Tarihi M.Ö 4000’lere kadar uzanan Ankara, Cumhuriyetin kurulmasıyla başkent olur ve sahip olduğu manevi coğrafyanın üzerine inşa edilerek bu günkü görünümüne ulaşır. Ankara’yı Ankara yapan tüm değerler Altındağ’dadır.
Altındağ’ın (Eski Ankara’nın) tarihi, Kale’nin tarihiyle özdeş sayılır, bilinen tarihi paleolitik çağlara kadar uzanıyor. Ancak en aydınlatıcı bulgular Hititler’den öteye gitmiyor. M.Ö. 4000-1200 yıllarına denk gelen Hititler döneminde Ankara Kalesi'nin İçkale bölümünün yerleşime açık olduğu biliniyor.
M.Ö. 547 yılındaki Pers egemenliğinden sonra, M.Ö. 281 yılında Galatlar'ın eline geçen Ankara, bu dönemde kale-kent haline dönüşür. Ankara Kalesi'nin konumu, yapılış şekli, kullanılan taşların özellikleri Galatlar tarafından inşa edildiğini gösteriyor.
Ankara, M.Ö. 25 yılında Roma topraklarına katılır, bulunduğu bölgenin başkenti niteliğini kazanır. M.S.1O yılında Hacı Bayram-ı Veli Camii'nin bulunduğu yerde İmparator Augustus adına bir tapınak inşa edilir. Yine bu dönemde İmparator Augustus Yunan şehir devletlerini (polis) örnek alarak Ankara'yı 12 semtten (füle) oluşan serbest bir şehir haline dönüştürür.
Ankara, M.S. 395 yılında Roma İmparatorluğu'nun ikiye bölünmesiyle birlikte 1O73 yılına kadar Bizanslıların yönetiminde kalır. 1073'te kent Türkler’in eline geçer; 1143’te Selçuklu Sultanı 1.Mesut, 1169'da da 2. Kılıçarslan tarafından yönetilir. İç Kale'deki Alaaddin Camii, Samanpazarı semtindeki Arslanhane Camii Selçuklu döneminden günümüze kalan önemli eserler.
14. yüzyılda sık sık el değiştiren Ankara; İlhaniler, Eretna Beyligi, Ahiler daha sonra da Osmanlılar’ın egemenliğine girer, 14O2'de de ünlü Ankara Savaşı'na sahne olur
Osmanlı döneminde, önce Büyük Anadolu Eyaleti'nin merkezi, sonra da sancak merkezi olan Ankara'da sof yapımı, debbağlık ve kundura üretimi oldukça gelişir, ticaretin gelişmesiyle birlikte birçok han ve bedesten inşa edilir.
Cumhuriyetin kurulmasıyla başkent olan Ankara, sahip olduğu tarihi mirasın üzerine inşa edilerek bu günkü görünümüne ulaşır. İlk yerleşim merkezi olmaya başladığı yıllardan itibaren Ankara, Altındağ bölgesinde kurulur ve gelişir. Kalesi, camileri, hanları, hamamları ve evleriyle kale ve civarında yerleşilmiş bir Anadolu kasabasıdır Ankara.
Altındağ, mimarinin yanı sıra önemli düşünürlerin, sanat adamlarının izlerini de taşır. Hacı Bayram-ı Veli, Mimar Sinan, Cenab-ı Ahmet Paşa bu önemli düşünürlerden birkaçıdır. Bu düşünürleri Altındağ bölgesi içinde somutlaştıran ve günümüze kadar ulaştıran Hacı Bayram-ı Veli Camii ve Mimar Sinan’ın izlerini taşıyan Cenab-ı Ahmet Paşa Camii en önemli eserlerdendir.
