Suudi Arabistan kadın hakları açısından karnesi en kötü ülkeler arasında. Ancak özellikle kadın aktivistlerin verdiği mücadeleyle kadınlar yıllar içinde bazı hakları kazandı. Geçtiğimiz günlerde kadınların statlara girişine izin verilmiş, ülke tarihinde bir ilke imza atılmıştı. Bunu takip eden günlerde kralın imzaladığı bir kararname ile kadınların otomobil kullanmasının yolu açıldı.
Deutsche Welle derledi, işte güç de olsa bu kazanımların tarihçesi...
1955: Kızların ilk kez okula gidebildiği yıl
Suudi Arabistan’da kız öğrenciler başkent Riyad’daki bu kız çocukları gibi her zaman okula gidemiyordu. Kız çocukları için Dar El Hanan isimli okul ilk kayıtlarını 1955’te almaya başladı. Kadınlar için ilk üniversite olan Riyad Eğitim Koleji ise 1970 yılında açıldı.
2001: Kadınlara kimlik verilmesi
Kadınlar 21. yüzyıl başında kadınlar kimlik kartına sahip olma hakkını elde etti. Bu kartlar miras ya da mülk konusundaki anlaşmazlıklarda kadınların kimliklerini kanıtlamalarının tek yolu. Ne var ki, kimlikler ancak kadınlardan sorumlu olan erkeğin izni ile çıkartılıyor ve yine kadının kendisine değil, bu erkeğe teslim ediliyor.
2005: Kağıt üzerinde mecburi evliliklerin sonu
Suudi Arabistan 2005’te zorla evlendirmeleri yasakladı. Öte yandan evlilik sözleşmeleri hala kadının müstakbel eşi ile babası arasında yapılıyor. Kadınların ise bu konuda bir söz söyleme hakkı bulunmuyor. Yani, bu kazanım yalnızca kağıt üzerinde kaldı.
2009: İlk kadın bakan yardımcısı
2009 yılında Kral Abdullah Suudi Arabistan’ın ilk kadın bakan yardımcısını atadı. Noura El-Fayez, ‘‘Kızların Eğitiminden Sorumlu Bakan Yardımcısı‘‘ unvanını alan ilk kadın oldu.
2012: Olimpiyatlarda ilk kadın atletler
Suudi Arabistan ilk kez 2012’de kadın atletlerin Olimpiyat oyunlarında ülkelerini temsil etmelerine izin verdi. Bu atletlerden biri de Londra Olimpiyatları’nda 800 metrede başörtüsü ile yarışan Sarah Attar’dı. Olimpiyatlar başlamadan önce kadınların oyunlara katılmasına izin verilmemesi durumunda Suudi Arabistan ekibinin cinsiyet ayrımcılığı nedeni ile oyunlardan men edilebileceği konuşuluyordu.
2013: Kadınların bisiklet ve motosiklet kullanmasına izin verildi
İlk kez 2013’te kadınların bisiklet ve motosiklet kullanmasına izin verildi. Ancak, yalnızca eğlence ve dinlenme yerlerinde, İslami usullere uygun şekilde örtülü olmak şartıyla ve bir akrabalarının refakatinde...
2013: Şura’daki ilk kadınlar
2013 yılının şubat ayında Kral Abdullah, Suudi Arabistan’ın danışma meclisi Şura’da 30 kadın görevlendirdi. Böylece kadınlar için seçme ve seçilme hakkının önü de açılmış oldu.
2015: Kadınlara seçme ve seçilme hakkı verilmesi
Suudi Arabistan’da 2015 yılında gerçekleştirilen belediye seçimlerinde kadınlar ilk kez sandık başına gidebildi ve seçimlerde aday olabildi. Bu seçimlerde ülkede 20 kadın aday belediye yönetimlerine girmeyi başardı.
2017: Suudi Borsası’nın ilk kadın yöneticisi
2017 yılına gelindiğinde ise Suudi Arabistanlı kadınlar için bir ilk daha yaşandı. Suudi Menkul Kıymetler Borsası’nın başına getirilen Sarah El Suhaimi, ülke tarihinde bu pozisyona gelen ilk kadın yönetici oldu.
Ve 2018: Kadınlar artık araba kullanabilecek...
Bu yıl Suudi Arabistan’daki kadınların kazandığı bir diğer hak ise, araç kullanma hakkı. 2018 yılının Haziran ayından itibaren kadınların sürücü ehliyetlerini alabilmeleri için varislerin onayına ihtiyaçları kalmayacak.
Böylece dünyada kadınlara araba kullanmayı yasaklayan tek ülkede de bu yasak kalkmış olacak.