Veri Tabanı Yöntemi, İşletim Sistemleri vb. derslerin yanı sıra seçmeli meslek dersleri okutulmaktadır. (Örneğin: Lotus, Windows, Sql, Network, Cat gibi.)


EĞİTİM SONUNDA ALINAN
BELGE-DİPLOMA VE UNVAN


- Eğitimini tamamlayanlar ilgili bölüme ait diploma veya sertifika ile “Bilgisayar Operatörü” unvanı alırlar.
- Meslek lisesinden mezun olanlara meslek lisesi diploması ve “Teknisyen” unvanı verilir.
- Meslek yüksekokullarından mezun olanlara ön lisans diploması ve “Tekniker” unvanı verilir.
- Kız teknik öğretim okullarında düzenlenen meslek kurslarını bitirenlere “Kurs Bitirme Belgesi” verilir.

BİLGİSAYAR OPERATÖRÜ
__________________________________________________ _____

E- ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI


- Kamu ve özel işyerlerinin bilgi işlem merkezleri, muhasebe servisleri, istatistik birimleri vb. birimlerde görev yapabilirler.
- Günümüzde iş dünyasında hizmetlerin bir çoğu bilgi-işlem ile daha hızlı yapılmaktadır. Bu açıdan bilgi-işlem alanında çalışacak elemanlara her zaman ihtiyaç duyulmaktadır.
- Bilgi-işlem elemanlarının % 46’sı kamuda Veri Hazırlama ve Kontrol İşletmeni (Bilgisayar Operatörü) olarak çalışmaktadır. Bilgi-işlem alanlarında çalışan lise ve dengi okul mezunlarının üçte ikisi (% 66’sı) veri hazırlama ve kontrol işletmeni olarak çalışmaktadır. Kamuda lise ve dengi okul mezunu veri hazırlama işletmenlerinin oranı % 73, özelde ise % 47 dir.
- Ankara ilinde kamudaki bilgi-işlem merkezi personelinin % 47’si veri hazırlama işletmenleridir.
- Bu meslekte kadınların çalışma oranı fazladır. Özellikle özel işyerleri yabancı dil bilen bilgisayar elamanını tercih etmektedir.
- Türkiye’de 20.000′in üzerinde bilgisayar elemanı çalışmaktadır. Bunun yaklaşık 7.000′i veri hazırlama ve kontrol işletmenidir.


F- EĞİTİM SÜRESİNCE VE EĞİTİM SONRASI KAZANÇ

EĞİTİM SÜRESİNCE


- Meslek lisesi eğitiminde öğrenciler 3. sınıftan itibaren haftada 2 gün okulda ,3 gün işletmelerde beceri eğitimi yaparlar. Anadolu meslek liselerinde 2. sınıf sonunda toplam 300 saatlik bir yaz stajı uygulanmaktadır. Bu uygulamalar sırasında öğrencilere asgari ücretin % 30′undan az olmamak koşulu ile ücret verilir.
- Meslek yüksekokulu öğrencileri Kredi ve Yurtlar Kurumu’nun vermiş olduğu öğrenci kredisinden yararlanabilirler.


EĞİTİM SONRASI


- Eğitim sonrası kazanç durumu ise işyerinin özelliğine, büyüklüğüne, iş tecrübesine göre değişmektedir. Ücretler genellikle asgari ücretin 2,5 ile 3,5 katı arasında değişmekle birlikte, çalışma süresi ve tecrübeye göre farklılaşmaktadır. Kamu kuruluşlarında bilgisayar operatörlerine ücretin dışında bilgisayar tazminatı verilmektedir. Özel sektörde ise asgari ücret sınır olmak üzere işyerinin ücret uygulamasına göre ücretler değişebilmektedir.

BİLGİSAYAR OPERATÖRÜ
__________________________________________________ _____


G- MESLEKTE İLERLEME


- Meslek eğitiminden sonra niteliğini arttırmak açısından kişi yabancı dil ve bilgisayar programcılığı kurslarına katılabilir. Aynı zamanda işyerlerinin kısa süreli ve uzun süreli hizmet-içi eğitimleriyle bilgisayar alanında bilgi ve becerilerini arttırabilir.


Bilgisayar bölümünden mezun olan öğrenciler, istedikleri takdirde, alanlarının devamı niteliğindeki veya buna en yakın programların uygulandığı bölümlere şartlarının uyması durumunda sınavsız olarak yerleştirileceklerdir. Bunlar Meslek Yüksek Okullarının;
- Bilgi yönetimi, (Uzaktan eğitim) , Bilgi Yönetimi (Açık Öğretim)
- Bilgisayar Teknolojisi ve Programlama, Bilişim-Yönetim,
- e-Ticaret, Bilgisayar destekli yayıncılık
önlisans programlarıdır.


- Ayrıca meslek liselerinin bilgisayar bölümünden mezun olanlar ÖSYM tarafından yapılan Öğrenci Seçme Sınavına (ÖSS) girip başarılı olmaları ve “Bilgisayar Öğretmenliği”, “Bilgisayar Teknolojisi ve Bilişim Sistemleri”, Elektronik ve Bilgisayar Öğretmenliği” “Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Öğretmenliği”, Bilgisayar ve Kontrol Öğretmenliği”, “Bilgisayar Sistemleri Öğretmenliği”, ve “Yönetim Bilişim Sistemleri (Uygulamalı Bilimler Y.O.)” lisans programlarını tercih etmeleri durumunda ek puan almaları nedeniyle diğer bölümlerden mezun olanlara göre öncelikle yerleştirilmektedir.


- Bu meslekte başarılı, kendisini geliştirebilen ve konuya ilgili bir kişi üniversite eğitimi de almış ise sistem programcılığına kadar yükselebilir. Meslek lisesi mezunu bilgisayar operatörünün yükselme imkanı kamu kuruluşlarında daha sınırlıdır. Özel sektörde ise bilgisayar alanında sorumluluğu ve yükselme şansı daha fazla olabilir.


BENZER MESLEKLER


- Daktilograf,
- Stenograf,
- Bilgisayar Bakım ve Onarımcısı.