Edremit, Balıkesir ilinin batısında, Ege Denizi kıyısındaki ilçedir. Edremit, Balıkesir ilinin ikinci en büyük ilçesi olup zeytincilik ve Kazdağları ile bilinir. İç turizmin ilk önemli merkezlerinden olan Altınoluk ve Akçay bu ilçededir.
Tarihçe
Edremit, Antik Çag'daki adı ile Adramytteion, Milattan 1443 yıl önce Pidasus adı ile Burhaniye İskelesi civarındaki Karataş Mevkiinde kurulmuş bir şehirdir. Truva-Bergama yolu üzerinde bulunmasından dolayı birçok baskınlara uğramış bir ara, harap bir halde Lidya Kralı Krezüs'ün eline geçmiştir. Kralın kardeşi bu şehri yeniden yaptırmış hatta süslemiş ve kendi adı olan Adramys ismini vermiştir. M.S. 1231 yılında, Türk akıncıları Edremit’e saldırmış ve çetin savaşlardan sonra, Türk Komutanı Yusuf Sinan’a şehrin anahtarı teslim edilmiştir. 1336 yılında Karesi toprakları Osmanlı Ülkesine katıldığından, Edremit’te Orhan Gazi tarafından Osmanlı Devleti hudutları içine alınmıştır.
Kurtuluş savaşı yıllarında; Edremit’de Kaymakam olan Hamdi Bey,işgal kuvvetlerinin arzusu üzerine görevinden azil edilir. Hamdi bey Burhaniye`de bulunan eniştesinin yanına yerleşir.15 Eylül 1919’da Burhaniye’de kurduğu Kuva-yi Milliye Teşkilatı ile Akbaş Baskınını düzenleyerek, ele geçirdiği çok sayıda silah ve mühimmatı Anadoluya aktarmıştır.17 Şubat 1920 tarihinde Yunan işbirlikçisi çeteciler (Ahmet Anzavur ve adamları) tarafından şehit edilmiştir.797 gün işgal altında kalan Edremitliler birçok tehlikeler geçirmiştir. 9 Eylül 1922 günü, düşmanı kovalayan Türk Süvarilerine kavuşmuş ve onları bağrına basmıştır. Bu gün her yıl parlak törenlerle Kurtuluş Bayramı olarak kutlanmaktadır.
Coğrafya
İlçe Ege Bölgesinde, Edremit Körfezi ile Kaz Dağı arasındaki sahaya yerleşmiştir. Kuzey Yarımkürede, Asya Kıtasının en batı ucu olan Bababurnu’ndan 85 Km. doğuda denizden 6 km içerde olup, 39 derece 35 dakika 30 saniye Kuzey Paraleli, 27 derece 2 dakika 48 saniye Doğu Meridyenlerinin üzerindedir. Batıda Ege Denizi,Ayvacık ve Ezine ilçesi, kuzeyde Bayramiç ve Yenice ilçeleri, Doğuda Havran ilçesi, güneyde Burhaniye ilçesi ile çevrilidir.
Yüzölçümü İlçenin yüzölçümü 708 km²’dir.
Yer şekilleri İlçe merkezi deniz seviyesinden 16 metre yükseklikte olup, ilçe sınırları içinde en yüksek dağ olan Kazdağı’nın Sarıkız Tepesi 1767 metre yüksekliktedir. Edremit Körfezi ile efsaneler dağı olan Kazdağı etekleri arasında oldukça geniş sayılabilecek verimli ve bereketli, sulanabilir Edremit Ovası vardır. İlçede nehir yoktur. Uzunluğu 6-10 Km arasında değişen Edremit-Zeytinli, Kızılkeçili, Güre, Altınoluk ve Mıhlı Çayları mevcuttur.
Edremitin Sahil Kıyısı Edremit ilçe merkezinin Ege Denizi'ne kıyısı yoktur. Çanakkale asfaltı üzerinde;
- Zeytinli
- Akçay
- Güre
- Altınoluk
- Avcılar Köyü
- Narlı Köyü en önemli tatil merkezleridir.
Tahtakuşlar köyünde Türkiye'nin ilk özel müzesi bulunmaktadır.
Nüfus
Edremit'in merkez nüfusu 1927'de 12.000 civarlarındaydı. Nüfus yavaş artışlarla 1970'de 25.000'i buldu. 1990'da 35.000'i aşan nüfus 1997'de 55.000' yaklaştıysa da -2004 yılında Akçay Mahallesinin belde olarak ayrılmasıyla- 2007 yılında 48.000'e geriledi. İlçenin toplam nüfusu ise 1970'de 40.000 iken 1990'da 60.000'i aştı ve 2000'de 100.000' yaklaştı. İlçede, Altınoluk, Akçay ve Zeytinli olmak üzere nüfusu 10000'i aşan üç yerleşim yeri bulunmaktadır.
ilçe toplam nüfusu 2011 genel nüfus sayımına göre 125.018'dir. Bu nüfusun 53.826'sı ilçe merkezinde, 71.192'si belde ve köylerde yaşamaktadır. Ayrıca 6.638 nüfuslu Kadıköy beldesi ilçe merkezi ile birleşmiş durumda olduğundan, bu beldenin ilçe merkezi içine alınması gündemdedir.
