Fermantasyon, glikoliz olayında organik moleküllerin oksijensiz ortamlarda ATP üretimi için parçalanması sürecine verilen isimdir.Etil alkol fermantasyonu, glikoliz olayının son ürünü olan piruvatlardan etil alkolün oluştuğu fermantasyonlara denilmektedir.
Laktik asit fermantasyonu, glikoliz olayının son ürünü olan pirüvatlardan laktik asit oluşturulan fermantasyonlara denilmektedir.
Etil Alkol ve Laktik Asit Fermantasyonu Denklemi
Etil Alkol Fermantasyonu Denklemi
2NADH+ + H+ → 2NAD+ , 2 Pirüvat → 2 Etanol
Etil alkol fermantasyonu sonucunda 1 molekül glikoz’dan 2 Etil alkol, 2 molekül CO2 ve toplam 4 molekül ATP (NET, 2 ATP) oluşurken bir miktar da ısı açığa çıkmaktadır.
Laktik Asit Fermantasyonu Denklemi
2NADH + H → 2 NAD + 2 Pirüvat → 2 Laktik asit
Laktik asit fermantasyonu sonucunda 1 mol glikozdan 2 molekül laktik asit elde edilmektedir. Ayrıca 4 Atp elde edilirken bir miktarda ısı açığa çıkmaktadır.
Etil Alkol ve Laktik Asit Fermantasyonu Arasındaki Farklar
- Etil alkol fermantasyonu bazı bakteri türlerinde, maya mantarlarında ve bitki tohumlarında görülürken, laktik asit fermantasyonu yoğurt bakterilerinde, oksijenin yetersiz kaldığı ortamlarda çizgili kas hücrelerinde ve insanların olgun alyuvar hücrelerinde görülmektedir.
- Etil alkol fermantasyonu sonucu meydana gelen son ürün 2 karbonlu (2C) etil alkolken, laktik asit fermantasyonunda son ürün 3 karbonlu (3C) laktik asittir.
- Etil alkol fermantasyonu sonucu oluşan son ürünler organik ve inorganik maddeler olurken, laktik asit fermantasyonu sonucu oluşan son ürünler sadece organiktir.
- Etil alkol fermantasyonu sonucu karbondioksit (CO2) meydana gelirken, laktik asit fermantasyonunda karbondioksit (CO2) meydana gelmez.
- Etil Alkol fermantasyonu kapalı ortamında gaz basıncını yükseltirken, laktik asit fermantasyonu kapalı ortamın gaz basıncını değiştirmez.
- Etil alkol Fermantasyonunda asetaldehit meydana gelirken, laktik asit fermantasyonunda asetaldehit oluşmaz.
- Etil alkol ve laktik asit fermantasyonu son elektron alıcısı birinde asetaldehitken diğerinde pirüvattır.
Etil Alkol ve Laktik Asit Fermantasyonu Arasındaki Ortak Özellikler
- Etil alkol ve laktik asit fermantasyonu hem okaryotik hemde prokaryotik hücrelerin sitoplazmasında meydana gelmektedir.
- Her ikisinde de substrat düzeyinde fosforilasyon ile toplam 4 atp meydana gelirken net olarak 2 ATP üretilmektedir.
- Etil alkol ve laktik asit fermantasyonunda NAD koenzimi görev yapmaktadır.
- Her iki fermantasyonda da ısı çıkışı gerçekleşir. yani etil alkol ve laktik asit fermantasyonu ekzergonik reaksiyonlardır.
- Her iki fermantasyon çeşitide hücrenin pH değerini düşürmektedir.
- Etil alkol ve laktik asit fermantasyonu enzimatik reaksiyonlardır.
- Etil alkol ve laktik asit fermantasyonu glikoliz evresinden sonra meydana gelen son ürün oluşumu safhasında ATP üretimi ve tüketimi yapmamaktadır.
- Her iki fermantasyon çeşitinde NAD öncelikle indirgenir ve daha sonra yükseltgenir.
ÖNEMLİ HATIRLATMALAR :
Fermantasyon olayında farklı ürünlerin oluşmasını sağlayan şey glikoliz olayının sonrasında gerçekleşen son ürün oluşumu evresinde görev alan enzmlerin farklı olmasıyla sağlanmaktadır.
Neden etil alkol ve laktik asit fermantasyonu glikoliz olayından sonra gerçekleşen son ürün oluşum evresinde ATP üretimi olmamasına rağmen böyle bir olay neden yaşanır? Bu sorunun yanıtı aslında yazı içerisinde anlatılmış olmasına rağmen biz siz değerli okurlarımız için bir kez daha ifade etme gereksinimi duyduk. Çünkü bu olay sayesinde NADH + H’ların serbest kalıp tekrar kullanılmasını sağlamak, pirüvatların birikmesinin önlenmesini sağlamak ve glikoliz olayında ATP üretiminin devamlılığını sağlamak için yapılmaktadır.
Etil alkol ve laktik asit fermantasyonu sonucu enerji verimi neden düşüktür? Bu sorunun yanıtı ise, glikoz maddesi tam olark parçalanamadığı için enerjinin büyük bir kısmı son ürün olan etil olak veya laktik asitlerin yapısı içerisinde kalır. Bu nedenden dolayı enerji verimi düşüktür.