​

Kuzey Atlantik Paktı veya Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü olarak bilinen kısa ismi NATO olan kuruluş, dünyanın farklı bölgelerinden 28 ülkenin içerisinde bulunduğu 1949 yılının Nisan ayında imzalanmış bir antlaşmadır.

Örgütte yer alan ülkelerden ikisi Amerika Kıtası'nda, diğer yirmialtısı Avrupa Kıtası'nda bulunmaktadır. Kurulduğu dönemde 12 üyesi bulunan örgüt, 2009 yılı itibariyle toplam 28 üyeye ulaşmıştır. NATO'nun açılımı "North Atlantic Treaty Organization"dır.

Uluslararası Askeri İttifak olarakda bilinen NATO, örgüt dışında kalan ülkelerden gelebilecek saldırılara karşı ortak savunma yapmak amacı ile kurulmuştur. NATO'nun merkezi, Belçika'nın başşehri Brüksel'de bulunmaktadır. NATO'ya üye ülkelerin askeri harcamaları, dünyada yer alan tüm ülklerin askeri harcamalarının yüzde 70'ini oluşturmaktadır.

4 Nisan 1949 tarihinde, 12 ülke tarafından imza altına alınan Kuzey Atlantik Antlaşması ile kurulan NATO'nun en önemli özelliği, antlaşma metinlerinde de geçen, üye ülkelerden herhangi birine yapılan saldırının, tüm üye ülkelere yapılmış olarak kabul edilmesidir. NATO, hukukun üstünlüğü ve özgürlükleri tanıyan devletlerin barış ve güvenliğini sağlamak, ayrıca askeri, sosyal ve kültürel olarak birbirlerine destek sağlamak noktasında, ortak faydalar güden ülkelerin bir araya toplanması ile oluşturulmuştur.

NATO'ya üye olan ülkelerin herhangi bir saldırıya uğrayan diğer bir üye ülkeye yardım etmeleri maddesi, tarihte ilk kez, 2001 yılında ABD'de yaşanan 11 Eylül saldırıları sonrasında uygulanmıştır. Gerçekleşen terör saldırılarından sonra çeşitli devletlere ait askerler, NATO liderliğinde, ISAF'ın emri altında Afganistan'a gönderilmiştir.

NATO Nasıl Kuruldu?

2. Dünya Savaşı'nın ardından, gelişmeye başlayan teknoloji, çeşitli silahlar ve özellikle kitle imha silahlarının, bir takım ülkelerin tekelinde bulunması, yaşanılan savaş tecrübeleri, milletlerin dünya üzerinde tek başına var olabilmelerini olanaksız kılmaya başladı. Bu nedenle, milli menfaatleri benzer yönde olan büyük devletler, belli noktalarda buluşarak, dayanışma ve işbirliği yapmak zorunda kaldı. Bu doğrultuda bir araya gelen on iki ülke, Birleşmiş Milletler Antlaşması'nın 51. maddesi çerçevesinde hazırlanan, toplam 16 maddelik antlaşmayı 4 Nisan 1948 tarihinde, ABD'nin Washington Şehri'nde imzaladı. İmzalanan antlaşma onaylanarak 24 Ağustos 1949 tarihinde yürürlüğe girdi.

Başlangıçta Birleşik Krallık, Belçika, Kanada, Danimarka, Fransa, İzlanda, İtalya, Lüksemburg, Hollanda, Norveç, Portekiz, Amerika Birleşik Devletleri'nin bir araya gelmesiyle oluşturulan Pakt, daha sonra Yunanistan ve Türkiye'nin katılımıyla daha geniş bir hal aldı. Türkiye ve Yunanistan'ın ardından Almanya, daha sonra sırasıyla İspanya'nın katılımı ile üye ülke sayısı 16'ya çıktı.

Günümüzde NATO'ya üye 28 ülkeden en çok dikkat çekeni İzlanda'dır. İzlanda, ordusu olmayan tek NATO üyesi ülkedir.

NATO Üyesi Ülkeler Hangileridir?

12 NATO üyesi ülke, NATO'ya 4 Nisan 1949 tarihinde kurucu üyeler olarak katılan ülkelerdir. Fransa NATO'nun askeri kolundan 1966 yılında ayrılmış olmasına rağmen, 2009 yılında geri dönmüştür. Danimarka'nın üyeliği, Faroe Adaları ile Grönland'ı kapsamaktadır. Üye ülkeler arasında yer alan İzlanda'nın, askeri ordusu bulunmamaktadır.

4 Nisan 1949

– Birleşik Krallık
– Belçika
– Kanada
– Danimarka
– Fransa
– İzlanda
– İtalya
– Lüksemburg
– Hollanda
– Norveç
– Portekiz
– Amerika Birleşik Devletleri

Yunanistan 1974 yılında Türkiye'nin düzenlediği Kıbrıs Barış Harekatı'ndan sonra, NATO'nun askeri kanadından çekilmiş olmasına rağmen, 1980 yılında geri döndü.

18 Şubat 1952

– Türkiye
– Yunanistan

9 Mayıs 1955

– Almanya

30 Mayıs 1982

– İspanya

12 Mart 1999

– Çek Cumhuriyeti
– Macaristan
– Polonya

29 Mart 2004

– Bulgaristan
– Estonya
– Letonya
– Romanya
– Litvanya
– Slovenya
– Slovakya

1 Nisan 2009

– Hırvatistan
– Arnavutluk