İğneli Vatoz; Rajiformes takımının Dasyatidae familyasından, kuyruklarında bir ya da birkaç zehirli diken bulunan kıkırdaklıbalıkların ortak adıdır. Vücutları diske, uca doğru incelen esnek kuyrukları kamçıya benzer. Kuyruk dikeni ya da dikenleri testere dişi gibi tırtıklıdır.

Sıcak ve ılık denizlerin yanı sıra bazı Güney Amerika ırmaklarında yaşayan bu balıklar dipte avlanır. Başlıca besinlerini solucanlar, yumuşakçalar ve öbür omurgasız hayvanlar oluşturur.

Bazen istiridye tarlalarına dadanarak büyük zarara yol açarlar. Savunma ve saldın işlevi gören dikenleri ahşap teknelere saplanacak ölçüde güçlüdür. Son derece ağrı veren zehri karında açılan yaralarda öldürücü olabilir.

İğneli vatozların boyutları türden türe çok değişir. Atlas Okyanusunun kuzeyinde yaşayan Dasyatis sabina türü yaklaşık 25 cm genişliğinde, Avustralya kıyılarında yaşayan D. brevicaudata türünün bilinen en iri örnekleri yaklaşık 2 m genişliğinde ve 4 m uzunluğundadır.

Bazı sınıflandırmalarda Urolophidae familyasına yerleştirilen türler en çok 75 cm uzunluğa erişir. Görece kısa kuyrukları ve iyi gelişmiş kuyruk yüzgeçleriyle ayırt edilen bu balıklar Atlas Okyanusunun batısı ile Büyük Okyanusta yaşar.

Akdeniz’de yaşayan familya üyelerinin kuyruk yüzgeci yoktur. Bunlardan rina adıyla da tanınan D. pastinaca türü Akdeniz, Ege, Marmara ve Karadeniz’de sığ kıyı sularından 60-70 m, bazen de 200 m derinliğe kadar görülür. Uzunluğu en çok 2 m, kuyruğu görece kısa ve disk boyunun 1-1,5 katıdır. Karadeniz’de bulunmayan D. centroura 4 m’ye kadar uzayabilen iri bir türdür.

Akdeniz ve Ege’de görülen D. violacea mora çalan sırt rengiyle tanınır. Yaklaşık 1 m uzunluğunda olan bu türün kuyruğu disk boyunun 2 katını aşar. Akdeniz’in doğusunda oldukça seyrek rastlanan tıpanabalığı (Taeniura grabata) en çok 2 metre uzunluğuna ulaşır. Vücut diski oval ya da çember biçimindedir.

Bazen Gymnuridae adıyla ayrı bir familya içine alınan Gymnura cinsinin Akdeniz, Ege ve Marmara’ya dağılmış tek bir türü vardır. Kazıkkuyruk (G. altavella) olarak bilinen bu türün kuyruğu kısa, disk genişliği vücut uzunluğundan daha fazladır. Disk genişliği Atlas Okyanusu’nda 2 metre dolayında olmasına karşın Akdeniz’de en çok 1,5 metreye ulaşabilir