Toplumsal Yapı Nedir?

Bazı sosyologlar toplumun tanımını yaparken yapısal görünümüne vurgu yapmak amacıyla onu bir organizmaya benzetirler. Nasıl bir organizma organlardan yani bazı parçalardan oluşan uyumlu bir bütün ise toplum da kendini oluşturan unsurlarıyla yapısal bir bütünlük arz eder. Sosyolojide her toplumda var olan bu bütünlüklü görünüme toplumsal yapı adı verilir. Toplumsal yapıda yer alan her unsur, yerine getirdiği işlevler bakımından yapıyı tamamlayıcı bir nitelik taşır. Bu nedenle unsurlarından bağımsız bir toplumsal yapı ve ait olduğu bütünlükten bağımsız bir toplumsal unsur düşünülemez.

- Kurumsal yapı nedir?
- Demografik yapı nedir?
- Yerleşim biçimleri nelerdir?

Toplumda insanların yaşamı tesadüfî bir şekilde sürmez. Etkinliklerimizin büyük kısmı yapılanmıştır, bu etkinlik ve davranışlar, düzenli ve sürekli olarak tekrarlanacak şekilde örgütlenirler (Giddens, 2008:1076). Toplumsal yapılar, toplumsal yaşamı oluşturan ve toplumları birbirinden farklılaştıran ilişkilerdir. Bir başka deyişle toplumsal yapı, toplumun üyeleri arasındaki düzenli, kalıcı ve kalıplaşmış ilişkilerdir (Abercrombie vd. 2006:361). Örneğin ailenin, ebeveyn, çocuklar ve diğer akrabaların düzenli olarak belirli şekilde etkileşimde bulundukları bir yapıya sahip olduğu söylenebilir. Toplum, aile üyelerinin birbirlerine karşı çeşitli sorumlulukları olduğunu varsayar, ebeveynlerden çocuklarını eğitmeleri ve okula göndermeleri, çocukların bağımsız olabilecekleri yaşa gelene kadar ebeveynlerinin sözlerini dinlemeleri ve koydukları kurallara uymaları beklenir. Bu davranış beklentileri ailenin yapısını inşa eden ögelerdendir (Kornblum ve Smith, 2008:74). Bir toplumun toplumsal yapısından bahsetmek, o toplumdaki statülerden, rollerden, norm ve değerlerden, toplumsal gruplardan ve kurumlardan, özetle o toplumdaki ilişki kalıplarını meydana getiren ögelerden bahsetmek demektir.

Toplumsal yapı, toplumu oluşturan temel gruplardan ve toplumsal kurumlardan meydana gelen kalıcı, sürekli ve örgütlü ilişkilerdir.