​

Vertigo kelimesi "dönmek" anlamına gelen Latince bir kelimedir. Vertigo, hastanın kendisinin ya da çevrenin hareket illüzyonudur. Baş dönmesi ile aynı anlamda olan Vertigo bir hastalık değil, bir semptomdur.
Başdönmesi, denge bozukluğu gibi vestibüler yakınmalar, hastaların hekime gitmesinin en sık sebeplerinden üçüncüsüdür.

Vertigo Nedir?
Vertigo aslında kendi başına bir hastalık olarak görülmez. İç kulak ve sinir sisteminde meydana gelen diğer hastalıkların belirtisi olarak ortaya çıkmaktadır. Vertigo yine de kendi başına bir sorun olarak algılanabilmekte ve geniş anlamda vertigo hastalığı olarak adlandırılmaktadır.
Bu rahatsızlığa neden olabilecek olan, vertigo nedenleri arasında sayılabilecek hastalıklar ve diğer durumlar, işitme ve balans (denge) organı olan kulağın denge kısmı ile ilgili tüm hastalıkları ve yakınmaları kapsar. Bu hastalıkların kısaltılmış bir listesi şöyledir:

●Benign Pozisyonal vertigo: iç kulak kristalleriyle ilgilidir

●Vestibuler nörit: Denge sinirinin virüs hastalığı

●Labirentit: iç kulağın virüs veya bakteri ile hastalığı

●Meniere hastalığı

●Serebro Vaskular olay: beyin kanaması

●Perilenfatik Fistul: iç kulaktan orta kulağa sıvı sızması

●Superior kanal dehisensi: yüksek sesin, öksürüğün hapşurmanın
vertigo oluşturması

●Migren

●Angziete

●Çeşitli ilaçların yan etkileri:(streptomisin, gentamisin, kemoterapi için kullanılan ilaçlar gibi)

●Alkol kullanımı: Alkol iç kulak sıvılarına karışarak denge sisteminin o çok duyarlı çalışma sistemini değiştirerek etkide bulunur.

●Akustik tumor: çoğunlukla denge sinirinde çıkan bu tümör yavaş gelişir.

Vertigo Hastalığı Belirtileri
Vertigo kelimesinin Latince dönmek eylemi ile ilişkili olduğu göz önünde tutulursa, baş dönmesi olarak tanımlanabilen her durum vertigo belirtileri arasında yer alabilir. Dönme duygusu en önemli vertigo belirtisi olarak kabul edilebilir. Hastalar dairesel biçimde bir dönme hareketi hissetmektedirler.
Vertigo'nun şiddetli bir hal aldığı durumlarda ise kişinin hareket edemediği, baş dönmesinin yanı sıra mide bulantısı, kusma ve düşme sorunları yaşadığı görülebilir. Sağa, sola, öne veya arkaya doğru itiliyor gibi olma, durup dururken aniden yere düşme şikayetleri de vestibuler (denge) sisteminden kaynaklanır ve vertigo adı altında ifade edilebilir.
Vertigo belirtileri olarak algılanabilecek sorunlar arasında:
Dengesizlik

●Göz kararmaları

●Sağa sola tutunarak yürüme

●Sersemlik hali

●Kalabalık mekanlarda insanların üstüne üstüne gelmesi

●Çabuk yorulma
Yakınmaları bulunabilir.

Bu belirtiler farklı rahatsızlıklar nedeni ile de ortaya çıkabilirler. Ama dengesizlik hali, sarhoşluk hissi, bayılacakmış gibi hissetme durumu ve baş dönmeleri vertigo belirtileri arasında yer alabilir.
Rahatsızlığın şiddetli bir hale gelmesi durumunda düşme ve düşme sonucu kalça, kol kırıkları gibi ciddi sorunlar da vertigo sonucu olarak ortaya çıkabilir. Bu nedenle söz konusu belirtilerin görülmesi durumunda doktora başvurmak ve rahatsızlığın tanısının koyulmasını sağlamak yerinde olacaktır. Geniş anlamda Vertigo ile ilgili hastalıklar KBB hastalıkları uzmanının alanıdır. Çünkü kulak ile ilgili sorunlar, vertigo sebeplerinin %85 kadarını oluşturmaktadır. Yaşlı kişilerde kırıkların çoğu vertigo yüzünden düşme sonucu ortaya çıkmaktadır.
Vertigo Hastalığının Tanısı
Hastalığın tanısı KBB uzmanı tarafından yapılacak olan kapsamlı muayene ve testler sonucunda koyulabilir. Doktor bu hastalık için geçerli olan risk faktörlerini, görülen belirtileri ve bulguları inceleyerek tanı koymaya çalışır. Bu sırada kulak muayenesi yapılması gerekecektir. Sorunun kulaktan kaynaklandığı düşünüldüğünde odyogram (işitme testi), timpanogram (orta kulagın incelenmesi), akustik refleks, ve ardışık olarak 10-14 testi içeren Videonistagmografi (denge testi) gibi testler yapılacaktır.
Sorunun kaynağının vestibüler (denge) sinirinde olduğunun düşünülmesi durumunda ise gadolinium kullanılarak MR görüntüleme tetkikinin en hassas şekilde uygulanması gerekecektir. Bu tetkiklerin sonuç vermemesi durumunda ise, KBB uzmanının klinik tanısı gereklidir.

