Antik Yunan felsefesinin İ.Ö. 5. yüzyılı kapsayan evresi.

Antikçağ Yunan felsefesinin İ.Ö. 5. yüzyılı kapsayan evresine antikçağ aydınlanma çağı adı verilir. Antik aydınlanma da daha sonraki aydınlanmalar gibi, düşünsel felsefeye karşı eleştirel bir tepki ve doğaya dönüş karakterini taşır.

Düşünsel (spekülatif) felsefe ne zaman büyük sistemler kurmak iddiasını insan zekası için dayanılmaz bir çizgiye yükseltmeye kalkışmışsa, insan zekası daima silkinmiş ve buna karşı eleştirici bir tepki göstererek düşsel uykulardan uyanma yolunu tutmuştur. Eski Yunan’da da böyle olmuştu. İ.Ö. 5. yüzyıla gelinceye kadar öylesine düşünsel varsayımlar ileri sürülmüştü ki gökselliğe doğru yükselen bu parlak hayallerden toprağa (doğaya ve insana) dönmek gerekti.

Yunan aydınlanmasını gerçekleştiren bilgicilik (sofistik) akımıdır. Antikçağ bilgicileri insansal yasa (nomos)’nın yerine doğal yasa (physis)’yı getirdiler. Antikçağ aydınlanma çağı, metafiziğe tümüyle sırt çeviren Sokrates’i hazırlamıştır. Derleyen: Sosyolog Ömer YILDIRIM