Bebeklerde Kulak Ağrısı

Bebeğiniz aniden şiddetle ağlamaya başlarsa, haliyle tedirgin olursunuz. İlk 6 ayda aklınıza öncelikle gaz problemleri gelirken, 6 aylıktan sonra ilk düşünmeniz gereken kulak ağrısı olmalıdır. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Alper Bıçkıcı: “Enfeksiyonun düzelmesinden 1-2 hafta sonra çocuklar kulaklarında ağrı olduğunu veya çıtırtı olduğunu söylerler. Çoğu zaman bu yeni bir hastalık belirtisi değildir. Kulak zarı iltihaplanınca esnekliği ve şekli bozulur, yeniden şekillenme ve düzelme döneminde normal bir durumdur.” diyerek konu hakkında bizleri bilgilendiriyor.

Kulak ile burun-boğaz bölgesini östaki borusu denilen bir hava boşluğu birleştirir. Bebek ve çocuklarda östaki borusu erişkinlere göre daha kısa olduğundan basınç, enfeksiyon gibi her olumsuz etken kulakla boğaz arasında hızlıca yayılacaktır. Kulak ağrısının en sık nedeni kulağa ulaşan enfeksiyonlardır. Mikroplar boğazdan geçebilir ya dış kulak yolu ile dışarıdan hava, su ile ulaşabilir ya da kan yolu ile vücudun herhangi bir yerinden kulağın içine nüfuz edebilir.


Kulak ağrısının sebepleri

· Orta kulak enfeksiyonu

· Kulağa darbe alınması

· Uçak kalkması gibi durumlarda yükselip azalabilen hava basıncına maruz kalınması

· Hava sıcaklığındaki ani değişimler, mesela dışarısı çok soğuk iken birden çok sıcak bir odaya girmek

· Diş çıkarma dönemleri

Gözden kaçırılmaması gereken önemli bir nokta ise bebek ve çocukların kendi kulaklarına veya kardeşlerinin kulaklarına düğme boncuk benzeri yabancı cisim sokmalarıdır.

· En sık sebep orta kulak enfeksiyonu olduğundan belirtileri ve sebepleri incelenmelidir.

· Bağışıklığı tam gelişmemiş, östaki borusu kısa olan bebek çocuklarda sık boğaz enfeksiyonları da kulakta iltihap ve ağrı oluşumunu kolaylaştıracaktır.

· Emzik kullanımının kulak enfeksiyonlarını arttırdığı klinik çalışmalarda ispatlanmıştır.

· Aile öyküsü olan veya alerjik bebek ve çocuklarda da kulak enfeksiyonu ile birlikte kulak ağrısı daha fazla görülmüştür.

· Virüslerde kulak enfeksiyonu etkeni olabilir ancak bakteriyel nedenler ilk plandandır. Bebeklik dönemi aşılarından memenjit aşısı (hib) ve zatürre aşısı aslında kulak iltihabına en sık neden olabilen Hemaphilus influenza ve Str. Pnömonia bakterilerilerine karşı koruyucudur. Buna rağmen enfeksiyon sıklığı eski yıllardaki kadar olmasa da devam etmektedir.

Enfeksiyonun düzelmesinden 1-2 hafta sonra çocuklar kulaklarında ağrı olduğunu veya çıtırtı olduğunu söylerler. Çoğu zaman bu yeni bir hastalık belirtisi değildir. Kulak zarı iltihaplanınca esnekliği ve şekli bozulur, yeniden şekillenme ve düzelme döneminde normal bir durumdur.


