- Eş seçiminin doğru yapılması: Evlilik insan yaşamında bir dönüm noktası, evlilik kararı ise yaşamın en zor ve en önemli kararıdır. Mutlu bir evlilik bu kararın doğru verilmesine ve eş seçiminin iyi yapılmasına bağlıdır. Eşler önce kendilerini sonra da eş olarak seçecekleri kişileri tanıyıp değerlendirmeli, evlilikten ne beklediklerini açıkça ortaya koymalıdırlar.
- Tanıma döneminde tarafların açık ve dürüst davranması: Birbirlerini tanıyıp evliliğe karar verdikleri arkadaşlık ve nişanlılık döneminde taraflar, oldukları gibi görünmeli karşısındaki insana kendini beğendirmeyi hedefleyen sahte tutum ve davranışlardan kaçınmalıdır. Karşısındakini kazanmak amacıyla sergilenen bu davranışlar, evliliğin gerçekleşmesiyle değişmekte şaşkınlığa ve hayal kırıklığına neden olmaktadır. Çevremizde evlendikten sonra, eşinin çok değiştiğinden, onu tanımakta güçlük çektiğinden yakınan pek çok insan vardır.
- Uyum ve dayanışmayı etkileyecek boyutlarda farklılıklar: İki ayrı insanın her yönden aynı özellikleri taşıyor olmasını beklemek doğaya aykırıdır. İnsanlar farklı doğar ve yaşamları boyunca farklı kişilik özellikleri kazanırlar. Bu bağlamda eşler arasında farklılıkların olması da doğaldır. Ancak kabul edilebilir olan, bu farklılıkların evlilikte uyum ve dayanışmayı engelleyecek boyutlarda olmamasıdır. Örneğin; büyük yaş farkları, kültürel farklılıklar, öğrenim düzeyi farklılıkları vb.
- Eşler arası sağlıklı iletişim: Eşlerin karşılıklı duygularını, düşünceleri paylaşmalarını, beklentilerini ve sorunlarını dile getirebilmeleri, kısacası kendilerini anlatıp başkalarını anlayabilmeleri, ancak sağlıklı bir iletişimle mümkündür. Evliliğin başlangıcında eşler arasında kurulacak iletişimin niteliği ailede uyum ve dayanışma açısından çok önemlidir.
- Evlilikte olaylara eşin bakış açısıyla bakma: Tartışmalarda gerilimleri azaltmakta, uyumlu ve huzurlu bir ortamın oluşturulmasına yardımcı olmaktadır. Eşler arasında uyumlu bir ilişkinin sağlanması, eşlerin kendilerini birbirlerinin yerine koyarak karşılıklı duygu ve düşüncelerini anlamaya çalışması ile mümkündür. Psikoloji literatüründe buna EMPATİ denilmektedir.
- Evlilikte zaman zaman görüş ayrılıklarının ve buna bağlı olarak çatışmaların yaşanması doğaldır. Önemli olan bu çatışmaların evliliğin lehine uzlaşmayla sonuçlanmasıdır. Aksi durumlarda evlilikte uyum bozulur, eşler birbirine saygı ve sevgisini yitirir. Tartışmalarda önemli olan taraflardan birinin haklı çıkması değil, tartışmanın bir çözüme ulaştırılmasıdır.
Yapılan araştırmalara göre, başarılı evliliklerde ortaya çıkan temel özelliklerin başlıcaları şunlardır:
- Temel ihtiyaçların karşılanması
- iletişim becerileri
- Bireysel farklılıkların kabulü
- Duyguların paylaşımı
- Toplumsal değerlere sahip çıkma
- İş birliği ve sorumluluk alma
- Sorun çözme
Evlilikte ilk 5 yıl uyum açısından çok önemlidir. Eşler evliliklerinde, eş olma rolüne yeterince uyum sağlamadan anne baba olmayı düşünmemelidirler. Eşler arasındaki uyum ve dayanışma evliliğin sigortası gibidir. Karşılaşılan güçlüklere ve sorunlara karşı evlilik birliğinin korunmasında önemli bir etkendir.