Vertigo nasıl tedavi edilir?

Vertigo tedavisinde seçkin ve başarılı yöntem Vestibuler rehabilitasyon'dur. Vestibuler rehabilitasyon, fizik tedavi ve rehabilitasyon' bölümünün vertigo tedavisi ile ilgilenen bir dalıdır. Vertigo tedavisi semptomatiktir, rahatsızlığı ve şikayetleri ortadan kaldırmayı hedefler, sebebe yönelik küratif tedavi oldukça az uygulanabilir. Sebebin tam olarak tespit edilemediği durumlarda KBB uzmanının klinik tanısına uygun tedavi uygulanır.
Vertigo hastalığı tedavisi hastaların yaşam kalitesini yükseltmek, yaşlı hastaların vertigo sonucu düşerek bir kemiğinin kırılmasını önlemek için hiç ihmal edilmemesi gereken bir konudur. Vertigo hastalığı tedavisi için kullanılan yöntemler şu şekilde sıralanabilir:
Vestibüler Rehabilitasyon: Vertigo sorununu tetikleyebilecek olan vücut hareketlerinin ve diğer özel hareketlerin ve manevraların kullanılarak vestibuler (denge) sistemin bozukluklarının düzeltilmesini ve iyileştirilmesini sağlar.
Vertigo tedavisi için ilaç kullanımı: genellikle acil durumlarda sadece bulantı ve kusmanın ön planda olduğu ilk 3-5 günde kusmayı önlemek için uygulanır.
Vertigo tedavisi için cerrahi yöntemlere başvurulması: sadece perilenfatik fistul ve Superior kanal dehisensi durumlarında geçerli olabilir.
Vertigo, hangi doktorun uzmanlık alanındadır?

Kulak Burun Boğaz (KBB) uzmanlığı, vertigo, baş dönmesi ve denge bozukluğu sorunlarının tanı ve tedavisi ile ilgilenen disiplindir.
Kulağın vertigoya sebep olan denge ile ilgili kısmı nasıl bir yapıdır?
Kulağın kısımları dış kulak, orta kulak ve iç kulaktır. Dış kulak, kulak kepçesi ile kulak zarına kadar olan 2,5 cm uzunluğundaki dış kulak yolundan oluşur. Dış kulak yolunu pamuklu çubuklarla kurcalamamak gerekir.
Kulak zarının daha derininde orta kulak bulunur. Orta kulak iltihablanması, çocukları sabahları acı ve ateşle uyandırır. Orta kulak hastalıklarının bazıları daha içeride bulunan iç kulağı etkileyerek vertigoya sebep olabilir. Orta kulakta ciddi bir hastalık var ise vertigonun bu hastalıktan kaynaklandığı varsayılmalıdır.
Kulağın en derindeki kısmı olan iç kulakta dengemizi ve oryantasyonu sağlayan çok özel küçük bir organ vardır. Vestibuler organ olarak adlandırılan bu mekanizma, iç kulağın arka yarısında, işitmeyle ilgili olan salyangozun hemen bitişiğinde bulunur. Vestibuler organ, tıpkı marangozların , bir yüzeyin yataylığını anlamak için kullandığı su terazisi denilen alet gibi çalışır. İçinde sıvı dolu çember borular şeklinde kanallar vardır.
Kafamızı hareket ettirince bu sıvılar da hareket eder ve bu bizim beynimize kafamızın çevre içinde nerede olduğu bilsini sağlar. Örneğin, bir araba içindeysek arabanın ileri ya da geri hareket ettiğini ya da durduğunu bilmemizi sağlar. Vestibüler organ, biri sağ kulakta diğeri sol kulakta olmak üzere iki tanedir. Sağ ve sol vestibuler organlarım bir hastalık nedeniyle simetrik ve eşit olmaması, bir tarafın daha zayıf olması Vertigoya sebep olur.

Alıntıdır.