Alışık Değiliz Atatürk Gibi Bir Lidere..!!
‘’Uzunluk, genişlik ve yükseklik olarak adlandırılan üç diregetten (boyut) hiçbiri kendinde olmayan varlık, bir noktadır.’’
Yazdığı geometri kitabında, nokta kavramını böyle anlatır, Mustafa Kemal Atatürk.
Evet, kendisi bir geometri kitabı yazmıştır!
Adı, Geometri Öğretmenlerine Kılavuz’dur.
1936-37 yılında Dolmabahçe Sarayı’nda yazdığı bu kitap, 1937 yılında Millî Eğitim Bakanlığı tarafından Devlet Matbaası’nda bastırılmıştır.
Kitapta, yazar adı gösterilmemiştir.
Böylesi bir liderin varlığı, bu topraklarda pek de alışılageldik bir durum değildir elbette!
Atatürk, toplumun ve devletin yeniden yapılanma süreci ile ilintili olarak, çok farklı kesimler tarafından eleştirilmiştir.
Zamanın buzlandırdığı camların arkasında, giderek netliğini yitiren bir dönemin ve liderinin, bugünkü akılla sorgulanması ve eleştirilmesi, ders çıkarabildiğimiz sürece elbette gerekli ve haklıdır.
Tabii bu eleştiriler, Cumhuriyet’in kuruluş yıllarında, Atatürk önderliğinde hangi hatalardan ne şekilde kaçınılabileceğine, o tarihlerde daha iyi bir yönetim modelinin nasıl kurulabileceğine dair, akılcı ve gerçekçi tezler içerdiği sürece bir değer taşır.
Diğer yandan, dört kadınla evlenmenin, kadına yarım miras hakkı verilmesinin, mahkemede ancak iki kadının şahitliklerinin, bir erkeğin şahitliğine denk olmasının, kadının kamusal alandan çıkarılmasının, bilim karşıtlığının, sanat karşıtlığının, felsefe karşıtlığının meşruiyetini savunanlarca, bu toprakların, aydınlanma çağını geç de olsa yakalamaya çalıştığı değişim sürecine ve onun liderine yapılan seviyesiz sataşmaları eleştiri kabul etmek, akıl ve izanla bağdaşmayacaktır.
Şahsi görüşüm, tüm sorunlu alanlarına karşın, Atatürk’ü bir lider olarak farklı ve üstün nitelikli kılan en önemli unsur, onun, çok okuyan, araştıran ve düşünen bir insan olmasıdır.
Cumhuriyet’in ilanından çok önce, 1918 yılında Ruşen Eşref’in Mustafa Kemal’in Şişli’deki evinde yaptığı röportaj, Yeni Mecmuanın, Çanakkale Fevkalâde sayısında, “Anafartalar Kumandanı Mustafa Kemal’le Mülakat” başlığıyla yayınlanır.
Ruşen Eşref, Mustafa Kemal’in çalışma odasını ve bu odada gördüğü kitapları şöyle anlatır:
“… Yalnız kaldığım müddetçe odayı seyrettim. Duvarlarda hep asker resimleri, Balkan Muharebesi’nin, Trablus Muharebesinin, Hareket Ordusu yürüyüşünün Mekteb-i Harbiye talebeliğinin hatıraları asılı idi. Bir kelebek şeklinde açılmış şal örtüsünün altında Paşa’nın genç Kazak zabitlerini hatırlatan kalpaklı ve haşin bakışlı bir agrandismanı vardı. Yazıhanesi üzerinde bir Çerkes kamasının yanı başında Balzak (Balzac)’ın Kolonel Şa-ber (Colonel Charbet)’i, Mopasan (Maupassant)’ın Bul dö Süif (Boule de suif)’i, Lavedan’ın Servir’i duruyordu. Şüphe yok ki Paşa, sükûnetli dakikalarının boşluğunu edebiyatla dolduruyor”
Mustafa Kemal, 1922 yılında kurtuluş savaşının en kritik aşamasında bile okumaya devam etmiştir.
