Dişi üreme sistemini kontrol eden hormonlar FSH (folikül uyarıcı hormon), LH (lüteinleştirici hormon) ve LTH (lüteotropik hormon)‘dur. İç salgı bezleri tarafından salgılanan ve kana bulaşan, vücut içerisindeki birçok organın çalışmasını kontrol eden ve düzenleyen yapılara hormon denilmektedir. Şimdi ise sizlere dişilerin üreme sistemini kontrol eden hormonların özelliklerinden kısaca bahsedeceğiz.
Dişilerin üreme Sistemini Kontrol Eden
FSH (folikül uyarıcı Hormon)
- Dişilerin beyni tarafından salgılanan, uyarıcı ve kontrol edip düzenleyen hormon çeşitidir
.
- Dişilerin beyninde yer alan hipofiz bezi tarafından salgılanan FSH (folikül uyarıcı hormon) dişilerdeki temel görevi yumurtalıklardaki folikülleri uyarmaktır.
- FSH hormonu uyarma işlemini yaparak, foliküllerin büyümesini sağlamaktır. Folikül, tek bir yumurta hücresini sarmalayan ve yumurta hücresini besleyip onu koruyan bir yapıdır. Bir diğer ifadeyle foliküller yumurtalıktaki yumurtaları taşıyan keseciklerdir. Dişilerin adet döneminde Lh hormonunun etkisiyle yumurtalar çatlar ve ovulasyon olarak adlandırılan yumurtlama olayı meydana gelir.
- Dişilerin menstrual Döngüsünde (adet Döngüsü) rol oynayan bir steroid hormon çeşiti olan Östrojen hormonunun salgılanmasını FSH hormonu sağlamaktadır.
- FSH (folikül uyarıcı hormon) ve östrojen hormonunun miktarı geri bildirimle ayarlanmaktadır. Geri bildirim, alıcı ve uyarıcı arasında geriye doğru bilgi akışının gerçekleşmesidir.
Dişilerin Üreme Sistemini Kontrol Eden
LH (lüteinleştirici hormon)
- LH hormonu yumurtalıkların (ovulasyon) oluşumunda rol alamaktadır.
LH hormonu dişilerin yumurtalık yapısında yer alan ‘teka’ olarak adlandırılan hücrelere etki eder ve ‘andorjen’ adı verilen hormonların üretilmesini sağlamaktadır. Andorjen hormonları ise daha sonra östrojen hormonlarına dönüşmektedir. Böylelikle yumurtalıkların dengesini sağlamaktadır
.
- LH hormonu ovuslayonu uyarmanın dışında birde yumurtlamanın ardından foliküller dokunun korpus luteuma dönüşmesini sağlamaktadır.
- Yumurtalama sonrası, folikül korpus luteum’a dönüşür ve progesteron hormonunun salgılanmasını sağlar.
- LH ile progesteron hormonlarının miktarı pozitif geri bildirimle ayarlanmaktadır.
- LH hormonu korpus luteumun varlığını sürdürmesini sağlamaktadır.
Dişilerin Üreme sistemini Kontrol Eden
LTH (lüteotropik hormon)
- Süt bezlerinin gelimesini sağlamaktadır
.
- Süt bezlerininin salgılanmasında önemli rol oynakmaktadır.
- LTH hormonuna dişilik hormonu da diyebiliriz. Çünkü analık hormonunun oluşmasını sağlamaktadır.
ÖNEMLİ NOT : Yukarıdaki yazılarda da fark edildiği üzere hipofiz bezleri ve eşey hormonları pozitif geri bildirim ve negatif geri bildirim ile etkilenmektedir. Bu karşılıklı olarak gerçekleşen iletişime feed-back (geri bildirim) denilmektedir.