Klasik felsefe tarihlerinde 18. yüzyıl felsefesine aydınlanma felsefesi adı verilir. İ.Ö. 5. yüzyılda da bir antik aydınlanma ya da Grek aydınlanması gerçekleşmiştir. Her ikisinin de Alman düşünürü Immanuel Kant'ın tanımıyla aydınlanma (Al. Aufklaerung) adıyla anılması benzer ıralar taşımalarındandır. Her iki aydınlanmada da inakçılığa (dogmatizme) karşı çıkılmış ve insan usu bilgi ölçüsü olarak değerlendirilmiştir. Her ikisinde de spekülasyonlara sırt çevrilmiş, insan ve kültür sorunlarına eğilinmiştir. Her ikisinde de toplumun düzenlenmesi amaçlanmış ve bilginin halka yayılmasına çalışılmıştır. Grek aydınlanmacıları bilgicilerdi (sofistler) 18. yüzyıl aydınlanmasıysa İngiliz düşünürü Locke'la başlar. Hume, Condillac ve Fransız özdekçileri bu aydınlanmanın önemli temsilcileridir. Daha sonra Kant ve ünlü Alman düşüncecileri (Fichte, Schelling, Hegel) bu aydınlanmanın geliştiricisi olmuşlardır. Gerçek aydınlanma felsefesiyse 19. yüzyılda gerçekleşmiştir. Derleyen: Sosyolog Ömer YILDIRIM