Ankara’yı Ankara Yapan Tüm Değerlerler Altındağ’da
Altındağ dünyanın en önemli uygarlık müzelerinden olan Anadolu Medeniyetleri Müzesi’ni de içinde barındırıyor. Ayrıca Kurtuluş, Cumhuriyet, Etnografya, Gar gibi diğer önemli müzeler de Altındağ sınırları içinde yer alır. Cumhuriyeti kuran ilk meclis ve Cumhuriyet’in simgesi Zafer Anıtı Altındağ’ın merkezi Ulus’tadır.
Yüzyıllardır ayakta kalan 30’a yakın Selçuklu ve Osmanlı dönemi camisi de tüm ihtişamlarıyla kenti süslemeyi sürdürüyor. Sulu Han ticaretiyle, Çengel Han sanayi müzesiyle, Pirinç Han ise kültür ve sanat merkezi olarak Altındağ’a hayat veriyor; Roma Hamamı, Augustus Tapınağı, Julianus Sütunu sizleri Roma ve Bizans İmparatorluklarına doğru mistik bir geziye çıkarmak için bekliyor.
İlçe merkezinde Hacı Bayram-ı Veli, Şeyh İzzeddin, Taceddin-i Veli, Ahi Şerafeddin, Hallac Mahmud (Er Sultan), Seyyid Hüseyin Nakşibendi, Ebu İshak, Tiritzade Hüseyin Efendi, Saraç Sinan, Mevlana ,Misafir, Yürüyen Dede (Doğan Bey), Ahmed Baba ve Şeyh Tayyib Baba gibi mutasavvıflar; Anadolu Beylerbeyi olan Abdullah b. Karaca Bey ve Cenabi Ahmet Paşa, Melike Hatun, Yakup Bey (Tezveren Sultan), Zeynel Abidin, Kesikbaş, Karyağdı Sultan, Azmzade Esad Paşa, Ahi Yakup ve Seccade Sultan gibi tarihi şahsiyetler; Kadılar veya Kırklar Kabristanı (Selçuklu ve Osmanlı dönemi kadı, alim ve idarecilerin kabirlerinin bulunduğu mekan), Taceddin Dergahı haziresi (özel kabristan), Mevlevî haziresi, Mimarzadeler (Sarı Kadı) haziresi, Ahi Şerafeddin haziresi, Ahiler haziresi ve Solfasol Köyü Kabristanında da önemli tarihi şahsiyetlerin mezarları bulunmaktadır.



Ankara Kalesi, Augustus Tapınağı, Julianus Sütunu, Roma Hamamı, Roma Anfi Tiyatro, Karacabey Hamamı, Şengül Hamamı, Eynebey Hamamı, Hacı Baram-ı Veli Külliyesi, Karacabey Külliyesi, Ahi Şerafeddin Külliyesi, Cenabi Ahmet Paşa Külliyesi, Taceddin Dergahı ve Camii, Alaaddin Camii, Saraç Sinan Mescidi, Ahi Elvan Camii, Zincirli Camii, Hacı Musa Camii, Yusuf İsfahani Mescidi, Tabakhane Camii, Yeşil Ahi Camii, Mola Büyük Camii, Kurşunlu Camii, Hacı İlyas Camii, Sarı Kadı Camii, Ağaçayak Camii, Mahmud Paşa Bedesteni (Anadolu Medeniyetleri Müzesi), Kurşunlu Han (Anadolu Medeniyetleri Müzesi ek binası), Çengel Han, Sulu Han, Saat Kulesi, Aynalı Köprü, Ankara Vilayet Konağı, Birinci Meclis ve İkinci Meclis binaları, Ankara Palas, Türk Ocağı (Devlet Resim ve Heykel Müzesi), Ankara Etnoğrafya Müzesi binası, Birinci Vakıf Apartmanı, Mal iye Bakanlığı hizmet binası, Ankara Tren Garı, İş Bankası ve Ziraat Bankası binaları, ilçede bulunan kültür mirasından bazılarıdır. Ayrıca ismini zikretmediğimiz camiler, mescidler, havralar, çeşmeler, hanlar ve diğer yapılar bulunmaktadır.