Biyocoğrafya Ne Demektir?

Hem bitki türlerinin hemde hayvan türlerinin geçmişte ve günümüzdeki yeryüzündeki dağılışlarını inceleyen bilim dalına Biyocoğrafya denir. Bu bilim dalının amacı bütün bu canlıların yeryüzündeki dağılışlarını ve bu dağılışların hangi faktörlere bağlı olduğunu araştırmaktır. Bu dağılışı etkileyen bir çok etken vardır. Bunlar;

  • Türün Dağılımı Faktörü
  • Davranış ve Habitat Seçimi Faktörü
  • Biyotik Faktörler
  • Abiyotik Faktörler


1 – Türün Dağılımı Faktörü

Bir canlı türünü oluşturan canlıların yaşadıkları alandan başka bir alana yayılması olayına Türün Dağılımı denir. Bu tür dağılımının nedeni canlı türlerinin yeni yaşam alanlarına dağılabilme yetenekleridir. Bu yaşama alanlarında yok olmadan hayatlarını sürdürebilmekteler.

2 – Davranış ve Habitat Seçimi Faktörü

Yeryüzündeki bütün canlılar yaşayabilecekleri en uygun habitat’larda yaşama ve dağılma özelliğine sahiptirler. Bütün canlı türlerinin dağılışı, canlı türlerini oluşturan her bri canlının habitatlarını seçmek için sergilerdikleri davranışlarla sınırlandırılabilir.

3 – Biyotik Faktörler

Herhangi bir yaşam alanındaki hayvanlar, bitkiler, mikroorganizmalar ve mantarlar biyotik faktörleri oluştururlar. Bu faktör çok önemlidir. Çünkü canlıların birbirleri ile olan ilişkileri bu dağılımı doğrudan etkiler. Yani bir türün belli bir alanda çoğalmasının ya da çoğalmamasının sebebi başka bir canlı türüdür. Örneğin deniz kestanelerinin fazla olduğu yerlerde deniz yosunlarının az olması gibi. Bunun tam tersi bir ilişki de tabi ki mümkün.

4 – Abiyotik Faktörler (Çevresel Faktörler)



Sıcaklık, su, güneş ışığı, rüzgar ve toprak gibi küresel anlamda canlıların yeryüzündeki dağılışları abiyotik faktörler etkisindedir. Yani;

A – Sıcaklık
Bütün canlılaırn yaşayabilecekleri bir sıcaklık aralığı vardır. Gerek bitkiler olsun gerekse hayvanlar olsun bazıları sıcak bölgelerde yaşayabilirken bazıları soğuk bölgelerde yaşarlar. Örneğin kutuplarda yaşayabilen kutup ayısı ve penguenler.

B – Su
Hem hayvanların hemde bitkilerin yaşadıkları alanı belirleyen diğer bir faktör de sudur. Su miktarını belirleyen etken ise yağmurlardır. Yağmurların fazla yağdığı bölgeler ile az yağdığı bölgelerde yaşayan hayvanlar ya da bulunan bitkiler farklıdır.

C – Güneş Işığı
Gerekli enerjiyi sağlayan güneş ışığı özellikle bitkilerin gelişmesinde önemli bir etkendir. Ağaçların gölgesinde kalan bitkiler ile güneş ışığının doğrudan vurduğu bitkiler farklıdır.

D – Rüzgar
Rüzgar, hem hayvanlarda hemde bitkilerde terlemeyi artırmaktadır. Aynı zamanda çevre sıcaklarının canlılar üzerinde etkisini de artırır.

E – Toprak
O bölgedeki toprağın özelliklerine göre yaşamını sürdüren bitki türleri farklıdır ve bunlara göre hayvan türleri de farklılık gösterebilir. Örneğin kireçli topraklarda yaşayan bitkiler ile volkanik topraklarda yaşayan bitkiler farklıdır.