1922 yılı Mart ayında tuttuğu notlarında, bu konuda şu bilgiler vardır:
9 Mart: Saat 7'de kalktım, biraz kitap okudum.
10 Mart: Aziziye. İsmet Paşa ve beraberindekiler saat 10'da gittiler. Ben notlarımı yazıyorum. Biraz kitap okuduktan sonra yatacağım.
11 Mart: Yalnız kaldım, bu notları yazdım. Biraz kitap okuyacağım.
Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayınlar Genel Müdürü Prof.Dr. Onur Bilge Kula, İstanbul Üniversitesi’nin “Atatürk’le Okumak” projesi kapsamında şunları söylemiştir:
‘’Atatürk, 1920 Türkiye’sinde dünya edebiyatının klasiklerini başucu kitabı yapan, dünya felsefesini okuyan bir insandır. Atatürk’ün bu özellikleri gerçekten övgüye değer bir yönüdür. Ekim 1924′te Erzurum’da depremzedelere kitap armağan eden kitapçı Hilmi’ye, ‘Bunlar çok değerli armağanlardır’ demiş ve teşekkür etmiştir” dedi.
Sizleri, şimdi, Atatürk’ün altını çizip notlar alarak okuduğu, bazıları Fransızca yazılmış binlerce kitaplık kütüphanesinden alınan, kısa bir listeyle ve bir soruyla baş başa bırakıyorum:
O tarihlerde, Mustafa Kemal Atatürk yerine, okumayan, araştırmayan, düşünmeyen bir lider olsaydı; bu topraklarda ne olurdu?
Atatürk'ün Kitaplığındaki Türkçe Ve Osmanlıca Kitaplardan Bazıları
Ahmet Vefik Paşa : Lehçe-i Osmani
Ahmet Vefik Paşa : Lehçe-i Osmani
Mehmet Salahi : Kamus-u Osmani
Avram Galanti : Türkçede Arabi ve Latin Harfleri ve İmla Meselesi
Mehmet Ali : Tahsil-i Lisan-ı Alman
Nüzhet : Kendi Kendine Almanca
Ahmet Cevat : Türkçe sarf ve nahif
Kazım Nami : Türkçe Oku, Türkçe Yaz
Mithat Sadullah : Latin Harflerinin Türkçeye tatbiki
İbn Emin Mahmut Esat : Tarih-i Din-i İslam
Osman Bin Süleyman : Kamus
Lütfullah Ahmet : Hayat-ı Hazret-i Muhammet
Abdunnaim Bin Hasan : Ceridetül Evail ve Hamidetül Evahir
Ahmet Halit : İslam Büyükleri
Abdurrahmanil Cami : Tercüme-i Nefhatül İnsan
Mehmet Cemil : Hukuku Düvel
Katip Çelebi : Cihannuma
Feridun Bey : Feridun Bey Münşeatı
Mehmet Bin Sait : Kitabü'l Tabakatü'l-Kebir
Şemseddin Sami : Kamusu Alam (6 cilt)
Şemseddin Sami : Kamusu Okyanus
H.Z. Ülken : Aristo Metafizik
Süheyl Ünver : İbn-i Sina
Ahmet Rifat : Lügat-ı Tarihiye ve Osmaniye
M.Fuat : Amerika'da Tükler ve Gördüklerim
Rıza Tevfik : Kamus-u Felsefe
Cemal Paşa : Hatırat (1913 - 1922)
Mehmet Cemil : Sulhta ve Harpte Hukuku Düvel
Evliya Çelebi : Seyyahatname
Suphi : Tekmiletül'l-iber
Lütfi Simavi : Devr-i İnkılap
Mustafa Necip : Selimname
Osmanzade Taib : Hakikatü'l Vüzera
Ahmet Saip : Vaka-i Sultan Aziz
Ahmet Hilmi : Tarih-i İslam
Mazhar Fevzi : Hayr-i Sahil
Ziya Paşa : Endülüs Tarihi
Resulzade Mehmet Emin : Azerbaycan Cumhuriyeti