Orta kulak enfeksiyonu belirtileri

· Ani başlayan ve hızla şiddeti artan ağlama nöbetleri

· Bebeğin kulaklarını çekiştirmesi ve kaşıması, huzursuzluk

· Ateş

· İştah azalması ve uyku düzeninde değişiklik

· Kulak akıntısı

· İşitme güçlüğü

· Çocuklarda şiddetli zonklayıcı şekilde tarif edilebilen kulak ağrısı

Şiddeti artan ağrılarda vakit kaybetmeden mutlaka Kulak Burun Boğaz veya Çocuk Hastalıkları Uzmanı ile görüşülmelidir. Kulak ağrısında hiçbir zaman aile kendisi müdahale etmemelidir. Eczaneden alınan ilaçlar bilinçsizce kullanılmamalıdır. Kulak ağrısının kötü sonuçlarla ve telafi edilemeyecek boyutlara ulaşmasındaki en büyük etmen ailenin önemsememesi veya bilinçsizce müdahalede bulunmasıdır. Bunlar genellikle kulağa kulak temizleme çöpü sokulması, gliserin dökme, sıcak su dökme gibi yöntemlerdir.


Orta kulak iltihabından korunmak için

· Bebeklerin anne sütüyle besleme pozisyonu, biberonla beslenmeye göre daha güvenlidir. Biberonla veya kaşıkla beslenmede oturtarak besleme, besinlerin sebep olduğu orta kulak enfeksiyonu riskini azaltır.

· Sık üst solunum yolu enfesiyonu bakteriyel ya da virüslerle de olsa vücut direncini düşürür ve kulak problemlerine neden olur. Bu nedenle mevsiminde grip aşıları da ihmal edilmemelidir.

· Boğazımızı koruduğumuz gibi ev içindeki sigara içilmeyen ve havalandırılan odaların korunması da etkili olacaktır.

· Burun tıkanıklığı unutmayalım ki kulak basıncını arttırır. Hem kulak ağrısı hem de enfeksiyonuna yol açabilir. Serum fizyolojik içeren damlalar ve spreylerle burun açık tutulmalıdır.

· Kışlık kıyafetlerde kulağın da soğuktan muhafaza edilmesi için kulağı kapatan aksesuarlar ihmal edilmemelidir.


Tedavi

Önce ilaç tedavisi tercih edilir. Düzelmez ise kulağa tüp takılması gerekebilir. Kulak ağrısında ağrı kesici gerekecektir. Parasetamol, ibuprofen içeren şuruplar devam eden ağrılarda 6 saat ara ile dahi kullanılabilir. Burun damlaları, alerjik kökenli ise antihistaminik şuruplar, damlalar verilebilir. Birçok virütik kulak enfeksiyonu tedavisizde düzelebilir. Ancak bakteriyel ise en az 10 günlük antibiyotik tedavisi olası ilerlemeyi durduracaktır. Ağız yoluyla solunum yollarında genişleme sağlayan Dekonjestanların kullanımı ciddi yan etkilere sebep olabilir. Aynı zamanda kulak ağrısı ve enfeksiyonunda buruna, burun damarlarını daraltan burun sprey ve damlaları kullanılmamalı veya en fazla 3 gün kullanılmalıdır.


Kulak tüpü nasıl takılır ve amacı nedir?

Amaç hava almayan ve basıncı dengeleyemeyen kulak zarında bir açıklık oluşturmaktır. Orta kulakta birikmiş olan sıvı tüp yolu ile boşalır. Sıvı birikimi de böylece önlenmiş olur. Tüp genel anestezi altında kulak zarı ortasına küçük bir borucuk yerleştirilmesi işlemidir.


Ne zaman tüp takılmalıdır?

• Bir yıl boyunca 6’dan fazla orta kulak enfeksiyonu geçirdiyse

• Tek kulakta 6 aydır devam eden sıvı birikimi oluyorsa

• Her iki kulakta 3 aydan fazla süreli sıvı bulunuyorsa

• Orta derece ya da ağır işitme kaybı varsa

• Orta kulak iltihabı, menenjit benzeri tehlikeli sonuçlar doğurduysa

• Antibiyotikleri kullanması sakıncalı çocuklarda (alerji vs) tüp endikasyonu vardır.


Ailelere öneriler

· Evinizde, ortalıkta boncuk, bozuk para gibi nesneleri bulundurmamaya özen gösterin.

· Bebeğinizi mevsimine göre giyindirin, sıcak soğuk farklarına maruz bırakmayın.

· Uçağa bindiğinizde kesinlikle bebeğinizin burnunun açık olmasına dikkat edin.