İklim
İlçenin iklimi Akdeniz iklimi karakterindedir. Kışlar genellikle ılık ve yağışlı, yazlar sıcak ve kurak geçer. Isı en sıcak aylarda gölgede 30,35 derece, soğuk günlerde –5 dereceyi geçmez. Ortalama sıcaklık + 20 derecedir. Rutubet ortalaması 65 olup, hava basınçları 740-770 arasında değişir.
Bitki örtüsü Deniz seviyesinden 500 metreye kadar genel olarak zeytin ağaçları, bundan sonra çam ağaçları ile kaplıdır. İlçe topraklarının deniz kıyısı uzunluğu 35 km.dir.
Ekonomi
Edremit ilçesindeki ekonomik faaliyetler şu şekilde sıralanabilir:
- Zeytincilik
- Turizm Faaliyetleri
- Diğer tarımsal faaliyetler: incir, sebze, meyve vb.
Kültür
Edremit ilçesinin ahalisi Balkan Savaşlarından sonra ilçeye göç eden Balkanlılar ve Adalılarla, Osmanlılar tarafından Kazdağları'na yerleştirilmiş tahtacılık faaliyetinde bulunan Türkmenlerdir. Türkmenler ve Muhacırlar Başat kültürlerdir. Kazdağlarındaki Türkmen köylerinde gelenek ve görenekler hala yaşatılmaktadır.
Alevi Tahtacı Türkmenler'in yaşam tarzlarına ilişkin değerler Tahtakuşlar Etnografya Müzesinde sergilenmektedir. Hacıaslanlar köyünde 16 yıldır her Hıdrellez'de, Hıdrellez Şenlikleri adı altında Alevi Tahtacı Türkmenlerin yaşamından kesitlerin sunulduğu kültürel etkinlikler düzenlenmektedir. Edremit folkloru Balıkesir folklorunun başat noktalarından biridir. Tahir Musa Ceylan'ın Kestane Kıranında Kadınlar isimli romanının bir bölümü Edremit'te geçmektedir
Ulusal parklar
Kazdağı Milli Parkı İlçe: Edremit
Alanı: 21.463.0 ha.
Kaynak Değerleri: Derin vadi ve kanyonların oluşturduğu jeomorfolojik yapı ile bitki örtüsünün gösterdiği biyolojik çeşitlilik ve fauna zenginliği mevcuttur.
Kazdağı Milli Parkı, Balıkesir İli, Edremit İlçesi sınırları içinde, Biga yarımadasının güneyinde bulunan, 21.463.0 ha genişliğinde, bir alanı kapsayan, 17.04.1993 tarihinde Milli Park olarak ayrılan bir Milli Parkıdır.
Ege Bölgesi ile Marmara Bölgesi’ni birbirinden ayıran ve antik çağda ‘İda Dağı’ olarak anılan Kazdağı, Biga Yarımadası’nın en yüksek kütlesidir. Dağ üzerinde kuzey-güney yönünde uzanan derin vadi ve kanyonlar, bol oksijenli hava akımları oluşturmaktadır.
Antik çağlarda Mysia olarak bilinen ve Mysia’lılar, Kar’lar, Troia’lılar, Lelegler, Luri’ler, Lid’ler, Büyük İskender, Bergama Krallığı, Roma İmparatorluğu’ nun yerleşim gördüğü bölgede; Thebe, Astria, Anderia, Antandros, Adremytteıon, Killa , Krysa, Lyrnessos gibi antik kentler ile Tahtakuşlar Köyü’ndeki Türkiye'nin tek köy Etnografya Müzesi de bulunmaktadır. Ayrıca Sarıkız efsanesinin geçtiği Sarıkız Tepe ile Hasanboğuldu efsanesinin geçtiği Sutüven Şelalesi ve Hasanboğuldu Göleti de Milli Park sınırları içindedir.
Kazdağı Milli Parkı’nda halen Pınarbaşı ve Sutüven ‘de (Hasanboğuldu) olmak üzere düzenlenmiş 2 günübirlik kullanım alanı bulunmaktadır. Kazdağı Milli Parkına giriş olarak Zeytinli Beldesi ve Avcılar Köyü (Kışladağ Kapısı) kullanılmaktadır. Giriş kapılarından ya da Zeytinli beldesi veya Avcılar köyünden sertifikalı yerel kılavuz rehber temin edilebilir.