Ali Reşat : Tarih-i Osmaniye
Ali Reşat : Kurun-u Cedide Tarihi
Sebahattin : İttihat ve Terakki Cemiyetine Açık Mektuplar
Mahmut Esat : Tarih-i Dini İslam
Ahmet Mithat : İnkılap
Ahmet Cevdet : Kısas-ı Enbiya ve Tevarih-i Hulefa
Mustafa Efendi : Tarih-i Selanik
M. Şemsettin : İslam Tarihi
Ahmet Rasim : Osmanlı Tarihi
Necip Asım : Türk Tarihi
Mustafa Nuri Paşa : Netayic-ül Vukuat
Mehmet Zihni : Neşahir-ün Nisa
Mehmet Şemsettin : Mufassal Türk Tarihi
Ziya Gökalp : Türk Medeniyeti Tarihi
Atatürk'ün Okuduğu Yabancı Kitaplardan Birkaçı
M. Roux de Rochelle : Etats-Unis D'Amerique
M. Dubois de Jancigny ve M. Xavier Raymond : Inde
M. Chopin : Russie
M. G. L. Domeny de Nenzi : Oceanique
Bary de St Vinvent : Iles de l'Ocean
M. Ph. Le Bas : Etats de la Confederation Germanique
M. Van Hasselt : Belgique et Hollande
M. Louis Lacrcix : Iles de la Grece
M. Louis Lacrcix : Chili, Paraguay, Uruguay, Buenos Aires
Champollion Figeac : Egypte Ancienne
M. J. J. Marcel : Egypte depuis la conquete des Arabes
Rozet et Carette : Algerie, Etats Tripolitains, Tunisie
Lavalle ve Gueroult : Espagne
M. Ph de Golbery : Histoire et Description de la Suisse et du Tyrol
M. G. Pauthier : Chine et son Description Historique
M. Chepin ve A. Ubicini : Provinces Danubiennes et Roumanies
M. Ph. le Bas : Suede et Norvege
Ferdinand Denis : Portugal
Ferdinand Denis : Afrique
Ferdinand Deniz - M. C. Famin : Bresil, Colombie et Guyane
M. Larenaudiere ve M. Lacroix : Mexique Guatamala Perou
M. A. Tardieu, M. S. Cherubini : Senegambie et Guinee
M. N. Desvergers : Nubie, Abyssinie
Lacroix Yanoski : Italie Ancienne
M. Le Chevalier Artaud : Italie Sicile
Frederic Lacroix : İles Baleres et Pithyuse
M. Friess De Colonma : Histoires des Antilles
M. Elias Rensult M. Roux De Rochelle : Villes Anseatiques
M. Ferdinand Hoeger : Chaldee Assyrie Medie Babylonie
M. Neel Desverges : Arabie
S. Munk : Palestine Description Geographique historique et areheologique
Jean Yanosky ve M. Jules David : Syrie Ancienne et Moderne
M. Dubeux : Tatarie, Beloutchistan
M. V. Valmont, M. Xavier Raymond : Boutan et Nepal
Ernest Lqvi see ve Alfred Rambaud : Histoire Generale du IV e Siecle a nos jours (12 cilt)
Jean Jaures : Histoire Socialiste de la Revolution Française
Hilaire de Barenton : Le Mystere des pyramides
H. F. Kuergic : Psychologie de Quelgues Elements des Langues Turques
Vilhelm Thomson : Inscription de l'Orkhon
M. Guizot : Dictionnaire Universel des Synonymes
M. Brasseur de Bourburg : La Langue Maya
Hilaire de Barenton : L'Origine des langues des Religions et des Peuples
Alıntı ile Cevapla
