Mariana Çukuru’nun Coğrafi Konumu

Mariana Çukuru, Kuzey Pasifik Okyanusunun batısındaki bulunan Dünyanın en derin noktasıdır. Mariana Çukuru , Mariana Adaları'nın doğu ve güneyinde yer alır ve Endonezya ile Japonya’nın tam ortasında bulunur.


Mariana Çukuru’nun Boyutları

Hilal şeklindeki Mariana Çukuru’nun derinliğinin belirlenmesi teknik sıkıntılar nedeniyle zaman almıştır. Yıllar içinde yapılan araştırmalarda farklı sonuçlar verse de günümüzde Mariana Çukuru’nun en derin noktası deniz seviyesinin yaklaşık 10994 metre altıda olduğu kanıtlanmıştır. Çukurun en derin noktası, Challanger Deep olarak adlandırılır. Mariana Çukuru aynı zamanda 2542 kilometre uzunluğunda ve 69 kilometre genişliğindedir.

Mariana Çukuru’nun Oluşumu

Okyanus altındaki farklı plakaların çarpışması, zayıf plakaların kırılmasına ve depremler ile okyanus tabanında büyük yarıkların oluşmasına neden olur. Çarpışmanın yaşandığı dalma bölgesinde, plakalardan biri diğerinin altına kayar ve yerkabuğunun altına batar. Dolayısıyla, yerkabuğunun altına manto adı verilen tabakaya batan plakanın üzerinde çok büyük ve derin bir çukur oluşur.Yapılan araştırmalar, Pasifik Plakası ile Filipin Plakası’nın çarpışması sonucu, Mariana Çukuru’nun oluştuğunu göstermektedir.180 milyon yıllık tektonik bir tabaka olan Pasifik Plakası, daha genç ve küçük olan Filipin Plakası’nın altına kayarak Dünyanın bilinen en derin çukurunun meydana gelmesini sağlamıştır.
Mariana Çukuru’nun Keşfedilmesi ve Ölçümler

Mariana Çukuru, 19 uncu yüzyılın ikinci yarısında deniz yatağı hakkından çalışmalar yapan bir grup bilim adamı tarafından keşfedilmiştir. 23 Mart 1875 Tarihinde, HMS Challenger adlı gemi ile Mariana Adaları'nın güneybatısında ve Caroline Adaları'nın kuzeyinde, 11 ° 24 kuzey enlemi ve 143 °16 doğu boylamı koordinatlarında ağırlık sarkıtma yöntemiyle yapılan sondajlar sonucu Mariana Çukuru bulunmuştur. Yüzlerce kiloluk kurşunun halatlara bağlanarak okyanus dibine sarkıtılması sonucu 8184 metre derinliğe ulaşan araştırmacılar, emin olmak için ikinci bir kez ölçüm yaparak keşfi teyit etmiştir. Bu çalışmalar, aynı zamanda, oşinografinin (okyanus bilimi) doğuşunu da ifade eder.Britanya Kraliyet Donanmasının araştırma gemisi, 1951 yılında Mariana Çukuru’nda sonar teknoloji kullanarak araştırmalar yürüttü. Dönemin ileri düzey sonar teknolojisi sayesinde okyanus altına gönderilen ses dalgaları yardımıyla 11033 metre derinlik tespit edilmiştir. Ayrıca, gölgenin deniz yatağının haritası çıkarılarak Mariana Çukuru’nun bir delik olmaktan öte, 2542 km uzunluk ve 69 km genişliğinde yarım daire şeklinde devasa bir coğrafi oluşum olduğu ortaya çıkarıldı.Amerika Birleşik Devletleri’nin Ulusal Okyanus ve Atmosfer İdaresi (NOAA) tarafından 2010 yılında Mariana Çukuru’nun Challange Deep bölgesinde araştırmalar yapılmıştır. Gönderilen ses titreşimleri ile sayesinde çukurun bugünkü bilinen en derin seviyesi (10994 m) belirlenmiştir.

Mariana Çukuru’na Yapılan Dalışlar

Mariana Çukuru’na yapılan ilk dalış, 23 Ocak 1960 tarihinde gerçekleşti. Challenger Deep'te gerçekleştirilen 10.916 metrelik bu rekor dalış, İsviçreli okyanus mühendisi Jacques Piccard ve ABD donanma subayı Don Walsh tarafından ABD Deniz Kuvvetleri Komutanlığı’na ait Fransız yapımı Trieste batiskafı (Keşif dalışlarında kullanılan denizaltı) ile yapıldı.

Challanger Deep’teki bir sonraki dalış, yaklaşık 52 yıl sonra Kanadalı film yapımcısı James Cameron tarafından gerçekleştirildi. Cameron, 26 Mart 2012 tarihinde Deepsea Challenger adlı batiskaf ile yaklaşık 10.898 metreye tek başına dalarak bu alandaki yeni rekorun sahibi olmuştur. Deepsea Challenger ile yaklaşık 156 dakika süren bir yolculuk sonucunda Marianan Çukurunun zeminine ulaşan James Cameron, 3 saat boyunca incelemelerde bulunmuş ve 70 dakikalık bir süre zarfında yüzeye çıkmayı başarmışt ır.



Deepsea Challenger Cameron tarafından dizayn edilerek Avustralyalı mühendislerce inşa edilmiştir ve metrekarede 7000 tonun üzerindeki bir deniz basıncına dayanıklıdır.

Mariana Çukuru Belgeseli

Marina Çukuru Hakkında İlginç Bilgiler

* Mariana Çukuru’ndaki suyun sıcaklığı 1 ° C ile 4 ° C arasında değişir ve dolayısıyla, donma noktasına yakındır.
*Mariana Çukuru 180 milyon yıl öncesine dayanan tarihiyle, dünyanın en eski okyanus yataklarından birisi olarak kabul edilmektedir.
*Mariana Çukuru’nun tabanındaki basınç, deniz seviyesindeki standart atmosferik basıncın bin katından daha fazladır. Diğer bir ifadeyle, Mariana Çukuru’nun tabanında santimetrekareye uygulanan 8 tonluk su basıncı, bir kişinin tepesine 50 tane 777 yerleştirilmesi demektir.
*Yüksekliği 8848 m etre olan Everest Dağı’nın tamamen yutabilecek bir derinliğe sahip olan Mariana Çukuru, Everest’ten 2147 metre daha büyüktür.




*Guam ve Kuzey Mariana Adalarına ilişkin hakları nedeniyle Amerika Birleşik Devletleri, Mariana Çukuru üzerinde yönetim hakkına sahiptir.

*Mariana Çukuru, yüksek asit oranı nedeniyle toksinli olarak kabul edilir. Öte yandan, oşinograflar, Challenger Deep'ten alınan bir çamur örneğinden, 200 kadar farklı mikroorganizmanın vea yrıca 2 cm uzunluğunda karides benzeri kabukluların çukur zemininde yaşadığını keşfetmiştir.
*Challanger Deep, keşfin yapıldığı HMS Challenger gemisinin adı ile anılmaktadır.