Flora Kazdağı ve çevresi yoğun ormanlarla kaplıdır. Bu ormanlar Babadağ dediğimiz ana kütlenin Edremit Körfezi’ne bakan güney yamaçlarında daha seyrek, Bayramiç’e bakan kuzey kesiminde ise, iklimsel nedenlerle daha sıktır. Ana kütlenin batısına doğru Assos, Babakale etrafında arazinin yapısı değişir ve volkanik bir özellik kazanır. Özellikle dere yataklarında ve bazı kırsal alanlarda , Akdeniz’e özgü bitki topluluklarından olan makilere rastlanır. Bu maki topluluklarını oluşturan defne, kocayemiş, mersin, pınar meşesi, katırtırnağı ve yabanıl zeytin ağaçlarının Kazdağı’nın iklim özellikleri ile özdeşleşmiştir. Kazdağı’nda çok çeşitli ağaç türü bulunur. Özel koruma alanı içinde görebileceğimiz Kazdağı Göknarı bunların en değerlilerindendir. Kendi doğal ortamında sadece Kazdağı’nda bulunan bu ağaç türü, Babadağ’ın kuzeydoğu yamaçlarında ve 1000 –1500 m yüksekliklerde yayılım gösterir. 25-30 m kadar boy atabilen , dar ve konik tepeli, piramit görünüşlü dekoratif bir ağaçtır. Mısır koçanına benzer uzun kozalakları olur. Bu bölge 1988 yılında çıkarılan bir yasa ile ‘Kazdağı Göknarı Tabiatı Koruma Alanı’ ilan edilerek özel korumaya alınmıştır.
Fauna Ünlü tarihçi Homeros’un ‘Bol pınarlı Vahşi Hayvanlar Anası’ olarak betimlediği Kazdağları’nda, günümüzde de su bakımından zengin kaynak ve derelerle kaplıca ve termal kaynak bulunmaktadır. Kazdağı’nın özellikle derin vadilerinde ve yüksek tepelerinde yırtıcı kuşlardan kartal, şahin atmaca, kerkenez ve kuzgun görülür. Ayrıca Kazdağı, göç eden kuşların önemli bir uğrak yeridir. Sayıları azalmış olan keklik, bıldırcın, karatavuk, martı ve karga ve tahtalı gibi kuşlara da rastlanır.
Edremit gece hayatı
Yaz aylarının gelmesiyle birlikte edremit'in denize kıyısı olan beldelerinde gece hayatı renklenir. Beldelerde çeşitli etkinlikler (festivaller,konserler) düzenlenir.
Edremit plajları
Edremit'in ilçe merkezinin denize kıyısı yoktur. 6 Km. mesafe vardır.
Akçay Plajları Edremit'e 9 km mesafedeki Akçay Beldesi ve sahil şeridi başlı başına bir plajlar merkezidir. Akçay sahilinin her yerinden denize girmek mümkündür. Ayrıca Sarıkız Plajı, Belediye Halk Plajı ve Zeytinli Belediyesi halk plajı olmak üzere üç önemli halka açık plajı vardır. Ayrıca Akçay Turban Tatil köyü Plajı ücret karşılığı son yıllarda kısmen halka açılmıştır. Akçay bol ve soğuk artezyen suları ile üne kavuşmuştur. Bu soğuk su fışkırtan artezyenlere karanın dışında denizde de rastlanır ki bu Akçay'ın Türkiye'de değil Dünya'da dahi zor rastlanır bir özelliğidir. Akçay ile Altınoluk arasında kalan Güre ise bunların ikisinden de güzeldir. Termal açıdan ayrıca turizm zengiliği katmaktadır.
Altınoluk Plajları Edremit'e 27 Akçaya 19 km mesafede bulunmaktadır. Sahil kesimi doğal plajlarla dolu olup tatil evleri, siteler ve konaklama tesisleri bulunmaktadır. Çok önemli bir turistik merkezidir. Havanın temiz ve bol oksijenli özelliğinden dolayı yöre Oksijen Çadırı olarak adlandırılır. Tıp çevrelerinin kalp ve astım hastalarına tavsiye ettikleri bir yerdir. Ayrıca Narlı Köyü 200 metreyi bulan yüksekliği, tatlı suyu, manzarası, köyün doğusunda ve batısında bulunan kanyonları ile adeta bir oksijen deposudur, ayrıca tarihi Başdeğirmen Köprüsü ve şelale görülmeye değer yerlerindendir.
Nüfus: 18005 kişi
Yüzölçümü: 142 km²
Köyleri
- ANDAÇ
- AYAZPINAR
- BAKACIK
- ÇAYIRBAŞI
- DİLKAYA
- DÖNEMEÇ
- KÖŞKKÖY
- KIYICAK
- KÖKLÜ
- KÖPRÜLER
- DOĞANLAR
- ENGİNSU