II. Kılıç Arslan’ın oğludur. 1266’da Moğolların zehirleyerek öldürdükleri babasının yerine Selçuklu tahtına çıkarıldı. Çocuk yaşta olduğu için yönetim Vezir Muinettin Pervane’nin elinde kaldı. Muinettin Pervane, Moğollar karşısında kazandığı zaferlerle bütün İslâm dünyasında saygı uyandıran Memlûk Sultanı Baybars’a karşı Moğollarla işbirliği yaptıysa da daha sonra değişen koşullar yüzünden Memlûk sultanını Anadolu’ya çağırdı ve Moğol varlığına son vermesini istedi. Kahire’den yola çıkan Baybars, Halep’te Ordusunu topladı ve Nisan 1277’de Antep’e indi. Memluklülarla Moğollar, Elbistan Ovası’nda karşılaştılar, Moğollar bozguna uğratıldı. Selçuklu birlikleri de gönüllü olarak Baybars’a katıldı. Moğol Hükümdarı Abaka Han, Selçuklulardan öç almak amacıyla başta Muinettin Pervane olmak üzere birçok din ve devlet adamını öldürttü (1277). Moğol baskısının kasırga gibi estiği bu dönemde Karaman Türkmenleri de Konya’yı ele geçirdiler (1277) ve Alaattin Siyavuş’u Selçuklu sancağıyla Konya’ya getirip tahta çıkardılar. Selçukluların başkadısı Siracettin Mahmut Urmevi, kent halkını Karamanlılara ve Siyavuş’a karşı ayaklanmaya çağırdı. Bu eylem başarı kazandı ve III. Gıyasettin Keyhüsrev ile Sahip Ata Konya’ya döndüler. Burada Alaattin Siyavuş yakalanıp öldürüldü (1279). Abaka Han’dan sonra tahta çıkan Moğol Hükümdarı Ahmet Teküdar, Selçuklu ülkesini Gıyasettin Mesut ile III. Gıyasettin Keyhüsrev arasında paylaştırdı. III. Gıyasettin Keyhüsrev bu bölünmeyi kabul etmedi ve Ahmet Teküdar’ın yanına gitmek üzere yola çıktı. Bu sırada Moğol tahtında değişiklik oldu ve Argun Han başa geçti. Tebriz’de bekleyen Mesut, Kayseri’de ve Konya’da Şubat 1284 başlarında törenle tahta çıktı. Argun Han, III. Gıyasettin’i boğdurttu (1284).