Toplumsal Gelişme Nedir, Ögeleri Nelerdir?
Kişi başına düşen millî gelir ve ekonomik hayatın örgütlenme biçimi gibi ekonomik olgular toplumsal gelişmenin düzeyiyle ilgili ipuçları verir. Ekonomik olarak gelişmiş Kuzey Avrupa ülkelerinde kişi başına düşen millî gelir 20 bin doların üzerine çıkarken sahra altı Afrika ülkelerinde 100 doların altına düşmektedir. Refah düzeyi yüksek olan ve görece adil bölüşümün gerçekleştiği ülkelerde bireylerin daha iyi eğitim ve sağlık hizmetleri alacağı açıktır.

Bir ülkede gelişmişlik düzeyini belirleyen en önemli değişkenlerinden biri o ülke ekonomisinin genel durumudur, başka bir deyişle ekonomik gelişme ve büyüme düzeyidir. Ekonomik gelişme ekonomik hayattaki niteliksel değişimleri ifade eder. Örneğin sanayileşme, iş bölümü, kaliteli iş gücünün artışı, girişimciliğe olanak tanınması hem niteliksel bir değişimi ifade eder hem de ekonomik gelişmenin göstergeleridir. Ekonomik büyüme ise ekonomik yapıdaki bir değişiklikten çok mevcut yapı içinde sayı ve nicelik artışını ifade eder. Örneğin ekonomik kalkınma hızındaki artış ve kişi başına düşen millî gelir artışı gibi.

Bir toplumda toplumsal gelişmenin ortaya çıkabilmesi için ekonomik gelişme ve büyüme yeterli değildir. Sosyal, kültürel ve siyasal birtakım gelişmelerin de gerçekleşmesi gerekir. Bir ülkenin demokrasi ile yönetiliyor olması, buna paralel olarak demokratik kültürün toplumsal ilişkilere kadar yayılması, insan haklarını güvence altına alacak hukuksal bir düzenin tesis edilmesi ve son olarak hukukun üstünlüğüne dayanan bir siyasal sistemin kurulması toplumsal gelişmenin ekonomiden sonraki en önemli ayağını oluşturur. Dünyadaki gelişmiş ülkelere bakıldığında bu gelişmelerin tamamını hemen hemen gerçekleştirdiklerini görüyoruz.

Toplumsal gelişmeyi tamamlayan önemli unsurlardan biri de orta tabakanın toplumsal tabakalaşma piramidi içindeki yeri ve işgal ettiği genişliktir. Gelişmiş toplumların tabakalaşma piramidinde orta tabaka geniş bir yer tutar. Orta tabakanın genişlemesi toplumsal gelişmenin hem ögesi hem de bir ölçütüdür. Bu nedenle gelişmiş her toplum, üst ve alt tabakalar arasındaki gerilim ve çatışmaları dengeleyen, toplumun yaratıcı ve dinamik yanını oluşturan orta tabakayı çeşitli politikalarla güçlü tutmaya çalışır.

- Toplumsal gelişme yalnızca ekonomik büyümeyi ve gelişmeyi değil demokratik nitelikteki sosyal ve siyasal değişmeleri de ifade eden bir kavramdır.