Eczacı, Eczacılık Meslek Tanıtımı, Özellikleri
ECZACI TANIM
Doktorlarca düzenlenen reçetelerde yer alan hazır ilaçları müşteriye satan, hazırlanması gerekli ilaçları hazırlayan, laboratuarda, ilaçların geliştirilmesi ve analiziyle ilgili araştırmalar yapan kişidir.
GÖREVLER
- Reçetede yer alan hazır ilaçları müşteriye sunar, ilaçların kullanımı hakkında müşteriye bilgi verir,
- Reçetesiz satılan ilaçlar konusunda müşteriyi bilgilendirir,
- İlaç ve tıbbi ürünler hakkında gereken bilgileri verebilmek için bilimsel verileri değerlendirir,
- İlaçlar ve ilaçların üretiminde kullanılan maddeleri bilir,
- Kendisi tarafından hazırlanması gerekli olan ilaçları, formüllerine uygun olarak hazırlar veya hazırlanmasını denetler,
- İlaçları laboratuarlarda fiziksel, kimyasal ve mikrobiyolojik yönden kontrol eder,
- Tıbbi veya diğer amaçlar için kullanılan toksin ve zehirli maddeleri hazırlar ve kurallarına göre dağıtımını yapar, bozulmaya karşı önlem alır,
- Özel zehirli maddeleri içeren reçetelerin kayıtlarını tutar; veteriner ilaçları, tarım ilaçları, tuvalet ve kozmetik ürünlerin kullanılmaları konusunda önerilerde bulunur,
- İlaçların araştırma ve geliştirme faaliyetlerinde birinci derecede görev alır; ilaçların ve kozmetiklerin endüstriyel üretimini ve kalite kontrolünü planlar ve gerçekleştirir,
- Eczane, ecza deposu gibi, ilaçların dağıtım ve satış zincirinde çalışan eczacılar ilaçlarla ilgili giriş belgesi, fatura, reçete gibi tüm kayıtları tutar. Özel zehirli maddeleri psikotrap ve uyuşturucu maddeleri içeren ilaçlarla ilgili tüm kayıtları tutar,
- Eczacılık uygulamaları ile ilgili yeterli hukuki ve diğer gerekli bilgiye sahiptir.
KULLANILAN ALET VE MALZEMELER
- İlaç yapımında kullanılan araç ve gereçler,
- İlaç kontrolünde kullanılan araçlar,
- Çeşitli doğal ve kimyasal maddeler.
MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER
Eczacı olmak isteyenlerin;
- Üst düzeyde genel yeteneğe sahip,
- Kimya ve biyoloji konularına meraklı ve bu alanda başarılı,
- Sorumluluk duygusu yüksek,
- Dikkatli, tertipli ve düzenli,
- İlaç ve kimyasal maddelere karşı alerjisi olmayan
kimseler olmaları gerekir.
ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI
Eczacılar genellikle eczanelerde, sağlık hizmeti sunan laboratuarlarda, devlet dairelerinin sağlıkla ilgili bölümlerinde, bazen de ilaç fabrikalarında veya ilaç depolarında görev yaparlar. Çalışma ortamı çok temizdir, ancak ilaç ve kimyasal madde kokusu vardır. Eczanelerde görev yapan eczacılar, insanlarla etkileşim halindedirler. Eczacılar çalıştıkları yerleşim yerinde, hazırlanan plan dahilinde, nöbet tutmak zorundadırlar. Nöbet günlerinde eczacıların görev başında olmaları gerekir.
MESLEK EĞİTİMİ MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER
Eczacılık mesleğinin eğitimi, aşağıda adı verilen üniversitelerin Eczacılık Fakültelerinde verilmektedir.
- Anadolu Üniversitesi (Eskişehir) Eczacılık Fakültesi,
- Ankara Üniversitesi Eczacılık Fakültesi,
- Atatürk Üniversitesi (Erzurum) Eczacılık Fakültesi,
- Ege Üniversitesi (İzmir) Eczacılık Fakültesi,
- Erciyes Üniversitesi(Kayseri) Eczacılık Fakültesi,
- Gazi Üniversitesi (Ankara) Eczacılık Fakültesi,
- Hacettepe Üniversitesi (Ankara) Eczacılık Fakültesi,
- İnönü Üniversitesi (Malatya) Eczacılık Fakültesi,
- İstanbul Üniversitesi Eczacılık Fakültesi,
- Marmara Üniversitesi (İstanbul) Eczacılık Fakültesi,
- Mersin Üniversitesi Eczacılık Fakültesi,
- Yeditepe Üniversitesi (İstanbul) Eczacılık Fakültesi.
ÖN EĞİTİMDE BAŞARILI OLUNMASI GEREKEN DERSLER
- Kimya,
- Fizik,
- Matematik,
- Biyoloji.
MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI
Mesleğin eğitimine girebilmek için,
- Lise veya dengi okul mezunu olmak,
- Yükseköğretime Geçiş Sınavı (YGS) ve Lisans Yerleştirme Sınavı ’nda (LYS) “Eczacılık” lisans programı için yeterli “MF-3” puanı almak.
- Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) Tercih Bildirim Formunda “Eczacılık” lisans programı ile ilgili en az bir yükseköğretim programını tercih etmek gerekmektedir.
Bu yüksek öğrenim programında öğrenim görmek isteyen adaylar liselerin Fen, Fen Bilimleri, Klasik Fen, Matematik, Tabii Bilimler alanlarından mezun iseler, ÖSYM tarafından yapılan Yükseköğretime Geçiş Sınavı (YGS) ve Lisans Yerleştirme sınavında (LYS) diğer alanlardan mezun olanlara göre daha yüksek bir ağırlıklı puan elde etmekte ve öncelikle yerleştirilmektedirler.
EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ
Mesleğin eğitim süresi 5 yıldır. Eczacılık fakültelerinde dersler teorik ve pratik olarak yürütülmektedir. Öğrenciler uygulama derslerini fakülte laboratuarlarında sürdürmekte ve eğitim süresi boyunca kamuya açık bir eczanede veya hastanede bir eczacının denetiminde asgari 6 ay olan zorunlu stajı tamamlaması gerekmektedir.
Eczacılık eğitimi süresince; Bitki ve Hayvan Biyolojisi, Genel ve Anorganik Kimya, Organik Kimya, Analitik Kimya, Farmasötik Kimya (Medisinal ürünlerin analizi dahil), Genel ve Uygulamalı Biyokimya (Klinik Biyokimya), Anatomi ve Fizyoloji; Tıbbi Terminoloji, Mikrobiyoloji, Farmakoloji ve Farmakoterapi, Farmasötik Teknoloji, Toksikoloji, Farmakognozi, Ulusal Mevzuat (Eczacılık Mevzuatı) ve Mesleki Etik” derslerini alırlar.
Bu derslerin yanında temel dersler; Fizik, Matematik, İstatistik vb. ile tüm üniversite öğrencilerinin almakla yükümlü olduğu Türk Dili, Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi ve Yabancı Dil, dersleri verilmektedir..
EĞİTİM SONUNDA ALINAN BELGE-DİPLOMA VE UNVAN
Eğitimini başarı ile tamamlayanlara “Eczacılık” lisans diploması ve “Eczacı” unvanı verilir.
ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI
Özel ve kamu hastane ve laboratuarlarında,İlaç endüstrisine yönelik fabrika ve depolarda, kendilerine ait veya hastanelerde bulunan eczanelerde çalışırlar.
Son yıllarda bitkisel asıllı ilaçlara olan talebin artması nedeniyle eczacılara yeni iş alanları doğmuştur. Ayrıca kozmetik maddelerin üretim ve araştırma-geliştirme aşamalarında da görev yapan meslek elemanları vardır.
Ülkemizde kamu sektöründe eczacılara olan gereksinim oldukça azalmıştır. Eczacılar özel sektörde üretim ve pazarlama alanlarında çalışabilirler. Ayrıca son yıllarda ilaç tanıtıcısı olarak çalışanlar da bir hayli fazladır. Eczacılar Odasından alınan bilgiye göre mezun olan öğrencilerin % 80'i kendi eczanelerini açmaktadır. Ancak eczane açmak oldukça büyük sermaye gerektirmektedir.
Son yıllarda eczane sayısının artması, özellikle büyük şehirlerde kazançların düşük olmasından dolayı, her yıl bir kısım eczane kapanmaktadır. İşletmecilik konusunda kendisini yetiştiren ve yabancı dil bilen mezunların iş bulma olanakları artmaktadır.
EĞİTİM SÜRESİNCE VE EĞİTİM SONRASI KAZANÇ
EĞİTİM SÜRESİNCE
Meslek eğitimi süresince kazanç söz konusu değildir. Ancak koşulları uygun olan öğrenciler Kredi ve Yurtlar Kurumu’ndan kredi alabilirler.
Ayrıca, çeşitli kurum ve kuruluşlar tarafından sağlanan kredi ve burslardan faydalanabilirler.
EĞİTİM SONRASI
Kamu kurumlarında çalışan eczacılar, sağlık hizmetleri sınıfında görev yaparak bu grubun aldığı zam ve tazminatlardan yararlanabilirler.Kendi eczanelerini açanların kazancı eczanenin bulunduğu semte göre değişmektedir.
MESLEKTE İLERLEME
Çeşitli kamu ve özel sektöre ait işyerlerinde yönetici kademelerine yükselebilirler.Lisans eğitiminden sonra yüksek lisans, doktora yapabilir, araştırma görevlisi olabilir ve akademik kariyer yapabilirler.Kendi işletmesini kuranların (eczane, ecza deposu,ilaç fabrikası) işletmelerini ve faaliyet alanlarını büyüterek eczacılık alanında işletmeci olarak ilerlemeleri mümkündür.