Kokulu Sarı Yonca



KOKULU SARI YONCA, YARA OTU

MELILOTUS OFFICINALIS L. LAM.

(Leguminosae-fam.)



Bulunduğu Yerler: İşlenmiş topraklarda, otlu ve sulak yerlerde, yol eknarlarında ve deniz seviyesinde 1000 m. kadar her yerde bulunur.

Yapısı: 0,3-1,2 m. yüksekliğinde, saplar dallı, iki yıllık otsu bir bitkidir. Yapraklar almaşık, 3 bölümlü, eliptik, kaidedeki yan gonca yapraklar uzun saplı, kenarları dişli, eliptik 3 bölümlüdür. Çiçekler; sarı, gövde ve dal uçlarında birkaç takım salkım çiçek demeti halindedir. Meyve fasulye şeklinde, 1-4 adet yeşile çalan sarı renkte tohumlardan mürekkeptir. Balverici bir bitkidir.

Kullanılan Kısımlar:Yer üstü kısımlar. Bitki çiçek açma devresinde haziran ağustos aylarında toplanır. Toplama esnasında beyaz gonca (Melilotus albus desr.) ile çiçekleri beyaz ve küçük yapraklı yonca (M. Parviflorus M.) ile karıştırılmamalıdır. Bu bitkinin Çiçekleri sarı, daha ufak ve alttaki yaprakların goncaları belirsiz dişlidir. Toplanan saplar gölgede veya 40 dereceye kadar ısılı fırınlarda kurutulur. Kuru yapraklar hoş (kumarin) kokulu, sap ve yapraklar yeşil, çiçekler; sarı, tuzlu, acı bir tattadır. Kabul edilen rutubet payı % 14 tür. Balya halinde paketlenir. Kuru ve havadar binalara muhafaza edilir.

Kimyevi Terkibi: Kumarin, kumarn asidi, Melilotin asidi, melilotozid glikozidi, -----inli maddelere, eterik yağ, flavonlar, sepi ve helme ( sümüklü) maddeler, reçineler vs.

Hangi Hastalıklarda Kullanılır: Bitki sinirleri yatıştırıcı ve uyuşturucu tesirdedir. Bundan başka; ağrılı sakinleştiricive antispastik özelliğe de sahiptir. Baş ağrısı, nevrasteni, histeri, klimakterik (buhranlı yaş devresi) bozukluklar ve bağırsak ağrılarında kullanılır. Çeşitli sebeplerden mütevellit iltihap ve çıbanlara karşı özel bir etkisi vardır.

Halk tababetinde nefes darlığı, bağırsaklarda gaz, emzikli annelerde süt artışı, yetersizlik ve ağrılı adet halleri gibi hastalıklarda da kullanılır. Haricen; kokulu yonca, emziren annelerin meme uçları iltihapları, böcek sokmalarından ileri gelen şişkinlikler, basurlar, kirpik iltihabı, rahim şişmeleri vs. hallerde lapa halinde kullanılır. Bitki tedavi aracı olmaktan başka tütün sanayiinde ve süt mamulleri imalatında da kullanılır.

Kullanılışı: Bitkiden 1 çorba kaşığı 300 gr. kaynar su ile haşlanır,2 saat bekletir. Günde 3defa yemeklerden evvel birer çay bardağı alınır.